Risicobeoordeling Asbest in stof en lucht Breestraat 76-80 te Leiden
Behoort bij beschikking van Burgemeester en Wethouders van Leiden BV. 111529 - 161704
projectnummer
: PAV-17563
locatieomschrijving
: winkelpand, Breestraat 76-80
projectmanager
: mevrouw I. el Khannoussi
opdrachtgever
: Gemeente Leiden Beheer & Onderhoud Vastgoed
contactpersoon
: de heer J. van Leeuwen
datum
: 2 februari 2010
versie
: 1.1
ingenieursbureau Oesterbaai LRQA certificaatnummer: 654071 SCA registratienummer: 06-D 060018 Hongkongstraat 5 - 3047 BR Rotterdam / 010 208 84 44
Voorwoord Het pand gelegen aan de Breestraat 76-80 te Leiden is recentelijk onderzocht op asbesthoudend materiaal. Dit onderzoek is uitgevoerd door de firma Jongejan Asbest Inventarisatie en heeft geleid tot een Asbestinventarisatie Rapport TYPE A. In dit rapport staan enkele asbesthoudende toepassingen waarbij een advies gedaan is tot het uitvoeren van aanvullend onderzoek van de lucht en het stof in het pand.
Derhalve is door de opdrachtgever, de Gemeente Leiden, afdeling Beheer & Onderhoud Vastgoed, opdracht gegeven aan ingenieursbureau Oesterbaai tot het uitvoeren van een stof en lucht onderzoek in het gebouw.
In deze rapportage worden de resultaten van het onderzoek weergegeven.
namens ingenieursbureau Oesterbaai b.v.:
de heer ir. G.J.P.L.C. Gribnau technisch directeur
Rotterdam, 2 februari 2010
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
i
Lijst van betrokkenen Opdrachtgever: Naam:
Gemeente Leiden afdeling Beheer & Onderhoud Vastgoed
Adres:
Tweelingstraat 4
Postcode en plaats:
2300 PC Leiden
Contactpersoon:
de heer J. van Leeuwen
Telefoonnummer:
071 – 516 54 64
Projectlocatie: Bouwwerk:
winkelpand
Adres:
Breestraat 76-80 2311 CV Leiden
Uitvoerder: Naam:
ingenieursbureau Oesterbaai b.v.
Adres:
Hongkongstraat 5 - 3047 BR Rotterdam
Telefoonnummer:
010 – 208 84 44
Faxnummer:
010 – 208 84 33
Projectnummer:
PAV-17563
periode inventarisatie:
7, 27 en 28 januari 2010
projectcoördinator:
mevrouw I. el Khannoussi
asbestonderzoeker:
de heer F. de Vries de heer R. Grinwis de heer ir. G.J.P.L.C. Gribnau
Laboratoriumwerkzaamheden: Bedrijfsnaam:
PAV-17563
Fibrecount Analyse B.V.
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
ii
Inhoudsopgave Voorwoord.................................................................................................................. i Lijst van betrokkenen ............................................................................................... ii 1
2
Resultaten risicobeoordeling ............................................................................ 1 1.1
Stofonderzoek .......................................................................................................... 1
1.2
Luchtmetingen .......................................................................................................... 3
Conclusies en aanbevelingen............................................................................ 6
Bijlage A.
Locaties van de monsterlocaties........................................................ 7
Bijlage B.
Certificaten van de monsteranalyses............................................... 13
Bijlage C.
Foto’s risicobeoordeling ................................................................... 14
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
iii
1 Resultaten risicobeoordeling Asbestvezels kunnen gevaar opleveren voor de gezondheid indien vezels afkomstig van het materiaal worden ingeademd. Actueel risico is van kracht indien asbestdeeltjes in de lucht aanwezig zijn en ingeademd kunnen worden. Actueel risico wordt bepaald met luchtmetingen.
Potentieel risico treedt op wanneer een reële mogelijkheid aanwezig is dat asbestdeeltjes uit materialen of stof vrij kunnen komen. Potentieel risico wordt in kaart gebracht door stofonderzoek (middels kleefmonsters). Het onderzoek naar mogelijke risico‟s door de aanwezigheid van asbesthoudende materialen vindt plaats conform de norm NEN-2991 “Lucht- Risicobeoordeling in en rondom gebouwen en constructies waarin asbesthoudende materialen zijn verwerkt”.
1.1
Stofonderzoek
Stofonderzoek vindt plaats aan de hand van kleefmonsters. Een kleefmonster is een monster dat wordt verkregen door zelfklevend plakband met de kleefzijde éénmalig vlak op het te bemonsteren oppervlak te drukken, zodat de stofdeeltjes die zich op dat oppervlak bevinden aan het plakband worden gehecht. Analyse vindt daarna plaats met behulp van scanning elektronen microscopie.
Onderstaand worden de resultaten van de kleefmonsternames weergegeven: monsterid/
locatie
verdieping
analyse
KM01
koloniaal, op houten kast
begane grond
geen asbest gedetecteerd
KM02
koloniaal, op stelling
begane grond
geen asbest gedetecteerd
KM03
verkoopruimte, vloer
begane grond
geen asbest gedetecteerd
KM04
verkoopruimte, vloer
begane grond
geen asbest gedetecteerd
KM05
verkoopruimte, boven
begane grond
geen asbest gedetecteerd
begane grond
geen asbest gedetecteerd
volgnr.
plafond KM06 KM07
verkoopruimte, vloer verkoopruimte, boven
e
geen asbest gedetecteerd
e
geen asbest gedetecteerd
e
geen asbest gedetecteerd
e
geen asbest gedetecteerd
e
geen asbest gedetecteerd
1 verdieping
plafond KM08
verkoopruimte, vloer
1 verdieping
KM09
verkoopruimte, vloer
1 verdieping
KM10
verkoopruimte, vloer
1 verdieping
KM11
gang, vloer
2 verdieping
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
1
monsterid/
locatie
verdieping
magazijn, plint
2 verdieping
analyse
volgnr. KM12 KM13 KM14 KM15
partijkamer, vloer partijkamer, vloer luchtbehandelingruimte,
e
amosiet (++)
e
geen asbest gedetecteerd
e
geen asbest gedetecteerd
e
geen asbest gedetecteerd
e
2 verdieping 2 verdieping 2 verdieping
op luchtbehandelingkast KM16
cv-ruimte, op cv-ketel
2 verdieping
chrysotiel (++)
KM17
op leiding nabij trap naar
kelder
amosiet (++)
kelder
amosiet (++)
kelder
geen asbest gedetecteerd
kelder
geen asbest gedetecteerd
kelder
amosiet (++)
begane grond KM18
op vloer nabij trap naar begane grond
KM19
op vloer van grote ruimte nabij verwarming
KM20
op vloer van grote ruimte nabij verlaging
KM21
gang nabij trap naar binnenplaats
tabel 1: resultaten materiaalmonsters
2
Het resultaat (++) houdt in dat > 1.000 asbestvezels per cm worden aangetroffen. Dit betekent dat een zodanige verontreiniging met asbestdeeltjes aanwezig is dat potentieel risico bij gebruik van de ruimte tot actueel risico kan leiden (concentratie van inadembare asbestdeeltjes in de lucht). De locaties waar asbest in het stof is aangetroffen bevinden zich in de nabijheid van niet-hechtgebonden asbestbronnen.
Op de plattegronden in de bijlage zijn de locaties van de monsternames aangegeven. De analysecertificaten en relevante foto‟s zijn eveneens opgenomen in de bijlage.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
2
1.2
Luchtmetingen
Randvoorwaarden: Blootstelling aan asbestvezels treedt op indien zich in de ademzone van gebruikers en derden asbestdeeltjes bevinden.
Ter bepaling van een mogelijke concentratie asbestdeeltjes in de lucht in de gebruiksruimtes, wordt een hoeveelheid lucht door het filter van een luchtpomp geleid waarbij het filter is voorzien van een dun laagje goud.
Er wordt gebruik gemaakt van goudbedampte filters ten behoeve van analyse met behulp van elektronenmicroscopie met röntgenmicroanalyse, zodat niet alleen de kwantiteit maar ook de asbestsoort van eventueel bemonsterde vezels kan worden bepaald. De analyses worden onder STERlab accreditatie uitgevoerd. Dit is de enige methode waarbij onderscheid kan worden gemaakt tussen verschillende soorten vezels: asbestvezels, organische vezels, glaswolvezels etc.
Voor de meting van de asbestvezelconcentratie wordt uitgegaan van de milieukwaliteitdoelstellingen voor asbest. In deze doelstellingen, die zijn gebaseerd op een advies dat de Gezondheidsraad in 1988 over asbest heeft uitgebracht, is gebruik gemaakt van equivalentiefactoren (Ve).
Definities luchtmetingen: Een vezelequivalent (Ve) is een maat voor de carcinogene potentie van de soorten asbest en de vezellengte waarbij (wettelijk vastgelegd) geldt:
1 chrysotiel vezel met een lengte van meer dan 5 µm:
equivalentiefactor 1
1 chrysotiel vezel met een lengte van ten hoogste 5 µm:
equivalentiefactor 0,1
1 amfibole vezel met een lengte van meer dan 5 µm:
equivalentiefactor 10
1 amfibole vezel met een lengte van ten hoogste 5 µm:
equivalentiefactor 1
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
3
Amfibool is de groepsaanduiding waar de asbestsoorten amosiet en crocidoliet binnen vallen. Per bemonsteringspunt wordt het aantal vezelequivalenten berekend door de som van het product van de concentraties en de desbetreffende equivalentiefactor volgens:
Ve = (CChr.1 + cChr.0,1 + CA.10 +cA.1), waarbij: Ve
aantal vezelequivalenten per bemonsteringspunt (ve)
CChr
concentratie chrysotiel met een lengte van meer dan 5 µm (v/m )
cChr
concentratie chrysotiel met een lengte van ten hoogste 5 µm (v/m )
CA
concentratie amfibool met een lengte van meer dan 5 µm (v/m )
cA
concentratie amfibool met een lengte van ten hoogste 5 µm (v/m )
3
3
3
3
De bepalingsmethode is primair gebaseerd op elektronenmicroscopie.
Toetsingswaarden:
1. concentratie jaargemiddelde kleiner dan 1.000 vezelequivalenten / m 2. concentratie tussen 1.000 en 10.000 vezelequivalenten / m 3. concentratie boven 10.000 vezelequivalenten / m
3
3
3
ad 1: Als de concentratie asbestvezelequivalenten per kubieke meter lucht (gemiddeld over een jaar) minder dan 1.000 bedraagt, is het risico voor de gebruiker van de ruimte verwaarloosbaar.
ad 2: Als de concentratie asbestvezelequivalenten per kubieke meter lucht (gemiddeld over een jaar) meer dan 1.000 bedraagt en kleiner dan 10.000, is actueel risico aanwezig. Bron dient opgespoord te worden en de emissie weggenomen.
ad 3: Indien concentratie boven 10.000 asbestvezelequivalenten per kubieke meter lucht is dient de ruimte afgesloten te worden en de bron gesaneerd.
Middels luchtmetingen is een onderzoek uitgevoerd met als doel het vaststellen van de e
e
asbestvezelconcentratie in de lucht in de kelder, begane grond, 1 en 2 verdieping van het pand.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
4
Op strategische locaties per verdieping zijn luchtpompen met goudbedampte filters geplaatst. Met behulp van de luchtmetingen wordt een 8-uurs-gemiddelde concentratie bepaald.
monster
locatie
verdieping
vezelconcentratie 3
vezelconcentratie
resultaat :
3
(vezels/m ) gemeten
(vezels/m ) Poisson
LM01
koloniaal
begane grond
0
< 423
lucht is schoon
LM02
koloniaal
begane grond
0
< 420
lucht is schoon
LM03
verkoopruimte
begane grond
0
< 429
lucht is schoon
LM04
verkoopruimte
begane grond
0
< 410
lucht is schoon
LM05
verkoopruimte
1e verdieping
0
< 429
lucht is schoon
LM06
verkoopruimte
1e verdieping
0
< 415
lucht is schoon
LM07
verkoopruimte
1e verdieping
0
< 429
lucht is schoon
e
LM08
verkoopruimte
1 verdieping
0
< 415
lucht is schoon
LM09
gang
2e verdieping
0
< 429
lucht is schoon
LM10
magazijn
2e verdieping
0
< 415
lucht is schoon
LM11
partijkamer
2e verdieping
0
< 423
lucht is schoon
e
LM12
partijkamer
2 verdieping
0
< 423
lucht is schoon
LM13
luchtbehandelingruimte
2e verdieping
0
< 423
lucht is schoon
LM14
cv-ruimte
2e verdieping
0
< 429
lucht is schoon
LM15
grote ruimte bij trap
kelder
0
< 357
lucht is schoon
LM16
grote ruimte bij
kelder
0
< 357
lucht is schoon
verlaging LM17
bij garderobe heren
kelder
0
< 357
lucht is schoon
LM18
bij laagspanningsruimte
kelder
0
< 357
lucht is schoon
tabel 2: resultaten luchtmonsters
Conclusie: In de lucht worden in alle luchtmetingen geen asbestdeeltjes waargenomen! De lucht is met andere woorden schoon.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
5
2 Conclusies en aanbevelingen De uitgevoerde risicobeoordeling in het pand aan de Breestraat 76 – 80 te Leiden leidt tot de volgende conclusies:
1. Op een aantal locaties is asbesthoudend stof aanwezig in de nabijheid van niethechtgebonden asbesthoudende materialen; 2. Tijdens de luchtmetingen zijn in de lucht geen asbestdeeltjes aangetroffen.
aanbevelingen: 1. reinigen van de cv-ruimte (reeds uitgevoerd); 2. afgesloten laten van partikamer en magazijn en markeren “verboden toegang” (reeds uitgevoerd); 3. laten dichtleggen door SC-530 gecertificeerd bedrijf van alle systeemplafondplaten en voorzetwand panelen in gehele pand; 4. laten verwijderen door SC-530 gecertificeerd bedrijf van beplating in de kelder inclusief het wegnemen van verontreiniging met asbestdeeltjes; 5. opstellen van een beheersplan waarbij de gebruiksbeperking geldt dat zonder toestemming vooraf geen werkzaamheden aan wanden en plafonds inclusief openen mogen plaatsvinden; 6. pand uitsluitend door derden (koloniaal) in bruikleen geven indien deze het beheersplan hebben ontvangen en middels handtekening vastleggen van het tot zich hebben genomen van de inhoud. Opmerking: in de kelder is de ruimte “opslag etaleur” en de ruimte onder de roltrap niet toegankelijk en daardoor niet beoordeeld. Op de begane grond zijn twee toiletten dichtgeschroefd en daardoor niet beoordeeld.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
6
Bijlage A.
Locaties van de monsterlocaties
In dit hoofdstuk zijn de plattegronden met daarin de monsterlocaties weergegeven.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
7
LM15
KM18
KM17
LM18
KM21
LM17
KM19 KM20
LEGENDA:
LM16
Breestraat 76 t/m 80, kelder
luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
8
LEGENDA:
Breestraat 76 t/m 80, begane grond
luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster
KM06
KM05
LM02
KM02
LM04 LM03
LM01 KM01
KM04
KM03
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
9
LEGENDA:
Breestraat 76 t/m 80, eerste verdieping
luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster
KM10
LM08
KM07 PAV-17563
LM05 Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
10
LEGENDA:
Breestraat 76 t/m 80, tweede verdieping
luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster afgesloten ruimtes: gemarkeerd met “verboden toegang i.v.m asbest”
LM14 in cv-ruimte
KM16 in cv-ruimte
cv-ruimte
LM13 KM15
LM06 LM09
verbindingsgang naar woongedeelte
KM11
KM08
KM14
KM12 bij trapopgang LM12 LM11
LM10
PAV-17563
KM13
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
11
LEGENDA:
Breestraat 76 t/m 80, zolder
de zolder is niet toegankelijk daar deze uitsluitend vanuit de afgesloten ruimtes op de tweede verdieping te bereiken is.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
12
Bijlage B.
Certificaten van de monsteranalyses
Op de volgende pagina(„s) zijn de analyseresultaten van de bemonsterde asbestverdachte materialen weergegeven.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
13
Bijlage C.
Foto’s risicobeoordeling
Op de volgende pagina„s zijn enkele foto‟s opgenomen.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
14
foto 01: in de winkel “koloniaal” is bij het gesloten
foto 1: in de winkel “koloniaal” is bij het gesloten
blijven van de systeemplafonds de lucht schoon
blijven van de systeemplafonds de lucht schoon
(LM01).
(LM02).
foto 2: op de tweede verdieping nabij het
foto 3: in de luchtbehandeling ruimte op de tweede
trappenhuis is de lucht schoon (LM09).
verdieping is de lucht schoon (LM13).
foto 4: onder het systeemplafond in de winkel
foto 5: locatie KM02
koloniaal is het stof schoon (locatie KM01)
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
15
foto 6: op de cv-ketel (KM16) zijn visueel restanten
foto 7: de asbesthoudende plafondbeplating in de
aangetroffen, afkomstig van plafondbeplating. Deze
cv-ruimte.
restanten zijn inmiddels verwijderd.
foto 8: zolang systeemplafonds niet beroerd worden
foto 9: op systeemplafonds zijn restanten van
en gesloten blijven bestaat geen risico voor de
bouwmaterialen waaronder asbest aanwezig.
gebruiker
Systeemplafonds mogen niet geopend worden.
foto 10: systeemwanden dienen dichtgezet te
foto 11: asbestbeplating in kelder dient op korte
worden en niet meer geopend.
termijn verwijderd te worden.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
16
foto 123: ruimte in kelder onder de roltrap is niet
foto 14: op de eerste verdieping bevindt zich achter
toegankelijk en niet in risicobeoordeling opgenomen.
voorzetwand bij trappenhuis asbesthoudende
Dit geldt ook voor “opslag etaleur” in kelder.
beplating. De voorzetwand dient te worden gedicht.
PAV-17563
Risicobeoordeling Asbest, Breestraat 76 – 80 te Leiden
17