SHARIA ISLAM TUSSEN RECHT EN
POLITIEK
MAURITS BERGER
Boom Juridische uitgevers Den Haag 2006
INHOUD
HOOFDSTUK 1 - DE REGELS VAN EEN IDEAAL
1
Deel I
9
Sharia als oud recht
HOOFDSTUK 2 - DE KORAN ALS GRONDWET
11
Westers recht in moslimlanden
11
De bronnen van de Sharia Koran Soenna
14 15 18
HOOFDSTUK 3 - MAAR GOD WEET HET BETER
21
De 'rationelen' en de letterlijken' Idjtihad en rechtsscholen De rechtswetenschap: ßqh Sluiting van de poorten van idjtihad
21 24 26 29
HOOFDSTUK 4 - DE RECHTER IS GEEN GELEERDE
31
De Sharia is geen recht in de westerse zin Het monopolie op de Sharia De verschillende functies van de schriftgeleerde
31 33 35
Fatwa's
37
VII
Deel II
De rol van de Sharia in de moderne wereld
HOOFDSTUK 5 - DE SLAG OM DE SHARIA
Concurrentie van de wetgever en de rechter Islamisering van het recht De amateur-schriftgeleerde HOOFDSTUK 6 - POLITIEKE ISLAM
43 45
46 48 49 53
Politieke islam als moderne trend 53 Post-kolonialisme, onafhankelijkheid, socialisme en secularisme 56 Islam als blauwdruk voor een rechtvaardige maatschappij 60 HOOFDSTUK 7 — VORMEN VAN RELIGIEUS ACTIVISME
63
Religieus activisme: prive en publiek De islamist Islamitische bewegingen
64 65 69
HOOFDSTUK 8 - MODERNE INTERPRETATIES VAN DE SHARIA
73
Sharia in plaats van theologie Herleving of vernieuwing van de Sharia? Van islamitische regel tot moreel gelijk
73 75 79
Deel III
De islamitische Staat
83
HOOFDSTUK 9 - MOSLIMSTAAT OF ISLAMITISCHE STAAT
85
De Utopie van de islamitische Staat Het islamitische karakter van een Staat
VIII
85 87
HOOFDSTUK 1 0 - HET ATHENE VAN DE ISLAM
93
Het model voor de ideale Staat De islamitische Staat volgens Koran en Soenna Bestuur en leiderschap
93 96 97
HOOFDSTUK 11 - KONINKRIJKEN EN REPUBLIEKEN
101
Hetkalifaat De moderne moslimstaten De moderne 'islamitische' staten: het voorbeeld van Iran
101 104 105
Deel IV
111
Sharia in de islamitische Staat
HOOFDSTUK 12 - SHARIA IN DE WET
113
Welke Sharia moet ingevoerd worden?
113
Compromissen met moderne tijden Sharia in de grondwet Sharia getoetst door de rechter
115 118 120
HOOFDSTUK 13 - QADI JUSTIZ
123
Sharia en procesrecht Gebruik van procesrecht om familierecht te hervormen De rol van de rechter
123 125 129
HOOFDSTUK 1 4 - DE DIEF, HAK ZIJN HAND
131
Islamitisch strafrecht volgens de fiqh Delictsomschrijving en bewijslast Islamitisch strafrecht in de moderne wetgeving
131 134 136
IX
HOOFDSTUK 15 - SHARIA OP STRAAT
Moraliteit en recht Moreel gedrag in de wetgeving van moslimlanden 'Informele' Sharia en publieke moraal 'Informele' Sharia als levenswijze HOOFDSTUK l 6 - ISLAMITISCH HYPOTHEEKJE, MENEER?
143
143 145 147 149 153
Het succes van islamitisch bankieren Rechtvaardige economie volgens de Sharia De praktijk van het islamitische bankieren Aalmoes als ontwikkelingssamenwerking
153 155 157 160
DeelV
163
Personen in de islamitische Staat
HOOFDSTUK 17 - DE GEMEENSCHAP DER GELOVIGEN: MOSLIMS
165
De oemma 166 De Sharia en het Huis van de Islam 168 De oemma en de islamitische Staat: het voorbeeld van Pakistan 171 Takfir. de uitsluiting van moslims van de oemma 174 Oemma als identiteit 175 HOOFDSTUK l8— LAAT HEN, EN HUN GELOOF MET RUST: NIET-MOSLIMS
Angst voor islamitisch fundamentalisme Niet-moslims in de fiqh Religieuze tolerantie in de islam Niet-moslims in moderne moslimlanden
179
179 181 184 186
HOOFDSTUK 1 9 - DE ANDERE MOSLIM: VROUWEN
189
Slaven en vrouwen Saudi-Arabie en Iran Islamitisch feminisme Sharia en praktijk
189 191 193 195
Deel VI
201
Oorlogsrecht en terrorisme
HOOFDSTUK 2 0 - DJIHAD EN DE LETTER V
203
De rechtvaardige oorlog Strijd tegen medemoslims
203 205
Nieuwe interpretaties van de djihad
207
HOOFDSTUK 21 - HET NIEUWE ISLAMITISCHE GEWELD
211
De doelen en middelen van de moderne djihad
211
Omverwerping van eigen overheid Nationaal verzet Verdediging van de islam Het nieuwe wapen: de zelfmoordaanslag
212 214 216 219
Deel VII
223
Sharia en de moderne rechtsstaat
HOOFDSTUK 22 — MENSENRECHTEN
225
De praktijk van de Sharia
225
De theorie van de Sharia Ratificatie van internationale mensenrechtenverdragen 'Islamitische' mensenrechten
227 230 231
XI
HOOFDSTUK 23 - DEMOCRATIE
235
Democratie als willekeur Islam als oorzaak van een gebrekkige democratie? Islamisten en democratie
235 237 240
HOOFDSTUK 2 4 - SCHEIDING VAN MOSKEE EN STRAAT
247
Interpretaties van secularisme Scheiding van religie en politiek in de islam Zichtbaarheid van de islam
247 248 251
Deel VIII
255
Sharia in het Westen
HOOFDSTUK 25 - SHARIA IN EUROPA
257
Islam als identiteit
257
Nieuwe invullingen van de islam: isoleren of deelnemen Sharia voor de moslimse minderheid Sharia als juridische of sociale norm
259 261 265
HOOFDSTUK 26 - SHARIA? WELKE SHARIA?
269
De oprukkende islam Woordgebruik en definities Overeenkomsten tussen Sharia en westers recht Hoe verder?
269 271 273 277
CHRONOLOGIE VAN ENKELE POLITIEKE IJKPUNTEN IN DE GESCHIEDENIS VAN DE ISLAM
281
VERKLÄRENDE WOORDENLIJST
285
XII
