Schoolondersteuningsprofiel van
P.C. basisschool ‘De Sonnewijzer', Ruysdaelstraat 6, 5691EA SON, 0499–490404
Datum teambespreking: 15-1-2014 Advies MR: positief Datum: 13-1-2014 Vaststelling bestuur met datum:
Inhoudsopgave Schoolondersteuningsprofiel 1. 2. 2.1 2.2 2.3 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 4. 4.1 4.2 4.3 4.4 5. 6.
Inleiding……………………………………………………………………………………………………………………………………………..2 Algemene gegevens…………………………………………………………………………………………………………………………….3 Contactgegevens…………………………………………………………………………………………………………………………………3 Onderwijsvisie/schoolconcept…………………………………………………………………………………………………………….3 Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en de afgelopen 3 schooljaren……………………………….5 Basisondersteuning…………………………………………………………………………………………………………………………….9 Basiskwaliteit van het onderwijs………………………………………………………………………………………………………...9 Planmatig werken……………………………………………………………………………………………………………………………….9 Preventieve en licht curatieve interventies………………………………………………………………………………………..12 Schoolondersteuningsstructuur………………………………………………………………………………………………………….13 Extra ondersteuning: Onderwijsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.25 Leer- en ontwikkelingsondersteuning…………………………………………………………………………………………………25 Fysiek medische ondersteuning………………………………………………………………………………………………………….27 Sociaal-emotioneel en gedragsondersteuning---------------------------------------------------------------------------29 Ondersteuning in de thuissituatie………………………………………………………………………………………………………30 Randvoorwaarden……………………………………………………………………………………………………………………………..31 Conclusies en ambities……………………………………………………………………………………………………………………….33 Bijlagen………………………………………………………………………………………………………………………………………………34
1
1.Inleiding Voor u ligt het Schoolondersteuningsprofiel “Samen bouwen” van basisschool de Sonnewijzer te Son. Het profiel is bedoeld om, in nauw overleg tussen ouders en zorgteam, op de juiste wijze aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van (nieuwe) leerlingen. Met ouders en hulpverleners willen we een fundament leggen voor de toekomst van onze leerlingen. Factoren die een leidende rol spelen zijn: de mogelijkheden en beperkingen van de leerling de draagkracht van de leerkracht in een leerstofjaarklassensysteem het garanderen van kwalitatief hoog en gedifferentieerd onderwijs voor alle leerlingen in de groep In de hierna volgende bladzijden wordt het algemene kader beschreven waarbinnen het team van de Sonnewijzer onderwijs wil vormgeven. Het profiel is met grote zorg samengesteld door directie, leerkrachten, IB en de medezeggenschapsraad. Omdat alle leerlingen verschillen van elkaar worden bovenstaande factoren voor iedere aangemelde leerling individueel tegen het licht gehouden. Ons moto daarbij is ”Altijd een stapje extra!”. Om vorm te geven aan passend onderwijs is blijvende professionalisering van de teamleden noodzakelijk. Daarvoor vindt er jaarlijks structurele nascholing van directie, intern begeleider en leerkrachten plaats. Per jaar worden nascholingsonderwerpen op school- en groepsniveau gepland en gerealiseerd. De nascholing wordt zo veel mogelijk door eigen teamleden verzorgd tijdens studiedagen, maar ook het volgen van een opleiding, workshops of symposia door externe partners en binnen SKPO-verband behoort tot de mogelijkheden. Voor een inventarisatie van de expertise binnen school verwijzen we naar hoofdstuk 3.4 Om de leesbaarheid te vergroten wordt een verkorte versie van het Schoolondersteuningsprofiel weergegeven op de website en in de schoolgids. Voor vragen of extra toelichting is een gesprek met de directeur altijd mogelijk.
2
2. Algemene gegevens van de school 2.1 Contactgegevens School :
Bs de Sonnewijzer
Adres:
Ruysdaelstraat 6, 5691 EA Son
Brinnr:
JL06
Directeur:
Mw. G. Bosch
Telefoon:
0499-490404
Email:
[email protected]
Internbegeleider(s):
Caroline Kersten-Kuijntjes
Bestuur:
Stichting Katholiek Protestants Onderwijs, Vonderweg 12, 5616 RM Eindhoven, 040-25 95 320
Samenwerkingsverband
3007 Eindhoven, Best, Son en Breugel
2.2 Onderwijsvisie/schoolconcept Missie Het klimaat op de Sonnewijzer De school heeft een klimaat waarin kinderen, ouders en medewerkers zich thuis voelen. We zijn een open, veilige school met een eerlijke, heldere communicatie. Waar een merkbare uitdaging geboden wordt en waar veel betrokkenheid is. We streven ernaar om de draaglast / draagkracht voor de kinderen en het team op een dusdanig niveau te behouden dat dit het werkklimaat positief beïnvloedt. Onze missie is: We willen een school zijn waar je samen met anderen bouwt aan je ontwikkeling. Identiteitskader Binnen het begrip identiteit worden verschillende domeinen onderscheiden: (1) levensbeschouwelijke identiteit, (2) pedagogische identiteit en (3) maatschappelijke identiteit. De school beschrijft de visie op deze drie domeinen apart en in samenhang in het schoolplan en de schoolgids. Vervolgens wordt de visie op deze domeinen vertaald in waarneembaar gedrag, dat tot uiting komt in de praktijk van de school.
3
Maatschappelijke identiteit
Pedagogische identiteit
Identiteit
Levensbeschou welijke identiteit
Uitgangspunt zijn de kernwaarden van de school: Als kernwaarden van onze school willen we het volgende opnoemen: * veel aandacht voor welbevinden en sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen * structuur; zowel in de school als in het onderwijs * aandacht voor de opbrengsten *: begeleiding aanpassen aan behoeften - veel aandacht voor taal- / leesontwikkeling - een apart programma voor kinderen met versnelde en vertraagde ontwikkeling * samenwerken van leerlingen * ouders als partners Visie Vanuit een (Protestants-)Christelijke visie op de mens en het wereldbeeld willen we samen alle kinderen de ruimte geven om zich in een doorgaande lijn te ontwikkelen tot evenwichtige mensen met een positief zelfbeeld. Wij willen dit bereiken door te zorgen voor rust, structuur en vertrouwen in een veilige omgeving. De belevingswereld en de aanwezige kwaliteiten van het kind zijn uitgangspunt. Bij dit ontwikkelingsproces maken we gebruik van het leren met en van elkaar; rekening houdend met de 3 basisbehoeften van het kind : - relatie: zich veilig voelen, samen werken, respect voor de ander, omgaan met emoties - competentie: zelfvertrouwen, kritische houding, capaciteiten - autonomie: omgaan met verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, zelfsturend
Bij het lesgeven staat de instructiebehoefte van de leerlingen centraal. We werken met het Directie Instructiemodel.
4
Leerlingen met een versnelde ontwikkeling volgen een korte instructie en werken daarna zelfstandig aan (verdiepende) leerstof. De groep die overblijft volgt de gehele instructie en op het moment dat deze groep zelfstandig de leerstof verwerkt, kan de leerkracht met een groepje leerlingen waarbij sprake is van een vertraagde ontwikkeling verder werken aan de instructietafel. Het aanbod aan deze laatste groep bestaat uit het herhalen van instructiestappen of het bieden van een andere instructie die passend is bij de behoefte van deze groep. Op deze manier wordt gedifferentieerd naar instructiebehoeften Naast het automatiseren van kennis ligt de nadruk op het verwerven van inzicht in leerstof door middel van betekenisvol onderwijs. Het bewustzijn van regels, categorieën en strategieën wordt bevorderd om het automatiseren te ondersteunen. Er is aandacht voor het proces én het product bij het leren. Het werken met computerprogramma’s en het digibord ondersteunt de lessen. Coöperatieve werkvormen bevorderen het samenwerken en vergroten de betrokkenheid van de leerlingen bij hun leerproces.
De ouders hebben een belangrijke rol bij het leerproces op school én thuis. Betrokken ouders wisselen informatie uit met de leerkracht over hun kind. Ze tonen interesse in de leermethoden en –leerresultaten en dragen daardoor bij aan een goede leerontwikkeling van hun kind. De ouders worden desgewenst ingeschakeld om thuis extra met hun kind te oefenen. Ook worden ouders uitgenodigd om te ondersteunen bij leeractiviteiten op school (bv techniek of leesgroepen).
2.3 Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en de afgelopen 3 schooljaren Leerlingaantallen ( feitelijke aantallen) Teldatum Teldatum 1-10-2010 1-10-2011 205
207
Het percentage gewogen leerlingen Teldatum Teldatum 1-10-2010 1-10-2011 2,93%
3,38%
Teldatum 1-10-2012
Teldatum 1-10-2013
196
207
Teldatum 1-10-2012
Teldatum 1-10-2013
3,57%
2,42%
Aantal en percentage deelnemers voorschoolse opvang groep 1 ( PZ en/of KDV met VVE): Aantal Percentage
5
196
100 %
Overzicht van het aantal leerlingen dat in het ZAT is besproken
Schooljaar
09/10
10/11
11/12
12/13
Aantal leerlingen
1
-
1
1
Percentage
0
0
0
0
Uitstroompercentage VO Aantal en percentage per 1 okt. > 12 jaar Schooljaar
09/10
10/11
11/12
12/13
Aantal leerlingen
25
24
33
21
Percentage ll. > 12 jaar dat niet is doorgestroomd
0
0
0
0
09/10
10/11
11/12
12/13
Aantal naar SBO
205 -
207 1
196 -
207 1
Percentage
0
0
0
0
Aantal verwijzingen naar SBO (niet voor SBO) Aantal en percentage per 1 okt. Schooljaar Aantal leerlingen
Aantal verwijzingen naar SO Einde schooljaar
6
Schooljaar
09/10
10/11
11/12
12/13
SO 4
-
-
-
--
SO 3
-
-
-
-
SO 2
-
-
-
-
SO 1
-
-
-
-
totaal
0
0
0
0
Aantal lln met LGF-financiering Einde schooljaar Schooljaar
09/10
10/11
11/12
12/13
REC 4
5
3
1
0
REC 3
2
2
2
0
REC 2
1
1
0
0
REC 1
0
0
0
0
Totaal
8
6
3
0
De leerlingen met een LGF-financiering REC 4en 2 nemen af omdat ze regulier zijn uitgestroomd in groep 8 naar een reguliere vorm van voortgezet onderwijs in verschillende niveaus (variërend van vmbo tot en met vwo) De leerlingen met een LGF-financiering REC 3 hebben vervroegd de school verlaten: 1 leerling kon een plaats krijgen op het Vuursteenproject op de reguliere basisschool en de andere leerling is in april groep 4 naar het SBO gegaan i.v.m. de grenzen van haar mogelijkheden en de negatieve invloed die dit op haar zelfbeeld had.
Leerlingen met een OPP Einde schooljaar. 09/10
10/11
11/12
12/13
groep 6
0
0
0
0
groep 7
0
0
0
0
groep 8
0
0
1
0
7
Leerlingen met een vastgestelde leer- of gedragsstoornis 09/10
10/11
11/12
12/13
ASS
7
7
7
7
ADHD
6
5
5
4
NLD
0
1
1
1
Dyscalculie
1
1
1
1
Dyslexie
14
13
11
9
IQ < 80
4
4
4
2
In overleg met ouders wordt alleen besloten tot officieel onderzoek als er een duidelijke hulpvraag bij school ligt of omdat de leerling zelf merkt anders te zijn en acceptatieproblemen en zelfbeeld een bedreigende factor worden voor de voortgang in de ontwikkeling van de leerling. Leerlingen met een vermoeden van een leer- of gedragsstoornis
09/10
10/11
11/12
12/13
ASS
4
4
4
4
ADHD
2
2
2
2
NLD
0
0
0
0
Dyscalculie
0
0
0
1
Dyslexie
5
5
4
4
IQ < 80
0
1
1
0
Het uitvoeren van verder onderzoek blijft achterwege doordat: - ouders geen toestemming geven - de school geen handelingsverlegenheid ervaart - de getroffen maatregelen binnen het onderwijsaanbod de voortgang van de leerlingen garanderen Voor het Beleid Autismevriendelijke school wordt verwezen naar bijlage 19 van het onderdeel Zorg in het Schoolplan.
8
3. Basisondersteuning 3.1 Basiskwaliteit van het onderwijs Op basis van het toezichtkader van de inspectie van het onderwijs is op 29 januari 2009 het basisarrangement toegekend aan het onderwijs op de Sonnewijzer. De resultaten liggen ten minste op het niveau dat van de leerling populatie verwacht mag worden.
3.2 Planmatig handelen Aan het realiseren van het basisaanbod liggen de volgende aspecten ten grondslag: een positief groeps- en schoolklimaat een professioneel klassenmanagement kennis en vaardigheden om het instructieaanbod af te stemmen op de verschillende behoeften van kinderen (differentiatie in drie niveaus) voldoende materialen afgestemd op verschillende niveaus nascholing open en duidelijke communicatie naar ouders en het inschakelen van ouders als partner in de begeleiding van hun kind het inschakelen van externe specialisten met kennis en kunde als de situatie hier om vraagt Ieder schooljaar wordt tot de herfstvakantie aandacht besteed aan een positieve groepsvorming in ieder groep door aandacht te hebben voor het verschil tussen pesten en plagen en het opstellen van gedragsregels met iedere groep en oefeningen te doen in groepsverband die - de veiligheid en het onderlinge respect vergroten - een positieve communicatie bevorderen - de samenwerking verbeteren Bij het bespreken van conflicten tussen leerlingen ligt het accent op het oplossen ervan door de leerlingen zelf. De klassenregels, die de organisatie van de lessen mogelijk maken en duidelijkheid verschaffen over de omgang met regels, worden besproken en geoefend. In de groepen wordt tijdens de instructielessen door de leerkracht gebruik gemaakt van het directe instructiemodel (Ahlers & Van de Mortel 2007) waarbij de leerlingen een instructie- en verwerkingsaanbod ontvangen dat is afgestemd op hun ontwikkeling. Het onderwijsaanbod aan de leerlingen is gericht op het behalen van de kerndoelen voor de verschillende vakgebieden en het referentieniveau S1. In de groepen 3-8 wordt de les wordt in drie niveaus afgepeld zodat aan de instructie-behoeften van leerlingen tegemoet wordt gekomen. Leerlingen met een versnelde ontwikkeling kunnen na een korte instructie zelfstandig verder werken aan reguliere of verdiepende leerstof. De leerkracht vervolgt de instructie met de rest van de groep. In de tijd dat alle leerlingen zelfstandig werken, verzorgt de leerkracht extra instructie aan een klein groepje met een vertraagde ontwikkeling voor het verkleinen van de achterstand.
9
Gezamenlijke start van de les voor de hele groep Zelfstandige verwerking voor
Instructie en begeleide oefening voor de methodevolgers en de
leerlingen met een versnelde
risicoleerlingen
ontwikkeling idem
Zelfstandige verwerking voor de
Verlengde instructie en begeleid
methodevolgers
oefenen voor de risicoleerlingen
Feedback door de leerkracht aan de leerlingen met
Zelfstandige verwerking door de risicoleerlingen
de versnelde ontwikkeling en de methodevolgers Gezamenlijke afsluiting voor de hele groep
Differentiatiemodel 2 In de groepen 1-2 wordt in 2 niveaus gewerkt: de grote en de kleine groep. Gezamenlijke start van de les Instructie en begeleide oefening hele groep Zelfstandige verwerking rest van de groep
Verlengde instructie en begeleid oefenen voor de risicoleerlingen
Feedback door de leerkracht aan de rest van de
Zelfstandige verwerking voor de risicoleerlingen
groep
Gezamenlijke afsluiting voor de hele groep
Differentiatiemodel 1 Instructiebehoeften Bij het vaststellen van de instructiebehoeften wordt gebruikt gemaakt van: de observaties van de leerkracht, ondersteund door het bijhouden van een sociaal-emotioneel leerlingvolgsysteem en door de leerling ingevulde observatielijsten (groep 6-8)
10
de toetsen van het leerlingvolgsysteem die een beheersingsnorm voor de vakken technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen geven in vergelijking met de overige Nederlandse leerlingen en afgenomen worden in januari en juni van ieder schooljaar de vaardigheidsscore of didactische leeftijd (DLE) die aangeven in hoeverre een leerling ten opzichte zijn eigen ontwikkeling vooruitgang heeft geboekt
Analyse en begeleiding Aan het begin van ieder schooljaar worden de data voor afname van de toetsen en bespreking van de toetsresultaten vastgelegd. In het zorgteam wordt een analyse op kind- en groepsniveau gemaakt van de resultaten en de behoeften van de leerlingen vastgelegd. De doelen voor het komende halfjaar worden vastgelegd in hulpplannen voor leerlingen met een vertraagde of versnelde ontwikkeling. Na iedere toetsronde worden de hulpplannen per leerling geëvalueerd. Externe hulp Indien nodig wordt hulp gezocht bij externe deskundigen voor onderzoek naar de prioritering van behoeften of bij ondersteuning in de begeleiding van de leerling. Ontwikkelperspectief In bepaalde gevallen kan voor een leerling een individueel hulpplan of ontwikkelperspectief gemaakt worden. De volgende leerlingen komen voor een aparte leerlijn in aanmerking:
Leerlingen vanaf groep 5 (vanaf dl 20) die voor rekenen, spellen of begrijpend lezen sinds eind groep 3 tijdens alle toetsmomenten een D-E score behalen voor één van deze vakken. Leerlingen die een IQ score van 92 of lager hebben, waardoor de verwachte uitstroom na 8 jaar onderwijs overeen zal komen met maximaal het niveau van eind groep 7 (dle 50) of lager. Leerlingen met een D-E score voor technisch lezen worden vanaf groep 3 direct extra begeleid. Per meetmoment wordt bekeken of de leerling voor begeleiding van leerlingen met een vertraagde leesontwikkeling in aanmerking komt of blijft.
Het niveau van de leerling wordt in beeld gebracht door het vooruit of terug toetsen met LVS-toetsen of met uitgebreid diagnostisch onderzoek. De verwachting ten aanzien van de voortgang per vak wordt vastgelegd in het ontwikkelperspectief en na iedere toetsronde wordt geëvalueerd of de leerling zich ontwikkelt volgens de verwachte leerlijn. De leerlijn van de methode, die per jaar in de methode in een overzicht is vastgelegd, vormt het uitgangspunt. Opvang van de leerling in de eigen groep is het meest wenselijk. Afhankelijk van de uitwerking op het zelfbeeld van de leerling is het mogelijk dat een leerling de instructie van een lagere groep volgt in verband met de organisatie van het passende aanbod. Contact met ouders Ouders worden op verschillende manieren bij de ontwikkeling van hun kind betrokken: - informatieve gesprekken (intakegesprek na 1 maand, kennismakingsgesprekken aan het begin van het schooljaar, rapportgesprekken, gesprekken op afspraak, informele gesprekjes) - de uitslagen van toetsscores of observaties en de betekenis ervan voor de ontwikkeling van het kind worden bij het rapportgesprek betrokken - met ouders wordt besproken of voor hun kind een hulpplan van toepassing is en welke inhoudelijke maatregelen zijn afgesproken Nascholing
11
Jaarlijks wordt afgesproken welke nascholing op individueel en schoolniveau gewenst wordt om goed onderwijs te realiseren. Hiervoor wordt een budget gereserveerd. De evaluatie van de observatie- en toets gegevens op schoolniveau bepalen mede de inhoud van de nascholing.
Het Handelingsgericht Werken (HGW) ziet er in schema als volgt uit:
3.3. Preventieve en licht curatieve handelingen Bij het onderwijsaanbod wordt rekening gehouden met verschillen in behoeften tussen leerlingen. Behalve differentiatie in instructieaanbod, is er beleid voor leerlingen met: - behoefte aan structuur in tijd, ruimte en activiteit - behoefte aan maatregelen om de volgehouden aandacht te bevorderen - behoeften die het gevolg zijn van een leerstoornis (dyslexie, dysorthografie, dyscalculie) - behoeften aan een stappenplan bij het uitvoeren van een taak - behoeften hebben aan het vergroten van de sociale vaardigheden Op preventief gebied is er beleid over de aannameprocedure van leerlingen gericht op het tijdig verkrijgen van de juiste informatie om een goede start op school te kunnen maken.
12
Er is sprake van informatieoverdracht van voorschoolse instellingen en naar het voortgezet onderwijs. Een observatie of warme overdracht vindt plaats indien nodig. Om de aansluiting naar het voortgezet onderwijs goed te laten verlopen, wordt eind groep 7 met dit proces gestart. Deze procedures zijn vastgelegd in een protocol. Als er onduidelijkheid is over de behoeften van een leerling wordt door middel van HandelingsGerichte ProcesDiagnostiek informatie verzameld door de leerkracht, ouders en leerling. In een relatiecirkel worden verbanden verduidelijkt. De intern begeleider coördineert dit proces. 3.4 Schoolondersteuningsstructuu De licht curatieve handelingen op cognitief gebied zijn onderstaand schematisch weergegeven en beschreven: O1.Managementteam 1.Directeur
2. IB'er
3.Zorgteam:
O3.Teamvergadering O2.Overleg in zorgteam O5. Groot
T
04. overleg
overleg
LVS toetsen
IB en
aktie kaarten
leerkracht
Eggo Pravoo
4.Leerkracht(-en)
A1.Methode volgers
- Andere methodiek - methode vernieuwen - meer automatiserings mogelijkheden
A2.Versnelde ontwikkeling
5. Kieskast coördinator
- alle vakken A++
13
- vooraf toetsen - extra verdiepingsstof
A3.Vertraagde ontwikkeling Dle > -3 mnd + D+E
Lezen:
6.
Buiten de groep
Leestaal
0-aanpak: Ralfi / Estafette
coördinator
Binnen de groep: 1-2 aanpak : Estaf. 3-5 aanpak: Estaf.
Begr. lezen:
7. ouders
verlengde instructie Ad hoc: begeleiding buiten de groep door: - vrijwilliger - stagiaire - samen met LGF
8. Externe
Spelling:
hulpverlening
Zie begrijpend lezen
14
Rekenen: Zie begrijpend lezen
Verklaring van de onderdelen van de zorgstructuur nr
participanten
acties
1
Directeur
2
IB'er ( interne begeleider)
3
zorgteam
4
Leerkracht (-en )
5
Kieskastcoördinator
6
Taal- coördinator
7
Ouders
8
Externe hulpverlening
op schoolniveau: - stelt het directie beleid op samen met het MT, - schept voorwaarden voor beleid - draagt zorg voor evaluatie en borging. - legt klassenbezoeken af en coacht leerkrachten - evalueert op school- en groepsniveau en indien nodig op leerling niveau. - overlegt met alle gremia - IB overlegt met de leerkracht, - zorgt voor de IB- kalender waarin de toetsing en overleg momenten opgenomen zijn, - heeft een preventie functie, - plant de organisatie en zet lijnen uit - coördineert het zorggebeuren - evalueert op : school- , groep- en leerlingenniveau - Legt klassenbezoeken af en coacht leerkrachten - verzorgt nascholing op teamniveau - bestaat uit leerkracht(en), IB en directie - overlegt met coördinatoren, Ambulante begeleiders, ouders, externe deskundigen - geeft dagelijks les - plant-differentieert-evalueert op groep - en leerlingenniveau - differentieert - stelt plannen op - eerste aanspreekpunt oudercontacten - zet beleid uit en stelt doelen aangaande de versnelde ontwikkeling - coördineert de versnelde ontwikkeling in de groepen - werkt zelf met de kieskastgroepen of stuurt begeleider aan - overlegt met IB 'er - zet beleid uit en stelt doelen aangaande taal en lezen - coördineert de leesbegeleiding groep 1-8 - In het groot overleg worden zaken aangaande hun kind met Leerkracht, IB'er en eventueel AB besproken -bespreken individuele leerling met leerkracht - bieden diensten op aanvraag van de school
15
- logopediste - r.t. - fysiotherapeut - ergo-therapeut - speltherapeut - (P)AB - huisarts - specialist ziekenhuis - maatschappelijk werk - (Individueel) ZorgAdviesTeam - psycholoog - orthopedagoog -zorgplatform IB Son en Breugel - IB platform SKPO - SKPO Plenum - SKPO externe dienst - Herlaarhof - GGD en GGzE - Audiologisch centrum Overlegmomenten
- in overleg tussen ouders-expert en zorgteam wordt onderzoek afgesproken of een aanpak vastgesteld en geëvalueerd - externe hulpverlening wordt bij voorkeur aangevraagd bij dezelfde personen en instanties i.v.m. de te onderhouden contacten door school maar keuze door ouders op basis van vertrouwen staat voorop - bij voorkeur beroep op door AWBZ-vergoede zorg i.v.m. de kosten voor ouders
O1
Managementteam
O2
Overleg in zorgteam
O3
Teamvergadering
O4
Overleg IB en leerkracht
O5
Groot overleg
06
Bouwvergadering
- stelt samen met de directie beleid op, - zet lijnen uit - functioneert als klankbord, - heeft een bewaak functie, - bij afwezigheid van de directie zijn onderdelen van de taken onderling verdeeld - Plaats waar overleg is tussen IB, kieskast coördinator, Lees-taal coördinator, eventueel Ambulante begeleiders. - hier vinden terugkoppeling en beoordeling van zaken plaats en worden besluiten genomen - minimaal drie keer per jaar groepsbespreking waarvan twee maal n.a.v. de toetsronde januari en juni - leerlingoverleg tijdens groepsbespreking van leerlingen die naar boven of onder scoren of leerlingen met sociaal-emotionele problemen - leerlingoverleg op afspraak door het jaar heen - Overleg met ouders, IB, leerkracht, AB en soms externe deskundige; ook in gevallen waar geen LGF is toegekend -onderbouw groep 1-4 Leerlingbespreking en onderwijskwaliteit -bovenbouw groep (4)5-8 Idem
Vooraf vastgelegd per schooljaar in de zorgkalender
toetsen
16
- LVS toetsen - Kindkaarten - Eggo - Pravoo
T
- Saqi
Onderzoek invoering Zien
groepsactiviteiten A1
Methodevolgers
A2
Versnelde ontwikkeling
A3
Vertraagde ontwikkeling
Lezen
- volgen methode groep - meer automatiseren rekenen klassikaal + gefaseerde invoering Rekensprint(start) en groep 3-4 klassikaal vanaf 2014-2015 - uitbreiden technisch leestijd met 10 minuten per dag klassikaal leestempo woordniveau - meer richten op bewustzijn en m.c. vragen bij spelling - Zo leren kinderen lezen en spellen ingevoerd bij Maan-Roos-Vis in groepen 1-4 Binnen de groep: - één of alle vakken A++ - vooraf toetsen - extra verdiepingsstof Plusklas: - alle vakken twee maal op rij A+ vanaf groep 5: groepsoverstijgende activiteit “Kieskast” werk in projecten o.b.v. leerkracht DLE> - 3 maanden + D + E - instructietijd uitbreiden in verlengde instructie of tijdens inloop - aansluiten bij instructie methode - eventueel meer verwerkingstijd en minder leerstof Buiten de groep 0-aanpak: leerlingen met het vermoeden van dyslexie o.b.v. langdurig extra begeleiding en lage toetsscores én met een dyslexieverklaring krijgen: - extra instructietijd d.m.v. Estafette aanpak 1-2 en voor-koor-duolezen m.b.v. leesbladen, leesteksten, leesboekjes -Bij blijvende, ernstige leesproblemen in de bovenbouw worden de AVI-niveaus verdeeld over de resterende jaren en voor het indelen in de begeleidingsgroep wordt de beheersingsnorm voor tempo losgelaten. Het accent voor deze leerlingen ligt op het nauwkeurig kunnen lezen van alle AVIi-niveaus tot en met Avi-Plus. Compenserende maatregelen: Leerlingen die in het bezit zijn van een dyslexieverklaring en een Daisyspeler mogen deze gebruiken bij het lezen van teksten bij begrijpend lezen en wereldoriëntatie. Ook bij toetsen. De Entreetoets en Eindtoets Cito mag afgeluisterd worden. Dit geldt eveneens voor leerlingen met een vermoeden van dyslexie die langdurig leesondersteuning hebben gehad met een geringe vooruitgang. De leerlingen krijgen meer tijd voor toetsen (25 %) en in speciale gevallen kan een toets mondeling worden afgenomen De leerlingen ontvangen de samenvatting van geschiedenis en aardrijkskunde bij aanvang van een nieuw blok. De leerlingen krijgen de topografie en Engelse woorden drie weken van tevoren op zodat er meer automatiseringstijd is. De leerlingen zijn op de hoogte van de werkwijze van het afluisteren met de Daisyspeler of de Citotoetsen. De leerlingen gebruiken eventueel solo-apparatuur indien aanwezig om de ruis uit
17
te sluiten tijdens het horen in de groep. De leerkracht heeft een vaste positie in de groep tijdens de instructie zodat de leerlingen weten waar ze zich naar moeten richten. De leerlingen worden gestimuleerd om hun problemen te bespreken met de leerkracht en een oplossing te zoeken. De leerlingen kunnen gebruik maken van een tafelkaart als er ernstige automatiseringsproblemen zijn. Indien nodig, krijgt de leerling de tekst van de boekles mee naar huis als preteaching (alleen de tekst lezen en bespreken op moeilijke woorden qua betekenis)
Begrijpend lezen
Binnen de groep: 1-2 aanpak : Estafette, leesbladen, leesboekjes, leesprogramma’s o.b.v. een leerkracht 3-5 aanpak: Estafette (leesboekje en werkschrift of logboek, zelfstandig) In de groepen 1-4 zijn uitganspunten van Zo leren kinderen lezen en spellen geïntegreerd in de leesmethode. De nadruk ligt op ondersteunende gebaren bij klanken, een letterbord met “letterstraten”, het verdelen van woorden in klankgroepen en de inzet van structuurkaarten voor het “hakken” van een woord in klanken. *methodevolgers: -onderscheid leesdoelen, leesstrategieën en gebruik denkwolken Goed Gelezen om informatie te ordenen: - Denkdruppels (vinden van details) - Lijstje (ordenen van gegevens met een vaste volgorde) - Podium (vinden van de hoofdgedachte) - Woordwijzer (gebruik van verwijswoorden) - Blokjes (vinden van verbanden in een tekst) - Balans (onderscheid tussen mening en feiten) - Indeling (informatie uit de tekst ordenen) - Tekstschijf (samenvatten) Diagnosticerend onderzoek door IB naar gebruik en inzet strategieën Lezen…, denken… begrijpen, Handboek voor begrijpend lezen in het basisonderwijs, M. Förrer, K. van de Mortel, CPS 2010: - Voorspellen - Vragen stellen - Visualiseren - Verbinden - Samenvatten - Afleiden
Spelling
In overleg met de leerkracht wordt in een hulpplan vastgelegd welke gewenste strategieën aangevuld en aangeboden worden - begeleiding Woordenschat aandachtspunt alle groepen *verlengde instructie Ad hoc: begeleiding buiten de groep door: - vrijwilliger - stagiaire *methodevoglers
18
- invoering Zo leren kinderen lezen en spellen bij Taal Actief nieuw: gericht op bewustzijn door het gebruik van: hoofdcategorieën Luisterwoorden, Weetwoorden, Net-als woorden (analogie) en Regels spellingcategorieën die hieronder vallen visualiseren door picto’s dagelijkse dictee in groepen 3-8 in 3 vaste stappen gericht op bewustzijn van spellingscategorieën - inzet Pravoo Voorspel om te oefenen met multiple choice opdrachten zoals in Citotoets Compenserende maatregelen: - het laten oefenen van woorden en het maken van een dictee op de computer bv met WRTS - inzetten van een opzoekboekje waarin aangeboden categorieën en woordpakketten terug gevonden kunnen worden (Spellingspiekboek) - het inzetten van de au-plaat en ei-plaat, eventueel ook bij toetsen - gebruik van spellingcorrector bij het schrijven op de computer - in groep 7 en 8 laten vervallen van woorden die uit het andere talen afkomstig zijn - het mondeling overhoren van Engels in de groepen 7 en 8 - het gebruiken van een algoritmekaart voor werkwoordspelling en het spellen van woorden met een open of gesloten lettergreep bij toetsen of dictees Rekenen
* methodevolgers groep 1-2 - doelen methode en SLO vergeleken en activiteiten rond tellen, koppeling symboolhoeveelheid t/m 20 aangepast op onderwijsaanbod * 2012-2013: keuze voor Wereld in Getallen 4e versie op basis van lesgeven op basis van differentiatie methodevolgers-lln. met versnelde en vertraagde ontwikkeling * leerlingen met vertraagde ontwikkeling: leerlingen met een ernstig vertraagde rekenontwikkeling of dyscalculie werken met bijwerkschrift van de methode en volgen zo lang mogelijk klassikale instructie. Indien leerling in groep 7-8 de aansluiting mist, wordt een ontwikkelperspectief gemaakt met als mogelijke aanpak: - uit de methode wordt in het leerstofaanbod van de groep van de leerling, en eventueel het jaar ervoor, een keuze gemaakt uit de onderdelen getalverkenning, getalbewerkingen (erbij, eraf, vermenigvuldigen, delen, breuken, procenten), meten, wegen, tijd en per onderdeel wordt vastgesteld welke niveau behaald moet worden (Bron: Wis en Reken, De leerlijnen, Bekadidakt, 2004) - de leerlijnen beschreven in Van kerndoel tot leerlijn (M. van der Stap, SWP, 2010) worden gebruikt als richtlijn ter ondersteuning van de doelen uit de methode - het eventueel inzetten van een samengesteld pakket oefeningen waarin
herhalingsstof van de basisvaardigheden (tot en met groep 5) is opgenomen nieuwe leerstof waarin per onderdeel wordt kennis gemaakt met de kerndoelen maar niet alle onderwerpen in de diepte worden aangeboden en geoefend
19
- het aanbieden van één strategie voor het uitrekenen van sommen (bv. aanvullen tot en leegmaken tot 10 voor sommen tot en met 1000, onder elkaar rekenen in groep 5 (erbij en eraf) of alle procentbewerkingen via 1 % uitrekenen) - inzet van een rekenmachine ter compensatie van de automatiseringsproblemen en maatschappelijke redzaamheid - De leerling neemt deel aan de LVS-toets van het niveau waarop het instructie krijgt. Indien een leerling met een ontwikkelperspectief niet in staat is de Citotoets te maken door - het talige karakter, - een tekort aan studievaardigheden (in de context de bewerking vinden) of - door leerlingen met een laaggemiddeld IQ kan een niveaubepaling vastgesteld worden met de toetsen van Kwantiwijzer of Maatwerk en op deze wijze wordt de voortgang bijgehouden. Extra ondersteuning door remedial teacher alleen mogelijk indien ouders dit zelf bekostigen.
De behoeften op sociaal-emotioneel gebied van leerlingen worden ook in de overlegmomenten betrokken en er worden met de leerkracht afspraken gemaakt om taakgerichtheid, concentratie, behoefte aan structuur en/of organisatie en planning te bevorderen. Er is een protocol waarin beschreven is hoe het onderwijs van de Sonnewijzer tegemoet kan komen aan: - behoefte aan structuur in tijd, ruimte en activiteit - behoefte aan maatregelen om de volgehouden aandacht te bevorderen - behoeften aan een stappenplan bij het uitvoeren van een taak - behoeften hebben aan het vergroten van de sociale vaardigheden Preventie: - vaststellen beginsituatie bij aanname en overleg begeleiding indien nodig - Teaminformatie en –afspraken rond groepsvorming bij startvergadering en tijdens studiedagen Bronnen: *Grip op de groep -rollen in positieve en negatieve groep -oefeningen rond de normen veiligheid, respect, positieve communicatie en samenwerken - de afspraken worden met de leerlingen opgesteld en aan de deur van het lokaal gehangen - de afspraken worden gedurende het hele jaar geoefend met de leerlingen *Groepsplan Gedrag, Kees van Overbeek - door middel van preventie 80-95 % aanpak gedragsproblemen te voorkomen - nadruk op klassenregels (klassenmanagement) en gedragsregels (in groep, in school, op plein) * speerpunt schooljaar 2013-2014: spelen op het plein, binnenkomen na de pauze, structuur hal (jas ophangen, namen bij haken, iedere leerling een luizenzak, sloffen), ontwikkelen gedragscode schoolbreed voor leerlingen, leerkrachten en ouders Afstudeeropdracht van LIO groep 7 wordt bij dit onderwerp betrokken. Observatielijsten gedrag: Pravoo groep 1-2 (leerkrachtlijst) Eggo groep 3-8 (leerkrachtlijst) Saqi groep 6-7-8 (afname na herfstvakantie, leerlingenlijsten)
20
Sociogram: in sommige groepen wordt een sociogram afgenomen om sociale relaties in beeld te brengen en klassenplaatsen vast te stellen of leerlingen te sturen bij samenwerken ABC-observatie van een leerling op een bepaald gedragsaspect op verzoek in de groep Interventies *Structuurmaatregelen: - apart zitten op eigen verzoek in de klas * onzekerheid – faalangst - directe positieve feedback en alleen vragen stellen waarvan verwacht wordt dat antwoord bekend is bij leerling - extra contact door leerkracht om veiligheid te vergroten - oefeningen in groep gericht op samenwerken - faalangsttraining via r.t. * stimuleren gewenst gedrag door -complimenten -iets verdienen voor de hele groep - indien nodig straf (overschrijven, in de pauze binnen blijven, werken aan een vak dat extra oefening behoeft of ander vorm van straf passend bij de overtreding van de leerilng) * samenwerken - Coöperatief leren (Gelijke deelname, Individueel aansprakelijk, Positief wederzijds afhankelijk, Simultane actie) en werkvormen afgesproken groep 1-8, oplopend in moeilijkheid - tutor zijn voor jongere leerling *Pestbeleid: - Jaarplan gedrag (in ontwikkeling) -No-Blame aanpak bij pesten - Maandthema rond pesten (in ontwikkeling) * Taakaanpak - rustige werkplek in de klas - minimumeis aan hoeveelheid opdrachten en taken weektaak Overzicht groepsgrootte en formatie Groep Groep 1-2A Groep 1-2B Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 IB Directeur Administratief medewerker Conciërge
Aantal leerlingen 24 27 27 26 23 23 23 23
Formatie Fte 1 Fte 1 Fte 1 Fte 1 Fte 1 Fte 1 Fte 1 Fte 1 Fte 0,6 Fte 0,9 Fte 0,4068 Fte 0,4461
21
In groep 1 en 2 wordt de klassengrootte maximaal 27 leerlingen. In de hogere leerjaren kunnen deze groepen dan door eventuele verhuizingen van leerlingen van andere scholen nog doorgroeien tot maximaal 30 leerlingen per groep. In overleg met de MR is dit het aantal leerlingen waarbij op een verantwoorde wijze door één leerkracht in de groep tegemoet gekomen kan worden aan de behoeften van de leerlingen. Indien het gezamenlijke aantal leerlingen in de groepen 1-2 door inloop van nieuwe kleuters gedurende het schooljaar de 30 per groep heeft bereikt, wordt gestreefd naar het starten van een nieuwe, tijdelijke groep voor een deel van of voor de hele week tot de zomervakantie van dat schooljaar. Hierbij wordt het beroep op eigen reserves zo klein mogelijk gehouden en indien de reserves het opstarten van een eigen groep niet toelaat, worden alternatieve maatregelen uitgevoerd om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen (bv leerlingen die in de maand juni voor het eerst op school komen, stromen na de zomervakantie in of leerlingen uit groep 0 gaan alleen de ochtenden op school, inzetten van onbetaalde LIO-leerkracht).
Lijst van aanwezige expertise binnen school Verklarende woordenlijst: Expertise: een cursus of opleiding afgerond met een certificaat of diploma Ervaring: ontwikkelde vaardigheden door in de praktijk op gedane ervaring Gerry Bosch Directeur
Intern begeleider IB
Ada Boersma Leerkracht
AnneMarie Haket Leerkracht
Opleiding schoolleider vakbekwaam Schoolleider startbekwaam Coachen als Management Instrument Intergenerationeel werken Pedagogische gespreksvoering Master- SEN uitstroom Autisme Coaching als vorm van Professionele Ontwikkeling Gespecialiseerd Onderwijsprofessional cluster 3 en 4 Leraar Speciaal Onderwijs Ervaring als leerkracht Hondsberg en ambulant begeleider REC-Chiron cluster 4 Master-SEN Coachend Innoveren Post-HBO Remedial Teaching MT-lid en Intern begeleider VVE-coördinator Geregistreerd remedial teacher bij LBRT Ervaring eigen r.t. praktijk 1999-2005 Ervaring als r.t. binnen school 1990-1999 Expertise en nascholing op gebied van technisch en begrijpend lezen, spellen en autisme MT-lid Onderbouwcoördinator Expertise en nascholing op gebied van technisch en begrijpend lezen Expertise als leerkracht in onder- en middenbouw BHV Expertise op gebied van BB en VO
22
Sonja van Heesewijk Leerkracht Peter Joosten Leerkracht
Kitty Eggen Leerkracht
Christa de Groot Leerkracht
Kersten Kleinen Leerkracht Helene Greydanus Leerkracht
Jacqueline Waterlander Leerkracht Esther Jaspers Leerkracht Irene Abbink Leerkracht Timo Visser Leerkracht Denise Dommerholt Leerkracht Erica Boshouwers Leerkracht Teamvaardigheden
Ernst Huyser Vakleerkracht
Expertise op gebied van hoogbegaafdheid en versnelde ontwikkeling Expertise morele dilemma’s en peer-medation Techniek coördinator Rungraaf: Ervaring als leerkracht en ambulant begeleidster met de video-interactie methode Ervaring als leerkracht in alle groepen Kindercoach Expertise op gebied van autisme Opleiding muziek Ward en lichamelijke opvoeding Ervaring als (adjunct)-directeur Verlengde opleiding IB en ervaring MO-A Nederlandse taal, grammatica en letterkunde Managementcursussen OMPO Kennis genomen van modules R.T. opleiding Ervaring als leerkracht onder- en middenbouw Interne Cultuur Coördinator (ICC) BHV Fontys Klassenmanegment in de kleuterbouw ICT coördinator Expertise op gebied van BB en VO Expertise als Techniek coördinator Ervaring als leerkracht in alle groepen Conservatorium Expertise met Verhalend ontwerpen Ervaring als leerkracht in alle groepen Leerkracht onder- en middenbouw Vakleerkracht muziek Fontys coachingcursus Opgeleid persoon BrandMeldInstallatie Opleiding handvaardigheid Ervaring als leerkracht in alle groepen Ervaring als leerkracht in alle groepen Ervaring als leerkracht in onder- en middenbouw Ervaring als leerkracht bovenbouw Conciërge HBO-verpleegkundige Administratieve ondersteuning Kennis Parnassys Coöperatief Leren Opbrengstgericht werken Werken met Parnassys Vakleerkracht gym
23
Lijst van aanwezige expertise buiten school
deskundigheid
beschikbaar
Wijze waarop beschikbaar
nee
Uit eigen formatie
ja
Op Bestuursniveau
Op niveau SWV
Inhuur op afroep x
Toelichting
logopedist
x
jeugdarts
x
x
GGD
Medewerker BJZ
x
x
ZAT
CJG
x
x
ZAT
x
x
Fysiotherapeut
x
x
Zorgverzekering
Ergotherapeut
x
x
Zorgverzekering
Schoolmaatschappelijk werker
x
psycholoog
x
x
AWBZ
orthopedagoog
x
x
Kosten ouders
x
x
Kosten ouders
speltherapeut
Gemeente
x
Gemeente
x
Remedial teacher Motorisch remedial teacher
Zorgverzekering
x
Zorgverzekering
Coach en video interactie begeleiding Ambtenaar leerplicht
x
x
Directeur
x
x
Politie
x
x
24
4 Extra ondersteuning: ondersteuningsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 4.1Leer- en ontwikkelingsondersteuning Arrangement Technisch lezen De school heeft een aanpak voor leerlingen met een leesachterstand of dyslexie die behoefte hebben aan extra instructie, extra tijd en extra oefening Expertise: Er is op school een taal- en leescoördinator IB heeft Master-Sen uitstroom coachend innoveren op gebied van verbeteren van aanvankelijk lezen in groep 1-4 en is in bezit van certificaat Remedial Teaching en gecertificeerd lid van de LBRT Jaarlijkse bijscholing taal- en leescoördinator en IB op gebied van technische, voortgezet, begrijpend lezen en/of spellen Aandacht en tijd: - vaststellen beginsituatie bij aanname en overleg begeleiding indien nodig -Vanaf groep 1 preventief aandacht voor onderzoek en begeleiding taalontwikkeling en letterkennis door leerkracht en/of IB - structurele aandacht voor fonemisch bewustzijn en letterkennis in groep 1-2 - risicoleerlingen groep 2 krijgen vanaf dag 1 in groep 3 extra pre-teaching tot en met de herfstsignalering -Leerlingen met D-E scores met lezen op woord- én zinsniveau krijgen instructie-uitbreiding tot 5 x per week 30 minuten onder begeleiding van een leerkracht of begeleider in leesniveaugroepen in groep 3-4. In groep 4-8 lezen de leerlingen 4 x per week 30 minuten in ondersteuningsgroepjes op school en 1 x thuis met ouders. - Estafettelezen 2 x per week, di en do 10.30-11.00 uur -Alle leerlingen lezen op eigen niveau in de groep vanaf groep 2 -Aanpak bij lezen met Estafette, Ralfi of Connect, Map Aanvankelijke lezen en Speciale leesbegeleiding L. Koning, Race-lezen - structureel uitbreiding klassikaal en/of duo-lezen 10 minuten per dag in groep 4-8 om tempo bij lezen te verhogen Voorzieningen: - Estafatte lezen Aanpak 5 zelfstandig lezen op beheersingsniveau met een leesboek uit de bieb en logboekbladen Estafette Aanpak 4 zelfstandig lezen op beheersingsniveau met een Estafetteboek en Estafettejournaal werkbladen Aanpak 3 zelfstandig lezen op beheersingsniveau met leesboekje en werkboekje Estafette Aanpak 1-2 onder begeleiding van een leerkracht lezen op instructieniveau met lees- en werkboekje Estafette Aanpak 0 buiten de groep speciale leesbegeleiding onder leiding van een leerkracht of begeleider -Integreren van uitganspunten Zo leren kinderen lezen en spellen van José Schraven in leesmethode MaanRoos-Vis Zwijsen in groep 3 o.a. : - gebruik gebaren voor de klanken vanaf groep 1 en letterbord met klankstraten - auditieve synthese oefenen voorafgaand aan leesles, auditieve analyse oefenen voorafgaand aan spellingles m.b.v. “hakkaarten” - alle lees- en spellingcategorieën worden visueel weergegeven met logo en eerst aangeboden bij lezen en dan pas bij spelling - lezen en spellen m.b.v. klankstraten-baas van de straat ondersteund door rijm en picto’s
25
Zie verder bijlage 12 van het OOP. - compenserende maatregelen: Leerlingen die in het bezit zijn van een Daisyspeler mogen deze gebruiken bij het lezen van teksten bij begrijpend lezen en wereldoriëntatie. Ook bij toetsen. De Entreetoets en Eindtoets Cito mag afgeluisterd worden. Dit geldt eveneens voor leerlingen met een vermoeden van dyslexie die in de leesbegeleidingsigroepen meelezen. De leerlingen krijgen meer tijd voor toetsen (25 %) De leerlingen ontvangen de samenvatting van geschiedenis en aardrijkskunde bij aanvang van een nieuw blok. De leerlingen krijgen de topografie en Engelse woorden drie weken van tevoren op zodat er meer automatiseringstijd is. De leerlingen en leerkrachten zijn op de hoogte van de werkwijze van het afluisteren met de Daisyspeler of de Citotoetsen. De leerlingen gebruiken eventueel solo-apparatuur indien aanwezig om de ruis uit te sluiten tijdens het horen in de groep. De leerkracht heeft een vaste positie in de groep tijdens de instructie zodat de leerlingen weten waar ze zich naar moeten richten. De leerlingen worden gestimuleerd om hun problemen te bespreken met de leerkracht en een oplossing te zoeken. De leerlingen kunnen gebruik maken van een tafelkaart als er ernstige automatiseringsproblemen zijn. Indien nodig, krijgt de leerling de tekst van de boekles mee naar huis als pre-teaching (alleen de tekst lezen en bespreken op moeilijke woorden qua betekenis) Gebouw: Lezen vindt plaats binnen de groep Niveaugroepen lezen in hal, IB-kamer, eigen lokaal, lange gang of personeelskamer Samenwerking: Ouders Logopediste P. van Jaarsveld in Son Remedial teacher Ineke Gaillard en Miranda Bruil te Son Fontys Fydes voor traject vergoeding onderzoek en behandeling enkelvoudige dyslexie Particuliere bureaus voor dyslexieonderzoek o.v.v. ouders
Arrangement Versnelde ontwikkeling De school heeft beleid voor leerlingen met een versnelde ontwikkeling, voor één of meerdere vakken. Expertise: Er is een coördinator versnelde ontwikkeling die het beleid, de deelname van leerlingen en de activiteiten coördineert. Er is een leerkracht die groepen van ongeveer 10 leerlingen per groepje, meestal afkomstig uit 2 klassen, begeleidt met projecten versnelde ontwikkeling
Aandacht en tijd: Projecten Eén maal per week een uur o.b.v. leerkracht werken aan projecten
26
Leerlingen met een hoge A voor één vak werken aan verdiepende opdrachten tijdens de weektaak, alleen of in groepjes Voorzieningen: Signalering Vaststellen beginsituatie bij aanname en overleg begeleiding indien nodig Leerlingen met een hoge A score voor alle vakken, minimaal gedurende twee lvs-toetsperioden, die beschikken over de in de beleidsnota gestelde voorwaarden, worden gesignaleerd door leerkracht, IB en kieskastcoördinator tijdens het zorgoverleg. Diagnosticeren Indien gewenst worden observatielijsten afgenomen door leerkrachten en ouders voor extra informatie Indien nodig worden leerlingen doorgetoets op lvs-toetsen tot instructieniveau is vastgesteld Leerlingen met een hoge A voor één vak krijgen verdiepende leerstof in de groep Gebouw: De kieskastgroepen werken in de personeelskamer onder schooltijd De leerlingen met verdiepende leerstof voor één vak werken in de klas of in de hal Samenwerking: Ouders Onderzoek bij Universiteit Nijmegen afdeling Hoogbegaafdheid, Orthopedagogenpraktijk J. Boosten Son Talentnetwerk SKPO in ontwikkeling
4.2 Sociaal-emotioneel en gedragsondersteuning Arrangement Gedrag Expertise: De school beschikt over een leerkracht met: - Master-SEN autisme - cursus Kindercoaching - cursussen of symposia Autisme via NVA, Autisme Centraal Gent, Steunpunt Autisme - ervaring met video-interactietraining De school beschikt over een aanpak voor leerlingen met: - behoefte aan maatregelen die de focus op het werk sturen - behoeften aan structuur in ruimte en tijd - behoefte aan een gestructureerde taakaanpak - behoefte aan leren samenwerken - behoefte hebben aan leren samen spelen Aandacht en tijd: Leerlingbespreking: Met ouders: -oudergesprek na 4 weken waarin ouder leerkracht informeert over bepaalde zaken - groep 1-2: intakegesprek na 1 maand - rapportavonden - gesprek op afspraak
27
Voor leerlingen met specifieke gedragsbehoeften waar ondanks de preventieve maatregelen en de lichte interventies niet aan tegemoet gekomen kan worden, wordt Handelingsgerichte ProcesDiagnostiek (HGDP) ingezet: met ouders, leerkracht en IB wordt in beeld gebracht welke bevorderende en bedreigende factoren er zijn t.a.v. het gedrag van de leerling op school (taakgedrag, relatie medell-lkr, conflicthantering, spel etc), thuis (zowel situaties in gezin als tijdens vrije tijd of hobby). Na analyse wordt bepaald of er direct interventies af te spreken zijn of dat onderzoek en/of begeleiding van externe specialisten noodzakelijk is Met zorgteam: -Tijdens leerlingbespreking n.a.v. pravoo, eggo. Saqi, observaties in de groep of op plein wordt bekeken of leerlingen interventies nodig hebben voor gedrag. Voorzieningen: Interventies *Structuurmaatregelen: - apart zitten op eigen verzoek in de klas of bij overblijven - één aanspreekpunt voor leerling bij overblijven - in sommige gevallen map met alle werkbladen ipv werken in schriften voor overzicht * onzekerheid – faalangst - directe positieve feedback en alleen vragen stellen waarvan verwacht wordt dat antwoord bekend is bij leerling - extra contact door leerkracht om veiligheid te vergroten - oefeningen in groep gericht op samenwerken - oudere leerling als tutor aanstellen of tutor zijn voor jongere leerling - faalangsttraining via r.t. * stimuleren gewenst gedrag door -complimenten en negeren ongewenst gedrag -iets verdienen voor de hele groep - bespreken van gedrag m.b.v. ABC-schema en pedagogisch gesprek op maat -bij hardnekkige problemen checklijstje op onderwerp(en) dat ook thuis wordt besproken (CiCo uit Groepsplan Gedrag K. van Overbeek) * samenwerken - tutor zijn voor jongere leerling * Taakaanpak - bespreken met en laten verwoorden door de leerling wat nodig is tijdens de Wat? Hoe? Doe! Kijk na!fasen van een taak - rustige werkplek in de klas of opzet aan tafel - inzet time-timer - minimumeis aan hoeveelheid opdrachten en taken weektaak - visuele ondersteuning door picto of woord per fase
Gebouw: Time-out ruimte is bij IB of directeur in kamertje indien aanwezig Samenwerking: Inschakelen externe deskundigen Indien nodig, kan na overleg met ouders en school extern onderzoek en/of begeleiding aangevraagd worden bij een psycholoog of pedagoog Sociale vaardighedentraining via maatschappelijk werk Son en Breugel
28
TOM-training Weerbaarheidstraining via Zuidzorg Eindhoven Inzet schoolmaatschappelijk werk GGD schoolarts en schoolverpleegkundige Bureau Jeugdzorg Ziekenhuizen Eindhoven GGzE Eindhoven Herlaarhof Veldhoven-Vught-Helmond Preventief Ambulante Begeleiding
4.3 Fysiek medische ondersteuning Arrangement De school kan ondersteuning bieden aan: - leerlingen met een lichte vorm van epilepsie - leerlingen die gedurende maximaal 6 weken een rolstoel gebruiken - controle van luizen - leerlingen die behoefte hebben aan het onderdrukken van ruis door het gebruik van solo-apparatuur - leerlingen met een lichte gehoorbeschadiging die behoefte hebben aan gehoorapparatuur voor uitval van een bepaalde geluidsrange Expertise: - Conciërge met HBO-verpleegkunde - 2 leerkrachten met BHV-opleiding Aandacht en tijd: - er is tekort aan “helpende handen” om te ondersteunen bij de uitvoer van lichamelijke ondersteuning of verzorging - op iedere eerste maandag na een vakantie van minimaal één week worden alle leerlingen op luizen gecontroleerd door een team vrijwilligers o.b.v. een OR-lid die de coördinatie heeft. Indien luizen geconstateerd worden in een groep wordt een week later de controle herhaald totdat er geen nieuwe gevallen meer gerapporteerd worden. - bij het gebruik van solo-apparatuur controleert de leerkracht dagelijks of de microfoon werkt en bevestigt die aan de kleding en ziet er op toe dat de leerling de “oortjes” gebruikt bij activiteiten in de kring en tijdens (verlengde) instructie - logopedie 1 x per week 30-45 minuten via zorgverzekering; deelname aan verlengde instructie bij leervakken in de klas o.b.v. leerkracht; uitbreiding instructietijd technisch lezen 5 x 30 minuten per week Voorzieningen: - vereiste aantal toiletten bij ieder lokaal - alle toiletten beschikken over één of twee wasbakken met koud stromend water - protocol medisch handelen aanwezig - leerlingen met luizen krijgen op school eerste behandeling met een elektrische luizenkam. Gebruikte kammen worden met azijn ontsmet. De directeur of luizencoördinator belt ouders en thuis wordt de door de GGD voorgeschreven behandeling tegen luizen uitgevoerd tegen neten en luizen. - solo-apparatuur wordt geadviseerd en ter beschikking gesteld door het Audiologisch Centrum of via de Taalbrug (cluster 2) voor een proefperiode. Definitieve aanschaf wordt door ouders bekostigd via de zorgverzekering.
29
- bij een beperkte gehoorbeschadiging wordt samengewerkt met een logopediste voor het stimuleren van de spraak- en taalontwikkeling. De leerkracht begeleidt de leerling tijdens de verlengde instructie. Er is geen r.t. op school. De leerling kan ingedeeld worden bij de leesbegeleidingsgroep buiten de groep Gebouw: - personeelstoilet is ruim maar niet ingericht als invalidetoilet - luizencontrole aan tafels en stoelen in de hal Samenwerking: GGD Berkenschutse Heeze Audiologisch Centrum/Taalbrug cluster 2 Logopediste
4.4 Ondersteuning in de thuissituatie Arrangement De school kan in overleg met de ouders doorverwijzen: - voor lichte gezinsinterventies - voor hulp bij ernstige opvoedingsvragen waar verder onderzoek noodzakelijk is - voor zwaarder gezinsinterventies Expertise: Kennis en ervaring directeur, IB en leerkrachten en ouders Inschakelen externe hulpverleners in gestructureerd overleg Aandacht en tijd: Overleg iZAT 6 x per jaar Overleg ZAT 6 x per jaar Persoonlijke aandacht schoolmaatschappelijk werk naar behoefte (maximaal ca.8 bijeenkomsten met ouder en/of kind) Controle GGD bij leerlingen in groep 2 en 7 Onderzoekstraject bij GGzE e.a.: 1-2 ochtenden intake met ouders, ca. 2 ochtenden didactisch en diagnostisch onderzoek Voorzieningen: iZAT-overleg (IB-(leekracht)-schoolmaatschappelijk werker-verpleegkundige GGD) ZAT-overleg (schoolmaatschappelijk werk-consultatiebureau-leerplichtambtenaar-politie-Bureau JeugdzorgLEVgroep-etc) Schoolmaatschappelijk werk: SOVA-training, Triple P-programma, hulp aan ouders bij opvoeden (consequent zijn, structuur aanbrengen) Psycho-diagnostisch onderzoek door GZ-psycholoog via AWBZ TOM-training ter bevordering van het empatisch vermogen op verschillende niveaus Gebouw: Overleg met ouders en hulpverleners vindt plaats in IB-kamer Overige ondersteuning vindt plaats binnen instituut Samenwerking: Ouders Maatschappelijk werk Dommelregio te Son
30
Huisartsen Son en Breugel Schoolarts, verpleegkundige of ondersteuner GGzE of Herlaarhof Bureau Jeugdzorg Particuliere onderzoeksbureaus waar ouders vertrouwen in stellen en beschikken over GZ-psycholoog
31
5. Randvoorwaarden Het onderwijs in een leerstofjaarklassensysteem op een kleine school waar weinig of geen leerlingen met extra leerlinggewicht aanwezig zijn, vormt de context voor het onderwijs op onze school. In het evenwicht tussen draagkracht van de leerkracht én medeleerlingen van de groep enerzijds en de behoeften van een leerling anderzijds wordt de grens voor het volgen van onderwijs op onze school bepaald door: Expertise Er is geen expertise aanwezig op school om het onderwijsaanbod af te stemmen op de behoeften van -slechtziende of blinde kinderen -slechthorende of dove kinderen -leerlingen met ernstige gedragsproblemen -leerlingen die intensieve lichamelijke verzorging nodig hebben door een handicap -leerlingen die naar verwachting na 8 jaar onderwijs uitstromen op het niveau van eind groep 6 bij alle vakken - leerlingen die rechtstreeks uit het buitenland komen en onvoldoende of geen Nederlands beheersen om het onderwijs te kunnen volgen Aandacht en tijd - de school is handelingsverlegen als de mogelijkheden die in de onderwijsarrangementen geschetst worden, zijn benut maar: de leerling blijkt en blijft geheel leerkrachtafhankelijk voor het volgen van onderwijs de leerling heeft één-op-één begeleiding nodig om de instructie te volgen en de oefenstof door te werken de leerling vertoont gedrag dat het werken van overige leerlingen ernstig verstoort of onmogelijk maakt De school beschikt niet over structureel extra “helpende handen” in de groep en de leerkracht moet zijn aandacht en tijd verdelen over álle leerlingen De aandacht en tijd die binnen de formatie ter beschikking staat voor het begeleiding van leerlingen met een versnelde ontwikkeling is beperkt tot een uur per week buiten de groep. Voorzieningen -Er is geen structurele opvang voor leerlingen die regelmatig een time-out periode buiten de groep nodig hebben zonder dat de taken van de intern begeleider of directeur in gevaar komen -Leerlingen met een laag leerrendement waarbij na 8 jaar onderwijs de verwachting bestaat uit te stromen op niveau eind groep 6 kunnen krijgen in de groep 4 ernstige sociaal-emotionele problemen doordat onvoldoende tegemoet gekomen kan worden aan de leerbehoeften. Dit gaat ten koste van het zelfbeeld, competentiegevoel en veiligheid. Het spel en contact met medeleerlingen is niet leeftijdsadequaat en de aansluiting wordt gemist. De school heeft hiervoor geen aanpak en is handelingsverlegen. Gebouw Er zijn geen andere voorzieningen dan toiletten met koud stromend water aanwezig waardoor verder lichamelijke zorg onmogelijk wordt. Het gebouw is niet rolstoelvriendelijk Samenwerking (Preventief) Ambulante Begeleiding schiet tekort in het adviseren van het onderwijsaanbod voor leerlingen met bovengenoemde behoeften
32
Het zorgteam beslist of een leerling geplaatst kan worden rekening houdend met: het aantal zorgleerlingen van niveau 3-4-5 dat al aanwezig is in een groep de intensiteit van de zorgzwaarte van de individuele zorgleerling de bereidheid van ouders om hun inspanningsverplichting ten aanzien van het onderwijsondersteunend gedrag als ouder na te komen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan hun kind op tijd en uitgerust op school te krijgen, thuis extra te oefenen en (na overleg) achter de aanpak van de leerkracht te staan. de aanwezigheid van expertise om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerling
33
6.Conclusies en ambities Het onderwijs aan de Sonnewijzer voldoet aan de gestelde eisen van de Inspectie van Onderwijs. Door het behalen van positieve resultaten op alle vereiste indicatoren gedurende de afgelopen jaren wordt een nieuw bezoek van de inspecteur nog niet ingepland. Het blijft onze ambitie voor de komende jaren om goed onderwijs te realiseren door grote inzet van het team en de betrokkenheid en ondersteuning van de ouders. Kenmerkend voor het onderwijs aan de Sonnewijzer is het samen bouwen aan de ontwikkeling van kinderen door het bieden van veiligheid, structuur, duidelijkheid, respect en aandacht voor elkaar, het afstemmen van het aanbod op de mogelijkheden en het dragen van eigen verantwoordelijkheid. Nascholing en het afstemmen van het onderwijs op nieuwe ontwikkelingen zijn noodzakelijk om dit doel te blijven verwezenlijken. De volgende onderwerpen staan op het programma om verder ontwikkeld te worden binnen het onderwijs aan onze school: Op korte termijn -Leesbeleving als motor voor het behalen van resultaten bij het technisch lezen -Het borgen van de nieuwe rekenmethode Wereld in getallen (4e versie) en het implementeren van de leerlingsoftware -Het implementeren van de rekenmethode Gecijferd Bewustzijn CPS (2e versie) in de groepen 1-2 -VVE: kennismaking medewerkers Korein en het tot stand brengen van een warme overdracht over peuters die op de Sonnewijzer worden aangemeld -Gedrag: Beschrijven van gewenst gedrag in de school; Gedragscode op schoolniveau; vastleggen aanpak van verbaal en fysiek geweld, uitsluiten en negeren; onderzoek naar spel op het speelplein -Ontwerpen van nieuw rapport Lange termijn -VVE: afstemming van didactische aanpak -Gedrag: schoolbreed programma kiezen en implementeren; aanpassen van schoolplein op behoeften leerlingen
34
Bijlagen De volgende documenten behoren als bijlage bij het Schoolondersteuningsplan:
35
