18/12/2014
Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Pieter Van Laere - Sustainable Development Manager Saint-Gobain Construction Products - ISOVER
• De kers op de taart • Vinken zetten • Meten is weten • P
P
P
2
1
18/12/2014
Wat is duurzaamheid? • ‘Duurzame ontwikkeling (sustainable development) is voldoen aan de behoeften van de huidige generatie zonder de behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen’ (Brundtland commissie)
• Drie aspecten: – Ecologisch: recyclage, leefmilieu, gezondheid, … – Sociaal: werkgelegenheid, arbeidsvoorwaarden, woonomgeving, … – Economisch: rendabel, groei, gezonde marges, … 3
De kers
Comfort Binnenluchtklimaat Levenscyclusanalyses Recyclage procedure
Gebouw Isolatie
• Luchtdichtheid • Vochtbeheersing • Multi-Comfort House concept
2
18/12/2014
LABELS? “creëert gezond binnenklimaat, milieuvriendelijk”
“PVC: 100 % recycleerbaar en milieuvriendelijk”
“milieuvriendelijk beton”
“zeer milieuvriendelijke dakpan”
“Aluminium is milieuvriendelijk “
Enkele voorbeelden uitgelicht
6
3
18/12/2014
Certificatie?
7
Project Tweewaters Leuven Architecten: Stephan Beel & XDGA
De meerwaarde? • Zekerheid voor investeerders: meerwaarde op termijn • Waarde-oordeel voor gebruikers/huurders omtrent gebruikskosten/ligging/gezond wonen-werken • Zeker een meerwaarde in Real Estate • En een leuke stempel…
8
4
18/12/2014
Waarover gaat het?
9
…EN DE BOUWMATERIALEN DAN?
5
18/12/2014
En de Maatstaf sprak alsvolgt: Materiaal en afval – Materiaalinstroom beperken •
Rationeel materialengebruik – – – – –
•
Dimensionering en maatvoering Hergebruik van gebouwen en patrimonium Hergebruik van bestaande structuren en componenten Gebruik van gerecycleerde materialen Gesloten grondbalans
Gebruik van duurzame materialen – – – – – – –
Materialen met milieuverklaring type I Materialen met milieuverklaring type III Duurzame ontginning/productie Materialen met een hoge GWP-index vermijden Laag-emissieve materialen Lokale materialen Duurzaam materialenbeheer op de werf
11
Wat kan bruikbaar zijn? • •
Type I labels Type III labels: Environmental Product Declaration (EPD) • % recyclage (type II: autodeclaration?) • Environmental Management System (EMS): ISO14001 • Emissielabels •
Of andere…
12
6
18/12/2014
LCA Op weg naar objectivering
13
Life cycle assessment op GEBOUWniveau Meer isolatie?
Meer massa?
Meer impact Materiaal, constructie
Enkele of dubbele beglazing?
Meer systemen?
Minder impact - Gebouwgebruik: energie, water, onderhoud, …
Cradle to grave In zijn functie...
7
18/12/2014
CEN TC 350's European standards based on scientific data
on the whole life cycle at building level
EN 15643-1 Sustainability Assessment of Buildings – General Framework
multi-criteria
Framework level
EN 15643-2 Framework for Environmental Performance
EN 15643-3 Framework for Social Performance
EN 15643-4 Framework for Economic Performance
Building level
EN 15978 - Assessment of Environmental Performance
Assessment of Social Performance
Assessment of Economic Performance
EN 15804 – Core PCR for Environmental Product Declarations
Product level
in development
EN 15942 – Communication Format
EPDs from construction materials and products
CEN/TR 15941 Generic Data
Building life cycle stages IV
B1
Use; installed product
B3
Maintenance
B4
Repair
B5
Replacement
B6
Refurbishment
B2
Operational Energy Use
End of Life stage
EPBD B2.1 Operational Energy Use - heating energy use; B2.2 Operational Energy Use - cooling B2.3 Operational Energy Use - ventilation Environmental impact
Water use
B2.4 Operational Energy * Use - hot water B2.5 Design Operationallife Energy Use - lighting building B2.6 Operational Energy Use - building automation and control
C4 Disposal
Use stage
C2 transport
A5 on site processes
A3 manufacturing
A2 transport
A4 transport
Construction Process stage
Product stage
A1 raw material supply
III
C3 recycling / re-use
II
C1 deconstruction
I
USE Cradle to Gate products/process
Transport & Construction process
END of LIFE process OPERATIONAL USE
8
18/12/2014
Building life cycle information : how could it be implemented ? DESIGN & STUDY
• Data from structural, energetic, … simulations
Plans, measurements
• Structure • Internal walls • Systems…
Calculation tool
• Input from EPD database • Scenarios
Results assessment
• Interpretation • Benchmark
Toegevoegde waarde van EPDs
9
18/12/2014
Environmental impact Consumption of energy resources Total primary energy Renewable energy Non-renewable energy Depletion of natural resources (ADP) Water consumption Solid waste Recovered waste (total) Eliminated waste: Hazardous waste Non hazardous waste Inert waste Radioactive waste
Eenheid MJ
Climate change Atmospheric acidification Air pollution Water pollution Destruction of stratospheric ozone layer Formation of photochemical ozone Eutrophication
kg CO2 equivalent kg SO2 equivalent m³ m³ kg CFC-11 equivalent kg ethylene equivalent kg PO43- equivalent
kg antimony (Sb) equivalent litre kg
19
EPD tabel als ‘milieu-fiche’ van een product
10
18/12/2014
EPD tabel als ‘milieu-fiche’ van een product
MILIEU PARAMETERS Broeikaseffecten “Climate change”
Global warming potential
Energieverbruik
“Peak Oil“
22
11
18/12/2014
Abiotic depletion
Waterverbruik
Afval
23
Verzuring
Lucht-
Waterverontreiniging
24
12
18/12/2014
Ozonlaagaantasting
Smogvorming
Eutrofiëring
25
26
13
18/12/2014
27
Appelen + Peren = Citroenen?
28
14
18/12/2014
Een voorbeeldje uit MMG – Materiaalgerelateerde Milieu-impact van Gebouw(-elementen)
29
30
15
18/12/2014
31
32
16
18/12/2014
P
PP
CEN TC 350's European standards based on scientific data
on the whole life cycle at building level
EN 15643-1 Sustainability Assessment of Buildings – General Framework
multi-criteria
Framework level
EN 15643-2 Framework for Environmental Performance
EN 15643-3 Framework for Social Performance
EN 15643-4 Framework for Economic Performance
Building level
EN 15978 - Assessment of Environmental Performance
Assessment of Social Performance
Assessment of Economic Performance
Product level
EN 15804 – Core PCR for Environmental Product Declarations EN 15942 – Communication Format CEN/TR 15941 Generic Data
in development EPDs from construction materials and products
Vragen:
[email protected] 0497/59 62 06
17
