Sectorcommissie Bouw Een gemeenschappelijk overlegplatform van Agoria, essenscia, Detic, IVP en Federplast.be
Duurzaamheid in de bouw
De bouw bekeken vanuit de Belgische maak-industrie Agoria: technologische industrie • 1600 leden • 80% KMO’s • 900 buitenlandse vestigingen • Motor van de economie • 10% van de Belgische Toegevoegde waarde • 13 sectoren van automobiel tot veiligheid • Werkgelegenheid: • 283 100 mensen • Omzet: 73 miljard euro • Export: • 31% totaal Belgische export • 74% exportgraad 2
Essenscia: chemistry and life sciences • 800 leden
• Motor van de economie • 24,9 miljard € bijdrage aan Belgische handelbalans • 17 beroepssecties • Werkgelegenheid: • 89 400 mensen • Omzet: 52,2 miljard euro • Export: • 34,5% totaal Belgische export
De bouw bekeken vanuit de Belgische maak-industrie Federplast.be: • 310 leden • Werkgelegenheid: • 35 500 mensen • Omzet: 19,6 miljard euro • Export: • 70% exportgraad
Vereniging van producenten van rubber- en kunststofartikelen. een gemeenschappelijke koepelstructuur van Agoria en essenscia
3
Kunststofverwerking [kg/inwoner] 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 BE
DE
NL
EU
ES
FR
PL
UK
Duurzaamheid in de bouw Basisprincipe België heeft geen bouwwetgeving: (in tegenstelling tot bv Nederland) • Uitzondering brand en veiligheid • Eurocodes in opmaak • Oplossing: • Systeem van 10jarige aansprakelijkheid • Werken via ‘regels der kunst’ • Normen • Voorschrijven van keurmerken • Producten: • Systemen:
4
Duurzaam bouwen Basisprincipe Duurzaamheid is gevestigd op 3 evenwaardige pijlers: (Brundtland) • Basis wordt gelegd door: • technisch ontwerp • functioneel ontwerp • Basisvoorwaarden voor duurzaamheid, combinatie van: • technische voorwaarden • functionele voorwaarden • De 7 fundamentele eisen (CPD) dienen hier integraal deel van uit te maken: • veiligheid, stabiliteit, milieu, gezondheid, … 5
duurzaamheid Ecol
Soc
Econ
Technisch ontwerp Functioneel ontwerp
Duurzaam bouwen Huidige situatie
• We mogen van duurzaamheid geen markt maken
• …we dienen net markten duurzamer te maken!
6
Duurzaam bouwen Er is verbetering mogelijk De bouw is goed voor:
• 40% van het totale Europese energieverbruik (34% voor België) • 40% van de Europese CO2- emissies • 50% van alle ontgonnen grondstoffen in Europa
7
Duurzaam bouwen Er is verbetering mogelijk Kengetallen residentiële bouw in België:
• 75% van de woningen <1980 • 41% heeft muurisolatie
• 36% heeft ramen met dubbele beglazing • 15% van de Belgische bevolking leeft in koude wegens onvoldoende verwarming
8
Duurzaam bouwen Er is verbetering mogelijk Kengetallen residentiële bouw in België:
• 75% van de woningen <1980 • 41% heeft muurisolatie
• 36% heeft ramen met dubbele beglazing • 15% van de Belgische bevolking leeft in koude wegens onvoldoende verwarming
9
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen Huidige trend gemeentelijk subsidiereglement ‘milieuverantwoorde bouwmaterialen’ Premies sturen vandaag aan op materiaalsubstitutie:
• Natuurlijke isolatie i.p.v. traditionele isolatie • Houten schrijnwerk i.p.v. kunststof of aluminium schrijnwerk • Natuurverven i.p.v. andere verftypes
10
Duurzaam bouwen Uitgangspunt gebruik basisprincipes ‘duurzaam bouwen’ Duurzaam bouwen is een samenvoegen van vele componenten: • Bouwmaterialen: (grondstoffen) • steen, isolatiematerialen, dakpannen, dakbedekking, kunststof, beton, hout, aluminium, wapeningsijzers… • Bouwproducten: (half-fabrikaat / technologie) • staalconstructies, aluminium raam, kunststof raam, HVAC, verlichting, ICT, domotica… • Bouwtechnieken: • belang van opleiding, kwaliteitszorg in uitvoering, veiligheid op de bouwwerf (brand, milieu, arbeid, diefstal), IFD, Clean Site System, …
11
• Bouwwerk: (eindproduct) • onderhoud, informatie, audits,…
Duurzaam bouwen Duurzame premies
Muur
Muur 8cm EPS
Muur 8cm cellulose
Muur 16cm EPS
Energetische besparing op 50 jaar: 4669 kWh Met 10€ 29 kWh indien geinvesteerd in substitutie
12
4698 kWh
5234 kWh Met 10€ 565 kWh indien geinvesteerd in performantie
Duurzaam bouwen Voorbeeld gebruik basisprincipes ‘duurzaam bouwen’
13
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen
348 kWh/m².jr
Voorbeeld gebruik basisprincipes ‘duurzaam bouwen’ Bilanénergétique énergétiqueet et CO2 CO2 sur sur le le cycle cycle de de vie de 1m² de mur isolé Bilan
Bilan [kWh] énérgétique [kWh] Bilanénérgétique
1600 1600
Solutionde debase base Solution
Production Cycle de vie de l'isolant l'isolant
Possibilitésavec avec10€ 10€supplémentaires supplémentaires Possibilités
1400 1400
350
1200 1200
300
1000 1000
250
800 800
200
600 600
150
400 400
Surprime 10€
Pas de surprime
100
200 200
50
00
0 8cmEPS EPS 8cm
14
400
8cm cellulose cellulose 8cm
8+8cm EPS EPS 8+8cm
Bilan CO2 [kg]
Déperditionssur sur50 50ans ansààtravers traverslelemur mur Déperditions
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
Uitbreiding van de scope ‘duurzaam bouwen’ – bv. producten/ramen & glas Schrijnwerk huidige situatie:
• vereiste ligt • Ug ≤ 1,1 W/m².K • Uw ≤ 2,0 W/m².K • subsidies twv 35€ stimuleren vervangen alu/pvc door hout • kunststof schrijnwerk isoleert 25% beter dan vandaag vereist in norm • Kunststof schrijnwerk is ca 10% goedkoper Milieu analyse kunststof schrijnwerk - IVAM, 2010: „Voor kozijnen lijkt inzetten op recyclen hét alternatief. Van de onderzochte alternatieve materialen heeft aluminium nagenoeg dezelfde milieubelasting, terwijl hout minder goed scoort wanneer effecten van landgebruik onverkort worden meegenomen en in dezelfde ordegrootte wanneer landgebruik buiten beschouwing blijft. Deze conclusie geldt uitsluitend wanneer zowel pvc als aluminium aan het einde van de kozijnlevensduur worden gerecycled.‟
15
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen
348 kWh/m².jr
Uitbreiding van de scope ‘duurzaam bouwen’
Isolatie 8 cm Raam 2 W/m²K
Isolatie 16 cm Raam 1.5 W/m²K Extra besparingen: 3099 kWh/jaar
778 kg CO2/jaar 248 €/jaar
16
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Uitbreiding van de scope ‘duurzaam bouwen’ Duurzaamheidevaluaties op gebouwniveau:
Gate Grave
17
Duurzaam bouwen Uitbreiding van de scope ‘duurzaam bouwen’ Duurzaamheidevaluaties op gebouwniveau: CEN TC 350 EPD communicatieformaat: •
18
Duurzaamheid van bouwmaterialen wordt bepaald op gebouwniveau via LCA gegevens van bouwmaterialen uit een Wieg – Graf hetzij Wieg - Wieg benadering.
•
geen referentie naar uitsluitend productiefase, ook gebruik en EoL
•
geen single value methodiek
•
geen protectionistische milieulabels
•
ook transportkilometers, landgebruik, installatietijd en – energie
Dit vereist… nog meer open communicatie tussen verschillende sectoren.
Kunststoffen en alumunium zijn ook op einde leven duurzaam: Slechts 4% aardolie gaat naar kunststoffen, 87% wordt via verbranding omgezet in energie. Kunststoffen verminderen o.a. als isolatie aanzienlijk de benodigde energie, die ze op einde-leven (na meerdere recyclage cycli) opnieuw vrijgeven in een hoog rendement energierecuperatiesysteem. Aluminium, energie intensief bij een eerste productie vanaf het erts, kan (afhankelkijk van de legeringselementen en onzuiverheden) bijna eindeloos opnieuw gerecycleerd worden waarvoor een aanzienlijk lager energieverbruik benodigd wordt.
Duurzaam bouwen Voorstel ondersteuning ‘duurzaam bouwen’ Subsidie performantie afhankelijk :
Resultaat: wat laten we vandaag liggen? • Indien 10€/m² (toegepast op voorbeelden) subsidie performantie afhankelijk zou toegekend worden • extra energie besparing: factor 19 x meer dan nu ecologisch: Trias Energetica “meest groene energie is deze die je bespaart” economisch: opvoeren isolatie levert meer werkgelegenheid sociaal: beter voor energiearmen in onze samenleving (15% van onze bevolking!) • extra C02 besparing: + 17%
19
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen Uitwerking ‘duurzaam bouwen’ • Bouwteams versnellen innovatie: materialen (PUR) productsystemen (SWS, sarkingdaken, passieve ramen, condensatieketels, vraaggestuurde ventilatiesystemen, sandwichpanelen…) vermarkting van nieuwe functionaliteiten (waterdichting, geïntegreerde zonnepanelen in wand en raamelementen…) Cross Sectorale Markt Innovatie (CSMI) (massief passief huis, isofinish, …)
20
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen Uitwerking ‘duurzaam bouwen’ • Duurzaam bouwen is eveneens: meegroeiwoningen kangoeroewoningen veiligheidsaspect (brandveiligheid, inbraakwerendheid…) comfort esthetica toegankelijkheid
21
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Duurzaam bouwen Wij vragen uw inzet ! • Uw inbreng is van vitaal belang om een goede transitie te waarborgen.
Hoe dit samen verder aanpakken !?
• Contact info:
[email protected] tel: 02 706 79 85
[email protected] tel: 02 238 97 34
22
348 kWh/m².jr
202 kWh/m².jr
BENG 30 kWh/m².jr
Bedankt voor uw interesse
23
