ERGUVAN SERVICES VERZEKERINGSTECHNOLOGIE voor de (GERECHTS)EXPERT
LEZING CENTRUM EXPERTEN 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
VOORWOORD
Willebroek (provincie Antwerpen),°1961 Industrie (5 jaar): KCD, Atlas Copco, Upjohn
Dienstensector (17 jaar): Industriële verzekeringen : Norwich Union, Mercator, OHRA DLL, HDI Gerling
2010-03-23 2010-01-08 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
VOORWOORD
1991 expert onroerende goederen 1994 expert/schatter in nevenactiviteit (
[email protected])
2006 VIE
hoofdactiviteit sinds 2008: safety assessor fire protection & nuclear security Bel V, TSO FANC 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
PRAKTISCHE INFORMATIE
Syllabus • Power Point-presentatie • randinfo • verwijzingen naar websites zal “ad hoc” gebeuren
Referenties • opgenomen aan het einde van de presentatie
• presentatie verwijst naar die referenties • praktijktips worden aangekondigd met (*) • alle informatie wordt ter beschikking gesteld via digitale weg
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
PROGRAMMA
Wettelijke omkadering (zie ook: www.assuralia.be)
Typologie contracten, Polisopbouw & Actoren Actieradius & Raakvlakken VIE Referenties De inhoud van deze presentatie is een bondige samenvatting van de verworven kennis en relevante praktijkervaring van de spreker 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
OMKADERING
Historiek Basis: algemene beginselen van het verzekeringsrecht [1]
Wet op de Landverzekering(sovereenkomst) Structurele indeling van de diverse verzekeringscontracten Orde scheppen in de wildgroei van diverse wettelijke bepalingen sinds de “basiswet van 1874”
Opvullen van bestaande “gaps” Rudimentair onderscheid tussen particuliere contracten en bedrijfspolissen [2],[3],[4] 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
OMKADERING
Algemene bepalingen Het bestaan van een: contractueel verband (tussen verzekeraar en verzekerde) onzekere gebeurtenis ( = risico)
verzekerbaar belang (accidenteel karakter voor verzekerde) (*)
brandverzekering woning:
polis waarborgt een verzekerde tegen het accidenteel ontstaan van brandschade aan goederen, die niet voorbestemd zijn om verbrand te worden
2011-01-12 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
PROGRAMMA
Wettelijke Omkadering Typologie contracten, Polisopbouw & Actoren Actieradius & Raakvlakken VIE Referenties
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
TYPOLOGIE CONTRACTEN
Sommenverzekeringen vs. schadeverzekeringen duiding en actieradius Tak (aard)
Doel
Expert
uitkering van opgebouwd kapitaal op vastgestelde datum
actuarissen, juristen & economisten
(zaakschade, aansprakelijkheid, personen)
vergoeding van geleden schade op onvoorziene datum
ingenieurs, juristen & economisten
rechtsbijstand
dienstverlening
juristen
sommenverzekeringen (groepsverzekering, levensverzekeringen, tak 21,… )
schadeverzekeringen
(*) ingenieurs
zijn terug te vinden in risk control (proactief = preventie) en in loss adjusting (repressief = schaderegelingsexpertise)
2014-02-27 2010-03-23 2011-01-12
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
TYPOLOGIE CONTRACTEN
Wettelijk verplichte verzekeringsdekkingen BA motorvoertuigen BA brand (publiek toegankelijke gebouwen onder bepaalde voorwaarden) Arbeidsongevallen Natuurrampen eenvoudige risico’s Terrorisme eenvoudige risico’s (*)
wettelijke verplichting is geen contractuele verplichting (cfr. huurcontract)
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
TYPOLOGIE CONTRACTEN
Vaak gebruikte (Angelsaksische) terminologie: sommenverzekering: life insurance schadeverzekering: non-life insurance: lichamelijke, zoals arbeidsongevallen niet-lichamelijke schade, zoals zaakschade; combinatie van beide voorgaande, zoals aansprakelijkheid;
zaakschadeverzekering: property insurance: brand, diefstal, machinebreuk, zwakstroominstallaties; aansprakelijkheidsverzekering: liability insurance; arbeidsongevallenverzekering: workmen’s compensation
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
POLISOPBOUW
Algemene voorwaarden Bijzondere voorwaarden Bijvoegsel/bijakte of avenant (*)
wanneer een polis opgenomen werd in het expertisedossier, steeds checken dat: 1. algemene voorwaarden overeenstemmen met deze vermeld in de bijzondere voorwaarden 2. je wel beschikt over het laatste bijvoegsel aan de polis
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
POLISOPBOUW
Algemene voorwaarden: waarborgen uitsluitingen vrijstelling of franchise/toepassing evenredigheidsregel voorwerp van de verzekering: (*)
individu (bv: arbeidsongevallenverzekering, levensverzekering) groep van personen (bvb: familiale verzekering of BA familiale) huisdieren particuliere woning (bvb: brandverzekering) handel, KMO, industriegebouwen machines, halffabrikaten, grondstoffen & afgewerkte producten motorvoertuigen
afschaffing evenredigheidsregel en toepassing evaluatierooster
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
POLISOPBOUW
Aandachtspunt: waarborg Expertisekosten indien beschikbaar, opgenomen in de algemene voorwaarden praktijkvoorbeeld: brand woning
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
POLISOPBOUW
praktijkvoorbeeld: brand industrie
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
POLISOPBOUW
Bijzondere voorwaarden: verzekeringsnemer verzekerde aanvang dekking, (eind)vervaldag verzekerde waarborgen, kapitalen, tarief en premie territoriale uitgestrektheid (bvb. voor voertuigen) afwijkingen van de algemene voorwaarden (bvb. verhoogde franchise) …. (*)
Tips voor de (gerechts)expert: 1. De verzekeringsnemer is niet noodzakelijk de verzekerde. 2. Een vrijstelling in een bestaande polis mag niet verzekerd worden via een andere polis.
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
POLISOPBOUW
Bijvoegsels “moederpolis” = algemene + bijzondere voorwaarden
bijvoegsels = actualisatie van de polis over de jaren heen
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTOREN
Verzekeringsmaatschappijen Leidende maatschappij of medeverzekeraar
Herverzekeringsmaatschappijen Captives
Makelaars & agenten Schade-inspecteurs & -experten
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTOREN
Verzekeringsmaatschappijen Welke vragen dien ik mij te stellen als expert ? Totaalverzekeraar of nicheverzekeraar (industrieverzekeraar/rechtsbijstandverzekeraar) Makelaarsmaatschappij of “direct writer”
(zonder makelaar)
Verzekeraar tegen premie of onderlinge verzekeraar (zonder winstoogmerk) (*)
impact van de verzekeraar op de verzekerde (cfr. NEIL)
Nationale, internationale of FOS-verzekeraar (*)
nadeel van een FOS-verzekeraar bij catastrofes (cfr. Gellingen)
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTOREN
Leidende maatschappij en medeverzekeraar(s) Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? De leidende maatschappij bepaalt de tarificatie, beheert het dossier en verzorgt de administratie. De medeverzekeraars accepteren de algemene en bijzondere voorwaarden van de leidende maatschappij. Samen dekken zij 100 % van het risico. Soms is een deel eigen verzekeraar (*)
in de jaren tachtig bestonden er polissen met 20 medeverzekeraars, sommigen met een aandeel van slechts 0,5 %.
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTOREN
Herverzekeringsmaatschappijen Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? Herverzekeraar (bvb. Munich Re, Swiss Re) = verzekeraar van de verzekeraar De verzekeraar bezit een eigen premie-incasso op jaarbasis en vult zijn capaciteit aan met kapitaal, verstrekt door één of meerdere herverzekeraars
Herverzekeraar bepaalt mee de onderschrijvingscapaciteit van de verzekeraar Types: facultatief, proportioneel, niet-proportioneel… (*)
zonder herverzekeraars heeft een verzekeraar geen of weinig bestaansrecht
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTOREN
Captives Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? Bestaansrecht captive = geen verzekeringsdekking voor een welbepaald risico beschikbaar op de markt. Captive = verzekeringstechnische spitstechnologie
Captive = mag geen verkapte vorm van belastingsfraude zijn (*)
Voorbeeld: onderbreking van teletransmissie van televisiebeelden over lange afstand
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTOREN
Makelaars & agenten Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? Een verzekeringsmakelaar is een onafhankelijke tussenpersoon, die werkt voor diverse maatschappijen en een commissie (17 à 25 % nettopremie) opstrijkt. Op “fee”-basis, meestal in industriële polissen, behoort ook tot de mogelijkheden. Een verzekeringsagent is een tussenpersoon, die werkt met één maatschappij en hiervoor ook vergoed wordt. Vaak bezitten zij een bepaalde schaderegelingsbevoegdheid, verstrekt door de verzekeraars waarvoor zij werken. (*)
Voorbeeld: misbruik van een “sin”-rekening
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTOREN
Schade-inspecteurs en -experten Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? Een schade-inspecteur is een “buitendienster”, die de schade voor een bepaalde verzekeringstak regelt in samenspraak met verzekerde en/of makelaar. Vaak bezitten zij een bijkomende kwalificatie als privé-detective en mogen zij onderzoeksdaden verrichten.
(*)
vergoeding van schade-inspecteurs bepaalt mogelijk hun houding tijdens een expertise
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
PROGRAMMA
Wettelijke Omkadering Typologie contracten, Polisopbouw & Actoren Actieradius & Raakvlakken VIE Referenties
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Identificatie van de potentiële actieradius van de VIE1 Brand (aanverwante gevaren en economische gevolgen incl.)
Raakvlakken: Huuraansprakelijkheid (afstand van verhaal, werkelijke waarde) Diefstal (gedeeltelijke waarde, eerste risico) Successie (brandverzekeringspolis als factor voor de bepaling successierechten)
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
BRAND: verzekeringstechnische benadering vlamvorming; goederen niet bestemd voor verbranding; het vuur moet ontstaan op een abnormale plaats;
(*)
schadegeval door rookontwikkeling bij de productie van dierenvoeders
2010-03-23 2014-02-27 2011-01-12
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Wat verstaat een verzekeraar onder de dekking BRAND in de brandpolis ? 4 waarborgen, gegroepeerd onder de noemer “FLEXA”
1. Fire (brand)
2. Lightning (rechtstreekse blikseminslag) 3. Explosion (accidentele ontploffing)
4. Aviation (val van luchtvaartuigen of onderdelen)
2010-03-23 2011-01-12 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Wordt BRANDSTICHTING aanvaard als brand(schade) ? vlamvorming: ja; verbranding geschiedt op een abnormale plaats: ja;
goederen niet voorbestemd om verbrand te worden: ja;
Wanneer wordt BRANDSTICHTING niet aanvaard als brand(schade) ? wanneer een oorzakelijk verband wordt aangetoond tussen dader en begunstigde; bewijslast ligt bij de verzekeraar; (*) het verhaal van de “blaffende” kat (Haven van Antwerpen)
2011-01-12 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Aanvullende waarborgen Storm & hagel Waterschade (insijpeling langs dak en overstroming incl.) Elektrisch risico Rookschade
Aanbotsen van voertuigen Glasbraak (in onroerende staat) Aanslagen, vandalisme en terrorisme Bijkomende waarborgen (verhaal van derden, BA gebouw,…)
2010-03-23 2011-01-12 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Financiële gevolgen [5] Onrechtstreekse verliezen (10 % of 20 %) - oude bepaling op forfaitaire basis (€ xxx/dag) - vergoedingsperiode 3, 6, 9 of 12 maanden - in onbruik geraakt door mogelijke “witwaspraktijken”
Bedrijfsschade na brand: - aangegeven bedrag na balansanalyse - vergoedingsperiode (minstens 12 maanden) - lonen op enkele of dubbele basis - inschatten groeicoëfficiënt - increase/decrease 30 % - uitbreidingen: onvermogen van leveranciers en/of klanten, boetes,… - ….
2010-03-23 2011-01-12 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Mitigerende maatregelen kunnen ook gewaarborgd worden: - bedachtzaam gemaakte extra kosten om omzetverlies te vermijden (productie bij collega, huur bedrijfspand,…)
(*) de expert heeft nood aan bijstand door een bedrijfsrevisor (cfr. expertise
aardappelverwerking) !!!
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
HUURAANSPRAKELIJKHEID verhuurd gebouw wordt tweemaal verzekerd huurder verzekert gebouw in werkelijke waarde mogelijkheid tot wederzijds afstand van verhaal afschaffing evenredigheidsregel is mogelijk door 20 maal jaarlijkse huurprijs te verzekeren (woningen) of na voorafgaande taxatie
(*)
bij schaderegeling opletten voor verfraaiingswerken in onroerende staat, uitgevoerd door de huurder
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
DIEFSTAL enkel roerende goederen meestal maximale waarde per voorwerp formule op eerste risico of gedeeltelijke waarde
sporen van inbraak (meestal) noodzakelijk
(*)
intrusie door inslaan van een glazen lichtstrook naast een bedrijfspoort met glasscherven enkel aan buitenzijde gebouw
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
SUCCESSIE verzekeringspolis brand wordt opgevraagd kapitalen in nieuwwaarde (gebouw) of vervangingswaarde (inboedel) geen waarde van de bouwgrond verzekerd meerwaarde voor een (gerechts)expert
(*)
voorrecht van de rijken
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
courante verzekeringsproducten (zie ook: www.abex.be) Gewone risico’s: - bepaling op basis verzekerde bedragen; - grens: verzekerd kapitaal = max. € 1.356.473,00 (ABEX 684); - dekking: brand + aanvullende waarborgen + 100 % bijkomende waarborgen;
Speciale risico’s: - verzekerd kapitaal > € 1.356.473,00 (ABEX 684); - alle risico’s behalve (all risk) of genoemde gevaren (named perils) + xx % bijkomende waarborgen;
Onderscheid KMO - Industrie: - op basis van aantal tewerkgestelde personeelsleden
2010-03-23 2011-01-12 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Identificatie van de potentiële actieradius van de VIE2 Arbeidsongevallen (aanverwante gevaren en economische gevolgen incl.) Raakvlakken: Persoonlijke ongevallen
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Wat verstaat een verzekeraar onder de dekking ARBEIDSONGEVALLEN ? 4 citeria, waaraan voldaan moet worden: 1. Plotselinge gebeurtenis 2. Letsel 3. Externe oorzaak 4. Arbeidsovereenkomst is van toepassing
2010-03-23 2011-01-12 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Wordt een ongeval op de ARBEIDSWEG aanvaard als arbeidsongeval ? ja, indien het normale traject dat de werknemer moet afleggen om zich van zijn verblijfplaats naar zijn arbeidsplaats te begeven (en omgekeerd), volgt
Hoe wordt de premie berekend ? percentage op wedden en lonen;
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Arbeidsongevallenexpertises: een lach en een traan (*)
hand- en vingerletsels bij de serieproductie van hygiënische verbanden (luiers, maandverbanden,…)
(*)
steekwonde ter hoogte van genitaliën tijdens afdalen trap (kantooromgeving)
(*)
dodelijk arbeidsongeval bij het negeren van LOTO-procedure (houtbedrijf)
(*)
in zitvlak geboord tijdens plaatsen van noodstop (voedingsbedrijf)
(*)
blootstelling aan ionische straling bij decontaminatie uitheemse voedingsmiddelen (nucleair nutsbedrijf)
(*)
snijwonden, opgelopen tijdens gewenste seksuele handelingen (kantoor)
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
courante verzekeringsproducten (zie ook: www.juridat.be)
Algemene voorwaarden: - wettelijk bepaald Uitbreidingen:
- telewerk; - thuiswerk; (*)
gegrepen door auto tijdens lunchpauze met blijvende invaliditeit tot gevolg regeling valt onder polis “persoonlijke ongevallen”
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Identificatie van de potentiële actieradius van de VIE3 Technische verzekeringen (ABR, machinebreuk en zwakstroominstallaties)
Raakvlakken: Bedrijfsschade
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? De materie van de technische verzekeringen is een gespecialiseerde tak binnen de verzekeringen en vergt kennis op het vlak van:
Machinerichtlijn Tijdelijke en Mobiele Bouwplaatsen ICT en aanverwante zwakstroominstallaties
De algemene voorwaarden verschillen van maatschappij tot maatschappij Dit type van verzekeringen dient apart behandeld te worden in een afzonderlijke lezing 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Identificatie van de potentiële actieradius van de VIE4 Aansprakelijkheid
(BA uitbating, BA na levering, BA brand,…)
Raakvlakken: Milieuschade, Bouwschade, Decenale aansprakelijkheid, Productaansprakelijkheid
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? De materie van de aansprakelijkheidsverzekeringen is een gespecialiseerde tak binnen de verzekeringen en vergt kennis op het vlak van:
Aansprakelijkheidsregels cfr. BW Milieuwetgeving en –handhaving cfr. ELD Product Recall en supply chain
De waarborgen zijn vaak een combinatie van vergoedingen op basis van materiële, immateriële en lichamelijke schade Dit type van verzekeringen valt buiten de scope van deze lezing 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Identificatie van de potentiële actieradius van de VIE5 Aansprakelijkheid (BA motorvoertuigen)
Raakvlakken: Transport
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
ACTIERADIUS en RAAKVLAKKEN
Over welke basiskennis dien ik te beschikken als expert ? De materie van de motorvoertuigen is een aparte tak binnen de verzekeringen en wordt meestal beheerd door juristen. De waarborgen zijn vaak een combinatie van vergoedingen op basis van materiële, immateriële en lichamelijke schade. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen: BA Motorrijtuigen = wettelijk verplicht Kleine omnium = BRADINAGLAS = optioneel Omnium = BRADINAGLAS + overige eigen schade = optioneel Dit type van verzekeringen valt buiten de scope van deze lezing. 2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
PROGRAMMA
Wettelijke Omkadering Typologie contracten, Polisopbouw & Actoren Actieradius & Raakvlakken VIE Referenties
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
REFERENTIES
Publicaties : • [1] Algemene beginselen van het Belgisch verzekeringsrecht (Philippe COLLE, Bruylant, 2011)
• [2] Goed verzekerd?! (Geert DEHOUCK & Bert DE PAEP, Lannoo, 2009) • [3] Mijn bedrijf goed verzekerd?! (Geert DEHOUCK & Bert DE PAEP, Lannoo, 2009)
• [4] Ondernemingen en hun verzekeringen (Becue & overigen, Kluwer,2008)
• [5] Bedrijfsschade verzekeren (Maurice & Christian De Clerck, Kluwer, 2006)
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
ERGUVAN SERVICES
THE END
Vragen ?
2010-03-23 2014-02-27
Guy Vanderschelde
