Siena la Bella. Kesch-Trek Zwitserland

Kesch-Trek Zwitserland

Siena la Bella

Siena is mooier dan Florence. Althans, dat vinden ze in Siena. Nergens is de gotiek inniger met de middeleeuwen verstrengeld dan hier. Dat weten ze ook in China, Amerika en Japan. Massa’s toeristen zwermen door de Duomo en over het Piazza del Campo. Ze komen voor een dagje Campo, Cathedral & Cappuccino. Verder reikt de blik niet. Maar wie blijft slapen, ziet meer. REIZEN Magazine ontdekt in twee wandelingen en vijf musea de ziel van Siena. Zo ben je de massa te slim af. Tekst: Matthijs de Winter b fotografie: Maarten Stolp

14

www.reizen.nl januari 2009


15

Siena, juweel van Toscane

Alles begint op il Campo ‘Juweel van Toscane!’ ‘Parel van de Chianti!’ Qua schoonheid scoort Siena altijd een 9 of meer. Hoe van deze parel te genieten? Ga wandelen. Sla de zijstraatjes van het Piazza del Campo in, voor een wandeling langs welriekende cappuccino’s en warmrood baksteen.

D

e stad is rijk, altijd geweest. Waardoor? Zout- en zilvermijnen en, sinds 1472, de Monte Dei Paschi bank, een van de oudste banken in de wereld. Siena kreeg een dikke nek, een eigen dialect en eiste zelfstandigheid. Onder het juk leven van pausen, laat staan de welgestelde De Medici of bestuurders uit Florence, was uitgesloten. Toch kwam het koninkrijkje Siena er nooit. De zwarte dood gooide roet in het eten, zond 65.000 Sienezen naar het hiernamaals en uiteindelijk kwam Florence aan de macht. Onderdrukking of niet, de trotsheid en pronkzucht in Siena is gebleven. In het centrum staan nog statige paleizen, met robuuste voordeuren, grimmige deurkloppers en gouden belborden. Dwalen door de smalle steegjes is genieten. Op het Piazza del Campo

16


Proeven? wemelt het van de toeristen, in de zijstraten rijdt de bakker zijn ronde en hangt de werkster de was buiten. Hier heb je Siena voor jezelf. Wie net buiten het centrum stapt, ontdekt ook allerlei details uit het verleden van de stad. Bijvoorbeeld dat de Via Francigena, de pelgrimsroute van Frankrijk naar Rome, dwars door Siena liep. Alle voorzieningen waren aanwezig: een hospitaal (Santa Maria della Scala), hotels én hoeren. Let maar eens op straatnamen als Via Virgin en Via Francia (Franse ziekte, syfilis). Siena kent ook behoorlijke hoogteverschillen. Achter il Campo slingeren straatjes steil omhoog, tussen de bakstenen huizen. Minder bekend bij toeristen is de wijk San Martino, ten zuiden van de Campo, waar veel studenten wonen. Een prima plek voor goedkope cappuccino’s,

ricciarelli en panini. Aan het eind van de wijk, tegen de stadsmuren aan, vind je de kerk Santa Maria dei Servi. Vanaf hier heb je uitzicht op de Sienese skyline met de torens van de Duomo en het Palazzo Pubblico. Een verrassend stuk groen tussen al het warmrode baksteen vind je in de lager gelegen vallei van Pecci. Wandel door deze stadse groentetuin terug naar het centrum en je waant je eeuwen terug in de tijd. Dit is de Via D. Malcontente, de weg waarover gevangenen richting galg werden geleid, nu een heerlijk paadje. Waar eens de galgen stonden, groeien nu olijfbomen en bloemkolen. Lengte/duur: 6 km/halve dag Karakter: ontspannen genieten Zeker zien: Santa Maria dei Servi Een uitgebreide routebeschrijving + kaart vind je op www.reizen.nl

b Osteria le Logge, Via del Porrione 33, www.giannibrunelli. it/it/osterialelogge. Naast de Campo, fijne moderne keuken, klassiek interieur. Prijzen primi € 7 -10, secundi € 14. b Een begrip in Siena is Nannini. Hier eet je ijs, panforte (rond cakegebak met o.m. amandelen, hazelnoten, gekonfijt fruit en honing), cantucci (harde zoete koek) of koffie. Voorproeven? Kijk eens op www.caffenannini.it (ook in het Engels). Weetje 1: de beginscène van de nieuwste James Bond film, Quantum Of Solace, is opgenomen bij de Fonte Gaia, de fontein op de Campo in Siena. Weetje 2: Siena heeft een autovrij centrum (afgezien van taxi’s, bussen, leveranciers en hulpdiensten).

Varken van Siena Deze besnorde slager is Antonio de Miccoli. In de Via di Città, net achter de Campo, snijdt hij de heerlijkste hammen in zijn winkel, de Antica Pizzichero di Miccoli. Je kunt een selectie proeven van al zijn lekkernijen (v.a. € 15) of vraag naar Cinta Senese, ham van een wild varkentje dat alleen voorkomt in de omgeving van Siena.

Foto vorige pagina: detail van een icoon in het Pinacoteca Nazionale museum. Foto links: misschien wel het mooiste plein van Europa (zelfs met je ogen dicht): de Piazza del Campo. Foto boven rechts: stille straatjes net buiten de Campo. Waar zijn al die Chinezen nu? Midden: de Duomo

e www.reizen.nl januari 2009

17


Lonken naar Chianti Als lemmingen op de steile oever van een rivier, zo drommen de terracotta huizen van Siena op enkele heuvels samen. Chaotische opeenhopingen die zorgen voor doorkijkjes naar het Toscaanse achterland. Wandel, kijk en geniet van de vergezichten.

A

ls je de drukte van de Duomo verlaat, kom je op het terrein van de succesvolste wijk van de stad. In de Vicolo del Tiratoio heerst de contrada van de gans (oca). Heel Siena is stikjaloers op deze wijk. De ganzen wonnen de Palio, de beroemde paardenrace, al 64 keer en ze zijn niet te beroerd om dit duidelijk op hun wijkschild te vermelden. De hele stad is doorspekt met dit soort ludieke details. Zoals iedere middeleeuwse stad heeft ook Siena een heilige. Om de hoek van de ganzenwijk ligt

18


de voormalige woning van Santa Caterina. Iets verder in het oude klooster San Domenico rust deze heilige. Ten dele. Het lichaam van Caterina ligt namelijk in Rome, in Siena vind je alleen haar hoofd. In een nis van de San Domenico grijnst ze onder het altaar tandeloos naar de bezoekers. Een altaar verder staat haar wijsvinger. Buiten de stadsmuren is het een paar minuten stappen naar het 16de-eeuwse Fortezza. Als een slagschip ligt het fort voor de stad.

Vanaf de muren kijk je tot diep in ‘Chianti country’. Hier trekken de Sienezen – tussen de kantelen door – een lange neus naar Florence. Een ideale plek ook om even te ontsnappen aan de nauwe steegjes van het centrum. Zoals vele wegen naar Rome leiden, komen alle straten in Siena op de Piazza del Campo uit. Aan het einde van de middag hier neerploffen voor een glas Chianti of Montepulciano is dé perfecte timing om nog net de laatste toeristen uit te zwaaien. Dan is de Piazza del Campo weer van Siena en haar inwoners. Nog altijd vinden Sienezen hun stad mooier dan Florence. Je kunt ze moeilijk ongelijk geven. Lengte/duur: 10 km/hele dag Karakter: veel zien en doen Zeker zien: het Fortezza Uitgebreide routebeschrijving + kaart vind je op www.reizen.nl

Eten b La Pizzeria di nonno Mede, via Camporegio 21. Ambachtelijke pizza’s en pasta’s, prijs € 7. Mooi uitzicht op stad, rustig. b Tip: Enoteca Italiana, het wijnmuseum in het Fortezza. Alle topwijnen (I Grandi Vini d’Italia) uit Italië staan hier in de spotlights. Druiven, bottelwijze, jaar, maker, alles over de wijn kom je hier te weten en natuurlijk kun je boven in de bar de verschillende vini proeven: van Barollo tot Chianti of Grappa. Toegang: gratis. Info: www.enoteca-italiana.it. b Lunchtip: eten bij Matteo in de Osteria il Grattacielo. Niet op de route, maar het omlopen waard. Een keldercafé gerund

door drie vrienden, waar oom agent zelf al om tien uur aan de Chianti gaat (5 liter kost hier € 12). Leuk om even te kijken, maar eten kan ook. De traditionele gerechten van Gabrielle, Matteo en Luca zijn te vinden in de Via dei Pontani.

Foto linksboven: uitzicht vanaf het Museo dell’Opera. Foto midden: Matteo maakt traditionele gerechten en schenkt Chianti uit grote karaffen.

Paardenrace Wat Koninginnedag is voor Amsterdam en carnaval voor Den Bosch is de Palio voor Siena. Twee keer per jaar (2 juli en 16 augustus) staat de hele stad op het Piazza del Campo (letterlijk ‘het veld’) om te kijken naar de jockeys die, zonder zadel, drie rondjes over het plein galopperen. Een 72 seconden durende Toscaanse orkaan van testosteron, adrenaline en verhoogde bloeddruk.

Foto rechtsboven: het serene Casa di Santa Caterina.

Een sfeerverslag van deze bijzondere race en de contrade (de 17 verschillende wijken) van Siena vind je op www.reizen.nl.

Foto rechtsonder: de contrada (wijk) van de Giraffe. Meer weten over de diverse wijken? Kijk dan op www.reizen.nl

e www.reizen.nl januari 2009

19


Goud, bloed en marmer Veel schoons schittert op straat, maar hun mooiste middeleeuwse schatten hebben de Sienezen opgeborgen in musea en paleizen. Vijf van de mooiste musea, om de middaghitte te ontvluchten.

I. Duomo di Siena Florence en Siena kunnen elkaars bloed drinken. De Duomo is de De duurste aankoop Florentijnen een doorn in het oog. ooit door het Metro- Zebrakerk, Pyjama-kathedraal of het politan Museum of Buitenhuis van de Daltons, zo noemen Art in New York is ze de trots van Siena denigrerend. De Sienezen wuiven deze titels gemaakt door een schilder uit Siena. hooghartig weg: die van de stad aan Wat is zijn naam? de Arno zijn gewoon jaloers. Dat kan Weet u dat? kloppen, dit is een benijdenswaardig Ga naar www.reizen. staaltje gotische bouw- en versiernl en maak kans op kunst uit de 12de- en 13de-eeuw. een Wensbon De façade is een van de mooiste in (www.wensbon.nl) Italië, de binnenkant rijk versierd met mozaïeken, fresco’s en een

20


ingelegde marmeren vloer. Bovenin kijken 200 bustes van pausen streng op de bezoekers neer. Je hoeft geen kunsthistoricus te zijn om in te zien dat dit een bijzonder monument is. Toegang: Dom € 3, Museo € 6 Open: ma t/m za 10.30 - 19.30 uur, zo 13.30 - 17.30 uur www.operaduomo.siena.it

kern van waarheid in. Er hangen werken uit de 12de- en 13de- eeuw van Duccio di Buoninsegna, Guido da Siena en Simone Martini (ook te zien in het Palazzo Pubblico). Klatergoud aan de muren, madonna’s met amandelogen, de leliewitte huid van Maria Magdalena, het is allemaal hartverwarmend, jammer alleen dat alle begeleidende teksten in het Italiaans zijn. Zelfs een engelstalige brochure ontbreekt. Je loopt als een blinde door een snoepzaak, ook al kun je met een beetje bijbelkennis de allegorieën en scènes wel duiden. Voor meer diepgang dus thuis al hoofdstukken uit de Rough Guide lezen of naar Wikipedia surfen en daar onder Sienese Art kijken.

II. Pinacoteca Nazionale Om de Florentijnen te pesten noemen ze dit ook wel gekscherend het Uffizi van Siena. Als je naar de kunstschatten kijkt, zit daar een

Toegang: € 4 Open: ma 8.30 - 13.30 uur di t/m za 8.15 - 19.15 uur zo 8.30 - 13.15 uur

III. Palazzo Pubblico Naast de Campo en de Duomo hét gezicht van Siena. Het Pallazo bestrijkt bijna de gehele zuidkant van de Campo en de Torre del Mangia steekt als een stenen periscoop boven de zee van terracotta daken uit. Dit is duidelijk het huis waar de macht woont. Via een metalen trap kom je op de eerste verdieping van het Museo Civico, waar stalen treden plaatsmaken voor krakende houten vloeren en de geur van boenwas. Het Palazzo is van top tot teen beschilderd. Hele veldslagen staan tot op bloedspetterniveau op het baksteen gepenseeld. Opmerkelijk is het Toscaanse landschap in de fresco’s. Als je nu naar buiten kijkt, is er in al die eeuwen niet eens zo heel veel veranderd. Pronkstuk van het museum is de Sala del Mappamondo, met huizenhoge fresco’s van Simone Martini. Als de nekspieren

wat stram zijn geworden, kun je de beenspieren uitdagen en de Torre beklimmen (375 treden) voor een fenomenaal vogelperspectief over de Campo. Toegang: € 7 (met Torre € 12). Open: zo t/m za van 10 tot 18 uur.

IV. Santa Maria della Scala

Foto linksboven: de Duomo di Siena grossiert in benijdenswaardige versieringen. Binnen kijken 200 pausen streng op je neer. Foto rechtsboven: de Sala del Mappamondo in het Palazzo Pubblico, inspirerend voor jong en oud.

Alle pelgrims die op weg naar Rome over de Via Francigena door Siena kwamen, kenden dit gebouw. In het Santa Maria della Scala, een van de oudste ziekenhuizen in Europa, lieten ze hun blaren doorprikken. Het ziekenhuis sloot in 1995 de deuren, nu is het gigantische gebouw (bijna een stad op zichzelf) een museum. Hoewel minder indrukwekkend dan het Palazzo Pubblico, kun je ook hier middeleeuwse fresco’s zien. Als je afdaalt naar de lagere etages kom je terecht in de huiskapel: een kippenvelplek waar de vloer kraakt, e

Budgettips Je kunt een combiticket (My name is Duccio all-inclusive ticket) kopen voor Duomo, Museo dell’Opera, Facciatone, Battistero en Cripta: € 10. Verkrijgbaar bij een van genoemde bezienswaardigheden. Voordeel is dat je niet meer in de rij staat bij de overige musea. Eenzelfde besparing kun je maken bij Palazzo Civico en de Torre del Mangia. Combiticket € 12 bij de kassa van de toren. Extra tip: het Palazzo Piccolomini, de kerken Santa Maria dei Servi en San Domenico, het Fortezza, Casa di Santa Caterina en de Enoteca Italiana zijn gratis toegankelijk Zie voor locaties van de musea www.reizen.nl. Tip: bezoek de Duomo of het Palazzo Pubblico aan het einde van de middag. Tip: mooiste uitzicht over de stad heb je vanaf de façade van Museo dell’ Opera Metropolitana, op het einde van de middag.


21

Siena Praktisch www.albergominerva.it. Prijs 2-pk € 118. Net buiten centrum, auto kan voor de deur worden geparkeerd, prima ontbijt. Vraag een kamer aan achterkant (uitzicht over stad). Alternatief: Albergo Bernini, Via della Sapienza 15, tel. +39-05 77 28 990 47, www.albergobernini.com. 2-pk v.a. € 65. Terras met subliem uitzicht.

Reisgidsen Rough Guide to Florence & Siena, € 15,50, het meest compleet, heerlijk uitgebreid. Goede Nederlandstalige tegenhangers: ANWB Goud Toscane en Umbrië, 420 pagina’s & uitneembare kaart, € 17,95. National Geographic Florence en Toscane, 335 pagina’s voor € 23,95. De gidsen Capitool Florence & Toscane, (€ 26, 336 p) en ANWB Navigator Toscane en Florence (€ 25, 310 p) laten stad en streek vooral in beeld zien.

Informatie + internet

Foto boven: detail van fresco uit het Palazzo Pubblico Foto midden: beelden in het Museo dell’Opera uit de Duomo di Siena Foto onder: detail van de marmeren vloer van de Duomo.

22

ook als je stil staat. Nog een verdieping lager kun je de spelonken van het vroegere ziekenhuis bewonderen. De geur van desinfectiezalfjes hangt nog in de holle gangen. Echt een museum voor een regendag. Toegang: € 6 Open: zo t/m za 10.30 - 18.30 uur www.santamariadellascala.com

V. Palazzo Piccolomini, Archivio di Stato Ongetwijfeld het meest onbekende museum van Siena. Gehuisvest in een massief stenen paleis en aan de buitenkant niet te herkennen als museum. Hier zetelt het archief van de stad. Klinkt stoffig en dat is het ook, maar juist daarom ontzettend leuk. Je krijgt hier niet alleen een kijkje in 140.000 eeuwenoude geschriften en 62.000 perkamenten, papieren en paperassen, maar ook in het hedendaagse Italiaanse ambtenarenapparaat. Kortom, dit museum is een schatkamer van papier. In metershoge kasten staan eeuwenoude boeken, dik als boomstammen. Beleef hier je eigen Da Vinci Code-moment en vraag de gids of hij een boek open kan slaan. Misschien ben je de eerste die de betreffende pagina weer ziet nadat deze beschreven is. Kroonjuwelen van de collectie zijn de tientallen Ta-


volette uit de 12de-eeuw (minutieus Rondleidingen: ma t/m vrij, driemaal beschilderde houten tabletten die per dag: 9.30, 10.30 & 11.30 uur dienden als boekenkaft). Een must Toegang: gratis see voor bibliofielen en een aanrader voor de ondernemende toerist.

Hoe kom je er? De Italiaanse maatschappij Meridiana (www.meridiana.it) vliegt vanaf Amsterdam rechtstreeks op Florence. Prijzen in februari rond € 227 retour all-in. Transavia.com vliegt naar Pisa vanaf Amsterdam, retour v.a. € 138 all-in. Ryanair vliegt ook naar de scheve toren, vanaf Eindhoven: € 75 all-in.

Vervoer Siena heeft een autovrij centrum, parkeren is lastig. Informeer bij je hotel of je dichtbij de accommodatie kunt parkeren. Vanuit Florence (1½ uur) of Pisa (1¾ uur) is de

trein een optie. Overstappen in Empoli. Voor prijzen en vertrektijden: www. ferroviedellostato.it (ook Engelstalig).

Beste reistijd Voor bijna alle Italiaanse steden geldt: blijf er weg in de zomer. Wil je echter de Palio een keer meemaken, dan ontkom je er niet aan (2 juli en 16 augustus), maar voor het overige: bezoek Siena in voor- of najaar.

Accommodaties Wij sliepen goed in Hotel Minerva. Via Garibaldi 72, tel. +39-0577 284474,

Arrangement U vliegt met KLM van Amsterdam naar Florence. Vanaf de luchthaven reist u op eigen gelegenheid (trein of huurauto) naar Siena. Bij aankomst staat de koffie (met Siena Sweets) voor u klaar. Het hotel ligt op loopafstand van de Piazza del Campo, Duoma en Palazzo Pubblico. De kamers zijn voorzien van minibar, kluisje en airco.

Op www.reizen.nl vind je meer achtergrondinformatie.

€ 455 p.p.

3-daagse citytrip Siena Speciaal voor REIZEN Magazine heeft de Jong Intra Vakanties deze Sienacitytrip samengesteld. U overnacht in NH Hotel Excelsior Siena****.

Italiaans Verkeersbureau/ENIT, Stadhouderskade 2, 1054 ES Amsterdam, tel. 020-616 8244/45, www.enit.it. b www.terresiena.it De toeristendienst van Siena. Prima site (Engels). Praktische informatie over musea, wandelingen en accommodatie. b www.hotelsiena.com Op deze site vind je nog meer hotels. b www.commune.siena Voor o.m. wandelingen in de stad (Italiaans). b www.guidesiena.it Wandelingen en routekaarten die je kunt downloaden.

Prijs per persoon februari € 455 maart, april, juli, augustus € 465 mei, juni, september, oktober € 495 Aankomst op vrijdag of zaterdag van 1 feb. t/m 31 okt. 2009. Dagelijkse aankomst mogelijk bij verblijf van minimaal 3 nachten.

Inclusief b Retourvlucht Amsterdam – Florence per KLM in N-klasse (o.b.v. beschikbaarheid, voor overige klassen geldt een toeslag) b Luchthavenbelasting en brandstoftoeslag € 114 (o.v.v. wijzigingen) b 2 overnachtingen in Hotel NH Excelsior

o.b.v. een 2-pk, incl. ontbijtbuffet b Koffie/thee & Siena Sweets bij aankomst b Diner in het hotel op dag van aankomst b Plattegrond van Siena (1 per kamer) Niet inbegrepen: transfers, € 11,25 vliegbelasting, eventuele toeslagen, € 10 ANWB Administratiekosten en bijdrage Calamiteitenfonds: € 2,50 per boeking.

Boeking en informatie Bij de ANWB Winkels, tel. 0900-9008070 (lokaal tarief) of via www.reizen.nl. Op alle arrangementen zijn de ANVRreisvoorwaarden van toepassing.


23

Siena la Bella. Kesch-Trek Zwitserland

Recommend Documents