Safety Integrated:
Safety Evaluation Tool
Online verificatie van veiligheidsfuncties volgens EN 62061 (SIL) en EN ISO 13849-1 (PL)
SET - Praktijkcase
www.siemens.nl/safety-evaluation-tool 1
Wat is nieuw aan EN 62061 en EN ISO 13849? Berekening en bepaling van veiligheidsfuncties (over de hele veiligheidsketen: Detecting – Evaluating – Reacting)
Eisen aan de uitvalwaarschijnlijkheid (PFHD / B10D / MTTF / DC / SFF / CCF / λ /…)
Naast bepaling van het vereiste veiligheidsniveau (beoordeling) ook bepaling van het behaalde veiligheidsniveau: de toetsing
Eisen aan de handelwijze (projectmanagement testconcept (projectmanagement, testconcept, technische documentatie documentatie, ….))
SET - Praktijkcase
2
Safety Evaluation Tool afe Sa ety y Ev vallua atiion n To ooll (SET) Online tool voor de bepaling van het veiligheidsniveau van veiligheidsfuncties volgens: - EN ISO 13849-1 (Performance Level, PL) - EN 62061 (Safety Integrity Level, Level SIL) SIL). Gedetailleerde opbouw van de veiligheidsfuncties - Noodstop, hekbewaking, etc. Deze supertool is uniek in de markt - Productgegevens (PFHd-, SIL- en PL-waarden) van Siemens componenten p worden direct in de berekeningen g opgenomen. pg - Ook het ingeven van data van andere leveranciers is mogelijk. Resultaat - Kant en klare TÜV-geteste normconforme veiligheidsfuncties. - Tijdbesparing en minder rekenwerk. - Projectdocumentatie voor in het Technisch Constructie Dossier. SET - Praktijkcase
3
Safety Evaluation Tool Kenmerken Safety Evaluation Tool: - Online tool - Éénmalig aanmelden (of via Industry-Mall account) - Na aanmelden onbeperkt te gebruiken - Gebruik is kosteloos - Projecten worden lokaal op u eigen pc/laptop opgeslagen - TÜV TÜV-geteste geteste normconforme projectdocumentatie Aandachtspunten:
Een verificatietool is niet ‘heilig’ en is zeker geen engineeringtool
(is een ondersteunende tool, vereenvoudigt het toetsingsproces van gerealiseerde veiligheid)
Kennis van veiligheidstechniek blijft vereist
(normen functionele veiligheid / juiste opbouw veiligheidscircuits)
Let op correcte engineering
(enkelpolige/dubbelpolige opbouw / terugkoppelcircuits / koppeling veiligheidsfuncties) SET - Praktijkcase
4
Opbouw p van veiligheidsfuncties/-systemen g y ((SRP/CS)) binnen EN ISO 13849 Technische beveiligingsmaatregelen worden in normen EN ISO 13849 13849-1 1 gedefinieerd in veiligheidsfuncties ((-systemen) systemen) Een veiligheidsfunctie (Safety Function) wordt uitgevoerd als een veiligheidssysteem Een systeem is opgebouwd uit subsystemen Een subsysteem bestaat uit subsysteem-elementen Veiligheidsfunctie ((Sensor 1))
Input / Detecting (Sensor 2)
Subsysteem-elementen SET - Praktijkcase
L i / Evaluating Logic E l ti (F-PLC / veiligheidsrelais)
Subsysteem
Output / Reacting (Relais / drive)
Systeem 5
Veiligheidsfuncties/-systemen Veiligheidsfuncties/ systemen in de praktijk De subsystemen van de veiligheidsfunctie Detecting
Input
/ detecting
(sensor, eindschakelaar, lichtscherm, .…)
Logic / evaluating
(veiligheidsrelais, veiligheidsbesturing,…)
Output / reacting
(contactor, frequentieregelaar, …)
Evaluating Veiligheidsfunctie (-systeem)
Veiligheidsdeur
Subsysteem 1: input / detecting (sensoren)
Subsysteem 2: logic / evaluating (besturing)
Subsysteem 3: output / reacting (schakelen)
Motor
Reacting of
Voor elke veiligheidsfunctie moet een veiligheidsniveau bepaald worden (hoe groot is de uitvalkans) SET - Praktijkcase
6
Veiligheidsfuncties binnen de Safety Evaluation Tool Veiligheidsfunctie:
PFHd-waarde:
Veiligheidsfunctie 1
1e :
Noodstop
Subsysteem 1: detecting
Subsysteem 2: evaluating
Subsysteem 3: reacting
Motor
8,72 x10-8
(SIL 3 / PL e)
Subsysteem 3: reacting
Motor
1,42 1 42 x10-9
(SIL 3 / PL e)
Subsysteem 3: reacting
Motor
5,25 x10-7
(SIL 2 / PL d)
Veiligheidsfunctie 2
2e :
Toegangscontrole
Subsysteem 1: detecting
Subsysteem 2: evaluating
Veiligheidsfunctie 3 g
3e :
Servicestand
Subsysteem 1: detecting
Subsysteem 2: evaluating
.... SET - Praktijkcase
7
B10/PFHd-waarden van SIRIUS-componenten: standaard vermeld in Siemens catalogi en bedieningsinstructies
3
SET - Praktijkcase
8
Safety Evaluation Tool Risicograaf voor bepaling van benodigd SIL / PL PL-niveau niveau Geïntegreerde risicograaf voor bepaling van benodigd SIL / PL-niveau
Riscograaf voor PL (EN ISO 13849-1) SET - Praktijkcase
Riscograaf voor SIL (EN 62061) 9
Safety Evaluation Tool p van de Diagnostic g Coverage g (DC) ( ) Bepalen Goede onderbouwing en te documenteren bepaling van de Diagnosedekking (DC)
DC rapportage: SET - Praktijkcase
10
Safety Evaluation Tool p van de Common Cause Failure (CCF) ( ) Bepalen Goede onderbouwing en te documenteren bepaling van fouten die ontstaan door g gemeenschappelijke pp j oorzaak (CCF) ( )
SET - Praktijkcase
11
Safety Evaluation Tool – ‘Help-files’ p bijj het bepalen p van DC,, SFF / gebruikte g terminologiën g Hulp Geïntegreerde ‘help-files’ voor EN ISO 13849-1 en EN 62061
SET - Praktijkcase
12
Safety Evaluation Tool - step by step Hoofdscherm
Geïntegreerde bibliotheek
Start ‘nieuw nieuw project’ project
Uw eigen projecten
SET - Praktijkcase
Totaaloverzicht SIL / PL / PFHd / B10-waarden
‘Help-functies’ / Forum / Normenterminologie
13
Safety Evaluation Tool 1e stap: p Keuze in p projectopbouw j p volgens g EN62061 of EN ISO13849-1
SET - Praktijkcase
14
Safety Evaluation Tool 2e stap stap: Keuze eu e in opbouwwijze opbou j e van a de veiligheidsfunctie e g e ds u ct e
SET - Praktijkcase
15
Safety Evaluation Tool 3e stap: p Ingave g van vereiste veiligheidsniveau g van de veiligheidsfunctie g
Vereiste V i t veiligheidsniveau ili h id i selecteren (PL resp. SIL) . . . . SET - Praktijkcase
. . . off b bepalen l m.b.v. b in i tool t l geïntegreerde Riscograaf (voor PL resp. SIL) 16
Safety Evaluation Tool 4e stap stap: ingave ga e van a data in veiligheidsfunctie-subsystemen e g e ds u ct e subsyste e Voorbeeld van de opbouw van een subsysteem (SRP/CS) ‚Detection‘
Algemene data Ingave van: Naam subsysteem Type Categorie Aantal componenten
Details van de module Inga e van: Ingave an Leverancier Productgroep / artikelnummer B10d / MTTFd / DC / …
Bepaling van het veiligheidsniveau Ingave van: Aantal schakelcycli CCF-factor
Resultaat: Performance Level (PL) en PFHD van het subsystem SET - Praktijkcase
17
Safety Evaluation Tool Bibliotheek b ot ee met et co complete p ete voorbeelden oo bee de geïntegreerd ge teg ee d Gebruik van de geïntegreerde bibliotheken: uitgewerkte u ge e e voorbeeld-veiligheidsfuncties oo bee d e g e ds u c es voor oo S SIL è èn PL
Alle benodigde DC- / CCF- / B10- / PFHD- waarden zijn al correct ingevuld! SET - Praktijkcase
18
Safety Evaluation Tool - bibliotheek Voorbeeld: Noodstop p met SIRIUS Modulair Safety y Systeem y
SET - Praktijkcase
19
Safety Evaluation Tool - bibliotheek Voorbeeld: SIL 3 veiligheidsfunctie g met noodstop p en MSS
SET - Praktijkcase
20
Safety Evaluation Tool - bibliotheek Voorbeeld: artikelgegevens g g van de noodstopknop p p in ‘Detecting’ g
SET - Praktijkcase
21
Safety Evaluation Tool Verschillende schakelcycli / duty-cycle duty cycle
SET - Praktijkcase
22
Safety Evaluation Tool Duidelijke statusmeldingen voor de gebruiker Gedetailleerde statusinformatie: altijd j duidelijke j statusinformatie over de g gemaakte veiligheidsfuncties g binnen het p project j
Data mist of is nog niet volledig ingevuld SET - Praktijkcase
Het vereiste veiligheidsniveau (PL/SIL) kan niet worden behaald 23
Safety Evaluation Tool Duidelijke indicatie ‘haalbaarheid’ haalbaarheid van het veiligheidsniveau
X SET - Praktijkcase
24
Safety Evaluation Tool – optie 1: ingave per item Ook het ingeven van data van andere leveranciers is mogelijk
SET - Praktijkcase
25
Safety Evaluation Tool – optie 1: ingave per item Universele ingave van faalkansgegevens Ingeven van de faalkansgegevens van andere leveranciers kan met iedere beschikbare waarde: B10 / B10d / MTTF / MTTFd / MTBF / λd
SET - Praktijkcase
26
Safety Evaluation Tool – optie 2: ingave complete database Ingeven van data van andere leveranciers conform VDMA VDMA-specificatie specificatie Ingeven van complete databases van andere leveranciers die voldoen aan ‘VDMA 66413 - specificatie p ´ ((-xml formaat)´ )
NIEUW: Importeren van veiligheid-gerelateerde data - Import van VDMA-compatibele veiligheidsdata van andere leveranciers - VDMA-specificatie/-interface is leveranciersonafhankelijk (XML formaat) - Siemens-data is ook in XML-formaat beschikbaar SET - Praktijkcase
27
Safety Evaluation Tool – optie 2: ingave complete database Voorbeeld Stap 1 : Importeren van product-database van andere leverancier
Stap 2 : Productdata van de andere leverancier wordt in subsysteem weergegeven als keuzemogelijkheid
SET - Praktijkcase
28
Safety Evaluation Tool Voorbeeld: ingave van b.v. Hydrauliek / Pneumatiek
SET - Praktijkcase
29
Safety Evaluation Tool Geïntegreerde ‘wizard’ wizard voor drives selectie De drive-wizard geeft direct een compleet ‘reaction’ deel in uw project p j
SET - Praktijkcase
30
Safety Evaluation Tool - projecten Voorbeeld: opbouw van zelfgemaakt project Maak uw projecten overzichtlijk: geef duidelijke benamingen ! Subsystemen veiligheidsfuncties Veiligheidsfuncties Veiligheidszones
SET - Praktijkcase
31
Safety Evaluation Tool - resultaat Compleet TÜV TÜV-geteste geteste normconforme projectdocumentatie
SET - Praktijkcase
32
Internet – Machineveiligheid www.siemens.nl/industry/machineveiligheid
SET - Praktijkcase
33
Safety Evaluation TooI op site Machineveiligheid: www.siemens.nl/safety evaluation tool www.siemens.nl/safety-evaluation-tool
SET - Praktijkcase
34
Safety Evaluation Tool Aanmelden / login Aanmelden / inloggen in Safety Evaluation Tool:
- Eenmalig aanmelden - Vervolgens onbeperkt inloggen - Siemens Industry-Mall account kan ook gebruikt worden om voor inloggen
SET - Praktijkcase
35
Case Robotcel
Robot--handling Robot g Afvoerband
SET - Praktijkcase
36
Case robotcel – uitgangspunten (1): Safety Requirements Specifications’ Specifications ‘Safety Risicobeoordeling schrijft voor: PL d / SIL 2 - uitgevoerd g door een extern consultancy y bedrijfj Robotcel bevat 4 veiligheidsfuncties: - toegangscontrole, gebiedsbewaking robot, in/uitvoer transportband, noodstop De robotcel heeft één centrale functionele afschakeling voor alle veiligheidsfuncties: - robotcel wordt centraal geschakeld met magneetschakelaars K3 / K4 De transportband wordt compleet extern aangekocht : - heeft eigen noodstopcircuit dat gekoppeld wordt aan het noodstopcircuit van de robotcel (transportband zelf wordt geschakeld door magneetschak. K1 / K2) De bewerkingsrobot wordt compleet extern aangekocht : - heeft eigen veiligheidsbesturing die gekoppeld wordt aan het centrale noodstopcircuit van de robotcel (robot zelf heeft eigen veilige afschakeling) De lokale veiligheid van de robotcel/transportband wordt gekoppeld aan één overkoepelend veiligheidssysteem van de complete productie-installatie (op I/O-basis) SET - Praktijkcase
37
Case robotcel – uitgangspunten (2): Safety Requirements Specifications’ Specifications ‘Safety Overige specificaties: Veiligheidschakelingen van de robotcel worden opgenomen in een modulair-, software parametreerbaar veiligheidssysteem (Siemens 3RK3 MSS) Noodstopdrukknoppen en hekschakelaar zijn j SIRIUS componenten ((Siemens)) Bewerkingsrobot (Fanuc) heeft eigen veiligheidsbesturing en veilige afschakeling en een uitlooptijd van 1 seconde (‘directe stilstand’) Robot snelheid is 12 omwentelingen per minuut (gevaarlijke snelheid, is moeilijk te ontwijken) Laserscanner ((Leuze)) voor g gebiedsbewaking g van de robot is direct g gekoppeld pp aan de veiligheidsbesturing van de robot Hekschakelaar wordt elektromagnetisch vergrendeld Lichtscherm (Leuze) heeft geïntegreerde mutingfunctie / verwerkingsunit Transportband heeft eigen noodstoprelais (Pilz) en contactoren (K1/K2 ) (Moeller) SET - Praktijkcase
38
Case robotcel – uitgangspunten (3): Safety Requirements Specifications’ Specifications ‘Safety Faalkansgegevens componenten: Leuze / Fanuc / Moeller / Pilz: zijn apart opgevraagd / aangeleverd Siemens: zijn geïntegreerd / beschikbaar in de Safety Evaluation Tool
Gebruiksgegevens: Productie draait 5 dagen/week, 8uur/dag Schoonmaken robot 1x per dag
=:
20 x p/mnd (K1..K4)
Test T t veiligheidscircuits ili h id i it (noodstop/laserscanner/lichtscherm) :
1 x p/mnd / d (K1..K4)
Onderhoud robot/transportband
1 x p/mnd (K1..K4)
Aantal bewerkingen g 100 x p p/uur
:
= : 16000 x p p/mnd +
((K4))
Totaal schakelcycli magneetschak.: K1..+K3 = 22 x p/mnd, K4 = 16022 x p/mnd SET - Praktijkcase
39
Case Robotcel: obotce Veiligheidszones e g e ds o es
Robotcel Transportband
SET - Praktijkcase
40
Opbouw veiligheidsfuncties Opbou e g e ds u ct es van a de Robotcel obotce
Toegangscontrole oega gsco o e Gebiedsbewaking robot In--/uitvoer transportband In Noodstopcircuit
SET - Praktijkcase
41
Case robotcel - Systeemcomponenten
Transportband: noodstoprelais d t l i (Pil (Pilz)) en magneetschak.(K1/K2) (Moeller) Noodstops/bedienkastje (Siemens SIRIUS 3SB3)
Modulair Safety Systeem (Siemens SIRIUS 3RK3 MSS)
Robot (Fanuc) Magneetschak.(K3/K4) (Siemens SIRIUS 3RT2)) SET - Praktijkcase
Lichtscherm en laserscanner (Leuze)
Hekvergrendelingsschakelaar (Siemens SIRIUS 3SE5) 42
Case robotcel – g gegevens g verzamelen
SET - Praktijkcase
43
Case robotcel – g gegevens g verzamelen Concurrent componenten: Productinformatie is door leveranciers aangeleverd: g - Leuze: lichtscherm laserscanner
: Type4; PL e / SIL 3, PFHd = 7, 3E-09; T1=20 jaar. : Type3; PL d / SIL 2, PFHd = 1,5 E-07; T1=20 jaar.
- Fanuc: F robot+besturing b t+b t i : PL e / SIL 3 3, PFHd = 6,61 6 61 E E-08; 08 T1=20 T1 20 jjaar. - Pilz:
veiligheidsrelais : PNOZ-X3; PL e / SIL 3, PFHd = 2,31E-09, T1=20 jaar.
- Moeller: magneetschak.: (K1/K2) DILM7; B10d = 1.300.000; perc. gevaarlijk falen = 65% → B10 = 845.000; T1 = 20 jaar. Siemens componenten: Si t - CAx-productdata/bedieningsinstructies te downloaden via de Siemens Support-site. - B10/PFHd-waarden staan standaard vermeld in Siemens-catalogi en bedieningsinstructies en zijn in de online Safety Evaluation Tool beschikbaar. SET - Praktijkcase
44
Siemens CAx-data/bedieningsinstructies/certificaten g Benodigde engineeringsdata zijn te downloaden via Siemens Support-site:
- CAx-productdata - Bedieningsinstructies - Certificaten - Configuratoren - Functionele aansluitvoorbeelden - …. - …. - etc.
De Support-site is bereikbaar via onze Industry Homepage: www.siemens.nl/industry SET - Praktijkcase
45
Siemens Industry Portal: www.siemens.nl/industry
SET - Praktijkcase
46
Siemens Support-site: Productdata downloaden Productdata downloaden Twee mogelijkheden: 1e: Een (enkel) product direct ingeven of
Optie 1
Optie 2
2e: Complete productenlijst ingeven in de ‘CAx-Online’.
SET - Praktijkcase
47
Siemens Support-site - optie 1: Productdata van een (enkel) product downloaden
Optie 1
SET - Praktijkcase
48
Siemens Support-site - optie 2: CAx-productdata CAx productdata van meerdere producten online aanvragen
Optie 2
SET - Praktijkcase
49
Case robotcel – Engineering tekeningen
SET - Praktijkcase
50
Engineeringfouten – voorbeeld 1 p transportband p Noodstopcircuit
Veiligheidsrelais
K3
K4
- K3 - K4
Voldoet dit schema aan de eisen van PL d / SIL2 / (Cat.3) ?
K3 K4
SET - Praktijkcase
51
Engineeringfouten – voorbeeld 1 p transportband p Noodstopcircuit Voldoet de opbouw van het veiligheidscircuit aan benodigde veiligheidsniveau?
Voldoet dit schema aan de eisen van PL d / SIL2 / (Cat.3) ?
Nee ! Noodstop is enkelpolig: Veiligheidsrelais
- Max. Max Cat Cat.2 2 / PL c / SIL 1 - DC-waarde / SFF = 0
K3 K4
- K3 - K4
Voor Cat.3 / PL d / SIL 2: - Dubbelpolige noodstop - Terugkoppeling magneetschakelaars - DC-waarde C / SFF: S 60 % ≤ DC C < 99 %
K3 K4
SET - Praktijkcase
52
Invloed van diagnose-mogelijkheden: g g j Diagnostic g Coverage g (DC) ( )
Di Diagnose
De diagnosedekking-factor (DC) is de verhouding tussen het percentage gedetecteerde g g gevaarlijke j fouten en alle g gevaarlijke j fouten Diagnosedekking (Diagnostic Coverage DC) Benaming Geen (=geen diagnosedekking)
Bereik 0 < DC < 60 %
Laag
60 % ≤ DC < 90 %
Gemiddeld
90 % ≤ DC < 99 %
Hoog
99% < DC (≤99,9%)
- Wordt hoofdzakelijk bepaald door de diagnose-mogelijkheden in combinatie met de architectuur (opbouw) van de veiligheidsbesturing SET - Praktijkcase
53
EN 62061 - Hardware fouttolerantie architectuur: Safe Failure Fraction ((SFF))
Verhouding tussen veilig en niet-veilig falen SFF * (≈ DC)
Di Diagnose
H d Hardware ffouttolerantie tt l ti 0
1
2
(1 uit 1)
(2 uit 1)
(3 uit 1)
< 60 %
X**
SIL 1
SIL 2
60 %≤ SFF< 90%
SIL 1
SIL 2
SIL 3
90 %≤ SFF< 99%
SIL 2
SIL 3
SIL 3*** (4)
≥ 99 %
SIL 3
SIL 3*** (4)
SIL 3*** (4)
* SFF Safe Failure Fraction ** Niet toegestaan behalve onder bijzondere voorwaarden (o.a.:’beproefde componenten’ zoals b.v. noodstop, Type-A apparatuur, mechanische comp.) *** SIL 4 is niet toegepast in de EN 62061 SET - Praktijkcase
54
Safety Evaluation Tool p van de Diagnostic g Coverage g (DC) ( ) Bepalen Goede onderbouwing en te documenteren bepaling van de Diagnosedekking (DC)
DC rapportage: SET - Praktijkcase
55
Praktijkvoorbeelden van veiligheidsfuncties (1) Maximaal realiseerbare PL/SIL-niveau in relatie tot DC- / CCF-waarden: Betrouwbaarheid
Veiligheidsfunctie:
PL/SIL:
Structuur
Opbouw:
(is maximaal realiseerbaar veiligheidsniveau)
- Noodstopcircuit
Diagnose
Resistentie
DC (SFF):
CCF:
(*Indicatieve waarden waarden. Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
(**Indicatieve (**I di ti waarden. d Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
Hoog (>99 %)*
≥ 65 pt** (PL) 1%-10%** (SIL)
Geen (< 60 %)*
n.v.t.
Hoog (>99 %)*
≥ 65 pt** pt (PL) 1%-10%** (SIL)
Veiligheidsfunctie noodstop (dubbelpolig) Subsysteem 1: detecting
Subsysteem 2: evaluating
of
(2NC)
PL e / SIL 3
Subsysteem 3: reacting
Dubbelpolig (redundant) - Cat.4 (PL) - 2 channels/kanalen - 2 componenten/contacten
(2x)
(vb: 2NC-noodstop 2NC noodstop - veiligheidsrelais - 2 magneetschak magneetschak.)) Veiligheidsfunctie noodstop (enkelpolig) Subsysteem 1: detecting
Subsysteem 2: evaluating
of
(1NC)
PL c / SIL 1
Subsysteem 3: reacting
(1x)
Enkelpolig - Cat.1 (PL) - 1 channel/kanaal - 1 component/contact
(vb: 1NC-noodstop - veiligheidsrelais - 1 magneetschak.) Veiligheidsfunctie noodstop (noodstoppen, dubbelpolig, in serie geschakeld) Subsysteem 1a: detecting 1a
(2NC) Noodstop 1
Subsysteem 1b: detecting 1b
(2NC)
Subsysteem 2: evaluating
of
Subsysteem 3: reacting
(2x)
Noodstop 2
(vb: 2 noodstoppen in serie – veiligheidsrelais - 2 magneetschak.) SET - Praktijkcase
PL e / SIL 3
Dubbelpolig (redundant) - Cat.4 (PL) - 2 channels/kanalen - 2 componenten/contacten
56
Praktijkvoorbeelden van veiligheidsfuncties (2) Maximaal realiseerbare PL/SIL-niveau in relatie tot DC- / CCF-waarden: Betrouwbaarheid
Veiligheidsfunctie:
PL/SIL:
Structuur
Opbouw:
(is maximaal realiseerbaar veiligheidsniveau)
- Toegangscontrole
Diagnose
Resistentie
DC (SFF):
CCF:
(*Indicatieve waarden waarden. Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
(**Indicatieve (**I di ti waarden. d Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
Veiligheidsfunctie hekbewaking (enkelpolig) Subsysteem 1: detecting
(1x) (1NC)
Subsysteem 2: evaluating
Subsysteem 3: reacting
of
PL c / SIL 1
(1x)
Enkelpolig - Cat.1 (PL) - 1 channel/kanaal - 1 component/contact
Geen (< 60 %)*
n.v.t.
Gemiddeld (60 - 90 %)*
≥ 65 pt** (PL) 1%-10%** (SIL)
(vb: 1NC hekschak. - veiligheidsrelais - 1 magneetschak.) 1NC-hekschak. Veiligheidsfunctie hekbewaking (1-schakelaar per hek) Subsysteem 1: detecting
(1x) (2NC)
Subsysteem 2: evaluating
Subsysteem 3: reacting
of
PL d / SIL 2
(2 ) (2x)
Dubbelpolig - max.Cat.3 (PL) - 2 channels/kanalen ((SIL)) - 1 component/schakelaar
- beperkingen in architectuur voor ‘schakelaar’ (SIL)
(vb: 1 hekschak.met 2NC - veiligheidsrelais - 2 magneetschak.) Veiligheidsfunctie hekbewaking (2-schakelaars per hek) Subsysteem S b t 1: 1 detecting
+
(2x)
Subsysteem S b t 2: 2 evaluating
of
S b t 3 Subsysteem 3: reacting
(2x)
(vb: 2 schak.met 1-/2NC - veiligheidsrelais - 2 magneetschak.) SET - Praktijkcase
PL e / SIL 3
Dubbelpolig (redundant+divers)
Hoog (>99 %)*
≥ 65 pt** pt (PL) 1%-10%** (SIL)
- Cat.4 (PL) - 2 channels/kanalen (SIL) - 2 componenten/schak 57
Praktijkvoorbeelden van veiligheidsfuncties (3) Maximaal realiseerbare PL/SIL-niveau in relatie tot DC- / CCF-waarden: Betrouwbaarheid
Veiligheidsfunctie:
PL/SIL: (is maximaal realiseerbaar veiligheidsniveau)
- Toegangscontrole met twee hekken (beide hekken worden niet frequent (< 1/uur) geopend/gebruikt)
Structuur
Opbouw:
Diagnose
Resistentie
DC (SFF):
CCF:
(*Indicatieve waarden waarden. Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
(**Indicatieve (**I di ti waarden. d Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
Laag (max.60 %)*
≥ 65 pt** (PL) 1%-10%** (SIL)
Veiligheidsfunctie hekbewaking (hekken in serie geschakeld) Subsysteem 1a: detecting 1a
+ (hek 1)
Subsysteem 1b: detecting 1b
+ (hek 2)
Subsysteem 2: evaluating
of
Subsysteem 3: reacting
(2x)
PL d / SIL 2
Dubbelpolig (redundant/divers) - Cat.3 (PL) - 2 channels/kanalen (SIL) - 1 of 2 componenten/schak.
(vb: 1-/2 1 /2 schak.p/hek met 1 /2NC – veiligheidsrelais - 2 magneetschak.) 1-/2NC
Serieschakeling van hekken is niet aan te bevelen, er kan een gevaarlijke situatie ontstaan! Een persoon kan ingesloten raken in het gevaarlijke gebied ! - als na openen van het 1e hek een persoon ongemerkt door het 2e hek naar binnen gaat en dit hek achter zich sluit, sluit e - kan de machine gestart worden zodra ‘iemand’ het 1 hek sluit en het veiligheidscircuit reset !
Let op: bij andere opbouw en gebruiksfrequentie van veiligheidsfuncties met hekken gelden afwijkende voorwaarden ! Voorbeelden: - 2 hekken in serie geschakeld, welke beiden frequent ( ≥ 1/uur) geopend/gebruikt worden: DC = geen (0) / Cat. 2 / max. PL c / SIL 1 - 5 hekken in serie geschakeld, waarvan er 1 frequent en 4 sporadisch geopend/gebruikt worden: DC = laag (max. 60%) / Cat. 3 / max. PL d / SIL 2 - 5 of meer hekken in serie geschakeld, ongeacht gebruik: altijd DC = geen (0) / Cat. 2 / max. PL c / SIL 1 - per situatie zal de DC/CCF-waarde bepaald moeten worden voor een correcte invulling van het veiligheidsniveau van de toepassing SET - Praktijkcase
58
Praktijkvoorbeelden van veiligheidsfuncties (4) Maximaal realiseerbare PL/SIL-niveau in relatie tot DC- / CCF-waarden: Betrouwbaarheid
Veiligheidsfunctie:
PL/SIL:
Structuur
Opbouw:
(is maximaal realiseerbaar veiligheidsniveau)
- “eindschakelaars” (met mechanisch gedwongen verbreekcontacten ! )
Diagnose
Resistentie
DC (SFF):
CCF:
(*Indicatieve waarden waarden. Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
(**Indicatieve (**I di ti waarden. d Exacte waarde moet bepaald worden m.b.v. tabel in de norm)
Veiligheidsfunctie hekbewaking (enkelpolig) Subsysteem 1: detecting
(1x) (1NC)
Subsysteem 2: evaluating
Subsysteem 3: reacting
of
PL c / SIL 1
(1x)
Enkelpolig - Cat.1 (PL) - 1 channel/kanaal - 1 component/contact
Geen (< 60 %)*
n.v.t.
Geen (< 60 %)*
≥ 65 pt** (PL) 1%-10%** (SIL)
(vb: 1NC eindschak. - veiligheidsrelais - 1 magneetschak.) 1NC-eindschak. Veiligheidsfunctie hekbewaking (1-schakelaar per hek) Subsysteem 1: detecting
(1x) (2NC)
Subsysteem 2: evaluating
Subsysteem 3: reacting
of
PL c / SIL 1
(2 ) (2x)
Dubbelpolig - Cat.1 (PL) - 2 channels/kanalen ((SIL)) - 1 component/schakelaar
- beperkingen in architectuur voor ‘schakelaar’ (SIL)
(vb: 1 eindschak.met 2NC - veiligheidsrelais - 2 magneetschak.) Veiligheidsfunctie hekbewaking (2-schakelaars per hek) Subsysteem S b t 1: 1 detecting
+
(2x)
Subsysteem S b t 2: 2 evaluating
of
S b t 3 Subsysteem 3: reacting
(2x)
(vb: 2 eindschak.met 1-/2NC - veiligheidsrelais - 2 magneetschak.) SET - Praktijkcase
PL e / SIL 3
Dubbelpolig (redundant+divers)
Hoog (>99 %)*
≥ 65 pt** pt (PL) 1%-10%** (SIL)
- Cat.4 (PL) - 2 channels/kanalen (SIL) - 2 componenten/schak 59
Engineeringfouten – voorbeeld 2 g Hekbewaking
Hekschakelaar
Veiligheidsrelais Veiligheidsrelais
K3
K4
- K3 - K4
Voldoet dit schema aan de eisen van PL d / SIL2 / (Cat.3) ?
K3 K4
SET - Praktijkcase
60
Engineeringfouten – voorbeeld 2 g Hekbewaking Voldoet de opbouw van het veiligheidscircuit aan benodigde veiligheidsniveau?
Voldoet dit schema aan de eisen van PL d / SIL2 / (Cat.3) ?
Hekschakelaar
Nee ! Het terugkoppelcircuit (feedback) g ontbreekt: van de magneetschakelaars
Veiligheidsrelais Veiligheidsrelais
- Max. Cat.1 / PL b (geen SIL) - DC-waarde / SFF = 0
K3 K4
- K3 - K4
Voor Cat.3 / PL d / SIL 2: - Dubbelpolige schakelaar - Terugkoppeling magneetschakelaars - DC-waarde C / SFF: S 60 % ≤ DC C < 99 %
K3 K4
SET - Praktijkcase
61
Engineeringfouten – voorbeeld 3 Koppelen van meerdere veiligheidsfuncties Koppeling meerdere veiligheidscircuits De startvoorwaarden moeten kloppen! - Veiligheidfuncties ‘wachten op elkaar’ voor vrijgave of ‘starten spontaan’ (autostart / bewaakte start)? - Is de opbouw wel veilig of kan er een gevaarlijke situatie ontstaan? - Bij cascadeschakeling moet één veiligheidsrelais ‘master’ master zijn voor vrijgave van de veiligheidsrelais veiligheidsrelais. - Ligt de onderlinge bekabeling conform specificaties?
Extra aandacht bij engineering vereist: - Vergt meer werk bij uitwerken van de tekeningen - Extra kans op verknoping- en bedradingfouten bij de montage - Werkt kostenverhogend (meer engineeringtijd, evt. extra veiligheidsrelais nodig) SET - Praktijkcase
62
Voorbeeld 3 – koppelen pp meerdere veiligheidsfuncties g Koppelen van meerdere veiligheidsfuncties:
Voldoet deze opbouw aan de eisen van PL d / SIL 2 (Cat.3) ?
Ja! De opbouw van het circuit voldoet: - Dubbelpolige noodstop - Terugkoppeling magneetschakelaars DC-waarde waarde / SFF = 60 – 90% - DC
Noodstoprelais: Bewaakte start
Reset
Echter, is dit in de praktijk ook veilig?
K3 K4
Nee! De startvoorwaarden zijn j niet correct: - De autostart functie van het hekbewakingsrelais kan leiden tot gevaarlijke situaties! - Als noodstop niet bediend wordt zal de machine weer direct starten zodra het hek weer dicht gaat. ! Er kan zo een persoon in de draaiende machine worden opgesloten !
Hekbewakingsrelais: Bewaakte start
Reset
K3 K3 K4 K4
Stop
K3 Start
K3 K4
K4
K4
- Juiste voorwaarden veiligheidsrelais: - Beide veiligheidsfuncties moeten eerst apart gereset worden, pas daarna mag machine starten - Zowel voor noodstop als hek: bewaakte start - Aan/uit (bedrijfsmatige start/stop) via overneem schakeling bij K4.
SET - Praktijkcase
63
Het alternatief voor het koppelen van veiligheidsfuncties: g één modulair uitbreidbaar veiligheidsrelais SIRIUS 3SK1-Advanced veiligheidsrelais: Noodstop N d t + hekbewaking h kb ki gecombineerd bi d aan één éé veiligheidsrelais ili h id l i Het veiligheidsrelais kan worden uitgebreid met extra veiligheidsingangen en -uitgangen Eenvoudig E di op tte b bouwen en tte monteren t via i verbindingsadapters Tekeningpakket is eenvoudig te engineeren Minder Mi d kans k op bedradingfouten b d di f t
Resultaat: tijd- en kostenbesparing dankzij lagere kosten voor engineering, montage en componenten SET - Praktijkcase
64
Ondersteuning en ontwerpgemak: ‚Functional Examples Examples‘ Compleet uitgewerkte applicatievoorbeelden met g - inclusief softwareprogramma’s p g veiligheidsfuncties
Functiebeschrijving van de veiligheidsfunctie
Hardware opbouw
Uitgewerkte softwareprogramma van de beschreven veiligheidsfunctie (indien van toepassing; beschrijvend, te downloaden en op DVD)
SIL en PL-berekeningen
Aansluitschema‘s
SET - Praktijkcase
65
Functionele aansluitvoorbeelden: y g www.siemens.nl/industry/machineveiligheid
SET - Praktijkcase
66
Functionele aansluitvoorbeelden: p www.siemens.nl/functional-examples
SET - Praktijkcase
67
Entree via IA&DT Service & Support-site: Gebruik ‘Filter Filter settings’ settings voor een snelle selectie
SET - Praktijkcase
68
Entree via IA&DT Service & Support-site: Gebruik ‘Filter Filter settings’ settings voor een snelle selectie
SET - Praktijkcase
69
Functionele aansluitvoorbeelden: j g van de veiligheidsfunctie g Beschrijving
SET - Praktijkcase
70
Functionele aansluitvoorbeelden: g hardwareopbouw p + software zijn j te downloaden Benodigde
SET - Praktijkcase
71
Onderweg ondersteuning nodig? Industry Online Support App op: www.siemens.nl/industry/support Via uw smartphone direct toegang g g tot: - FAQ’s - Handboeken - Downloads - Certificaten
SET - Praktijkcase
72
Trainingsaanbod Machineveiligheid: www.siemens.nl/training/safety Trainingsmogelijkheden voor machineveiligheid: Cursus Functionele veiligheid voor ontwerpers in de praktijk - Ontwerpen van besturingstechnische veiligheidsfuncties volgens EN 62061 en EN ISO 13849-1 - Vanaf het opstellen van de Safety Requirements Specifications tot en met de verificatie en validatie van veiligheidsfuncties - Oefening en uitwerking aan de hand van praktijkcases - Templates en checklist die direct in de dagelijkse praktijk kunnen worden toegepast
Risicobeoordelingstraject-Management - Het risicobeoordelingstraject (Risk Assessment Management): normconforme methodiek voor het uitvoeren van de risicobeoordeling g volgens g EN ISO 14121-1,, resp. p EN ISO 12100:2010
Normen cursussen - De Machinerichtlijn (EN2006/42/EC) en CE-markering: actuele Europese richtlijnen voor machineveiligheid en CE-markeringstraject. - Functionele veiligheid: Europese normen voor functionele veiligheid van machines en productieinstallaties volgens EN 62061 en EN ISO 13849-1
Product Product-/systeemtrainingen /systeemtrainingen - PROFIsafe / F-PLC / FH-PLC - Modulair Safety Systeem / ASIsafe / Drives
Technische Workshops SET - Praktijkcase
73
Machineveiligheid-workshops: g p www.siemens.nl/workshop p
SET - Praktijkcase
74
Terug naar de praktijk-case Robotcel: Opbouw veiligheidsfuncties
Toegangscontrole g g Gebiedsbewaking robot In--/uitvoer transportband In Noodstopcircuit
SET - Praktijkcase
75
Projectopbouw in Safety Evaluation Tool: Robotcel - Veiligheidszones ‘Robotcel’
SET - Praktijkcase
76
Projectopbouw in Safety Evaluation Tool: Robotcel - Veiligheidsfuncties ‘Robotcel’
SET - Praktijkcase
77
Projectopbouw in Safety Evaluation Tool: Robotcel – Detailopbouw veiligheidsfuncties ‘Robotcel’
SET - Praktijkcase
78
Safety y Evaluation Tool – Live Demo !
SET - Praktijkcase
79
Safety y Evaluation Tool
Internet: www.siemens.nl/safety-evaluation-tool i l/ f t l ti t l
SET-film Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=oZqsmYo9Vq4 Snel en betrouwbaar naar een veilige machine:
Safety Evaluation Tool
Ruud Dofferhoff Siemens Nederland N.V. Productmanager SIRIUS Safety Integrated Telefoon: 070 333 3404 E-mail:
[email protected] SET - Praktijkcase
Radjen Sewmangal Siemens Nederland N.V. SIMATIC System Support Telefoon: 070 333 3519 E-mail:
[email protected]
80