Roelof J. Stuurman
11 juli 2011
Een Proeftuin waarin toegepast innovatief onderzoek wordt gedaan om een gezonde energie- en waterneutrale Uithof te bereiken die geen nadelige invloed heeft op zijn omgeving en waar klimaatadaptieve en “verduurzamende” ingrepen het landschapsbeeld verrijken
11 juli 2011
Topografische kaart N
11 juli 2011
11 juli 2011
Einddoelen van onderzoek in de Proeftuin •
Minder drinkwater aan te voeren
•
Minder afvalwater af te voeren
•
Meer locaal water te gebruiken
•
Energiegebruik sterk te verminderen, minder (CO2) emissie
•
Afvalwater zoveel mogelijk locaal (voor-)zuiveren
•
Natuur een maximale kans geven
•
Kostenreductie (kosten minimalisatie & baten maximalisatie)
•
Proeftuin voor experimenten 11 juli 2011
Waterverbruik de Uithof Jaar 2008
m³
Gebruikers
year Total inflow (drinkwater)
Total outflow (wastewater)
Bron: Universiteit van Utrecht – Afdeling Vastgoed en Campusontwikkeling
11 juli 2011
1. Drinkwater •
Drinkwatergebruik op Uithof ca. 450.000-700.000 m3 per jaar; Bij literprijs van € 1,30 ► € 585.000 - € 910.000 per jaar. Gebruik: consumptie, toilet, schoonmaak, laboratoria, wasmachines, koeling, bluswater; Doel vermindering laagwaardig gebruik van drinkwater, o 2 leidingsystemen (blauw en grijs, op gebouw- of Uithof schaal?), o Kostenbesparing, o Is dit duurzaam? Doel autarkisch watervoorziening-keten-systeem, o Productie eigen drinkwater i. Uit kwelwater (na gebruik door natuur)? ii. Uit regenwater? iii. Uit overschot oppervlaktewater? iv. Uit afvalwater? v. Kosten, is dit duurzaam? 11 juli 2011
Jaarverslag 2009
11 juli 2011
2. Regenwater op de Uithof • •
Ongeveer 0,5 miljoen m3/jaar regenwater op verhard oppervlak; Doelen: Lokaal vasthouden, zuiveren en gebruiken; Lokaal vasthouden en bergen vermindert wateroverlast, stroomafwaarts, Lokaal zuiveren is goed voor ecosysteem, Lokaal (zuiveren en) opslaan (waterkelders) en gebruik voor bijvoorbeeld toilet vermindert drinkwatergebruik (is dit duurzaam?), Ontwikkelen zuiveringsmiddelen op lokale schaal. (zuiverende straat, (groen) dak, parkeerplaats, regenpijp etc.)
Drinkwatergebruik 450.000-700.000 m3/jaar 11 juli 2011
Overzicht watergangen en hemelwater afvoer
Vijzelgemaal (uitlaat)
Gemaal Stuw
Vijzelgemaal (uitlaat) Vijzelgemaal (buitenwerk) Vijzelgemaal (inlaat) Bron: De Stichtse Rijnlanden Hoogheemraadschap 11 juli 2011
3. Verduurzaming oppervlaktewater •
• • •
Het oppervlaktewater van de Uithof ontvangt: Rivierwater uit Kromme Rijn (hoeveel?, kwaliteit? wat zijn de kosten?), Regenwater (direct, van wegen, van daken), Kwelwater (schoon (“sourcy”) water vanuit Utrechtse Heuvelrug), Gedraineerd ondiep grondwater (vaak sterk beïnvloed door o.a. meststoffen), Mogelijk riooloverstorten. Het water wordt vanuit de Uithof ook weer afgevoerd op de Kromme Rijn (hoeveel, kwaliteit? wat zijn de kosten?). Waterkwaliteit heeft sterke invloed op baggerproductie en –kwaliteit. Doelen: Verminderen wateraanvoer en waterafvoer en verhogen waterkwaliteit. “oogsten” wateroverlast (hoge waterpeilen tijdens regenperioden). Verminderen baggerfrequentie, verbeteren baggerkwaliteit
11 juli 2011
4. Waterzuivering • • •
Uithof voert jaarlijks 600.000 – 750.000 m3 vuil water af naar RWZI; Afvalwaterheffing, zuiveringskosten = ? Met bijzonder medicijnenresiduen rijk afvalwater ziekenhuizen; Doelen: Vermindering afvoer naar RWZI; Zuivering medicijnresiduen op locatie; Zuivering regenwater van wegen en daken; Verbetering kwaliteit oppervlaktewater; i. Zuivering bij wateraanvoer; ii. Zuivering dak- en straatwater; iii. Zuivering overstorten; iv. Zuivering tijdens doorstroming Uithof complex (regionale blauwe dienst); v. Zuivering toestromend ondiep gedraineerd grondwater; Verlaging kosten Nutriënten en elementen terugwinning & hergebruik 11 juli 2011
5. Water, natuur & cultuurhistorie •
•
• •
De Uithof ligt aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug op een gradiënt van droog naar nat. De Uithof wordt gekarakteriseerd door opstijgend grondwater (kwel) dat schoon, duizenden jaar oud, kalk- en ijzerrijk is; De Uithof is daarom gezegend met bijzondere natuurwaarden. Voorbeelden zijn het voorkomen van Waterviolier, Holpijp en de Ringslang. De Uithof was een onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie Doel: versterken natuurwaarden en cultuurhistorische waarden, verhoging belevingswaarde
11 juli 2011
6. Preventietechnieken watergebruik & vervuiling
• Doel: verminderen drinkwatergebruik door: Aanpassing kranen, Aanpassen toiletten, Bewustwording,
11 juli 2011
7. Water & energie, water & CO2, water & voedsel • • •
“Vernieuwing” is vaak te realiseren door verbinden van domeinen; De Uithof produceert zelf elektriciteit en warmte met aardgas gestookte centrales en produceert daarbij ca. 58.000 ton CO2/jaar; Doelen: (1) vermindering aardgasgebruik door meer gebruik te maken van grond- en oppervlaktewater voor energiedoelen (WKO’s, etc.) (2) Vermindering CO2 uitstoot met gebruik van water en/of ondergrond?, (3) Locale voedselvoorziening?
11 juli 2011
..en nu aan de slag!
11 juli 2011
11 juli 2011
