Skippy. Langs de waterkant met #12

NG 18 SEPTEMBER 2013 JAARGA SEPTEMBER 2013 25 : TUM PDA UITERSTE VERKOO VASTE VERKOOPPRIJS: r de verkoper) € 2,- (waarvan € 0,65 naa

Langs de waterkant met

#12

Skippy

Advertentie

> van de redactie

inhoud #12

Grenzen verleggen gs Straatnieuws. Voor u ligt de laatste editie van Haa atnieuws heten. De krant zal voortaan namelijk Stra befaamde Haagse Want net als de eigenaren van de one, die in dit reisboekenhandel Stanley & Livingst ontdekkingsreis, nummer vertellen over hun eigen eggen. Zij het verl gaat ook deze krant z’n grenzen awi. Dat betekent naar Rotterdam in plaats van Mal en, na een aantal dat Rotterdamse dak- en thuisloz weer een officiële jaren zonder te hebben gezeten, nu . Dat Haagse straatkrant kunnen gaan verkopen tien jaar de krant acht a dak- en thuislozen, die al bijn d weten van werk. aan de man brengen, zich verzeker een straatkrant Dat Rotterdammers zich weer via ws- en wetensnieu op de hoogte kunnen stellen van straat. Én dat de waardigheden rondom het leven op de lezers in Delft, Haagse lezers – maar laten we ook er niet vergeten – Zoetermeer, het Westland en verd n verleggen. Want eveneens hun grenzen kunnen gaa krant voortaan naast Haagse onderwerpen zal de n. Wij hopen van ook over het Rotterdamse berichte ontdekkingsreis. harte u te mogen meenemen op deze n Haagse huis. Vanuit uw eigen luie stoel in uw eige ist. Beige kleding en klamboe niet vere

Hester Heite

> colofon Haags Straatnieuws wordt verkocht en mede gemaakt door dak- en thuislozen in Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Voorburg, Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer, Wassenaar en de Bollenstreek. De verkopers kopen de krant in voor € 1,35 en verkopen hem op straat voor € 2. Het verschil is een bijdrage in hun levensonderhoud. U herkent de Haags Straatnieuwsverkoper aan de witte pas en het (niet verplichte) rode hesje. Donaties Giro 7544612 t.n.v. Stichting Haags Straatnieuws, Den Haag. Oplage 8.000 Adres Postbus 63498, 2502 JL Den Haag Telefoon 070 318 1661 Email [email protected] Website www.haagsstraatnieuws.nl

Haags Straatnieuws ongekroond de beste

Voor meer informatie: www.haagsstraatnieuws.nl

foto Raymond van Houten

Koop een krant van een van de 175 dak- of thuisloze verkopers, koningen van de straat. Of wordt donateur van Stichting Haags Straatnieuws, ook door de belastingdienst erkend als goed doel, via ING-rekeningnummer 7544612.

Advertenties en distributie 070 318 16 61 Coördinator verkopers Arjen Geut, 06 1400 7082 Hoofdredacteur Floor de Booys Redacteur Hester Heite Eindredactie Arthur van Berkel/Tanya van der Spek Medewerkers aan dit nummer: Alf Berendse, Atelier Haagse School, Dagmar Bosma, Melle de Boer, Rik Buter, Christiaan Donner, Eveline van Egdom, Bertus Gerssen, Henriëtte Guest, Haags Gemeentearchief, Raymond van Houten, Annette van Kester, Lamelos, Thomas Rueb, Tanya van der Spek, Mariëtte Storm, Justin Verkijk en Paul Waayers. Cover Eveline van Egdom Ontwerp Marieke de Roo Opmaak Annette van Kester Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland Het volgende nummer verschijnt op donderdag 25 september.

04 INTERVIEW Stanley & Livingstone

Nasja en Harry Berg reisden als de ontdekkingsreiziger, waarnaar ze hun reisboekhandel vernoemden.

04

06 COLUMN Justin T NIEUWS LIGT OP STRAAT 07 WIE HELPT WIE Robert 08 REPORTAGE Therapeutisch vissen

De voorheen dakloze en verslaafde Skippy zit nu met volautomatische hengels en een pan nasi langs de waterkant. ‘Even niet aan slechte dingen denken, dat is gezond.’0

08

10 SLAAPWANDELEN Melle wordt wakker in de Kijkshop STRAATDICHTER Aan tafel 11 HAAGSE HUIZEN Een kijkje in eigen keuken 12 TIJDSBEELD 1935 14 GODENSPIJS Redt het met een goedkoop recept 15 WERKPLAATS Poppendokter 16 TREND Arbeidsmigratie

Haags Straatnieuws lift mee op de bus uit Bulgarije.

18 INGEZONDEN BRIEVEN EN VRAAG Zeg het maar 16 19 CULTUUR Peter van Straaten 20 CRYPTO Puzzel en win de verhalenbundel van Peter van Straaten 23 UITGELICHT Nacht van de Dictatuur en Het Geluid van Loosduinen 24 KAASHELD EN POEPHOOFD vissen ernaar

buitengewoon Atelier de Haagse School: Alide Schaap

3

4

interview stanley & livingstone

Haags Straatnieuws #122013

5


In navolging van de beroemde ontdekkingsreiziger David Livingstone bezocht de eigenaren van de Haagse reisboekhandel Stanley & Livingstone het Afrikaanse land Malawi. Ze schreven er een boek over. tekst Tanya van der Spek foto's Bertus Gerssen

Avonturiers reizen Livingstone achterna > “Voor ons twintigjarig bestaan hebben we onlangs een feestje gegeven voor vaste klanten”, vertelt Harry Berg (‘Ik ben al jaren 52’) die samen met zijn vrouw Nasja (45) reisboekhandel Stanley & Livingstone aan de Schoolstraat heeft opgezet. Het is een sfeervolle winkel met chique houten kasten, verlichte globes en enorme wereldkaarten. Hier koop je reisgidsen, atlassen en stadsplattegronden. Cadeaus worden op historische wijze ingepakt: bruin papier, touw, postzegel en stempels. Nasja: “We waren best gespannen voor het feestje, want niemand kende elkaar en wij kenden mensen ook alleen uit de winkel.” Het werd een daverend succes. Tot in de kleine uurtjes, met een stampvolle winkel, een zee van felicitatiebloemen en klanten die spontaan de catering en de afwas op zich namen. Het uitgedeelde cadeau werd gewaardeerd: het door Harry en Nasja geschreven boek Malawi. In de voetsporen van dr. Livingstone. “Het idee voor het boek ontstond doordat veel mensen hadden aangekondigd ons verhaal te willen horen na afloop. En doordat het maken van notities op kladblaadjes tijdens deze reis niet verwaterde - wat nogal eens gebeurt”, vertelt Nasja. Het stel pakt vier keer per jaar de koffers. Eind 2012 gingen de twee naar Malawi, een arm Afrikaans land vol ruwe landwegen. Ze zochten plekken waar de Schotse zendeling David Livingstone (1813 - 1873) is geweest. Hun winkel is vernoemd naar hem en ontdekkingsreiziger Henry Morton Stanley (1841 - 1903) die in Afrika zocht naar de vermiste Livingstone. ‘Dr. Livingstone, I presume?’, sprak Stanley toen hij een blanke man zag tussen de Afrikanen. Regelmatig stappen bezoekers met de legendarische zin de winkel binnen. Karavaan Harry omschrijft het mooiste moment van de reis: “Op dag drie liepen we door laag geboomte naar een berg waar Livingstone ooit was. Voor me liepen Nasja en onze begeleider met een geweer op zijn rug en een Tupperware-doos met onze lunch op zijn hoofd. Af en toe vingen we een glimp op van de berg, dan weer was het heel dicht begroeid. We zagen grote vogels. Dan heb je echt het gevoel dat je in een karavaan loopt net als toen, want de natuur is onveranderd.” Nasja: “Vanaf de berg kijk je dan uit over een broccoliwoud tot in de oneindig-

heid. Je ziet Zambia en Malawi en je weet dat Livingstone vanaf deze plek keek waar de waterscheiding van het meer valt. Dat raakt je.” Toen David Livingstone Malawi verkende was het er overigens nog niet zo vredig. Wilde stammen bevochten elkaar met speren en mensen werden verkocht als slaven. Livingstone trachtte er als missionaris vrede te brengen en de slavenhandel te bestrijden. Ondertussen zocht hij naar de bron van de Nijl. Voordat Harry en Nasja naar Afrika togen, uitten veel mensen hun zorgen. Waren ze dan niet bang zo zonder telefoon, TomTom of internet? En voor terroristen, wilde dieren en zwarte mensen? Harry en Nasja konden er om lachen. Al kochten ze wel beige kleding omdat donkere kleuren de gevaarlijke tseetseevlieg aantrekken. Harry’s enige zorg was het besturen van de terreinwagen waarmee hij ook nog links moest rijden in de voormalige Engelse kolonie. Zijn zorg bleek niet ongegrond, want de auto ontpopte zich als een spannende rode draad in het boek. Zo verliest hij onderweg onderdelen, wil hij soms niet starten en voor de tank, die gevaarlijk leeg raakt, moet diesel worden gezocht op de zwarte markt. Aan de hand van die verhaallijn lees je in het boek hoe het stel zich heeft voorbereid op de reis, over ontmoetingen met inwoners, welke vogels er leven en meer. Tom, Dick & Harry Het liefdesverhaal van Harry en Nasja Berg is ook een boek waardig, want het hoort bij de rijke en creatieve geschie-

‘Nergens zo veel ontwikkelingshulp als in Malawi’ denis van de stad Den Haag. Ze leerden elkaar kennen toen Harry verkering had met een huisgenote van Nasja. Nasja ging als achttienjarige graag naar optredens van de 28-jarige Harry, toen zanger van swingband Harry’s Blind Date, nu zanger van soul- en jazzband Tom, Dick & Harry. Ze vielen elkaar op omdat ze toen in de jaren tachtig allebei het liefst in de kledingstijl van de jaren vijftig liepen. Harry met hoed, korte mouwen en korte pijpen en Nasja

met petticoat. Het Korzo Theater was destijds een leegstaande bioscoop. Met een club creatieve vrienden maakten ze er een alternatief theater van. De toen nog onbekende Brigitte Kaandorp en Paul de Leeuw traden er op. In de winter werd het onder water gezet en werd het een ijsbaan. En er waren thé dansants met geleende zilveren bladen uit een antiekwinkel. Echte kakmadammen kwamen er op af en wisten niet dat het een act was. Nasja liep dan in een zwart jurkje met een wit schortje. Terwijl veel van de bevriende decorbouwers en lichtmensen hun carrière vervolgden in de theaterwereld, startten Harry en Nasja hun reisboekhandel. Nasja: “In 1991 wilden we fietsen in Tsjechië. Voor een fietskaart moesten we naar Amsterdam. Aan de keukentafel in een Tsjechisch pensionnetje zeiden we tegen elkaar: ‘Dit is toch raar, dat je zo’n kaart niet kunt kopen in Den Haag’.” Harry zegde zijn baan als jongerenwerker op en de rest is geschiedenis. Inmiddels hebben ze meerdere mensen in dienst voor de bestellingen via de website. Er is ook een opslagruimte gehuurd, waardoor Nasja’s tante die boven de winkel woont geen dozen meer op haar overloop heeft staan. tuur kan ook nog, denk aan kunstenaar Joost Conijn die reist met zelfgemaakte vliegtuigen en auto’s.” Wat leren Harry Avontuur en Nasja van hun reizen? Nasja: “Dat Hoe komt het dat veel boekwinkels mensen anders leven maar allemaal het lastig hebben in deze tijd, terwijl hetzelfde zijn. Neem Malawi. Er is geen Stanley & Livingstone groeit? Nasja: asfalt maar zand. Geen stenen huizen “We zijn enorm gespecialiseerd en maar hutjes. Je hebt geen gasfornuis hebben veel kennis. Je moet je niet maar een vuurtje op de grond. Er is gek laten maken door trends zoals een geen kraan maar een waterpomp. Alles koffiehoek in je winkel of het vervangen van boeken door dvd’s.” Harry: “We is anders maar de mensen hebben allemaal dezelfde behoeften, wensen, gehebben gelukkig trouwe klanten. En dachten en emoties. Daardoor maak je mensen blijven reizen. Alleen gaan ze contact. Dat is belangrijk en waardevol niet meer zo lang, niet meer zo ver of aan reizen, weten dat dingen niet eng niet meer zo vaak. Dat maakt de reis of vreemd zijn.” Harry: “De mensen zijn belangrijker en dus bereidt iemand daar wel gastvrijer. De terugkomst in zich beter voor. Daardoor verkopen wij Nederland is vaak als een natte dweil meer boeken. Het is toch leuk om al in je gezicht. Een scheldende taxichaufmaanden van tevoren met je reis bezig feur, grijs geklede mensen met sombere te zijn?” En valt er voor avonturiers gezichten die strak voor zich uit kijken. anno 2013 nog wel wat te ontdekDan denk je: gatver, ik ben weer thuis.” ken, nu we met Google streetview elke Gelukkig went het snel. En iedere reis straathoek op aarde kunnen zien? Harry: “Natuurlijk! Wat voor de een heel verstevigt de relatie meer, vindt Harry. gewoon is, is voor de ander heel bijzonder. Wat dacht je van de Amerikaan Ontwikkelingshulp Pete Jordan die zo gefascineerd raakte Veel reacties krijgt het stel op het door fietsende Amsterdammers dat hij laatste hoofdstuk in het boek. Hierin er een boek over schreef? Dat had nog vragen ze zich hardop af wat te vingeen Nederlander gedaan. Er is altijd den van ontwikkelingshulp. Normaal een onderwerp te vinden waarover je nemen Harry en Nasja armoede in een iets kunt ontdekken. Het echte avonland aan als feit en genieten ze van

de vindingrijkheid van de bewoners. Nasja: “Maar zo’n enorme hoeveelheid hulporganisaties zagen we niet eerder. Elke kilometer stond er een nieuw bord: Unicef, Cordaid, Rode Kruis, Jehova’s Getuigen en kerkelijke organisaties. Ondertussen raken de hulpverleners moedeloos omdat bewoners niet enthousiast meewerken. Kennelijk hebben zij andere prioriteiten.” Zo worden gloednieuwe verkeersborden bijvoorbeeld gebruikt als dakpannen. Nasja: “Het is toch een beetje ‘de witte mens weet het beter’ en dan lukt de samenwerking niet.” Harry vindt dat de hulpverleners wel wat trotser mogen zijn op alles dat al is bereikt. Een discussie die voortduurt, ook onder bezoekers van de winkel. Tot slot, wat wordt de volgende reis? Harry: “Amerika! We vliegen op Las Vegas en bezoeken dan alle nationale parken. Daarna doen we de ‘Highway One’ langs de kust van Californië. Ik heb de allerkleinste camper uitgezocht en die is toch nog zeven meter lang. Armpje uit het raam, country zender op...” Hij lacht: “Gelukkig rijden ze daar rechts!” Malawi In de voetsporen van dr. Livingstone, ISBN 9789075295009, € 14,95

6

column justin

't nieuws ligt op straat


wie helpt wie robert


De maatschappelijke opvang bestaat uit cliënten en hulpverleners. Haags Straatnieuws vraagt zich af: wie helpt wie nou eigenlijk?

Straatkrantverkoper Robert Donkers is terug van weggeweest. Na een burn-out brengt hij Haags Straatnieuws weer aan de man bij de Bijenkorf. ‘Het is een onderneming.’ Met onder meer minister president Mark Rutte als vaste klant. tekst Hester Heite foto Raymond van Houten

foto Roos Koole

Bekende Hagenaar Justin Verkijk deelt zijn eigenzinnige kijk op het leven.

Paul van Dyk?! Pak je agenda en als het kan ook graag nog een dikke rode stift. Zoek zaterdag 21 september en schrijf daar met koeienletters (fijn woord en sinds de basisschool niet meer gehoord) dat je lekker niet naar het Peace One Dayconcert gaat. Ok, het is natuurlijk een unieke ervaring om een concert bij te wonen in de tuin van het Vredespaleis. Maar die line-up is om te janken. Zeker als je vijftig euro voor een ticket moet ophoesten. We vieren toch dat het Vredespaleis honderd jaar is geworden? Dat is dan toch een verjaardag? Voor een verjaardag vraag je toch geen entreegeld? Zeker niet als je een partij b-artiesten uitnodigt. Paul van Dyk, kom op zeg. Toen ik dit hoorde heb ik een flink kwartier in mijn broek geplast van het lachen. Leeft ‘ie nog dan? Hij mag dan wel verkozen zijn tot beste dj van de wereld door een magazine dat niemand leest, maar dat is bijna net zo lang geleden als het leggen van de eerste steen van het Vredespaleis. Of zou dat de reden zijn dat ze hem hebben geboekt? Niet omdat zijn nieuwe album zo’n hit is in ieder geval, want het is alweer een paar jaar geleden dat hij zijn laatste plaat uitbracht. Datzelfde geldt voor Natasha Bedingfield. Dan hebben we nog een paar Zuid-Amerikanen die niemand kent, en als klap op de vuurpijl: de nummer twee van een talentenjacht uit Engeland. Daar hoef ik verder niets over te zeggen toch? Dank je. Enige Nederlandse act op het affiche is Kane. Die komt uit Den Haag, en dat is ook meteen het enige dat ik goed vind aan deze band. Heb je per ongeluk al kaartjes gekocht? Verpatsen die handel, het hele concert is namelijk ook gewoon live en hartstikke gratis te volgen via YouTube.

Justin

Groente telen in kantoorpand populair

Was Amsterdam ooit gaycapital van Europa, Den Haag maakt dit jaar een behoorlijke inhaalslag.

Zo’n twintig mensen hebben zich gemeld met concrete ideeën voor stadslandbouw in een leegstaand kantoorpand aan de Haagse Televisiestraat.

Na Roze Zaterdag in 2009 en The Hague Pride in 2010 en 2011, organiseert stichting WATH (We Are The Hague, een groep enthousiaste feestorganisatoren uit het Haagse homocircuit) dit jaar een indoor pride op zaterdag 2 november. Geen grote podia op het Lange Voorhout deze keer, maar debatten, films, workshops en feesten in Theater aan het Spui, de Nieuwe Kerk en het Filmhuis Den Haag. En er gebeurt in Den Haag meer op het gebied van homo-emancipatie. De Amerikaanse dominee  Barbara Rogoski is deze maand gestart met de Internationale Roze Kerk in het BastaCafé van COC Haaglanden. En gay fans van voetbalclub ADO Den Haag kunnen zich sinds kort aansluiten bij supportersvereniging de Roze Règâhs.

De gemeente deed in mei een oproep en is blij verrast met de reacties. De plannen van de potentiële stadsboeren varieren van het kweken van paddenstoelen en vissen tot het bereiden en verkopen van kant-en-klare maaltijden. Het is de bedoeling dat de producten die in het kantoorpand worden grootgebracht, in een winkel of restaurant op de begane grond van het pand worden verkocht. Er zijn twee etages van in totaal drieduizend vierkante meter beschikbaar. Op het dak zou een kas passen. Den Haag is de eerste stad die stadslandbouw in een kantoorpand mogelijk maakt. “De kans van slagen is groot, omdat de mensen de productie van groente, fruit en ander voedsel terug willen halen naar de stad”, aldus de gemeente. Dat werd eind augustus overigens pijnlijk duidelijk toen de gratis plukdag bij de gemeentelijke boomgaard aan de Uithofslaan compleet uit de hand liep. Mensen sloegen met stokken in een uur tijd alle vruchten uit de bomen. Tassen vol werden afgevoerd en de bomen raakten beschadigd.

Terug op straat… “Ik ben ’n ongelukje. Mijn moeder wilde me maar mijn vader niet. Op mijn vijftiende heeft hij me op straat gezet. Ik heb toen bijna tien jaar buiten gelegen. Nu woon ik beschermd en ben ik niet meer verslaafd aan harddrugs. Ik rook alleen nog twee jointjes per dag, voor mijn ADHD.” Falende hulpverlening of zorgwekkende zorgmijder? “De hulpverlening was toen nog niet zo perfect georganiseerd. Tegenwoordig krijg je vijfhonderd euro per maand. De gemeente moet daklozen dwingen om te werken, net als mensen met een normale uitkering. Iedereen met een beetje karakter kan de daklozenkrant verkopen.” VVD of PvdA? “Als Rutte voorbij loopt, vraagt hij altijd: ‘Is dat de nieuwe?’ Toen ik hem alleen van tv kende, vond ik hem een beetje een egoïst. Overal op bezuinigen, maar zelf geld zat. Ik stemde PvdA, strategisch tegen Rutte. Maar ik heb mijn mening bijgesteld. Als je hem spreekt, is het wel een normaal mens.”

Straatnieuws komt ook uit in Rotterdam

Zou jij in zijn schoenen willen staan? “Ik zou wel graag meedoen aan de verkiezingen. Mijn partij zou Democratische Partij Nederland (DPN) heten, met daarin mensen uit alle lage van de bevolking: een bakker, een politieman, iemand met een uitkering. Mensen zoals jij en ik. Nieuwe politiek waarin de mens telt. Voor een sociale en groene economie.” Is dat realistisch? “Ik heb het uitgerekend: met 60.000 voorkeurstemmen kom ik in de Kamer. Maar dan moet ik wel eerst 450 euro hebben om me in te schrijven bij de kiescommissie. Ik heb nu het oor van Rutte. De Melkertbanen moeten terug, vertelde ik hem laatst. En de BTW-verlaging komt ook van mij.”

foto Raymond van Houten

Bekijkt ’t, met Justin.

Den Haag kleurt roze

Waar was je? “Ik stond hier vroeger van tien uur ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds, zeven dagen per week. Het is een onderneming die je runt. Maar toen kreeg ik een burn-out. Nu werk ik maar tot drie uur ’s middags. Ik ben blij dat ik terug ben, en mijn klanten ook.”

2) Wie Robert Donkers (3 s Straatnieuws Wat Verkoper van Haag ingang Waar Bij de Bijenkorf, Wagenstraat n schulden, boodWaarvoor Aflossing va nten schappen en nieuwe kra dat je iemands or vo Motto Oordeel niet verhaal kent

Deze krant is vanaf 26 september óók in Rotterdam te koop. Daarom heet Haags Straatnieuws vanaf de volgende editie Straatnieuws. In Rotterdam is al een aantal jaren geen officiële straatkrant meer. Stichting Haags Straatnieuws wil daarin verandering brengen, met logistieke ondersteuning van onder meer het Leger des Heils. Het gaat om een proef van een jaar, met een bescheiden oplage. Doel van de uitbreiding is om dak- en thuislozen in Rotterdam van werk te voorzien en de

oplage van de krant op peil te houden, zodat ook de Haagse verkopers verzekerd blijven van hun broodwinning. In Straatnieuws zullen zowel Haagse als Rotterdamse onderwerpen aan de orde komen. Op de voorpagina van het eerste nummer prijkt Elfie Tromp. De Rotterdamse schrijver, presentator en theatermaker breekt een lans voor therapie: “Mensen kunnen heel wereldvreemd zijn. Ik was dat vroeger ook. Ik dacht dat ik een medium was en geloofde in andere dimensies en aliens.” Daarnaast zullen Hagenaars en Rotterdammers in een boekje open doen over elkaars stad.

Je verkoopt het goed. “In mijn eerste maand 150 kranten. Dat is veel. Ik gooi mijn charmes in de strijd. Mensen die geen krant willen, wens ik ook een fijne dag. Dan komen ze terug. Praten kan ik. Ik heb een tijdje gepresenteerd bij Den Haag FM, ben af en toe op Radio 538 en wil een radiostation op internet oprichten. Mijn vader is ook ondernemer, dat heb ik van hem.” Familie of vrienden? “Mijn moeder is dood en mijn broertje zie ik niet meer. Vrienden heb ik niet, alleen kennissen. Als je dakloos bent, haalt niemand je in huis. Ik moet het maar alleen doen. Ik ga wel naar het Aandachtscentrum in de Schoolstraat als ik me echt alleen voel.” Is alles gezegd? “Ik heb nog wel een boodschap: Voordat je oordeelt, praat eens met iemand. Veel mensen denken dat dakloos zijn je eigen schuld is. Maar niet iedereen heeft zelf voor het straatleven gekozen.”

‘Ik heb niet voor het straatleven gekozen’

7

8

reportage therapeutisch vissen


9


Vakantie én therapie. Dat is vissen voor de voorheen verslaafde en dakloze Skippy. “Even niet aan slechte dingen denken, dat is gezond.” En daar heeft Stichting Anton Constandse met liefde volautomatische hengels voor over. tekst Hester Heite foto’s Eveline van Egdom

Therapeutisch vissen:

‘Beter dan binnen zitten’ > “Skippy heeft vandaag een karper gevangen”, vertelt een van zijn vismaatjes enthousiast. De foto’s bewijzen het. “Moet je zien: 19,6 pond!” Skippy zelf eet schijnbaar onaangedaan uit een pan meegebrachte nasi. Wie wil mag ook een portie. Karper staat niet op het menu. Die zwemt al lang en breed weer rond in de vijver in het Zuiderpark in Den Haag, de visstek van Skippy en entourage. Er wordt gedronken en geouwehoerd. Op iedereen die voorbij komt, leveren de vissers luidkeels commentaar. Een jogger. “Die gast rent veel te hard, die heeft vast iets gejat.” Een zwemster. “Ze gaat zwemmen. In haar ondergoed. Dat mens is knettergek.” De aanloop is groot. “Ik hoorde dat Skippy hier zat”, verklaart Eric. “Wij komen gewoon aangewaaid”, aldus Marco. Skippy kent ze niet eens allemaal: “Maar een paar van die gasten wonen bij mij in de Botter.” Aanspraak De Botter is een pension voor dak- en thuislozen in Den Haag Zuidwest, onderdeel van Stichting Anton Constandse. Er wonen 35 mannen met psychiatrische of verslavingsproblemen. Of beide. Skippy is een van hen. “Ik heb me 25 jaar lang de pestpleuris gebruikt. En zestien jaar op straat geleefd. Ik heb daarna nog wel anderhalf jaar op mezelf gewoond, maar dat ging niet. Ik had drie kamers, maar gebruikte er maar eentje. Ik was de opvang gewend, veel mensen om je heen. En dan opeens je eigen huis. Ik was alleen nog maar aan het stelen, gebruiken en slapen. Dan komen de muren op je af. Ik wilde terug naar de Botter, daar leefde ik weer helemaal op. Er is altijd aanspraak, desnoods met de nachtwaker. Geestelijk ben ik natuurlijk ook niet helemaal in orde. Ik kan niet opruimen, schoonmaken. Ik heb zware ADHD. En ik ben heel erg agressief. Als ik uit mijn dak ga, dan gaan die jongens hier een straatje om hoor.” Skippy oogt niet als iemand voor wie je moet oppassen. Hij is goedlachs en lijkt de redelijkheid zelve. Zelfs als een van de anderen zijn peperdure vishengel per ongeluk omstoot. “Vroeger had

Dagbesteding die bolle gelijk klappen gehad”, vertelt Skippy later. “Maar je wordt ouder. De antidepressiva helpt ook. En de grootste omslag is natuurlijk dat ik niet meer gebruik.” Volledig verzorgd Skippy is vanochtend om zes uur opgestaan, om vanaf acht uur aan de waterkant te kunnen zitten. Hij is gebracht, met een auto vol visapparatuur: een paraplutent, weegschaal, hengels met alarm. “Volautomatisch, als je beet hebt, hoor je gepiep. Maar dit is nog niets. Als ik een nachtpas heb, wil ik naar de Noord Aa bij Zoetermeer. Daar blijf ik dan ook slapen, op een stretcher en met alarm in de tent. Dat heb ik vorig jaar wel zes weken gedaan, in de Delftse Hout. Voor mij is dat vakantie.” Vervoer, hengels, eten. Volautomatisch en volledig verzorgd. “Wie dat allemaal betaalt? De belastingbetaler”, zegt Skippy lachend. “Ik woon al een jaar of acht in de Botter. Op een dag, nu zo’n drie jaar geleden, werd er opeens gezegd: ‘We doen een visclubje.’ Er waren wel veertien hengels. En destijds ook een boot, maar dat schip is geva-

‘Koophuis, auto’s, boot, caravan, ik had alles voor elkaar’

ren.” Een flinke investering, beaamt Betty van der Zande, hoofd dagbesteding en activiteiten van Stichting Anton Constandse. Een investering die een doel dient. “Stichting Anton

Constandse,” vertelt Betty, ”biedt mensen met een psychiatrische diagnose een woonomgeving die bij hen past en helpt hen zich maximaal te ontplooien en een zo normaal en goed mogelijk bestaan op te bouwen. Dagbesteding hoort daarbij. Werd dagbesteding vroeger gezien als een bezigheid om een dag te vullen, tegenwoordig is er aandacht voor de ontwikkeling van bezoekers en het verkennen van de eigen grenzen door deelname aan uitdagende activiteiten. In actie komen om aan activiteiten deel te nemen kost weliswaar energie, maar levert ook energie op. En we zien dat vissen juist rustgevend is. Sommige mensen ervaren lichamelijk inspanning als prettig, Skippy gedijt goed aan de waterkant. Daar is hij in een andere omgeving, met weinig prikkels.” Therapie Vissen vangen en weer terug zetten. Dat een nutteloze bezigheid noemen, maakt een en ander los bij vissers: “Dan is voetballen ook nutteloos. En bij tennis sla je de bal toch ook terug.” Skippy komt uiteindelijk met een trefzekere analyse: “Het is allemaal nutteloos, alleen van vissen wordt je niet moe. Al was het net wel even zweten met die karper.” Om later terug te komen op het nut dat vissen voor hem wel degelijk heeft: “Het is therapie hè. Lekker bezig, gezond, niet aan slechte dingen denken. Sowieso lekker zitten, in de buitenlucht. Dat is beter dan binnen zitten, met 35 andere jongens. Ik heb hen niet gevraagd bij me te komen wonen, het zijn lotgenoten.” Vissen doet Skippy eveneens in gezelschap van lotgenoten. “Leuk hoor, al deze jongens hier zien. Maar het zijn geen vrienden, dat is zo’n groot woord. Ik heb vroeger in een reggaeband gespeeld. Die bandgenoten, dat waren

Stichting Anton a Anton Aktief biedt mm gra pro t he n ne Bin sport, koken, gezellig n op het gebied van ite ite tiv ac en e ds ing tan ted ns es Co ofd dagb etty van der Zande, ho heid en creativiteit. B n is dat er wordt uitite ite tiv gspunt bij alle ac an itg “U n: ite ite tiv ac zoekers. Het streven en talenten van de be en ns we de n va an ga ge sluiten bij wat er in de mogelijk aan te laten el ve zo n ale ite ite tiv ac is men tijdens de norm . Zo wordt er gezwom urt be ge bij t pij da ap m ch ea ats alt ma een voetb t zwembad. Er is ook he n va n jde sti ing en op competitie speelt.” een vereniging in de Constandse hebben en van Stichting Anton ing ien orz vo on wo e All mmige bewoners gaan ontspanningspot. So en sng or eli ikk tw on n ee k worden gebruikt vo maar het geld kan oo e, nti ka vis va te op om an id arv he da mogelijk chaf van vispassen. De ns aa de ild tiv ee ac orb de r vo ee bij en, wann ‘rustige’ zomermaand . sen is er alleen in de ar hun stek te brengen na s ser heeft om de vis d tij r ud de ho lei n ge da be , ten sen tei niet kan vis g een passie. “Als ik nd Maar Skippy heeft no n de Haagse coverba va an k.” Als frontm ik me bezig met muzie el, een dagactiviteit. TABS, ontstaan uit, jaw

.

wel vrienden. Maar deze gasten? Dat zijn huisgenoten. Met sommige kan ik goed opschieten, maar ik heb ze niet uitgekozen. Ik heb ook geen behoefte meer aan vrienden. Als je ze niet hebt, dan kun je ze ook niets flikken. Van ze stelen bijvoorbeeld. Ik heb dat zelf nooit gedaan hoor, alleen van grote winkelketens. Maar ik heb natuurlijk wel een dramatisch leventje gehad.” Alles weg “Ik heb vroeger wel met mijn dochter gevist”, vertelt Skippy. “Ze was toen een jaar of drie. Nu is ze een jaar of 22 en zwanger. Maar aan mij heeft ze geen flikker. Ik heb geen geld, geen huis, niks.” Vroeger was dat wel anders. “Ik was lasser, had een koophuis, twee auto’s, een boot, een caravan, alles voor elkaar. Ik ben dertien jaar samen geweest met de moeder van mijn dochter

en zoon. Maar ik heb te hard gewerkt, was teveel met muziek bezig, had geen aandacht meer voor haar. En ik gebruikte al lang al. Ik werkte me de cholera, verdiende wel twaalfduizend euro per maand, maar mijn vriendin moest aan het eind van de maand toch elke keer weer geld lenen. Toen ik een keer terugkwam van drie weken werken op een booreiland, toen was alles weg: vrouw, kinderen, kleren. Toen heb ik van alles afstand gedaan en genomen. “Ik zou het niet anders gedaan hebben hoor. Het is geweest, gebeurd, het is niet anders.” Skippy slaat z’n armen over elkaar. Koelbox naast zich, hengels in zicht en zon in het gezicht. Dan gaat zijn telefoon. Hoe laat hij weer opgehaald moet worden, wil een medewerker van de Botter weten. “Acht uur vanavond. Dan heb ik nog drie uur te gaan. Heerlijk!”

10

column melle

poëzie de straatdichter

Haags Straatnieuws #082013 #122013

haagse huizen centrum


11

Tussen kerk en terras Met een bekertje koffie van de Albert Heijn loop ik naar de demo-massagestoel in de Kijkshop. Zo. Mijn dochter slaapt in de draagzak op mijn buik en ik zit. Even denk ik de tijd waarin ik leef te snappen en meteen besef ik ook hoe alles draait om de kortstondige bevrediging van pietluttige wensjes. Droevig word ik er van. En slaperig. Ik heb witte sokken aan. Een maillot is het eigenlijk. Ik ben een musketier lijkt het wel, maar dan zonder musket of wat voor wapen dan ook. Ik herinner me dat ik vader ben van een lief dochtertje en in Den Haag woon maar eigenlijk weet ik helemaal niet wie ik ben of waar ik woon. Ik moet dus eerst maar eens uitzoeken waar ik ben dan komt misschien vanzelf wel wie ik ben. Een bos. Een bos waar nog nooit iemand geweest is. Het lijkt me het beste om op zoek te gaan naar andere mensen. Een dorp of beter nog een stad. Maar er zijn geen mensen. Wel bomen en andere bosdingen. Ik ga wat harder lopen. Een beetje paniek zit er in mijn benen. Misschien ben ik een edelman of een lakei want ik heb mooie schoenen met gespen aan. Mijn handen en nagels zijn schoon. Aan handen kan je een hoop aflezen. Ook herinner ik mij een mooie vrouw. Mijn vriendin. De moeder van mijn dochter. Zij zorgt er wel voor dat alles goed komt. Zo is ze, maar ze is er niet. De bomen zijn er wel. Die zingen een lied. Het gaat zo: ‘Als wij in brand staan kunnen wij niet naar een meertje rennen. Daarom willen we de Human Torch van de Fantastic Four liever niet kennen.’Het is een raar lied, maar wel mooi omdat de bomen het meerstemmig zingen met hun lage bromstemmen. Nu ren ik door het bos omdat ik er niet aan moet denken hier te moeten zijn als het donker wordt. Dan zit de zwaan die ik uit mijn dromen ken op mijn schouder en praat tegen me. Deze zwaan is groter dan mijn droomzwaan maar het is goed om iets te zien dat ik herken. De zwaan fluistert dat ik door moet lopen en niet te veel na moet denken. Ik word wakker in de Kijkshop en mijn dochter grijnst naar me. Ze brabbelt haar lieve onverstaanbare woorden. De North Face jas die het de vorige keer nodig vond te zeggen dat mijn dochter een mutsje op moest heeft zijn hand op mijn schouder. Hij zegt dat ik niet met koffie op een massagestoel in slaap moet vallen en al helemaal niet met een kind.

De straatdichter schrijft bij speciale gelegenheden, net als de dichter des vaderlands, of laat zich inspireren door artikelen in Haags Straatnieuws. Deze keer: Het honderdste gedicht, een keuze uit het ‘vrije werk’ van de straatdichter.

Omdat Haagse Huizen na twaalf jaar wordt vervangen door een nieuwe rubriek, grijpen we op de valreep de kans om binnen te kijken bij Straatnieuws-hoofdredacteur Floor de Booys (43). tekst Tanya van der Spek foto’s Henriëtte Guest

Aan tafel

========= En ik, om het goed te maken zeker, gebogen aan tafel zitten en gedichten schrijven die in de laatste versie toch niet over jou gaan. Gedichten die mij

hinderen, die iedereen kan schrijven, die aan alle vingertoppen hangen en schandelijk eenvoudig begrepen en versleten worden. De tafel, vlak vol

ongemak, jouw gezelschap aan de smalle kant. Ik schuif je deze woorden toe, jij veegt je mondhoeken ermee af. Gracieus, dat wel. Dus zeg ik,

tegen beter weten in, toch nog dat ik van je hou, of dat ik zonder woorden ruimer denk, zoiets, maar over jou schrijf ik weer niets. Weer niets. #100

Floor is een half jaar geleden neergestreken aan de Schoolstraat, tussen de Grote Kerk en de Grote Markt in, boven het Aandachtscentrum. "Van mijn huur wordt onder andere het Aandachtscentrum gefinancierd. Een goede zaak, want dit is laagdrempelige opvang, de enige waarvoor je geen pasje nodig hebt." Dak- en thuislozen komen hier voor koffie, een praatje of een gebed. Eigenaar van het pand is STEK (stichting voor Stad en Kerk)

‘De huur gaat naar een goed doel’ waarvan Straatnieuws ook haar redactieruimte huurt. "Ik ben blij dat dit op mijn pad kwam." Hiervoor woonde Floor elf jaar lang met haar man en kinderen in de vinexwijk De Schilp in Rijswijk. Ze wilden al richting centrum verhuizen, want: "Je woont daar zo ver weg, een terrasje pakken is een hele onderneming." Doordat het huwelijk vorig jaar eindigde, werd het plan opeens realiteit. Nu woont Floor tussen de terrassen en komen vrienden spontaan langs. Dochter Dagmar (19) is net naar Amsterdam vertrokken om Filosofie te studeren. Zoons Abel (16) en Roemer (12), die hier om de week wonen, zitten op hun bedden computerspelletjes te doen. Door de grote, hoge ramen is buiten de Gameshop zichtbaar. 'Oh mam, je woont tegenover mijn lievelingswinkel!', riep de jongste meteen. Stadscultuur  Het was even wennen, van een heel huis naar zeventig vierkante meter. "Het meest mis ik mijn tuin en mijn ligbad, maar ik heb nu het strand en kan in bad bij vrienden", vertelt Floor. De stadscultuur bewees zich direct, op dag twee werd haar portemonnee ontvreemd. "Overlast heb ik meteen geaccepteerd. De bandjes van de kledingwinkels ken ik uit mijn hoofd en nachtelijke cafémuziek, dronken uit-

gaanspubliek en glasbakken die om zes uur s'ochtends worden geleegd, wekken me soms." De kerkklok noemt Floor superleuk. Ooit heette de Schoolstraat de Sint Jacobssteeg, vernoemd naar de Sint Jacobskerk, in de volksmond Grote Kerk. Later heette het de Kerkstraat, en uiteindelijk de Schoolstraat omdat hier tussen 1530 en 1593 de school Haganum stond. Floor: "Ik stel me wel eens voor hoe het hier ooit was: visbanken, zuivel in de Boterwaag, groenten die vanuit het Westland via het water van de Prinsegracht naar de Grote Markt werden gebracht." Schoentjes Floor geniet van de lichte woonkamer met de warme, mahoniehouten vloer. De kaptafel is van haar oma geweest, stoeltjes en lampen komen van Marktplaats, de klassieke schuifdeur is er in gezet door mannen van 'mensontwikkelbedrijf' Schroeder van der Kolk. Een grote vetplant, de grammofoonspeler en de chaise longue maken het knus. Speciaal is voor Floor het schilderij gemaakt op het papier van de laatste Haagsche Courant voordat die in 2005 fuseerde met het AD. "Veertien jaar werkte ik daar, na mijn stage ben ik gebleven." In de hoek staan twee knalrode pumps. Het miniatuur bloemenvaasje aan de muur bracht dochter Dagmar mee uit Japan. Her en der staan Mariabeeldjes als herinnering aan bedevaartsreizen naar Frankrijk waarover Floor reportages maakte. Twee symbolen van power heeft ze ook. In de gang hangt een ijzeren uitvoering van de beroemde propagandatekening uit 1943 van de vrouw die haar mouw opstroopt en spierbal toont met de tekst We can do it, en op haar pastafel staan twee hele kleine, ouderwetse kinderschoentjes. "Die zijn van een tante die te vroeg is geboren. Ze was zo klein, de artsen gaven haar geen schijn van kans. Maar haar eigenwijze moeder - de oma van mijn ex-man - vocht voor haar en ze heeft het gered. Misschien raar, maar die schoentjes zijn mij heel dierbaar."

12

tijdsbeeld


13


1935

Troelstrakade, vissers aan de waterkant De Troelstrakade ligt in Moerwijk, vlakbij het Zuiderpark. De Haagse volkswijk werd kort voor en na de oorlog gebouwd. De wijk werd in 1982 vereeuwigd in het lied Oh, oh, Den Haag van Harry Klorkestein, dat begint met: “Ik zou best nog wel een keertje net als vroeger in Moerwijk willen wonen”. Een aandenken aan het leven in het Den Haag van eind jaren zestig, begin jaren zeventig. De ‘s-Gravenhaagse Hengelsport Vereniging (GHV) werd opgericht in 1908 en heeft inmiddels 13.000 leden. Ten tijde van deze foto bestond er al regulering en wetgeving met betrekking tot de vissport. Tegenwoordig is een vispas of stadsvisbewijs vereist om (met maximaal twee hengels) te vissen in de daartoe aangewezen Haagse stadswateren. Daaronder vallen de vijvers in het Zuiderpark, maar niet het water aan de Troelstrakade. Uit de collectie van het Haags Gemeentearchief. Heeft u opmerkingen over of herinneringen aan deze plek of gebeurtenis, dan kunt u via www.haagsebeeldbank.nl reageren op de foto met registratienummer 0.70289

14

kookrubriek godenspijs


Dominee Christiaan Donner kookt even graag als dat hij preekt, met goddelijke gerechten als resultaat.

Iedere zegen-

wens is er één

Toen mijn collega op vakantie was, merkte ik pas echt hoeveel wij bij het Straatpastoraat, samen met de vrijwilligers, betekenen voor wie over de straat en door het leven moet zwerven. tekst Christiaan Donner beeld Henriëtte Guest/Annette van Kester

Courgettes gevuld met tonijnmengsel

> Ergens op de camping aan een kiezelstrand in Kroatië is het nacht geworden. Het leven in de meeste tenten en campers is stilgevallen, er is zowaar geen disco in de buurt. Al drie keer is een grote hond voorbijgekomen, blijkbaar op zoek naar de tent waar hij thuishoort. Met een blik vol verwachting duikt hij uit het donker op, kijkt even naar mij, maar besluit dan dat hij verder moet. Hier kan ik hem niet bij helpen. Ik hoop maar voor ‘m dat ie het redt. Dat gevoel had ik ook voordat ik

op reis ging, toen ik gedurende drie weken het enige gezicht van het Straatpastoraat was, omdat de collega eerst op vakantie ging. Binnen enkele dagen merkte ik pas echt hoeveel wij, samen met de vrijwilligers op vrijdagen, betekenen voor wie over de straat en door het leven moet zwerven. Een onstuitbare stroom van ingrijpende gebeurtenissen in toch al bewogen levens golfde over me heen. Ieder moment van aandacht, elk kaarsje, ieder gebed, elk beetje geld, elk kort advies, iedere zegenwens is er één, maar telkens moest

nodig voor 4 personen

De oven mag alvast op tweehonderd graden voorverwarmd. De courgettes in de lengte halveren. Met een lepel de zaden verwijderen tot een mooi bootje met nog stevige wanden ontstaat. Bewaar wat je eruitgeschept hebt. Giet de olie van de tonijn af in een kommetje en bewaar (mocht je toch tonijn met water hebben, doe het water dan weg). Prak de tonijn met een vork, hak wat je uit de courgettes geschraapt hebt fijn, snipper de ui. Als je geen paneermeel met kruiden gebruikt, kies dan nu je kruiden (wat natuurlijk lekkerder is). Pittiger kan best: cayennepeper erbij, wat zout, gemalen peper, paprika bijvoorbeeld. Roer tonijn en courgetteschraapsel goed door met pesto, ui, ei, paneermeel en kruiden. Vul de courgettes met dit mengsel, druk het stevig aan. Er mag best een laagje boven uit steken. De bovenkant van het tonijnmengsel nu bestrijken met de bewaarde olie (of extra olijfolie). Vet een bakplaat of ovenschaal in, leg de courgettes er in, dek ze af met aluminiumfolie (of dek de schaal daarmee af). Zet de schaal of plaat in het midden van de voorverwarmde oven. Bak de courgettes vijftien minuten, haal dan de folie eraf en bak nog tien minuten door.

2 grote courgettes 2 blikjes tonijn (± 160 gr elk) 1 potje rode pesto (45 gr) 1 ui 1 ei 50 gr paneermeel kruiden naar smaak zelf kiezen Als je dit combineert met de risotto (zie de omschrijving), doe dan beide

en Risotto

#122013

Dit recept gaat geweldig samen met risotto. Doe wel eerst de voorbereiding: snipper een ui, snijd een rode of groene peper klein, wrijf twee tenen knoflook fijn met wat peper en zout. Laat dit alles met twee eetlepels olijfolie even pruttelen, voeg dan de risottorijst (reken veertig gram per persoon) toe en schep al bakkend om tot alle rijst met olie bedekt is. Geelwortelpoeder, 1 eetlepel, kan er bij, want dat kleurt leuk en is gezond. Giet dan ruim (liefst kokend) water erover, tot een duimdikte boven de rijst. Laat zachtjes doorkoken tot de rijst al het water heeft opgenomen. Dit mag vijftien tot twintig minuten duren. Schep af en toe om. Op het laatste moment een hand erwten (voorgekookt) erdoorheen.

15

Sleutelen, schaven, (bij)spijkeren. In deze rubriek bezoeken Paul Waayers en Bertus Gerssen werkplaatsen waar oude ambachten herleven.

Dora Anna van der Wal is poppendokter. ‘Een kind deelt lief en leed met haar pop en knuffel.’ En die energie voelt ze in het materiaal. Poppen in de originele staat terugbrengen is precisiewerk. ‘Bij een dure pop van een freule had ik slapeloze nachten.’ tekst Paul Waayers foto’s Bertus Gerssen

Zieke poppen krijgen voorrang

ik afscheid nemen met de gedachte: ik hoop maar dat hij of zij het redt. Intense verbondenheid die je even later weer los moet laten. Om dan ook nog op vakantie te gaan. Een goed en goedkoop recept dan maar: al moet je het wat duurder maken door verantwoorde tonijn te kopen. Want daarvan moet je ook maar hopen dat-ie het redt. Mijn aanstaande maakt dit recept graag klaar en ik had het al lang op moeten nemen in deze rubriek, want het blijft populair in heel ons samengestelde gezin.

voorbereidingen eerst. Bak- en kooktijd zijn ongeveer hetzelfde.

werkplaats poppendokter

Haags Straatnieuws

dure Chinees-Japanse pop van een freule, gemaakt van schelp. Dat moest opnieuw gespoten worden. Slapeloze nachten heb ik er van gehad. Schelp is namelijk poreus, dus de lak krijgt een andere kleur als die opgedroogd is. Nu is spuitwerk op schelp geen probleem meer, hoor.” Het vak poppendokter is op vijf poppendokters na vrijwel verdwenen. Mogelijk ligt de oorzaak daarvan onder andere aan de afkalvende macht van het rooms-katholicisme. Dora Anna: “Vroeger had de kerk veel meer macht en werden meisjes opgevoed om later huisvrouw de worden. Het spelen met poppen was een soort oefenmateriaal voor later. Opmerkelijk is dat kinderen nu veel meer knuffels hebben dan poppen. Zachte knuffels geven immers meer troost. Meer knuffels zou kunnen betekenen dat kinderen nu meer troost zoeken. Ik kan het niet bewijzen, maar ik heb heel sterk dat gevoel. ” > In haar poppenkliniek Hunkydory aan het Buitenom 5 repareert Dora Anna van der Wal gehavende poppenexemplaren zo nodig weer richting nieuwstaat. Maar soms geven de gebruikerssporen de pop juist een passend karakter. De oudste pop stamt uit 1840 met een porseleinen hoofd. Het ‘littekenweefsel’ verraadt een stevige ‘schedelbasisfractuur’. Stukje bij beetje zijn alle scherven weer aan elkaar verlijmd. Een secuur klusje, daar de kleinste onregelmatigheid door het lakspuiten meedogenloos extra geaccentueerd wordt. Jappenkamp “Een kind deelt lief en leed met haar pop en knuffel”, weet Dora Anna. “Dat materiaal luistert heel geduldig, volgt die emotionele huishouding en slaat het op. Poppenberen weten alles. Daar ben ik na dertig jaar poppendokter echt

van overtuigd geraakt. Als je, zoals ik, iedere dag met die materialen en hun energieën bezig bent, word je er steeds gevoeliger voor. Zo kwamen hier eens twee, inmiddels volwassen zussen, die allebei sinds hun kindertijd exact de-

‘Drie dagen zonder Pooh, lukt dat?’ zelfde poppen hadden. Toen ik daarmee bezig was, merkte ik dat de ene pop heel anders aanvoelde dan de andere pop. Later sprak ik die zussen wat uitgebreider en bleek mijn gevoel over die bezieling te kloppen. De energie van de ene pop paste perfect bij de energie van de eigenaresse, zoals de andere pop

bij haar zus paste. Hetzelfde gold voor mensen die in hun jonge jaren in een Jappenkamp hadden gezeten. Toen ik met hun pop bezig was, voelde ik een soort spanning die je niet voelt bij een pop van een meisje dat in een gelukkig gezin opgroeide. Naast de spanning in zo’n kamp, werden die poppen soms ook gebruikt om kleine kostbaarheden in te verbergen waardoor die emotionele spanning in het materiaal nog verder opgevoerd werd. Overigens maakte de levenskracht van die vrouwen een ongelooflijke indruk op mij.” Freule Door de eeuwen heen werden er voor poppen verschillende materialen gebruikt. Een kopje van koper dat uitgedeukt moet worden, bakeliet, het eerder genoemde porselein maar ook cellulose, uiteenlopende plastics en…schelp. Dora Anna: “Ik had eens een keer een hele

Pooh Tijdens het gesprek stapt de 7 jarige Isabella binnen met haar moeder en knuffel Pooh. Na een paar schoonmaakrondjes zwemmen in de wasmachine, zit Pooh wat slapjes in zijn vulling. Met de meisjesachtige verlegenheid van een zevenjarige bespreekt Isabella met Dora Anna de reparatiemogelijkheden en de duur daarvan. “Zieke poppen hebben bij mij altijd voorrang”, stelt de poppendokter. “Dus ik zorg dat Pooh weer snel opgehaald kan worden. Drie dagen zonder Pooh? Lukt dat?” Dat lukt. Nog een laatste hug en dan legt Isabella Pooh liefdevol voorzichtig in een gereedstaand poppenwiegje, om even later licht huppelend aan de hand van haar moeder het atelier weer te verlaten. Pooh is tijdens zijn verblijf in poppenkliniek Hunkydory in goede handen en straks weer geheeld terug. En dat is een hele geruststelling.

16

trend bus vol bulgaren

Haags Straatnieuws

17

Haags Straatnieuws

#122013

#122013

Vanaf volgend jaar hebben Roemenen en Bulgaren niet langer een vergunning nodig om in Nederland te werken. Verwacht wordt dat het aantal arbeidsmigranten dan verder zal toenemen. Arbeidsmigratie is van alle tijden. Ook de laatste tien jaar zijn vanuit heel Europa mensen naar Nederland gekomen, waaronder zo’n 25.000 Polen, ongeveer 15.000 Roemenen en een kleine 10.000 Bulgaren (schatting uit 2012). ‘MOE-landers’ worden ze genoemd, afgekort voor Mensen uit OostEuropa. In de volksmond heten ze ‘de Polen’ en zo noemt Marnix Norder, de Haagse wethouder van Volkshuisvesting, hen ook. Op 1 februari 2013 is in de 1e Lulofsdwarsstraat in Den Haag een zogenoemd Polenhotel geopend. Daar kunnen 190 arbeidsmigranten minimaal drie maanden en maximaal 2,5 jaar wonen. Ook op de Lozerlaan komt er nog een en de bedoeling is om in totaal 1500 tijdelijke woonplekken te realiseren, waarbij de gemeente samenwerkt met uitzendbureaus en woningbouwcorporaties. De hotels komen er om overlast in de binnenstad te voorkomen, waar arbeidsmigranten soms illegaal met veel mensen in kleine woningen bivakkeren. Omdat de arbeidsmigranten meestal tijdelijk in Nederland zijn voor bijvoorbeeld seizoenswerk, is een normaal huurhuis geen optie en een hotel te duur. Dakloze arbeidsmigranten – in Den Haag naar schatting tweehonderd – zijn sinds 1 april 2012 niet meer welkom in de Haagse daklozenopvang. Mensen met een uitzichtloos bestaan in Nederland, door het ontbreken van werk en woning of door verslaving, worden geholpen te repatriëren naar hun land van herkomst, om hun leven daar weer op te pakken, liet wethouder Norder destijds aan Haags Straatnieuws weten.

E W üR RG Z FR BU AN RG KF UR T BO NN KÖ L AA N CH EN LI E BR G E US SE L AN GE TW NT ER PE N B RO RE TT DA ER DE DAM N HA UT AG AM REC ST HT ER DA M

NB

SB Nü UR G R

tekst en foto’s Thomas Rueb

KA

De bus uit Sofia naar Den Haag en Amsterdam stopt onderweg in half Europa. De meeste passagiers spreken alleen Bulgaars. Waar stappen ze uit? Wat gaan ze daar doen?

RD ZH AL I SO FI A RE PAS GE SA U N

Op zoek naar een baantje in Europa > De Servische douane vertrouwt het voor geen cent, één Nederlander in een bus vol Bulgaren. Het is het enige paspoort waar ze tijdens de nachtelijke controle op de grens tussen Bulgarije en Servië in geïnteresseerd zijn. De bus is aan de kant gezet en de ambtenaar stapt naar binnen. De Bulgaarse medepassagiers slaan het gesprek met de agente met enige opwinding gade.

Een laborant in Bulgarije verdient 150 euro “Waar ben je geweest?” Sofia. “Waarom was je daar?” Werk. “Werk? ” De douanier kijkt op het paspoort en weer terug. “Je ging naar Bulgarije voor werk? To work?” Ja, als journalist. Ze kijkt gepikeerd. “En je gaat met de bus terug?” Ze klakt met haar tong. Dan haalt ze haar schouders op, de mondhoeken naar beneden, en geeft het paspoort terug. “Oké.” Voor de 42 andere passagiers in de mintgroene bus van maatschappij Union Ivkoni is de situatie precies omgekeerd. Zij verlaten Bulgarije om te werken. Vanaf 120 lev (60 euro) kun je hem nemen, drie keer per week: de ‘Sofia Bus’. De route: Bulgarije, Servië, Hongarije, Oostenrijk, Duitsland, België, Nederland. Uitstappen kan in twintig steden, in Nederland zijn dat Breda, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en eindpunt Amsterdam. Daar doet de bus zo’n 37 uur over. Analfabeet  In Sofia leek het nog een vakantiereisje. Gemoedelijk worden de passagiers uitgezwaaid. Familieleden en vrienden lachen, de airco loeit. Of nee, toch een traan. Huilend zoent een oma haar elfjarige kleinzoon gedag. Mama, in leren broek en gouden gympen, rookt een sigaretje. Als de bus wegrijdt, is de hoofdweg nog steeds bezaaid met rood, groen en wit plastic – vertrapte vlaggetjes van het protest tegen de regering de avond ervoor, voor de 22ste dag op rij. Communiceren is lastig, de meeste passagiers spreken alleen Bulgaars. Met een woordenboek in de

hand kom je een heel eind. Waarheen? Wenen, Passau, Frankfurt, Brussel. Met vakantie? Nee, zeggen ze: rabota, werk. Toeristen zitten niet in deze bus. De rit is lang, er wordt nauwelijks gepraat. Na een uur of tien is geen enkele houding meer comfortabel. Het reisgezelschap is gevarieerd, er zit van alles wat tussen: oud, jong, mannen, vrouwen, kinderen. Er is een echtpaar dat hun eenjarige kind verschoont op de stoelen (bestemming: Brussel, 32 uur). Een pubermeisje dat zich bij haar ouders voegt (Aken). Twee jonge Turkse Bulgaren die hun geluk willen beproeven in de bouw (Wenen). Zestiger Iliya Kamanov is analfabeet, hij kan de woorden niet aanwijzen in het woordboek. Hij heeft nauwelijks tanden meer en zijn handen zitten onder de tatoeages. Hij is op weg naar Frankfurt, maakt hij duidelijk. Voorgoed. Hij kan geen werk vinden in Bulgarije, zijn vrouw is bij hem weg. Wat hij gaat doen in Duitsland? Hij wijst op een restaurant dat buiten voorbij schiet. Koken dus, maar hij heeft er nog geen contacten. Maakt hij zich zorgen? Hij knikt. “Da.” Zigeuners Om negen uur gaat het licht in de bus al uit, maar slapen, nee. Om de drie uur wordt met luid kabaal gestopt. Plaspauze, roken, de benen strekken. De chauffeur doet reken strekoefeningen voor. Iliya Kamanov stalt zijn maaltijd uit op een lap plastic: pittige worst, kaas, een homp brood, hij bestrooit alles met een peper-en-zoutstelletje. Hij eet op zijn hurken. Later waarschuwt een andere passagier voor hem. “Die zigeuners, daar moet je een beetje voor uitkijken ”, zegt Petia Bankova (44). Het is de vrouw die met haar zoontje door oma werd uitgezwaaid. Ze blijkt redelijk Duits te spreken. Petia reist naar Frankfurt, waar haar man al twee jaar in de bouw werkt. Ze emigreert voor haar zoontje, zegt ze, en kroelt hem door het haar. “Het leven is zwaar in Bulgarije, dat hoeft hij niet ook te leiden.” Ze heeft wel werk, in een laboratorium in Sofia. Maar ze verdient daar 300 lev (150 euro) per maand: als serveerster in Duitsland vangt ze veel meer. Haar huis laat ze achter, net als haar moeder. “Als ik, hoe zeg je dat, geaard ben in

Frankfurt dan komt zij ook.” Petia is optimistisch, zegt ze. Ze graaft in haar tas en haalt een Bulgaars-orthodox icoon tevoorschijn: Maria en Jezus, in goudverf op een stuk hout geschilderd. Ze lacht. “Blijven geloven!” Filmsetbouwer  De bus trilt intussen als een bezetene. In de Oostenrijkse bergen lijkt het beeldscherm in het gangpad elk moment los te kunnen schieten. De airco begint her en der dikke druppels te lekken, de ongelukkigen gaan in het gangpad staan. De oplossing: uitzetten. De temperatuur loopt langzaam op. Na elke pauze ruikt de bus een stukje rauwer. Maar ja, véél goedkoper dan vliegen, zegt Toni (29) uit Sofia. Zijn vriendin, ook Bulgaarse, is net afgestudeerd in München. Ze blijft. Hij wil zijn baan als filmsetbouwer opgeven om zich bij haar te voegen. “Ik verdien thuis zo weinig”, zegt hij in gebroken Engels. Bang dat hij in Duitsland geen werk vindt, is hij wel. “Ik heb veel vrienden die in het buitenland slechte banen hebben, werk dat niemand wil doen.” Maar hij heeft zijn vriendin tenminste, met een technisch diploma op zak. “Dan lukt dat wel.” Afvalrace De busrit lijkt een afvalrace. Naarmate de reis voortduurt, raakt de bus leger en leger. In Oostenrijk stappen er acht uit, in Duitsland 28. Bij het busstation in München wordt massaal kebab gehaald, tegenover supermarkt ‘Balkan Shop’. De Turkse snackbareigenaar schudt zijn hoofd als de reizigers weer buiten staan. “Elke keer weer, zoveel Bulgaren”, jammert hij. “Ze zoeken werk, werk, werk, maar wat moeten ze hier doen?” Hij neemt geen Bulgaren aan. Dit zijn geen pioniers. Familieleden, kennissen en vrienden zijn hun voorgegaan. De meesten weten wat ze in hun nieuwe land kunnen verwachten. Stuk voor stuk worden ze op hun bestemming door bekenden onthaald. Alleen Iliya Kamanov, de ‘zigeuner’, wordt niet opgewacht. Hij kijkt niet om als de bus wegrijdt. Niemand zit de rit uit tot Nederland. In Antwerpen verlaten de laatste twee Bulgaren de bus. De twee chauffeurs vinden het grappig. “Nu heb je twee van ons voor jezelf, Holland.” Dit artikel verscheen eerder in NCR Next.

18

ingezonden brieven

Haags Straatnieuws

Beste Klaas,

T.a.v. dhr. Justin Verkijk, columni st Haags Straatnieuws. Beste Justin, Wat maak je me nou toch om mijn geliefde Boskoop zo af te kraken???!!! Wa t is er dan toch wel gebeurd dat je in het Haags Straatnieuws van augustus/september tot zo'n negatieve kwalificatie komt? Ik ben wel ben ieuwd! Moet ik c.q. kan ik iemand (of enkele iem anden) ergens op aanspreken? Graag hoor ik van je, waarvoor bij voorbaat dank! Vr. groet, Klaas Dunnink (geboren in Overijssel, maar sind s 1963 Boskoper).

#122013

Het doet me deugd dat je zo opkomt voor jouw Boskoop. Ik doe precies hetzelfde als iemand iets negatiefs over mijn geliefde Den Haag zegt. In het programma dat ik maak voor de regionale omroep ga ik de straat op in de regio, en praat ik met mensen die ik tegenkom. Naast dat het erg lang duurde voor ik 歟erhaupt iemand tegen kwam, het was een doordeweekse zonnige middag en het dorpscentrum was praktisch uitgestorven, wilde uiteindelijk negen van de tien mensen mij niet te woord staan. Nou kan ik begrijpen dat niet iedereen zit te wachten op een radio interview op zijn of haar vrije middag, maar dat bepaalt dan uiteindelijk wel een beetje mijn stemming op zo'n dag. Als er dan vervolgens ook nog bar weinig te zien en beleven valt in zo'n dorp, is de conclusie snel getrokken. Wel moet ik eerlijk zeggen dat ik geweldig heb genoten van een typisch Boskoops koekje, waarvan ik de naam even kwijt ben.

Ja

Nee

Reageer op de website www.haagsstraatnieuws.nl

Reactie van ‘een geboren Hagenees’ op de vorige vraag, over de toekomstplan nen voor de Grote Markstraat: “Ik wil dat de kraampjes met stroopw afels en dergelijke blijven, want Hagenaars gaan niet naar de Grote Marktstraat als er alleen chique winkels komen.”

Treurige grappen om verliefd op te worden leven, echtparenleed. Zijn jaarlijkse Zeurkalender doet het erg goed. En dan kan hij ook nog eens schrijven. Onder meer over het ‘slordige’, met witte wijn overgoten en door handtastelijke mannen bevolkte leven van Agnes. Een personage om verliefd op te worden. En dat deed Peter ook. “Agnes heb ik helemaal verzonnen, maar ik ben erg verliefd op haar.”

Advertentie

?

zoekt partners! Deze bedrijven zijn onlangs al partner van de krant geworden. En zoals u ziet, is er nog genoeg ruimte voor het logo van uw bedrijf of organisatie.

? Haags Straatnieuws is dé straatkrant van Den Haag: een eigenzinnige, betrokken krant die wordt verkocht bij supermarkten, winkels en stations door in totaal 175 dak- of thuislozen. Zij verdienen daarmee een kleine maar welkome aanvulling op hun bescheiden inkomen. De krant wordt volledig subsidievrij gemaakt.

? Wel zoekt Haags Straatnieuws partners: organisaties en bedrijven die betrokken zijn bij de krant én bij wat leeft in de stad. Zij krijgen een flinke korting op advertenties en advertorials en een eervolle en dankbare vermelding op deze sponsorpagina. Daarnaast worden partners uitgenodigd voor de jaarlijkse Haags Straatnieuws-lunch, samen met de

19

tekst Hester Heite foto Els Timmerman illustraties Peter van Straaten

Groet van Justin

Straatkrantverkoper Robert Donkers wil een Democratische Partij Nederland (DPN) oprichten (zie pagina 7). Zou u op hem stemmen?

#122013

Peter van Straaten heeft zijn literaire cartoons geschonken aan het Letterkundig Museum in Den Haag. Gewoon, omdat ze daar thuishoren. ‘En ik word ook een dagje ouder.’

Blijf opkomen voor jouw Boskoop Klaas! Mocht jij mij ooit spotten in Boskoop, dan hoop ik dat je me aanspreekt. Ik beloof plechtig dat ik je op van die heerlijke koeken zal trakteren, als jij mij vertelt wat nou echt de hotspots zijn in jouw dorp!

vraag

cultuur peter van straaten

Haags Straatnieuws

?

Haagse burgemeester én Haags Straatnieuwsambassadeur Jozias van Aartsen. Interesse? Neem contact op met het campagneteam van Haags Straatnieuws via campagnes.hsn@gmail. com, en uw logo kan in de volgende editie van de krant al op deze pagina staan.

> Peter van Straaten bracht al in 2008 vrijwel al zijn literaire tekeningen onder bij het Letterkundig Museum in Den Haag. Aan die verzameling werden onlangs nog eens 145 tekeningen toegevoegd, allen onderdeel van de reeks ‘Het literaire leven’ in Vrij Nederland. Want Peter is productief, zijn cv lang. Zijn loopbaan begon eind jaren zestig met een strip in Het Parool, en later een dagelijkse tekening over alledaags onvermogen. Mét onderschrift. “Destijds werden er alleen nog maar cartoons zonder onderschriften gemaakt. Dat vond ik jammer.” Vele kranten, bladen, boeken, exposities én prijzen volgden. Evenals genres: politieke prenten, erotische tekeningen, schetsen over het literaire bedrijf, vogels, landschappen, kleine ongemakken van het dagelijks

Stadsmens Liefde voor Den Haag voelt Peter ook. “Ik heb altijd wel een band met Den Haag gehad. Al was het maar door het Gemeentemuseum. Een prachtig gebouw, met mooie exposities. Daar kom ik vaak. En in Nieuwspoort, voor de jaarlijkse Inktspotprijs.” Een prijs die Peter maar liefst vier keer uitgereikt heeft gekregen. “Dat is heel gezellig.” Maar of Peter een stadsmens is… “Ik heb van 1970 tot 1990 buiten gewoond. In Giethoorn en Twisk, Noord-Holland.

‘Natuurlijk is het uit mijn eigen leven gegrepen’ Maar ik werd een jaartje ouder, kon het onderhoud van het terrein niet meer aan.” En dus kwamen hij en zijn vrouw terug naar de stad Amsterdam. “Als je oud wordt, dan moet je in de stad zijn. Daar waar mensen zijn, om je op te rapen als je valt.”

Treurig “Ik maak treurige grappen”, geeft Peter desgevraagd toe. “Ik weet niet waarom, het zit in me.” Cynisme? “Zo zou ik het niet noemen. Ironie en melancholie, dat wel.”Hij hoeft niet de stad in voor inspiratie. “Werken doe ik op het witte papier. De meeste situaties verzin ik. En dan blijkt het later allemaal waar te zijn. Dan hoor ik van anderen: ‘Zo’n gesprek heb ik gehad.’” Dat verzin je toch niet? “Natuurlijk is het allemaal uit mijn eigen leven gegrepen, maar niet letterlijk.” De drank? “Alcohol, ja, daar moet je mee oppassen. Ik vind het heel treurig als mensen zich niet staande weten te houden. Ik ben nooit alcoholist geworden, maar het

had gekund. In mijn vorige leven heb ik veel gedronken en nachten doorgehaald. Dat kan ik nu niet meer.” Peter benadrukt het nog maar eens: “Ik word ook een dagje ouder.” Hij is 78. “Maar ik wil zeker tot mijn tachtigste een wekelijkse tekening blijven afleveren.” En recentelijk verscheen er nog een verhalenbundel van zijn hand. “Doorwerken houdt jong”, stelt Peter. En wat zou ik anders moeten doen?” Cryptogrammen oplossen? “Ja dat is een van mijn ondeugden. Maar de hele dag puzzelen, alsjeblieft zeg.” Om zijn nieuwe boek Voettocht naar de binnenlanden van het huwelijk te winnen, moet er desalniettemin gepuzzeld worden, op pagina 21.

Advertentie

225

crypto 225


Ondersteuning en Rehabilitatie door Mariëtte Storm

2

1

3

2

3

5

4

21

8 8+49

13

28

9

20

12

10

12

10 36

3

35

11

19

5

11

12

7

24

2

8

7 11

6

23

7

12 18

13

14

Thuisbegeleiding

22

27

43

41

Financiële begeleiding

17

16

19 19

29

20

12

“Straks kan ik weer zelfstandig wonen in een eigen huisje.”

“Prettig dat onze begeleider in het begin echt de tijd voor ons nam, wanneer dat nodig was.”

“Mede dankzij LIMOR heb ik mijn financiën weer op orde.”

Kijk voor meer informatie op www.limor.nl

De Kessler Stichting exploiteert een aantal tweedehandskledingwinkels. In de winkels (Pakkie Deftig) is een ruim assortiment van goede, schone en zeer betaalbare kleding te koop. Ook voor accessoires en schoenen kunt u er terecht. De winkels worden gerund door cliënten en vrijwilligers die met elkaar verkoopteams vormen. Een uitstekende vorm van dagbesteding en voor cliënten vaak ook weer een eerste stap in het maatschappelijk herstel. De kleding wordt ingeleverd bij het inzamelpunt in de Zusterstraat, in kledingbakken die bij een aantal kinderdagverblijven staan of worden bij u thuis opgehaald. De winkels vindt u op de Parallelweg 160, de Regentesselaan 106 en de Zwarteweg 74f (dit is een Pakkie Deftig junior, speciaal voor baby- en kinderkleding). Wilt u meer weten van het werk van de Kessler Stichting, zoekt u een geschikte baan, wilt u een schenking doen of wilt u werken als vrijwilliger in een van de Pakkie Deftig filialen? Dan kunt u terecht op de website van de Kessler Stichting. Nieuwsgierig? Kom eens kijken in één van de winkels of bekijk het filmpje dat op de website staat.

www.pakkiedeftig.nl en www.kesslerstichting.nl twitter @dakloos en @pakkiedeftig

47

15

9

Woonvoorziening

21

Horizontaal 3 en 5 verticaal Met de moeder van Haagse Jantje kun je mooie wandelingen maken (2+6+6) 7 Op goede cijfers letten (6) 9 Voor dit gezang moet je een duik nemen (6) 10 Maand met een staart (6) 12 Rare groentetoestanden in Kampen (4) 13 Kunst voor de kleine uurtjes (11) 16 Hier ligt het geld (voor de daklozenkrant) (6) 17 Bral en van der Tak staan erachter (5) 19 Voormalige steek (4) 20 Zo beeldig kan een zeer groot land zijn (6+3) 22 en 30 Theater waar in het wilde weg wordt gewerkt (3+4) 23 Breireisje (4) 24 Visinstituut (6) 26 Bewijst al 100 jaar dat het bestaansrecht heeft (12) 30 Foute kleur (4) 31 Lievelingsstuk (11) 33 Alexander verloor na het Haganum een letter om op de planken te kunnen staan (4) 34 Gek die de waarheid spreekt (3) 35 Om de stof uit de stad wordt in het land bloedig gevochten (6) Verticaal 1 Hoge… of Zuid… (3) 2 De man uit Lenny Kuhrs lied wist de kleine (muziek)winkel in Delft al te vinden (2+10) 3 Hazenslaapje in de wijk (3) 4 Vak voor Westlandse jongeren (3) 5 Zie 3 horizontaal 6 Het buurthuis zit (niet) op het droge (6) 8 en 14 Brandt het stadsfeest wel of niet op 7 september? (5+11) 11 Wordt hier de troonrede op rijm geschreven? (8) 14 Zie 8 15 Springerig snoepgoed (6+6) 18 IJsfiguur (4) 21 Kruid vol gesmolten steen (5) 25 Familie van de afgang (6) 27 Voorschrift van Pierre Wind (6) 28 Buiten familie van 29 (5) 29 Heel kort voorstellen (5) 30 Domme kleur (5) 32 Vond Levin het goed dat Ieren zijn naam gebruikten? (3) 34 Vrouwelijke kant (2)

18 13

30

22

19

21

20 37

51

39

31

22 7

4

27 11

26

9

15

23

25

24

8

2

45

20

27 15

1

29

26

28

27 16

29 46

10

42

44

35

14

6

30 31 17

25

7

5

32

32

26 3

40

41

11

50

33

34 33

38

35

39 25

225

26

25

40

+ 28 40+48 16

34

1

2

3

13

14

15

33

34

35

’ 16 36

1

4

5

6

17

18

19

20

37

38

39

7

8

21 40

9

10

23

24

22 41

42

Uitgepuzzeld?

Als u bent uitgepuzzeld vindt u in de gekleurde hokjes een weersvoorspelling. Stuur uw oplossing vóór maandag 16 september 2013 naar: Haags Straatnieuws, postbus 63498, 2501 JL Den Haag of mail naar [email protected] Haags Straatnieuws verloot onder de winnaars de verhalenbundel Voettocht naar de binnenlanden van het huwelijk van Peter van Straaten.

De winnaar van crypto 224 is mevrouw Holtzer uit Den Haag. De stadsgids 100% Den Haag van Anouk Heida wordt toegestuurd.

11

12 25

43

44

26 45

46

27

28

29

30

31

32

47

48

49

50

51

* * * * * R * Y S B A A N * D * K * R * *

* * * * U * * * R * Y * A * A * P * N * *

OPLOSSING CRYPTOVILLE 224: Vlinders aan de Vliet * * * * * * * * * M * * B A N D * * * * *

Z E T * * * * * * I * * * Z * O P T I L *

* * E T E R * R U S * R * Y * V * * * A *

* * R * L * * O * S * A A N Z E E * W A S

A * H O F H O U D I N G * * * * * * * N *

C * E * * A * W * V * A * C * * B * * * *

H U Y G E N S * V E R S C H Y N E N * * *

T * D * * S * * R * * * * I * * S * V * *

E N E * * B * G E L U K * C H A T T E N *

R * * G O R T * D * L * * * I * A * R * S

O * * I * I * V E S T E * D E M A Z Z E L

M A I L * N * R * * R * G * B * N * E * A

* * * D E K O O K F A B R I E K * * K A K

* * * E * E * L * * M * A * N * * * E * *

* * O O G * * K * * R * A C A D E M I E *

* * * * T E N T O O N S T E L L I N G * *

* * * * S * * * S * * * * * * * E * * * *

Haags Straatnieuws geeft adresgegevens niet door aan derden, maar gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.

22

agenda september


23


Haags Straatnieuws enda selecteerde uit de ag pe twee gratis of goedko uitjes voor u. geïnteresseerd is in dans en open staat voor nieuwe ervaringen. € 7,50 uitpas € 6,- www.korzo.nl/nl/ producties/monday-movementclasses

do 5 september 10.30 Vredespaleis: World Press Photo 2013 in het Vredespaleis Het Vredespaleis, wereldicoon van Vrede door Recht, zal op 5 september gedurende één hele dag de plek zijn waar de World Press Photo 2013 tentoonstelling te zien is. € 8,50 Per half uur kunnen er maximaal 50 mensen naar binnen. U mag zo lang blijven als u wilt. www.100jaar.vredespaleis.nl 16.00 Lange Voorhout: Oh Oh INTRO Een vrolijk en muzikaal festival om de start van een nieuw studiejaar te vieren. Met o.a. Jungle by night, GirlsLoveDJs en Franky Rizardo. Gratis. www.ohohintro.nl vr 6 september 15.00 Maranathakerk: Bazaar- en rommelmarkt Grote bazaar met loterij, rad van avontuur, portrettekenen, kinderhoek, verkoop van kleding, schoenen, boeken, platen, curiosa en speelgoed. Gratis. www.maranathakerkdenhaag.nl 16.00 Creatief Warenhuis Hoop: Nieuw Licht - New Light Hoe toepasselijk: tijdens 48 uur van Den Haag blijft HOOP 48 uur lang open. In de winkel aan Driehoekjes 7 wordt werk van talentvolle jonge ontwerpers verkocht. Buiten bouwt Mudd Projects speciaal voor 48 uur van Den Haag een kunstenaarsdorp. Gratis. www.hoop.nu

za 7 september 10.00 Winkelgebied rondom Paleis Noordeinde: Art & Fashion Noordeinde Het winkelgebied rondom Paleis Noordeinde staat in het teken van mode, kunst en culinair genieten. Een oranje loper van maar liefst 700 meter verbindt de Hoogstraat, de Plaats, de Heulstraat en Het Noordeinde met elkaar. Gratis. www.hetnoordeinde.nl zo 8 september 09.00 Strand en Boulevard Scheveningen: Polsstokhoogsp ringen op de boulevard Haags Goud topsportvereniging HAAG Atletiek organiseert polsstokhoogspringen op een ludieke wijze; op de boulevard van Scheveningen. Gratis. www.haagatletiek.nl 10.00 Spuiplein: Haags UIT Festival Opening van het nieuwe culturele seizoen. Met veel gratis optredens en een culturele informatiemarkt op het Spuiplein, het Lange Voorhout en in de diverse theaters. Gratis. www.haagsuitfestival.nl ma 9 september 20.00 Korzo theater: Monday Movement Classes Korzo organiseert een wekelijkse dansles voor iedereen die

di 10 september 13.00 VVV Uitburo Den Haag: Koningstour Altijd al benieuwd geweest naar alle ins & outs van Prinsjesdag, van de route en de Gouden Koets? VVV Den Haag organiseert een heuse Koningstour. Met stadsgids Remco Dörr verken je in anderhalf uur de route van de Gouden koets en leer je alles wat er te weten valt over deze dag. € 7,50 Reserveren kan telefonisch via 0900-340 35 05, via e-mail vvv@ denhaag.com of aan de balie van VVV Den Haag (Spui 68). www.denhaag.nl 20.30 Theater PePijn: Pieter Jouke - Woord houden Het is een programma waarin hij opportunisme bloot legt aan de hand van dagelijkse situaties. € 9,50 uitpas € 8,50. www.pieterjouke.nl do 12 september 20.00 Nutshuis: Nutshuis Cinema Elke donderdagavond richt Het Nutshuis zich op de kunst van het film maken, in documentaire, maar ook in fictie, animatie of experimenteel werk. Das Leben der Anderen - Florian Henckel von Donnersmarck (Duitsland, 2006, 137 min). In het Oost-Berlijn van 1984 raakt een agent van de geheime politie; de zogenaamde Stasi, dieper en dieper betrokken in het leven van een schrijver en zijn geliefde die hij moet afluisteren. € 8,50 www.nutshuis.nl 20.00 Buena Vista Beach Club: BorderKitchen met Sofi Oksanen Een BorderKitchen aan zee met Sofi Oksanen (Finland, 1977). Interview in het Engels door Rosan Hollak (NRC). € 7,50 Reserveren via [email protected] of via 070-3462355. www.borderkitchen.nl

1

vr 13 september 20.00 Binnenstad Den Haag: Nacht van de Dictatuur De Nacht biedt een duistere avond vol censuur, onderdrukking en revolutie. Door middel van lezingen, films, exposities

en toneelspel ervaren bezoekers diverse facetten van dictatuur. De avond vindt plaats op dire locaties in Den Haag: bij ProDemos, de Gevangenpoort, Humanity House. € 7,50 t/m € 10,www.nachtvandedictatuur.nl

inhoudelijk als feestelijk ondersteund. Het Prinsjesfestival bestaat uit activiteiten die op diverse manieren aandacht vragen voor het “feest van de democratie”. www.prinsjesfestival.nl

za 14 september 12.00 Theater Dakota: Ooievaars Kunst- en Cultuurdagen De Ooievaarsdagen is een gratis kunst- en cultuurfestival voor alle inwoners van Den Haag en omstreken. Het is voor iedereen toegankelijk, maar met name bedoeld voor oievaarspashouders. Gratis. www.ooievaarsdagen.nl 12.00 Loosduinse Hoofdplein: Het Geluid van Loosduinen Den Haag is een gratis muziekevenement rijker! Met een uitgebreid programma op twee binnenlocaties, een talentenjacht en optredens op het Loosduinse Hoofdplein met o.a. Postmen, Splendid en The Clarks. Gratis. www.geluidvanloosduinen.nl 13.00 Denneweg: Haagse Hakken Race en Ron Goedvolk Jazz Night Vrouwen strijden op een parcours van 100 meter voor de titel Miss Haagse Hakken 2013 en de hoofdprijs ondermeer een paar hoge hakken van Paul Warmer. Tussen de races door modeshows. Vanaf 17.00 uur start de Ron Goedvolk Jazz Night en spelen diverse Jazz bands op de Denneweg, Hooikade en Maliestraat. Gratis. www.denneweg.nl

wo 18 september 14.30 Maranathakerk: Haagse horizon Kunstenaar Bruno van den Elshout maakte voor zijn project ‘New horizons’ 8785 unieke foto’s van de horizon, vanaf een Kijkduins hotel. Voordracht met beelden. Gratis. www.maranathakerkdenhaag.nl

2

zo 15 september 11.30 Meijendel: (P)uur Natuur Voorstelling waarvoor je niet naar een theater hoeft. Je pakt gewoon de fiets richting Meijendel voor een fietstocht langs vijf speellokaties, bedacht en gemaakt door De Cultuurbrouwerij in samenwerking met Dunea. € 5,www.decultuurbrouwerij.nl 12.00 Den Haag: Open Monumentendag Den Haag Openstelling van monumentale gebouwen. De deelnemende monumenten zijn te herkennen aan de Open Monumentendagvlag. Gratis. www.denhaag.nl/monumentenzorg 13.30 Binnenstad Den Haag: Prinsjesfestival Met dit festival wordt het unieke karakter van Prinsjesdag zowel

do 19 september 12.00 Humanity House > Bread & Brains Lunchlezing. Jan Pronk over de toekomst van internationale samenwerking. € 10,- Incl. biologische lunch. www.humanityhouse.org za 21 september Het Apostolisch Genootschap: Vredesfeest De Haagse Ambassade van Vrede houdt op de Internationale Dag van de Vrede, een groot Vredesfeest in Het Apostolisch Genootschap aan de Loevesteinlaan. Gratis. www.ministerievanvrede.nl/ activiteiten/vredesfeest 20.15 De Rijswijkse Schouwburg: Kings & Queens Comedy De juweeltjes uit de cabaretwereld. Geen grote, reeds gevestigde namen, maar kleine groeibriljantjes die het stuk voor stuk in zich hebben door te groeien tot een diamant van formaat. € 5,www.rijswijkseschouwburg.nl zo 22 september 10.30 Binnenstad Den Haag: Vrede’s marathon Er zijn diversen afstanden zoals een tiende marathon (4,2 km), halve marathon (21,1 km), hele marathon (42,195 km) en voor de diehards een ultra marathon (68 km). Gratis. www.denhaagmarathon.nl

tip 1 vrijdag 13 september > Nacht van de Dictatuur

Op vrijdag 13 september vindt de Nacht van de Dictatuur plaats in Den Haag, met onder andere lezingen van Maarten van Rossum en Frank Westerman, een wedstrijd propaganda voeren, een dictatoriale pubquiz en nachtrondleidingen. De activiteiten worden georga-

niseerd door ProDemos, het Humanity House en Museum de Gevangenpoort. De Nacht van de Dictatuur opent bij ProDemos met een lezing van Maarten van Rossum. Met journalist Mark Blaisse verdiepen we ons in dictaturen in Afrika. Wetenschapper en schrijfster

Antoinette de Vlieger neemt Saoedi-Arabië onder de loep. Schrijver Frank Westerman vertelt over Turkmenistan en Azerbeidzjan. Ook is er aandacht voor de berechting van dictator, met onder anderen Herman von Hebel, de griffier van het Internationaal Strafhof. Met de psychologische quiz van het NTR-programma Over de Kop bekijken we hoe macht werkt op de psyche. Met tests en voorbeelden uit de praktijk wordt duidelijk wat macht met ons doet en hoe een idealistische leider een dictator kan worden. Verder is er een tentoonstelling over propaganda en kun je er in het dictatuurlab achter komen hoe dictatoriaal je zelf bent. Tijdens de Nacht van de Dictatuur beleef je alles dubbel zo intensief. Gedurende de nachtelijke reis door het Humanity House kruip je in de huid van een vluchteling en is het maar de vraag of je de grens wel over mag steken.

Adressen

Het Humanity House organiseert daarnaast Potje Propaganda, een wedstrijd waarin vier creatieve teams hun propagandacampagne presenteren. Tot slot kunnen bezoekers hun kennis over dictators en dictaturen testen in een pubquiz. Dictatuur en de Gevangenpoort, heeft het met elkaar te maken? Ook hier hebben mensen vastgezeten om woorden, geloof en gedachten. Je hoort er alles over tijdens de rondleiding door het cellencomplex van de Gevangenpoort. Daarnaast is doorlopend de korte documentaire BBC Prison Study te zien, waarin het wereldberoemde Stanford Prison Experiment is overgedaan. Voor meer informatie: www.nachtvandedictatuur.nl

tip 2 zaterdag 14 september > Het Geluid van Loosduinen Den Haag is een gratis muziekevenement rijker: Het geluid van Loosduinen. Met een uitgebreid programma op twee binnenlocaties, een talentenjacht en optredens op het Loosduinse Hoofdplein van bekende bands als Postmen, Splendid en The Clarks. Het Geluid van Loosduinen wordt georganiseerd in het kader van het wijkcultuurbeleid van de gemeente Den Haag. Daarbij is een nadrukkelijke rol weggelegd voor de culturele instellingen en ondernemers uit Loosduinen. Het festival, met een breed programma voor jong en oud, is in eerste instantie dan ook bedoeld voor de inwoners van het stadsdeel zelf. Door het boeken van bekende acts verwacht de organisatie echter ook bezoekers uit andere stadsdelen aan te trekken.

Ron Vondracek, directeur van het HPC: “Toen bibliotheek Loosduinen en het stadsdeelkantoor ons benaderden om het festival te organiseren, was ik gelijk enthousiast. Ik wil al langere tijd een festival in Loosduinen organiseren. Het unieke gezellige centrum van Loosduinen, met het grote Loosduinse Hoofdplein, is de perfecte locatie voor zo’n breed opgezet festival. En het is bovendien makkelijk te bereiken met het openbaar vervoer, dus inwoners uit andere stadsdelen kunnen meegenieten.” Naast optredens van diverse bands op het Loosduinse Hoofdplein en een afterparty in het HPC is er in bibliotheek Loosduinen de kindervoorstelling Rintje rent het hardst, een speciale editie van Puur Gelul met onder anderen Martijn Oosterhuis. En er wordt terug-

geblikt op de muzikale geschiedenis van Loosduinen. Voorafgaand aan Het Geluid van Loosduinen is er een talentenjacht getiteld Het Talent van Loosduinen. Muzikanten en bands die een link hebben

met Loosduinen kunnen zich tot 24 augustus aanmelden op de website. De winnaar speelt op het festival. Voor meer informatie: www.geluidvanloosduinen.nl

Bodega de Posthoorn Lange Voorhout 39a > Café De la Rue Hoek Danckertsstr./Valeriusstr. > Café 't Hoekpandje Oude Molstraat 13B > C.B.S. Gebouw Ridder Snouckaertlaan 7, Voorburg > Centrale Bibliotheek Spui 68 > Christus Triumfatorkerk Juliana van Stolberglaan 154 > De Duinslag Stadhoudersplantsoen 26 > Dansplek Hogezand 42 > Diligentia Lange Voorhout 5 > Dr.Anton Philipszaal Spuiplein 152 > Draf- en Renbaan Duindigt Waalsdorperlaan > Duitse Kerk Bleijenburg 3b > Engelse Kerk Ary van der Spuyweg 1 > Evenementenhal Rijswijk Volmerlaan 12 > ‘t Goude Hooft Dagelijkse Groenmarkt 13 > Gunst, wat ‘n Kunst Raamweg 45 > Haagse Kunstkring Denneweg 64 > Haags Pop Centrum Burg. Hovylaan 12 > Haags Uitburo Ticketshop Hofweg 1 > Havana Buitenhof 19 > Holland Casino Scheveningen Kurhausweg 1 > Het Indisch Huis Javastraat 2-b > Kloosterkerk Lange Voorhout 2 > Koorenhuis Prinsegracht 27 > Korzo Prinsestraat 42 > Lokaal Vredebreuk Papestraat 38 > Lutherse Kerk Lutherse Burgwal 7 > Muziekcafé De Paap Papestraat 32 > Muziekcafé de Pater Achterom 8 > Nationaal Toneel Gebouw achter Koninklijke Schouwburg > Nieuwe Kerk Spui 175 > Paard van Troje Prinsegracht 12 > Radio Discus Live Joan Blasiusstraat 100 > Rootz Grote Marktstraat 10 > Stadswandelingen ‘t Gilde 070 3561281 (Aanmelden min.1 dag tevoren) > ‘t Syndicaat Nieuwe Molstraat 10 > Theater Camuz Damlaan 44, Leidschendam > Theater Dakota Zuidlarenstraat 57 tel 070 36 00 252 > Theater de Veste Vesteplein 1 Delft > Theater Zwembad De Regentes Weimarstraat 63 > Zcala Hobbemastraat 120

Prijzen zijn exclusief kortingskaarten zoals CJP, Ooievaarspas en 65-pluskaart. Den Haag Marketing, voor de volledige agenda en het toeristische en recreatieve aanbod kijk op www.denhaag.com en www.haagsuitburo.nl. Tips voor de agenda kunt u mailen naar Arja Kalhorn email: [email protected]

Skippy. Langs de waterkant met #12

Recommend Documents