Nova 5 havo en uw lesplanning Om u te helpen bij het opstellen van een lesplanning en PTA is een voorbeeldplanning opgesteld: vijf hoofdstukken met CE-onderwerpen en één SE-keuzeonderwerp, dus zes hoofdstukken totaal. Bij het opstellen hiervan is uitgegaan van een leerjaar met effectief 29 lesweken à drie lessen van elk 50 minuten. Totaal zijn er dus 87 lessen in een jaar. Hierbij is rekening gehouden met bijvoorbeeld toetsweken, rapportvergaderingen, eventuele projecten of projectweken en vrije dagen buiten de vakanties (zoals Pasen en Pinksteren). Dit scenario is opgesteld voor de docent die zes hoofdstukken volledig wil doorwerken in leerjaar 5. Dat wil zeggen: – er wordt geen theorie weggelaten; – alle leerlingen doen van elk hoofdstuk een P-deel en een M-deel; – per hoofdstuk worden minstens drie experimenten gedaan (al dan niet in de vorm van een demonstratie); – in de loop van het jaar wordt twee of drie keer een open onderzoek gedaan; – bij elk hoofdstuk wordt een diagnostische toets afgenomen; – bij elk hoofdstuk wordt een proefwerk afgenomen. Scenario voor verdeling van de lesuren bij het behandelen van geheel Nova 5 havo in één schooljaar hoofdstuk
lessen
8 Arbeid en energie
19
9 Trillingen en golven
18
10 Transport van elektrische energie
11
11 Radioactiviteit
15
12 Medische beeldvorming
11
13 Spiegels en lenzen / 14 Het menselijk lichaam
13 Totaal
87
Scenario voor verdeling van de onderdelen over de lessen Op de volgende bladzijden vindt per hoofdstuk een mogelijke indeling van de lessen. Voor hoofdstuk 8 en 9 zijn relatief veel lessen ingeruimd omdat dit pittige hoofdstukken zijn. De voorkennistoets kunt u ook thuis laten maken door de leerlingen. Bij sommige lessen wordt aangegeven dat u kunt kiezen voor een P-deel of een M-deel. De tijd die nodig is om een P-deel af te handelen zal over het algemeen langer zijn dan de tijd die nodig is voor een M-deel. U kunt dan mogelijk ook twee M-delen in die les doen.
Lesplanning Hoofdstuk 8: Arbeid en energie les onderdelen 1
Inleiding hoofdstuk, filmpjes, voorkennistoets
2
P-deel of M-deel
3
Paragraaf 1
4
Paragraaf 2, Experiment 1
5
Paragraaf 2
6
Paragraaf 3, Experiment 2
7
Paragraaf 3
8
Paragraaf 4, Experiment 3
9
Paragraaf 4, Experiment 4
10 Paragraaf 5, Experiment 5 11 Paragraaf 5 12 Paragraaf 6, Experiment 6 13 Paragraaf 6, Experiment 7 14 Paragraaf 7 15 Paragraaf 7 16 M-deel of P-deel* 17 Onderzoeksopdrachten P-deel* 18 Afronding hoofdstuk en diagnostische toets 19 Proefwerk H8
Lesplanning Hoofdstuk 9: Trillingen en golven les onderdelen 1
Inleiding hoofdstuk, filmpjes, voorkennistoets
2
P-deel of M-deel
3
Paragraaf 1
4
Paragraaf 1
5
Paragraaf 2, Experiment 1
6
Paragraaf 2, Experiment 2
7
Paragraaf 3
8
Paragraaf 3
9
Paragraaf 4, Experiment 3
10 Paragraaf 4, Experiment 4
11 Paragraaf 5 12 Paragraaf 5 13 Paragraaf 6 14 Paragraaf 6 15 M-deel of P-deel* 16 Onderzoeksopdrachten P-deel* 17 Afronding hoofdstuk en diagnostische toets 18 Proefwerk H9
Lesplanning Hoofdstuk 10: Transport van elektrische energie les onderdelen 1
Inleiding hoofdstuk, filmpjes, voorkennistoets
2
P-deel of M-deel
3
Paragraaf 1, Experiment 1
4
Paragraaf 2, Experiment 2
5
Paragraaf 2, Experiment 3, Experiment 4
6
Paragraaf 3, Experiment 5, Experiment 6
7
Paragraaf 4, Experiment 7
8
M-deel of P-deel*
9
Onderzoeksopdrachten P-deel*
10 Afronding hoofdstuk en diagnostische toets 11 Proefwerk H10
Lesplanning Hoofdstuk 11: Radioactiviteit les onderdelen 1
Inleiding hoofdstuk, filmpjes, voorkennistoets
2
P-deel of M-deel
3
Paragraaf 1
4
Paragraaf 2
5
Paragraaf 2
6
Paragraaf 3, Experiment 1
7
Paragraaf 4, Experiment 2
8
Paragraaf 4
9
Paragraaf 5
10 Paragraaf 6 11 Paragraaf 6 12 M-deel of P-deel* 13 Onderzoeksopdrachten P-deel* 14 Afronding hoofdstuk en diagnostische toets 15 Proefwerk H11
Lesplanning Hoofdstuk 12: Medische beeldvorming les onderdelen 1
Inleiding hoofdstuk, filmpjes, voorkennistoets
2
P-deel of M-deel
3
Paragraaf 1
4
Paragraaf 2, Experiment 1
5
Paragraaf 2
6
Paragraaf 3, Experiment 2
7
Paragraaf 3
8
M-deel of P-deel*
9
Onderzoeksopdrachten P-deel*
10 Afronding hoofdstuk en diagnostische toets 11 Proefwerk H12
Lesplanning Hoofdstuk 13: Spiegels en lenzen les onderdelen 1
Inleiding hoofdstuk, filmpjes, voorkennistoets
2
P-deel of M-deel
3
Paragraaf 1
4
Paragraaf 2
5
Paragraaf 3
6
Paragraaf 4, Experiment 1, Experiment 2
7
Paragraaf 4, Experiment 3, Experiment 4
s8 Paragraaf 5, Experiment 5 9
Paragraaf 5, Experiment 6
10 M-deel of P-deel* 11 Onderzoeksopdrachten P-deel* 12 Afronding hoofdstuk en diagnostische toets 13 Proefwerk H13
Lesplanning Hoofdstuk 14: Het menselijk lichaam les onderdelen 1
Inleiding hoofdstuk, filmpjes, voorkennistoets
2
P-deel of M-deel
3
Paragraaf 1
4
Paragraaf 1
5
Paragraaf 2
6
Paragraaf 3, Experiment 1
7
Paragraaf 3
8
Paragraaf 4, Experiment 2
9
Paragraaf 4
10 M-deel of P-deel* 11 Onderzoeksopdrachten P-deel* 12 Afronding hoofdstuk en diagnostische toets 13 Proefwerk H14
PTA havo Nova natuurkunde leerjaar 5 periode Nova 1
8 Arbeid en energie Instaptoets § 1 t/m 7 M- en P-delen Practica Open onderzoeken Diagn. toets 9 Trillingen en golven instaptoets § 1 t/m 3
2
9 Trillingen en golven § 4 t/m 6 M- en P-delen Practica Open onderzoeken Diagn. Toets
(sub)domeinindeling
M-P-T ٭deel
T/P weging O٭٭
C2 Energieomzettingen D1 Eigenschappen van stoffen en materialen (deels) T B1 Informatieoverdracht (deels) M P en practica A4 Studie en beroep practica A5 Onderzoeken A10 Kennisontwikkeling en -toepassing A11 Technisch-instrumentele vaardigheden T A12 Rekenkundige en wiskundige vaardigheden A13 Vaktaal
B1 Informatieoverdracht (deels) G1 Gebruik van elektriciteit (deels) B2 Medische beeldvorming (deels)
PO T
5% 10%
PO T
5% 10%
PO T
10% 20%
T M P en practica practica
A4 Studie en beroep A5 Onderzoeken A10 Kennisontwikkeling en –toepassing A11 Technisch-instrumentele vaardigheden T 10 Transport van A12 Rekenkundige en wiskundige vaardigheden elektrische energie A13 Vaktaal P en practica Instaptoets practica §1 t/m 4 M- en P-delen Practica Open onderzoeken T Diagn. Toets
3
11 Radioactiviteit Instaptoets §1 t/m 3 11 Radioactiviteit § 4 t/m 6 M- en P-delen Practica Open onderzoeken Diagn. Toets 12 Medische beeldvorming Instaptoets §1 t/m 3 M- en P-delen Practica Open onderzoeken Diagn. Toets
B2 Medische beeldvorming
T M P en practica practica
A4 Studie en beroep A5 Onderzoeken A10 Kennisontwikkeling en –toepassing A11 Technisch-instrumentele vaardigheden A12 Rekenkundige en wiskundige vaardigheden T P en practica A13 Vaktaal practica
13 Spiegels en lenzen Instaptoets §1 t/m 5 M- en P-delen Practica Open onderzoeken Diagn. Toets óf 14 Het menselijk lichaam Instaptoets §1 t/m 4 M- en P-delen Practica Open onderzoeken Diagn. toets
B3* Optica of F* Menselijk lichaam
T M P en practica practica
A4 Studie en beroep A5 Onderzoeken A10 Kennisontwikkeling en –toepassing A11 Technisch-instrumentele vaardigheden A12 Rekenkundige en wiskundige vaardigheden T P en practica A13 Vaktaal
M-P-T٭-deel: Maatschappelijke deel (ICT), Praktijkdeel of Theoriedeel T/PO٭٭: Toets of Praktische opdracht
practica
PO T
10% 30%
Nova 5 havo en het CE/SE In onderstaand schema ziet u dat de eerste vijf hoofdstukken stof bevatten voor het CE. Voor hoofdstuk 13 en 14 geldt het volgende: – H13 Spiegels en lenzen en H14 Het menselijk lichaam zijn samen met H6 Technische automatisering en H7 Aarde en klimaat (leerjaar 4) de subdomeinen waarvoor een beperkte keuze geldt. – Dat wil zeggen dat u twee van deze vier subdomeinen moet behandelen en moet toetsen in het SE. Hoofdstuk 8 Arbeid en energie 9 Trillingen en golven 10 Transport van elektrische energie 11 Radioactiviteit 12 Medische beeldvorming 13 Spiegels en lenzen 14 Het menselijk lichaam
CE x x x x x
moet in SE
mag in SE x x x x x
beperkte keuze beperkte keuze
De domeinen in Nova havo In onderstaande tabel ziet u alle hoofdstukken van de twee delen van Nova havo. Hierin wordt aangegeven waar welke domeinen uit de Syllabus aan bod komen. hoofdstuk titel
domeinen en Subdomeinen volgens Syllabus
opmerkingen
banen, horizontale worp en 2 s = ½ · a · t is geen examenstof
1
Beweging
C1.1, C1.2
2
Elektriciteit
G1.1, G1.2, G1.3
3
Krachten
C1.3, C1.4, C1.5, C1.6, H
moment is geen examenbegrip; geen derde wet van Newton
4
Materialen
D1.1, D1.2, D1.3, D1.4, D1.5, D1.6, H
bijzondere materialen is facultatief
5
Aarde en heelal
E1.1, E1.2, E1.3, E1.4, E1.5
6
Technische automatisering
G2**
SE
7
Aarde en klimaat
E2**
SE
8
Arbeid en energie
C2.1, C2.2
9
Trillingen en golven
B1.1, B1.2, B1.3, B1.4, ook: informatieoverdracht B1.5, B1.6, E1.6
10
Transport van elektrische energie
G1.2, G1.3, G1.4, G1.5
11
Radioactiviteit
B2.1, B2.2, B2.3
12
Medische beeldvorming
B2.1, B2.3, B2.4, H
13
Spiegels en lenzen
B3**
SE
14 **SE
Menselijk lichaam
F**
SE
Domeinen A en I: De diverse onderdelen van domein A (Vaardigheden) komen in vrijwel alle hoofdstukken aan bod, voor een deel in de experimenten en open onderzoeken. In paragraaf 1.2 wordt bijvoorbeeld tussendoor het onderwerp significante cijfers behandeld. Het subdomein A4 (Studie en beroep) en A10 (Kennisontwikkeling en -toepassing) komt bij uitstek in de M-delen aan bod. De subdomeinen A6 (Ontwerpen) en I3 (Ontwerp) hebben in Nova 5 havo aandacht en hiervoor worden ook aparte opdrachten in de ICT aangeboden. Het subdomein A7 (Modelvorming) komt in hoofdstuk 1 en 2 en 4 aan bod en krijgt ook in latere hoofdstukken aandacht. De vaardigheden uit subdomein A8 (Natuurwetenschappelijk instrumentarium), A11 (Technisch-instrumentele vaardigheden) en A14 (Vakspecifiek gebruik van de computer) worden vooral bij het uitvoeren van de experimenten en open onderzoeken geoefend. Bij de open onderzoeken komt ook subdomein A5 (Onderzoeken) om de hoek kijken. Subdomein A12 (Rekenkundige en wiskundige vaardigheden) kunnen uiteraard volop geoefend worden bij het maken van de opgaven. Voor Nova 5 havo geldt de volgende koppeling tussen de domeinen B, C, E, F, G en H uit de Syllabus en de paragrafen van de zeven hoofdstukken:
code
korte omschrijving
paragraaf in Nova 5 havo
B1.1
trillingsverschijnselen
9.1
B1.2
eigentrilling van een massa-veersysteem
9.2
B1.3
golfverschijnselen
9.3
B1.4
staande golven
9.4
B1.5
(u,x)-diagram en (u,t)-diagram
9.3
B1.6
informatieoverdracht
9.6
B2.1
uitzending, voortplanting en opname van elektromagnetische straling
11.5
B2.2
ioniserende straling
11.1, 11.2, 11.3, 11.6
B2.3
halveringstijd en halveringsdikte
11.4, 11.5
B2.4
medische beeldvormingstechnieken
12.1, 12.2, 12.3
B3
optica
13.1 t/m 13.5
C2.1
kracht, verplaatsing, arbeid, snelheid en vermogen
8.1, 8.3, 8.5, 8.6
C2.2
energieomzettingen bij bewegingen
8.2, 8.4, 8.7
E1.6
elektromagnetische straling en het heelal
9.5, 12.2
F
menselijk lichaam
14.1 t/m 14.4
G1.2
serie- en parallelschakelingen
10.3, 10.4
G1.3
elektrisch vermogen en rendement
10.1
G1.4
opwekken van elektriciteit
10.2
G1.5
transport van elektrische energie
10.2, 10.4
H
natuurkunde en technologie
12.3