Schoolgids 2012-2013 Auris Taalkring
Pagina
1 1 1 1 1 1 2 2 3 3 3 3 4 4 4 4 4 5 6 7 8 10 11 13 15 16 16 16 16
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
Inhoud 1 2
Een speciale school Met taal ontwikkel je jezelf 2.1 Taalverwerving bij kinderen met ESM 2.2 Spraak- en taalmoeilijkheden 2.3 Communicatieproblemen 2.4 Autisme en een communicatieve beperking 2.5 Gevolgen 2.6 Onderzoek 3 Onze kijk op taalaanbod en taalonderwijs 3.1 Taalaanbod in het cluster 2-onderwijs 3.2 Taalonderwijs in het cluster 2-onderwijs 3.3 De cluster 2-school 4 Auris-visie op onderwijs 4.1 Taalverwerving 4.2 Leeropbrengsten 4.3 De leerling 4.4 De omgeving 5 Kwaliteit op Auris Taalkring 6 Leren op Auris Taalkring 6.1 De lesstof op Auris Taalkring 6.2 Dagindeling 7 Gesprekkencyclus 8 Wie werken er op Auris Taalkring? 9 Praktische zaken 10 Medezeggenschap 11 Schoolkalender 12 Website 13 Auris Zorg 14 Auris Cursusaanbod
1
Een speciale school Auris Taalkring maakt deel uit van de Koninklijke Auris Groep. Auris is professioneel partner voor mensen die ondersteuning nodig hebben bij horen, spreken of taal. Op de Auris-scholen zijn leerlingen welkom die een cluster 2-indicatie hebben. De cluster 2-indicatie wordt afgegeven door de Commissie van Indicatiestelling (CvI). Met die indicatie kan een kind naar het regulier onderwijs (met een Rugzakje) of naar een school voor speciaal onderwijs. Auris Taalkring is speciaal bestemd voor leerlingen tussen de vier en twaalf jaar oud met ernstige spraak- en/of taalmoeilijkheden (ESM) of een stoornis in het autistisch spectrum die specifiek leidt tot een communicatieve beperking (ASS). Auris Taalkring heeft een hoofdvestiging in Utrecht en een dependance in Hilversum. In Utrecht bieden wij onderwijs van groep 1 t/m 8, in Hilversum van groep 1 t/m 4.
2
Met taal ontwikkel je jezelf 2.1
Taalverwerving bij kinderen met ESM
Meteen nadat een baby geboren is, beginnen volwassenen ‘gesprekjes’ met het kind te voeren. Deze gesprekjes zijn belangrijk voor de taalverwerving, het leren van de moedertaal. Voor de meeste kinderen is de dagelijkse omgang met ouders en andere volwassenen voldoende om binnen een paar jaar de moedertaal vlot te leren spreken. Bij kinderen met ernstige spraak- en/of taalmoeilijkheden (ESM) gaat die ontwikke ling niet vanzelf. Zij kunnen zich met moeite uiten in taal of begrijpen de taal niet goed, waardoor de communicatie met anderen en het leren moeilijk verlopen. Voor die kinderen is het nodig dat taal heel bewust, volgens een plan, met een duidelijk doel en in een heldere structuur wordt aangeboden. Cluster 2-onderwijs biedt deze mogelijkheid.
2.2
Spraak- en taalmoeilijkheden
Een kind met taalmoeilijkheden spreekt vaak in zeer korte zinnen, de zinnen worden niet logisch en niet correct opgebouwd, het kind formuleert niet vloeiend. Het zoekt vaak naar woorden en het verhaal dat het vertelt, is moeilijk te volgen. Andersom snapt een kind met ESM vaak niet snel wat iemand bedoelt, of het begrijpt de ander maar gedeeltelijk. Een kind met spraakmoeilijkheden heeft moeite met het uitspreken van de spraak klanken; het is moeilijk te verstaan.
2.3 Communicatieproblemen
1
Taal is een communicatiemiddel: het brengt je in contact met de ander. Taal is het middel om je gedachten, je mening en gevoelens te uiten. Verschillende processen in de hersenen worden aangestuurd door taal. Taalvaardigheid is een basale voorwaarde voor de ontwikkeling van kinderen tot zelfstandige mensen. Als de taalontwikkeling niet goed verloopt, ontstaan er communicatieproblemen. Het kind kan zich niet goed uitdrukken, begrijpt niet wat er wordt bedoeld, kan moeilijk een gesprek voeren en is daardoor minder weerbaar.
2.4
Autisme en een communicatieve beperking
Kinderen met deze stoornis begrijpen de wereld wezenlijk anders. Informatie die via de zintuigen binnenkomt, wordt op een ongebruikelijke manier verwerkt. Vervolgens geven zij aan deze informatie op een andere manier betekenis dan de meesten van
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
ons zouden doen. Voor iemand met autisme kan communiceren een hele opgave zijn. Er zijn verschillende vormen van autisme. Bij kinderen die naar onze school komen, staat altijd een communicatieve beperking voorop en is de taal ingang voor het handelen.
2.5 Gevolgen Als het kind er moeite mee heeft om zich uit te drukken in taal, kan het de moed verliezen en steeds minder gaan spreken. Mogelijk voelt het zich erg alleen, het trekt zich terug in een eigen wereld, reageert afwezig en zoekt aansluiting bij jongere kinderen. Of het kind blijft juist proberen om contacten te leggen, maar het ervaart daarbij steeds het gebrek aan woorden en taal. Dat frustreert en het kind kan zich hierdoor wild en opstandig gaan gedragen. Taalproblemen veroorzaken daarnaast problemen bij het leren. Het kind kan onvol doende volgen wat er besproken wordt in de klas. Het kan niet goed om uitleg vragen. Veel leerlingen met taalproblemen hebben ook leesproblemen.
2.6 Onderzoek Ouders voelen vaak feilloos aan dat er iets aan de hand is. Zij worden soms tijdelijk gerustgesteld door de huisarts, familieleden of het consultatiebureau. Men zegt dat alles wel goed zal komen en dat er ook ‘late praters’ bestaan. Toch roepen de ouders meestal de hulp van een logopedist in. Soms kunnen de problemen door extra logopedie opgelost worden. Maar als de vorderingen teleurstellend zijn, krijgen de ouders het advies om een afspraak te maken met bijvoorbeeld een Audiologisch Centrum voor verder onderzoek. Daar wordt het gehoor van het kind onderzocht en de mogelijkheden van het kind worden bekeken. Als het kind ernstige spraak- en taalproblemen heeft die hardnekkig zijn en het goed functioneren in het onderwijs in de weg staan, kan hulp vanuit het cluster 2-onder wijs worden aangevraagd. Op het Aanmeldpunt cluster 2 wordt materiaal verzameld voor de indicatie (toelating) voor cluster 2-onderwijs. Als de indicatie wordt afge geven, zijn er twee mogelijkheden om dat onderwijs te volgen. Dat kan aan een school voor Speciaal Onderwijs cluster 2, of op een reguliere school met hulp van een ambulant begeleider (Rugzakje). Herindicatie vindt bij deze leerlingen (met ESM of ASS) om de drie jaar plaats.
2
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
3
Onze kijk op taalaanbod en taalonderwijs1 3.1
Taalaanbod in het cluster 2-onderwijs
Kinderen met ESM hebben een schoolomgeving nodig waar aandacht is voor taal en het stimuleren van de taalverwerving. De leerkrachten van het cluster 2-onderwijs hebben een specifieke opleiding gevolgd en hebben begrip voor de beperking en inzicht in de taalproblemen. • Zij gebruiken taal die net boven het niveau van de leerlingen ligt om hen te stimuleren. • Zij spreken duidelijk. • Het gesproken Nederlands wordt vaak ondersteund met gebaren (NmG). • Bij elk vak wordt bewust omgegaan met taal; alle leerkrachten houden met hun taalaanbod rekening met de leerling.
3.2
Taalonderwijs in het cluster 2-onderwijs
Taal heeft een inhoudelijk deel (onder andere: woordenschat, zinsbouw, grammatica, lezen) en een communicatief deel (onder andere: uitwisselen van ervaringen, ideeën, meningen, gevoelens). Deze onderdelen van taal krijgen alle aandacht. • In het cluster 2-onderwijs is taal niet alleen een middel om leerstof over te brengen; de Nederlandse taal is een doel op zichzelf. • Mondelinge taalvaardigheid is een vak. Dit wordt samen met de logopedist gegeven. • De leerkrachten hebben begrip voor de beperking; zij nemen de tijd en hebben het geduld om de leerling te laten uitpraten. • Cluster 2-scholen bieden taal heel bewust, gepland, doelgericht en gestructureerd aan. • Er wordt doelgericht taal- en leesonderwijs gegeven. • De taalmethodes zijn regulier, maar worden op een aangepaste manier gebruikt. • Eén van de doelen van het onderwijs is om de leerlingen zo snel mogelijk zó taalvaardig te maken, dat zij als het binnen hun mogelijkheden ligt, deel kunnen nemen aan het reguliere onderwijs.
3.3
1
Voor meer en uitgebreidere informatie kunt u het
Auris-taalbeleid (2009) aanvragen bij de directeur van de school of bij het Centraal Bureau in Gouda
De cluster 2-school
• De grootte van de groepen is beperkt, waardoor de leerlingen veel aandacht krijgen van de leerkracht. • Het lokaal is zo aangepast dat het geluid niet weerkaatst en het gemakkelijker wordt om elkaar te verstaan. De inrichting van het lokaal is rustig; de leerling wordt niet onnodig afgeleid. • De leerkrachten worden ondersteund door specialisten zoals een logopedist, kinderoefentherapeut en orthopedagoog. • De lesstof wordt verdeeld in overzichtelijke stukken die de leerling aankan. • Veel herhalen en opnieuw uitleggen hoort bij het dagelijkse lesgeven. • Leerkrachten werken bewust met veel plaatjes, foto’s, film en voorbeelden. • De school probeert de taalproblemen van de leerlingen zoveel en zo snel mogelijk te verhelpen. Bij jonge kinderen is de kans op herstel het grootst (‘repareren’). Volledig herstel van de taalproblemen lukt helaas niet altijd. Bij oudere kinderen moet er aandacht zijn voor het leren omgaan met de beperking (‘accepteren’). De leerlingen leren ook op welke manieren zij de nodige informatie kunnen verkrijgen, of hoe zij zich ondanks hun taalprobleem toch kunnen uiten (‘compen seren’). • De school richt zich niet alleen op de problemen van de leerlingen maar wil juist de sterke kanten van de leerlingen ontwikkelen. Zij wil de leerling helpen om zo veel mogelijk succeservaringen op te doen.
door een email te sturen aan
[email protected]
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
3
4
Auris-visie op onderwijs De Auris-scholen werken intensief aan het vergroten van de taal- en communicatie vaardigheden van de leerling. Taal is daarom één van de belangrijkste onderwerpen. Onder taal verstaan wij het taalaanbod, taalonderwijs en lezen. Het taalaanbod bestaat naast het Nederlands zo nodig ook uit Nederlandse Gebarentaal (NGT).
4.1 Taalverwerving Voor de ontwikkeling van de leerling is taal van groot belang. Problemen met horen, spreken of taal beïnvloeden de deelname aan onderwijs negatief. Als een leerling niet goed mee kan komen op school heeft dat gevolgen voor zijn hele ontwikkeling. Er zijn extra inspanningen nodig om deze problemen te voorkomen of te verhelpen. De Auris-scholen zijn hierin gespecialiseerd. Het onderwijs richt zich namelijk in eerste instantie op het taalvaardig maken van de leerling. Een taalvaardige leerling kan deelnemen aan het (regulier) onderwijs en later aan het arbeidsproces. Mocht dit niet of voor een deel niet mogelijk zijn, dan richt het onderwijs zich op het ontwikkelen van de sterke kanten van de leerling. Wij stellen het regulier onderwijs in staat om goed onderwijs te geven aan niet taalvaardige leerlingen of leerlingen die het risico lopen problemen te krijgen met de moedertaal. Als er meerdere leerlingen zijn met dezelfde hulpvraag dan zorgen wij voor een speciaal onderwijsaanbod binnen de reguliere school.
4.2 Leeropbrengsten De individuele ontwikkeling en het welbevinden van de leerling is belangrijk maar altijd gekoppeld aan maximale leeropbrengsten. Het aanbod op de Auris-scholen is opbrengstgericht en wordt onder andere bepaald op basis van wat de leerling nodig heeft, wettelijke kaders, de onderwijs kerndoelen en het Auris-beleid.Binnen dit aanbod krijgen leerlingen de ruimte om hun talenten optimaal te ontwikkelen. De scholen hebben een veilig pedagogisch klimaat waar leerlingen zich prettig voelen en uitgedaagd worden om te leren.
4.3
De leerling
De leerkrachten en medewerkers hebben een hoge verwachting van de leerling. Zij dagen hem uit om het beste uit zichzelf te halen. Dit wordt vastgelegd in het persoonlijk ontwikkelperspectief. De leerkrachten en medewerkers volgen de vorderingen via een leerlingvolgsysteem. De resultaten evalueren zij regelmatig en als het nodig is, passen ze het (individueel) lesaanbod aan. Overleg en samen werking met ouders/opvoeders vinden zij hierbij belangrijk. Zij zien de leerling niet los van de wereld waarin hij leeft. De leerling wordt gestimuleerd om zoveel mogelijk verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leerproces. Als hij de schooltijd afsluit, zorgt de school voor een passende plaatsing in het regulier onderwijs, het vervolg onderwijs, op een werkplek of in dagbesteding.
4
4.4
De omgeving
In onze schoolgebouwen wordt rekening gehouden met de beperking van onze leerlingen. Er is aandacht voor de akoestiek en de juiste signaal/ruis verhouding. De methodes, methodieken en materialen die op de Auris-scholen worden gebruikt, zijn wetenschappelijk onderbouwd of hebben zich in de praktijk bewezen. Om kennis over het onderwijs en het speciaal onderwijs voor onze doelgroep op peil te houden, volgen de medewerkers regelmatig interne en externe scholing. De medewerkers van Auris werken onderling nauw samen. Er is ook samenwerking met andere instanties uit het onderwijs en de zorg. Onze medewerkers gaan respectvol om met verschillende sociaal-culturele en levensbeschouwelijke achtergronden. In het onderwijsaanbod is specifiek aandacht voor diverse levensvisies.
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
5
Kwaliteit op Auris Taalkring Om er achter te komen of Auris Taalkring goed onderwijs aanbiedt, maken we ieder jaar verschillende kwaliteitsanalyses. Er worden metingen en observaties gedaan, bijvoorbeeld rondom betrokkenheid van de kinderen, lesinhoud, klassenmanagement en vorderingen van leerlingen. De bevindingen van de observaties worden samen met de toetsuitslagen van leerlingen gebruikt om analyses te maken van ons onderwijs. Deze analyses worden besproken met de staf en het management. Daaruit komen vervolgens een aantal verbeter- en aandachtspunten voort. Deze punten worden samen met de analyses gepresenteerd aan het team. De directeur, het managementteam en de staf schrijven daarna verbeterplannen en voeren deze in. Deze werkwijze komt de kwaliteit van het onderwijs ten goede. Alle scholen van de Koninklijke Auris Groep besteden veel tijd aan leerlingenzorg. Iedere school heeft een Commissie van Begeleiding (CvB). Op Auris Taalkring hebben alle betrokkenen rondom het kind zitting in deze commissie. Tijdens het schooljaar bespreekt de Commissie van Begeleiding het groepsplan met de leerkracht. Dit gebeurt twee keer per jaar; zo nodig vaker. Als een kind moeite heeft met het volgen van het programma, of juist alles al lijkt te beheersen, kijkt de leerkracht samen met de andere leden van de commissie naar eventuele individuele aanpassingen. Deze worden verwerkt in het individuele handelingsplan. Soms is de conclusie dat een kind niet meer goed op zijn plek zit binnen de huidige groep of zelfs binnen het huidige type onderwijs. De commissie brengt dan het advies uit om te gaan kijken naar een plek die beter zal aansluiten bij de behoeften van het kind. De leerkracht communiceert dit met de ouders en/of verzorgers en zij maken de uiteindelijke keuze. Ook heeft de commissie een belangrijke rol rondom de herindicatie. Als de periode van de indicatie voor speciaal onderwijs afloopt, adviseert zij een herindicatie aan te vragen of om de leerling naar een ander type onderwijs te verwijzen. Als de leerling in groep 7 zit en de school bijna gaat verlaten, kijken ouders en de Commissie van Begeleiding samen naar de mogelijkheden van het vervolgonderwijs.
5
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
6
Leren op Auris Taalkring De doelen van ons onderwijs staan beschreven in basisplannen. Per leerjaar worden per vak en/of ontwikkelgebied verschillende doelen, middelen en het aantal te besteden lesuren beschreven. De basisplannen vormen een leidraad voor ons onder wijs. Op deze manier is er een doorgaande leerlijn binnen de gehele school. Omdat alle groepen en kinderen hun eigen aandachtspunten hebben, scherpt iedere leerkracht het plan aan voor zijn of haar eigen groep. Dit aangescherpte plan noemen we het groepsplan. Hierin staat omschreven welke specifieke behoeften de groep als geheel heeft. Om deze behoeften vast te stellen, gebruiken we toetsgegevens en evaluaties van eerdere plannen. We streven ernaar om alle kinderen voor een groot deel mee te laten werken binnen dit groepsplan. De aanpassingen die nodig zijn, verwerken we per kind in een individueel handelingsplan (IHP). Ouders krijgen dit plan en hebben een gesprek hierover met de leerkracht, eventueel samen met de logopedist. De leerkracht, logopedist en alle vakleerkrachten stemmen hun begeleiding af op dit handelingsplan. Het plan vormt tevens de leidraad voor de voortgangsgesprekken die de ouders voeren met de leerkracht en eventueel de logopedist en/of de ortho pedagoog. De kinderen krijgen ook een rapport, dat is voornamelijk een document voor de kinderen zelf. Het is eerlijk, maar kindgericht geschreven. Hoewel het ook ouders en familieleden zeker informatie biedt, voeren we hierover geen ouder gesprekken. Op onze school is het onderwijs standaard orthodidactisch en orthopedagogisch. Dat wil zeggen dat onze medewerkers geschoold zijn in de specifieke aanpak die een kind met taalproblemen vraagt. Het houdt ook in dat onze methodieken hier en daar aangepast zijn, dat de frequentie van de lesuren anders is (veel meer taaluren) en dat de fysieke omgeving is aangepast op de behoeften van kinderen met taalproblemen. Tot slot is er nog de begeleiding van de logopedist die het onderwijs standaard speciaal maakt. Toch is er naast deze standaard speciale aanpak nog de mogelijkheid, zij het beperkt, voor extra (individuele) hulp. Die hulp sluit zo veel mogelijk aan bij het onderwijsaanbod in de groep. Vaak geeft de leerkracht de hulp en wordt hij/zij hierin ondersteund en geadviseerd door de zorgcoördinator, orthopedagoog, logopedist en/of kinderoefentherapeut. Een enkele keer geven deze ondersteunende specialisten zelf de hulp aan het kind. De leerkracht kent uw kind echter het best, dus we streven ernaar om hulp zoveel mogelijk binnen de klas te bieden. Er is een toenemend aantal kinderen met een dyslexieverklaring. Kinderen met deze verklaring komen in aanmerking voor het gebruik van enkele hulpmiddelen vergoed vanuit de verzekering van ouders. Op veel scholen komen deze kinderen ook in aanmerking voor extra aanbod van een remedial teacher of een leesmoeder. Op onze school is hier niet voor gekozen en wel om de volgende reden: kinderen met ernstige spraak/taalmoeilijkheden lopen allemaal een groter risico om leesproblemen te ontwikkelen. Wij vinden daarom dat het standaard aanbod al afgestemd dient te zijn op de behoeften van deze groep leerlingen. Het aanbod in de klas is op Auris Taalkring conform de meest gangbare dyslexieprotocollen. Dit houdt in dat wij ook de kinderen zonder officiële verklaring bieden wat op reguliere scholen, vaak door een remedial teacher, geboden wordt aan de groep kinderen met dyslexieverklaring.
6
Concreet houdt dit onder ander in dat: • we werken met specialistisch geschoolde leerkrachten • we werken met doelgerichte handelingsplannen
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
• we starten met het leesonderwijs in de kleutergroepen • we signaleringslijsten bijhouden voor vroege onderkenning van leesproblemen • we werken met een multisensorieel lesprogramma in de groepen 1, 2, en 3 • we werken met de nieuwste leesmethodes die ruimte bieden om les te geven volgens de nieuwste inzichten en tevens veel differentiaties bieden • we werken in de midden- en bovenbouw met interventieprogramma’s die leesonderwijs ook bij oudere kinderen zeer gestructureerd aanbieden • we in alle leerjaren veel meer uren leesonderwijs op het rooster hebben staan dan op een reguliere school (in groep 3 hebben de kinderen anderhalf uur per dag leesonderwijs!) • logopedisten een aandeel kunnen hebben in het begeleiden van leerlingen op het gebied van leesvoorwaarden • leerkrachten ondersteuning krijgen bij het geven van leesonderwijs door zorgcoördinator, logopedist, orthopedagoog en eventueel externe experts. Een dyslexieverklaring aanvragen, kan nuttig zijn voor zorg buiten de school of voor het voortgezet onderwijs. Het krijgen van specialistische hulp op onze school is echter niet afhankelijk van het al dan niet hebben van een dyslexieverklaring.
6.1
De lesstof op Auris Taalkring
In onze lessen gebruiken wij diverse methodes. De meeste methodes zijn ook in het reguliere basisonderwijs gangbaar. We kiezen hier bewust voor om een eventuele overstap naar het reguliere onderwijs te vergemakkelijken. We ontkomen er echter niet aan om deze methodes aan te passen aan de mogelijkheden van onze kinderen. De methodes dienen als basis, maar we hebben wel een aangepast programma waar dat nodig is. Hieronder treft u een opsomming aan van de door ons gehanteerde methodes voor de onderwijsleergebieden.
Lezen Voorbereidend lezen aanvankelijk leesonderwijs (groep 1 en 2): • Klankkast (aangepast) • Spreekbeeld Spreekbeeld en klankkast kunnen worden ingezet voor kinderen die problemen hebben met het lezen-spellen. Kinderen leren letters met behulp van een plaatje, een gebaar, een verhaaltje of rijmpje en een geluid. Alle zintuigen worden geprikkeld en geactiveerd. Bijvoorbeeld bij de letter ‘k’ van ‘knip’, vormen de kinderen de letter met hun vingers, en maken dan een knipbeweging. Tegelijk zeggen ze ‘k,k,k,k’. Ze zien ook een plaatje van een schaar waar de letter ‘k’ duidelijk in is geschreven. Tot slot kunnen ze de klankkast gebruiken om verschillende spelletjes te doen waarbij deze letter centraal staat. Zo wordt op een speelse manier de letter goed ingeoefend
7
Aanvankelijk lezen (groep 3 en 4): • Spreekbeeld • Veilig Leren Lezen Voortgezet leesonderwijs (groep 4 tot en met 8): • Leeslijn • SLIM SLIM is een programma voor leerlingen die veel moeite hebben met leren lezen en die de motivatie om het nog te leren grotendeels zijn verloren. Het programma sluit aan bij de uitgangspunten van het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor het Speciaal (Basis)onderwijs.
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
Schrijven Aanvankelijk schrijfonderwijs: • Schrijfatelier • Novoscript Voortgezet schrijfonderwijs: • Novoscript
Rekenen Aanvankelijk rekenonderwijs: • Wereld in Getallen Voortgezet rekenonderwijs: • Wereld in Getallen
Spelling Aanvankelijk spellingonderwijs: • Veilig Leren Lezen (geïntegreerd) Voortgezet spellingonderwijs: • Woordbouw
Taal Voortgezet taalonderwijs: • Taalverhaal (groep 5 t/m 8) Begrijpend lezen • Veilig leren lezen (groep 3 en 4) • Nieuwsbegrip (groep 5 t/m 8)
Wereldoriëntatie en Taalonderwijs Auris Taalkring biedt wereldoriëntatie aan met behulp van thema’s. Daarbij werken we ook aan de taaldoelen. De wereldoriënterende doelen zijn onderverdeeld in acht gebieden: aardrijkskunde, geschiedenis, samenleving, techniek, milieu, gezond en redzaam gedrag, verkeer en natuuronderwijs. De logopediste en de leerkracht werken intensief in de groep samen. De lessen verkeer en topografie bieden we als aparte vakken aan.
Engels Op een cluster 2-school is het Engels geen verplicht vak. Toch besteden we er in groep 7 en 8 aandacht aan, omdat de kinderen het erg leuk vinden en om hen hierin enige voorbereiding te geven op het voortgezet onderwijs.
8
6.2 Dagindeling Een dag in de onderbouw In de onderbouw zitten kinderen van vier tot ongeveer negen jaar. Een dag in een kleutergroep verloopt natuurlijk anders dan een dag in een hogere groep. Toch zijn er ook veel overeenkomsten. De kinderen van de kleutergroepen kunnen bij aankomst op school direct naar binnen. De andere kinderen halen we van het school plein op, nadat de bel is gegaan om 8.40 uur. Het eten en drinken en de contact mappen hebben allemaal een vaste plek in het lokaal. Kinderen mogen spelen of voor zichzelf werken tot de les begint. De dag begint met de groepsopening. We verwelkomen alle kinderen en daarna
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
neemt de leerkracht de dag door met behulp van pictogrammen. Iedereen weet dan wat er die dag gaat gebeuren en dat geeft een veilig gevoel. ’s Morgens zijn er twee werkblokken en tussendoor gaan de kinderen buiten spelen op het onderbouwplein. Tussen de middag gaan de kinderen eerst naar buiten en daarna gezamenlijk eten in de groep, of andersom. Kleuters spelen vaker buiten dan de overige groepen in de onderbouw. Het middagprogramma start weer om 13.00 uur en om 15.15 uur staan de taxi’s buiten te wachten om de kinderen naar huis te brengen. Bij de kleuters ligt het accent op het werken met thema’s, ontluikende geletterdheid, tel- en rekenspelletjes, het ontwikkelen van de fijne en grove motoriek en daarbij de creatieve vorming. In de overige groepen van de onderbouw, vanaf groep 3, ligt het accent op de vakken: taal, technisch lezen, schrijven en rekenen. Later in het jaar komen daar de vakken begrijpend lezen en spelling bij.
Een dag in de bovenbouw In de bovenbouw zitten kinderen in de leeftijd van ongeveer negen tot en met twaalf jaar. Structuur en regelmaat is wat telt. Het rooster van de week hangt aan de muur, elke dag heeft een kleur en de maandkalender staat op elk bord. De pictogrammen, die we veel in de onderbouw gebruiken, worden steeds meer vervangen door geschreven tekst. Het bevorderen van de zelfstandigheid is belangrijk. De weektaak staat hierin centraal. Aan het begin van de week wordt deze uitgedeeld. De kinderen plannen, na de klassikale uitleg, zelf de activiteiten die hierop staan. De kleuren van de dagen spelen hierbij een rol. De activiteit krijgt de kleur van de dag waarop de leerlingen deze wil maken. Op de weektaakuren werken de kinderen zelfstandig aan de weektaak. Naast de weektaak worden er ook lessen gegeven. De lessen die in de bovenbouw op het rooster staan zijn; rekenen, technisch lezen, spelling, begrijpend lezen, schrijven, handvaardigheid en taal. De leerlingen werken bij rekenen, technisch lezen en spel ling op hun eigen niveau, waarbij rekenen ‘groepsdoorbroken’ wordt aangeboden. De overige lessen zijn klassikaal. Voor gymnastiek en voor muzieklessen in de onder bouw zijn er vakleerkrachten. Wereldoriëntatie bieden we thematisch aan, dit in combinatie met taalonderwijs (WOT). De leerlingen zijn enkele weken met één thema bezig. Het woordenschat onderwijs speelt hierin ook een grote rol. De kinderen leren nieuwe woorden, die met het thema te maken hebben. De WOT lessen worden door de leerkracht en logopedist samen uitgevoerd. Verder is er voor de logopedist naast deze lessen ook tijd om individueel of in kleine groepjes met de leerlingen aan het werk te gaan. Contact met ouders is belangrijk. Aan het einde van de dag gaat het contactschrift mee naar huis. U kunt dan lezen wat uw kind op school heeft gedaan en zelf iets aan de leerkracht schrijven. De oudste kinderen gebruiken een agenda.
9
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
7
Gesprekkencyclus Bij aanvang van het schooljaar krijgen ouders van zittende leerlingen het hande lingsplan mee. Hier staat in beschreven waar we het komend jaar aan gaan werken. In diezelfde maand is er een bijeenkomst voor ouders waarin wordt uitgelegd wat er dat jaar in de groep allemaal gaat gebeuren. Het is belangrijk hier ieder jaar weer bij aanwezig te zijn. Los van alle informatie is het ook een mooie gelegenheid om andere ouders te ontmoeten. In de loop van het schooljaar krijgen ouders een aantal keer van ons informatie over hoe hun kind zich ontwikkelt, zowel mondeling als schriftelijk. Tussendoor kan er altijd contact worden opgenomen of een extra afspraak worden gemaakt. • Aan het begin van het schooljaar ontvangen ouders het plan dat gemaakt is voor de leerroute van hun kind. Dat is het individueel handelingsplan (IHP). Dit zal vervangen gaan worden door het ontwikkelingsperspectief (OPP). • Rond november voeren we het eerste voortgangsgesprek met ouders. Leidraad voor dit gesprek is het handelingsplan van het kind. • De dag voor de kerstvakantie krijgen de kinderen een kindgericht rapport. Dit rapport biedt ook ouders informatie, maar de toon is kindgericht. We voeren daarom ook geen rapportgesprek met u over dit document. • In januari worden alle kinderen getest met CITO. In februari krijgen ouders daar de uitslag van en verwerken wij onze observatiegegevens en testgegevens in de evaluatiekolom van het individueel handelingsplan. • Deze en andere bevindingen worden met de ouders besproken rond april, in het tweede voortgangsgesprek. • Tot slot eindigen we het jaar weer met CITO toetsen. Deze worden verwerkt in de laatste evaluatie van het individuele handelingsplan. Dit bespreken we met u in het afsluitende jaargesprek. • Op de laatste dag van het schooljaar krijgen de kinderen weer het kindgerichte rapport mee. • Ouders van kleuters en van alle nieuwe kinderen krijgen een uitnodiging voor een klassenbezoek. De meeste contacten tussen ouders en school zijn positief, maar soms kan er wel wat mis gaan. Het is goed om van tevoren af te spreken hoe het contact verloopt bij een klacht. Alle procedures zijn binnen Auris vastgelegd en staan op de website www.auris.nl of u kunt de klachtenregeling aanvragen op school.
10
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
8
Wie werken er op Auris Taalkring? Op onze school werkt een professioneel team samen aan onderwijs en zorg voor elke leerling. Alle medewerkers zijn nauw betrokken bij de vormgeving het onderwijs. De namen van de medewerkers vindt u in de schoolkalender.
Directeur De directeur van Auris Taalkring is eindverantwoordelijk voor de gang van zaken op school. Samen met de overige leden van het managementteam (= directie en teamleiders) schrijft hij het plan voor het onderwijs. Hierin is te lezen hoe de school het onderwijs organiseert, wat de inhoud is en hoe de zorg voor de leerlingen is ingericht.
Teamleider Auris Taalking heeft drie teamleiders. Zij hebben ieder een afdeling van de school onder zich en zijn verantwoordelijk voor het schoolbeleid en het personeel binnen de afdeling. Iedere teamleider heeft een speciaal aandachtsgebied binnen de school. Dit wordt jaarlijks binnen het managementteam verdeeld.
Leerkracht De leerkracht is de eerstverantwoordelijke voor de groep leerlingen. De leerkracht zorgt voor de didactische en pedagogische leerlijnen in de groep en geeft onderwijs aan leerlingen. De leerkracht kan ondersteuning vragen van verschillende mede werkers van Auris Taalkring.
Vakleerkracht Op school hebben we vakleerkrachten voor muziek en bewegingsonderwijs.
Logopedist De logopedisten begeleiden de kinderen op het gebied van spraak, taal en communicatie. Die begeleiding van de leerling kan bestaan uit: • onderzoek • wekelijkse groepslessen • individuele behandeling (vooral bij de jongste kinderen).
Onderwijsassistent en leerkrachtondersteuner Leerkrachtondersteuners en onderwijsassistenten ondersteunen de leerkracht bij het dagelijkse werk in de groepen.
Administratief medewerkers Bij de administratie kunt u terecht voor alle formulieren, betalingen en informatie over Auris Taalkring. Als u de school belt, krijgt u één van deze medewerkers aan de telefoon. Zij kunnen veel van uw vragen beantwoorden of verbinden u door met de juiste persoon.
Conciërge De conciërge ondersteunt de medewerkers. De taken zijn vooral huishoudelijk en de conciërge zorgt voor klein onderhoud in het gebouw.
Orthopedagoog De orthopedagoog ondersteunt de leerkrachten bij de begeleiding van de kinderen. Zij doet observaties, diagnostiek en ondersteunt bij behandeling of verwijzing naar externe instanties. We nemen altijd contact met u op als we de orthopedagoog inzetten bij de begeleiding van uw kind.
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
11
Maatschappelijk werker U kunt altijd contact opnemen met de maatschappelijk werker bij problemen die met school te maken hebben. U kunt hiervoor bellen met onze administratie. Alle gesprekken met de maatschappelijk werker zijn vertrouwelijk.
Kinderoefentherapeut Kinderoefentherapie is er voor kinderen met motorische problemen zoals even wichtsproblemen, vaak vallen en niet op één been kunnen staan. Ook voor kinderen die moeite hebben met grof-motorische handelingen zoals fietsen, zwemmen, rennen, springen, klimmen en klauteren. Of voor kinderen met fijn-motorische problemen zoals moeite hebben met knutselen, een onleesbaar handschrift en dergelijke. Het initiatief om een kind aan te melden voor kinderoefentherapie kan zowel vanuit de ouders als school komen. Uiteraard gebeurt dit altijd in samen spraak; zowel de leerkracht als de ouders moeten achter het starten van kinderoefen therapie staan. Daarnaast is er een verwijzing van de huisarts nodig. Na aanmelding zal er eerst motorisch onderzoek plaatsvinden. Het onderzoek en de behandelingen vinden plaats onder schooltijd en vallen financieel onder de verantwoordelijkheid van de ziektekostenverzekering.
12
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
9
Praktische zaken Klachtenregeling Voor ouders, leerlingen en medewerkers is er een klachtenregeling. We gaan er vanuit dat u uw klacht of probleem allereerst bespreekt met de persoon over wie de klacht gaat. Als het een klacht is over een leerkracht dan bespreekt u eerst uw klacht met deze leerkracht. Als het gaat om een klacht over algemene schoolzaken dan bespreekt u deze met de schooldirecteur. Als het niet lukt het probleem op te lossen dan kunt u contact opnemen met een vertrouwenspersoon. Uw klacht meldt u dan mondeling of schriftelijk bij één van onze vertrouwenspersonen. Deze probeert in een gesprek met de betrokkenen opnieuw een oplossing te zoeken. Als het probleem te groot of te complex is om in een gesprek op te lossen, kan de vertrouwenspersoon adviseren een klacht in te dienen bij de klachtencommissie van de Koninklijke Auris Groep. De vertrouwenspersoon kan helpen bij het indienen van een klacht door bijvoor beeld te helpen de klacht op papier te zetten. De vertrouwenspersoon heeft geheim houdingsplicht. De klachtencommissie onderzoekt de klacht en geeft advies aan de Raad van Bestuur van Auris. De Raad van Bestuur van Auris neemt de uiteindelijke beslissing. De klachtenregeling is op te vragen bij de administratie van onze school.
Herindicatie Leerlingen krijgen een toelating op Auris Taalkring als cluster 2-school voor drie jaar. Heeft het kind daarna nog extra hulp nodig, dan vraagt de ouder opnieuw een toelating aan. Dit noemen we een herindicatie. De Commissie voor Indicatiestelling gaat dan kijken naar de ontwikkeling van het kind en het schooldossier. Kortom, wat heeft het kind op dat moment nog aan begeleiding nodig? Wij helpen met die nieuwe aanvraag of een eventuele verwijzing naar een andere school. Voor meer informatie neemt u contact op met de school.
Vervoer Als het kind in de directe omgeving van de school woont, moet de ouder zelf voor vervoer zorgen. Kinderen kunnen ook met een taxi of busje worden gehaald. Dit moet de ouder elk jaar opnieuw aanvragen bij de afdeling onderwijs van de gemeente waar het kind woonachtig is. Voor meer informatie neemt u contact op met de school.
Ouderraad De ouderraad is er voor ouders en school. Ze organiseert activiteiten en ouderavonden, bevordert de contacten tussen ouders en school en behartigt de belangen van ouders en leerlingen. Heeft u belangstelling, neem dan contact op met de ouderraadsleden die staan vermeld in de schoolkalender. Elk jaar stellen we opnieuw de vrijwillige ouderbijdrage vast (zie de schoolkalender). We organiseren daarmee leuke activiteiten voor de kinderen, zoals cadeautjes voor sinterklaas, het kerstfeest, materiaal voor musicals, excursies en nog veel meer.
In welke groep/klas komt het kind? Aan het einde van ieder schooljaar wordt de groepsindeling vastgesteld. De groeps grootte is gemiddeld vijftien kinderen. We delen kinderen in op verschillende factoren. We streven ernaar dat groepen niet te veel veranderen en dat meisjes niet alleen in een jongensgroep belanden. Door de grote tussentijdse in- en uitstroom van leerlingen is dit helaas niet altijd te voorkomen. Groepen worden samengesteld op
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
13
zowel didactische als sociale componenten. We proberen binnen de groepen niet al te grote verschillen in leeftijd en niveau te laten ontstaan. We observeren groepen specifiek op de samenstelling tot aan de herfstvakantie. Als blijkt dat de leerling niet goed in zijn/haar groep functioneert, dan kunnen wij in overleg een overplaatsing naar een andere groep overwegen. De nieuwe groepsindeling maken we aan het einde van het schooljaar bekend in de ‘Nieuwsbrief Extra’. Auris Taalkring werkt met een onderbouw en een bovenbouw. In de onderbouw zitten leerlingen tot ongeveer negen jaar (groep 1 tot en met 4, soms 5). In de bovenbouw zitten leerlingen van negen tot en met twaalf jaar (groep 5 tot en met 8). De nummering van de groep verwijst naar het leerjaar en is vergelijkbaar met het reguliere onderwijs. De leerstofbeheersing van onze leerlingen is gemiddeld vaak iets lager. Dat geldt niet voor alle leerlingen voor alle vakken! Zo kan het zijn dat een leerling uit groep 5 rekent in het leerboek van groep 4.
Naar het voorgezet onderwijs Als een kind twaalf jaar is, komt het einde van de basisschooltijd in zicht. Op die leeftijd zijn de meeste kinderen ook toe aan een nieuw stap in hun ontwikkeling. Daarbij zal een belangrijke vraag centraal staan: welk type vervolgonderwijs sluit het beste aan bij de mogelijkheden van de leerling? Met behulp van een aantal testen vormen we een beeld van de ontwikkeling van het kind. We kijken naar de didactische ontwikkeling, de spraaktaalontwikkeling, de intellectuele mogelijkheden en naar de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. We leggen alles vast in een verslag en bespreken onze bevindingen met de ouders. Uit ervaring weten we dat veel van onze leerlingen ook in het voorgezet onderwijs gebaat zijn bij een indicatie cluster 2. Hetzij voor een plaatsing op een school voor Voortgezet Speciaal Onderwijs cluster 2, hetzij voor Ambulante Begeleiding vanuit cluster 2 bij plaatsing in bijvoorbeeld het (reguliere) vmbo. In beide gevallen moet er opnieuw een indicatie worden aangevraagd. Deze procedure neemt veel tijd in beslag. Het wachten op een toezegging of afwijzing is niet fijn, maar nog minder fijn is het wanneer er vervolgens een ander soort indicatie moet worden aangevraagd wat ook weer enkele weken gaat duren. Om te voorkomen dat scholen in het voortgezet onderwijs geen plek meer hebben voor onze leerlingen, en om de leerling meer tijd te geven om toe te werken naar de nieuwe school, starten we de hele procedure al eind groep 7. We streven ernaar om veel (onderzoeks)werk voor de zomervakantie af te ronden, zodat de aanvragen in augustus de deur uit kunnen (eerder kan en mag niet). Hierdoor weten we tijdens de adviesgesprekken die we met u gaan voeren al of uw kind een indicatie heeft. U bent vervolgens vrij om hier al dan niet gebruik van te maken.
Schorsing (en verwijdering)
14
Er zijn duidelijke richtlijnen in het geval van schorsing. Gelukkig komt het niet vaak voor. Afhankelijk van de aard van agressie bepaalt de directie in overleg met de teamleider of de leerling geschorst moet worden. Dit kan variëren van een dag tot maximaal een week, waarna opnieuw met de ouders/verzorgers en zo mogelijk de leerling wordt besproken welke stappen worden ondernomen om herhaling van agressief gedrag in de toekomst te voorkomen. Bij dit gesprek zijn de leerkracht, een lid van het managementteam en van de commissie van begeleiding aanwezig. Van het gesprek wordt een verslag gemaakt. Dit sturen we op naar de ouders/verzorgers en bewaren het in het leerlingdossier. De procedure voor definitieve verwijdering is te vinden op www.auris.nl.
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
Vakanties, vrije dagen en extra verlof Informatie over de schoolvakanties en vrije dagen staat in de schoolkalender. Buiten deze vastgestelde dagen is verlof voor vakantie nagenoeg onmogelijk. We houden ons aan de verlofregeling van de leerplichtwet. Er zijn formulieren op school voor het aanvragen van verlof in specifieke omstandigheden. De volledige verlofregeling van de gemeente Utrecht is op school verkrijgbaar. Het Suikerfeest en het Offerfeest zijn geen officiële vrije schooldagen. Wij respec teren deze belangrijke islamitische feestdagen echter wel. Er hoeft hiervoor geen verlofaanvraag te worden ingediend. Wel is het nodig de leerkracht minimaal drie dagen ervóór op de hoogte te brengen van de afwezigheid van de leerling.
Verwijsindex Op grond van een nieuwe wet krijgen we te maken met de verwijsindex. Dit is een systeem waarin scholen en instanties kinderen registreren waarover zorgen bestaan. Dit kan bijvoorbeeld zijn als de leerkracht zich zorgen maakt omdat het kind regelmatig spijbelt. Of een hulpverlener ziet dat een gezinssituatie negatieve invloed heeft op het kind. Bijvoorbeeld door alcohol, echtscheiding, geweld of psychische problemen. Registeren gebeurt door het opnemen van het Burger Service Nummer (BSN) van het kind in een geautomatiseerd systeem: de verwijsindex. Het unieke BSN is gekop peld aan de naam en geboortedatum van het kind. Hierdoor kunnen er geen mis verstanden ontstaan. Het doel van de verwijsindex is het vroegtijdig in beeld brengen van zorgen met betrekking tot het kind. Er staat geen inhoudelijke informatie over het kind in de verwijsindex.
10
Medezeggenschap In de medezeggenschapsraad (MR) overleggen ouders en medewerkers van de school over allerlei zaken die belangrijk zijn voor de school en het kind. Het gaat dan vooral om beleid. Op Auris-niveau is er ook een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) georganiseerd, die zaken bespreekt die schooloverstijgend zijn. De MR en de GMR hebben adviesrecht en/of instemmingsrecht over verschillende schoolzaken, zoals het schoolplan, de begroting, de formatie, de schoolgids etc. Voor meer informatie over de medezeggenschapsraad verwijzen wij naar de namen van de MR-leden in de schoolkalender.
15
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
11
Schoolkalender Bij deze schoolgids hoort nog een bijlage: de schoolkalender. Deze schoolkalender wordt in de eerste week van het nieuwe schooljaar aan de kinderen meegegeven. In deze kalender is allerlei informatie over dat schooljaar lezen. Ook staan alle belangrijke data hierin vermeld. Wanneer het vakantie is of wanneer er een studiedag is. Verder staat er ook altijd informatie in over de activiteiten die er voor de kinderen dat jaar worden georganiseerd zoals de sportdag, het pleinfeest, het sinterklaasfeest en kerst.
12
Website Een andere manier om op de hoogte te blijven van wat er allemaal op school gebeurt en speelt, is het lezen van de website: www.detaalkring.nl. Op deze website vindt u ook de routebeschrijving naar onze school.
13
Auris Zorg Auris Zorg heeft een aanbod voor kinderen en jongeren en hun ouders/opvoeders. Informatie hierover staat op de algemene website van Auris: www.auris.nl.
14
Auris Cursusaanbod Auris organiseert het hele jaar door cursussen voor ouders, jongeren en profes sionals. In de praktijk en door onderzoek wordt veel kennis en ervaring opgedaan en ontwikkeld over onze doelgroep. Deze kennis en ervaring delen we graag met elkaar, met ouders, opvoeders en collega’s buiten onze organisatie. Via de website www.auris.nl staat het overzicht van al onze cursussen.
16
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
Onze school maakt deel uit van de Koninklijke Auris Groep De Koninklijke Auris Groep is de professionele partner van mensen die ondersteuning nodig hebben bij horen, spreken of taal. De kernactiviteiten zijn voorlichting, preventie, diagnostiek, begeleiding, behandeling en scholing. Auris bestaat uit scholen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs, audiologische centra, aanmeldpunten, ambulante dienstverlening, zorggroepen, gezinsbegeleiding en een centraal bureau. De vestigingen zijn verspreid over midden en zuidwest Nederland. Het bestuur en de gemeenschappelijke diensten zijn gehuisvest in Gouda. Meer informatie over Auris vindt u op www.auris.nl
Schoolgids Auris Taalkring 2012-2013
Auris Taalkring Agavedreef 92 3563 EN Utrecht T (030) 266 08 75 F (030) 261 34 19 E
[email protected] W www.detaalkring.nl
Auris Taalkring dependance Hilversum
SO/TW/1206/250
Emmastraat 58 1213 AL Hilversum