Clavis Noordstraat 10 4531 GG Terneuzen
er de flexibele koppeling. De verbindingen
SANITAIR
kunnen gesoldeerd worden of met knelfittingen worden gerealiseerd. Dit laatste is makkelijker
Bij een bouwmarkt of speciaalzaak is nieuw
maar ook behoorlijk duurder.
sanitair en de benodigde installatiematerialen in een grote keus voorhanden.
Zaag of snijd om te solderen de buis haaks af. Schuur de bramen weg en reinig de buitenkant
Bij de installatie is de wateraan- en afvoer van
van de buis en de binnenkant van het hulpstuk
belang. Ook als er zoveel mogelijk wordt
met staalwol. Smeer beide uiteinden in met
uitgegaan van de bestaande aansluitingen
soldeervet en schuif ze in elkaar. Zet de vlam
moeten er toch vaak kleine verlengingen of
van de brander erop. Druk zodra het vet gaat
omleggingen worden gerealiseerd. In verreweg
vloeien de soldeerdraad tegen de afsluitnaad.
de meeste huizen is de waterleiding van koper met een diameter van 15 mm. Kranen en
Het soldeer vloeit dan vanzelf naar binnen. Maak
toestellen zijn vaak met een leiding van 12 mm
de verbinding na afkoeling schoon met een
dikte hierop aangesloten.
vochtige doek. Ook voor een knelfitting moeten de buiseinden haaks en braamloos zijn. Schuif
Het water wordt afgevoerd via de verticale
vervolgens op allebei de moer en dan de ring.
pijpstand die uitmondt op het riool. Afvoerbuizen
Steek daarna de buizen in de fitting en draai de
zijn doorgaans van pvc; die van het toilet heeft
moeren met twee steeksleutels stevig vast.
een diameter van 110 mm, de overige meestal 40 of 50 mm. Aan het begin van elke afvoer zit
Zet de leidingen op de muur vast met beugels of
een sifon of stankafsluiter, die altijd bereikbaar
klemzadels. Plaats deze maximaal een meter uit
moet zijn om verstoppingen te kunnen
elkaar en op hooguit 15 cm van een haakse
verhelpen.
bocht. Waterleidingen krimpen en zetten uit. Omring ze, waar ze door vloeren en muren gaan,
Voorbereiding
met een stukje pvc-buis dat een iets grotere
Sluit eerst altijd de waterleiding af. Dit kan door
diameter heeft. Dicht de naden of met
de hoofdkraan dicht te draaien en daarna alle
siliconenkit. Als de koperen leidingen worden
kranen in huis open te zetten. Soms hebben
ingestort in beton is het beter ze te omringen
vertakkingen een eigen stopkraan en volstaat
met pvc- buis.
het om maar een gedeelte van het circuit af te sluiten. Op elke stopkraan zit een aftopkraantje,
Kunststof afvoerleidingen
waarmee u het water uit de leiding laat lopen.
Voor kunststof leidingen bestaan er eveneens hulpstukken als bochten, T- stukken en moffen.
Koperen aanvoerleidingen
Als die zijn voorzien van een rubberen ring,
Gebruik voor de waterleiding koperen KIWA-
kunnen ze zo in elkaar gestoken worden, anders
gekeurde buis met de juiste diameter. Buigen
moet pvc-lijm worden gebruikt. Zaag de buizen
kan met een pijpenbuiger of door bochtstukken
haaks of en verwijder bramen met een mesje.
van 45' of 90' aan te brengen. Maak andere
Maak de onderdelen vetvrij met een speciaal
verbindingen afhankelijk van de situatie, met
reinigingsmiddel, breng de lijm aan en schuif de
hulpstukken, zoals een muurplaat, een T-stuk of
delen in elkaar.
een kruisstuk. Koppel met een sok twee buiseinden, monteer met twee S-koppelingen een mengkraan en voor uitzonderlijke gevallen is 1/5
Clavis Noordstraat 10 4531 GG Terneuzen
Een bad of douche aanleggen
(vervolg sanitair)
Bij een ligbad en een douche komen de leidingen Hierna mogen ze niet meer gedraaid worden,
voor warm en koud water binnen via een
anders gaat de verbinding lekken. Bevestig met
muurplaat. Hierop wordt een mengkraan
beugels de leidingen op de muur of tegen de
aangesloten met behulp van twee S-koppelingen.
onderkant van de vloer. Laat afvoerleidingen
Omdat die onafhankelijk van elkaar kunnen
nooit precies horizontaal lopen.
draaien, is het altijd mogelijk om de kraan exact horizontaal te bevestigen. Maak de koppelingen
Een toilet installeren
waterdicht door de schroefdraad met teflontape
Er is keuze uit een toiletpot met uitlaat naar
te omwikkelen.
achteren of naar beneden. De afstand tussen de pot en de achterwand bepaalt het type
Zet lig-, zit- en andere baden met stelpootjes
waterreservoir. Wellicht is er voldoende ruimte
zuiver horizontaal. Laat de randen rondom
voor een duoblok, waarbij pot en reservoir één
steunen op een ombouw. Bevestig waar het bod
geheel vormen. Anders komt de stortbak hoger
tegen de muur komt met piuggen en schroeven
tegen de wand. Eventueel kan de oude stortbak
een stevige lat. Laat de andere zijden rusten op
dienst blijven doen.
een frame van bijvoorbeeld houten balken van 44 x 67 cm en gipsplaten. Beter is het om de
Verwijder eerst alles wat vervangen moet
wandjes van gasbetonblokken te metselen, die
worden. Draai de stopkraan van het reservoir
ook nog makkelijker te bezegelen zijn. Neem in
dicht en spoel door, haal de valpijp weg, neem
de ombouw een tegelluikje op (in diverse maten
de stortbak van de wand en schroef de pot los.
verkrijgbaar), zodat later altijd de sifon bereikt
Stop het afvoergat tijdelijk dicht, zodat er niets
kan worden.
in kan vallen. Maak eerst de afvoer in orde. Bevestig in het bad Bevestig de nieuwe stortbak aan de wand en
de afvoerplug en monteer de overloop, die
monteer de toevoerleiding en het stopkraantje.
hiermee één geheel vormt. Smeer de bovenrand
Haal voor het solderen de losse onderdelen uit
van de ombouw af met specie en druk het bad
het kraantje, anders verbranden ze. Sluit
hierin totdat hij op de ondersteuning rust. Dicht
vervolgens met een moer en een rubberen ring
de naden rondom met schimmelwerende
de pvc-buis naar de pot aan. Zet het nieuwe
siliconenkit. Breng dan via het luikje de sifon aan
toilet boven de afvoer en teken de schroefgaten
tussen de badplug en de afvoerleiding. Aan de
af.
onderkant van het metalen bad zit een lip, die met een blanke draad, beschermd door een
Boor de gaten; gebruik bij een betonvloer
elektrabuis, met de aardleiding verbonden moet
pluggen. Schuif het afvoermanchet over de
worden. Door de ruimte onder het bad met glas-
uitlaat van de pot, eventueel met wat
of steenwol op te vullen blijft het water langer
afwasmiddel, en maak de naden waterdicht met
warm. Sluit als laatste de mengkraan aan.
siliconenkit. Plaats nu het toilet waterpas met zo nodig wat stukjes hardboard onder de rand, en
Het installeren van een douche gaat op dezelfde
schroef het vast. Sluit tot slot de valpijp aan. Bij
wijze als van een bad. Let op dat onder de bak
een duoblok hoeft alleen de pot geplaatst en de
voldoende ruimte overblijft voor de sifon.
watertoevoer geregeld te worden.
2/5
Clavis Noordstraat 10 4531 GG Terneuzen
besparing oplopen tot 7.500 liter. Bovendien
(vervolg sanitair)
vermindert hiermee het gasverbruik.
Een wastafel plaatsen Alleen een sterke wand kan een wastafel dragen. Breng daarom in een gipsplatenwand eerst een
Voor keuken- en wastafelkranen zijn
extra dwarsligger of een stuk multiplex aan
volumebegrenzers verkrijgbaar, die zowel water
tussen twee staanders van het regelwerk. Een
(1.500 liter) als gas besparen. Bij elkaar scheelt
wastafel hangt gemiddeld 90 cm hoog.
dat al gauw een paar tientjes per jaar.
Maak aftakkingen (1 2 mm) van de leidingen
N.B. In badkamers mogen verlichtingsarmaturen,
voor warm en koud water. Zaag hiervoor de
contactdozen en elektrische apparaten
leiding door op twee plaatsen, 19 mm van
uitsluitend worden aangebracht of gebruikt op
elkaar. Verwijder het losse pijpje en zet er een T-
ten minste 60 cm van het sanitair.
stuk voor in de plaats. Maak op soortgelijke wijze vanaf de riolering een pvc-afvoerbuis (40 mm)
KWALITEITSEISEN
tot midden onder de wastafel, zo dicht mogelijk tegen de wond. Monteer vervolgens de twee
Algemeen
verbuigbare kraanbuisjes in de daarvoor
Verander bij voorkeur niets aan het leidingwerk
bestemde openingen van de wasbak, alsmede de
en de aansluitpunten van gas, water en elektra.
kraan zelf. Zet ook de afvoerplug vast. Aan de
Wilt u dit wel, dan moet dit door een erkend
achterkant van de wastafel zitten twee
installateur worden aangebracht.
ophanggaten. Meet nauwkeurig hun hart-ophartafstand op en teken ze met behulp van een
Verhuurtechnische aspecten
waterpas af op de wand. Boor gaten van 1 2
Zorg voor eenheid.
mm, steek er pluggen in en bevestig de wasbak met de bijgeleverde ophanghaken, plugbouten of
Onderhoudstechnische aspecten
draadstiften. Plaats tenslotte de sifon en sluit de
-Het onderhoud door Clavis wordt op standaardniveau uitgevoerd. Ais uw kraan dus kapot is,
aan- en afvoerleidingen aan.
zal Clavis de kraan vervangen door een
Waterbesparend sanitair
standaardkraan.
De gemiddelde Nederlander gebruikt 135 liter
-U bent zelf verantwoordelijk voor het onderhoud
water per dag ofwel 50.000 liter per jaar.
aan het sanitair.
Waterbesparend sanitair is niet alleen gunstig
-U moet een voorraad tegels achterhouden voor
voor het milieu, maar ook voor de portemonnee.
eventuele reparatie door u of een toekomstige huurder (minimaal 10% van de oppervlakte).
Een waterzuinig toilet kan het verbruik terugdringen tot 1 0.000 liter per persoon jaar.
Bouwkundige en veiligheidstechnische aspecten
Een stortbak met een beperkte inhoud en een spoelonderbreking, die beide ook op een
Leidingwerk en riolering
bestaand toilet aangebracht kunnen worden,
-De aansluitingen van het sanitair op de
bespaart ongeveer 5.000 liter. Bij een
binnenriolering moeten waterdicht zijn.
spaardouchekop - geschikt voor een combiketel
-De sifon of stankafsluiter moeten altijd
of een boiler (niet voor een geiser) - kan de
bereikbaar zijn (zogenoemde inspectieluik). 3/5
Clavis Noordstraat 10 4531 GG Terneuzen
(vervolg sanitair)
-U mag alleen materiaal gebruiken met een
-De afvoerleiding van het riool nooit aansluiten
-De douchecabine moet waterdicht zijn en zijn
KIWA-keurmerk of CE-keurmerk. voorzien van schimmelwerende rubberkit.
op een buis met een kleinere diameter. -U moet hittebestendige PVC gebruiken.
-De deuren van een douchecabine moeten goed
N.B. Sluit de hoofdkraan af en laat het leidingnet
moeten roestvrij zijn.
leeglopen, wanneer u werkt aan het sanitair.
-U moet een doucheglijstang gebruiken.
open en dicht gaan en de bevestigingsmiddelen
-Het formaat van de douchebak is minimaal
Toiletpot
800x800 mm, dikte 3,5 mm en deze moet zijn
Gebruik alleen materiaal met KIWA-keurmerk of
geaard.
CE-keurmerk.
Bad -Het bad moet geaard zijn.
Fontein/wastafel
-Als het bad rondom dichtgemaakt is, moet er
-Gebruik alleen materiaal van KIWA-keurmerk of
een inspectieluik aanwezig zijn.
CE-keurmerk.
-Het bad moet waterdicht zijn en voorzien zijn
-De hoogte van een fontein of wastafel is 90 tot
van schimmelwerende siliconenkit (sanitairkit).
95 cm boven de grond.
-Het bad moet waterpas liggen.
-De fontein of de wastafel moet u aansluiten met
-U moet de aansluiting met het tegenwerk vullen
een witte PVC-bekersifon op binnenriolering en
met schimmelwerende rubberkit
op de wand- of vloerpijpaansluiting met een witte rozet.
Tegelwerk
-Bevestig de fontein of de wastafel stevig vast
-De tegels dienen strak, vlak en waterpas te
aan de muur met speciaal daarvoor bestemde
worden aangebracht.
schroeven en pluggen (afhankelijk van materiaal
-Uitwendige hoeken van het wandtegelwerk
muur).
moeten bestaan uit tegels met geglazuurde
-De wastafel moet voorzien zijn van een stop
zijde(n) of een hoekprofiel. Dit geldt ook voor de
aan een ketting.
beëindiging van het wandtegelwerk. -De bovenkant van het tegelwerk moet u
Kranen
afwerken met een schimmelwerende sanitairkit.
-Het gebruik van stopkranen is aan te raden,
-De voegen mogen niet groter zijn dan 3 mm en
want dan kunt u van stromend water gebruik
dienen vol en zat ingewassen te worden met
blijven maken als u de mengkraan monteert of
speciale voegen.
demonteert.
-De tegelstroken mogen niet kleiner zijn dan
-De kraan moet van het merk Venlo of Grohe zijn
5 cm.
en voldoen aan het KIWA-keurmerk of
-De hoogte van het tegelwerk in de badkamer is
CE-keurmerk.
minimaal 2,10 meter boven de afgewerkte vloer
-De kraan in het bad of de douche moet bij
en in het toilet minimaal 1,20 meter boven de
voorkeur in het midden van de lange zijn of 1,10
afgewerkte vloer.
meter boven de grond worden geplaatst.
-De vloertegels moeten met voldoende afschot (mm/ml: 5 mm) naar de afvoerput worden
Douche
aangebracht.
-De hoogte van de douche moet bij voorkeur 2,10 meter zijn. 4/5
Clavis Noordstraat 10 4531 GG Terneuzen
Tip
(vervolg sanitair)
-Leveranciers van sanitair kunnen u heel goed adviseren over de hoogte, breedte en de
-De inwendige hoeken en de naad tussen het
indeling.
sanitair en het wandtegelwerk moeten met een
-Draai kranen regelmatig open en dicht, dan
schimmelwerende siliconenkit (sanitairkit)
gaan ze niet vastzitten.
worden dichtgemaakt. -De volle oppervlakten van de te betegelen gipswanden moeten van tevoren met een
Aanbevolen materialen
voorstrijklaag volgens de voorschriften van de
Kranen:
Grohe/Venlo
fabrikant/leverancier worden aangebracht.
Wastafel:
Milana/Sphinx/Eurobase
Toilet:
Milana/Sphinx/Eurobase
-De tegels moeten een KOMO-certificaat hebben. -De naden moeten worden afgewerkt met kimband. -Schakelmateriaal, stopcontacten e.d. mogen niet ingetegeld worden. -De tegels en voegen mogen niet worden geverfd.
Elektra -Elektra in de badkamer moet zijn aangebracht door een erkend installateur. -De metalen onderdelen moeten zijn geaard. -De verlichting moet geschikt zijn voor in de natte ruimtes. -De schakelaars moeten zich buiten de douche/badruimte bevinden of minimaal 60 cm van de wastafel, douche of het bad. -Losse naden of losse schakelaars in de badkamers en toiletruimte zijn niet toegestaan.
5/5
