12
School voor VAVO
Tilburg herbestemming 1.450 m2 schoolgebouw
Centrale gang voor en na de verbouwing
opdrachtgever
Hevo, Den Bosch in opdracht van Onderwijsgroep Tilburg, Tilburg
textieldesigner
Petra Vonk, Amsterdam
aannemer
De Combi Brabocon, Tilburg
periode
2010 - 2012
13
GESCHIEDENIS
14 Flexplekken op het podium in het centrale atrium, met aan weerszijden in de borstwering opgenomen de lockers voor de studenten en de brandslanghaspelkasten voor de brandweer.
Het schoolgebouw aan de Stappegoorweg lag van oorsprong redelijk geïsoleerd. De gemeente Tilburg heeft het gebied opgewaardeerd tot campusgebied voor studeren, sport, uitgaan en wonen. Het gebouw was grotendeels al gemoderniseerd op een laatste vleugel na van 1.450 m2. Deze vleugel bestond uit diepe praktijklokalen aan weerszijden van een inpandige gang zonder
daglicht. Het thermisch comfort liet duidelijk te wensen over en het interieur straalde in alles somberheid uit. Atelier Mariette Adriaanssen werd in 2009 gevraagd om (in competitie met drie andere bureaus) een visie te geven op de verbouwing voor de vleugel.
ORGANISATIE VAN DE SCHOOL VOOR VAVO De School voor VAVO betreft een opleiding waar men binnen 1 jaar het diploma kan opwaarderen naar VMBO-t, HAVO of VWO. De opgave bestaat hoofdzakelijk uit theorielokalen en ondersteunende ruimten. Het gebouw werd gestript tot er slechts een vloer, staalconstructie, dak en enkele binnenwanden over waren. Door de enorme maat van de praktijklokalen was er voldoende overmaat in het gebouw aanwezig. De sombere gang werd verbreed tot een centrale middenruimte en van daglicht voorzien door een groot sheddak aan te brengen. Het sheddak herinnert aan de typisch Tilburgse textielfabrieken. En voert helder noorderlicht in het hart van het gebouw.
Aan weerszijden van het centrale atrium liggen kantoren en onderwijsondersteunende ruimten. Geheel aan de buitengevels liggen de leslokalen, welke paarsgewijs worden ontsloten op het atrium. Aan de achterzijde van het atrium staat een oranje huisje met bespreekkamers, daarvoor is een podium waarop flexwerkplekken voor docenten zijn ingericht, en helemaal vooraan de pauzeruimte voor de studenten. Vanuit de centrale ruimte zijn alle loop- en zichtlijnen kort en overzichtelijk wat de school een open en veilig karakter geeft. De lokalen en kantoren zijn licht en het centrale hart is warm van sfeer.
7 7 5
1
10
2
6
10 15
1 = entree
7
7
2 = atrium
3
3 = overblijf studenten
5
5
6
4 = fl exwerkplek docenten 5 = theorielokaal 6 = kantoren 7 = berging
8
8 = OLC en mediatheek
6
9 = computerlokaal
9
5
10 = studio 11 = concentratie werkplek 12 = bespreekkamer 13 = docentenkamer
4 5 6 11
5
11
11
11
12
12
12
12
5
5 7 7
6 13
5
16
KANTOREN RONDOM HET ATRIUM De werkruimten rondom het atrium zijn inpandig gelegen en krijgen hun daglicht door de ruime noorderlicht sheddaken vanuit het atrium. Om de werkruimten tevens van de benodigde privacy te voorzien is in samenwerking met textile designer Petra Vonk een patroon ontwikkelt dat via een folie op de glaswanden is aangebracht. Het patroon bestaat uit een doorlopende band die een ab-
stractie vormt van het weefsel in de buitengevel. Daarnaast zijn nog enkele huiselijke taferelen in print aangebracht in de zin van een lamp, een plant of een zitje.
wikkelde de beplating tot de platen die nu zijn gemonteerd. Zo ontstond een unieke gevelbekleding waarmee we de School voor VAVO afronden en het ROC op een sprankelende, intrigerende maar ook ingetogen manier naar buiten brengen.
SPECIALS
Schuifdeuren tussen de concentratie werkplekken
17
Computer werkplekken voor leerlingen in het Open Leer Centrum
voor studenten
Flexibele interactieve opstelling (pilot) in een theorielokaal
Oranje huisje met de bespreekkamers
BILLBOARD VOOR HET ROC
kunsttoepassing met 300 m2 breiwerk 18
Vanwege de slechte thermische condities van de bestaande gevels vormde een belangrijk onderdeel van onze ontwerpopgave het vervangen van de gevels. Al in de visie hebben wij gepleit om de vervanging van de gevel aan de straatzijde te gebruiken als billboard voor de school. Door de stedenbouwkundige organisatie van de campus is deze gevel aan een belangrijke hoofdweg komen liggen, en daarmee een geijkt middel om de school te presenteren naar de buitenwereld.
Voor de kunsttoepassing op de gevel vroeg ik me af of de geschiedenis van Tilburg sturing kon geven aan de kunstgevel. In mijn zoektocht ging ik naar het Audax textielmuseum en zag daar werk van textiel ontwerpster Petra Vonk. Haar werk vormde aanleiding voor een samenwerking die heeft geleid tot de speciaal voor deze school ontwikkelde Raficlad plaat. In de plaat is een textielweefsel verwerkt in drie verschillende patronen. De beplating bestaat uit een translucente kunstharsplaat welke zijn stevigheid ontleent aan glasvezelmatten.
19
20
TEMPEL Aangezien de leslokalen direct grenzen aan de parkeerplaats van de school besloten wij de beplating tevens voor de ramen te laten lopen. Hierdoor kreeg het interieur een verstilde sfeer als in een tempel; de platen laten wel licht door, maar men kan er niet door naar buiten kijken. Slechts bij de vluchtdeuren, die in het verlengde van de lokaaltoegangen zitten, kan men direct naar buiten kijken. Dit verhoogd de concentratie bij de leerlingen. In nauw contact is de gevel uitgewerkt, zowel de patronen in de stof die Petra Vonk ontwierp als de maat van de beplating en de ramenopeningen waar ikzelf mee bezig was. Het breiwerk moest een bepaalde grofheid van draad krijgen, waardoor er een reliëf in de plaat ontstaat welke een prachtige lichtreflectie geeft. We experimenteerden ook met kleur, moest het gebouw nu oranje, blauw of gewoon wit worden? Tot onze verrassing bleek bij de proefopstellingen dat het effect van een wit weefsel het sterkste was, zowel vanuit het interieur als voor het exterieur. Bij de breifabriek, de firma Reuver in Beneden Leeuwen, werden proeflappen gebreid. Holland Composites in Lelystad maakte proefplaten en zo ont-
21
