Slimme meters in Vlaanderen: van studie naar uitrol 01/04/2009 Thierry Van Craenenbroeck
Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt
Inhoud Voortraject VREG: Studie Marktmodel Beleidsmatige initiatieven Van studie via veldtest naar pilootproject Marktorganisatie: vragen en bedenkingen
1
Motivatie voor evaluatie marktwerking Problemen gedetecteerd (klachten, enquêtes, gesprekken,…) Nood aan diagnose Gebrek aan overzicht (sector) Gebrek aan inzicht (VREG) Vraag naar visie bij sector stabiliteit Zoeken naar efficiëntieverbeteringen en betere dienstverlening voor de afnemers
Evaluatie marktwerking Externe analyse (UCPartners, 2005 Q4 - 2006 Q1) Marktconsultatie (2006 Q2) Evaluatie UMIX (2007) Studie Marktmodel: Overleg met sector om tot verbeteringsvoorstellen te komen en slimme meters te bestuderen (2008) – Aansturing via projectcomité – 4 werktrajecten: Processen, Marktmodel, Data, Slimme meters
2
Werktraject 4 – Slimme meters Onderbouwen van de al dan niet wenselijkheid en haalbaarheid van de implementatie van slimme meters Verschillende fasen: 1. 2. 3. 4.
Oplijsten van functies voor slimme meters Long-list van kosten- en batenposten (i.s.m. KEMA) Opstellen van kosten-batenmodel (i.s.m. KEMA) Voorstel van technologische veldtest en pilootproject
5
Werktraject 4 – Functionaliteiten Lijst van functionaliteiten werd opgesteld en besproken met leveranciers en netbeheerders, zowel voor elektriciteit als gas – netbeheer – commerciële diensten – levering van energie – bijhorende diensten
– rationeel energiegebruik – sociale ODV’s
Verder overleg binnen FEBEG over “business requirements” 6
3
Aanschaf slimme meters
x
Inrichten data-infrastructuur
x
Inrichten datacentra voor meetdata
overheid
Elia /Fluxys
netbedrijf
leverancier
consument
WT4:Kosten-baten matrix
x x
Energiebesparing door terugkoppeling verbruik
x x x
Besparing kosten meteropname
x x
Minder vragen via call-centers
x
Reconciliatie, balanshandhaving, netverliesmonitoring
x x
Snellere detectie fraude
x x x
x
x
WT4: Beschrijving van het financieel model Actoren Actorenmatrix
Gevoeligheidsdiagram Netto Contante Waarde (MEUR)
+
-200 vermindering meterkosten (20 EUR)
+
Kosten
KostenBaten posten
Baten
kosten slimme meetinrichting (200 EUR) afschrijvingstermijn (30 jaar)
+ +
rentevoet (6 %) installatiekosten slimme meter (160 EUR)
+
levensduur bestaande meters (30 jaar) duur transitietraject (10 jaar)
+
kosten standaard meter (100 EUR)
+
KB1 KB2 KB3 KB4 KB5
Parameterblad
restwaarde bestaande meter (10 EUR)
Tijdreeksen
-100
0
100
200
300
400
17
500
23
230
170
26
35
7%
5%
184
136
35
26
9
12
85
115
9
12
Projectalternatieven
2005 2006 2007 20% 10% 100% 80% 50%
4
Werktraject 4: Kosten-batenanalyse Ontwikkeling model door KEMA – evauatie per marktpartij – macro-economische analyse
Geen positieve business case voor Vlaanderen op basis van gedefinieerde alternatieven en beschikbare cijferinput Verdere analyse nodig op het vlak van: – – – –
definitie nulalternatief en referentie-alternatief hypotheses en parameterwaarden kwantificeren van baten ‘split incentives’
Werktraject 4 – Veldtest Technologische veldtest in voorbereiding door distributienetbeheerders (2009-2010) – datacommunicatie – functionele vereisten inzake metering – verfijning kosten-batenanalyse (onder meer impact op REG) – onderzoek naar “smart grids”
Pilootprojecten (2011-2012) – organisatie uitrol – opzetten datacenter en databeheer – testen marktprocessen 10
5
Conclusie – Studie Marktmodel “Er heerst eensgezindheid over de noodzaak van de invoering van slimme meters voor de toekomstige werking van de energiemarkt, waarbij “werking van de markt” breed gedefinieerd wordt, zodat zowel technische (netbeheer) als commerciële (marktprocessen en dienstverlening) aspecten bedoeld worden” 11
Doorbraken 2020 (Vlaanderen In Actie) Doel: Vlaanderen tegen 2020 bij de vijf meest welvarende regio’s van Europa Doorbraak:“Groen stedengewest” met intelligente energienetwerken Meer info op: http://www.vlaandereninactie.be/nlapps/default.asp
6
Pact 2020 Gezamenlijke langetermijnvisie van Vlaamse regering en sociale partners Globale uitvoering van Pact wordt opgevolgd en publiek gerapporteerd via VESOC Periodieke evaluatie en actualisatie
Pact 2020 “Vlaanderen stimuleert de introductie van slimme elektriciteitsmeters en de ontwikkeling van actieve en intelligente elektriciteitsnetten die vraag- en aanbodsturing mogelijk maken”
7
Third Package memo 24/03/09 “The implementation of intelligent metering systems is provided for with a target of 80% of consumers to be covered by 2020. Smart meters allow for consumers to be precisely informed of their consumption and promotes energy efficiency”
Hoe verder? Detaillering technologische veldtest – Definiëring technologische doelstellingen – Structuur en werking opvolgingscomité – Lead bij DNB’s met uitlopers naar: – Leveranciers: marktmogelijkheden – VREG: kosten en baten – Academische partners: onderzoek
Verdere analyse marktorganisatie en -processen
8
VREG projectplanning Overzicht geplande en lopende projecten marktpartijen Opvragen gedetailleerde beschrijving veldtest Analyse van de ingediende beschrijving door VREG functies van de meter Feedback aan DNB's over geplande veldtest Opzetten van opvolgingscomité (DNB's, leveranciers, regulatoren) voor veldtest met feedbackmomenten over vooruitgang en resultaten veldtest kan later overgaan in opvolgingscomité van de piloot Aanpakken van mogelijke hindernissen en reglementair kader voor veldtest/piloot/massale uitrol Verfijning kosten-batenanalyse
Huidige marktorganisatie Marktpartijen en - contracten: Afnemer
Leveringscontract
EV
Leverancier Toegangscontract
Aansluitingscontract/reglement
MRCo
DNB EV-Contract
Samenwerkingsovereenkomst
TNB
9
Metering activiteiten Meetinstallatie – Eigendom – Plaatsing – Beheer
Aanlevering meetgegevens
Centrale dataserver
– Opname – Validatie – Terbeschikkingstelling
Gebruik meetgegevens
Meetinstallatie Activiteit vandaag in handen van DNB Alternatief via marktwerking – probleem van harmonisatie – minder efficiënte energiemarkt door koppeling van basishardware met energie en diensten – bv. switch vereist hardwarematige ingreep
– geen optimale ontplooiing van nieuwe technologie marktrol DNB staat niet ter discussie
10
Aanlevering meetgegevens Activiteit vandaag in handen van DNB DNB is onafhankelijke partij in verband met energielevering DNB is leverancier en gebruiker van meetgegevens dubbele marktrol roept 2 vragen op: 1. markt versus monopolie
Netbeheer
x x x
Energietransport
x x
Settlement
x x
Evenwicht
x x
Energiediensten
ESCO
x
Productiesteun Garantie van oorsprong
producent
netbedrijf
leverancier/EV
Gebruik meetgegevens
consument
2. ontvlechting vs. kwaliteitsregulering
x
x x x x x
11
Vraag 1 Afbakening monopolie- en marktactiviteiten?
2 modellen op basis van marktrollen
Markt vs. monopolie: model 1 Prosument
Energielevering
Energiediensten
concurrentie monopolie
Meetgegevens
Energietransport Net- en meterbeheer Energie-evenwicht
12
Markt vs. monopolie: model 2 Prosument
Energielevering
concurrentie
Energiediensten
Meetgegevens
monopolie Energietransport Net- en meterbeheer Energie-evenwicht
Vraag 2 Ontvlechting rollen of kwaliteitsregulering?
4 varianten op basis van taken DNB
13
Variant 1: DNB als netbeheerder Prosument
Energielevering
Energiediensten
Meetgegevens
Energietransport Net- en meterbeheer Energie-evenwicht
Variant 2: DNB + marktfacilitator Prosument
Energielevering
Energiediensten
Meetgegevens
Energietransport Net- en meterbeheer Energie-evenwicht
14
Variant 3: DNB + dienstenleverancier Prosument
Energielevering
Energiediensten
Meetgegevens
Energietransport Net- en meterbeheer Energie-evenwicht
Variant 4: DNB + facilitator + dienstenleverancier Prosument
Energielevering
Energiediensten
Meetgegevens
Energietransport Net- en meterbeheer Energie-evenwicht
15
Bedankt voor uw aandacht!
www.vreg.be
Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt
16
