Sint-Paulus’ Krantje Zestiende jaargang nr. 10 februari 2007 Sponsors: Venerabelkapel S. Pauli, de Kapel van O.L.V. van de H. Rozenkrans en de v.z.w. ‘Sint-Paulusvrienden’
EUCHARISTIEVIERINGEN Sint-Pauluskerk Zondag: 10.30 uur Hoogmis Dinsdag 17.30 uur Zwartzustersstraat Wijkkapel Londenstraat 44: Zaterdag: 18.00 uur Zondag: 10.00 uur Weekdagen: 18.00 uur
SINT-PAULUS’ PAROCHIESECRETARIAAT St-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen – 03/231.33.21 Open op maandag, dinsdag en donderdag van 10 tot 12 uur. Pastoor Paul Scheelen dagelijks beschikbaar tussen 9.00 en 10 uur op het telefoonnummer 03/233.81.24 dinsdag en donderdag van 10.45 tot 12.45 uur St-Paulusstraat 22 03/231.33 .21 www.sintpaulus.org E-mail:
[email protected] of
[email protected]
EUCHARISTIEVIERINGEN Zondag
04
10.30u
Orgelmis – Lichtmisviering
Zondag
11
10.30u
Orgelmis
Zondag
18
10.30u
Zondag
25
10.30u
Jaarlijkse Eucharistieviering voor Broederschap van O.-L.-Vrouw van Scherpenheuvel – Koormis Orgelmis
1
BROEDERSCHAP VAN O.-L.-VROUW VAN SCHERPENHEUVEL Op zondag 18 februari e.k. te 10.30 uur jaarlijkse eucharistieviering voorgegaan door Z.E.H. Pastoor Paul Scheelen. Muzikale omlijsting door het koor ‘Il Lucia’ uit Puurs onder leiding van Willem Van de Weerd. Zij zingen o.a. de ‘Pastoralmesse’ van K. Kempter. Verder ook nog werken van G. Feremans, Peter Benoit, Arcadelt, Fauré en MendelssohnBartholdy.
CULTUURPRIJS 2006 Op 22 december 2006 werd door het college van burgemeester en schepenen en de gemeentelijke Culturele Raad van Zoersel, de cultuurprijs van deze gemeente uitgereikt aan Jan Van Mol, onze organist titularis. De ganse SintPaulusgemeenschap wil hem met deze onderscheiding van harte feliciteren.
‘SINT- PAULUSCRYPTE’ De gerenoveerde crypte werd op 7 januari plechtig ingezegend door onze pastoor. De Sint-Paulusikoon, oorspronkelijk als onderdeel van een grote ikonostase bedacht, werd ingewijd. Ikonograaf Oscar Wagemakers heeft schitterend de ‘Leraar der Volkeren’, Paulus afgebeeld met de bundel brieven in zijn hand. Een zegen voor mensen die durven te staan in de waarheid en het geloof in Gods visioen met mensen. Voortaan heet deze ontmoetingsruimte: de ‘Sint-Pauluscrypte’
2
NIEUWJAARSRECEPTIE Toespraak door Z.E.H. Pastoor Paul Scheelen We zijn er aan begonnen, het uitschrijven van onze partituur van dat nieuwe jaar 2007. Het wordt een werk met twaalf delen van om en rond 30 maten. De tempi zullen elkaar afwisselen van allegro en presto op de dagen met veel enthousiasme en grote motivatie naar andante, adagio en lento ma non troppo wanneer we het wat kalmer aan doen, even wat bezinning inbouwen om af en toe wat op adem te komen. Het melodisch verloop zal klinken in grote terts en de maten kleuren met veel dynamiek, schittering en bezieling wanneer we gelukkig en begeesterd zijn. Maestoso! Op de dagen waar heel wat minder gaat bij tegenslag of verdriet zal de melodie in mineur onze gevoelens vertolken. Soms staccato! Het is onze wens dat het een bruisend en vreugdevol werk wordt, onder de titel ‘Symfonie 2007’. waarmee we allen die ons nauw aan het hart liggen kunnen bekoren en laten genieten. Ondertussen is componeren een serieus labeur. En ook al haalt de dirigent bij de slotuitvoering alle applaus naar zich, toch zal hij vliegensvlug verwijzen naar koor en orkest, naar al dat instuderen, dat moeizaam repeteren, dat zoeken naar harmonie. En ook al is het goed dat er een eerste viool is, toch staat die zijn strijken niet centraal, naar hoeveel aandacht hij of zij ook hunkert. Ach, laat ons een beetje lachen met onszelf. Sint-Paulus heeft vele eerste violen. Maar Sint-Paulus heeft ook goede orkestmeesters en koorleiders die vakbekwaam de stukken instuderen met hun muzikanten. Ik denk aan orkestmeester Walter Vrinsen die met ware zelfverachting zich gestort heeft op de immens grote partituur van de kerkfabriek. Samen met zijn vernieuwd orkest wringt hij zich in de kerkraad doorheen alle valse noten en scheefgezakte notenbalken. De hele ploeg haalt de valse klanken er uit. Fragment na fragment wordt aangepakt met paukenslag. Hier en daar klinkt reeds ‘alleluia’: begroting correct, dossier goedgekeurd, schadeclaim toegezegd. 3
Ik denk aan het parochieteam dat meer en meer het beleid van de parochie runt, verbindingen legt tussen koren en orkesten, tussen genodigden en logistiek Financies en sociale ondersteuning, onthaal en liturgische zorg, opvang en uitdaging. Zuster Hadewych, Jos Phlippo, Leo van Achter, duvel doet al. Hoe kan alles harmonisch klinken zonder flauwiteiten en soft. In kapellen en broederschappen, niet bij allen tegelijkertijd, maar bij sommigen wel, klinken vernieuwende, frisse melodieën op. Nee, men heeft nog niet het ritme vast en het samenspel om de louter ceremoniële functie om te bouwen tot liturgische draagkracht. Hoe bereiden wij ons voor op een kerkgemeenschap met een nu al wat wit-uitgeslagen, bebaarde, halftijdse pastoor wiens zicht beperkt, wiens evenwicht soms te wensen overlaat? Hoe kunnen gelovige en begeesterde mensen hun talenten en vaardigheden inzetten om creatief de gelovige cityfunctie van deze kerk niet alleen te schragen maar ook mee uit te bouwen. De partituur moet niet alleen bestudeerd worden maar zelfs nog gedeeltelijk uitgeschreven. Maar het verlangen naar religieuze creativiteit groeit. We beleefden in 2006 schitterende hoogtepunten in sterke liturgische momenten: Diep religieuze orkestmissen, koormissen, aandacht bij pijn en vreugde, maar ook een mooie gedragenheid van de zondagsviering, steeds pikfijn verzorgd voor veel te weinig mensen. Kunnen we alles nog aan? Moeten we alles nog aankunnen? Wat is onze corebusiness? Met pijn in het hart heeft onze groep ziekenbezoek zichzelf beperkt tot het blijven verzorgen van mensen die aan hen werden toevertrouwd. De ouderdom beperkt. Geen nieuwe zieken kunnen ze aan, geen intens mooie kerstfeestjes meer, geen indringende ziekenzalving. Mag ik u een applaus vragen voor hun jarenlange en nog blijvende inzet samen met de crea-club? Ik sluit mij aan bij de wijze voorzitter van onze kerkfabriek om de SintPaulusvrienden te danken. Hoe maak je van een kolenkelder, een Sint-Pauluscrypte? Dat doe je niet achter je bureau, wel met werkkledij die je achteraf kan weggooien. Hoe krijg je het klaar om schitterende projecten waar te maken, een inventaris met ontelbare voorwerpen te digitaliseren en 60.000 mensen te verwelkomen. De voorzitter heeft tevens vele mensen aangestipt die het reilen en zeilen van onze gemeenschap materieel mogelijk maken, muzikaal begeleiden of verwennen met feestelijke bloemen. Ook wij als parochieteam willen hen danken. 4
In ons bevleugeld Sint-Pauluskrantje, al of niet elektronisch ontvangen, libretto steeds opnieuw door de redactie maandelijks samen gedicht en door Rosa op muziek gezet… wel in dat krantje kon je lezen hoe prachtig het werk van Vincentius doorwerkt in CAW De mare, als ondersteuning voor 93 gezinnen of alleenstaanden. Daarbuiten blijven nog heel wat armen beroep doen op onze sociale bemiddeling. De pijnlijkste maar ook hoopvolste melodie werd uitgevoerd bij het oeverloze verdriet omwille van een neergeschoten kind en zijn oppas, hier in de Zwartzustersstraat. Iedereen van jullie, heel onze gemeenschap stond paraat om deze pijn mee te dragen. Misschien ontdekte daar onze parochie haar toekomstige, wezenlijke taak: draagster van hoop. Meer dan een museale bezienswaardigheid, meer dan een barok juweel is onze kerk precies de plaats om de hunker naar het transcendente in het leven ruimte te geven midden de gebrokenheid van een multireligieuze en multiculturele samenleving. Ooit stond het religieuze conflict en het multiculturele van de 17e eeuw aan de basis van onze prachtige Sint-Pauluskerk. Een zelfde uitdaging ligt in de handen van onze parochieraad, onze werkgroep liturgie, de muziekkapel, de kapellen, de kerkfabriek . Uitdagend steekt Sint-Paulus zegenend en bezwerend massief op het hoogkoor zijn hand uit naar ons. Doctor Gentium in geloof en waarheid. Geen leraar voor één volk, maar open voor gelovigen en heidenen, wie en waar dan ook. Het had van hem bekering gevraagd. Omdat hij blind was voor anders gelovigen werd hij blind geslagen in Damascus. Ommekeer. Vandaag zijn we ondergronds gegaan in deze Sint-Pauluscrypte, to the basic… Voorgangers liggen aan onze voeten. Dit moet geen plaats worden van gewin, geen champagnebar of teerfeestadres. Dit moet een agapèplaats blijven van eerbiedig genieten na de eucharistische maaltijd, van beraad en ontmoeting en bemoediging, van muzikale schoonheid en archeologische nieuwsgierigheid, van aandacht voor de wijk maar ook voor Bijbelstudie en het zoeken naar onze wezenlijke taak in een veranderde samenleving. We staan niet alleen. Stadspastoraal helpt ons breder te zien. We zijn er aan begonnen, de partituur van het nieuwe jaar, in 12 delen van plus minus 30 maten. Laat het een bruisende en bemoedigende symfonie worden, die velen zal bekoren.
5
Toespraak door Walter Vrinssen, Voorzitter Kerkfabriek Goede dag beste vrienden allemaal. Vooreerst wil ik jullie in mijn persoonlijke naam en in naam van de kerkfabriek allen een gelukkig maar vooral een gezond Nieuwjaar toewensen. U zult zich nog ongetwijfeld herinneren dat onze nieuwjaarsreceptie vorig jaar ook in deze crypte plaats vond en dat we toen de bedoeling hadden om hier in deze crypte een ontvangstruimte te creëren voor het organiseren van allerlei activiteiten waaronder bv. recepties zoals vandaag. Wel het is zover, we hebben onze crypte ingezegend en plechtig geopend. Ik ben,en neem aan niet alleen, vandaag een gelukkig man. Het is werkelijk ongelofelijk wat hier het voorbije jaar werd gepresteerd. Eerst werd alles opgeruimd , daarna begon de firma Evip met het vernieuwen en vervangen van de elektrische installatie gevolgd door het schilderen van de ganse ruimte door het schildersbedrijf G.Coekaerts, er werden zomaar eventjes 2 lagen kalk aangebracht . We eindigden met het herstellen en voor een groot gedeelte het vernieuwen van de vloer door onze zeer gewaardeerde aannemer Jos Neyens. Oscar had intussen uitgerekend dat we niet toe kwamen met de vloertegels die waren uitgebroken in de kosterwoning boven de ingang van de kerk. Gelukkig waren daar de heren Johan Veeckman en Jim Sypers van de Stad Antwerpen die ons konden helpen. Er werden zomaar eventjes 120 m2 nieuwe vloertegels gelegd. Alle werken in detail opsommen zou ons te ver leiden maar van deze gelegenheid wil ik toch gebruik maken om iedereen die meegeholpen heeft om van deze crypte iets mooi te maken van harte te bedanken. Alhoewel het steeds moeilijk is om namen te noemen wil ik toch de SintPaulusvrienden, en dan zeker de technische ploeg, bedanken voor hun enorme inzet en speciaal Oscar Provoost die onder zijn kundige leiding alle werken tot een goed einde heeft gebracht. En dit is nog niet alles , we hebben nu ook toelating gekregen van de heer Rob Beulens van de Vlaamse Gemeenschap om ook de derde uitgang , hier achteraan in de crypte , die uitgang heeft naar de schatkamer, terug open te maken zodat we ook i.v.m. de veiligheid in orde zijn. 6
Aan alles hangt uiteraard een prijskaartje , en dat was niet mis. Gelukkig hebben ook hier de Sint-Paulusvrienden met voorzitter Raymond Sirjacobs, zich door hun inzet van hun beste zijde laten kennen We konden de rekeningen vereffenen dank zij o.a.de milde giften van vele toeristen. Geld dat zorgvuldig beheerd wordt door de SintPaulusvrienden. Ter informatie kan ik nog meegeven dat zij vorig jaar 60.000 toeristen onthaalden en 100 wandelvoordrachten organiseerden in de 4 talen Ik denk dat dit wel een applaus verdient. Het werk aan de crypte is echter nog niet af. De werken aan de keuken hier in de ruimte naast de crypte zijn gestart en voor de toekomst denken we nog aan bijkomende toiletten en het ontsluiten van de archeologische site hier achter mijn rug . Zoals jullie misschien nog wel herinneren hadden wij het project crypte vorig jaar ingediend bij de monumentenstrijd die door de VRT werd ingericht .Onze pastoor had hiervoor een schitterende tekst geschreven maar spijtig genoeg werden we niet geselecteerd. We zien wel hoe het verder gaat. Sint-Paulusinfo brengt ons naar aanleiding van het zilveren jubileum 2 bijzonder interessante nummers met de inventaris van het patrimonium van onze kerk. Research en teamwerk. Van harte proficiat. Zoals u weet is de samenstelling van de Kerkraad sinds 1 april 2006 weer eens grondig gewijzigd. Het arbitragehof vernietigde het decreet van de Vlaamse Regering voor wat de leeftijdsgrens betreft. Opnieuw moest pastoor en parochieteam een nieuwe ploeg voorstellen aan de bisschop. Patrick Caris onze schatbewaarder is voor zijn firma voor 3 jaar naar Hongkong vertrokken en vervangen door Jean-Marie Wielemans . Edith Van de Wouwer heeft ontslag genomen en werd vervangen door Madeleine Manderyck. Alle overige leden zijn op post gebleven. Geachte aanwezigen, ik stel voor dat wij ook Patrick en Edith bedanken met een hartelijk applaus. We hebben een hechte ploeg en komen nog steeds 1 x per maand bijeen. Ook hen wil ik van harte bedanken voor de goede samenwerking. Iedereen vernoemen en bedanken die zich het afgelopen jaar met hart en ziel voor de Sint-Pauluskerk heeft ingezet is bijna niet mogelijk maar toch wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om in de eerste plaats onze pastoor Paul Scheelen te bedanken voor zijn inzet. Zijn wijze woorden geven ons nog steeds de inspiratie en de kracht om verder te doen. Wij hopen u nog vele jaren onder ons te hebben . Verder bedanken wij onze Leo van Achter die ook weer dit jaar er voor zorgde dat alle activiteiten zoals o.a. de concerten en concertmissen probleemloos konden plaats vinden.
7
Leo Janssens bedankt voor het onderhouden van de energiehuishouding in de kerk. In vergelijking met 2005 zijn onze kosten voor elektriciteit en verwarming in 2006 merkelijk gedaald. Gelukkig ook voor ons ben je wat dichter komen wonen !!! Bedankt Ward Buys voor de restauratie van de grot hier in de tuin. 10-tallen zakken cement en rotsgesteente werden aangesleurd om de grot weer de uitstraling van vroeger te geven. Je hebt jezelf laten inspireren door een foto van de grot van 1930 heeft men mij verteld Nog enkele werkjes moeten uitgevoerd worden want volgend jaar bestaat de grot 100 jaar en ze moet er voor Ward schitterend uitzien. Ook aan de broederschap van de Rozenkrans bedankt voor het betalen van alle materiaal. Dank aan de mensen van de muziek en zeker aan kapelmeester Frans Dubois en organist Jan Van Mol die ons steeds laten genieten van de hemelse klanken tijdens de H.Mis. Maar tussen genieten en onkosten vergoeden ligt vaak een diepe kloof. We zullen verplicht zijn om sponsers te zoeken voor de orkestmissen omdat de kerkganger nog altijd gelooft in koperen centjes. Een sponsorproject, waarvoor ik jullie bijzondere aandacht vraag, werd opgezet. Ook kapellen, broederschappen, programmaverkopers en bloemenploeg zijn onmisbaar voor een kerkraad. Maar ik vertrouw hen toe aan de speech van de pastoor. Dank aan zuster Hadewych en Frieda en ook aan de Marc en aan alle mensen van het parochieteam, de redactie van het Sint-Pauluskrantje, de inrichters van de processie in october en alle andere mensen die ik vergeet te citeren. Zoals jullie zich nog wel zullen herinneren hebben we vorig jaar hier in de kerk mooie momenten gekend maar ook triestige. Maar dank zij jullie inzet zijn al deze activiteiten waardig en sfeervol verlopen. Daarvoor nogmaals onze dank. Bij het begin van het nieuwe jaar kijken we niet alleen achterom maar maken we ook plannen voor de toekomst. En dit zijn voor de kerkfabriek in de eerste plaats de normale materiële beslommeringen. Het beheer van alle roerende en onroerende goederen van de kerkfabriek is onze eerste opdracht. Ook hier is alles in detail opsommen niet opportuun maar ik wil toch de voornaamste eventjes vermelden. Volgende dinsdag op 9 januari begint aannemer Corvers-Vranck aan de laatste fase van de restauratie van de kerk. We denken hier dan speciaal aan de bijgebouwen = kapelherenkamers, de ingang van de kerk zowel langs de Veemarkt als langs de Sint-Paulusstraat , de sacristie, de pilaren in de kerk, de Calvarieberg en ook nog de kruiswegkapel. De volledige duur van de werken bedraagt ongeveer 150 werkdagen dus we kunnen er van uitgaan dat er heel 2007 zal gewerkt worden. Alles in goede banen leiden zal niet eenvoudig zijn. We rekenen op jullie begrip. 8
De werken aan de Zwartzustersstraat nr.1 zijn bijna beëindigd . Het heeft veel langer geduurd dan voorzien en ook veel meer gekost maar het einde is gelukkig in zicht. Van de Zwartzustersstraat nr.9 hebben wij goed nieuws. Het dossier voor de restauratie van de gevel en het dak is door de overheid goedgekeurd. We hopen dan ook om binnen enkele maanden te beginnen met de eerste werken. De subsidiering voor de restauratie van de aula boven de ingang langs de Veemark is nog steeds niet in orde . We zouden dit graag samen met het huis op de Veemarkt 11 aanpakken. De bedoeling is om er terug een woonhuis van te maken. Onze prioriteit gaat wel in de eerste plaats naar het huis in de ZZ9. De gebouwen boven de sacristie en de ingang langs de Sint-Paulustuin behoren ook tot de kerk. Zij zijn in heel slechte staat. Ook deze willen we op de een of andere manier renoveren. Doordat de crypte nu niet meer gebruikt kan worden als opslagruimte zouden we graag van deze ruimte gebruik maken. Voor 2007 heeft de kerkfabriek een begroting ingediend met een klein positief resultaat. Ook de rekeningen van 2006 sluiten we af met een batig saldo. Alle bovengenoemde projecten moeten echter betaald worden. Hoe dit gaat gebeuren is nog het voorwerp van overleg in de kerkraad. Wij houden jullie van dit resultaat via de geëigende kanalen verder op de hoogte. Dit was het zo’n beetje, bedankt voor jullie aandacht en in naam van de ganse kerkraad aan ieder een gelukkig maar vooral een gezond 2007.
9
PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER FEBRUARI Zo. Di. Do. Zo. Zo.
04 06 08 11 18
10.30u 17.30u 20.00u 10.30u 10.30u
Di. Wo. Zo.
20 21 25
Ma.
26
17.30u 19.00u 10.30u 10.00u 20.00u
Lichtmisviering Vergadering St-Vincentiusconferentie Vergadering redactieraad Parochieblad Orgelmis Jaarlijkse plechtigheid Broederschap O.L.Vrouw van Scherpenheuvel – Koormis Volwassenendoop van Osassere Vergadering St-Vincentiusconferentie Aswoensdag – Oplegging van het askruisje 1ste zondag van de vasten – orgelmis Oecumenische viering in Brabantse Olijfberg Vergadering Kerkfabriek op de pastorie
MAART Zo. Di.
04 06
Wo. Do.
07 08
Zo. Zo. Di. Zo. Za.
11 18 20 25 31
10.30u 17.30u 20.00u 20.00u 20.00u 10.30u 10.30u 17.30u 10.30u
Orgelmis Vergadering St-Vincentiusconferentie Vergadering werkgroep Liturgie Parochieraad in de Crypte Algemene vergadering Sint-Paulusvrienden in de Sint-Pauluscrypte Orgelmis Orgelmis Vergadering St-Vincentiusconferentie Orgelmis Lentebijeenkomst Oud-Scouts, Sint-Paulus
JEF EN DE ACHTERKANT, TERUG IN ONS KRANTJE We hebben hem gedurende één jaar gemist, Jef Briels, op de laatste pagina van ons elektronisch krantje. Auteurs moeten nu eenmaal rekening houden met Sabam. Maar Jef heeft de zaken geregeld en voortaan verschijnt hij elektronisch en wel onder de naam JOJEF. Begin uw lectuur voortaan dus maar op de laatste pagina. Met dank voor de foto’s in dit nummer van R. Sirjacobs en P. Pasmans 10
LICHTMIS Op 2 februari vieren we het feest van Lichtmis. Vanwaar die naam? De boeren kenden er een leuke woordspeling op. Ze vonden dat vanaf 2 februari de eerste zonnestralen aan kracht wonnen en ze daardoor bij het werk het licht konden missen. Laat je niet misleiden door de eerste zonnestralen. Als Maria haar kerkgang doet Met warme zonneschijn, Er zal meer sneeuw en ijs en vorst Dan van te voren zijn. In de dikke van Dale vinden we bij ‘lichtmis’ (met kleine letter l) als betekenis: iemand die zich aan uitspattingen overgeeft, een losbol. Dat valt te verklaren doordat vroeger op 2 februari dienstboden hun dienst verlieten om te trouwen of om elders te gaan werken. Er werd een afscheidsfeestje gehouden waarop het er dikwijls losjes aan toeging. Wij kennen Lichtmis (met hoofdletter) het best als de dag waarop de kaarsen worden gewijd. Die gewijde kaarsen speelden ooit een grote rol in het religieuze leven van ons volk. Dreigde dood of onheil, dan werd zo een kaars ontstoken. Sommige boeren lieten wat smeltend was van de gewijde kaars in hun zaaigraan druppen om het ontkiemen te bevorderen. Het vee kreeg drie druppels kaarsvet tussen de horens om het tegen ziekten te beschermen. En de boer liet ook drie druppels in zijn pet vallen. Lag iemand op sterven, dan gaf men hem of haar een brandende gewijde kaars in de hand. Na de laatste snik blies een van de aanwezigen de kaars uit. Enkele druppels was liet men in de doodskist vallen vooraleer de overledene te kisten. De kaars werd bijgehouden als herinnering aan de afgestorvene. Op Lichtmis werden pannenkoeken gebakken. Met Lichtmis is geen vrouwke zo arm Of ze maakt er haar panneke warm. Jojef Briels
Verantwoordelijk uitgever: P. Scheelen, St.-Paulusstraat 22, Antwerpen
11
