school overstijgend vormingsaanbod SCHOOLJAAR Bestemd voor het Nederlandstalig basisonderwijs in Brussel

s c h o ol o verstijgend

vormingsaanbod SCHOOLJAAR 2015-2016 Bestemd voor het Nederlandstalig basisonderwijs in Brussel

INHOUD Inleiding DEEL 1: AANBOD VOOR DIRECTIES 1.

Infodagen voor directies 6

1.1. OCB voor dummy’s

6

1.2. Vraagsturing 2016 – 2017

7

2.

Workshops voor directies (en middenkader) 7

2.1. Workshop Taal en meertaligheid

7

2.2. Workshop Ouder- en buurtbetrokkenheid

7

2.3. Workshop Omgaan met diversiteit en kansarmoede

7

2.4. Workshop Brede school en breed leren

7

2.5. Workshop ICT en mediawijsheid 7 3.

OCB-Onderwijsdag voor directies 8

DEEL 2: VORMING, UITWISSELING EN INTERVISIE VOOR LERAREN, SES, ZORG EN DIRECTIES 1. Basisvormingen 10 1.1. Taalvaardigheid(sonderwijs) KO - Aardig! V aardig! Taalv aardig!

11

LO - Taal is een werkwoord

12

1.2. Schriftelijke vaardigheden

13

KO - LeveNde letters!

13

LO - Ik lees dus ik ben

14

LO - Schrijf het maar op!

15

1.3. Mondelinge vaardigheden

2.

11

16

KO - Luister… ik spreek!

16

LO - Spreken doe je niet alleen

17

Verdiepende vormingen 18

2.1. Vormingen kleuteronderwijs

18

KO - Nog een verhaaltje?

18

KO - Talige thema’s

19

KO - Klein, dapper en taalvaardig

20

2.2. Vormingen leesvaardigheid

21

LO (1) - Van letters tot verhaal

21

LO (2, 3) - Lezen is doodgewoon fantastisch!

22

LO (4, 5, 6) - LeZen, LeRen, LeVen

23

2

2.3. Vormingen schrijfvaardigheid

3.

24

LO (1, 2) - Kijk juf/meester, ik schrijf!

24

LO (3, 4, 5, 6) - S(chrijven) M(et) S(tijl)

25

Specifieke vormingen 27

3.1. Ouder- en buurtbetrokkenheid

27

KO/LO - Naar een ouderbeleid op school

27

KO/LO - Ze hebben de brief toch gehad…?!

29

3.2 ICT en taalvaardigheid

30

KO - ICT, de computer speelt mee!

30

LO - Mee(R) met ICT?!

31

3.3 Anderstalige nieuwkomers LO - Een anderstalige nieuwkomer … oh j(n)ee? 3.4 Huiswerkbeleid LO - En wat met huiswerk? 3.5 Talensensibilisering KO/LO - Op een positieve manier omgaan met diversiteit

32 32 33 33 34 34

in de klas 4. Intervisie

36

4.1. Intervisie anderstalige nieuwkomers

36

4.2. Intervisie huiswerkbeleid

36

4.3. Intervisie taalbeleidsexpert

37

5. Praktijkwinkels 5.1. 2de kleuterklas

38

5.2. 2de leerjaar

38

5.3. 4de leerjaar

38

3

Inleiding In deze brochure vindt u het schooloverstijgend aanbod van het Onderwijscentrum Brussel (OCB) voor het Nederlandstalig gewoon en buitengewoon basisonderwijs in Brussel voor het schooljaar 2015 - 2016. Het aanbod richt zich op de thema’s die door het OCB ondersteund worden: taal en meertaligheid, omgaan met diversiteit en armoede, ouder- en buurtbetrokkenheid, brede school en breed leren, ICT en mediawijsheid. De verschillende activiteiten richten zich in eerste instantie op het gewoon basisonderwijs maar kunnen ook interessant zijn voor het buitengewoon basisonderwijs. Bespreek het aanbod zeker met uw ondersteuner op school! In het eerste deel van de brochure vindt u het aanbod voor directies: infomomenten, workshops over de kerninhouden van OCB en de OCB-Onderwijsdag (slotmoment van het schooljaar 2015 – 2016). In het tweede deel vindt u het overzicht van de vormingen, intervisies en praktijkwinkels voor leraren, SES-leerkrachten, zorgcoördinatoren en directies. Omwille van de recente wijzigingen in het Brusselse onderwijslandschap hebben we ervoor gekozen om het vormingsaanbod 2015 - 2016 niet te wijzigen. Voor het schooljaar 2016 - 2017 willen we het aanbod wel grondig herzien en aanpassen aan de behoeften van de leraren en de scholen en nieuwe onderwijsevoluties. Hierbij zullen we maximaal rekening houden met de aanbevelingen van de onderwijsinspectie en met de eigenheid van de Brusselse context.

4

AANBOD VOOR DIRECTIES Het aanbod voor directies wil inspelen op vragen en noden van de Brusselse directeur, die heel uiteenlopend kunnen zijn. Daarom bieden we tijdens het schooljaar 2015 - 2016 verschillende mogelijkheden aan waar u op kunt intekenen. U kan zich nu al inschrijven voor dit aanbod via de website www.onderwijscentrumbrussel.be (klik bij ‘Diensten’ op ‘aanbod voor directies’). Later in het jaar volgt nog een uitnodiging via mail.

VORMINGEN Bij de vormingen wordt een onderscheid gemaakt tussen basisvormingen, verdiepende vormingen en specifieke vormingen. Basisvormingen zijn bedoeld voor leraren die nieuw zijn in het Brussels onderwijs en inzicht willen verwerven in krachtig taalvaardigheidsonderwijs binnen de Brusselse grootstedelijke en meertalige context. De verdiepende vormingen zijn gericht op alle leraren die al vertrouwd zijn met lesgeven in Brussel en die zich in een bepaalde inhoud willen verdiepen. De specifieke vormingen benaderen onderwijs vanuit een specifiek thema: ouderbetrokkenheid, huiswerkbeleid, ICT, … Er worden maximum 20 deelnemers voor een vorming ingeschreven. Bij minder dan 10 deelnemers vindt de vorming niet plaats. Een ingeschreven deelnemer wordt verondersteld aanwezig te zijn. Bij eventuele problemen vragen we u om zo snel mogelijk de organisatie op de hoogte te brengen ([email protected] of 02 210 63 90), zodat eventuele kandidaten op de reservelijst alsnog in aanmerking komen. Heel wat vormingen, o.a. verdiepende vormingen, bestaan uit 2 sessies. Er wordt van de deelnemers verwacht dat ze beide sessies volgen. U kan uw leraren inschrijven voor de vormingen (vóór 25 september 2015) via de website www.onderwijscentrumbrussel.be (klik bij ‘Diensten’ op ‘Vorming en uitwisseling’).

INTERVISIE EN PRAKTIJKWINKELS Het aanbod intervisie en praktijkwinkels is gericht op specifieke doelgroepen. Uitwisseling, reflectie en goede praktijken staan centraal! U kan alvast een plaatsje reserveren voor uw leraren door hen in te schrijven via de website www.onderwijscentrumbrussel.be (klik bij ‘Diensten’ op ‘Praktijkwinkels’ of ‘intervisie’). Voor dit aanbod volgt later in het jaar nog een uitnodiging via mail.

Alle activiteiten vinden plaats in het Onderwijscentrum Brussel (Marcqstraat 16 1000 Brussel), tenzij anders vermeld.

5

DEEL 1 AANBOD VOOR DIRECTIES 1. Infodagen voor directies 1.1. OCB VOOR DUMMY’S Vraagsturing, integratief werken aan ouderbetrokkenheid, brede school, klas in de media, speelpleinwerking,...?! Als nieuwe (of minder nieuwe) directeur in een Brusselse basisschool is het niet altijd makkelijk uw weg te vinden in het ondersteuningslandschap. Tijdens dit infomoment geven we informatie en beantwoorden we uw vragen over de ondersteuningsmogelijkheden en aanpak van het Onderwijscentrum Brussel.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat is de visie van het Onderwijscentrum Brussel m.b.t de kernthema’s (taal, ouders, diversiteit, brede school, ICT…)? • Waaruit bestaat het aanbod van het OCB: ondersteuning, schooloverstijgend aanbod, projecten, brede school, bibliotheek, infrastructuur,…? • Welke begeleidingsvisie hanteert het OCB? • Hoe verhoudt het OCB zich tot andere ondersteunende diensten? • …

Voor wie? Voor directies die nieuw zijn of minder nieuwe directies die een totaaloverzicht willen krijgen van de visie en werking het van OCB, om er in de toekomst maximaal gebruik van te kunnen maken. U kan één iemand uit het middenkader meebrengen.

Wanneer? Woensdag 16 september 2015 • Vanaf 12.30 broodjes • Van 13.00 - 14.30 info en uitwisseling

Waar? Onderwijscentrum Brussel, Marcqstraat 16, 1000 Brussel

Inschrijven verplicht via de website www.onderwijscentrumbrussel.be (klik bij ‘Diensten’ op ‘aanbod voor directies’)

6

1.2. VRAAGSTURING 2016 - 2017 Het OCB heeft een samenwerkingsprotocol afgesloten met de netgebonden begeleidingsdiensten en zal in de toekomst ook nauwer samenwerken met de inrichtende machten van de scholen. Een aantal initiatieven zullen dan ook in samenwerking met deze diensten verlopen. De informatie en communicatie over de vraagsturing OCB voor het schooljaar 2016 - 2017 zal via de netgebonden kanalen (netwerkdagen en/of bijeenkomst van scholengroep/gemeenschap en/of Brusselplatform) gebeuren. Meer info volgt later via deze partners.

2. Workshops voor directies (en middenkader) Beleid voeren in de Brusselse basisschool vraagt heel wat inzichten en vaardigheden. In deze workshops zoomen we telkens in op één aspect van uit de kernthema’s van het Onderwijscentrum Brussel. Het wordt steeds een samenspel van leren (via getuigenis, spreker,...) en delen (via uitwisseling, discussie,...). U kunt één of meerdere workshops kiezen. Noteer alvast de data, een uitnodiging met het concrete programma per workshop volgt in de loop van het schooljaar.

2.1. WORKSHOP TAAL EN MEERTALIGHEID Wanneer?

Dinsdag 6 oktober 2015 van 13.30 - 15.30

2.2. WORKSHOP OUDER- EN BUURTBETROKKENHEID Wanneer?

Maandag 7 december 2015 van 13.30 - 15.30

2.3. WORKSHOP OMGAAN MET DIVERSITEIT EN ARMOEDE Wanneer?

Maandag 1 februari 2016 van 13.30 - 15.30

2.4. WORKSHOP BREDE SCHOOL EN BREED LEREN Wanneer?

Donderdag 10 maart 2016 van 13.30 - 15.30

2.5. WORKSHOP ICT EN MEDIAWIJSHEID Wanneer?

Dinsdag 26 april 2016 van 13.30 - 15.30

Voor wie?

Voor directies met één iemand uit het middenkader

Waar?

Onderwijscentrum Brussel, Marcqstraat 16, 1000 Brussel

7

3. OCB-Onderwijsdag voor directies Noteer zeker woensdag 15 juni 2016 in uw agenda! De slotdag van het schooljaar 2015 - 2016 wordt een interessante onderwijsdag met in de voormiddag een boeiende spreker en/of debat over onderwijs in Brussel en in de namiddag een meer ontspannend aanbod. Het programma zal meegedeeld worden via de uitnodiging.

Voor wie?

Exclusief aanbod voor directies van het Nederlandstalig onderwijs in Brussel

Wanneer?

Woensdag 15 juni 2016 van 10.00 tot 15.00

Waar?

Informatie volgt later via de uitnodiging

8

9

Fotografie: Lander Loeckx

DEEL 2 VORMING, UITWISSELING EN INTERVISIE VOOR LERAREN, SES, ZORG EN DIRECTIES 1. Basisvormingen De basisvormingen taalvaardigheid(sonderwijs) zijn gericht op nieuwe leraren, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs in het Nederlandstalig basisonderwijs. Uw school heeft al een lange ondersteunings- en vormingshistoriek wat het voor nieuwe medewerkers niet altijd makkelijk maakt om aansluiting bij het huidige professionaliseringsbeleid binnen de school te vinden. Via deze vormingen worden ze in de basisprincipes van krachtig taalvaardigheidsonderwijs ingeleid. Deze vormingen zijn een aanrader voor elke beginnende leraar in Brussel!

10

1.1. TAALVAARDIGHEID(SONDERWIJS) Kleuteronderwijs AARDIG! V AARDIG! TAALV AARDIG! Werken aan taalvaardigheid in het kleuteronderwijs 1 sessie In jouw Brusselse kleuterklas sta je, door de grootstedelijke en meertalige context, voor belangrijke uitdagingen om alle kleuters ook in het Nederlands taalvaardig te maken. We zoeken naar manieren om het aanbod de hele dag door uitdagend te maken, zodat de kleuters steeds meer met taal kunnen doen.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat is taalvaardigheidsonderwijs? • Wat zijn de kenmerken van een krachtige leeromgeving in Brussel? • Hoe kunnen we in onze activiteiten maximaal talige kansen bieden? • Welke materialen en methodes zijn geschikt om aan taalvaardigheid te werken? • Hoe kan je gericht ondersteunen in je aanbod? • Hoe betrekken we ouders bij wat er in de klas gebeurt?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren kleuteronderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • nieuw zijn in het Brussels kleuteronderwijs; • inzicht willen verwerven in de basis van krachtig taalvaardigheidsonderwijs; • willen nadenken over wat goed taalvaardigheidsonderwijs allemaal inhoudt en hoe dit in de klas en op school vorm kan krijgen.

Wanneer? 1 oktober 2015 van 8.45 - 11.45


11

Lager onderwijs TAAL IS EEN WERKWOORD Werken aan taalvaardigheid in het lager onderwijs 1 sessie Leerlingen taalvaardig maken, neemt een centrale plaats binnen de eindtermen in. In een Brusselse klas is het echter een hele uitdaging om leerlingen in het Nederlands taalvaardig te maken. In het antwoord op deze uitdaging wordt vaak met de termen ‘taalvaardigheidsonderwijs’ en ‘betekenisvolle taken’ gegoocheld. Maar wat betekenen deze termen precies? In deze sessie gaan we op zoek naar het antwoord op deze centrale vraag.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat is taalvaardigheidsonderwijs? • Wat zijn betekenisvolle taken? • Hoe ondersteun je deze taken als leraar? • Hoe bouw je een rijk en talig klimaat uit? • Hoe kan je ouders betrekken bij wat in de klas gebeurt?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • nieuw zijn in het Brussels lager onderwijs; • inzicht willen verwerven in de basis van krachtig taalvaardigheidsonderwijs; • willen nadenken over wat goed taalvaardigheidsonderwijs allemaal inhoudt en hoe dit in de klas en op school vorm kan krijgen.



12

1.2. SCHRIFTELIJKE VAARDIGHEDEN Kleuteronderwijs LEVENDE LETTERS! Ontluikende geletterdheid 1 sessie Ervaringen met geschreven taal maken deel uit van de leefwereld van kleuters. Ze vormen mee de basis voor het latere lees- en schrijfonderwijs. Brusselse kleuters hebben vaak erg verschillende kansen om met geschreven taal in contact te komen. Via een krachtige leeromgeving kan je alle kleuters voldoende ervaringskansen bieden.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat is ontluikende geletterdheid? • Waarom werken aan ontluikende geletterdheid? • Hoe bouw je al bij de jongste kleuters aan een krachtige leeromgeving voor ontluikende geletterdheid? • Hoe geef je doelgerichte, betekenisvolle prikkels aan kleuters? • Hoe stimuleer je de lees- en schrijfhonger bij kleuters? • Welke mogelijkheden zijn er om ouders in dit proces te betrekken?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren kleuteronderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • nieuw zijn in het Brussels kleuteronderwijs; • inzicht in ontluikende geletterdheid willen verwerven. De vorming richt zich zowel tot leid(st)ers van de eerste, tweede en derde kleuterklas als tot leraren van het eerste leerjaar.

Wanneer? 3 december 2015 van 8.45 - 11.45


13

Lager onderwijs IK LEES DUS IK BEN Werken aan leesvaardigheid in het lager onderwijs 1 sessie Leesvaardigheid is een belangrijke deelvaardigheid in de ontwikkeling van kinderen. De grote diversiteit van de Brusselse schoolpopulatie vraagt een efficiënt, rijk en motiverend leesonderwijs dat de basis voor school- en maatschappelijk succes legt. In deze sessie gaan we in op het algemene kader en de basisprincipes van goed leesonderwijs.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat zijn belangrijke doelen van het leesonderwijs? • Hoe kan je aandacht hebben voor zowel technisch lezen, begrijpend lezen als leesplezier? • Wat zijn betekenisvolle leestaken? • Hoe ondersteun je kinderen voor, tijdens en na de leestaak om tot betere resultaten te komen? • Hoe kan je op een motiverende, uitdagende manier leeskansen verruimen?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • nieuw zijn in het Brussels lager onderwijs; • nog niet eerder rond leesvaardigheid gewerkt hebben; • willen nadenken over wat goed leesonderwijs allemaal inhoudt en hoe dit in de klas en op school vorm kan krijgen.



14

Lager onderwijs SCHRIJF HET MAAR OP! Werken aan schrijfvaardigheid in het lager onderwijs 1 sessie Doorheen het lager onderwijs leren kinderen gaandeweg hun ideeën neer te pennen. Dat is niet vanzelfsprekend. Ideeën zo neerschrijven dat ze voor een lezer duidelijk zijn, is moeilijk voor alle kinderen. Het werken aan schrijven op een taalvaardige manier staat in deze sessie centraal.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat zijn belangrijke doelen voor schrijfvaardigheid? • Wat maakt schrijven moeilijk? • Wat zijn complete schrijftaken? • Hoe ondersteun je kinderen voor, tijdens en na een schrijftaak? • Hoe werk je aan een rijk schrijfklimaat in de klas?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • nieuw zijn in het Brussels lager onderwijs; • nog niet eerder rond schrijfvaardigheid gewerkt hebben; • willen nadenken over wat goed schrijfvaardigheidsonderwijs inhoudt en hoe dit in de klas vorm kan krijgen.

Wanneer? 1 december 2015 van 8.45 – 11.45


15

1.3 MONDELINGE VAARDIGHEDEN Kleuteronderwijs LUISTER … IK SPREEK! Mondelinge vaardigheden in de kleuterklas 2 sessies Kleuters leren heel de dag taal door wat zij doen, ervaren en beleven. Een rijk taalaanbod, veel spreekkansen voor de kleuters en een goede ondersteuning zijn de ingrediënten om de taalverwerving te stimuleren. Luisteren en spreken bij kleuters … de hele dag door!! Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe verloopt de taalverwerving en hoe kan je die positief beïnvloeden? • Welke doelen moet je voor luisteren en spreken nastreven? • Hoe kan je de betrokkenheid van alle kleuters tijdens luisteren spreekmomenten verhogen? Op welke wijze hou je daarbij rekening met verschillen in taalvaardigheid? • Hoe kan je mondelinge vaardigheden op elk moment van een klasdag een plaats geven? • Welke zijn de belangrijke vaardigheden die je hier als leraar bewust dient voor in te zetten?

In sessie B zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Welke werkvormen zijn geschikt om in taalgemengde groepen aan mondelinge vaardigheden te werken? • Hoe kan je de ontwikkeling van mondelinge vaardigheden binnen zelfstandige activiteiten kansen geven (vrij spel, zelfstandig werk, hoekenwerk, … )? • Hoe kan je ouders bij de ondersteuning van mondelinge vaardigheden betrekken? Sessie B sluit op sessie A aan en bestaat uit de toepassing van de basisprincipes uit sessie A.

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren kleuteronderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • nieuw zijn in het Brussels kleuteronderwijs; • inzicht willen verwerven in het werken aan mondelinge vaardigheden.

Wanneer? Sessie A: 7 januari 2016 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 28 januari 2016 van 8.45 - 11.45


16

Lager onderwijs SPREKEN DOE JE NIET ALLEEN Mondelinge vaardigheden in de lagere school 2 sessies Spreken en luisteren zijn de vaardigheden die de basis voor communicatie en leren vormen. Ze zijn bijgevolg van cruciaal belang in het onderwijs. Kinderen moeten vaardig worden om in communicatieve situaties op school en erbuiten te functioneren. Voor veel Brusselse leerlingen is zowel de thuistaal, de omgevingstaal als de schooltaal verschillend. Voor hen vormen de mondelinge vaardigheden dan ook een hinderpaal. Een uitdaging voor de klaspraktijk! Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Welke doelen moet je voor spreken en luisteren nastreven? • Hoe creëer je een veilig klimaat met veel kansen voor spreken en luisteren? • Wat zijn goede spreek- en luistertaken? • Wat is het belang van het geven van feedback en het ondersteunen van kinderen om hun luisteren spreekvaardigheid te bevorderen? • Hoe creëer je binnen de klas meer ruimte voor spreek- en luisterkansen? • Hoe kan je ouders bij het stimuleren van mondelinge vaardigheden betrekken?

In sessie B behandelen we de volgende onder werpen: • Wat zijn goede spreek- en luistertaken? • Op welke manier kan je feedback geven en ondersteuning bieden aan kinderen om hun luisteren spreekvaardigheid te bevorderen? • Uitwisselen van succeservaringen. • Concrete voorbeelden van meer spreek- en luisterkansen. Sessie B sluit op sessie A aan en bestaat uit de toepassing van de basisprincipes uit sessie A.

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • nieuw zijn in het Brussels lager onderwijs; • inzicht willen verwerven in het werken aan mondelinge vaardigheden.

Wanneer? Sessie A: 13 oktober 2015 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 12 november 2015 van 8.45 - 11.45


17

2. Verdiepende vormingen De verdiepende vormingen zijn gericht op leraren die reeds een goede basis op het vlak van taalvaardigheidsonderwijs hebben en die hun kennis willen verdiepen. Deze vormingen, die telkens uit 2 sessies bestaan, bieden heel wat ruimte voor interactie en uitwisseling.

2.1. VORMINGEN KLEUTERONDERWIJS Kleuteronderwijs NOG EEN VERHAALTJE? Omgaan met prentenboeken in de kleuterklas 2 sessies Prentenboeken zijn onmisbaar voor de taalverwerving, de algemene ontwikkeling, de ontluikende geletterdheid en de wereldverkenning van elke kleuter. Hoe breng je prentenboeken écht tot leven? Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe kies je een prentenboek? • Hoe maak je prentenboeken voor alle kleuters toegankelijk? • Lees je voor of vertel je? Of combineer je voorlezen en vertellen? • Welke mogelijkheden en werkvormen zijn er om prentenboeken in de klas uit te werken? • Hoe betrek je ouders hierbij? Tijdens het zoeken naar antwoorden op deze vragen werken de deelnemers een prentenboek uit. De deelnemers zijn bereid om het gekozen prentenboek uit sessie A verder uit te werken en uit te proberen in de klas vóór sessie B, zodat hier ervaringen over kunnen uitgewisseld worden. In sessie B staan we langer stil bij de items uit sessie A. We kijken met een kritische blik naar activiteiten bij prentenboeken en wisselen ervaringen uit.

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren kleuteronderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die: • de basisprincipes van taalvaardigheidsonderwijs onder de knie hebben; • dieper op het werken met prentenboeken willen ingaan. Ook aan te raden voor leraren die met de jongste kleuters werken.



18

Kleuteronderwijs TALIGE THEMA’S Taal (stimu)leren via thema’s 2 sessies Ook op zoek naar mogelijkheden om ál je kleuters te prikkelen om actief de wereld te verkennen? Dan kunnen rijke en uitdagende thema’s een oplossing bieden! We geven tips om thema’s boeiender en leerzamer, maar vooral taliger aan te pakken. Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In de sessies A en B zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat zijn rijke en uitdagende thema’s? • Hoe kan je via een thema de betrokkenheid, de taalvaardigheid en de leerkansen van élk kind verhogen? • Hoe kan je bij elke activiteit, hoekenwerk en vrij spel bewust aandacht voor taal hebben? • Hoe kan je positief met de aanwezige verschillen tussen de kleuters omgaan? • Hoe kan je ouders bij thema’s betrekken?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren kleuteronderwijs, SES-leraren en zorgcoördinatoren. Sterk aanbevolen om deze vorming samen met je SES leerkracht en/of zorgcoördinator te volgen. Sla de handen in elkaar en jullie thema’s worden nog rijker!



19

Kleuteronderwijs KLEIN, DAPPER EN TAALVAARDIG Taalvaardigheid tijdens klasthema’s en klasroutines bij de jongste kleuters 2 sessies Bij de jongste kleuters wordt het fundament gelegd voor een succesvolle schoolloopbaan. Door de taalheterogeniteit en het multiculturele karakter van een Brusselse klasgroep is het stimuleren van taalvaardigheid bij deze jongste kleuters een specifieke uitdaging. Hoe kan je daar tijdens klasthema’s en klasroutines aan werken? Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In de sessies A en B zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe verwerven jonge anderstalige kleuters taal? Welke vaardigheden zijn hierbij van belang? • Wat mag je op het gebied van taalproductie en taalbegrip bij jonge kleuters verwachten? • Wat is zeer typisch aan de ontwikkeling van deze jonge kleuters? • Hoe werk je routines en thema’s bij de jongste kleuters doelgericht én taalstimulerend uit? • Hoe bouw je bij de jongste kleuters aan een goede communicatie en samenwerking met ouders?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor alle leraren kleuteronderwijs, kinderverzorgsters, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die het werken aan taalvaardigheid bij de jongste kleuters (2,5- tot 3-jarigen) als een extra uitdaging ervaren.

Wanneer? Sessie A: 24 november 2015 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 8 december 2015 van 8.45 - 11.45


20

2.2. VORMINGEN LEESVAARDIGHEID Lager onderwijs VAN LETTERS TOT VERHAAL Differentiatie bij het leren lezen in het eerste leerjaar 2 sessies Vol verwachtingen starten kinderen in het eerste leerjaar. Ze kijken ernaar uit om te leren lezen. Maar dat lezen onder de knie krijgen, blijkt voor velen taaier dan verwacht. De taalvaardigheid Nederlands van veel kinderen in een Brusselse school is immers nog volop in ontwikkeling. Van bij de aanvang zijn er heel wat verschillen tussen de kinderen. Dit betekent dat gedifferentieerd onderwijs in het eerste leerjaar van een Brusselse school een noodzaak is. In 2 sessies gaan we in op de specifieke uitdagingen van het leren lezen in een Brusselse klas.

In sessie A zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe ga je om met verschillen tussen kinderen? • Wat betekent diagnosticerend onderwijzen? • Hoe vertrek je van leerlingenresultaten om differentiatie vorm te geven? • Welke mogelijkheden zijn er om binnen je leesonderwijs aandacht voor woordenschatuitbreiding te hebben?

In sessie B zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Welke conclusies trek je uit de leerlingenresultaten van je eigen klas en hoe zet je deze om in concrete acties? • Hoe kan je remediëring vormgeven? • Hoe kan je van bij de aanvang van het leren lezen aan leesbegrip werken? • Hoe bouw je een rijk en veilig leesklimaat uit om leesplezier te bevorderen?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs eerste leerjaar, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die over specifieke uitdagingen bij het leren lezen in Brussel willen reflecteren.

Wanneer? Sessie A: 12 januari 2016 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 2 februari 2016 van 8.45 - 11.45


21

Lager onderwijs LEZEN IS DOODGEWOON FANTASTISCH! Lezen in het tweede en derde leerjaar 2 sessies Bij de aanvang van het tweede leerjaar hebben kinderen al heel wat leesvaardigheid opgebouwd, maar het leesproces is nog niet voltooid. De technische leesvaardigheid dient verder ontwikkeld te worden in nauwe samenhang met de ontwikkeling van begrijpend lezen en leesplezier. Een gedifferentieerde aanpak is hierbij noodzakelijk. Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In de sessies A en B zoeken we antwoorden op de volgende vragen: • Hoe bouw je een rijk en veilig leesklimaat uit om het leesplezier te bevorderen? • Hoe ondersteun je begrijpend lezen in je klas? Welke plaats hebben leesstrategieën daarin? • Wat maakt begrijpend lezen moeilijk voor je leerlingen? Hoe pak je dat in je klas aan? • Hoe kan je aan technisch lezen werken? • Wat is het belang van breed evalueren in het kader van leesvaardigheid? • Wat doe je met leesresultaten op klas- en schoolniveau? • Hoe moet je in je klas met grote verschillen in leesvaardigheid bij de leerlingen omgaan? • Welke mogelijkheden zijn er om ouders bij het leesproces van hun kind te betrekken? • Hoe ga je om met lezen binnen andere vakken?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs tweede en derde leerjaar, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die de basisprincipes van taalvaardigheidsonderwijs toepassen en zich in alle aspecten van lezen binnen een taalvaardige context willen verdiepen.

Wanneer? Sessie A: 19 november 2015 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 10 december 2015 van 8.45 - 11.45


22

Lager onderwijs LEZEN, LEREN, LEVEN Lezen in het vierde, vijfde en zesde leerjaar 2 sessies Bij de aanvang van het vierde leerjaar hebben kinderen al heel wat leesvaardigheid opgebouwd, maar het leerproces is nog niet voltooid. Naast de blijvende aandacht voor technisch lezen in functie van het leesbegrip, moeten kinderen ook leren diverse teksten op verschillende niveaus verwerken. Diagnostiek en een gedifferentieerde aanpak vormen de sleutel tot een betere leesvaardigheid. Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Waar zijn de problemen op het vlak van lezen in de bovenbouw aan toe te schrijven? • Hoe zorg je in de bovenbouw voor een rijk en motiverend leesklimaat? • Wat zijn aandachtspunten bij betekenisvolle taken? • Hoe kunnen ouders en school elkaar ondersteunen in functie van het leesproces van de leerlingen?

In sessie B zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Met welke factoren dien je bij begrijpend lezen rekening te houden (o.a. leesstrategieën, woordenschat, technisch lezen, coöperatief leren,…)? • Hoe kunnen ouders en school elkaar ondersteunen in functie van het leesproces van de leerlingen?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs vierde, vijfde en zesde leerjaar, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs, die willen investeren in het behalen van de eindtermen lezen in het basisonderwijs en dit vanuit een goede basiskennis op het vlak van taalvaardig leesonderwijs.

Wanneer? Sessie A: 16 februari 2016 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 8 maart 2016 van 8.45 - 11.45


23

2.3. VORMINGEN SCHRIJFVAARDIGHEID Lager onderwijs KIJK JUF/MEESTER, IK SCHRIJF! Werken aan schrijfvaardigheid in de eerste graad 2 sessies Schrijven in het eerste en tweede leerjaar is niet vanzelfsprekend. Nochtans zijn er tal van mogelijkheden om met jonge kinderen aan het schrijven te gaan. We kijken over de muur van de kleuterschool om te ontdekken hoe kleuters ‘schrijven’ en zoeken hiervoor aansluiting bij het schrijfonderwijs in de eerste graad. Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe ontwikkelt het schrijven van een kind zich? • Hoe wordt in de kleuterklas aan ‘schrijven’ gewerkt? • Hoe kan je creatief schrijven (in de eerste helft van het eerste leerjaar) als nog niet alle letters aan bod gekomen zijn? • Aan welke eisen moeten schrijftaken in het eerste en tweede leerjaar voldoen?

In sessie B zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe ondersteun je jonge kinderen op de verschillende momenten van de schrijfontwikkeling? • Hoe ondersteun je de verschillende aspecten van het schrijfproces? • Op welke manier kan je ondersteunen? Hoe doe je dat concreet? Opmerking: Het technische aspect van het leren schrijven – het aanleren van klank-letterkoppelingen en het schrijfmotorische aspect – komt in deze vorming niet aan bod. Er wordt enkel op schrijfvaardigheid (creatief schrijven) ingegaan.

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren eerste en tweede leerjaar, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die de basisprincipes van taalvaardigheidsonderwijs reeds toepassen en zich in het schrijfonderwijs bij jonge leerlingen willen verdiepen.



24

Lager onderwijs S(CHRIJVEN) M(ET) S(TIJL) Werken aan schrijfvaardigheid in de tweede en derde graad Hoe leerlingen liever en beter leren schrijven? 2 sessies Leren schrijven is geen eenvoudige opgave voor kinderen en is dit evenmin voor de leraar. Om van leerlingen competente schrijvers te maken, is het belangrijk dat we het schrijfproces stap voor stap aanpakken. Evaluatie en een gedifferentieerde ondersteuning vormen de sleutel tot een betere schrijfvaardigheid. Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A zoeken we antwoorden op de volgende vragen: • Wat moet een goede schrijver kennen en kunnen? • Welke schrijftaken geef je aan leerlingen van de tweede en derde graad? • Waar lopen kinderen tegenaan als ze leren schrijven? • Wat zijn de doelen schrijfvaardigheid in het basisonderwijs? Welke zijn de gelijkenissen en verschillen met de doelen van de eerste graad secundair onderwijs? • Hoe kan je leerlingen op de schrijftaak oriënteren? • Hoe geef je concrete gedifferentieerde ondersteuning en (mondelinge) feedback tijdens de schrijftaak? • Hoe evalueren kinderen zichzelf?

In sessie B zoeken we antwoorden op de volgende vragen: • Wat bespreek je tijdens het klassikale reflectiegesprek na de schrijftaak? • Hoe geef je concrete gedifferentieerde ondersteuning na de schrijftaak? • Hoe geef je feedback (schriftelijke feedback, reflectiegesprek, tweede schrijfronde, tekstrevisie,…)? • Welke plaats krijgen spelling en taalbeschouwing in een schrijftaak? • Hoe evalueer je de schrijfvaardigheid van de leerlingen?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs tweede en derde graad, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directeurs die de basisprincipes van taalvaardigheidsonderwijs reeds toepassen en zich willen verdiepen in het ondersteunen en evalueren van het schrijfproces bij de leerlingen.

Wanneer? Sessie A: 3 maart 2016 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 17 maart 2016 van 8.45 - 11.45


25

26


3. Speciﬁeke vormingen De specifieke vormingen leggen de focus op een aantal specifieke thema’s zoals ouderbetrokkenheid, ICT, anderstalige nieuwkomers, huiswerkbeleid en talensensibilisering.

3.1. OUDER- EN BUURTBETROKKENHEID NAAR EEN OUDERBELEID OP SCHOOL 2 sessies Ouders zijn een belangrijke partner voor elke school. Van de samenwerking tussen ouders en school worden leerlingen beter. Een schoolspecifiek en in een concrete taal geformuleerd ouderbeleid is een houvast voor het schoolteam in de communicatie en de samenwerking met ouders. Alle ouders betrekken bij wat er op school gebeurt o.a. door hen uit te nodigen, door hen inzicht in de klaspraktijk te geven, door hen in hun ondersteunende rol als ouder te stimuleren en ook door hen inspraak te geven, kan een meerwaarde voor alle betrokken actoren zijn. Aan de hand van een ontwikkelingsmodel ‘ouderbetrokkenheid’ maken we in de vormingen kennis met de belangrijke elementen in de uitbouw van een schoolspecifiek ouderbeleid. Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A staan we stil bij de meer waarde van ouderbetrokkenheid en bij de inhoud en de noodzaak van een specifiek ouderbeleidsplan.We zoeken antwoorden op volgende vragen: • Wat versta je onder ouder- en buurtbetrokkenheid en waarom is ze belangrijk? • Welke vormen kan je onderscheiden? • Welke aspecten spelen een belangrijke rol in de uitbouw van een ouderbeleid op school? • Met welke Brusselse uitdagingen wordt de school geconfronteerd in functie van ouderbetrokkenheid en leerkansen van de leerlingen? Hoe kan de school daar rekening mee houden? • Welke rol speelt de buurt rondom de school in functie van ouderbetrokkenheid en leerkansen van de leerlingen? • Welke zijn de verschillende noodzakelijke stappen binnen de school (proces met het team) om tot een gedragen ouderbeleidsplan te komen?

In sessie B gaan we in op verschillende mogelijke concrete acties die de ouderbetrokkenheid vorm kunnen geven.We zoeken antwoorden op volgende vragen: • Hoe kan je zicht krijgen op de betrokkenheid van de ouders bij het leren van hun kind? • Welke vormen, niveaus, richtingen van samenwerking met ouders kun je onderscheiden? • Hoe zorg je ervoor dat oudercontacten, schoolpoortcontacten, openklasmomenten, infomomenten, invulling van het huiswerk, het gebruik van het heen- en weerschriftje, het uitwerken van de schoolwebsite, praatcafés, oudercomité,… succesvol zijn? • Hoe realiseer je enerzijds de participatie van ouders op school en anderzijds de betrokkenheid van ouders thuis in functie van de schoolloopbaan van de kinderen? • Hoe pak je dit in jouw school concreet aan?

27

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Directies, SES-leraren, zorgcoördinatoren en leraren van het basisonderwijs die op klas- en schoolniveau de ouderbetrokkenheid onder de loep willen nemen en optimaliseren.



28

ZE HEBBEN DE BRIEF TOCH GEHAD…?! Mondelinge en schriftelijke communicatie tussen school en ouders 1 sessie Een krachtige samenwerking tussen ouders en school is op een goede communicatie gebaseerd. De school moet zowel mondeling als schriftelijk met ouders in interactie gaan en dient daarom over de juiste inzichten en vaardigheden te beschikken.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe kan je de communicatie tussen school en ouders optimaliseren? • Hoe zorg je voor een begrijpelijke communicatie met alle ouders? • Waar zitten mogelijke drempels? • Welke variatie aan communicatievormen zijn er? • Welke zijn kenmerken van goede mondelinge en schriftelijke communicatie tussen school en ouders? Het Huis van het Nederlands Brussel biedt in overleg met OCB de mogelijkheid om via een schoolspecifieke vorming en/of een vervolgtraject op schoolniveau de mondelinge en schriftelijke communicatie verder te verfijnen. Meer informatie vind je op de website www.huisnederlandsbrussel.be/content/aanbod-scholen-en-schoolteams.

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Directies, SES-leraren, zorgcoördinatoren en leraren van het basisonderwijs die op klas- en schoolniveau de ouderbetrokkenheid onder de loep willen nemen en optimaliseren.

Wanneer? 15 maart 2016 van 8.45 - 11.45


29

3.2. ICT EN TAALVAARDIGHEID Kleuteronderwijs ICT, DE COMPUTER SPEELT MEE! ICT als element van een krachtige leeromgeving 1 sessie Het leren omgaan met ICT is niet verplicht in de kleuterschool, maar het kan wel. Meer nog, via multimedia kun je op een leuke manier talige doelen bereiken! In deze vorming gaan we na hoe jij ICT als krachtig leermiddel in je kleuterklas kan inzetten.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Waarom is het zinvol om ICT in de kleuterklas te gebruiken? • Waar moet je op letten als je een ICT-opdracht voor je klas maakt? • Wat zijn voorbeelden van goede ICT-opdrachten? • Hoe kun je de klasthema’s met ICT verrijken?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren kleuteronderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren die de basisprincipes van taalvaardigheidsonderwijs kennen en die dieper willen ingaan op het werken met multimedia in de kleuterklas.

Wanneer? 4 februari 2016 van 8.45 - 11.45


30

Lager onderwijs MEE(R) MET ICT?! ICT als element van een krachtige leeromgeving 1 sessie Sinds september 2007 zijn de ICT-eindtermen van kracht. Je hebt misschien al met computers in de klas gewerkt. Maar welke doelen moet je ermee bereiken? En belangrijker nog… voor welke talige doelen kan je die computers inschakelen? Hoe pak je dat dan het best aan? In deze sessie belichten we de mogelijkheden en de valkuilen van ICT als element van een krachtige leeromgeving.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Hoe kan je je taalleeromgeving met ICT verrijken? • Hoe wend je de motiverende kracht van ICT zinvol aan? • Waar moet je aan denken als je een ICT-activiteit organiseert? • Hoe ondersteun je een ICT-activiteit? • Wat zijn de aandachtspunten bij het betrekken van ouders?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren lager onderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren en ICT-coördinatoren die de basisprincipes van taalvaardigheidsonderwijs kennen en die willen stilstaan bij het inzetten van ICT als krachtig taalleermiddel in de lagere school.

Wanneer? 14 januari 2016 van 8.45 - 11.45


31

3.3. ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS Lager onderwijs EEN ANDERSTALIGE NIEUWKOMER… OH J(N)EE? Werken met anderstalige nieuwkomers 2 sessies Het zal je maar overkomen. Van de ene op de andere dag heb je een anderstalige nieuwkomer in je klas. Een kind dat uit een ander land komt en onze taal niet spreekt. Jij begrijpt het kind niet en het kind begrijpt jou niet. Het kind komt terecht in een voor hem ongewone situatie. Als school wil je dat de anderstalige nieuwkomer zich welkom voelt en dat hij voldoende taalvaardig wordt om zich in de klas en op school te beredderen. In deze sessie ontdek je hoe de zorg voor een anderstalige nieuwkomer vorm kan krijgen. Deze vorming is uit 2 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In de sessies A en B zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat is het wettelijk kader rond onderwijs aan anderstalige nieuwkomers? • Hoe organiseer je het onthaal? • Welke doelen streef je na? • Waarmee houd je rekening als je een anderstalige nieuwkomer in de klas plaatst? • Hoe kan je een anderstalige nieuwkomer in een krachtige leeromgeving ondersteunen? • Hoe kan je met de ouders van een anderstalige nieuwkomer communiceren en samenwerken? In sessie A geven we, via concrete casussen, kaders mee om op deze vragen een antwoord te bieden. In sessie B passen we deze kaders toe, rekening houdend met de schoolspecifieke vragen van de deelnemers.

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Directies, zorgcoördinatoren, SES-leraren en leraren die zich in de omgang met anderstalige nieuwkomers willen inwerken.



Naast deze vorming vinden er ook intervisiemomenten plaats waar je - samen met collega’s - op zoek kan gaan naar oplossingen om problemen of uitdagingen bij de opvang van anderstalige nieuwkomers aan te pakken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden, discussies,… wisselen we ideeën, tips en ervaringen uit met collega’s die eveneens met deze doelgroep werken. Om aan de intervisiemomenten deel te kunnen nemen, is het belangrijk eerst deze vorming te volgen, zodat vanuit dezelfde basisvisie kan vertrokken worden. Zie verder in deze brochure (“intervisie”).

32

3.4. HUISWERKBELEID EN WAT MET HUISWERK? Werken aan een huiswerkbeleid en de huiswerkpraktijk op school 3 sessies Huiswerk is een actueel thema dat heel wat vragen oproept: Is huiswerk zinvol? Wat mag er van de leraar, de leerling en de ouders verwacht worden? Zorgt huiswerk niet voor grotere kansenongelijkheid? Wat als huiswerk moeilijk verloopt? Heeft huiswerk wel leereffect? Het is belangrijk dat scholen over hun huiswerkpraktijk nadenken en overleggen. Dit proces leidt tot de uitwerking van een kwalitatief huiswerkbeleid met duidelijke afspraken en verwachtingen naar alle betrokkenen. Het huiswerkbeleid geeft richting aan een doordachte en zinvolle huiswerkpraktijk. In deze vormingen wordt zowel achtergrondinformatie geboden als de tools worden aangereikt om op de eigen school een huiswerkbeleid uit te werken. Deze vorming is uit 3 sessies opgebouwd, die op elkaar aansluiten.

In sessie A staan we stil bij het wat en hoe van huiswerk. We zoeken antwoorden op volgende vragen: • Waar heeft huiswerk allemaal mee te maken? • Waarom geven we huiswerk? • Wat verwachten we van ouders wat betreft huiswerkbegeleiding? • Hoe vermijden we dat huiswerk kansenongelijkheid vergroot?

In de sessies B en C gaan we in op de verschillende aandachtspunten om een gedragen visie over huiswerk met het schoolteam uit te werken en de huiswerkpraktijk te optimaliseren. We zoeken antwoorden op volgende vragen: • Welke stappen zetten we bij het werken aan een huiswerkbeleid op school? • Hoe werk je met het team aan een gelijkgerichte visie en veranker je dit in een uitgeschreven huiswerkbeleid? • Welke mogelijkheden zijn er om met ouders over het huiswerkbeleid te communiceren? • Wat zijn de consequenties van het huiswerkbeleid voor de klas- en huiswerkpraktijk? • Hoe kan je via huiswerk aan ‘leren leren’ werken? • Hoe kan je differentiëren bij huiswerk?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor directies, zorgcoördinatoren, SES-leraren en leraren lager onderwijs die op schoolniveau diepgaander over huiswerk willen nadenken en een huiswerkbeleid willen uitwerken. Per team worden 2 deelnemers verwacht waarvan minstens 1 iemand uit het middenkader (directie, SES-leerkracht, zorgcoördinator) om een kerngroep te vormen die het proces op school in goede banen kan leiden.

Wanneer? Sessie A: 21 januari 2016 van 8.45 - 11.45 Sessie B: 18 februari 2016 van 8.45 - 11.45 Sessie C: 22 maart 2016 van 8.45 - 11.45

Waar? Onderwijscentrum Brussel, Marcqstraat 16, 1000 Brussel In een volgend schooljaar kan een terugkomsessie worden georganiseerd voor de deelnemers die met het proces van huiswerkbeleid op de eigen school aan de slag zijn gegaan. Zie verder in deze brochure (“intervisie”). 33

3.5. TALENSENSIBILISERING OP EEN POSITIEVE MANIER OMGAAN MET DIVERSITEIT IN DE KLAS 1 sessie Talensensibilisering brengt leerlingen via speelse en motiverende activiteiten in contact met verschillende talen en bevordert zo hun openheid en gevoeligheid voor die talen. Bij talensensibilisering is het niet rechtstreeks de bedoeling om een taal te leren, maar wel om via talen de leerlingen iets over talen te leren. Zo ontwikkelen kinderen een positieve attitude tegenover talen en culturen en staan ze ook meer open voor de schooltaal. Bovendien versterkt talensensibilisering hun taalvaardigheid en bevordert het hun interculturele gerichtheid.

In deze sessie zoeken we antwoorden op volgende vragen: • Wat is talensensibilisering? • Waarom doe je aan talensensibilisering? • Hoe werk je aan talensensibilisering in de klas?

Voor wie? (maximum 20 deelnemers) Voor leraren kleuter- en lager onderwijs, SES-leraren, zorgcoördinatoren die de basisprincipes van taalvaardigheidsonderwijs kennen en die actief én doelgericht met taaldiversiteit aan de slag willen gaan.


Waar? Onderwijscentrum Brussel, Marcqstraat 16, 1000 Brussel Deze vorming wordt gegeven door het Onderwijscentrum Brussel i.s.m. het RIC Foyer.

34

35


4. Intervisie 4.1. INTERVISIE ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS In deze intervisiegroep krijg je de kans om uit te wisselen en te reflecteren over je werking met anderstalige nieuwkomers in de klas en op school. Er wordt ook ruimte gecreëerd om goede praktijken te delen of casussen te bespreken. Alle informatie wordt steeds verwerkt in een groeiboek dat ter beschikking wordt gesteld aan de deelnemers.

Voor wie? Voor leraren, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directies die werkervaringen willen uitwisselen met collega’s. Je kan pas aansluiten bij de intervisiegroep als je de basisvorming over anderstalige nieuwkomers hebt gevolgd.

Wanneer? 30 november 2015 van 13.30 - 15.30

Waar? Onderwijscentrum Brussel, Marcqstraat 16, 1000 Brussel Inschrijven kan nu al via de website www.onderwijscentrumbrussel.be (klik bij ‘Diensten’ op ‘Intervisie’). Voor dit aanbod volgt later op het jaar nog een uitnodiging via mail met het concrete programma.

4.2. INTERVISIE HUISWERKBELEID In deze intervisiegroep krijg je de kans om uit te wisselen en te reflecteren over de ontwikkeling van een huiswerkbeleid op je school. Er wordt gewerkt aan de hand van vragen en ervaringen vanuit de deelnemers.

Voor wie? Voor leraren, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directies die werkervaringen willen uitwisselen met collega’s. Je kan pas aansluiten bij de intervisiegroep als je de vormingen rond huiswerkbeleid hebt gevolgd.

Wanneer? 14 december 2015 van 13.30 - 15.30


36

4.3. INTERVISIE TAALBELEIDSEXPERT In deze intervisiegroep krijg je de kans om uit te wisselen en te reflecteren over de ontwikkeling van een taalbeleid op je school op basis van de meerdaagse opleiding taalbeleidsexpert. Concrete praktijkvoorbeelden vormen het uitgangspunt van deze intervisie.

Voor wie? Voor leraren, SES-leraren, zorgcoördinatoren en directies die werkervaringen willen uitwisselen met collega’s. Je kan pas aansluiten bij de intervisiegroep als je de meerdaagse opleiding taalbeleidsexpert hebt gevolgd.

Wanneer? 19 mei 2016 van 13.30 – 15.30


37

5. Praktijkwinkels In de Brusselse scholen vind je heel wat praktijkvoorbeelden, die elke dag hun nut op de klasvloer bewijzen en de moeite waard zijn om met collega’s te delen. Tijdens de praktijkwinkels vertellen leraren aan collega’s over hun praktijk, zodat zij er, al dan niet met ondersteuning, ook mee aan de slag kunnen gaan.

5.1. PRAKTIJKWINKEL 2DE KLEUTERKLAS Wanneer?

16 februari 2016 van 13.30 – 15.30

5.2. PRAKTIJKWINKEL 2DE LEERJAAR Wanneer?

24 maart 2016 van 13.30 – 15.30

5.3. PRAKTIJKWINKEL 4DE LEERJAAR Wanneer?

12 april 2016 van 13.30 – 15.30

Waar? Onderwijscentrum Brussel, Marcqstraat 16, 1000 Brussel Inschrijven kan nu al via de website www.onderwijscentrumbrussel.be (klik bij ‘Diensten’ op ‘Praktijkwinkels’). Voor dit aanbod volgt later op het jaar nog een uitnodiging via mail met het concrete programma.

38

39


VU Eric Verrept, leidend ambtenaar, E. Jacqmainlaan 135 1000 Brussel

Marcqstraat 16, 1000 Brussel , Tel. 02 210 63 90 E-mail [email protected]

school overstijgend vormingsaanbod SCHOOLJAAR Bestemd voor het Nederlandstalig basisonderwijs in Brussel

Recommend Documents