Ingekomen:
UJUN 2010
scala college I;' ■ (t)gymnasium - (t)atheneum - havo - vmbo - LOOT
Routing
Afd. nno Opbergen
Aan de Gemeenteraad van Alphen aan den Rijn Postbus 13 2400 AA ALPHEN AAN DEN RIJN
Alphen aan den Rijn, 10 juni 2010 Betreft: jaarrekening 2009 Scala College Geadite Gemeenteraad, In de vergadering van de Raad van Toezicht op 9 juni 2010 is de jaarrekening voorlopig vastgesteld. Naar aanleiding van artikel 13 lid 3 van de statuten Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Alphen aan den Rijn, stuur ik u hierbij, ter instemming, de jaarrekening 2009 van het Scala College. In de eerstvolgende vergadering na uw instemming zal de Raad van Toezicht de jaarrekening definitief vaststellen.
Inmiddels verblijf ik, hoogachtend.
LD. Jol, lid college van bestuur
Bijl: Jaarrekening 2009
postbus 458 2400 AL Alphen aan d en Rijn
telefoon fax
0172 423737 0172 423742
e-mail website
[email protected] www.scalacollege.nl
____^^_
BESLUITVORMING Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn en omstreken
Besluit:
Voorlopig vaststellen jaarrekening 2009
De jaarrekening 2009 met exploitatieresultaat € 158.860 is voorlopig vastgesteld in de vergadering van de Raad van Toezicht van 9 juni 2010.
Namens de Raadvari toezicht,
tc^ Ihrrj. den Ouden, voorzitter
dhr. J. ten Voprde, secretaris
BEHOORT BU ..^Q/oi^H^-X
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn
RAPPORT INZAKE HET JAARVERSLAG 2009
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Postbus 458 2400 AL Alphen aan den Rijn Telefoon 0172-423737 E-mail
[email protected] Website www.pr.scalacollege.nl Datum 23-04-2010
•]
INHOUDSOPGAVE Pagina INLEIDING Aanbieding Bestuursverslag Financiële positie Resultaat Kengetallen
3 4 24 25 26
JAARREKENING Grondslagen Balans per 31 december 2009 Staat van Baten en Lasten over 2009 Kasstroomoverzicht 2009 Toelichting behorende tot de balans per 31 december 2009 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Overzicht verbonden partijen Toelichting op de staat van baten en lasten over 2009 Accountantsverklaring (Voorstel) bestemming van het exploitatieresultaat Gebeurtenissen na balansdatum
27 29 31 32 33 40 41 42 48 50 51
OVERIGE GEGEVENS
BIJLAGE(N) Gegevens over de Rechtspersoon Geoormerkte doelsubsidies OCW (model G) Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens
52 53 54 55
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
A.
Inleiding
Aanbieding De Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn biedt u hierbij het "Rapport inzake het Jaarverslag" over de periode 1 januari 2009 tot en met 31 december 2009 aan. Het "Rapport inzake het Jaarverslag" bestaat uit een balans per 31 december 2009 en een Staat van Baten en Lasten over de periode 1 januari tot en met 31 december 2009, welke beide zijn voorzien van de benodigde specificaties en toelichtingen.
Per 1 augustus 2005 is de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Alphen aan den Rijn opgericht ter vervanging van de tot dan toe bestaande Gemeenschappelijke Regeling. De Stichting heeft alle bezittingen en schulden van de Gemeenschappelijke regeling overgenomen, hetgeen betekent dat de balans en exploitatierekening vanaf 1 augustus 2005 worden geacht te zijn voortgezet door de Stichting.
-3-
Bestuursverslag bij de jaarrekening 2009 van het Scala College te Alphen aan den Rijn 1 . Algemeen Visie Het Scala College is een openbare school. ledere leerling die in staat is het onderwijs op het aangeboden niveau te volgen is welkom en wordt gelijk behandeld. Als openbare school hebben wij geen voorkeur voor één bepaalde levensbeschouwing. Wij respecteren de verschillen in cultuur en denken en laten de leerlingen daarmee kennismaken. In de dagelijkse schoolpraktijk, in de klas en in de organisatie keren de principes van openheid en respect terug. Het Scala College is leerlinggericht. De school heeft een goed pedagogisch klimaat, waarin leerlingen zich vrij, met plezier en met zelfvertrouwen, kunnen ontplooien. Het woord scala (trap of ladder) verwijst naar het ruime aanbod van opleidingsmogelijkheden om hoger op te komen. Als brede scholengemeenschap voor (tweetalig) gymnasium, (tweetalig) atheneum, havo, en vmbo biedt het Scala College een verscheidenheid aan studiemogelijkheden, voor zowel praktisch als voor theoretisch ingestelde leerlingen. Om leerlingen de kans te geven door te groeien wordt in de brugklas het dakpansysteem gehanteerd en wordt waar mogelijk de doorstroming van vmbo theoretische leerweg naar havo en van havo naar vwo via aansluitingsprogramma's opengehouden. Veel tijd en energie wordt besteed aan de begeleiding van de leerlingen bij het leren en in de persoonlijke ontwikkeling. Tijdens hun schoolloopbaan krijgen ze zicht op hun leervaardigheden, leermotieven en persoonskenmerken, zodat ze uiteindelijk het diploma halen dat bij hun mogelijkheden past en de overstap kunnen maken naar vervolgonderwijs of maatschappij. Het Scala College hecht er aan dat leerlingen gemotiveerd naar school gaan. Daarom is gekozen voor het concept "Onderwijs op Maat", waarbij leerlingen worden aangesproken op datgene waar zij belangstelling voor en plezier in hebben, gecombineerd met een degelijk onderwijsaanbod. Leren in een positief klimaat, tezamen met kwaliteitseisen stellen aan docenten en leerlingen, dragen bij aan goede resultaten. Kernactiviteiten Zoals hierboven vermeld verzorgt het Scala College onderwijs in het vmbo, havo en vwo. Aan het vmbo (basis- en kaderberoepsgericht) zijn de richtingen zorg en welzijn breed, handel en administratie en sport, dienstverlening en veiligheid verbonden. In de theoretische leerweg van het vmbo worden alle sectoren aangeboden. In de eerste twee leerjaren wordt naast het reguliere onderwijs in de zogenaamde allroundklassen onderwijs verzorgd in sportklassen, highschoolklassen en cultuurklassen. Waar mogelijk wordt dit in het derde leerjaar doorgezet en is er een aanbod van de genoemde accenten bij de keuze van de examenvakken. De school kent een afdeling tweetalig vwo. Het Scala College heeft de LOOT-status, waardoor (aankomende) sporttalenten zo nodig faciliteiten kunnen worden geboden om sport en school op een goede wijze te combineren. Het Scala College is tevens cultuurprofielschool en is gecertificeerd voor het tweetalig onderwijs. Juridische structuur Het Scala College te Alphen aan den Rijn is op 1 augustus 1994 ontstaan uit een fusie van de Koningin Julianaschool voor voorbereidend beroepsonderwijs en de Gemeentelijke Scholengemeenschap Albanianae voor mavo, havo en vwo. De rechtspersoon van het Scala College is vanaf 1 augustus 2005 de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Alphen aan den Rijn (werknaam: Stichting Scala College). De Raad van Toezicht van het Scala College was gedurende het boekjaar 2009 als volgt samengesteld: de heer J. den Ouden (voorzitter), de heer J. ten Voorde (secretaris), de heer J.H. 't Hart (penningmeester), mevrouw M. Chaudron (lid) en de heer J.G. van de Kolk (lid). Het College van Bestuur van het Scala College was in 2009 tot 1 oktober als volgt samengesteld: de heer A.J.M, van Gils (voorzitter, personeelszaken en externe contacten) en de heer H.D. Jol (organisatie en planning, financiën en huisvesting). De onderwijsportefeuille behartigden zij samen. De heer Van Gils nam 1 oktober afscheid als voorzitter van het College van Bestuur, na ruim dertien jaar het Scala College geleid te hebben. Hij werd opgevolgd door de heer B.M. Visser MA.
Financieel Jaarverslag
4
Scala College
De portefeuilleverdeling tussen voorzitter en lid bleef ongewijzigd. Het College van Bestuur wordt direct ondersteund door de vestigingsdirecteuren: de heer H.W.G.M. Weeber (onderbouw, vestiging Nieuwe Sloot), Mevrouw G.J. Engberts (vmbo, havo, vestiging Diamantstraat) en de heer R.Th.H.M. van Workum (vwo midden- en bovenbouw, vestiging Dr. Sacharovlaan). Een staffunctionaris onderwijs, een staffunctionaris kwaliteitszorg, een staffunctionaris facilitaire zaken, een hoofd informatisering en een hoofd ICT, een personeelsfunctionaris en verschillende administratieve functionarissen zorgen voor verdere ondersteuning. Het besluit om over te gaan naar een Raad van Toezicht - model werd in 2007 genomen en geëffectueerd. Dit past in het kader van Good Governance en een heldere scheiding van bestuur en toezicht. 2. Personeelsbeleid Samenstelling personeel Met de groei van de school is ook het aantal personeelsleden van het Scala College fors toegenomen. Enkele cijfers: het aantal FTE's onderwijzend personeel is sinds 1 oktober 2004 gestegen van 114,4759 naar 176,6716. Ter vergelijking: de OOP - formatie is in die periode gestegen van 21,3239 naar 40,8250 FTE's en de directieformatie daalde van 5,8075 naar 5,0000 FTE's. De stijging van de formatie OOP is voornamelijk toe te schrijven aan de indiensttreding van een aantal onderwijsassistenten en een groot aantal LIDO's, en een versterking van de staf (personeelszaken, secretariaat, facilitair en systeembeheer). Deze cijfers bevestigen het beeld dat in het jaarverslag over 2006 naar voren kwam uit een benchmark naar overhead in het Voortgezet Onderwijs: het Scala College wil de middelen vooral inzetten voor het primaire proces met een verantwoord minimum aan overhead. In totaal steeg het aantal personeelsleden van de school van 2004-2009 van 191 naar 289. Samenwerkingsverband 5=1 en Opleidingsschool Sinds ruim 10 jaar vormt het Scala College samen met het Anna van Rijn College uit Nieuwegein, de RSG Broklede uit Breukelen, het Minkema College uit Woerden en het Schoonhovens College uit Schoonhoven het samenwerkingsverband 5 = 1 . Eerste inzet van het samenwerkingsverband is het gezamenlijk ontwikkelen van een goed personeelsbeleid, zoals leeftijdsbewust personeelsbeleid, begeleiding van beginnende èn van ervaren personeelsleden, aandacht voor mobiliteit, kwaliteitszorg e.d. Al spoedig bleek samenwerking op breder terrein zinvol. Zo zijn op het gebied van ICT, het onderwijs in de tweede fase en het vmbo diverse contacten ontstaan en bestaat er een uitgebreide uitwisseling van ervaringen op het gebied van taakbeleid en formatiebeleid. Het Samenwerkingsverband is een partnerschap aangegaan met de Hogeschool van Utrecht (Educatief Partnerschap, EPS) met als doel een positieve bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de opleiding van onderwijspersoneel, onder meer door het ter beschikking stellen van een substantieel aantal stageplaatsen en het aanstellen van LIDO's (leraren in duale opleiding) en LIO's (leraren in het laatste jaar van hun (duale) opleiding). In een dieptepilot onderzoekt het Scala College samen met een tiental andere scholen de mogelijkheden om te komen tot een zogenaamde "Academische opleidingsschool", waar naast onderwijs ook onderzoek een integraal deel van de studie uitmaakt. In de pilot werken medewerkers van het Scala College, van de Hogeschool en Universiteit van Utrecht en studenten samen aan innovatieve projecten en aan de borging van de kwaliteit van door hen ontwikkeld materiaal. Door de intensieve samenwerking van school en opleidingsinstituut zijn goede ervaringen opgedaan. Het Scala College toont op die manier aan dat het ook voor toekomstige docenten een aantrekkelijke werkgever is. Functiebouwwerk Onderdeel van de tot 2009 geldende CAO-afspraken was de toetsing van de diverse functies aan de FUWA-VO systematiek. In 2005 is deze ingrijpende operatie in eerste aanleg afgerond voor de geledingen OOP, Directie en OP. Met de PMR werd toen afgesproken door de invoering van de functie senior-docent (gewaardeerd in LC) het carrièreperspectief te vergroten voor degenen die dat ambiëren en daarvoor de nodige competenties bezitten. Er werd een streefformatie afgesproken waarbij 15% van de docenten een LC-functie zou bezetten, op termijn werd beoogd een verdeling 55% LB, 35% LC en 10% LD te realiseren.
Financieel Jaarverslag
5
Scala College
Actieplan Leerkracht In 2008 is door de minister besloten in het kader van het Actieplan Leerkracht (naast een reeks andere maatregelen) de scholen meer geld ter beschikking te stellen voor beter betaalde docentenfuncties. Daarbij krijgen de scholen uit de regio's rond de vier grote steden een extra bedrag. Het Scala College valt binnen één dezer regio's. De mogelijkheden blijken uit de volgende tabellen. Per 1 oktober 2008 is een zogenaamde nulmeting uitgevoerd.1 De te bereiken doelen worden hieraan getoetst. De verdeling van de docentenfuncties op het Scala College was per die datum: Functieschaal LB LC LD
Nulmeting 1 okt. 2008 66,00 %
15,40 % 18,60 %
De meest recente teldatum (1 oktober 2009) levert het volgende beeld: (gegevens ontleend aan eigen administratie): Functieschaal LB LC LD
Functiemix per 1 okt. 2009 52,66 % 30,67 %
16,67 %
Voor het Scala College betekent het hier aan de orde zijnde onderdeel van Aktieplan Leerkracht de opdracht om de landelijk afgesproken streefpercentages voor (LC- en) LD-formatie op de aangegeven ijkmomenten (2011 en 2014) te realiseren, inclusief de voor de Randstad geldende extra faciliteiten. Dit betekent concreet dat t.o.v. de meting per 1 oktober 2008 (de zogenaamde nulmeting) voor 1 oktober 2011 een groei van de formatieverdeling met 29% LC en 1 % LD geëffectueerd dient te worden en t.o.v. 2011 voor 2014 nog eens 10% LC en 10% LD.2 Rekening houdend met de streefformatie zal de verdeling over de functieschalen er per 2011 en per 2014 voor de school dan als volgt uit gaan zien: Functiemix per 2011: Functieschaal LB LC LD
Functiemix per 1 okt. 2011
36,00 %
44,40 %
19,60 %
Functiemix per 2014: Functieschaal LB LC LD
Functiemix per 1 okt. 2014
16,00 %
54,40 % 29,60 %
De wijze waarop de school de stijging van het percentage LC- en LD- functies realiseert is niet voorgeschreven; wel is vastgelegd dat dit in nauw overleg met de PMR gebeurt. In 2011 zal door het ministerie worden onderzocht of de scholen de gewenste ontwikkeling tot stand hebben gebracht. Alleen dan zullen de extra gelden voor de ontwikkeling tot 2014 ter beschikking worden gesteld.
1
De cijfers die het ministerie op www.functiemix.nl publiceert wijken enigszins af van de gegevens van het administratiekantoor OSG. De oorzaak daarvan ligt onder meer in het al dan niet meetellen van bepaalde vervangingen en detacheringen. 2 Binnen bepaalde grenzen kan een groei met 2% LC vervangen worden door 1% LD, dan wel in omgekeerde richting 1% LD door 2% LC.
Financieel Jaarverslag
Scala College
Het Scala College kiest voor een beleidsrijke invoering van de functiemix. De in 2005 geformuleerde functiebeschrijvingen geven dit al aan. Er is omschreven aan welke extra kwalificaties een LBdocent moet voldoen om in aanmerking te komen voor een LC- of LD-benoeming. De veel ruimere percentages die in de periode tot 2011 en (mits aan een toets is voldaan) meer nog tot 2014 kunnen worden benoemd in hogere schalen, heeft geleid tot een herbezinning op de vigerende functiebeschrijvingen. Aan de MR wordt een compleet plan aangeboden, waarin op LC- en LD-niveau drie functiebeschrijvingen zijn opgenomen, met wisselende accenten met betrekking tot de expertise op het gebied van pedagogie, didactiek, kennis van het vakgebied en de organisatie. Dat biedt in de toekomst ruime mogelijkheden om de behoefte aan een specifieke functionaris beter aan te duiden. Bij het beleidsrijk toekennen van de LD-functies moet rekening worden gehouden met het in Leerkracht genoemde entreerecht. Dit houdt in dat een eerstegraads docent die structureel in de bovenbouw lesgeeft rechten kan doen gelden op benoeming in een LD-functie. Het Scala College benadrukt dat het hebben van een eerstegraads bevoegdheid op zich nog niet voldoende is: men moet bereid en in staat zijn daadwerkelijk op LD-niveau te functioneren of zich daar binnen afzienbare tijd voor te kwalificeren. Door het entreerecht wordt de toekenning van LD-functies in onderbouw en VMBO evenwel in belangrijke mate begrensd. 3. Onderwijs De kwaliteit van het onderwijs is niet alleen af te meten aan behaalde slagingspercentages. Toch geven deze een indicatie op dit gebied. In onderstaande tabel zijn de gegevens van de afgelopenzes schooljaren opgenomen. Slagingspercentages 2004 2005 vmbobb 100% 100% vmbo kb 100% 98% vmbo tl 100% 96% Havo 97% 95% Vwo 98% 98%
2006 93% 98% 97% 96% 96%
2007 94% 100% 95% 91% 89%
2008 100% 99% 98% 92% 98%
2009 100% 99% 97% 87% 99%
In 2009 waren er in totaal 431 examenkandidaten waarvan er 408 geslaagd zijn (95%). Uit deze percentages valt niet af te lezen hoe de resultaten bij de verschillende vakken zijn geweest, of dat er grote verschillen zijn tussen school- en centraal examen etc. In het schooljaar 2009-2010 is dit een belangrijk gespreksonderwerp van de vestigingsdirecteuren met de sectieleiders. In het kader van de kwaliteitszorg wordt aan dit onderwerp bijzondere aandacht gegeven. Aan het havo wordt in brede zin bijzondere aandacht geschonken. De groei van de school heeft enkele jaren geleden geleid tot een herindeling van de organisatie. Om zoveel mogelijk energie (en geld) te steken in het primaire proces en zoveel mogelijk aandacht te kunnen besteden aan de leerlingen en hun functioneren, is gekozen voor het werken in kleine, overzichtelijke teams onder leiding van een teamleider. Op die manier wordt vergadertijd werktijd, winnen de leerlingbesprekingen aan kwaliteit en wordt reistijd tussen verschillende locaties zoveel mogelijk beperkt. Kenmerkend voor het Scala College in de brugperiode is het "Onderwijs Op Maat". Meer dan 10 jaar geleden is het Scala College begonnen met het aanbieden van accentonderwijs. Sport-, cultuur en tweetalig onderwijs krijgen extra aandacht en tijd gedurende een substantieel deel van de lestijd met een op de belangstelling van de leerlingen toegesneden inhoudelijk versterkt programma. De accenturen zijn destijds op het Scala College ingevoerd om leerlingen zo goed mogelijk te begeleiden naar het behalen van een diploma op eigen niveau, waarbij het uitgangspunt is dat dit beter lukt door leerlingen op hun eigen belangstelling aan te spreken. Nadat dit onderwijs in eerste instantie in sportklassen vorm had gekregen is ervoor gekozen ook het tweetalig onderwijs in het vwo te ontwikkelen. Later volgden de cultuurklassen en de zogenaamde highschoolklassen (waarin de 'eigen' sport van leerlingen een meer centrale plaats krijgt). In de accenturen wordt relatief veel aandacht geschonken aan het ontwikkelen van vaardigheden en competenties. Het onderwijs bleek zeer aantrekkelijk voor leerlingen en leidde tot een grote groei van het aantal aanmeldingen. Gedurende de laatste jaren meldden zich ongeveer 80% van de eerstejaars leerlingen aan voor dit type onderwijs. De lessentabel is voor de diverse stromen aangepast. De leerlingen in de reguliere
Financieel Jaarverslag
Scala College
klassen krijgen ook een specifiek onderwijsaanbod, veelal in de vorm van projectonderwijs. De reguliere klassen worden als 'allround' - klassen aangeduid. Zij prefereren een brede oriëntatie en / of wensen niet te kiezen voor één bepaald accent. De school heeft diverse projecten uitgevoerd. Een van die projecten (helemaal havo) beslaat verscheidene jaren en heeft een vervolg gekregen na afloop van de subsidieperiode. In het bijzonder het ICT-gebruik en het gebruik van een elektronische leeromgeving staat hierbij in het middelpunt van de aandacht. In het kader van Digidac, een samenwerkingsverband tussen verschillende scholen rondom onderwijs en ICT, is een project gestart om te komen tot een Leermiddelenbeleidsplan. Daarvoor is een subsidie verleend. Als uitvloeisel van het project zet een groep personeelsleden zich in om het gebruik van ICT in de vorm van digitale leermiddelen en Electronische Leeromgevingen (ELO's) verder vorm te geven en stelselmatig in te voeren in de school. Een breed opgezette scholing voor het personeel zal daarbij worden aangeboden. In de onderbouw worden projecten uitgevoerd die ontwikkeld worden in de zogenaamde onderwijslabs. Studenten van de Hogeschool van Utrecht werken samen met docenten van het Scala College aan leermateriaal dat leerlingen aanspoort tot een actieve deelname aan het eigen leerproces. Internationalisering is een belangrijk en geïntegreerd aspect van het onderwijs op het Scala College. Aanvankelijk werd met name in het tweetalig onderwijs geïnvesteerd, allengs is het niet meer weg te denken binnen het onderwijs van de hele school. Het betreft contacten met buitenlandse scholen, buitenlandse reizen en uitwisselingsprogramma's. Jaarlijks vindt gedurende een beperkte periode uitwisseling van docenten plaats; een docent van het Scala College geeft dan bijvoorbeeld een aantal lessen op een school in Groot Brittannië en omgekeerd. In het kader van de ontwikkeling van het vmbo-beroepsgerichte onderwijs wordt in Alphen aan den Rijn overleg gevoerd tussen de gemeente, ondernemers, middelbaar beroepsonderwijs en het voortgezet onderwijs over de realisatie van onderwijs in een Leerpark, waar bedrijfsleven en onderwijs samen worden gebracht en optimaal van eikaars mogelijkheden profiteren bij het vormgeven van het onderwijs, zowel wat betreft de inrichting als wat betreft de praktische vorming. Uitgangspunt is dat het onderwijs uiteraard zelf verantwoordelijk is voor en onafhankelijk is in het bepalen van de inhoud van het te geven onderwijs. Het overleg heeft tot nu toe voornamelijk op bestuurlijk niveau plaatsgevonden en zal op korte termijn (na de formulering van een gezamenlijke intentieverklaring van Overheid, Ondernemers en Onderwijs) verder worden gevoerd op meer operationeel niveau. In 2009 is een onderzoek gestart naar de haalbaarheid van tweetalig onderwijs in het vmbo. Op diverse plaatsen in het land wordt dit inmiddels vorm gegeven. Het Scala College kiest daarbij voor een eigen invulling en programmering voor de betreffende groep leerlingen. Het aanbod moet passen bij aard en inhoud van het programma voor en het loopbaanperspectief van degenen die het onderwijs op het vmbo volgen. In 2010 zal worden vastgesteld of het Scala College deze onderwijsvorm gaat aanbieden en indien dit het geval is zal een aanvang worden gemaakt met de nodige scholing en training van de betrokken collega's. In het onderwijs in havo- en vwo-bovenbouw wordt gedurende de zogenaamde Scalatijd extra tijd vrijgemaakt voor de leerlingen om zich middels diverse projecten te verdiepen in zowel direct met de schoolvakken uit het curriculum verband houdende thema's als met andere maatschappelijke of wetenschappelijke onderwerpen. Dit onderwijs wordt gegeven in een hiervoor in het rooster gecreëerde band. Onderwijstijd wordt hierdoor beter benut dan de meer vrijblijvende en soms tot het maken van huiswerk beperkte keuzewerktijd.
4. Kwaliteit Op het Scala College bestaat systematisch aandacht voor de kwaliteit van het onderwijs. De stafmedewerkers spelen hier een belangrijke rol in. De jaarlijkse collegiale visitatie in 5=1 - verband die vooraf gegaan wordt door een zelfevaluatie van (een deel van) de school, helpt bij de zelfreflectie op het onderwijsproces. Nadat in het schooljaar 2004-2005 de Tweede Fase onder de loep werd genomen, was in 2005-2006 de basisvorming onderwerp van de visitatie. In 2006-2007 stond het vmbo centraal.
Financieel Jaarverslag
8
Scala College
De directies van 5=1 hebben in het kader van de kwaliteitszorg hun kwaliteitsmedewerkers gezamenlijk laten opleiden in het schooljaar 2007-2008. Het INK - kwaliteitsmodel is als uitgangspunt genomen. Op basis van deze verworven kennis hebben de afzonderlijke scholen, onder leiding van externe deskundigen én in collegiaal verband een positiebepaling geformuleerd die geleid heeft tot een aantal verbeterpunten. In elk geval wordt een aantal meetinstrumenten van www.kwaliteitsscholen.nl ingezet om zicht te krijgen op de tevredenheid van personeel, ouders en leerlingen. Het betreft onderzoeken waar veel scholen aan deelnemen en die leiden tot een landelijke benchmark. In 2008-2009 heeft opnieuw een collegiale visitatie plaatsgevonden, nu met name gericht op de vernieuwde Tweede Fase. Met de andere scholen voor voortgezet onderwijs uit de regio wordt deelgenomen aan een samenwerkingsverband (Samenwerkingsverband VO Midden Holland en Rijnstreek) zodat voldoende aandacht kan worden besteed aan de zogenaamde zorgleerling. In Alphen aan den Rijn hebben met name het Groene Hart Lyceum en het Weliant College de nodige expertise in huis; de betreffende leerlingen worden voornamelijk daar geplaatst. Zoals hierboven vermeld, is in de loop van het afgelopen decennium het 'Onderwijs Op Maat' in de onderbouw in grote mate uitgebouwd. Daarbij was een stroomlijning van de lessentabel gewenst. Gekozen is voor een model waarbij alle leerlingen een basislessentabel volgen en daarnaast een aantal lesuren besteden aan het gekozen accent. Leerlingen kunnen (zoals eerder vermeld) in de onderbouw kiezen voor de accenten: sport, (waaronder ook de highschool valt te beschrijven), tweetalig atheneum, tweetalig gymnasium, cultuur en allround. Daarnaast volgen topsport (LOOT) leerlingen een programma op maat. LOOT is een ministeriële beschikking. De accenten worden op diverse niveaus (vmbo, havo en vwo) aangeboden. Bij de inrichting van de lessentabel voor het derde leerjaar is een discussie ontstaan over de opbrengsten van de accenturen en de opbrengsten van het onderwijs in het algemeen. Ook de MR heeft deelgenomen aan deze discussie. Gezamenlijk is gekozen een breed onderzoek in te stellen naar de invloed van de keuze voor 'Onderwijs Op Maat' op kennis en vaardigheden. De onderzoeksopdracht luidt globaal als volgt: "Het Scala College wil weten of de kwaliteit en de effectiviteit van de lessen goed is en of de lessen efficiënt worden gegeven. Het gaat hierbij om lessen bij alle vakken, over de volle breedte van de school en zowel over cognitieve opbrengsten (kennisopbouw) als minder cognitieve opbrengsten (vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten). Het Scala College wil werken aan de kwaliteit en de kwaliteitsborging." Besloten is dit onderzoek onafhankelijk te laten verrichten door een externe partij. De keuze is daarbij gevallen op het APS. Het onderzoek vindt schoolbreed plaats, waarbij interviews van leerlingen en docenten en lesbezoek op ruime schaal worden ingezet. In 2010 wordt een rapportage verwacht. De conclusies kunnen aanleiding zijn voor nader onderzoek en eventueel leiden tot aanpassing van de inrichting van het onderwijs. In het kader van de subsidie kwaliteit VO 2008, 2009 en 2010 wordt door de school bijzondere aandacht besteed aan taal- en rekenvaardigheid en een een versterkte pedagogische en didactische aanpak. Het bovengenoemde APS-onderzoek speelt daarin een rol en de daarmee gemoeide kosten worden uit deze subsidie betaald. Het betreft een bedrag van ongeveer €45.000,-, waarbij een vervolg-onderzoek nader zal worden geformuleerd en in 2010 aan dezelfde of een andere partij zal worden verstrekt. Daarnaast is in het belang van het rekenonderwijs in 2009 een wiskundemethode versneld vervangen. Voor de inzet van digitale leermiddelen, de implementatie van de methode "Lessen In Orde" en de begeleiding van hoogbegaafde leerlingen worden ruim 2500 klokuren ingezet aan bijkomende personeelskosten. De verantwoording vindt niet direct onder de naam kwaliteit plaats, maar onder die van personele lasten. 5. Huisvesting In augustus 2007 heeft het Scala College de beschikking gekregen over nieuwbouw in het gebied Nieuwe Sloot (aan de Kees Mustersstraat). Het betreft een prachtig vormgegeven pand met moderne onderwijsvoorzieningen. Het Scala College maakt, zoals hierboven vermeld, een periode van groei door. De drie vestigingen, in Nieuwe Sloot, aan de Dr. Sacharovlaan en Diamantstraat worden zeer intensief gebruikt. In de vestiging in Nieuwe Sloot werd het onderbouwhuis gehuisvest, waar de leerlingen uit het eerste en het tweede leerjaar hun lessen volgden. Een dependance van het onderbouwhuis werd
Financieel Jaarverslag
9
Scala College
gevestigd in hoogwaardige noodbouw op het plein van de Diamantstraat. Eerst volgde een wisselende groep leerlingen uit de onderbouw daar hun lessen. Sinds 1 augustus 2009 werd het voor de leerlingen van het eerste en tweede leerjaar vmbo-beroepsgerichte leerweg hun (vaste) onderkomen, in de nabijheid van de vaklokalen Zorg en Welzijn, Handel en Administratie en Sport, Dienstverlening en Veiligheid voor de bovenbouw. In het hoofdgebouw aan de Diamantstraat zijn de bovenbouw van het vmbo en het havo gevestigd. De bovenbouw van het vwo maakt gebruik van het in 2005 betrokken geheel verbouwde pand aan de Dr. Sacharovlaan. De twee grote sporthallen in de Limeshal (zes zalen) voorzien in een behoefte van de school aan sportaccommodatie. Daarnaast wordt volop gebruik gemaakt van de Arena, het zwembad De Hoorn, de atletiekbaan en diverse buitenvelden en tennisbanen. In april 2008 werd duidelijk dat door de grote aanwas van het aantal leerlingen aanvullende huisvesting noodzakelijk was. Gedurende het cursusjaar 2008-2009 was de bestaande huisvesting net voldoende groot om de groei op te vangen, maar voor het schooljaar 2009-2010 waren grote problemen te verwachten indien geen adequate aanvullende lokalen ter beschikking zouden worden gesteld. Om te voorkomen dat de gemeente in een (te) laat stadium de nodige maatregelen zou moeten nemen, werd al in april 2008 het eerste overleg met de gemeente gestart. In de eerste plaats ging het daarbij om het acute ruimtetekort per 1 augustus 2009. Daarbij werd bovendien van de kant van het Scala College gewezen op het feit dat jaar na jaar de beschikbaar gestelde ruimte werd gekort met 10%, overeenkomstig de gemeentelijke verordening huisvesting. Deze korting heeft ten doel dat fluctuaties in het leerlingenaantal van scholen niet noodzakelijk leiden tot bouw van (nood)lokalen die na korte tijd weer leeg komen te staan. In het geval van het Scala College was echter sprake van structurele groei gedurende tien jaar. Door toepassing van de 10%-regeling werd het ruimtegebrek nijpend en in feite op den duur onverantwoord en derhalve onacceptabel. Bovendien kaartte het Scala College aan dat het wenselijk was een oplossing te zoeken voor een aantal jaren, zodat de gemeente niet steeds opnieuw met een aanvraag zou worden geconfronteerd. De gemeente gaf aan de ontwikkelingen serieus te nemen, en nog voor de zomervakantie 20082009 werden diverse gesprekken gevoerd. Na de vakantie bleek de betrokken gemeentelijke afdeling onderbezet en niet bij machte op korte termijn de problematiek aan te pakken. Na het aantrekken van externen door de gemeente werd aangegeven dat er voor de herfstvakantie duidelijkheid zou komen. Deze limiet werd echter niet gehaald, werd verschoven naar november, naar de kerstvakantie, naar januari (voor aanvang van de voorlichting aan ouders en leerlingen), naar maart etc. De nodige duidelijkheid aan ouders en leerlingen kon niet worden verstrekt. Begrijpelijkerwijs ontstond bij hen grote onrust over de onzekerheid waar de kinderen zouden worden ondergebracht indien zij zouden kiezen voor het Scala College. Over dit onderwerp is elders uitvoerig bericht. In dit verband is het voldoende te melden dat uiteindelijk na diverse hoorzittingen en juridische procedures door de gemeente twee dagen voor de zomervakantie is besloten 20 noodlokalen te plaatsen voor het Scala College, waarvan de helft door de school zelf zou moeten worden bekostigd. Dit laatste wordt via de geëigende juridische weg aangevochten door de school. Deze lange periode van onzekerheid heeft naar de mening van het College van Bestuur ongetwijfeld substantiële invloed gehad op de toestroom naar het Scala College en de financiële positie van de school. In de tweede helft van 2009 werd duidelijk dat de gemeente, in afwachting van de presentatie aan en de behandeling van een masterplan huisvesting voor het gehele Alphense onderwijs de huidige situatie nog enige tijd wil continueren. Hoewel dit nog niet schriftelijk is bevestigd, is volgens het College van Bestuur een andere mogelijkheid niet meer te realiseren voor het komende cursusjaar en daarom zijn de betreffende ouders ingelicht dat de huisvesting komend schooljaar op soortgelijke wijze zal plaatsvinden als in het huidige schooljaar. 6. Klachtenafhandeling en horizontale verantwoording Het Scala College kent een klachtenregeling naar het model van VOS/ABB. In het leerlingenstatuut wordt hier bij het onderwerp klachtrecht naar verwezen. In 2009 heeft een beperkt aantal ouders en leerlingen klachten ingediend in verband met voorvallen op school. In alle gevallen zijn hierover met betrokkenen gesprekken gevoerd door de betreffende vestigingsdirecteur. Het betrof in totaal vijftien klachten, die afgehandeld zijn na gesprekken
Financieel Jaarverslag
10
Scala College
tussen de betrokkenen en na inwerkingstelling van de interne klachtenprocedure. Het betroffen klachten over onderwijs, toetsing en begeleiding en disciplinaire maatregelen. In één geval bleek het niet mogelijk de procedure al in een vroeg stadium naar tevredenheid van de klagers af te handelen en is de beroepscommissie bijeen geroepen. De betreffende klacht is door de commissie afgewezen. Het Scala College heeft in 2008 en in 2009 voor het eerst een publiek jaarverslag uitgegeven. Dit verslag is ter beschikking gesteld aan belangrijke stakeholders binnen de regio, zoals primair en voortgezet onderwijs, ROC, ondernemers, ouderraad, leerlingenraad en plaatselijke overheid. In dit jaarverslag werd een beeld gegeven van het gevoerde onderwijsbeleid, de ( e x a m e n r e s u l t a t e n , de samenstelling van het personeel, de werving van personeel, het ziekteverzuim, de ouderbijdragen en het gevoerde financiële beleid, de huisvesting en de kwaliteitszorg. Op deze wijze wordt in brede kring verantwoording afgelegd voor de besteding van door de maatschappij ter beschikking gestelde middelen.
7. Belangrijkste k e n m e r k e n v a n h e t g e v o e r d e financiële beleid Wet beleidskader Het Scala College streeft naar een solide financiële positie. Daartoe zijn in de afgelopen jaren de nodige reserves en voorzieningen opgebouwd. Sinds 1997 stijgt het aantal leerlingen dat onderwijs op het Scala College volgt gestaag, oplopend van 1344 in 1997 naar 2663 in 2009, Daarmee nam uiteraard ook de vraag naar personeel voor de school toe. De sterke groei van de school en de financiering die achterloopt op het werkelijke leerlingenaantal hebben geleid tot een negatief resultaat in de exploitatie in zowel 2004 als in 2005, De tekorten moesten in de jaren 2004 en 2005 dan ook ten dele gedragen worden door onttrekkingen aan de opgebouwde reserve personeel. In 2006 was het Scala College voor het eerst weer uit de rode cijfers, en ondanks de grote investeringen voor de inventaris van de nieuwbouw was dat in de boekjaren 2007 en daarna weer het geval. In het algemeen zijn de inkomsten en uitgaven van het Scala College redelijk in evenwicht, zoals blijkt uit onderstaande grafiek.
I n ko m s te n en uitgaven Scala College (in miljoenen euro's) 20.00 18,00 .!...16,00
14,00 12,00
10,00 fcomsten
8,00
6,00
Uitgaven
4,00 2JOQ 0,00
i
r
T
1
i
r
r
1
i
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20*9
Het financiële beleid van scholen staat volop in de belangstelling van maatschappelijke groeperingen en van de overheid. De schoolbesturen accepteren dit gegeven als volstrekt normaal en gewenst. Geld dat door de burger wordt opgebracht dient met zorgvuldigheid te worden bestemd voor de doelen waarvoor het beschikbaar is gesteld.
Financieel Jaarverslag
11
Scala College
Nadat PricewaterhouseCoopers voor het Primair Onderwijs en de Inspectie voor het Onderwijs voor het Voortgezet Onderwijs de vermogenspositie van de betreffende onderwijstak hadden onderzocht, heeft de Commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen onder leiding van Prof. Don onderzoek gedaan naar de vermogenspositie van alle onderwijssectoren. In de conclusies legt de commissie Don de nadruk op het belang van een risico-analyse toegespitst op de afzonderlijke onderwijsorganisaties. Specifieke situaties kunnen zeer wel verklaren waarom in individuele gevallen rekening moet worden gehouden met een afwijking van gemiddelde risico's. Het werken met algemene kengetallen is waardevol en kan de individuele positie duiden. Een diepergaande analyse, waarbij vooral aandacht wordt besteed aan de prognoses van de ontwikkeling van het leerlingenaantal, gekoppeld aan de meerjarenbegroting, het meerjareninvesteringsplan, de meerjarenonderhoudsplanning en een gedetailleerde bestudering van de opbouw van de personele verplichtingen op (middel)lange termijn geeft een betere aanwijzing voor het noodzakelijke niveau van de reserves en voorzieningen van de individuele school. Het standpunt van de commissie Don is overgenomen door minister Plasterk. De bijbehorende beleidsmaatregelen en opdrachten aan de inspectie van het onderwijs zijn gepubliceerd in diens brief van 4 november 2009 aan de Tweede Kamer. Onderdeel daarvan is dat de inspectie bij ongeveer 400 instellingen (een kwart van het totaal aantal besturen) een nader onderzoek doet naar de vermogenspositie. Bij instellingen van de omvang van het Scala College is dat doorgaans het geval als de kapitalisatiefactor (waarover hieronder meer wordt vermeld) in 2008 hoger was dan 55%. De kapitalisatiefactor van het Scala College bedroeg in dat jaar 40%. In het bijzonder wijst Don op het feit dat scholen nog nauwelijks gebruik maken van vreemd vermogen ten einde de investeringskracht te vergroten. Met name bij investeringen in vastgoed zou dat de slagkracht en de kwaliteit van de investeringen in positieve zin kunnen beïnvloeden. Dit raakt aan de discussie die met de gemeenten over de doordecentralisatie van de huisvestingsgelden wordt gevoerd. Veel grotere besturen spreken de wens uit zelfde verantwoordelijkheid te dragen voor de gebouwen, inclusief de investeringen in nieuwbouw. De geldstroom voor de huisvesting naar de scholen van het Rijk via de gemeente staat dit thans nog in de weg. Het economisch eigendom van de schoolgebouwen van de gemeente overdragen aan de schoolbesturen zou de weg naar de inzet van vreemd vermogen ten bate van het onderwijs vrij maken. Het College van Bestuur van het Scala College neemt de opmerkingen van de commissie Don over het vermogensbeheer zeer ter harte. De risico-analyse staat hoog op de agenda voor 2010 en de komende jaren. In dit jaarverslag zal nog volstaan worden met een vergelijking van de kengetallen van het Scala College met door Don aangegeven globale landelijke signaleringsgrenzen en zullen daarbij enkele kanttekeningen worden gemaakt. In 2010 zullen ook verkennende besprekingen worden gevoerd met het Ministerie van Financiën over schatkistbankieren. Met de Bank Nederlandse Gemeenten en een aantal commerciële banken zullen besprekingen worden gevoerd over de mogelijkheden om vreemd vermogen in te zetten. Dit alles met het oog op mogelijke ontwikkelingen op het gebied van de huisvesting waarop in het hoofdstuk over toekomstige ontwikkelingen nog nader wordt ingegaan. Voordat het College van Bestuur gebruik zal maken van instrumenten als vreemd vermogen zal de op de school toegespitste risico-analyse moeten leren dat dit verantwoord is. Twee richtlijnen die het Scala College hierbij wil hanteren zijn: • Risico's moeten in kaart worden gebracht en zo mogelijk worden voorzien van een bedrag in euro's. De som van de bedragen die aan alle risico's gepaard gaan is echter groter dan de noodzakelijk aan te houden risicobuffer ('men kan pech hebben, maar nooit pech op alle terreinen tegelijk'). • Indien uit de risico-analyse blijkt dat de aanwezige reserves hoger zijn dan noodzakelijk, kunnen die ingezet worden voor het onderwijs. Zet echter nooit incidenteel beschikbaar geld in voor structurele verplichtingen. Een model dat de VOS/ABB heeft ontwikkeld om het noodzakelijke niveau van de risicobuffer te bepalen wijst uit dat dit voor het Scala College op basis van de algemene kengetallen op voldoende niveau is; hieronder wordt daar meer specifiek op ingegaan bij de bespreking van diverse kengetallen.
Financieel Jaarverslag
12
Scala College
Reserves en voorzieningen Het College van Bestuur van het Scala College heeft reeds bij de oprichting van de school als richtlijn aangegeven een personele reserve te vormen van 10% van de jaarlijkse personele lumpsum (in feite het equivalent van ruim een maand salariskosten inclusief vakantietoeslagen, eindejaarstoeslagen en werkgeverslasten). Dit om fricties te kunnen opvangen als gevolg van fluctuaties in het leerlingenaantal, een hoog ziektepercentage of een wijziging in de regelgeving van de overheid (zoals bij de overgang van Formatie Budget Systeem naar Lumpsumfinanciering en bij de overgang van de school - GPL naar de landelijke GPL. Beide wijzigingen hadden grote gevolgen voor de financiële positie van het Scala College). Bij de bestemming van het resultaat is met genoemde richtlijn rekening gehouden. Daarnaast wordt een reserve inventaris in stand gehouden. De reserve inventaris is opgebouwd op basis van de boekwaarde van het bestaande meubilair, zodat bij aanschaf van nieuw meubilair de nodige middelen beschikbaar zijn. Boekwaarden en te verrichten afschrijvingen worden systematisch via een database op internet bijgehouden. In 2010 en daarna zijn forse investeringen te verwachten, vooral in de p-lokalen van de Diamantstraat die deels zullen worden opgebracht door een onttrekking aan deze reserve. De school heeft er in de afgelopen jaren steeds naar gestreefd de kosten voor ouders en leerlingen zo laag mogelijk te houden. Mede daarom werd een eigen boekenfonds in stand gehouden. Jaarlijks werd op basis van de boekenlijst vastgesteld wat de deelnemersbijdrage diende te zijn om de kosten voor boeken of boekvervangende middelen te bestrijden. Omdat lesmethoden niet precies volgens een tevoren vast te leggen patroon kunnen worden vervangen en dit laatste mede afhankelijk is van externe (onder meer landelijke) ontwikkelingen, werd gewerkt met een reserve boekenfonds waar bedragen aan toegevoegd of onttrokken werden. Dit vond plaats afhankelijk van het verschil tussen daadwerkelijk aanschaf van leermiddelen en de daarvoor geïnde vergoeding. Deze reserve kon zowel positief als negatief zijn; gestreefd werd naar een gemiddelde van nihil in een periode van vier jaren. Sinds 2009 ontvangen de scholen via de lumpsum geld van het rijk om de leermiddelen mee te bekostigen. De ouders hoeven thans geen bijdrage meer te betalen. De aanschaf van de leermiddelen brengt hoge kosten met zich mee, die ver boven de drempel voor de verplichting om Europees aan te besteden uitgaan. Met ondersteuning van een externe partij is in 2009 dan ook via de daarbij behorende procedures een offerte aangevraagd. In maart 2010 wordt tot gunning overgegaan. Besloten is in het vervolg niet meer inkomsten en uitgaven voor leermiddelen te sturen op de wijze zoals voorheen, maar door middel van activeren de uitgaven over de jaren heen te egaliseren. In 2009 is hiermee een aanvang gemaakt. Werkboeken worden in één jaar afgeschreven, studieboeken in drie tot vier jaar. De bestaande reserve boekenfonds valt vrij ten gunste van de algemene reserve. De werkweken dienen kostendekkend te zijn. Indien een werkweek substantieel goedkoper blijkt te zijn dan geraamd, wordt een bedrag teruggestort aan de ouders. Een reserve of voorziening wordt hiervoor niet opgenomen. De onderhoudsvoorziening is opgebouwd op grond van een meerjarenonderhoudsplan. Na oplevering van het gebouw in Nieuwe Sloot is een begin gemaakt met verbouwingen in de vestiging aan de Diamantstraat. Dit gebouw is in 1980 geplaatst en groot onderhoud is daar (na bijna dertig jaar gebruik) noodzakelijk. Hiermee is in 2008 begonnen. Dit heeft in 2009 een vervolg gekregen en zal in 2010 verder worden afgewikkeld. Bij het doorzetten van bepaald onderhoud wordt rekening gehouden met dat wat werkelijk noodzakelijk is en de termijn waarop te verwachten valt dat de gemeentelijke plannen in het kader van het masterplan onderwijshuisvesting worden gerealiseerd. Desinvesteringen zullen zoveel mogelijk moeten worden voorkomen. Toch is niet te vermijden om een zeer grote investering in het gebouw van de Diamantstraat te doen: het vervangen van de ramen en puien is urgent; langer uitstel is niet verantwoord. Omdat onduidelijk is hoe lang het gebouw nog zal worden gebruikt, heeft het College van Bestuur besloten deze verbouwing niet te activeren maar te bekostigen door de voorziening onderhoud eenmalig met een dotatie van € 500.000,- op te hogen. Overigens is met de gemeente nog een gesprek gaande over hun verantwoordelijkheid in dezen omdat het voor een deel een investering betreft waarvoor een voorziening had moeten worden getroffen in de periode dat deze nog verantwoordelijk was voor het onderhoud van de schoolgebouwen voor zover het de buitenkant en aanpassingen betreft.
Financieel Jaarverslag
13
Scala College
De voorzieningen BAPO en spaarverlof zijn opgebouwd om te zijner tijd het salaris te kunnen betalen van degenen die thans hun ADV sparen en degenen die hebben aangegeven de BAPO te willen sparen en pas later te willen opnemen. De laatste mogelijkheid is inmiddels vervallen (opgebouwde rechten blijven bestaan). In de richtlijnen van de Jaarverslaggeving RJ 660 werd oorspronkelijk aangegeven dat voor personeelsleden die 47 jaar en ouder waren een voorziening zou moeten worden opgebouwd waarin de contante waarde was opgenomen die nodig is om te zijner tijd de kosten gemoeid met de BAPO te bestrijden. Een berekening hiervan wordt elders in dit verslag vermeld. Een dergelijke voorziening zou voor veel scholen geleid hebben tot een negatief eigen vermogen. In tweede instantie heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving er daarom in toegestemd nog enkele jaren te volstaan met het tot dusverre gevoerde beleid. Volgens zeer recente berichten zal in dezen vanaf 2010 opnieuw sprake zijn van gewijzigd beleid en zelfs van het volledig afzien van een te treffen voorziening. Uiteraard zal het Scala College zeker voor de in de eerste volzin van deze alinea aangegeven doelen een voorziening dienen te treffen. De leeftijdsopbouw van het personeel en de te verwachten uitgaven voor de BAPO op middellange termijn zullen daarnaast terdege en nauwlettend in het oog worden gehouden en betrokken worden bij de bepaling van het gewenste niveau van de personele reserve. Volgens de regelgeving RJ 660 wordt sinds 2008 een voorziening Jubilea getroffen. Deze stelselwijziging heeft geleid tot het achteraf wijzigen van de algemene reserve per 31 december 2007. Het niveau hiervan is via een globale berekening (in de lijn van een advies van VOS/ABB) gesteld op € 590,- per FTE. Per 1 januari 2006 is het voortgezet onderwijs niet meer aangesloten bij het Vervangingsfonds. Om een keuze te maken of het zinvol was de school te verzekeren bij Loyalis of Risicofonds, is een analyse gemaakt van het ziekteverzuim en het declaratiegedrag van het Scala College gedurende de afgelopen tien jaren. De conclusie was dat het alleszins verantwoord is geen verzekering af te sluiten en eigenrisicodrager te worden. In de jaren 2006 tot en met 2009 is niet gebleken dat dit een verkeerde keuze was. Bij onverhoopt groot ziekteverzuim zal indien nodig een beroep worden gedaan op de personele reserve. Dit is medebepalend voor de hoogte van deze reserve en bij de opstelling van het formatieplan wordt hier jaarlijks rekening mee gehouden. Financiën op balansdatum De materiële vaste activa op de balans zijn in 2009 met ongeveer € 700.000,- toegenomen ten opzichte van 2008. Dit bedrag is in grote lijnen als volgt te verklaren: De investeringen in gebouwen en terreinen waren beperkt (kleine ingrepen in enkele lokalen). Ver geleken met de situatie vóór 2007 betreft het in totaal wel een aanzienlijk bedrag (in 2006 stond hiervoor nog geen € 68.000,- op de balans). In 2007 werden grote investeringen gedaan in het nieuwe gebouw aan de Kees Mustersstraat, in het bijzonder in de fitnessruimte, de p-lokalen van de nieuwbouw en de koude- warmtepomp. In 2008 betrof het met name investeringen in het kader van de praktijkgerichte leeromgeving voor de lokalen van de afdeling Handel en Administratie en Zorg en Welzijn van het vmbo. De investeringen in inventaris en apparatuur waren aanzienlijk (meubilair ongeveer € 300.000, ICT-apparatuur en verdere introductie van digitale middelen en investeringen in.twee nieuwe technieklokalen (Kees Mustersstraat en Diamantstraat) € 550.000,-). Voor een niet onaanzienlijk deel betrof het investeringen voor de noodlocatie aan de Kees Mustersstraat en de vernieuwing van de verouderde docentenkamer aan de Diamantstraat. De investeringen in ICT betroffen voor een groot deel vervanging van afgeschreven apparatuur. De liquide middelen zijn ondergebracht bij een rekening courant van de ING en een aantal hoger rentegevende rekeningen bij ING, RABO-bank en ABN AMRO. In overleg met de Raad van Toezicht heeft het College van Bestuur besloten de middelen te spreiden over deze banken om risico's zo veel als mogelijk is te vermijden. Achtergrond hierbij is uiteraard de huidige kredietcrisis. Zoals eerder aangegeven streeft het bestuur naar een personele reserve van 10% van de jaarlijkse lumpsum (ruim één miljoen euro). Dat wordt door een toevoeging aan deze reserve van een bedrag van ruim € 200.000, - gerealiseerd. De reserve inventaris kan worden aangewend voor de vervanging van schoolmeubilair e.d. Vooral de inrichting van de p-lokalen aan de Diamantstraat zal in de loop van de komende jaren moeten worden vernieuwd.
Financieel Jaarverslag
14
Scala College
De voorziening onderhoud wordt aan de hand van een meerjarenonderhoudsplanning op peil ge houden. I n 2010 zal een herziening van het meerjarenonderhoudsplan door middel van een inspec tie van alle gebouwen plaatsvinden. Hierboven is al aangegeven waarom de dotatie aan deze voor ziening eenmalig is verhoogd tot € 500.000, . De personele voorzieningen BAPO en Spaarverlof betreffen bedragen die te zijner tijd worden aan gewend om de vervangers van degenen die gebruik maken van de flexibele BAPO te kunnen beta len respectievelijk om het salaris te betalen van degenen die hun gespaarde t i j d gebruiken voor verlof. Hierboven zijn deze voorzieningen en de voorziening Jubilea al aan de orde geweest. Kengetallen Weerstandsvermogen en Kapitalisatiefactor Het weerstandsvermogen (gemeten als eigen vermogen / totale baten maal 100%) van het Scala College bedraagt 18,02% en is daarmee iets afgenomen. Wel wordt voldaan aan de vuistregel dat het weerstandsvermogen zich moet bewegen tussen de 1 0 % en 4 0 % . Hierboven is in hoofdstuk 1 en 3 uiteengezet waartoe de nodige reserves en voorzieningen zijn opgebouwd. De commissie Don heeft kritiek op het gebruik van dit kengetal, mede vanwege de diverse definities en het feit dat het totale bezit aan kapitaalgoederen met vreemd vermogen vergroot zou kunnen worden zonder dat het weerstandsvermogen boven de signaleringsgrens uitkomt. Don pleit ervoor om in plaats hiervan een ondergrens te stellen aan het gewenste eigen vermogen en gebruik te maken van een nieuw kengetal: de kapitalisatiefactor (totaal vermogen exclusief gebouwen en terreinen / totale baten inclusief financiële baten maal 100%). Door gebouwen en terreinen uit te sluiten in deze factor wordt een beter beeld gegeven van redelijk snel beschikbaar kapitaal. Bovendien speelt de eigendomssituatie van het onroerend goed hierdoor geen rol. Als bovengrens van de kapitalisatie factor voor een school van de omvang van het Scala College geeft Don globaal 3 5 % aan. Hierondei zijn weerstandsvermogen en kapitalisatiefactor van het Scala voor de afgelopen jaren in beeld ge bracht.
■ 2994 ■ JOf»
::r.. ■ 200? mlöQS
• itm
K!*i«*satiefactot
Weerstsndsyeirmoger
Don Ueme besturen 60% Gratebesturen 36%
Minimaal 10% MaKlmaal40%
jwwnggwj
Liquiditeit Naar het oordeel van de commissie Don dient de liquiditeit (vlottende activa / kortlopende schulden maal 100%) van een onderwijsinstelling zich te bewegen tussen de 0,5% en 1,5%. Nadat het Scala College jaren (in afwachting van het betrekken van de nieuwbouw) behoudend is geweest met investeringen om die vanaf 2005 volop te kunnen doen in de nieuwe vestiging Sacharovlaan en vanaf 2007 in de nieuwbouw in Nieuwe Sloot, is de liquiditeit uiteraard in de afgelopen jaren afge nomen. Toch bevindt dit kengetal zich nog dicht tegen de bovengrens van de genoemde marge aan.
Financieel Jaarverslag
15
Scala College
Rentabiliteit Als norm wordt aangehouden dat gedurende een aantal jaren de gemiddelde rentabiliteit (netto resultaat / totale baten maal 100%) licht positief moet zijn. Hieronder zijn liquiditeit en rentabiliteit van het Scala College gedurende de laatste jaren in beeld gebracht.
LlDUldlteM 400% Minimaal 0.60 Maximaal 1.50
Maximaal 6% Minimaal 0%
Solvabiliteit Deze kengetallen worden berekend door het eigen vemogen te delen door de totale passiva, maal 100%, respectievelijk exclusief en inclusief de voorzieningen. Hiermee wordt een aanwijzing gegeven tot in hoeverre het eigen vermogen voldoende is normale financiële risico's op te vangen zonder dat extra kosten ontstaan door externe financiering. Don hanteert een signaleringsgrens van 20%, Hieronder het beeld van het Scala College,
Solvabilttett i
Solvabllltett 2
Minimaal 20%
Minimaal 20%
Kasstroom In het kasstroomoverzicht zijn de investeringen in materiële vaste activa (voornamelijk in de Diamantstraat en de noodbouw aan de Kees Mustersstraat) duidelijk zichtbaar.
Financieel Jaarverslag
16
Scala College
Treasury Het Scala College kent een Treasurystatuut. Daarin is aangegeven op welke wijze de liquide middelen van de school mogen worden beheerd. In het afgelopen boekjaar zijn deze (naast de lopende rekeningen) uitsluitend belegd in deposito's of andere vormen van risicoloos sparen (via de ING, RABO en ABN AMRO). Deze werkwijze is volledig in overeenstemming met de voorschriften van het statuut. Staat van Baten en Lasten over 2009 In deze paragraaf wordt onder meer ingegaan op enkele opvallende discrepanties tussen de begroting en de uiteindelijke staat van Baten en Lasten. De normatieve rijksbijdrage is met ruim € 1.000.000,- toegenomen ten opzichte van de begroting. Dit was ten dele het gevolg van de groei van de school, ten dele omdat enkele subsidies ter beschikking zijn gekomen waarvan de hoogte niet (eerder) bekend was. Over de omvang van de gelden voor de functiemix in de Randstad was lang onduidelijkheid. Bovendien is extra geld beschikbaar gesteld als gevolg van de bijstelling van de Gemiddelde Personeelslast in verband met de afgesloten CAO en voor de voorbereiding van de invoering van "gratis schoolboeken". Onder niet geoormerkte subsidies OCW zijn opgenomen de subsidie voor de Leerling Gebonden Financiering, verrekening van teveel gekorte subsidie voor uitkeringsgerechtigden en gelden voor vervanging van degenen die een lerarenbeurs ontvingen. Dit waren deels inkomsten die tijdens het opstellen van de begroting niet goed waren te schatten. Daarnaast ontving de school geld voor maatschappelijke stages en kwaliteitsbeleid. De subsidie voor de regeling met betrekking tot de "gratis schoolboeken" werd in 2009 voor het eerst uitgekeerd. Omdat de (leer)boeken worden geactiveerd worden de inkomsten ook verspreid over enkele jaren. Dit laatste is de belangrijkste reden waarom de inkomsten voor niet-geoormerkte subsidies achterblijven bij de begroting (waarin geen rekening was gehouden met de activering). Het bedrag van € 15.209,- dat wordt toegerekend aan de investeringssubsidie van OCW is de jaarlijkse egalisatie van de subsidie voor de praktijkgerichte leeromgeving van het vmbo die ontvangen is van het ministerie (€ 131.346,- weliswaar in één keer uitgegeven, maar deze verschijnt middels toerekening gedurende een aantal jaren op de staat van baten en lasten omdat het zaken betreft die goeddeels worden geactiveerd). De toerekening aan de egalisatierekening gemeente is afkomstig van twee bedragen die de gemeente ter beschikking heeft gesteld voor eerste inrichting (te weten € 437.085,- in 2007 en C 429.109,- in 2008), die gebruikt zijn voor de aanschaf van inventaris en in een aantal jaren via de egalisatierekening worden afgeschreven. De deelnemersbijdragen zijn hoger dan geraamd als gevolg van de aanwas van het leerlingenaantal. De personele vergoedingen en Platform Bèta bestaan onder meer uit inkomsten voor de dieptepilot, subsidies in het kader van de lerarenbeurs, toegekende projectsubsidies, inkomsten detachering e.d. Vaak zijn deze inkomsten pas kort voor een schooljaar te schatten en als gevolg daarvan niet of in bescheiden mate opgenomen in de begroting. De overige baten bestaan uit subsidies in het kader van internationalisering, sponsorgelden, giften van de ouderraad, inkomsten die zijn binnengekomen door de inzet van een deurwaarder, verrekeningen met derden (dit betreft soms hoge bedragen i.v.m. de gezamenlijke contracten met Sportspectrum voor energie, onderhoud etc. aan de Kees Mustersstraat en in mindere mate de Diamantstraat). Deze baten zijn moeilijk van tevoren te ramen. Bij de ontvangst van sponsorgelden wordt het convenant terzake nageleefd, hetgeen met name betekent dat de inhoud van de lessen niet door sponsoren mag worden beïnvloed. De toerekening van de egalisatierekening VSB betreft een in 2007 ontvangen gift ten bate van de fitnessruimte. De hiermee betaalde toestellen zijn geactiveerd. In de begroting is geen onderscheid gemaakt tussen salarissen, sociale lasten en pensioenlasten. In de staat van Baten en Lasten is dit onderscheid er wel. De totale uitgaven die hieronder vallen zijn ruim € 700.000,- hoger dan geraamd als gevolg van de groei van de school en de salarisverhogingen die samenhangen met de afgesloten CAO.
Financieel Jaarverslag
17
Scala College
De dotatie personele voorzieningen is laag ten opzichte van de begroting. Als gevolg van de gewijzigde CAO is het sparen van BAPO niet meer toegestaan en derhalve hoeft hier geen geld meer voor opzij te worden gezet. Bestaande, opgebouwde, rechten blijven geldig en worden regelmatig geïndexeerd. Over de BAPO-voorziening en RJ 660 is hierboven het nodige gezegd en dit komt in het cijfermatig overzicht opnieuw aan de orde. De kosten voor extern personeel zijn hoog ten opzichte van de begroting. Dit wordt veroorzaakt doordat voor de highschool personeel is aangetrokken via Pflex, een personeelslid was aangenomen op basis van detachering en omdat op tijdelijke basis extra ondersteuning voor ICT en administratie wordt ingehuurd. Verder zijn veel kosten van clinics voor de sportklassen op deze rekening geboekt. De cursuskosten zijn nagenoeg conform de begroting gebleven. De overige personeelskosten betreffen reis- en verblijfskosten personeel, de bedrijfsgezondheidszorg, de nieuwjaarsreceptie, de kerstpakketten en koffievoorzieningen in de personeelskamers. De aan ROC Leiden en het ID-College betaalde personeelskosten ten bate van VAVO-leerlingen vallen hier ook onder. Het Scala College heeft ervoor gekozen de IPAP-verzekering voor alle werknemers af te sluiten en te bekostigen. Ook die post wordt hieronder geboekt. De afschrijvingen zijn toegenomen ten opzichte van de begroting. Het betreft de afschrijvingen op leermiddelen, waarmee geen rekening was gehouden ten tijde van het opstellen van de begroting. De kosten voor huur betreffen de sportvoorzieningen (zalen, zwembaden, atletiekbaan, tennisbanen) en voor ongeveer € 60.000,- de huur van noodlokalen aan de Kees Mustersstraat. Zoals elders vermeld bestaat er een verschil van inzicht tussen gemeente en Scala College over het recht op 10 lokalen die daar zijn geplaatst. Het Scala College probeert de in rekening gebrachte kosten via juridische weg terug te vorderen van de gemeente. De verhoging van de dotatie aan de onderhoudsvoorziening is in de vorige paragraaf reeds aan de orde geweest. De kosten voor energie en water wijken niet sterk af van de begrote bedragen. Ditzelfde geldt voor de schoonmaakkosten. Voor het tuinonderhoud zijn nieuwe afspraken gemaakt; in 2010 zullen de kosten (mede als gevolg van het extra plein aan de Kees Mustersstraat) waarschijnlijk hoger zijn. De bewakings- en beveiligingskosten zijn toegenomen door het betrekken van het nieuwe noodgebouw aan de Kees Mustersstraat. Ongeveer € 40.000,- zijn bij de school in rekening gebracht. Een deel daarvan zal mogelijk worden verhaald op de gemeente (de juridische procedure hierover loopt nóg ten tijde van het opstellen van dit verslag). De overige huisvestingskosten zijn met name hoger uitgevallen dan begroot als gevolg van de verhuizing van meubilair uit opslag en van andere vestigingen naar de noodlokalen in de Kees Mustersstraat. De kosten voor overige administratie en beheer behelzen voornamelijk kosten voor het administratiekantoor (ongeveer € 150.000,-) en kantoorbenodigdheden (ongeveer € 25.000,-). De uitgaven zijn ruim binnen de begroting gebleven. Voor het overige zijn weinig afwijkingen tussen begroting en resultaat wat betreft de beheerslasten opgetreden. De post inventaris betreft kleine, niet geactiveerde inventaris. Deze zijn veel hoger dan begroot als gevolg van de inrichting van de noodlokalen die niet in de begroting was voorzien. Overigens is bij de gemeente een aanvraag gedaan voor aanvullende eerste inrichting. Daarover zal in 2010 een besluit worden genomen. Het betreft een bedrag van ongeveer € 300.000,-. De uitbreiding van het aantal vestigingen zorgt voor een toename van de kosten voor ICThardware. Op deze post worden uitsluitend kleine, niet geactiveerde uitgaven geboekt. Als gevolg van de stijging van het leerlingenaantal zijn de kosten voor de leermiddelen en boekenfonds aanzienlijk gestegen. Omdat de leerboeken in 2009 voor het eerst zijn geactiveerd, is die toename niet direct zichtbaar in de gepresenteerde cijfers. In de begroting was met het activeren nog geen rekening gehouden.
Financieel Jaarverslag
18
Scala College
Bibliotheek-uitgaven en reproductiekosten zijn ongeveer op het begrote niveau uitgekomen. De wervingskosten zijn als gevolg van het grote aantal vacatures, maar met name in verband met de werving van de nieuwe voorzitter van het College van Bestuur, ver boven het begrote bedrag uitgekomen. De kosten voor excursies en werkweken zijn beperkt gebleven ten opzichte van het geraamde. Tegelijkertijd zijn de inkomsten in gelijke mate achtergebleven. De contributies betreffen het lidmaatschap van besturenorganisatie en werkgeversorganisatie. Die worden naar rato van het leerlingenaantal geheven en zijn daardoor hoger dan geraamd. Onder Publiciteit en Reclame worden de uitgave voor Scala Nieuws, Scalawijzer etc. geboekt. Er zijn enkele extra publicaties verschenen. De overige instellingskosten behelzen veelal kosten van projectdagen en van activiteiten in het kader van accentklassen. In het laatste geval staan daar bijdragen van ouders tegenover. Ook de kosten voor advies van deskundigen (ongeveer € 65.000,-) worden hieronder geboekt. Daarnaast kosten voor vervoersmiddelen en overige onderwijskosten (ruim € 80.000,-). Onder de laatste zijn de kosten voor extra begeleiding van de LGF-leerlingen geboekt (deze beslaan het grootste deel van dit bedrag). Onder buitenschoolse activiteiten zijn de kosten voor sportdagen en vieringen geboekt. Hieronder ook het afscheid van de voorzitter van het College van Bestuur. De kosten voor testen en toetsen zijn afhankelijk van de behoefte van ouders en leerlingen en worden gedeeltelijk gecompenseerd door inkomsten. De rentebaten zijn, mede als gevolg van de afname van de liquide middelen en de forse rentedalingen, afgenomen. 8. Toekomstige ontwikkelingen Nieuwe of andere kernactiviteiten Op de keuze voor en uitgangspunten van "Onderwijs Op Maat" is in het algemene deel van het verslag al ingegaan. Een studie naar de resultaten van het concept voor zover het de vaardigheden en kennis van de leerlingen betreft, is eind 2009 gestart en zal in 2010 een vervolg krijgen. Zoals eerder vermeld is het APS bij dit onderzoek betrokken. Met ingang van het schooljaar 2006-2007 is het onderwijsaanbod op het Scala College verder verbreed met cultuurklassen en highschoolklassen in de onderbouw. In 2008 en 2009 is de lessentabel aangepast, zodat waar mogelijk de accenten ook in de middenbouw kunnen worden aangeboden. In 2009 is het aanbod uitgebreid met een tweetalig gymnasium. Thans wordt onderzoek gedaan naar de meerwaarde van tweetalig vmbo. Bij een positief onderzoeksresultaat zal een implementatietraject worden gestart. De vernieuwingen in de tweede fase zijn in 2007 gestart. Daarbij is de nadruk gelegd op de mogelijkheid om verwante profielen te combineren en wordt de organisatie gestroomlijnd. Gekozen is voor een kwalitatief goed te realiseren aanbod. De versnippering van uren die was ontstaan door het aanbod van deelvakken in de tweede fase is verleden tijd. In het schooljaar 2009-2010 is de vernieuwing in de gehele bovenbouw van het havo en vwo gerealiseerd en zullen de eindexamens volgens het nieuwe programma worden afgenomen. In het beroepsgerichte vmbo heeft de school in 2008 voor het eerst examen afgenomen volgens het intersectorale programma handel en administratie. Sterker dan voorheen bij de afdeling administratie is het programma praktijkgericht. Bij Zorg en Welzijn is een werkplekkenstructuur ingericht. In 2010 zal een nadere oriëntatie plaatsvinden op het Leerpark-concept en een eerste Programma van Eisen worden geformuleerd, zowel onderwijskundig als uit het oogpunt van scholenbouw en inrichting. Contacten met partners in Alphen aan den Rijn op operationeel niveau zullen moeten worden gesystematiseerd en geïntensiveerd. De tijdens de organisatie van de (maatschappelijke en vakgerichte) stages opgebouwde relaties kunnen daarbij worden benut.
Financieel Jaarverslag
19
Scala College
Te beginnen in de onderbouw zal komend jaar worden gestart met het omvattende project "Lessen in Orde". Met behulp van externe expertise wordt gewerkt aan een gemeenschappelijke pedagogische en didactische aanpak. De onderbouwteams hebben met grote instemming voor dit concept gekozen. Na dit startjaar zal worden gewerkt aan een verdere implementatie in de school. Leerlingen Het leerlingenaantal van het Scala College neemt toe. Voor de cursus 2008-2009 (bij het betrekken van de nieuwbouw van het onderbouwhuis) hadden 684 leerlingen zich aangemeld voor het eerste leerjaar. In het verslagjaar waren dit er 486. In het algemene deel van het verslag is op deze teruggang ingegaan. Het ziet er naar uit dat de gestelde minimumdoelstelling voor 2010 (500 leerlingen in het eerste leerjaar) zal worden gehaald. Het totaal aantal leerlingen over de gehele school bedraagt ruim 2660. De instroom van leerlingen in 2010-2011 zal naar alle waarschijnlijkheid groter zijn dan het aantal leerlingen dat de school verlaat. Daardoor zal er nog steeds sprake zijn van groei. Personeel Als gevolg van de stijging van het leerlingenaantal en door natuurlijk verloop zal voor de cursus 2010-2011 een aantal vacatures ontstaan. Gestreefd wordt deze te vervullen met een afgewogen mix van ervaren en beginnende docenten. Bovendien past het het Scala College als opleidingsschool om een substantieel aantal LIO's en LIDO's aan te trekken. Opnieuw zal een aantal huidige LIO's in dat jaar worden aangesteld als regulier en bevoegd docent. In het voorjaar werd voor de tweede maal met succes een middag georganiseerd waarbij geïnteresseerde potentiële docenten kunnen kennismaken met de mogelijkheden op het Scala College. Voor (zowel zittend als komend) personeel zullen de mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen opnieuw worden aangeboden. De gesprekscydus (POP-, functionerings- en beoordelingsgesprekken) kan daarbij richtinggevend zijn. De realisatie van het Aktieplan Leerkracht zal, zoals eerder besproken, het carrièreperspectief van veel docenten vergroten. Te verwachten valt dat in de nieuwe CAO extra aandacht wordt besteed aan de positie van onderwijsondersteunend personeel. Schoolbreed zal het personeel een scholingsaanbod krijgen aangeboden op het gebied van de didactische inzet van digitale leermiddelen. Huisvesting De druk op de gebouwen aan de Diamantstraat en de Dr. Sacharovlaan is onveranderd groot. Het totaal aantal lokalen is voor het schooljaar 2010-2011 voldoende om de leerlingen te huisvesten. Daarbij wordt ernaar gestreefd dat leerlingen gedurende een aantal jaren in dezelfde vestiging het onderwijs volgen. Het CvB is sinds april 2008 met de gemeente Alphen aan den Rijn en de andere scholen voor voortgezet onderwijs in overleg over de huisvesting op de middellange termijn. Over de vestiging in Alphen van twee leerparken voor het vmbo beroepsgericht, waarin alle VO-scholen en MBO participeren is grote overeenstemming. Ook de fracties van de gemeenteraad hebben zich hierover positief uitgesproken. Dit initiatief heeft warme en actieve belangstelling van het bedrijfsleven. De realisatie van deze plannen moet worden bezien in het kader van een in 2009 verschenen Masterplan Onderwijshuisvesting, waar de onderwijshuisvesting van zowel het primair als voortgezet onderwijs in het perspectief van de komende tientallen jaren wordt besproken. De eerste behandeling van dit plan in de raadscommissie was positief. Ondanks de huidige crisis werd vrijwel algemeen uitgesproken dat nu investeren in onderwijshuisvesting noodzakelijk is. Indien de nieuw te installeren gemeenteraad in 2010 dit standpunt overneemt, zijn in het komende decennium diverse nieuwbouwprojecten,en vernieuwingen en moderniseringen van de gebouwen, ook van het Scala College, te verwachten. Inventaris In de laatste jaren is bijzonder veel geïnvesteerd in ICT, beamers en interactieve schoolborden. In de komende periode zullen naast de reguliere vervanging van afgeschreven apparatuur nieuwe investeringen op dit gebied plaatsvinden zodat binnen enkele jaren alle onderwijsruimten zijn voorzien van moderne leermiddelen. Op basis van de vestigingsplannen zullen hierbij de prioriteiten worden bepaald.
Financieel Jaarverslag
20
Scala College
Financieel Hierboven is uitgebreid geschreven over de noodzaak een nadere risico-analyse op te stellen en de vermogenspositie van het Scala College in kaart te brengen. Naast alle andere werkzaamheden op financieel gebied zal dit een hoge prioriteit krijgen. Kwaliteitszorg en horizontale verantwoording De kwaliteitszorg en horizontale verantwoording zullen verder hun plaats krijgen binnen het schoolbeleid. Instrumenten als het publieksjaarverslag, de website van "Vensters voor Verantwoording", fpubliek toegankelijk waar kengetallen en karakteristieken van scholen hun plaats krijgen) en diverse tevredenheidsonderzoeken onder de stakeholders (onder andere via www.kwaliteitsscholen.nl) zullen daartoe worden ingezet. Jaarverslag 2009 versus begroting 2010 Op de volgende pagina is de begroting 2010 naast het jaarverslag 2009 in gecomprimeerde vorm weergegeven. Daarbij valt op dat de inkomsten aanzienlijk ruimer zijn geraamd voor 2010 dan gerealiseerd in 2009. Dat is voor een belangrijk gedeelte het gevolg van: • De groei van het leerlingenaantal. • Het in de begroting volledig toerekenen van de voor lesmateriaal ter beschikking te stellen middelen voor het boekjaar 2010 terwijl ongeveer de helft van de boeken wordt geactiveerd. • de CAO-verhoging in de personele lumpsum. Pas in augustus 2010 wordt echter bekend of het ministerie de volledige verhoging in de lumpsum verrekent. De overige baten zijn conservatief geschat. De personele lasten zijn ruim begroot boven het in 2008 gerealiseerde. Ook hier is rekening gehouden met de groei van de school. Het aantal personeelsleden is, zoals eerder vermeld, sterk toegenomen. Bovendien zijn de loonkosten door de inkorting van de salarisschalen en de invoering van de functiemix toegenomen. De afschrijvingen zijn weliswaar hoger geraamd dan in 2009 is gerealiseerd, maar dit zal wellicht verder moeten worden bijgesteld in verband met verdergaande investeringen in digitale leermiddelen en de afschrijving van leerboeken. De huisvestingslasten voor 2010 zijn lager ingeschat dan gerealiseerd in 2009. Dat is voor een belangrijk deel het gevolg van investeringen in 2009 in de aanvullende huisvesting, die als gevolg van het tijdelijk karakter van de huisvesting (formeel voor slechts één jaar) in één keer zijn afgeschreven. Verder werd in 2009 huur afgedragen aan de gemeente die door het Scala College juridisch wordt aangevochten. Of deze kosten in 2010 weer worden gemaakt, zal blijken na de gerechtelijke uitspraak. De overige lasten lijken ruim begroot. Voor een belangrijk gedeelte is dit het gevolg van het opnemen in de begroting van alle leermiddelen, terwijl, -zoals eerder uiteengezet- deze voor een belangrijk gedeelte worden afgeschreven. De opmerkingen die hierover bij de baten zijn gemaakt, gelden evenzeer voor de lasten. Het saldo financiële baten en lasten is lager geschat dan in 2009, mede gezien de afgenomen liquiditeit en in het bijzonder door de lage rentestand als gevolg van de financiële crisis.
Financieel Jaarverslag
21
Scala College
Begroting 2010 en Jaarrekening: 2009 (gecomprimeerd)
Werkdijk
Begroting 2010
Begroting
2009
2009
2008
Overheidsbijdragen en subsidie
€ 18.040.903
€ 16.236.565
€ 16.986.320
€ 14.044.076
Overige baten
€
€
€
Totaal baten
€ 18.629.903
Werkeljjk
BATEN (x € 1,-)
589.000
432.640
692.504 i €
1.511.595
€ 17.678.824 | € 15.555.671
€ 16.669.205
LASTEN (x € 1,) i
Personele lasten
J ? M : ° M 1 1 5 ; € 12.226,458 i € 13.061.509
Afschrijvingen
]€
i
i
700.000 ; €
I Huisvestingslasten Overige instellingslasten
"""
:€
1.223.000 i €
—
|
2.653:500 | €
t
Totaal lasten
650.000 j €
687.522 j €
| I
| € ;
€11313.733
\
|
1.154.000 \ €
1.786.014 \ €
2.663.500 j € _
550.306
.: .
2.049.029 | € ,
1.281.777
■ j
.
2.008.402
1
■ € 18.640.715 j € 16.693.958 ; € 17.584.074 i € 15.154.218
Saldo baten en lasten
10.812-
24.753- €
94.750 1 €
80.000
65.420
401.453
l
Financiële baten
€
Financiële lasten Saldo financiële baten en lasten Exploitatieresultaat
Financieel Jaarverslag
€
50.000 I €
€
€
114.466
1.000 i €
- ;€
1.310 i €
1.315
49JD00 ] €
80000 ; €
64JL10 : €
113.151
38.188
55.247
158.860 €
514.604
22
€
Scala College
9. Tenslotte Het resultaat van het boekjaar 2009 is positief. Daarbij zijn enkele kanttekeningen te maken. •
•
De gemiddelde leeftijd van het personeel is nog steeds laag ten opzichte van de landelijke, waardoor de salarissen gemiddeld lager zijn dan landelijk. Ondanks het feit dat ruim 9,6% meer personeel is aangesteld dan normatief, blijft er ruimte bij de personele lasten. Bij het aanstellen van meer personeel zal men er echter voor moeten waken dat men niet meer verplichtingen aan gaat dan men ook structureel kan betalen (dit geldt des te sterker nu de carrièrelijnen worden ingekort). Het is goed de personele reserve op peil te houden om bij een toekomstige vergrijzing fricties te kunnen opvangen. Het resultaat is beïnvloed door de huisvestingsperikelen waar het Scala College mee te maken heeft. Bij het bepalen van het resultaat is uitgegaan van de in rekening gebrachte en betaalde kosten aan de gemeente. Mogelijk dat dit achteraf nog in positieve zin zal worden bijgesteld na de gerechtelijke uitspraak.
Centraal in het financiële beleid van het Scala College blijft: • • • • • •
Inzet op het primaire proces en zo weinig mogelijk overhead. Goed opgeleid personeel dat de kennis en vaardigheden op een hoog niveau houdt. Investeren in de kwaliteit van het onderwijs. Kwalitatief goede huisvesting. Kwalitatief goede materiële voorzieningen. Aantrekkelijke werkgever zijn en blijven; de mogelijkheden van de functiemix volop benutten.
H.D. Jol
Lid College van Bestuur Scala College Alphen aan den Rijn, 7 april 2010
Financieel Jaarverslag
23
Scala College
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
FINANCIËLE POSITIE Ter verkrijging van een inzicht in de financiële positie van het schoolbestuur dienen de navolgende overzichten. Deze zijn gebaseerd op de gegevens uit de jaarrekening. Ter analyse van de financiële positie dient de volgende opstelling, welke is gebaseerd op de gegevens uit de balans: Vergelijkend balansoverzicht
31-12-2009 x € 1.000
31-12-2008 %
x € 1.000
%
ACTIVA Materiële vaste activa Vorderingen Liquide middelen
3.820 1.440 2.636
48,4 18,2 33,4
3.139 1.236 2.728
44,2 17,4 38,4
7.896
100,0
7.103
100,0
3.198 1.507 130 3.061
40,5 19,1 1,7 38,7
3.039 1.262 123 2.679
42,8 17,8 1,7 37,7
7.896
100,0
7.103
100,0
PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
-24-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
RESULTAAT Het resultaat over 2009 bedraagt € 159.000 tegenover € 515.000 over 2008. De resultaten over beide jaren kunnen als volgt worden samengevat: Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Baten Rijksbijdragen Ministerie van OCW Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten
16.823 163 694
16.162 75 432
13.929 117 1.510
Totaal baten
17.680
16.669
15.556
Personeelslasten Afschrijvingen Overige materiële lasten
13.062 688 3.835
12.091 650 3.953
11.231 550 3.373
Totaal lasten
17.585
16.694
15.154
Saldo baten en lasten
95
-25
402
Saldo financiële baten en lasten
64
80
113
159
55
515
Lasten
Nettoresultaat
-25-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
KENGETALLEN 2009
2008
Liquiditeit (Vlottende activa/kortlopende schulden) 1,33 1,48 De liquiditeit geeft de mate aan waarin het bestuur in staat is op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. De liquiditeitspositie geeft de toestand op 31 december weer; er is dus sprake van een momentopname. Solvabiliteit 1 (eigen vermogen (excl. voorzieningen) / totaal passiva * 100%) 40,50 42,78 De solvabiliteit geeft de mate aan waarin het bestuur in staat is op langere termijn aan haar verplichtingen (rente en aflossing) te voldoen. De solvabiliteitspositie geeft de toestand op 31 december weer; er is dus sprake van een momentopname.
Solvabiliteit 2 (eigen vermogen (incl. voorzieningen) / totaal passiva * 100%) Rentabiliteit (netto-resultaat/ totale baten * 100%)
59,59
60,55
0,90
3,28
De rentabiliteit geeft aan hoe effectief met de opbrengsten wordt omgegaan. Bij dit kengetal wordt gekeken naar de verhouding tussen het netto-resultaat en de totale opbrengsten.
Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft aan hoe de beschikbare reserves zich verhouden tot de exploitatie. Naarmate de reserves groter zijn zal het weerstandsvermogen groter zijn. (Eigen vermogen / Totale baten inclusief rente * 100%)
18,02
19,39
Weerstandsvermogen (Eigen vermogen / Totale baten exclusief rente * 100%)
18,09
19,54
74,27
74,10
25,73
25,90
Personeelslasten / totale lasten
Materiële lasten / totale lasten
-26-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
GRONDSLAGEN ALGEMEEN De in de jaarrekening opgenomen bedragen luiden in hele euro's. De algemene grondslag voor de waardering van activa en passiva, alsmede voor het bepalen van het resultaat, is de verkrijgingsprijs. Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. Voor zover van toepassing zijn ter vergelijking de cijfers opgenomen de realisatiecijfers van het voorgaande jaar, alsmede van de goedgekeurde begroting over het huidige jaar.
In dit jaarverslag is de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs gevolgd. GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met lineair berekende cumulatieve afschrijvingen, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. In het jaar van investeren wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Activering vindt plaats bij aanschaffingen boven de € 500. Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen reële waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van het bestuur. Algemene reserve De algemene reserve betreft een buffer ter waarborging van de continuïteit van het bevoegd gezag en wordt opgebouwd uit resultaatbestemming. Voorzieningen De voorzieningen worden opgenomen voor de nominale waarde en bestaan uit verplichtingen en risico's waarvan de omvang onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten. De voorziening jubilea is opgenomen tegen de contante waarde van de toekomstige verplichtingen. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De op korte termijn (binnen één jaar) verschuldigde aflossingen worden opgenomen onder de kortlopende schulden.
- 27-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn
Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en alle hiermee verbonden, aan het verslagjaar toe te rekenen lasten. De baten en lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarop deze betrekking hebben. Rijksbijdragen OCW Onder de Rijksbijdragen OCW worden de vergoedingen voor de exploitatie opgenomen. De Rijksbijdragen worden toegerekend aan het verslagjaar. Afschrijvingen De afschrijvingen zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde van de desbetreffende immateriële en materiële vaste activa. In het jaar van investeren wordt naar tijdsgelang afgeschreven.
Afschrijvingen aantal jaar Gebouwen Verbouwingen Stoffering Machines en installaties Meubilair Leermiddelen Inventaris en apparatuur ICT-apparatuur Overige materiële vaste activa
40 jaar 40 jaar 10 jaar 10-15jaar 6-10-15 jaar 4 jaar 5-7-10-15 jaar 3 jaar 5-6-10-20 jaar
Pensioenen De Stichting heeft de toegezegde pensioenregeling verwerkt als zou er sprake zijn van een toegezegde bijdrage regeling. De Stichting is aangesloten bij het bedrijfetakpensioenfonds ABP en de Stichting heeft in geval van een tetort bij het pensioenfonds geen verplichtingen tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies.
-28-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
BALANS PER 3 1 DECEMBER 2009
31 december 2009
31 december 2008
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa
(1)
Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Leermiddelen Andere vaste bedrijfsmiddelen
781.320 2.528.359 401.585 108.552
767.863 2.262.814 108.570 3.819.816
3.139.247
3.819.816
3.139.247
Vlottende activa Vorderingen
(2)
Ministerie van OCW Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen
1.045.273 4.354 390.035
(3)
- 29-
887.568 6.131 342.130 1.439.662
1.235.829
2.636.525
2.727.692
4.076.187
3.963.521
7.896.003
7.102.768
31 december 2009
31 december 2008
PASSIVA Eigen vermogen Eigen Vermogen Voorzieningen
3.197.681 (4)
Onderhoudsvoorziening Personele voorzieningen
Langlopende schulden
636.040 871.220
Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake van pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva
424.456 837.493
1.507.260
1.261.949
130.488
122.960
(5)
Overige langlopende schulden Kortlopende schulden
3.038.821
(6) 264.470
229.175
609.849 167.973 459.231 1.559.051
467.343 144.859 419.193 1.418.468
-30-
3.060.574
2.679.038
7.896.003
7.102.768
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2009
Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten
16.823.367 162.953 692.504
16.161.565 75.000 432.640
13.929.367 117.209 1.509.095
Totaal baten
17.678.824
16.669.205
15.555.671
Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten
13.061.509 687.522 1.786.014 2.049.029
12.091.458 650.000 1.154.000 2.798.500
11.230.778 550.306 1.281.778 2.091.356
Totaal lasten
17.584.074
16.693.958
15.154.218
Saldo baten en lasten
94.750
-24.753
401.453
Financiële baten en lasten
64.110
80.000
113.151
Resultaat
158.860
55.247
514.604
Totaal resultaat
158.860
55.247
514.604
Baten
Lasten
- 31 -
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
KASSTROOMOVERZICHT 2009 Het onderstaande kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Hierbij wordt het saldo baten en lasten als uitgangspunt genomen, waarop vervolgens correcties worden aangebracht voor verschillen tussen opbrengsten en ontvangsten en kosten en uitgaven. 2009
2008
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Resultaat Aanpassingen voor: - Afschrijvingen - Mutaties voorzieningen Veranderingen in vlottende middelen - Vorderingen - Schulden
Ontvangen interest Betaalde interest
94.750
401.453
687.522 245.311
550.306 277.716
-203.833 381.536
-203.679 553.877
1.205.286
1.579.673
65.420 -1.310
114.466 -1.315 64.110
113.151
-1.368.091
-811.991
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden
25.050 -17.522 7.528
Mutatie liquide middelen Beginstand liquide middelen Mutatie liquide middelen
-91.167 2.727.692 -91.167
Eindstand liquide middelen
1.846.859 880.833 2.636.525
- 32-
880.833
2.727.692
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
TOELICHTING BEHORENDE TOT DE BALANS PER 3 1 DECEMBER 2009
ACTIVA
VASTE ACTIVA 31-12-2009
31-12-2008
1. Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Leermiddelen Overige materiële vaste activa
781.320 2.528.359 401.585 108.552
767.863 2.262.814
Totaal materiële vaste activa
3.819.816
3.139.247
«Vanschafprijs t/m 2008
Cum. afschrijvingen t/ m 2008
Boekwaarde 31-122008
Investeringen 2009
Desinvesteringen 2009
Afschrijvingen 2009
108.570
Aanschafprijs 31-12-
Cum. afschrijvingen 31-12-
Boekwaarde 31-12-
2009
2009
2009
Gebouwen 798.313
30.450
767.863
35.531
22.074
833.844
52.524
781.320
798.313
30.450
767.863
35.531
22.074
833.844
52.524
781.320
Inventaris en apparatuur 4.515.441 Leermiddelen Ov.mat. vaste
2.252.627
2.262.814
878.585 438.301
613.040 36.716
5.394.026 438.301
2.865.667 36.716
2.528.359 401.585
237.892
108.570
15.674
15.692
362.136
253.584
108.552
2.520.969 3.139.247
1.368.091
687.522 7.028.307 3.208.491
3.819.816
activa
346.462
Totaal mat. vaste act. 5.660.216
-33-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn
Afschrijvingspercentages % 2,5 6,7; 10; 14,3; 16,7; 20; 33,3 5; 10; 16,7; 20 25
Gebouwen en verbouwingen Inventaris en apparatuur Overige materiële vaste activa Leermiddelen
De gebouwen worden gehuurd en/of zijn economisch eigendom van de gemeente. De verzekerde waarde ligt dus tevens bij de gemeente. In 2007 is de nieuwbouw aan de Nieuwe Sloot opgeleverd. Ook dit pand is eigendom van de gemeente maar het Scala heeft hierin zelf € 423.030 geïnvesteerd (fitnessruimte, warmte/koude opslag, plafondsystemen, lichtinstallatie en diverse werkplekken). In 2009 is een luchtafzuiginstallatie geplaatst en aan de Diamantstraat zijn klaslokalen samengevoegd. In verband met de subsidie gratis lesmateriaal worden met ingang van 2009 de studieboeken geactiveerd (de werkboeken uitgezonderd). Deze studieboeken worden in 4 jaar afgeschreven. De studieboeken worden bekostigd vanuit de subsidie gratis lesmateriaal. In 2009 werd aan subsidie € 842.009 ontvangen. Hiervan is € 438.301 geactiveerd. De boekwaarde van de studieboeken per 31 december 2009 ad € 401.585 komt overeen met de post "Subsidie gratis lesmateriaal" onder de overlopende passiva. De passivering van deze subsidie leidt tot een beter inzicht in het vermogen omdat de baten nu synchroon lopen met de (afschrijvingslasten.
-34-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
VLOTTENDE ACTIVA 31-12-2009
31-12-2008
2. Vorderingen Ministerie van OCW
A'^illl
J 3 - 8 - 7 :™
De vordering op het ministerie van OCW betreft 7,5% van de personele lumpsum. Overige vorderingen Voorschotten Lonen & Salarissen Fietsplan
3.811 543
1.761 4.370
4
•?^
Al?l
Overige overlopende activa Werkweken Vooruitbetaalde kosten Terug te ontvangen energiekosten Rente Bijdrage boekenfonds Nog te ontvangen bedragen Overige
20.329 183.217 56.039 31.602 14.733 70.817 13.298
6.075 101.315 78.098 20.026 68.000 54.344 14.272
Totaal overlopende activa
390.035
342.130
1.439.662
1.235.829
Banken Deposito's Kasmiddelen
1.818.846 814.433 3.246
1.393.703 1.329.513 4.476
Totaal liquide middelen
2.636.525
2.727.692
Totaal overige vorderingen
Totaal vorderingen 3. Liquide middelen
-35-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
PASSIVA EIGEN VERMOGEN
Stand per 31-12-2008 Algemene reserve
Resultaat
Overige mutaties
Stand per 31-12-2009
922.567
140.583
740.833 1.183.425 191.996
210.273 -191.996
2.116.254
18.277
2.134.531
Totaal eigen vermogen
3.038.821
158.860
3.197.681
Totaal Eigen vermogen
3.038.821
158.860
3.197.681
Bestemmingsreserves publiek Reserve inventaris Reserve personeel Reserve boeken
-36-
1.063.150 740.833 1.393.698
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
De specifieke bestemming van alle reserves is door het bestuur van het Scala College aangebracht. De voornaamste reserve is de reserve personeel. Als richtlijn heeft het bestuur reeds bij het ontstaan van het Scala College aangegeven een personele reserve te willen vormen van 10% van de jaarlijkse personele lumpsum. De personele lumpsum van 2009 was € 13.936.979. Op basis van de richtlijn van het bestuur zou de stand van de personele reserve per 31-12-2009 € 1.393.698 moeten zijn. Van het resultaat over 2009 is daarom € 210.273 aan de personele reserve toegevoegd. Verder dient nog vermeld te worden dat het Scala College inmiddels eigenrisicodrager is met betrekking tot de kosten van vervanging van het personeel bij ziekteverzuim. Dit betekent dat er een voldoende buffer (in de reserve personeel) dient te zijn om de daarmee gepaard gaande kosten op te vangen. Op welke termijn de personele reserve moet worden aangewend, is niet op voorhand aan te geven. Dat zal het geval zijn als in de toekomst het aantal leerlingen gaat dalen. Al het personeel met contracten voor onbepaalde tijd zal dan doorbetaald moeten worden. Ook een hoog ziekteverzuim zal leiden tot een afname van deze reserve. De stand van de reserve inventaris per 31-12-2009 blijft gelijk t.o.v. de stand per 31-12-2008. Er is in 2009 weliswaar voor een kleine € 880.000 geïnvesteerd in inventaris en apparatuur maar voor het gebouw aan de Diamantstraat (mits deze lokatie blijft bestaan) zijn in de nabije toekomst ook forse investeringen nodig. De termijn waarop dit gaat gebeuren is niet geheel duidelijk, mede omdat op gemeentelijk vlak overleg plaatsvindt over de huisvesting van het voortgezet onderwijs in het algemeen. De reserve inventaris gaat derhalve volledig ingezet worden voor nieuwe inventaris in of het gebouw aan de Diamantstraat of in een eventueel nieuw pand. Ook een deel van de algemene reserve zal daaraan besteed worden. De reserve inventaris zal de komende jaren naar rato van de afschrijvingstermijnen jaarlijks afnemen. De reserve boeken is vrijgevallen ten gunste van de algemene reserve (zie het bestuursverslag). Zoals hiervoor al bleek, wordt de algemene reserve deels in stand gehouden met een personeel doel en deels om in de toekomst investeringen mogelijk te maken. De algemene reserve moet bovendien overige tegenvallers in de bedrijfsvoering opvangen. De algemene reserve is dus bedoeld om (personele en andere) continuïteitsproblemen op te vangen en materiële vaste activa te financieren. Het laatste betreft al ongeveer € 3,8 miljoen, aanzienlijk meer dan de reserve inventaris en de algemene reserve tezamen. In 2008 is van de gemeente Alphen aan den Rijn een bedrag van ruim € 400.000,- ontvangen voor eerste inrichting (als gevolg van het sterk groeiende leerlingenaantal) en in de komende jaren zal zo mogelijk de vermogenspositie worden versterkt middels toevoegingen uit het resultaat. Bij de reserve personeel en de reserve inventaris is al aangegeven dat de termijn waarin de algemene reserve aangewend moet gaan worden, vanwege diverse factoren (zie boven) nog niet aan te geven is.
-37-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
4. Voorzieningen Stand per 31-12-2008
Dotaties 2009
Onttrekkingen 2009
€
€
€
€
Onderhoudsvoorziening
424.456
500.000
288.416
636.040
Personele voorzieningen Voorziening BAPO Voorziening spaarverlof Voorziening jubilea
385.584 337.504 114.405
13.424 1.958 28.743
10.398
399.008 339.462 132.750
837.493
44.125
10.398
871.220
1.261.949
544.125
298.814
1.507.260
Totaal voorzieningen
Vrijval 2009
< 1 jaar
Stand per 31-12-2009
> 5 jaar
Onderverdeling voorzieningen Onderhoudsvoorziening Personele voorzieningen
636.040 160.000
711.220
Totaal voorzieningen
796.040
711.220
De onderhoudsvoorziening was in 2009 nog gebaseerd op een verouderd meerjarenonderhoudsplan. In 2010 zal het meerjarenonderhoudsplan geactualiseerd worden. Het Scala heeft in 2009 € 400.000 extra gedoteerd aan de onderhoudsvoorziening omdat in 2010 voor meer dan € 600.000 aan groot onderhoud gepland staat. De stand van de onderhoudsvoorziening per 31 december 2009 is door deze extra dotatie voldoende om de kosten voor groot onderhoud van 2010 te kunnen dekken. 5. Langlopende schulden
Saldo lening 31-12-2008
Aangegane leningen o/g 2009
Aflossingen
€ Waarborgsommen
122.960
25.050
17.522
Saldo lening 31-12-2009
Rentepercentage
€
%
130.488
De waarborgsommen hebben betrekking op de borgsommen voor boeken en kluisjes.
- 38-
Resterende looptijd in jaren
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
31-12-2008
31-12-2009 6. Kortlopende schulden Crediteuren
264.470
229.175
Belastingen en premies sociale verzekeringen
609.849
467.343
Schulden terzake van pensioenen
167.973
144.859
Overige kortlopende schulden Vakantiegeld
459.231
419.193
Overlopende passiva Accountants- en advieskosten Nog te betalen lonen & salarissen Subsidie gratis lesmateriaal Egalisatie OCW-subsidie PGL Egalisatie subsidie gemeente Egalisatie gift VSB Fonds Overige vooruitontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Huur sportaccommodaties Energiekosten Nog te besteden subsidies OCW / nietgeoormerkt
15.000
10.000 169.771
401.585 213.316 555.135 7.451 63.508 102.156 4.650 34.205
228.525 715.589 10.471 38.681 66.048 9.754 33.334
162.045
136.295
Totaal kortlopende schulden
1.559.051
1.418.468
3.060.574
2.679.038
De post "overige vooruitontvangen bedragen" bestaat uit bedragen gerelateerd aan de werkweken (€ 40.758) en de vooruitontvangen bijdrage van de Platform Bèta Techniek voor 2010 (€ 22.750). De nog te besteden niet-geoormerkte subsidies OCW zijn de subsidie kwaliteit VO 2009 (€ 156.044) en de subsidie convenant VSV 2010 (€ 6.000).
-39-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN BAPO
De voorziening BAPO is in de balans opgenomen overeenkomstig de door het ministerie van OCW vastgestelde Ministeriële Regeling waarin specifiek is opgenomen hoe om te gaan met de BAPOvoorziening. Deze regeling betekent dat de in de balans opgenomen voorziening uitsluitend de uitgestelde BAPO-rechten omvat. Wanneer RJ 660 integraal zou zijn toegepast, zou de voorziening BAPO per 31-122009 € 1.217.234 bedragen (totale verplichtingen € 5.315.922 en de contante waarde van de baten € 4.098.688). Het Scala College is voornemens om de toekomstige BAPO-lasten te kunnen opvangen door het aanspreken van de personele reserve.
-40-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
OVERZICHT VERBONDEN PARTIJEN Het Scala College vormt samen met het Anna van Rijn College uit Nieuwegein, de RSG Broklede uit Breukelen, het Minkema College uit Woerden en het Schoonhovens College uit Schoonhoven het samenwerkingsverband 5 = 1 . De leden van het College van Bestuur van het Scala College maken tevens deel uit van het bestuur van de Stichting Educatieve Activiteiten Alphen aan den Rijn. Aangezien het balanstotaal van deze stichting minder is dan 5% van het geconsolideerde balanstotaal van het Scala College, is consolidatie van de Stichting Educatieve Activiteiten achterwege gebleven.
Beslissende zeggenschap
Naam Stichting Educatieve Activiteiten
Juridische vorm
stichting
Statutaire zetel
Verklaring art. 2:403 BW ja/nee
Consolidatie ja/nee
Deelnemings percentage
Alphen aan den Rijn
nee
nee
100
-41 -
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2009 Baten Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
Rijksbijdrage Ministerie van OCW Niet-geoormerkte subsidies OCW Toerekening investeringssubsidies Ministerie van OCW
16.029.061 779.097 15.209
14.944.028 1.207.537 10.000
13.693.930 223.686 11.751
Totaal Rijksbijdragen Ministerie van OCW
16.823.367
16.161.565
13.929.367
Rijksbijdragen Ministerie van OCW
Overige overheidsbijdragen en - subsidies Samenwerking VO/VSO Toerekening investeringssubsidies gemeente
2.500 160.453
75.000
2.500 114.709
Totaal overige overheidsbijdragen
162.953
75.000
117.209
1.377 403.300
2.000 390.640
1.222 393.947
404.677
392.640
395.169
Personele vergoedingen Platform Bèta Opbrengst boekenfonds Belastingdienst teruggaaf oude jaren Toerekening investeringssubsidie VSB Fonds Overige baten
108.525 55.250 48.635 8.589 3.020 63.808
10.000
88.607
30.000
824.554 116.112 3.020 81.633
Totaal overige baten
287.827
40.000
1.113.926
Totaal overige baten
692.504
432.640
1.509.095
Overige baten Verhuur Deelnemersbijdragen
-42-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
Lasten Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
10.112.325 1.092.862 1.187.999
11.606.458
8.582.996 991.922 1.028.545
12.393.186
11.606.458
10.603.463
Dotatie personele voorzieningen Extern personeel Cursuskosten Overige personeelskosten
33.727 355.846 88.918 219.554
120.000 140.000 85.000 160.000
213.771 154.400 75.231 197.456
Totaal overige personele lasten
698.045
505.000
640.858
Af: Uitkeringen (-/-)
13.091.231 -29.722
12.111.458 -20.000
11.244.321 -13.543
Totale personeelslasten
13.061.509
12.091.458
11.230.778
Personeelslasten Brutolonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten
Uitsplitsing personeel naar fte 2009
DIR OP OOP Overige
2008
622.830 10.142.812 1.597.822 698.045
504.531 8.860.084 1.225.305 640.858
13.061.509
11.230.778
Per 31 december 2009 was de totale personele bezetting ruim 225 FTE's. Hiervan was 6 FTE voor de Directie, ca. 179 FTE voor het Onderwijzend Personeel en ca. 40 FTE voor het Onderwijs Ondersteunend Personeel. Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
Afschrijvingen Gebouwen Inventaris en apparatuur Overige materiële vaste activa Leermiddelen
22.074 613.040 15.692 36.716
20.000 600.000 30.000
16.216 512.691 21.399
Totaal afschrijvingen
687.522
650.000
550.306
-43-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
Huisvestingslasten Huur Dotatie onderhoudsvoorziening Onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen
Tuinonderhoud Bewaking / beveiliging Overig Totaal overige huisvestingslasten Totaal huisvestingslasten
-44-
260.409 500.000 153.822 244.691 456.197 44.559
90.000 235.000 470.000 60.000
204.435 200.000 119.431 230.243 408.862 51.434
1.659.678
1.075.000
1.214.405
6.203 90.242 29.891
9.000 45.000 25.000
7.628 40.280 19.465
126.336
79.000
67.373
1.786.014
1.154.000
1.281.778
220.000
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
Instellingslasten Administratie en beheer Accou nta ntskosten Telefoon- en portokosten e.d. Drukwerk Overige administratie en beheer
173.882 18.512 45.820 42.363 40.884
195.000 15.000 45.000 40.000 47.000
131.449 13.579 39.184 31.791 46.963
Totaal administratie- en beheerslasten
321.461
342.000
262.966
Inventaris ICT Hardware Leermiddelen Boekenfonds Bibliotheek / mediatheek Reproductiekosten
146.918 21.461 278.399 391.433 6.856 144.640
100.000 10.000 634.000 600.000 10.000 140.000
98.949 7.560 206.913 817.711 7.519 110.909
Totaal inventaris, apparatuur en leermiddelen
989.707
1.494.000
1.249.561
Wervingskosten Representatiekosten Excursies / werkweek Buitenschoolse activiteiten Contributies Medezeggenschapsraad Verzekeringen Testen & toetsen Publiciteit en reclame Overige lasten
98.634 4.942 328.543 28.265 25.287 1.870 10.503 11.320 52.419 176.078
75.000 10.000 400.000 5.000 22.000 2.500 12.000 40.000 45.000 351.000
62.518 9.476 270.588 1.592 22.912 1.665 8.454 25.030 47.331 129.263
Totaal overig
737.861
962.500
578.829
2.049.029
2.798.500
2.091.356
Totaal overige instellingslasten
Onder de administratie en beheerslasten zijn de kosten voor de accountantscontrole verantwoord. Deze bedragen voor 2009 en 2008 respectievelijk € 18.512 en € 13.579. Er is door de accountantsorganisatie geen andere dienstverlening geweest dan hier genoemd. De post administratie en beheer bestaat voor € 149.275 uit kosten voor het onderwijsbureau en verder uit kosten voor kantoorbenodigdheden (€ 24.400) en beheer en bestuur (€ 207). De post overige instellingslasten bestaat uit advieskosten (€ 63.055), projectkosten (€ 63.355), overige onderwijskosten (€ 82.627), kosten vervoersmiddelen (€ 2.032) en overige materiaalkosten (€ 423). Verder maken de kosten voorgaande jaren hier deel van uit. Deze kosten waren in 2009 negatief (totaal € 35.414) vanwege creditnota's inzake energie m.b.t. 2008.
-45-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
Financiële baten en lasten Realisatie 2009 Financiële baten Rentebaten Rente spaarrekeningen/deposito
Financiële lasten Overige financiële lasten
Begroting 2009
8.962 56.458
80.000
58.290 56.176
65.420
80.000
114.466
1.310 64.110
Saldo financiële baten en lasten
-46-
Realisatie 2008
1.315 80.000
113.151
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn
-47-
GIBO Onderwijs Registeraccountants
Aan: het bestuur van Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn
ACCOUNTANTSVERKLARING Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2009 Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de staat van baten en lasten over 2009 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bevoegd gezag van de school is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs (WJZ/2007/50507). Tevens is het bevoegd gezag van de school verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Deze verantwoordelijkheden omvatten onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 18, derde lid van het Bekostigingsbesluit W.V.O. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht waaronder het onderwijscontroleprotocol OCW 2009. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
9006007/WS/287
GIBO Onderwijs Registeraccountants
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat alsmede het voor de naleving van de betreffende wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de school. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bevoegd gezag van de school heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs (WJZ/2007/50507). Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2009 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming zijn met de in het onderwijscontroleprotocol OCW 2009 opgenomen relevante wet- en regelgeving, zoals opgenomen in paragraaf 2.2.2 referentiekader. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Arnhem, 15 april 2010
Was getekend: drs. A.F.J. Van der Velden RA GIBO Registeraccountants B.V.
9006007/WS/287
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs te Alphen aan den Rijn
(VOORSTEL) BESTEMMING VAN HET EXPLOITATIERESULTAAT Het exploitatieresultaat volgens de exploitatierekening over 2009 bedraagt € 158.860. Om te komen tot het door het bestuur gewenste percentage van 10% van de personele lumpsum als reserve personeel wordt € 210.273 van het resultaat aan de reserve personeel toegevoegd. Het resterende negatieve resultaat ad € 51.413 wordt onttrokken aan de algemene reserve. De reserve boeken van € 191.996 valt vrij ten gunste van de algemene reserve.
Der heer J. den Ouden, /oorzltter Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Alphen aan den Rijn
mo^K.
- 50-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM Voor aanvang van het schooljaar 2009/2010 heeft het Scala College een aantal noodlokalen aan de Kees Mustersstraat laten plaatsen. De huur en eenmalige kosten van het plaatsen van deze noodlokalen zijn op last van de gemeente Alphen aan den Rijn voor 50% door het Scala College zelf betaald. Het Scala College betwist middels juridische weg de toewijzing van tien lokalen op voorwaarde van eigen bekostiging. Bij het opmaken van de jaarrekening 2009 was er nog geen uitspraak in deze rechtszaak. Onder de huisvestingslasten zijn voorzichtigheidshalve daarom wel de huurkosten (€ 64.975) en eenmalige bouwkosten (€ 38.359) van de tien noodlokalen opgenomen.
-51 -
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
GEGEVENS OVER DE RECHTSPERSOON
Bestuursnummer Naam instelling
41537
Postadres Postcode / Plaats
Postbus 458 2400 AL Alphen a/d Rijn
Telefoon
0172-423737 0172-423742
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs
Fax E-mail Intemet-site
[email protected] www.pr.scalacollege.nl
Contactpersoon Telefoon Fax E-mail Brinnummer 10AN
de heer Bert Jol 0172-423737 0172-423742
[email protected]
Sector
Naam St. Openb. Voortgez. Onderwijs Alphen a/d Rijn
-52-
VO
Aantal leerlingen
2009
2.663
Aantal leerlingen
2008
2.621
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn GEOORMERKTE DOELSUBSIDIES OCW (MODEL G) Het Scala College heeft in 2009 geen geoormerkte subsidies ontvangen.
- 53-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn
BEZOLDIGING VAN BESTUURDERS EN TOEZICHTHOUDERS Realisatie
Begroting
Realisatie
2009
2009
2008
€ 128.652 €118.183 € 32.260
€ 130.000 €120.000 € 35.000
€ 121.727 €111.127
€ 279.095
€ 285.000
€ 232.854
€ 765 € 1.535 € 763 € 1.323 €778
€ 2.000 € 2.000 € 2.000 € 2.000 €2.000
€ 1.520 € 768 € 1.518 € 2.480 €1.537
€ 5.165
€ 10.000
€ 7.822
College van B^stMMr A.J.M. van Gils H.D. Jol B.M. Visser
Raad V9p Toezicht M. Chaudron J.H. 't Hart J.G. van de Kolk J. den Ouden J. ten Voorde
-54-
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs t e Alphen aan den Rijn WET OPENBAARMAKING UIT PUBLIEKE MIDDELEN GEFINANCIERDE TOPINKOMENS Er zijn geen personeelsleden die met hun inkomen het gemiddeld belastbaar loon van onze ministers overschrijden.
- 55-