KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
Rode draad De rode draad geeft enkele vragen die je tijdens de wandeling moet oplossen. Elke vraag heeft een getal als antwoord. Op het einde van deze wiskundewandeling maak je de som van alle antwoorden . 1. Hoeveel bomen staan er in de Bondgenotenlaan?
2. Boven de middelste ingangsboog van de Universiteitsbibliotheek op het
Ladeuzeplein staat een zin. Geef het aantal letters waaruit deze zin bestaat.
3. Om naar het museum M te gaan loop je even de Leopold Vanderkelenstraat in.
Hoe lang was Leopold Vanderkelen, naar wie deze straat genoemd is, burgemeester van Leuven?
4. Hoeveel mensen zijn er afgebeeld op het standbeeld van Edouard Remy op het Herbert Hooverplein?
5. In het Stadspark staat het beeld Kamerood. Onderaan staat een tekst.
Wat is het enige getal dat niet in cijfers (maar in letters) op het standbeeld staat?
6. Het stadhuis op de Grote Markt is opgetrokken in een typische bouwstijl, de Brabantse hooggotiek. Uit welke eeuw stamt deze stijl?
7. Uit hoeveel gaten stroomt er water uit Fonske?
Som van alle antwoorden: (a) 203 (b) 202 (c) 201 (d) 200
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
START WISKUNDEWANDELING 1. Station Leuven
Het
stationsgebouw
werd
in
1875
opgetrokken in eclectische stijl naar de plannen van architect H. Fouquet. Sinds het
najaar 2000 is het station aan een grondige renovatie onderworpen, waarbij vooral het stationsplein, het nieuwe busstation en de monumentale
overkapping
de
grootste
ingrepen inhouden. De overkapping, die door de architect Phillipe Samyn werd ontworpen, bestaat uit zestien witte koepels. Gegeven
De afstand vanaf de grond tot het hoogste punt van de koepel bedraagt 13 meter. De hoogte van de pilaar is 10 meter.
Afstand tussen twee pilaren bedraagt 5 meter. Gevraagd
Geef het functievoorschrift van de kromme van de koepel, als je de X-as op het hoogste punt van de pilaren legt en als je de Y-as loodrecht op de X-as en door het hoogste punt van de koepel laat gaan. (a) (b) (c) (d)
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
2. Martelarenplein (eenvoudig)
Het Martelarenplein ligt aan de Ring van Leuven, aan de rand van de historische
stad. Net als de rest van Leuven was het Martelarenplein tijdens de Eerste Wereldoorlog het schouwtoneel van Duitse oorlogsmisdaden en vernielingen van het Leuvens cultureel erfgoed. Zo vonden er in augustus 1914 tientallen
terechtstellingen plaats ter vergelding van verzet tegen de Duitse bezetter. Ter nagedachtenis van deze gebeurtenissen werd in 1925 het Vredesmonument opgericht. Na jaren van verwaarlozing werd het monument in 2004 volledig gerestaureerd.
Het bovenaanzicht van dit monument ziet er vereenvoudigd uit als gelijkzijdige driehoeken, die als volgt in elkaar passen:
16 m
De zijde van de grootste driehoek is ongeveer gelijk aan 16 m. Bereken de som van de omtrekken van de 3 soorten driehoeken. (a)
90 m
(c)
84 m
(b) (d)
80 m 72 m
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
Martelarenplein (uitdaging) Het Martelarenplein ligt aan de Ring van Leuven, aan de rand van de historische
stad. Net als de rest van Leuven was het Martelarenplein tijdens de Eerste Wereldoorlog het schouwtoneel van Duitse oorlogsmisdaden en vernielingen van het Leuvens cultureel erfgoed. Zo vonden er in augustus 1914 tientallen
terechtstellingen plaats ter vergelding van verzet tegen de Duitse bezetter. Ter nagedachtenis van deze gebeurtenissen werd in 1925 het Vredesmonument
opgericht. Na jaren van verwaarlozing werd het monument in 2004 volledig gerestaureerd. Het bovenaanzicht van dit monument ziet er vereenvoudigd uit als gelijkzijdige driehoeken, die als volgt in elkaar passen:
16 m
De zijde van de grootste driehoek is ongeveer gelijk aan 16 m. Bereken de oppervlakte van de kleinste driehoek. (a)
8 m²
(b)
4√5 m²
(c)
4√3 m²
(d)
KA² Ring Leuven
m²
Wiskundewandeling Leuven
3. Kinepolis Je bent aangekomen aan de Kinepolis in de Bondgenotenlaan! Boven de ingang van het gebouw hangt een mooie metalen constructie, bestaande uit opeengestapelde balken. Zoals jullie kunnen zien, komt er bij elke balk hoger een stukje bij, even groot als het eerste stukje. De voorvlakken zijn vierkant. Stel dat deze
constructie volledig massief staal zou zijn, hoeveel m³ staal zou de constructeur dan nodig hebben om de constructie te fabriceren?
(a) 56 m3 (b) 98 m3 (c) 28 m3 (d) 14 m3
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
4. Standbeeld Justus Lipsius Welkom, vrienden van de wiskunde. Ik ben Justus Lipsius, maar jullie mogen me gewoon Joost noemen. Al jaren sta ik
hier als standbeeld en elke avond schijnen er vier spotlights in mijn ogen. Kunnen jullie mij de oppervlakte zeggen
van de cirkelvormige glazen bovenkant van zo’n spot? De vierkante tegel rond de lamp heeft een omtrek van 1,60 m. De afstand tussen de rand van de tegel en die van
het metalen rand rond de spot bedraagt 1 cm. Deze metalen rand zelf is overal 5 cm breed.
Ik herinner me een paar mogelijkheden maar ben vergeten welke ervan correct is. Als je meer dan 400 jaar oud bent,
vergeet je af en toe wel eens iets. Kan jij me helpen?
(a) 144π cm2 of ongeveer 452 cm2 (b) 169π cm2 of ongeveer 531 cm2 (c) 121π cm2 of ongeveer 380 cm2 (d) 196π cm2 of ongeveer 616 cm2
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
5. Ladeuzeplein
In 2007 werd er in Leuven voor het eerst een
autoloze zondag gehouden. Op het Ladeuzeplein werd hiervoor een tofsportdag georganiseerd. Eén van de activiteiten was een death ride. De kabel voor deze death ride werd gespannen aan de toren van de universiteitsbibliotheek op een hoogte van 50 m. De afstand van deze toren tot de plaats
waar je neerkwam was 86 m . De snelheid waarmee je langs de kabel glijdt was 18 km/u. Hoeveel seconden duurde zo’n rit ongeveer?
(a) 5,5 seconden (b) 20 seconden
(c) 655 seconden (d) 0,05 seconden
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
6. Kever van Fabre (eenvoudig)
In het midden van het Ladeuzeplein staat een opvallende naald, een kunstwerk van Jan Fabre, geschonken aan de Stad Leuven
door de Katholieke Universiteit Leuven voor haar 575ste verjaardag. Het is een eerbetoon aan de schoonheid, de
wetenschap en kennis. Het insect dat op de naald gespiesd is, is een exacte kopie van een scarabeekever.
Deze scarabeekever wordt in de natuur gemiddeld 4 cm lang. Als de kever in het kunstwerk 3 m lang is, wat is dan de gebruikte schaal? (a) (b) (c) (d)
Kever van Fabre (uitdaging)
In het midden van het Ladeuzeplein staat een opvallende naald, een kunstwerk van Jan Fabre, geschonken aan de Stad Leuven door de Katholieke Universiteit Leuven voor haar 575ste verjaardag. Het is een eerbetoon aan de schoonheid, de wetenschap
en kennis. Het insect dat op de naald gespiesd is, is een exacte kopie van een scarabeekever. In de zomer staat de zon tijdens de middag gemiddeld met een hoek van 60 graden boven de stad. De schaduw die de naald op de grond werpt is dan 13m lang. Hoe groot is de naald ongeveer? (Rond af op een meter.) (a) 11 m (b) 6,5 m (c) 23 m (d) 27 m
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
7. Museum M M, het nieuwe kunstmuseum van Leuven, opende in september 2009 zijn deuren. Het indrukwekkende, strakke museumgebouw is een echte blikvanger. Het geheel, naar een ontwerp van Belgisch toparchitect Stéphane Beel, integreert bestaande
historische panden en hedendaagse architectuur, gebouwd rondom een statige oude eik in een rustige binnentuin.
Wat is het hoogteverschil van de straat tot de eigenlijke ingang van museum M als
je weet dat de lengte van 1 trede 124 cm is en de hoek die zo’n schuine trede met de grond maakt, gelijk is aan 3°27’41”?
(a)108 cm (b)120 cm (c)124 cm
(d)132 cm
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
8. Ode aan de vriendschap Zoals de naam doet vermoeden, staat dit kunstwerk op het Herbert Hooverplein symbool voor de vriendschappen in Leuven.
De acht meter hoge luchtballon met de mand met vier “vrienden” werd in 1987 ontworpen in opdracht van het Verbond der Jaartallen, een Leuvense vereniging die
elk jaar een vriendenkring louter op basis van het geboortejaar sticht, maar helaas verliep bij de constructie van het kunstwerk niet alles van een leien dakje. Door stabiliteitsproblemen
kwam
de
inhuldiging in 1988 in het gedrang. Wauw, wat een uitzicht!!!!
Bovendien werd één van de 'vrienden' in de Ballon gestolen en tot op vandaag nog niet teruggevonden. De betongieters hadden klaarblijkelijk
hun werk niet zo goed gedaan. De straal van één
betonnen pilaar is 14 cm.
Kan jij berekenen hoeveel beton ze nadien gebruikt hebben om de pilaren onder
Herbert, we zitten nog maar 2 meter boven de grond ...
ballon
de te
maken?
1,5m
(a) 188π liter
(b) 192π liter (c) 196π liter (d) 200π liter KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
9. De Dijle (eenvoudig) Leuven is ontstaan rond de Dijle. Deze rustige stroom heeft een zelfreinigende werking dankzij bacteriën! Deze bacteriën gebruiken de zuurstof uit de lucht om de afvalstoffen in het water onschadelijk te maken. Stel nu dat we een liter water uit de
Dijle scheppen en dat hierin 1000 bacteriën zitten die zich elke minuut verdubbelen. Hoeveel bacteriën heb je dan na 10 minuten? (a) 1024
(b) 1024000 (c) 10 000 (d) 100010
De Dijle (uitdaging) Leuven is ontstaan rond de Dijle. Deze rustige stroom heeft een zelfreinigende werking dankzij bacteriën! De bacteriën gebruiken de zuurstof uit de lucht om de afvalstoffen in het water onschadelijk te maken. Stel nu dat we een liter water uit de Dijle scheppen en dat hierin 1000 bacteriën zitten die zich elke minuut verdubbelen. Stel dan dat na een uur de verhouding van het volume bacteriën tot het volume water
is geworden. Hoe lang zou het dan duren om tot dezelfde
verhouding te komen als er in het begin 500 bacteriën in het water hadden gezeten? (a) 2 uur
(b) 61 minuten (c) 59 minuten (d) een half uur
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
10. Stadspark Toen Stephen Hawking in de Aula Pieter De Somer kwam spreken, werd dit live uitgezonden in het stadspark. Het stadspark zat vol geïnteresseerden.
Als je weet dat het stadspark 17000 m² groot is en een persoon ongeveer een halve vierkante meter inneemt, hoeveel mensen zouden dan naar het stadspark moeten komen opdat het stadspark letterlijk vol zit? (a) 4250 (b) 8500 (c) 34000 (d) 68000
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
11. Aula Pieter De Somer (Charles Deberiotstraat) Dit raam behoort tot de grootste aula van de KU
Leuven, de Aula Pieter De Somer. Dit ruime auditorium, van de hand van architect Paul Van Aerschot, doet ook dienst voor
culturele,
wetenschappelijke
en
feestelijke evenementen. De vorm van dit raam is een halve cirkel. Precies in het midden op de diameter van de cirkel staat een rechthoekige driehoek. De basis van de driehoek neemt een derde
van de diameter in beslag. Welk deel van de straal van de cirkel neemt de hoogte van de driehoek in? (a) (b) (c) (d)
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
12. De hemelglobe van Kangxi-Verbiest Voor jullie bevindt zich de hemelglobe van Kangxi-Verbiest. De originele bol werd ontwikkeld door de Leuvense astronoom
Ferdinand
Verbiest.
Deze
replica is een geschenk van de Chinese overheid
aan
de
KU
Leuven
uit
dankbaarheid voor de jarenlange goede samenwerking. De voornaamste taak van de globe is de beweging van de hemellichamen nabootsen en illustreren. Ook de ecliptica*, de evenaar en 1872 sterren zijn in de bol gegrift. De horizontale ring los van de bol telt 180 drakenhoofden.
Stel nu dat de ecliptica samenvalt met de horizontale ring los van de bol en dat er zich in de hoek tussen de ster Shaula (= ster van het sterrenbeeld Schorpioen) en de zon 42 drakenhoofden bevinden. Hoeveel graden zijn er dan tussen Shaula en onze zon?
(a) 84°
(b) 126° (c) 168° (d) 252°
*ecliptica: het vlak dat gevormd wordt door de beweging van de aarde rond de zon tov. hun middelpunten.
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
13. Huis Van’t Sestich 1m
‘t Huis van’t Sestich (LX) was vroeger eigendom van de adellijke familie Van’t Sestich naar wie het ook genoemd is. Aan de bovenkant van de voorgevel kunnen jullie het blinde maaswerk in laatgotische stijl waarnemen. Het maaswerk bestaat uit zeven
cirkels met daarin verschillende symbolen. De onderste twee omvatten een kruis terwijl de bovenste drie een davidster insluiten. We weten dat één zijde van elk van de kleine gelijkzijdige buitendriehoeken gelijk is aan 1,0 m. Hoe groot is dan de oppervlakte van de grootste davidster?
(a)
2√2
m²
(b)
2√3
m²
(d)
3√3
m²
(c)
3√2
m²
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
14. Patrouille
De hoofdcommissaris van de politie van Leuven stuurde er vijf agenten op uit om een incident te onderzoeken. Voor ze vertrokken zei hij het volgende:
“Ik wil dat jullie alle op het schema oranje gekleurde straten onderzoeken. Het
maakt niet uit welke route je neemt, maar je moet aan mij komen rapporteren hoeveel keer je bent afgeslagen. Je mag rechtdoor gaan of links of rechts afslaan, maar je mag U-turns maken en dus niet volledig rechts- of links omkeer maken!” De agenten komen aan en vertrekken voor de straat aangeduid door de rode pijl. Na hun shift rapporteren de agenten aan de hoofdcommissaris hoeveel keer ze zijn afgeslagen. Maar aan hun rapporten te zien, is er minstens één agent die liegt. Welke ? agent Sys: “88!” agent Jaspers: “105!” agent Stessens: “113!” agent Bloemen: “140!” agent Moons: “146!” (a) agenten Sys en Jaspers
(b) agenten Jaspers en Stessens (c) agenten Stessens en Bloemen (d) agenten Bloemen en Moons
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
15. Collegium Trilingue Collegium Trilingue, ook wel Collegium Trium Linguarum, was de Latijnse naam van een college van de Universiteit van Leuven dat in het Nederlands als het
Drietalencollege bekendstaat. Hier werden de drie 'gewijde talen' Grieks, Latijn en Hebreeuws onderwezen. Het was daarmee één van de eerste in zijn soort. De stichting van het Collegium Trilingue had de humanist Hieronymus Busleyden bij zijn overlijden in 1517 in zijn testament toebedacht aan de Universiteit van
Leuven. Na Busleydens dood zorgde zijn vriend Desiderius Erasmus voor de feitelijke stichting van het college aan de vismarkt. Het werd officieel geopend in 1518. Het is een van de laatste renaissancegebouwen in Leuven. In het Collegium Trilingue kon je drie talen studeren: Latijn, Grieks en Hebreeuws. Op een bepaald moment zijn er in dit collegium een aantal professoren aan het werk. Elk van die professoren doceren minstens een taal in het Collegium.
Twaalf professoren doceren Grieks en vijf daarvan doceren ook Latijn, zes ook Hebreeuws en twee ook Latijn en Hebreeuws. Er zijn negen professoren die Latijn doceren, elf die Hebreeuws doceren en vijf die Latijn en Hebreeuws doceren. Hoeveel professoren zijn er op dat moment in het Collegium aan het werk? (a) 12
(b) 14 (c) 16 (d) 18
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
16. Grote Markt (eenvoudig)
Dit zicht kan je zien als je onder het afdak van de bank aan de Grote Markt naar boven kijkt. Als je weet dat de kleinste straal gelijk is aan 30 cm. Hoe groot is dan de diameter van de buitenste aangeduide cirkel? (a) 60 cm (b)180 cm (c)120 cm (d) 90 cm
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
Grote Markt (uitdaging)
Dit zicht kan je zien als je onder het afdak van de bank aan de Grote Markt naar boven kijkt.
De straal van de 3 binnenste cirkels zijn gegeven. r1 = 30 cm r2 = 60 cm r3 = 90 cm Bereken nu bij benadering de oppervlakte van het aangeduide deel op de foto links. (a) 1,767 m²
(b) 1767 cm² (c) 3 m² (d) 2000 cm²
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
17. De jacquemart (Sint-Pieterskerk) Vanaf de 14e eeuw na Christus begon men in de Zuidelijke Nederlanden (het huidige België) de kerktorens te bevolken met mechanische klokkenluiders. Zij
waren de opvolgers van de torenwachters van vlees en bloed die het uur sloegen voor er torenuurwerken gebruikt werden. De
Leuvense
jacquemart
heette
Meester Jan en werd opgericht in
1381. Gemarteld door weer en wind werd hij enkele malen hersteld of vervangen, totdat hij definitief ten
onder ging, samen met een deel van de toren. Onder impuls van Campanae Lovanienses beleefde Meester Jan zijn
wedergeboorte in 1998. Willy Peeters ontwierp een beeld dat verwijst naar de beeldentaal van de Leuvense schilder Dirk Bouts. Het bronzen beeld werd verguld en op het zuidertransept geplaatst. De "Gouden Peter" vormt nu een schitterende bekroning van de Grote Markt.
Als je weet dat de Arabische jaartelling start in 622 van de christelijke jaartelling en de christelijke en de Arabische jaartelling in het jaar 20873 samen zullen vallen,
bepaal dan voor het jaar 1381 van onze jaartelling het corresponderende jaar in de Arabische jaartelling. Hou rekening met het feit dat een Arabisch jaar niet evenveel dagen telt als een christelijk jaar. Rond af op 1 jaar nauwkeurig. (a) 783 (b) 759 (c) 695
(d) 673
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
18. Rector De Somerplein
Deze mooie teakhouten bankjes aan het Rector De Somerplein bestaan uit een aantal plintjes naast elkaar. Elk plintje heeft een breedte van 3,5 cm en een gemiddelde tussenruimte van 0,5 cm. De totale lengte van de bank is 6,315 m. Hoeveel mensen kunnen dan tegelijkertijd op de vier banken zitten als je weet dat één persoon 10 plintjes inneemt?
(a)118 mensen
(b)119 mensen (c)120 mensen
(d)121 mensen
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
19. Dorre De Bakker
Het is 1983 en Dorre De Bakker mag voor de eerste keer een vers brood bezorgen van zijn ouders. Hij moet dit brood naar de bouwvakkers van de restauratiewerken aan het stadhuis van Leuven brengen. Dorre vertrekt vanuit Diestsestraat 41 en gaat de Vaartstraat in, maar na 110 m beseft hij dat hij de foute kant is opgegaan en vraagt de weg aan een oude dame die toevallig passeert. De mevrouw legt hem uit dat hij over het Ferdinand Smoldersplein moet stappen en na 221 m naar links moet, zodat hij op de Grote Markt komt. Na 5 minuten praten met de vriendelijke mevrouw gaat Dorre weer op pad en volgt hij haar advies. Hij komt inderdaad uit op de Grote Markt en dan moet hij nog maar 69 m stappen tot hij bij de bouwvakkers is. Hij geeft ze hun brood en gaat meteen terug naar huis, daarbij volgt hij de weg die hij net had genomen in omgekeerde
zin.
Hoeveel minuten is Dorre onderweg geweest als hij aan een snelheid van 4 km/h stapt ? (a) 6 minuten (b) 11 minuten (c) 17 minuten
(d) 21 minuten
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
20. Stadsschouwburg
In
de
Stadsschouwburg
valt
er
voortdurend
wat
te
beleven.
Hier word je cultureel verwend met het beste, het fijnste, het mooiste, het aangrijpendste, het spannendste en het grappigste van de podiumkunsten. De ramen van dit schitterende gebouw hebben een bijzondere vorm, die we kunnen verdelen in een halve cirkel en een rechthoek. Stel dat de basis van de rechthoek 2
meter en de hoogte van de rechthoek 1,5 meter is. Hoe groot is bij benadering de oppervlakte van het glas van alle ramen samen? (a) 46,42 m² (b) 30,71 m² (c) 22,85 m² (d) 18,42 m²
KA² Ring Leuven
Halve cirkel Rechthoek
Wiskundewandeling Leuven
21. Horloge Ingrid en Walter kopen allebei een nieuw horloge. Ze zetten hun horloges op 5 uur stipt. Na een uur echter merken ze dat Ingrids horloge op 5.59 uur staat en dat Walters horloge op 6.01 uur staat. Na hoeveel uur staan beide horloges opnieuw exact gelijk?
(a) 12 uur
(b) 30 uur (c) 360 uur
(d) 359 uur
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
Formularium
Pythagoras: a² = b² + c²
Omtrek vierkant: 4·z
Oppervlakte cirkel: π·r²
Oppervlakte driehoek:
Inhoud van een cilinder: π·r²·h
Snelheid
Hoeken:
30°
α
45°
60°
sin(α) cos(α)
tan(α)
In
een
1
rechthoekige
driehoek
geldt
voor
een
scherpe
hoek
α:
sin(α) =
cos(α) =
tan(α) =
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven
Deze wiskundewandeling is een creatie van de leerlingen ASO , pool wiskunde 6LAWI 6WEWI 6ECWI 6MTWI 2012-2013 van het Koninklijk Atheneum² RING Leuven:
Ruben Büch
Laurens Bloemen Krijn Luijendijk
Vandendriessche Vincent
Rugen Heidbüchel Mira Sys Esther De Smet
Stine Moons
Ief Jaspers
Wout Goedhuys Ruben Peeters
Sarah Gebruers
Joost Stessens
Lize
Brepoels Michaël Quisquater
Anton Nilis
Wodan Buelens Stijn Maes
Vanfrachem Menno
Rik Geenen Janne Teerlinck
Vanfrachem Kobe
Van Rompaey Vincent
Met oprechte dank voor de professionele steun van de directeur en van volgende leerkrachten van het Koninklijk Atheneum² RING Leuven: Catherine Vanaise
Stijn Vanden Brande
Ann Beetens Geert Claes
Isabel Goffa Kathleen Hellinx Alex Bervoets Alexandre Dramais
Tinneke Vanwinkel
Ingrid Verlinden
KA² Ring Leuven
Wiskundewandeling Leuven