Sociale Zaken
Jaarverslag 2005 WWB, IOAW, IOAZ
Haaren
Inleiding Per 1 januari 2004 is de Algemene bijstandswet ingetrokken en trad de Wet werk en bijstand in werking. Op grond van deze wet is het niet langer verplicht om een beleidsplan of beleidsverslag te maken. De afdeling dient echter wel aan het bestuur van de gemeente verantwoording af te leggen over de wijze waarop zij uitvoering heeft gegeven aan de WWB, de Ioaw en de Ioaz. Nu de gemeente de volledige financiële verantwoording heeft voor de WWB is het van des te meer belang dat het bestuur op de hoogte is van de wijze waarop de uitvoering heeft plaatsgevonden. Het beleidsverslag 2005 is zowel een uitgebreide financiële verantwoording als ook een verslag waarin wordt ingegaan op de mate waarin de uitgangspunten, zoals genoemd in de Kadernotitie Wet werk en bijstand, tot uitvoering zijn gekomen. Het budget voor de uitvoering bestaat uit twee delen. Het W(erk)- deel en het I(nkomen)deel. In de Kadernotitie is aangegeven welke taken de afdeling Sociale Zaken dient uit te voeren en wat daarin het belangrijkste wordt geacht. De eerste prioriteit bij de uitvoering van de wet is werk. De tweede prioriteit is inkomensvoorziening. Derde prioriteit is zorg. Het beleidsverslag gaat in het eerste hoofdstuk in op de uitvoering van de taken op het gebied van Werk: het voorkomen van instroom en bevorderen van uitstroom. In het tweede hoofdstuk wordt ingegaan op de uitvoering van de taken op het gebied van Inkomensvoorziening en rechtmatigheid. Het derde hoofdstuk is gewijd aan de uitvoering van taken op het gebied van zorg. Hoofdstuk 4 gaat over cliëntparticipatie. In hoofdstuk 5 tenslotte worden nieuwe ontwikkelingen onder de loep genomen. Leeswijzer. In het beleidsverslag wordt tevens een financiële verantwoording gegeven over de uitgaven. In verband met het door het ministerie gehanteerde kasstelsel, alleen declareren in het jaar dat de rekening betaald is, kunnen de bedragen afwijkend zijn van de gemeentelijke jaarrekening. Voor de jaarrekening geldt: het jaar waar in de dienst verricht is, is het jaar waar op geboekt wordt. Bij sommige tabellen kan bij een vergelijking een klein verschil tussen de cijfers te zien zijn. Dit heeft te maken met de overgang tussen de jaren. Bv. Een aanvraag wordt gedaan in december 2004 maar afgehandeld in 2005. Dit kan een verschil geven tussen het aantal aanvragen en het aantal afhandelingen.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
2
Hoofdstuk 1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2. 1.2.3. 1.2.4 1.2.5 1.3.4 1.2.6 1.2.7 1.2.8 1.2.9 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5 1.4 1.5 1.6 1.7 1.7.1 1.7.2 1.7.3 1.7.4 1.7.5 1.8
Opsomming beleidsstandpunten voor 2005 Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005 Verbeteren poortwachtersfunctie Opstellen trajectplan Jongerenprojecten Nieuwkomers en oudkomers Personen van 57 ½ jaar en ouder Personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt Nuggers en ANW-gerechtigden Samenloop met andere uitkeringen Preventiequote Uitstroomquote Bevorderen van uitstroom Prioritering doelgroepen Praktijkonderwijs Samenwerking met lokale werkgevers Samenwerking met uitzendorganisaties Gesubsidieerde arbeid Wet Sociale Werkvoorziening Meetpunten van beleid Uitstroom Financiering Werk deel Kosten scholing en activering Kosten gesubsidieerde arbeid Totale uitgaven werkdeel Financiering inburgering en nieuwkomers Conclusie
Hoofdstuk 2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 2.2.7 2.3 2.4
Voorkomen van instroom en bevorderen van uitstroom
Rechtmatigheid
5 5 6 6 6 6 7 7 7 7 7 7 7 8 9 9 9 9 9 9 10 10 10 10 11 11 11 12 12 13
Opsomming van beleidsstandpunten voor 2005 Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005 Poortwachterfunctie Tegengaan van oneigenlijk gebruik en misbruik Bezwaar en beroep Omzetting uitkeringen naar WWB Terugvordering Vakantieduur Krediethypotheek Financiering Conclusie
13 13 13 14 14 14 14 15 15 15 15
Hoofdstuk 3 Zorg 3.1 Opsomming van beleidsstandpunten voor 2005 3.2 Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005 3.2.1 WMO en Loket Wegwijs 3.2.2 Minimabeleid 3.2.2.1 Collectieve ziektekostenverzekering 3.2.2.2 Bijzondere bijstand 3.2.2.3 Schuldhulpverlening 3.3 Terugdringen niet-gebruik voorzieningen 3.3.1 Project onbenutte rechten 3.3.2 Voorlichtingen en communicatie
16 16 16 16 16 16 16 16 17 17 17
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
3
Hoofdstuk 4
Cliëntparticipatie
18
Hoofdstuk 5
Overige ontwikkelingen
19
5.1 5.2 5.2.1 5.2.1.1 5.2.1.2 5.3 5.3.1 5.3.2
Opsomming van beleidsstandpunten voor 2005 Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005 Regionale samenwerking Samenwerking met Boxtel Samenwerking op andere terreinen Overige ontwikkelingen Wet Inburgering Wet Kinderopvang
Lijst met afkortingen
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
19 19 19 19 19 19 19 19
20
4
Hoofdstuk 1 1.1
• • • •
•
•
•
• • • • •
• • • • • • • •
Voorkomen van instroom en bevorderen van uitstroom
Opsomming beleidsstandpunten voor 2005 Verbeteren van poortwachterfunctie door extra aandacht voor werk bij de aanvraag van de uitkering Voor fase 2, 3 en 4 klanten binnen drie maanden opstellen van een trajectplan Instromende jongeren laten begeleiden door CWI via jongerenprojecten. Mocht dat niet lukken, dan binnen drie maanden na afloop van het CWI-project een traject aanbieden gericht op werk (indien mogelijk een duaal traject) Bij de doelgroep alleenstaande ouders wordt een afweging gemaakt tussen het belang van de arbeidsinschakeling en de invulling die de ouder wenst te geven aan de zorgtaken. Hierbij wordt rekening gehouden met een verantwoorde invulling van de combinatie arbeid en zorg en worden voorzieningen ter beschikking gesteld die deze combinatie mogelijk maken. Uitgangspunt blijft dat in elk geval een arbeidsverplichting wordt opgelegd, mits kinderopvang aanwezig is. Indien een alleenstaande ouder nog geen startkwalificatie heeft, dan moet de zorgperiode voor de kinderen zo veel mogelijk worden benut voor de benodigde scholing. Het is noodzaak dat voor de arbeidsplichtige doelgroep van oudkomers en nieuwkomers een evenwichtig pakket beschikbaar komt in het aanbod van reïntegratiemiddelen. Voor deze groep wordt de integratie niet alleen bevorderd door deelname aan een reïntegratietraject maar vooral ook door het goed leren beheersen van de Nederlandse taal, met maatschappelijke oriëntatie. In 2005 willen we onderzoeken of het mogelijk is werkstages te koppelen aan de taalstudies. Indien na een eerste beoordeling geconcludeerd wordt dat een 57 ½ jarige of ouder kansen heeft op de arbeidsmarkt, dan wordt hem of haar binnen drie maanden een traject richting duurzame arbeid geboden. Als de afstand tot de arbeidsmarkt onoverbrugbaar is, dan wordt de klant ontheven van elke verplichting richting arbeid of arbeidsactivering. Nuggers en Anw-ers komen net als de andere doelgroepen in aanmerking voor alle ondersteunende voorzieningen van de reïntegratieverordening, mits noodzakelijk voor de reïntegratie. Voor deze doelgroep geldt een maximumbedrag van € 4.000,- per traject. Zij komen niet in aanmerking voor een gesubsidieerde arbeidsplaats Prioriteit verlenen aan jongeren en relatief kansrijke personen bij begeleiding naar betaald werk Het project samenlopers met andere uitkeringen trachten op te zetten. De preventiequote van het CWI dient tenminste 45 % te zijn De uitstroomquote van het CWI voor fase 1 klanten dient tenminste 55 % te zijn Het streven is om in 2005 totaal voor 6 formatieplaatsen (dat kunnen derhalve meer mensen zijn) tijdelijke gesubsidieerde arbeidsplaatsen te hebben gevuld, en om leeg vallende plaatsen zo veel mogelijk en zo snel mogelijk op te vullen. Hiervoor is een bedrag van € 157.000,begroot, waaruit ook de reeds bestaande dienstverbanden worden betaald. De in het kader van de trajecten Praktijkonderwijs te maken kosten worden gedekt tot einde schooljaar 2006 uit het werkdeel WWB. Werven van werkplekken via contacten met het lokale bedrijfsleven Voor dit project medebekostiging via het Europees Sociaal Fonds aanvragen Onderzoeken of samenwerking met een uitzendbureau mogelijkheden kan bieden voor bijstandscliënten met een relatief kleine afstand tot de arbeidsmarkt Voor dit project medebekostiging via het Europees Sociaal Fonds aanvragen Uitvoering van ‘oude’ Wiw-banen en nieuwe WWB-banen opdragen aan de WSD; uitvoering van ‘oude’ ID-banen vooralsnog in eigen beheer uitvoeren. Geen WWB-banen beschikbaar stellen aan SW-geindiceerden Beperking van de groei van het klantenbestand tot maximaal 7 %
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
5
1.2
Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005
Voorkómen van instroom en bevorderen van uitstroom. 1.2.1. Verbeteren poortwachtersfunctie Aanvragen voor een bijstandsuitkering moeten door het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) worden ingenomen. Met het CWI zijn afspraken gemaakt in de Service Niveau Overeenkomst (SNO) over de beperking van de instroom in de uitkering. Het CWI kijkt of er voorliggende voorzieningen zijn waarop een aanvrager een beroep kan doen. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de ondersteuning van cliënten die een kleine afstand hebben tot de arbeidsmarkt, de zogenaamde fase 1 klanten. Een klant in fase 1 moet zich bij minimaal zeven uitzendbureaus laat inschrijven en regelmatig via hen op zoek gaan naar werk. Ook andere kanalen om werk te vinden, zoals vacatures zoeken bij het CWI, via advertenties en internet dienen gebruikt te worden om werk te zoeken. Het CWI wijst de klant op deze verplichtingen en geeft hem bij de eerste melding al meteen een brief mee van de gemeente waarin dit nog eens staat vermeld. 1.2.2. Opstellen trajectplan In onderstaande tabel wordt aangegeven in welke fase de personen die zijn ingestroomd zijn ingedeeld. regeling Omschrijving 00 01 02 03 04 ntb Totaal WWB
BASIS PERSONEN 21 - 64
3
BASIS PERSONEN IN INRICHTING BBZ OM NIET
1
BBZ RENTEDRAGEND
1
3
6
7
27
1
1 1
BBZ RENTELOOS IOAW/IOAZ
8
1
2
1
1
IOAW
1
Totaal
2
3
3
10
8
1 7
33
Voor klanten die in fase 2, 3 of 4 worden ingedeeld ligt snelle instroom naar werk niet voor de hand liggen. Het streven was om met deze klanten binnen drie maanden na instroom in de uitkering afspraken te gaan maken over hun reïntegratie. Een aantal personen heeft een dermate grote afstand tot de arbeidsmarkt dat nog geen trajectplan kon worden opgesteld. 2004 Aantal trajectplannen
14
2005 binnen 3 maanden 3
2005 na drie maanden 9
Geen trajectplan 21
De reden dat niet met alle klanten binnen drie maanden een trajectplan is opgesteld zijn: • Cliënten zijn uitgestroomd uit de uitkering voordat een trajectplan kon worden opgesteld • Een zodanige afstand tot de arbeidsmarkt dat geen traject kon worden opgesteld. Zij kregen ook (gedeeltelijk) ontheffing van de arbeidsplicht. • Met cliënten die in de laatste periode van 2005 zijn ingestroomd, kan nog een plan worden opgesteld. Dit volgt dan pas in 2006 • Cliënten die een Bbz uitkering hebben of die zijn opgenomen in een inrichting krijgen geen trajectplan. Wel zijn alle klanten gewezen op het feit dat de gemeente uitstroom naar werk prioriteit geeft. 1.2.3. Jongerenprojecten Er zijn in 2005 geen jongeren in de uitkering ingestroomd die vallen onder doelgroep van deze projecten.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
6
1.2.4. Nieuwkomers en oudkomers In 2005 heeft 1 oudkomer deelgenomen aan een duaal traject, waarbij hij naast lessen Nederlandse taal ook ondersteuning kreeg bij zijn arbeidsinpassing. In het kader van de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) zijn 8 personen begonnen aan een verplichte inburgeringcursus. Deze bestond uit Nederlandse taal met maatschappelijke oriëntatie. In 2005 werd duidelijk dat er een nieuwe wet op de inburgering tot stand zou komen. Uitgangspunt hierbij is dat voor uitkeringsgerechtigden taaltrajecten worden gekoppeld aan reïntegratietrajecten. De beleidsmedewerkster Welzijn heeft contacten met het ROC Koning Willem I college over de nieuw op te zetten trajecten. Binnen de reïntegratieactiviteiten behoort een werkstage tot de mogelijk te ontwikkelen activiteiten. soort Beschikkingen (aanvang inburgering) Verklaringen (einde inburgering) In traject
aantal 8 9 9
1.2.5. Personen van 57 ½ jaar en ouder Op 31 december 2005 waren 19 cliënten ouder dan 57 ½ jaar. In onderstaande tabel staat hoeveel ontheffingen zijn verleend. Het aantal cliënten komt niet overeen met het aantal ontheffingen omdat de aantallen cliënten geregistreerd wordt op de vorm van een uitkering. Dus een echtpaar telt als 1. De ontheffingen en trajecten worden per persoon toegekend. Regeling WWB IOAW/IOAZ
Bbz
Totaal
Ontheffing > 57,5 jaar 13 5
14 7
1
1.2.6. Nuggers en ANW-gerechtigden In 2005 maken 8 niet-uitkeringsgerechtigden (nuggers) en ANW-gerechtigden gebruik van een traject. 1.2.7. Samenloop met andere uitkeringen Gelet op het geringe aantal klanten in Haaren dat een WW of WAO-uitkering heeft en daarnaast een aanvullende bijstandsuitkering is dit project niet verder opgestart. In de loop van het jaar werd ook duidelijk dat er voor mensen met een lage WAO-uitkering een hogere toeslag bij het UWV mogelijk werd. Voor hen kan de bijstandsuitkering waarschijnlijk worden beëindigd, zodat zij niet meer tot de doelgroep samenlopers behoren. Zodra de afdeling Sociale Zaken is verhuisd naar Boxtel zullen de afspraken van Boxtel in hun geheel ook voor cliënten uit Haaren gaan gelden. 1.2.8 Preventiequote In 2005 heeft het CWI een preventiequote gerealiseerd van 55 %. Dit betekent dat zij 26 aanvragen hebben kunnen voorkomen door de cliënten te wijzen op voorliggende voorzieningen, dan wel door aan werk te helpen. 1.2.9. Uitstroomquote In 2005 heft het CWI een uitstroomquote gehaald van 75% . Dit betekent dat van alle fase 1 klanten 75% procent binnen 6 maanden een baan heeft gevonden.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
7
1.3. Bevorderen van uitstroom In onderstaande tabellen wordt de opbouw van het cliëntenbestand weergegeven. Doordat een groot deel van het bestand bestaat uit cliënten ouder dan 45 jaar en met een grote afstand tot de arbeidsmarkt is het traject richting uitstroom vaak langdurig en soms niet mogelijk. Opbouw bestand naar leeftijd. Kode Omschrijving regeling IOAW/IOAZ IOAW
< 25
< 35
< 45
< 55
IOAZ WWB
< 65 4
> 65
Totaal 4
1
BASIS PERSONEN < 21
1
BASIS PERSONEN 21 - 64
3
1 1
16
11
11
13
BASIS PERSONEN =>65
54 1
BASIS PERSONEN IN INRICHTING BBZ RENTEDRAGEND
1
BBZ RENTELOOS
1
1
2
1
1
1
1
2 66
Opbouw bestand naar fase. Klanten kunnen worden ingedeeld in de volgende fasen: Fase 1: direct bemiddelbaar Fase 2: afstand tot de arbeidsmarkt is te overbruggen met een kortdurend traject (max. 1 jaar) Fase 3: afstand tot de arbeidsmarkt is te overbruggen met een langer durend traject (1-2 jaar) Fase 4a: (nog) niet bemiddelbaar Fase 4b: niet bemiddelbaar Regeling WWB
Omschrijving
00 01 02 03 04 05 Ntb. Totaal
BASIS PERSONEN < 21
1
BASIS PERSONEN 21 - 64
1
1
1
4 14 19
7
8
54
BASIS PERSONEN =>65
1
1
BASIS PERSONEN IN INRICHTING BBZ RENTELOOS
2
2
1
1
2
BBZ RENTEDRAGEND
1
IOAW/IOAZ IOAW
2
2
4
4
1
1
1
13 26 14
7
66
IOAZ Totaal
2
3
1
In onderstaande tabel wordt weergegeven het aantal personen met ontheffing van de arbeidsverplichting. Regeling
Ontheffing > 57,5 jaar
Verzorging kind < Sociaal/medischScholing 5 jaar
WWB
14
2
19
14
IOAW/IOAZ
7
0
0
0
In het kader van de reïntegratieactiviteiten zijn de volgende doelgroepen onderscheiden:
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
8
• Alleenstaande ouders • Nieuwkomers en oudkomers • Personen ouder dan 57 ½ jaar • Personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt Nuggers en ANW-gerechtigden 1.3.1. Prioritering doelgroepen Beleidsvoornemen voor 2005 was: prioriteit verlenen aan jongeren en relatief kansrijke personen bij begeleiding naar betaald werk. In 2005 zijn 4 personen jonger dan 25 jaar ingestroomd in de uitkering. In onderstaande tabel wordt aangegeven het totale aantal personen met wie een traject is afgesproken. Regeling
Aantal trajecten
WWB
46
IOAW/IOAZ
1
Nuggers
8
1.3.2. Het Praktijkonderwijs In 2005 heeft 1 persoon scholing gevolgd aan het Praktijkonderwijs waarvoor de kosten werden betaald uit het Werkdeel. 1.3.3. Samenwerking met lokale werkgevers Bij de formulering van dit voornemen werd al ingeschat dat het veel tijd en energie zou kosten om dit project van de grond te krijgen. De inrichting van de administratie die ESF-proof is zou ook veel tijd en moeite kosten. Daarom is besloten dit project nog niet op te pakken. Wel is in drie gevallen geprobeerd via persoonlijke contacten vacatures te werven voor bijstandsgerechtigden, o.a. binnen de gemeentelijke organisatie. Dit heeft echter niet geleid tot plaatsingen. 1.3.4. Samenwerking met uitzendorganisatie In 2005 zijn 3 personen ingestroomd in de uitkering die waren ingedeeld in fase 1. Gelet op het geringe aantal en de belasting van de organisatie om de administratie ESF-proof in te richten is dit project eveneens niet tot uitvoering gekomen. 1.3.5. Gesubsidieerde arbeid. WSD voert de Wiw en WWB-banen uit. De ID-banen worden in eigen beheer uitgevoerd. In onderstaande tabel ziet u de resultaten:
Wiw baan WWB baan ID-baan
01-01-05
31-12-2005
1 1 3
0 1 2
Uitstroom naar reguliere arbeid. 0 0 0
1.4. Wet Sociale Werkvoorziening Er zijn geen WWB-banen beschikbaar gesteld aan personen die op de wachtlijst staan van de WSW.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
9
1.5. Meetpunten van beleid In onderstaande tabel ziet u de bestandsontwikkeling Regeling Omschrijving 01-01-2004 01-01-2005 31-12-2005 WWB
BASIS PERSONEN < 21
2
1
BASIS PERSONEN 21 - 64 44
49
54
BASIS PERSONEN =>65 1
1
1
BASIS PERSONEN IN INRICHTING BBZ RENTELOOS
2
2
2
48
2
2
BBZ RENTEDRAGEND
2
IOAW/IOAZ IOAW IOAZ
1
1
7
5
4
3
1
1
62
66
Totaal
60
De groei van het aantal klanten ten opzichte van 31-12-2004 is 6.45 % .Hiermee is de groei onder het afgesproken percentage van 7% gebleven. 1.6. Uitstroom In onderstaande tabel is het aantal klanten opgenomen met de reden van uitstroom. Regeling WWB
Ioaw/Ioaz
Reden uitstroom Bereiken 65-jarige leeftijd overlijden Arbeid in dienstbetrekking Andere uitkering Zelfstandig beroep of bedrijf Verhuizing Aangaan relatie Geen inlichtingen Andere oorzaak Bereiken 65 jarige leeftijd totaal
Aantal 1 7 2 4 3 7 2 26
Door de strengere handhaving en actief activeringsbeleid zijn van 2 personen de uitkering beëindigd wegens het belemmeren van inpassing in het arbeidsproces. 1.7. Financiering. 1.7.1. Werk-Deel. Het totale budget voor arbeidsactivering is samengesteld uit het budget van het ministerie, het deel van de meeneemregeling en ontvangsten door afrekening van voorgaande jaar met WSD. Het budget voor het Werk-deel voor 2005 is €238.833. Jaarlijks wordt door het ministerie het percentage vastgesteld van het deel van het overschot wat mag worden meegenomen naar het daarop volgende jaar.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
10
In onderstaande paragrafen wordt ingegaan op de inkomsten en uitgaven. De genoemde bedragen kunnen afwijken af van de bedragen in de jaarrekening omdat in de jaarrekening al rekening is gehouden met de afrekening met het ministerie en geoormerkte bedragen. 1.7.2.
Kosten Scholing en activering.
2004 € 59.997
Raming 2005 € 82.140
Werkelijk 2005 € 35.338
De kosten zijn lager dan geraamd omdat minder mensen een traject nodig hadden dan verwacht. Omdat in voorgaande jaren het zogenoemde zittend bestand een traject aangeboden heeft gekregen worden nu voornamelijk trajecten ingezet bij instroom in de uitkering. 1.7.3.
Kosten gesubsidieerde arbeid 2004
Begroot 2005 102.000 55.000 157.000
ID baan WWB/WIW Totaal
Werkelijk 2005 57.965 44.786 102.751
1.7.4. Totale uitgaven werkdeel. In de tabel zijn ook de kosten van de WSD voor het WSW deel opgenomen. Deze kosten zijn niet declarabel en worden betaald door de gemeente. Baten Budget Werkdeel Meeneemregeling 2004 Ontvangsten WSD (WSW 2004) Totaal budget Kosten Scholing en activering Gesubsidieerd werk Kosten WSD (WSW) Totaal kosten
€ 35.338 € 102.751 € 25.481 € 163.570
Overschot Overheveling naar 2006 Retour ministerie
€ 222.374 € 179.125 € 43.249
€ 238.833 € 121.620 € 10.083 € 370.536
1.7.5. Financiering inburgering en nieuwkomers. Naar aanleiding van de outputfinanciering zijn de inkomsten in 2005 € 65.250 euro Hierover is in 2005 een voorschot ontvangen van € 30.319. De afrekening €34.931 euro volgt in 2006. De vergoeding voor het ROC en vluchtelingenwerk is 65%-35% ROC heeft voorschot ontvangen van € 15.000, nog te ontvangen € 27.415 = totaal € 42412 Vluchtelingenwerk heeft ontvangen € 40.044 waarvan €22.837 de rijksbijdrage is en het overige subsidie van de gemeente. Aan de hand van de werkelijke cijfers over 2005 is de berekening van de subsidie voor vluchtelingenwerk € 33.049 In deze berekening zijn de 5 personen die in 2006 betaald worden uit het werkdeel meegenomen. kosten vluchtelingenwerk. Subsidie voor uren kosten overig
32152 12800
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
11
Totale kosten vluchtelingenwerk. 44952 Ontvangen 40044 Tegoed 4908 Kosten 2005 alavi educatie maatschappelijk
verwacht werkelijk verschil tegoed 8100 8198 -98 25000 16225 8775 27415 40044 12956 4908 53000 86100 64467 21633 32323
Baten 2005 coa ALAVI educatie verklaring (9*5250) beschikking (8*2250) Totaal recht op in 2005 maatschappelijk
verwacht werkelijk verschil tegoed 6350 8740 -2390 35000 30319 4681 47250 18000 65250
34931 25000 66350
0 39059
25000 27291
Voor de begroting 2005 betekent dit dat er minder kosten en minder baten zijn, uiteindelijk is de overschrijding € 5782 euro. De kosten voor het ROC en vluchtelingenwerk te weten € 33220 worden als verplichting opgenomen De baten van het rijk te weten € 34931 worden als vordering opgenomen.
1.8. Conclusie. In 2005 is het overgrote deel van de beleidsvoornemens uitgevoerd. De werkgevers benadering heeft geen uitvoering gekregen door het gering aantal cliënten dat voor de trajecten in aanmerking komt. In de samenwerking met Boxtel wordt de werkgeverbenadering zoveel mogelijk ingepast in de werkwijze. Door een actief activeringsbeleid en strenge handhaving is het gelukt om de groei van het bestand te beperken tot onder het afgesproken percentage van 7% Een groot deel van de cliënten dat ingestroomd is heeft een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Dit heeft een snelle uitstroom richting arbeid bemoeilijkt.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
12
HOOFDSTUK 2 2.1
RECHTMATIGHEID
Opsomming beleidsstandpunten voor 2005 • • • • • • •
Het binnen de wettelijke voorschriften, richtlijnen en termijnen verstrekken van uitkeringen voor algemene bestaanskosten in het kader van de WWB, Ioaw en Ioaz”. Het beroep op een uitkering voor levensonderhoud dient zoveel als mogelijk beperkt te worden. uitvoering geven aan de Afstemmingsverordening, Handhavingsverordening en het Handhavingsbeleidplan teneinde misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen en te bestrijden. omzetting uitkering naar de WWB realiseren van alle cliënten voor 1 januari 2006 nader uitwerken van de debiteurenbeheersfunctie in 2005 voortzetting van de samenwerking met het IMK bij de uitvoering van het Bbz en de Ioaz. voor personen met een Ioaw- of Ioaz-uitkering gelden dezelfde regels voor de vaststelling van de maximale vakantieduur als voor personen met een WWB-uitkering. de bepalingen in artikel 20 lid 1, 2, 4,5 en 7 Abw alsmede de voorwaarden zoals genoemd in het Besluit krediethypotheek bijstand van toepassing verklaren voor de WWB
2.2 Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005 2.2.1 Poortwachtersfunctie CWI In onderstaande tabel vindt u het aantal aanvragen dat door CWI is afgehouden, het aantal behandelde aanvragen en het aantal aanvragen die binnen de termijn zijn afgehandeld. Preventie door CWI 26
Aantal doorgeleide aanvragen
Binnen termijn afgewerkt
Buiten termijn afgewerkt
33
16
17
De redenen tot overschrijding zijn velerlei. • Deels is de reden gelegen in de ingewikkelde materie. Vooral als er sprake is van vermogen, vermoeden van verzwijgen van inkomsten of echtscheiding is door de hoeveelheid informatie die nodig is niet mogelijk de aanvraag binnen de termijnen af te werken. • Een andere oorzaak is gelegen in het feit dat er in 2005 sprake was van een grote hoeveelheid aanvragen in een korte tijd. Er is niet voldoende personeel om deze hoeveelheid binnen de termijnen af te werken. • Ook is de werkdruk hoog in verband met de vele bezwaarschriften. Indien de termijnen niet gehaald worden is het mogelijk de cliënten van een voorschot te voorzien. In onderstaande tabel wordt weergegeven voor welke regeling een uitkering is aangevraagd en het aantal toekenningen. Regeling Groep Toekennen Afwijzen Intrekken Niet in behandeling nemen WWB Aanvraag < 21 jaar 1 Aanvraag 21 t/m 64 jaar
IOAW/Z
20
2
Aanvraag Bbz bedrijfskapitaal
1
1
Aanvraag Bbz levensonderhoud Aanvraag IOAW
2
Totaal
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
23
4
2
4
2
4
13
In onderstaande tabel zijn de redenen voor afwijzing opgenomen. Afwijzing Aantal Niet voldoen aan inlichtingenplicht Verblijf in inrichting in combinatie met leeftijd jonger dan 21 jaar Voldoende vermogen Bedrijf niet levensvatbaar Totaal
1 1 1 1 4
2.2.2 Tegengaan van oneigenlijk gebruik en misbruik Om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen zijn heronderzoeken uitgevoerd en is zonodig de sociale recherche ingeschakeld om nader onderzoek te doen. Daarnaast is gebruik gemaakt van het Inlichtingenbureau. Indien nodig is naar aanleiding van signalen een tussentijds heronderzoek uitgevoerd. De sociale recherche heeft in 2005 vier fraude onderzoeken uitgevoerd. Hoogwaardig Handhaven. In onderstaande tabel wordt weergegeven het aantal opgelegde maatregelen en de reden. Regeling WWB
Soort maatregel
Aantal maatregelen
Inschrijving CWI
7
Niet inleveren rechtmatigheidsformulieren Niet voldoen inlichtingenplicht
2
Tekort schietend besef verantwoordelijkheid Niet meewerken onderzoeken
4
Totaal
8
3 24
2.2.3. Bezwaar en beroep. In onderstaande tabel is het aantal afgehandelde bezwaarprocedures opgenomen. In 2005 was er sprake van een groot aantal ingediende bezwaarschriften. Dit heeft vooral te maken met het strenger handhaven. gegrond ongegrond In behandeling ingetrokken totaal 2 6 1 1 10 2.2.4. Omzetting uitkeringen naar de WWB Alle uitkeringen zijn voor 31 december 2005 omgezet naar de WWB. 2.2.5. Terugvordering In 2005 werd het debiteurenbeleid flink aangescherpt. • Bij achterstand in betaling wordt binnen 14 dagen een herinnering gestuurd. • Blijft betaling dan binnen de gestelde termijn weer uit, dan wordt zonodig een terugvorderingsbesluit genomen. • Blijft betaling daarna opnieuw uit, dan volgt opnieuw een herinnering. • Wanneer dan terugbetaling weer niet plaatsvindt, wordt de vordering in handen gelegd van de deurwaarder. In 2005 is 1 vordering in handen gelegd bij de deurwaarder.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
14
In onderstaande tabel is de stand van zaken weergegeven. Hoewel een groot bedrag aan vordering ontvangen wordt is er ook een groot bedrag uitgegeven. Dit wordt vooral veroorzaakt door het grote aantal kleine zelfstandigen die een beroep doet op de Bbz regeling. 01-01-2005 € 757.549
opboeking € 283.913
ontvangsten € 262.828
Niet invorderbaar € 5172
31-12-2005 €773.462
2.2.6 Vakantieduur Dit voornemen is geheel uitgevoerd. 2.2.7 Krediethypotheek In 2005 heeft niemand een beroep gedaan op de WWB waarbij deze bepaling hoefde te worden toegepast . 2.3 Financiering. Voor de uitvoering van de WWB ontvangt de gemeente een budget in het zogeheten I-deel. Sinds de invoering van de WWB is de gemeente 100% verantwoordelijk. De kosten voor IOAW/IOAZ en Bbz zijn voor 75% declarabel. De In onderstaande tabel wordt ingegaan op de inkomsten en uitgaven. 2004
2005 raming
2005 werkelijk
Verschil
Kosten Wwb IOAW/IOAZ Bbz
597.752 110.980 194.260
725.000 150.000 143.000
628.849 74. 092 221.449
- 96.150
Baten Wwb IOAW/IOAZ Bbz
589.304 136.983 151.550
356.368 112.500 107.250
527.421 55.730 166.086
171.053
Door de verminderde instroom en het verhoogde budget van het rijk zijn er in 2005 uiteindelijk €267.203 minder kosten gemaakt dan geraamd. De gemeente kan in aanmerking komen voor aanvullend budget indien de kosten 10% hoger zijn dan het toegekende budget. De kosten in 2005 € 628.849 I-Deel in 2005 € 527.421 Verschil € 101.428 10% € 52.742 Aanvullende budget € 48.686 Het aanvullende budget zal aangevraagd worden. 2.4. Conclusie. De beleidsvoornemens voor 2005 zijn verwezenlijkt. De kosten in 2005 zijn minder dan geraamd door; • een uitbreiding van het budget van het rijk • het voorkomen van een groei van het bestand met meer dan 7%
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
15
HOOFDSTUK 3 3.1
ZORG
Opsomming van beleidsstandpunten voor 2005
• participeren in de voorbereiding van de WMO en het loket Wegwijs • voortzetten van het vastgestelde minimabeleid • Breed informatie verspreiden over de collectieve ziektekostenverzekering onder de doelgroep en gezondheidszorgers in de gemeente • verbeteren van de voorlichting door ontwikkelen van foldermateriaal en door verbeteren van de informatie op de website. 3.2 Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005 3.2.1 WMO en Loket Wegwijs In 2005 is gewerkt aan de voorbereidingen voor de WMO. De oorspronkelijk geplande invoeringsdatum van 1 januari 2006 werd echter steeds verder verschoven. Bovendien bleek in de loop van 2005 de taken die de gemeente het eerst moet gaan uitvoeren te wijzigen. Daardoor is de voorbereiding nog steeds in gang. Deze is in nauwe samenwerking met de gemeente Boxtel opgezet. De projectleider van de gemeente Boxtel is ook werkzaam voor Haaren. In 2005 is vooral gewerkt aan de voorbereiding van het Loket Wegwijs. Zodra de samenwerking met Boxtel fysiek tot stand is gekomen kan Loket Wegwijs in Haaren van start. 3.2.2 Minimabeleid 3.2.2.1 Collectieve ziektekostenverzekering Sinds 1 januari 2005 biedt Haaren een collectieve ziektekostenverzekering aan haar bijstandsklanten. Het lag in het voornemen om deze per 1 april 2005 ook aan te bieden aan de niet-klanten. Er zijn veel aanloopproblemen geweest in de uitvoering, de administratieve werklast bleek veel groter bleek te zijn dan verwacht en door de invoering van de nieuwe ziektekostenverzekering was er aanvankelijk de nodige onduidelijkheid over de noodzaak van een collectieve ziektekostenverzekering voor 2006 en volgende jaren. Bovendien waren ziektekostenverzekeraars erg druk met de voorbereidingen voor hun nieuwe aanbod. Daardoor is project voor niet-klanten uitgesteld tot 2006. 3.2.2.2 Bijzondere bijstand Onderstaand vindt u in de tabel het aantal aanvragen voor bijzondere bijstand, de toekenningen en afwijzingen en de aanvragen voor kosten van maatschappelijke participatie. Uit de tabel blijkt dat mede dank zij het actieve beleid gericht op het tegen gaan van niet-gebruik het aantal aanvragen gegroeid is. Regeling
Aantal aanvragen 2004 2005
Aantal toekenningen 2004 2005
Kosten 2004
2005
Bijzondere bijstand
58
81
39
61
€ 46.070
€ 44355
Langdurigheids toeslag Bijdrage regeling minima
5
16
3
12
€ 648
€ 5249
15
10
9
9
€ 2.495
€ 4780
3.2.2.3 Schuldhulpverlening Ook in 2005 werden mensen met problematische schulden doorverwezen naar de Gemeentelijke Kredietbank in Den Bosch. In onderstaand overzicht zijn de aantallen opgenomen.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
16
Produkt Leningen Aanvragen Aanvragen Debiteuren Debiteuren Schuldhulpverleningsaanvragen:
omschrijving behandeld afgewezen / ingetrokken in beheer met borgstelling
Schuldregelingsverzoek (SRV fase 1) intake Schuldregelen (SRV fase 2) beeindigd Schuldregelen (SRV fase 2) vervolg SB/SK
Budgetbeheer
bankpas Budgetbeheer rekeningen BBR (FB sec)
aantal 2005
bedrag 2005 totaal 9 4 19
10 1 4 15 0 2 3 5
97,85
391,40
530,45 406,85 406,85
5.304,50 406,85 1.627,40 7.338,75
412,00 0,00
824,00 0,00 824,00
813,00 97,85 293,55
0,00 293,55 0,00 293,55
0,00 64,00
0,00
Budetbegeleidng WSNP verklaringen
particulier ondernemer totaal
0 3 3
Trajectmanagement
12
Totaal
39
8.847,70
3.3 Terugdringen niet-gebruik voorzieningen 3.3.1 Project onbenutte rechten In 2005 werd de tweede groep senioren aangeschreven, n.l. de groep senioren tussen 65 en 75 jaar. Dit betrof 1140 personen. Hiervan zijn 50 personen persoonlijk bezocht door een seniorenadviseur die hen informeerde over de mogelijkheden van inkomensondersteuning. In 11 gevallen werden concrete vragen gesteld over gemeentelijke producten. In deze groep was de behoefte aan informatie kleiner dan in de eerste groep die in 2004 is aangeschreven. Enerzijds omdat deze groep beschikt over een betere pensioenvoorziening, anderzijds is de groep ook mondiger en beter in staat zelf de informatie te achterhalen. Desondanks willen we in de toekomst nieuwe senioren blijven aanschrijven om te zorgen voor een optimale informatie. 3.3.2 Voorlichting en communicatie In het beleidsplan werd aangegeven dat meer aandacht moest worden besteed aan voorlichting en communicatie Naast het project onbenutte rechten zijn daarom een aantal malen publicaties geweest in de Leije over het minimabeleid. Ook werden de klanten uitgenodigd om hun visie te geven over het beleidsplan, de Reïntegratieverordening en de Verordening toeslagen en verlagingen. Ook op de website van de gemeente is aan deze onderwerpen aandacht gegeven. Hierop zijn echter nauwelijks reacties gekomen. Deze manier van voorlichting geeft daarom onvoldoende resultaat. Dat zal in 2006 aandacht behoeven.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
17
Hoofdstuk 4
Cliëntparticipatie
Beleidsvoornemen voor 2005 was: continueren van de werkwijze cliëntparticipatie. Cliënten van de afdeling Sociale Zaken zijn gevraagd hun visie en standpunten kenbaar te maken over alle beleidsstukken. In 2005 ging dat om het beleidsplan, de Reïntegratieverordening en de Verordening toeslagen en verlagingen. Daarmee is voldaan aan de bepalingen in de Verordening cliëntparticipatie. Daarnaast is in het kader van de samenwerking met Boxtel gekeken op welke manier de cliëntparticipatie in de toekomst gestalte kan worden gegeven. In Boxtel is een cliëntenraad actief voor zowel de WWB als voor de WVG. In Haaren is alleen een Adviesraad gehandicapten actief. Door een extern bureau is een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden voor de toekomst. De cliëntenraden hebben te kennen gegeven enige bedenktijd nodig te hebben over eventuele samenwerking of samenvoeging. Pas in de loop van 2006 zal duidelijkheid komen over de definitieve keuze en vorm, waarin de cliëntparticipatie vorm zal worden gegeven.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
18
Hoofdstuk 5 5.1
Overige ontwikkelingen
Opsomming van beleidsstandpunten voor 2005 • • •
De regionale samenwerking wordt verder gestalte gegeven, uitgaand van lokale loketten. Voorbereiden van de invoering en implementatie van de nieuwe WIN participeren in de voorbereiding van de WMO en het loket Wegwijs
5.2
Uitvoering van beleidsvoornemens in 2005
5.2.1
Regionale samenwerking
5.2.1.1 Samenwerking met Boxtel In 2005 is verder gewerkt aan regionale samenwerking. Er zijn gesprekken gevoerd met verschillende gemeenten in de regio. Uiteindelijk bleken de gemeenten Boxtel en Haaren de wens te hebben om voor het gehele pakket en op korte termijn te willen gaan samenwerken. Van de andere gemeenten was dit nog niet duidelijk. Besloten werd om de samenwerking met de gemeente Boxtel verder te gaan uitwerken. De gemeenten Boxtel en Haaren werden hierin begeleid door BMC en Stimulansz. Na een verkenning van de kansen en bedreigingen werd gekozen voor een tijdelijke samenwerkingsovereenkomst, waarbij de mogelijkheid open blijft dat andere gemeenten in de komende jaren nog aansluiten voor het gehele of een deel van het werkterrein bij dit samenwerkingsverband. Na 1-1-2008 zal een definitieve vorm worden gekozen. In 2005 werd begonnen met het maken van een vergelijking van het beleid dat in de beide gemeenten gehanteerd werd. De verschillen werden in beeld gebracht en zoveel mogelijk werd het beleid op elkaar afgestemd. Waar politieke verschillen van inzicht bestonden zijn er nog enkele verschillen op te merken. Dit leidde tot de hernieuwde vaststelling van de Reïntegratieverordening en de Verordening Toeslagen en Verlagingen, met de daaruit voortvloeiende beleidsregels. De voorbereiding van de Afstemmingsverordening en de Fraudeverordening is in 2005 afgerond. De vaststelling van de nieuwe verordeningen zal begin 2006 plaatsvinden. Een belangrijk onderdeel van de samenwerkingsovereenkomst met Boxtel is de ontwikkeling van een Loket Wegwijs in Haaren. Ook hiervoor werden in 2005 de nodige voorbereidingen getroffen. Dit proces zal in 2006 nog verder moeten worden afgerond zodat op 1 juni 2006 het Loket open kan. 5.2.1.2 Samenwerking op andere terreinen In 2004 is opnieuw een aanbesteding gedaan voor reïntegratieactiviteiten met 8 andere gemeenten. Daarop zijn een aantal bedrijven geselecteerd met waarmee een overeenkomst werd aangegaan voor het jaar 2005. In het bestek was een optie opgenomen waardoor het contract kon verlengd voor 2006. In overleg met de samenwerkende gemeenten besloten 8 gemeenten om de contracten te verlengen voor 2006. De gemeente Uden wilde een nieuwe aanbestedingsronde doen en is daarmee uit het samenwerkingsverband gestapt. 5.3 Overige ontwikkelingen 5.3.1 Wet Inburgering Bij het schrijven van het beleidsplan voor 2005 verwachten we nog dat de WIN in de loop van 2005 zou worden ingevoerd. In de loop van het jaar bleek dat dit zou worden uitgesteld tot 2006. Omdat de reikwijdte van de WI nog niet duidelijk was kon nog niet echt een begin worden gemaakt met de voorbereidingen. 5.3.2 Wet Kinderopvang Op 1 januari 2005 werd de Wet Kinderopvang van kracht. Voor de afdeling Sociale Zaken betekende dit dat mensen die een inburgeringprogramma volgen op grond van de WIN, en cliënten die een reïntegratietraject volgen een beroep op deze wet kunnen doen om kosten van kinderopvang gedeeltelijk vergoed te krijgen. In 2005 is geen gebruik gemaakt van de faciliteiten van deze wet.
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
19
Lijst van afkortingen. Abw Anw AWBZ Bbz COA CWI ID IOAW
Algemene bijstandswet Algemene nabestaandenwet Algemene wet bijzondere ziektekosten Besluit bijstandsverlening zelfstandigen Centraal Orgaan opvang Asielzoekers Centrum voor werk en inkomen In- en doorstroombanen Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijke Arbeidsongeschikte Werkloze werknemers IOAZ Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijke Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandige Nugger Niet-uitkeringsgerechtigde REKO Regionaal Ketenpartners Overleg ROA Regeling opvang asielzoekers Rof Rechtmatigheidsonderzoeksformulier SNO Service niveau overeenkomst SUWI Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen SZW (Ministerie) Sociale Zaken en werkgelegenheid UWV Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen VNG Vereniging voor Nederlandse Gemeenten Win Wet inburgering nieuwkomers WIW Wet Inschakeling Werkzoekenden WMO Wet Maatschappelijke ondersteuning WVG Wet Voorziening Gehandicapten WSW Wet Sociale Werkvoorziening WWB Wet Werk en Bijstand
Beleidsverslag Haaren 2005 WWB, IOAW en IOAZ
20