1
RESULTATENVERSLAG 2012
Mei 2013
2
INHOUDSOPGAVE Bladzijde Kern van het werk en missie
03
Resultaten - Vroegsignalering en preventie - Ontmoeting, activering en participatie - Informatie, advies en ondersteuning / welzijnsarrangementen - Mantelzorgondersteuning - Vrijwilligerswerk - Samenwerking, toeleiding en sluitende aanpak - Bereik
04 06 08 10 12 14 16
Jaarverslag
17
3
De kern van ons werk Wij zien senioren en mantelzorgers als mensen met levenservaring en talenten. Wij gaan uit van hun kracht en activeren en stimuleren mensen om gebruik te maken van hun eigen mogelijkheden én van de mogelijkheden binnen hun naaste omgeving. Wij weten uit ervaring dat er momenten zijn in het leven van senioren en mantelzorgers waarop er een, al dan niet tijdelijke, disbalans bestaat tussen draagkracht en draaglast. Wij bieden ondersteuning en (preventieve) diensten en activiteiten om ervoor te zorgen dat senioren en mantelzorgers weer in hun eigen kracht komen óf om verdere achteruitgang uit te stellen. We gaan genuanceerd om met het begrip eigen kracht omdat we respect hebben voor de kwetsbaarheid van mensen. Dat houdt in dat we soms tijdelijk zaken overnemen om iemand weer op adem te laten komen voordat er begonnen kan worden met het nemen van kleine stapjes richting het vergroten van zelfredzaamheid. Daarnaast moeten we soms ook accepteren dat er geen vooruitgang meer te behalen is bijvoorbeeld door stijgende ouderdom.
Missie Wij ondersteunen senioren en mantelzorgers in hun zelfredzaamheid en regiefunctie als de balans tussen draagkracht en draaglast, al dan niet tijdelijk, verstoord is. Wij stimuleren en motiveren senioren en mantelzorgers om deel te blijven nemen aan het alledaagse leven. Wij stimuleren en motiveren senioren zich in te zetten voor de lokale samenleving door het doen van vrijwilligerswerk. Wij doen dat met respect, persoonlijke aandacht, betrokkenheid, betrouwbaarheid en gedrevenheid.
N.B. Alle namen van cliënten in het resultatenverslag zijn gefingeerd.
4
Resultaten
Vroegsignalering en preventie
Dit onderwerp staat hoog op de agenda van Karaat. Door in een vroeg stadium informatie, advies en ondersteuning te bieden of dienstverlening in te zetten, kan duurdere zorg uitgesteld of voorkomen worden. De focus ligt op de doelgroep senioren en mantelzorgers in de breedte met als doel bewustwording om zo lang mogelijk zelfstandigheid en regie te behouden en overbelasting te voorkomen. Immers hoe eerder er signalen binnen komen en hoe eerder je aan preventie kan doen, des te groter is de te behalen winst. Signalering en preventie is bij Karaat een item dat door alle activiteiten heen loopt. De ontmoetingsactiviteiten werken preventief in het voorkomen van sociaal isolement. De maaltijdbezorgers geven signalen door als het niet goed gaat met een klant of als iemand de deur niet opendoet. Zo hebben we ook dit jaar weer mensen kunnen helpen die niet meer zelf de deur open konden doen door de woning binnen te gaan en 112 te bellen; helaas troffen we ook iemand overleden aan. De thuisadministratie voorkomt (verdere) schulden of afsluiting bij Eneco. De mantelzorgconsulent voorkomt met diverse interventies overbelasting. Dit zijn maar een paar voorbeelden om aan te geven dat signalering en preventie geen op zichzelf staande activiteit is binnen Karaat. Seniorenwoonadvies richt zich naast preventie met name op bewustwording op het gebied van de eigen woning. Met het doorlopen van de vragenlijst krijgen mensen niet alleen een beeld van de huidige woonsituatie, maar worden ook aan het denken gezet over de toekomst. Daarbij wordt gewezen op de eigen verantwoordelijkheid en de noodzaak van een goede woonomgeving. Dit draagt bij aan het behoud van zelfstandigheid en het voeren van regie op het eigen leven. Het Seniorenwoonadvies wordt in 2012 zover ontwikkeld dat het gebruiksklaar is. Hiertoe wordt o.a. advies ingewonnen bij Woonvisie, de gemeente en een deskundige van de ACOR. Vrijwilligers worden aangetrokken en geschoold en de lancering vindt plaats door een voorlichtingsbijeenkomst met informatiemarkt rondom veilig en comfortabel wonen i.s.m. Woonvisie, politie, brandweer, gemeente, Been thuiszorgmiddelen en bibliotheek. Het Seniorenwoonadvies kan als instrument ingezet worden in De Wijzerplaats als voorliggende voorzienig. Preventief huisbezoek wordt iedere 5 jaar aangeboden aan 75+-ers. Standaard vragenlijsten brengen de situatie in beeld rond de thema’s welzijn, zorg, wonen, mobiliteit, eenzaamheid, vrijetijdsbesteding en financiën. 512 adressen worden aangeschreven, 386 mensen doen mee. Opvallende zaken: 10% geeft aan problemen te hebben met de woning (meerdere antwoorden mogelijk): onveiligheid (2%), slechte kwaliteit woning (2%), woningaanpassingen nodig (4%), veiligheidsvoorzieningen nodig (1%) en anders (3%). - 58% van de deelnemers heeft in enigerlei mate hulp bij het huishouden. - 54% heeft problemen met mobiliteit: 40% met lopen, 32% met fietsen, 20% met uithoudingsvermogen, 12% heeft moeite met de bereikbaarheid van het openbaar vervoer. - 6% heeft (zeer) onvoldoende sociale contacten. - 8% zegt een matige of slechte vrijetijdsbesteding te hebben; 12 mensen (3%) geeft als oorzaak aan het te druk te hebben met mantelzorg. - 75% zegt nooit eenzaamheidsgevoelens te hebben, 21 % af en toe en 4% vrij vaak of altijd. - 93% zegt rond te kunnen komen van het inkomen, 7% zegt dit min of meer of niet te kunnen. Tijdens het gesprek al krijgen mensen informatie en advies over de mogelijkheden die aan hun vragen tegemoet komt. Bij 55 (14%) mensen vindt een vervolgactie plaats door de ouderenadviseur. De financiële kaart voor 65+ers is aangepast aan de nieuwe normen. Op de kaart staan alle gemeentelijke en landelijke financiële regelingen en is breed verspreid om 65+ers inzicht te geven in de mogelijkheden van financiële regelingen en hen te stimuleren hiervan gebruik te maken. De Seniorenwijzer wordt op 5200 adressen in de brievenbus gedaan bij iedereen van 70 jaar en ouder en verspreid onder intermediairen met het verzoek die ter beschikking te stellen aan de doelgroep. In deze gids staat informatie over diverse voor senioren belangrijke zaken met als doel dat senioren zelf de weg kunnen vinden als zij iets nodig hebben.
5
Resultaat & effect “Ik heb er nooit bij stil gestaan dat het niet verstandig is oude kranten in de meterkast te leggen i.v.m. brandgevaar. Ik haal ze meteen weg, de fles spiritus ook.” “Ik laat overdag de achterdeur altijd open; de buren lopen regelmatig even binnen. Maar nu denk ik er wel over na. Ik wist niet dat inbrekers ook overdag kunnen toeslaan.” “Ik schrok toen ik hoorde hoeveel ouderen in het ziekenhuis belanden door ongelukken in huis. Ik ga aan mijn moeder vragen of ik de losse kleedjes weg mag halen. “
personenalarmering. Mw. heeft de nodige informatie gekregen en gaat hier zelfstandig mee aan de slag. Ook concludeert ze na het huisbezoek dat ze zich toch gaat inschrijven bij Woonvisie. Reactie van mevrouw Gerritsen, 87 jaar: “De vrijwilliger van Seniorenwoonadvies wees me op het gevaar van losse snoeren in huis, maar ook op de risico’s die ik neem als ik op mijn trapje de ramen zeem. Ik wil zo graag zelfstandig blijven en besef nu dat ik hulp nodig zal hebben om deze werkzaamheden te kunnen doen.” Seniorenwoonadvies
Voorlichtingsbijeenkomst
“Er kwam een onbekende mevrouw bij mij praten. Ik wist eigenlijk niet wat ik me van het gesprek moest voorstellen. Ze had allemaal vragen voor me, maar het belangrijkste was dat ze tijd voor me had en ik eindelijk mijn verhaal eens heb kunnen doen. Dat lucht enorm op.’
“Ik heb de financiële kaart voor 65+ers opgehaald en uitgebreid bekeken. Ik wist niet dat ik, omdat ik alleen AOW heb, ook een tegemoetkoming kon krijgen voor mijn eigen risico voor de zorgverzekering. Ik heb het aangevraagd.” Financiële kaart 65+
Preventief huisbezoek “In de seniorenwijzer kan ik veel informatie opzoeken. Hij ligt naast mijn telefoon.” Mw. Karels is 80 jaar en heeft diverse gezondheidsklachten. Mw. woont alleen in een eengezinswoning en wil hier graag blijven wonen. Daarom heeft ze zelf al diverse voorzorgsmaatregelen genomen zoals het aanschaffen van een traplift, het verbouwen van de douche en het aanbrengen van beugels. Ondanks dat heeft ze naar aanleiding van de vragenlijst nog een aantal vragen rondom de veiligheid van de woning, de mogelijkheid van een toilet op de eerste verdieping en
Seniorenwijzer
6
Resultaten
Ontmoeting, activering en participatie
Het hebben van een sociaal netwerk is erom belangrijk. Zeker voor senioren die door het toenemen van de leeftijd, een afnemende mobiliteit of toenemende kwetsbaarheid een grotere kans hebben om in een sociaal isolement te raken. Door anderen te ontmoeten en gezamenlijk activiteiten te ondernemen ontstaat het gevoel deel uit te maken van de samenleving en erbij te horen. Het voorkomt vervreemding en bevordert een gevoel van eigenwaarde en ertoe doen. Een dagbesteding geeft structuur aan de dag, mensen hebben een doel om uit bed te komen, zich netjes aan te kleden en erop uit te gaan. Karaat organiseert diverse ontmoetingsactiviteiten dichtbij de mensen in alle wijken van Ridderkerk. Bij Karaat staat niet alleen de activiteit zelf centraal, de nadruk ligt op het leggen van verbindingen tussen de mensen zelf. Hierdoor zijn bij veel activiteiten onderlinge ontmoetingen ontstaan buiten de activiteit zelf om. In het kader van het minimabeleid zijn we alert op mensen die vanwege een laag inkomen buiten de boot dreigen te vallen en doen z.n. een beroep op het participatiefonds. Ook binnen ouderenadvisering komt het onderwerp ontmoeting vaak aan de orde. Soms is het de reden dat mensen een gesprek aanvragen maar ook als de aanleiding een andere is, komen dagbesteding en interesses vaak aan de orde. Sommige mensen vinden de drempel om deel te nemen aan activiteiten erg hoog, de uitdaging is dan te zoeken naar een passend aanbod. De focus ligt op de groep kwetsbare ouderen, een deel van de ouderen heeft naast deze activiteiten maar een heel klein of geen eigen sociaal netwerk. Zo zijn de meeste bezoekers van de sociëteiten alleenstaand, hebben een laag inkomen, een verminderde mobiliteit en zijn ouder dan 75 jaar, veelal zelfs ouder dan 80 jaar. De sociëteiten kennen een redelijk vaste groep bezoekers die vaak al jaren komt. De (her)introductie van de populaire breigroepen heeft nieuwe bezoekers getrokken. Bij de uitstapjes gaat het om mensen die nagenoeg niet meer zelf de deur uitkomen en een bijna 1 op 1 begeleiding krijgen van onze vrijwilligers. Ook dit jaar hebben we mensen kunnen bemiddelen naar de Valentijnsdag die georganiseerd wordt door medewerkers van bedrijfsverzamelgebouw Villa California en naar het Kerstdiner van het Nationaal Ouderenfonds. Hiervoor hebben we mensen benaderd van wie we weten dat ze weinig contacten hebben en de Kerstdagen alleen doorbrengen. Daarmee heeft een aantal mensen een geweldige Valentijnsdag en kerstdiner gehad. Een tweede groep waar onze focus op ligt, zijn de senioren die nog niet alle kenmerken van kwetsbaarheid vertonen, maar die al wel te maken hebben met toenemende ouderdom, een afnemend sociaal netwerk en slechter ter been worden waardoor hun actieradius kleiner wordt. Deze groep zal minder snel naar de traditionele sociëteiten en koffie-ochtend gaan maar bezoekt wel het gevarieerde aanbod van de zomer-en winteractiviteiten en gaat graag mee met verzorgde uitstapjes waar de meeste deelnemers ook best voor kunnen en willen betalen. Bij deze activiteiten stimuleren we de onderlinge contacten zodat de bezoekers elkaar ook buiten de activiteit om ontmoeten en elkaar kunnen ondersteunen wanneer dat nodig is. Hiermee proberen we het sociale netwerk van mensen op peil te houden of uit te breiden. Rondom ontmoeting en activering werken we samen met diverse kerken die zelf ontmoetingsbijeenkomsten organiseren. Onze ouderenadviseurs gaan regelmatig langs bij de Ichtus kerk in Drievliet en de Opstandingskerk in Rijsoord om in te gaan op vragen en informatie te geven. De kerken en bezoekers stellen dit erg op prijs. De koffie bijeenkomst in de Levensbron is gestopt: er komen te weinig deelnemers. De ouderenadviseur heeft samen met deze mensen gekeken welke alternatieven er voor hen zijn. De cursussen SeniorWeb worden met het landelijk bureau SeniorWeb constant actueel gehouden. Nieuw zijn de cursus ‘veilig internetten’ en ‘starten met de Ipad’. Het startniveau van de cursisten die meedoen aan de basiscursus is lager dan 10 jaar geleden, een aantal mensen voelt zich gestuurd door anderen (vaak hun kinderen) waardoor de motivatie soms lager is. Dit betreft mensen die niet of nauwelijks nog met de computer gewerkt hebben. Dat trekt wel bij in de lessen maar de docenten moeten hun tempo en ambitie naar beneden bijstellen om iedereen binnen boord te houden. Het aantal aanmelding voor de cursussen loopt terug en de vraag naar individuele ondersteuning via het inloopspreekuur neemt toe.
7
Resultaat & effect Mw. Arendse is een jaar geleden met haar man terug naar Ridderkerk verhuisd. Hun contacten waren nog erg op Rotterdam gericht. Na het overlijden van haar man ontstonden financiële problemen en mw. raakte in een isolement. Mw. krijgt nu administratieve/financiële ondersteuning en bezoekt de koffie-inloop in wijkcentrum west. Daar maakt ze veelvuldig gebruik van. Ze heeft weer oude vriendinnen ontmoet waar ze ook buiten het wijkcentrum om contact mee heeft.
“Ik heb sinds kort een computer. Mijn kinderen hebben me er een gegeven want je kunt niet zonder zeggen ze. Ik vond het maar niets. De docenten van SeniorWeb hebben me geleerd hoe ik op internet allerlei dingen op kan zoeken. Ik kan nu ook een e-mail versturen. Er gaat een wereld voor me open!” Dhr. Colijn, deelnemers basiscursus SeniorWeb
Koffie-inloop wijkcentrum west
“In de zomer is er geen soos. Ik vind de weken dan altijd zo lang duren. Ik ben blij als de soos in september weer begint.” Mw. Wesseling, bezoeker soos Slikkerveer
“Ik ben pas weduwe geworden en heb doordat ik mijn man lange tijd heb verzorgd, weinig sociale contacten. Sinds kort bezoek ik de koffie-bijeenkomsten in Slikkerveer. Ik vind het heel fijn om daar naartoe te gaan als het mij uitkomt. Ik heb nu al diverse bekenden gezien.” Mw. Yeser, bezoeker koffie inloop Slikkerveer
“Ik heb het geweldig gehad. De hele zaal zat vol, er was muziek en de sfeer was goed. Ik heb gezellig gepraat met de mensen aan mijn tafel. Vandaag kwam ik nog iemand tegen in de buurt die ook was geweest, we hebben even nagepraat en ook die mevrouw had een geweldige avond gehad. Het gaf me goede moed.”
Klanttevredenheid SeniorWeb: Evaluatie basiscursus: 20% van de respondenten geeft aan lang niet alles geleerd te hebben wan wat men verwachtte te leren. 38% geeft aan het geleerde zelfstandig te kunnen toepassen, 62% slechts gedeeltelijk. Men is tevreden tot zeer tevreden over de lessen en geeft als cijfer een 8. Evaluatie workshops: 50% kan de lesstof na afloop zelfstandig toepassen, men is tevreden tot zeer tevreden over de lessen en geeft als cijfer een 8. De resultaten worden zowel intern besproken met de vrijwillige docenten van SeniorWeb als met het landelijk bureau. Samen wordt geprobeerd ieder seizoen weer zoveel mogelijk in te spelen om de ontwikkelingen en behoeften.
Dhr. Zwart, bezoeker Kerstdiner Nationaal Ouderenfonds
“Door de zomeractiviteiten is de zomer omgevlogen.” Mw. Zegers die altijd een beetje opziet tegen de zomermaanden omdat haar kinderen dan met vakantie zijn.
8
Resultaten
Informatie, advies en ondersteuning & welzijnsarrangementen
Ouderenadviseurs van Karaat komen allerlei soorten vragen tegen. Soms zijn het eenvoudige korte vragen waarop gemakkelijk een antwoord gegeven kan worden en de cliënt weer zelf verder kan. Vaak komt de ouderenadviseur echter ook senioren tegen waar meer aan de hand is. Het gaat dan om verschillende problemen, te denken valt aan gezondheidsklachten, financiële vragen of problemen, laag inkomen, geestelijke achteruitgang, hulp nodig hebben bij het voeren van de eigen huishouding, dreigende verwaarlozing, enz. De ouderenadviseur analyseert de situatie. Soms is al dan niet tijdelijk overnemen van bepaalde zaken, inzetten van vrijwilligers en toeleiding naar andere organisaties nodig. Elke vraag of situatie heeft zijn eigen kenmerken en vraagt om een specifieke benadering. Er wordt gewerkt vanuit de methodiek levensloopbenadering, dit is een integrale benadering gericht op het bevorderen van het zelfstandig wonen en leven en het voeren van regie op het eigen leven. Er wordt niet alleen gekeken naar degene die om steun vraagt maar ook naar het netwerk en de omgeving van de cliënt. Er wordt zonodig outreachend gewerkt, signalen komen binnen van buren of politie waarna de ouderenadviseur op mensen afstapt om te kijken waar hulp geboden kan worden. Zeker bij de mensen die daar afwijzend op reageren is veel tact en geduld nodig om vertrouwen te winnen voordat er daadwerkelijk aan de slag kan worden gegaan. De interventies van de ouderenadviseur bewerkstelligen dat senioren zo lang mogelijk op een prettige en veilige manier thuis kunnen blijven wonen en leven. Waarbij het uitgangspunt is dat de cliënt zelf bepaalt op welke wijze hij zijn leven wil leiden. De inzet van voorliggende laagdrempelige en collectieve voorzieningen kan duurdere zorg en ondersteuning voorkomen of uitstellen. Een ouderenadviseur van Karaat werkt één dag per week in De Wijzerplaats. Naast huisbezoeken heeft zij ook een aantal aanvragen telefonisch afgehandeld in die gevallen dat geen uitgebreid onderzoek nodig was. Aan de hand van de contacten met cliënten wordt een adviesrapportage geschreven voor de gemeente. De diverse servicediensten die onder de welzijnsarrangementen vallen, zijn allemaal gericht op het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en het behoud van regie op het leven. Cliënten die er gebruik van maken scoren nagenoeg allemaal hoog op het VNG risicoprofiel: lage inkomens, alleenstaande mannen en vrouwen vanaf 75 jaar, hoogbejaarden van 80+, dementerenden, chronisch zieken en gehandicapten, ouderen met psychiatrische problematiek. Enkele voorbeelden zijn: - de thuisadministratie houdt inkomsten, uitgaven en administratie overzichtelijk en voorkomt schulden van mensen of werkt deze weg; - de telefooncirkel geeft senioren een gevoel van veiligheid omdat iedere dag iemand contact met hen heeft om na te gaan of alles nog goed gaat met hen; - de maaltijdenservice zorgt niet alleen voor voedzame afwisselende maaltijden die bijdragen aan een goede gezondheid maar heeft ook een signalerende functie doordat de bezorgers een ouderenadviseur inschakelt als iemand de deur niet opendoet of als hij zaken signaleert die aandacht nodig hebben; - de klussenservice ondersteunt bij het scheppen van een veilig en prettig leefklimaat door met beperkte kosten, bijvoorbeeld: het voorkomen van valaccidenten door losliggende snoeren weg te werken, lampen op te hangen, kraanleertjes te vervangen of computerproblemen op te lossen. Tuinonderhoud zorgt voor een tuin die bijgehouden en netjes is; - bezoek aan huis service bevordert contacten met anderen; - belastingservice helpt bij aangifte inkomstenbelasting, huur-en zorgtoeslag en wijst mensen op inkomens ondersteunende maatregelen; - boodschappenservice zorgt ervoor dat mensen met begeleiding zelf boodschappen kunnen blijven doen; - begeleiding naar ziekenhuis verlaagt de drempel om naar het ziekenhuis te gaan. In 2012 is het minimabeleid drastisch versoberd waardoor het aantal maaltijdgebruikers dat gebruik kan maken van de subsidieregeling enorm terugloopt: van 119 naar 41 bij Tafeltje Dekje en van 36 naar 8 bij de seniorenrestaurants. Omdat er weinig tijd zit tussen bekendmaking en ingaan van de nieuwe regeling spreekt Karaat met de gemeente af de maand januari financieel zelf op te vangen. Minder mensen dan verwacht hebben hun maaltijden stopgezet. Dat is mede te danken aan verlaging van de maaltijdprijs door Riederwaard en het aanbieden van een toetje als keuze tegen een meerprijs. Verder geven mensen aan vaker soep en brood te eten, minder op stap te gaan of buiten de deur koffie te drinken en grotere uitgaven langer uit te stellen.
9
Resultaat & effect “Omdat de buren zich zorgen maakten om echtpaar Berens ben ik op huisbezoek gegaan. Daar trof ik een zieke vrouw en een verwarde man aan. Na de huisarts ingeschakeld te hebben, werd mw. met spoed opgenomen in het ziekenhuis. Mw. wordt nu 3x per week gedialyseerd. Na het inschakelen van thuiszorg en overleg met de buren en verre familie is een zorgplan opgesteld. Ik begeleid dhr. nu met de administratie. Met deze ondersteuning en begeleiding kan het echtpaar nog thuis blijven wonen.” Dhr. van Koten heeft door omstandigheden een forse schuld opgebouwd. Hij overziet het niet meer en gooit alle post weg. Ook verwaarloost hij zichzelf en zijn huis. Nadat ik zijn vertrouwen heb gewonnen, mag ik zijn administratie gaan doen en bewaart hij alle post voor mij. Dhr. zit nu in een traject schuldhulpverlening en er komt wekelijks iemand van de thuiszorg. Mw. Lijnen heeft in het verleden een herseninfarct gehad en is enorm onzeker o.a. met het invullen van formulieren en diverse praktische zaken. Ze doet echter een heleboel zelfstandig, daarom probeer ik steeds meer samen met haar te gaan zitten. Als je de rust neemt en haar ondersteunt vult ze het zelf uiteindelijk zelf in. Zelf kwam ze met het idee om een formulier dat elk jaar ingevuld moet worden te kopiëren zodat ze de volgende keer aan de hand van het oude formulier het nieuwe in kan vullen. Dit geeft haar houvast en zorgt dat ze dingen weer zelfstandig kan.
heb ik me direct aangemeld. Ik heb nu leuke contacten met een aantal deelnemers die ook bij mij in de buurt wonen. We gaan nu zelfs regelmatig bij elkaar op de koffie.” Mw. Raetz, deelnemer telefooncirkel plus
Ik stimuleer mensen om meer zelfredzaam te worden door hen zelf, indien mogelijk, te laten bellen met instanties en zelf betalingen te regelen. Mw. Bath gaf ik eerder al intensieve begeleiding, ze had diverse schulden. Mw. is alle betalingsregelingen nagekomen en heeft nu geen schulden meer. Door steeds inkomsten en uitgaven op een rij te zetten, besefte mw. dat haar uitgavenpatroon moest veranderen. Ze is nu in staat om zuiniger te leven en geen onnodige uitgaven meer te doen. Ik ben met haar naar de bank geweest om een spaarrekening te openen, mw. spaart nu trots 10 euro per maand. Over een cliënt van thuisadministratie Dhr. van der Form moest per direct zijn woning uit. Het was onverantwoord daar te blijven wonen. Woonvisie heeft een ander woning geregeld. Binnen enkele dagen is zijn nieuwe woning opgeknapt door een vrijwilliger. Een paar andere vrijwilligers hebben geholpen met de verhuizing. Dhr. is zeer content met zijn nieuwe situatie. Klussenservice
Ouderenadviseurs over hun werk “Ik vind het door mijn handicap erg moeilijk om de deur uit te gaan en nieuwe contacten aan te aan. Toen ik hoorde over de telefooncirkel plus, Klanttevredenheid maaltijdenservice: De meeste mensen die een enquêteformulier hebben ingevuld maken gebruik van deze service omdat ze zelf niet meer kunnen koken of boodschappen doen. Er zijn zeer lovende woorden over de vrijwillige bezorgers. Er zijn soms klachten over aardappelen en vlees dat niet gaar, niet lekker of te hard is. Veder wil een deel meer variatie, meer jus en rauwkost. De helft van de responsenten geeft (ruim) voldoende, 35% minder dan een 8. Klanttevredenheid thuisadministratie: 6 respondenten maken langer dan een jaar gebruik van deze service, 4 korter dan een jaar. De meeste respondenten maken 1 x per maand gebruik. Zowel de vrijwillige inzet als die van de beroepskrachten wordt als goed beoordeeld, gemiddeld wordt een 9 gegeven. Klanttevredenheid klussenservice: Gemiddelde leeftijd is 77-80 jaar, ½ van de respondenten maakt meerdere keren gebruik van de service. Overgrote deel is tevreden over prijs en service. Huisklussen worden uitgevoerd door vrijwilligers van Karaat, gemiddeld cijfer = 8,4. Tuinklussen worden uitgevoerd d.m.v. re-integratieprojecten van Extend / Sport&Welzijn. Wachttijd is hoog, soms langer dan een maand, deskundigheid en manier van bejegen laten soms te wensen over. Gemiddeld cijfer = 7,6.
10
Resultaten
Mantelzorgondersteuning
Mantelzorgondersteuning richt zich op de 8 basisfuncties: informatie, advies, ondersteuning, emotionele steun, educatie, praktische hulp, respijtzorg en bemiddeling bij financiële en materiële hulp. Alhoewel we ons richten op mantelzorgers van alle leeftijden, ligt de focus op mantelzorgers die voor een oudere zorgen en op de overbelaste mantelzorger. Dit is ook de groep van wie de meeste vragen bij ons binnenkomen. Met het bieden van diverse activiteiten en individuele ondersteuning is er een samenhangend aanbod. Mantelzorgers die het zwaar hebben zijn vooral de mantelzorgers: - die voor dementerende zorgen; - in de geestelijke gezondheidszorg (zorgen voor iemand met psychiatrische problematiek); - die voor iemand zorgen die terminaal ziek is; - die werken, een gezin hebben en zorgen voor hun vader en/of moeder. De individuele contacten bestaan uit gesprekken waarbij allerlei onderwerpen aan de orde komen, vaak gaat het om eigen grenzen leren hanteren en voorkomen van overbelasting. Dit heeft niet alleen als effect dat de mantelzorger het verlenen van zorg langer aan kan, maar ook dat de relatie / omgang met degene die zorg ontvangt zo optimaal mogelijk verloopt en dat ontsporing van zorg voorkomen wordt. Ontspoorde zorg valt onder mishandeling maar heeft vaak geen kwade opzet als oorsprong maar gevoelens van onmacht. Voorbeelden zijn bv. iemand negeren en zorg onthouden of iemand knijpen en duwen als iemand niet mee werkt. Voorkomen van overbelasting zorgt ervoor dat mensen geen burnout krijgen, niet zelf ziek worden of geen arbeidsuitval bij hun betaalde werk krijgen. Bij individuele contacten waarbij een vermoeden van overbelasting is, wordt de CSI vragenlijst ingevuld. Dat is in 97 gevallen gedaan, daarbij was in 62% sprake van overbelasting. Het Alzheimer café voldoet aan een grote behoefte, 90% geeft aan goede en juiste informatie te krijgen en vindt dat het prettig dat er ruimte is om met lotgenoten en deskundigen van gedachten te wisselen. De combinatie van informatie en lotgenotencontacten is een goede, de meeste bezoekers zijn familieleden van een dementerende, maar er komen ook patiënten zelf. De activiteit wordt met het cijfer 9 gewaardeerd. Er zijn diverse workshops georganiseerd in samenwerking met Aafje met diverse thema’s waar mantelzorgers vaardigheden leren om hun werk vol te houden. Thema’s waren o.a.: Voeding, lust of last?, fysieke belasting, slapen feiten en fabels, en balans zoeken met degene voor wie je zorgt. Het gemiddelde cijfer dat gegeven is een 8 tot 9. Dit jaar is een cursus mindfulness gegeven, hier gaat het om ook leren te zorgen voor jezelf, grenzen aangeven en kijken naar het nu. Vooral de iets jongere mantelzorgers komen hier op af (44+). Naar aanleiding van diverse vragen en signalen die we krijgen van ex-mantelzorgers, wordt dit jaar een bijeenkomst voor ex-mantelzorgers ontwikkeld. Het effect van de bijeenkomst is dat exmantelzorgers zich gehoord en serieus genomen voelen en begrijpen dat de emoties en gevoelens die ze hebben in de rouw eigenlijk heel normaal zijn. Voor sommigen is de bijeenkomst een erkenning en bevestiging dat ze op de goede weg zijn, voor anderen is het een steun in de rug om verder te gaan met hun herstel, het oppakken van hun leven en weer kijken naar de toekomst. Een geplande lezing werk en mantelzorg die in BAR verband georganiseerd zou worden is niet doorgegaan i.v.m. te weinig aanmeldingen. Respijtzorg bestaat uit verschillende facetten. Er zijn 6 vrijwilligers die in 6 individuele cliëntsituaties ingezet zijn ter ontlasting van de mantelzorgers. Diverse cliënten worden doorgeleid naar dagopvang, verzorgingshuis of vakantieopvang zodat de mantelzorger even op adem kan komen of op vakantie kan. Het effect is dat mantelzorgers de zorg langer aankunnen. Voor de ontspannende respijtarrangementen is de vraag weer onveranderd groot. Er worden 6 dagen georganiseerd Eén arrangement waar 100 personen aan deelnemen is geheel gesponsord door de Rotary Ridderkerk. De deelnemers geven aan dat niet alleen het ontspannende karakter van zo’n dag hen goed doet, maar ook het contact met lotgenoten. Gemiddeld wordt het cijfer 9 gegeven. Ook de jaarlijkse Dag van de mantelzorg in november wordt ervaren als “even geen beslommeringen en opgaan in iets dat je boeit en wat je leuk vindt.”
11
Resultaat & effect Dhr van Zon is 60 jaar, alleenstaand, heeft geen kinderen en weinig sociale contacten. Hij meldt zich aan via de huisarts vanwege klachten van overbelasting in de zorg voor zijn moeder. Hij heeft depressieve gevoelens, wordt snel boos, heeft hoge bloeddruk, problemen op zijn werk. Hij zorgt voor zijn moeder, die zelfstandig in Rotterdam woont, zij heeft een CVA gehad en daardoor geheugenproblemen en afasie. Dhr. heeft 1 broer die aan de andere kant van het land woont. De relatie met zijn moeder is niet goed. Daardoor vindt hij het moeilijk om meer zorg en aandacht aan zijn moeder te besteden. D.m.v. individuele gesprekken brengen we de situatie in kaart en gaan aan een aantal zaken werken. Dhr. bespreekt n.a.v. onze gesprekken zijn situatie op zijn werk, vraagt om aanpassingen in zijn werktijden en besluit zelf om minder te gaan werken. Dhr. gaat deelnemen aan een serie workshops voor de mantelzorgers: fysieke belasting, slaapproblemen en beter in balans blijven. Hij neemt deel aan de cursus Mindfullness en bezoekt het Alzheimer café. In de gesprekken bespreken we hoe hij ondanks de relatie die hij met zijn moeder heeft, toch goed voor haar en voor zichzelf kan zorgen. Na een half jaar geeft dhr. aan dat het veel beter met hem gaat. Hij heeft het wel druk met zijn moeder, die achteruit gaat, maar hij regelt en zorgt voor alles m.b.v. de ingeschakelde professionals. Hij voelt zich niet meer somber, zijn werk lukt hem beter vanwege aanpassingen in werktijden en binnenkort gaat hij een dag minder werken. Hij geeft aan dat hij door de gesprekken, de workshops en Mindfulness cursus minder “ boos “ is geworden en meer relaxt. Belangrijk is ook dat hij door de lotgenotencontacten met andere mantelzorgers verschillende sociale contacten heeft opgebouwd. “Ik kan het allemaal weer aan” is zijn letterlijke uitspraak en daarmee worden de gesprekken in het kader van de mantelzorgondersteuning ook weer afgesloten. De mantelzorgconsulent over een voorbeeld hoe het samenhangende aanbod uitpakt ‘Ik voel me ontroerd en vind het zo goed dat jullie nog aandacht aan ons exmantelzorgers geven. Op deze manier bij elkaar komen en zo iets afsluiten is heel fijn. Het is ook goed om te horen dat de dingen die ik voel niet gek zijn.” Mw. de Jong, deelneemster aan de bijeenkomst voor ex-mantelzorgers “Bedankt voor al het zorgen voor ons mantelzorgers. Je advies en aandacht zijn kostbaar.” Mantelzorger van echtgenoot met schizofrenie
“Ja verwend zijn we. Na de intensieve tijd van het zorgen voor mijn vader en zijn overlijden, heb ik voor de eerste keer weer kunnen ontspannen.” “Ik geef me op voor deze bijeenkomst. Gewoon lekker eten, maar dat niet alleen…… ik ga het steeds meer op prijs stellen om met lotgenoten te praten.” ”Ik heb deze dagen mogen tanken in een ‘oase’. We voelden ons welkom en alles was heel goed geregeld. De levensverhalen waren divers. Er waren veel raakvlakken en soms nieuwe inzichten.” Deelnemers respijtarrangement
“Bedankt voor Alles.” Mantelzorger van dementerende die inmiddels overleden is “Mijn man en ik hebben genoten van deze dag. Het was allemaal fantastisch. Ook mijn man kon het vandaag ‘trekken’. Een dag met een gouden randje.
Ervaren zorgdruk geen problemen soms niet genoeg tijd voor zorg regelmatig onvoldoende tijd
10% 18% 9%
vind mijn taken zwaar
43%
voel me overbelast
20%
12
Resultaten
Vrijwilligers
Bij allerlei activiteiten van Karaat worden vrijwilligers ingezet, in totaal zijn er 190 vrijwilligers. Zij zijn voor het grootste deel zelf senioren die al dan niet met vervroegd pensioen zijn gegaan en zich nu nuttig willen maken voor de senioren of mantelzorgers van Ridderkerk. Als mensen eenmaal vrijwilliger zijn bij Karaat blijven ze jaren lang verbonden aan de organisatie, vaak totdat zij door gezondheidsklachten dit werk niet meer kunnen doen. Met de inzet van vrijwilligers kan veel werk verzet worden dat erg duur zou zijn als het door betaalde krachten gedaan zou worden, hiermee houden we het welzijnswerk mogelijk en betaalbaar voor de samenleving. De vrijwilligers zelf vinden met hun werk een zinvolle tijdsbesteding dat hen voldoening en contacten met anderen geeft. Vrijwilligers mogen het een en ander van Karaat verwachten. Wij creëren randvoorwaarden op een manier dat vrijwilligers hun werk zo goed mogelijk maar vooral ook met plezier kunnen doen. Vrijwilligers worden goed ingewerkt, begeleid en ondersteund bij hun werkzaamheden. Per activiteit is er een eigen coördinator en contactpersoon die beroepskracht is en de aandacht en verantwoordelijkheid heeft voor een groep vrijwilligers. Daarnaast is er een aparte coördinator vrijwilligerswerk die de algemene lijnen in de gaten houdt, deskundigheidsbevordering van vrijwilligers binnen de organisatie organiseert, de nieuwsbrief voor vrijwilligers uitgeeft en het jaarlijkse uitstapje, als dank voor hun inzet, organiseert. De klankbordgroep van vrijwilligers denkt mee in het PR en imagotraject, waarvan de nieuwe naam en vormgeving belangrijke onderdelen zijn. Ook zijn ze bezig met de vraag hoe vrijwilligers onze organisatie naar buiten toe uit kunnen dragen. Dit ambassadeurschap zal in 2013 verder vorm gegeven worden. Veder proberen we meer dan voorheen gebruik te maken van de specifieke kennis en vaardigheden van onze vrijwilligers. Dat doen we bijvoorbeeld door een vrijwilliger een coördinerende rol te geven bij een busreis, een vrijwilliger in te zetten bij specifieke financiële vragen waar beroepskrachten minder verstand van hebben en een andere vrijwilliger die een goed softwarematig inzicht heeft daar meer mee te laten doen. Aan dit punt wordt de komende jaren meer aandacht gegeven. Inzet vrijwilligers: Signalering & preventie Ontmoeting, participatie & activering Comfortabel thuis wonen Mantelzorgondersteuning
10 113 94 9 Totaal
228 *
In totaal hebben de vrijwilligers 19.616 uur gewerkt Dat komt neer op 14 fulltime formatieplaatsen *Sommige vrijwilligers zetten zich in bij verschillende activiteiten
Er zijn diverse trainingen gegeven voor vrijwilligers. Zo worden de vrijwilligers van de belastingservice en thuisadministratie jaarlijks geschoold op nieuwe regelgeving en vindt er jaarlijks een bijscholing reanimatie en AED plaats. Verder waren er dit jaar in samenwerking met Aafje trainingen zoals verlieservaringen, communicatie, sociale contacten, rituele en gewoonten en geheugen en dementie. Voor Senioren Woonadvies worden vrijwilligers aangetrokken, geselecteerd en getraind in deze nieuwe activiteit.
13
Resultaat & effect Toen ik via het Gilde in 1995 kennis maakte met soos Oost (nu soos West) om te helpen met het maken van kaarten had ik geen idee waar ik terecht kwam. Ik vond het gezellig en ben ook lid geworden van de soos. Het is leuk om mensen iets te leren en dan later te zien dat ze ook thuis door zijn gegaan. Dames die niet mee wilde doen en later toch de smaak te pakken kregen en nu hun fantasie de loop laten en de leukste dingen maken. Ja daar doe je het voor. In 2002 stopte de leiding er plotseling mee, jammer niemand wilde het overnemen en we dachten einde soos. Dat kan toch niet hoorde ik van verschillende kanten er waren dames die de soos erg zouden missen. Na wat heen en weer praten waren er drie dames die het toch wilden proberen. Later kwam er nog iemand bij. Het is gelukt en als je dan nu nog hoort: Het is fijn om er een middag uit te zijn, samen iets te gaan eten of een reisje te maken. Dat motiveert en maakt het leuk, weten dat je iets voor een ander kan beteken geeft ook voldoening voor je zelf. Door dit werk te doen blijf je bij de tijd, blijf je in beweging hoef je je niet te vervelen en dat hebben we allemaal nodig. Daar blijf je jong bij en ik hoop dat ik dit nog een hele tijd mag doen! Judith Rits, vrijwilliger - voorzitter Soos West Het is alweer ruim 6 jaar geleden dat ik ben gestopt met werken. Vanaf het begin had ik al voor mezelf besloten dat ik vrijwilligerswerk zou gaan doen. Via mijn werk was ik bekend met diverse instellingen in Ridderkerk waar met vrijwilligers gewerkt werd en dat heb ik altijd een mooi iets gevonden en voor mij een zinvolle invulling van mijn vrije tijd. Iets voor een ander over hebben en hulp bieden waar het nodig is. Mijn interesse lag altijd al bij ouderen, dus was het een logische stap om me bij ( toen was het nog de SWOR ) aan te sluiten. Wel heb ik eerst bij mezelf gedacht : wil ik een wekelijkse taak en dezelfde tijd of wil ik wat flexibeler zijn. En dat laatste is het geworden en dan blijven er nog voldoende mogelijkheden over om vrijwilligerswerk te doen. Ik ben begonnen met preventief huisbezoek en doe dit nog steeds met veel plezier. In het kort komt het hierop neer dat je eenmalig op bezoek gaat bij een oudere in Ridderkerk. Aan de hand van een vragenlijst kom je achter de woon / leefsituatie van die persoon. Tegelijkertijd kan je heel veel informatie geven over de mogelijkheden voor de ouderen in Ridderkerk. Maar je bent ook de oren en ogen van Karaat, merk je problemen op dan geef je dit direct door aan een ouderenadviseur en kan die persoon op de juiste wijze geholpen worden. Buiten dit werk doe ik ook nog vriendschappelijk huisbezoek, je gaat dan regelmatig op bezoek bij mensen die eenzaam zijn. En verder zit ik in de werkgroep zomer – en winteractiviteiten voor senioren. Mijn motivatie om vrijwilligerswerk te gaan doen was om betrokken te blijven bij de maatschappij en iets te betekenen voor de medemens. En nu kan ik voorlopig al terugkijken op hele fijne jaren, met vele bijzondere herinneringen en waar ik veel dankbaarheid voor heb teruggekregen. Ik hoop dit werk nog lang te mogen doen, want dit alles geeft mij veel voldoening en sta altijd open voor nieuwe suggesties in het vrijwilligerswerk. Nel Lagendijk, vrijwilliger bij o.a. preventieve huisbezoeken en zomer/winteractiviteiten In mijn betaalde werkzame leven (als schipper en later in een volcontinu dienst in het Rotterdamse havengebeuren) had ik nu niet een bepaald rijk verenigingsleven opgebouwd. Toen ik dus in de VUT kwam ging ik op zoek naar wat bezigheden. Toen ik een oproep voor maaltijdbezorgers in de Combinatie tegenkwam van de SWOR dacht ik dit gaan we proberen. Ik kwam als maaltijdbezorger met veel mensen in contact en dat is tot nu toe uitstekend bevallen. Later gaat ook de waardering van de mensen waar je iets mee of voor doet behoorlijk meespelen. Dat je gewaardeerd wordt, blijkt als je eens iemand moet vervangen en je dus bij mensen aan de deur komt , die een ander verwachten. Steevast hoor je dan, die andere meneer/ mevrouw is toch niet ziek? En bij de uitstapjes is de reactie nog directer. Wanneer je net op weg bent en je via een leuke rit ergens koffie hebt gedronken en een ieder weer in de bus is geholpen, dan hoor je soms "Nou Gerard als je ons nu weer naar huis zou brengen,dan hebben we een geweldige dag gehad.” DAAR DOEN WE / IK HET VOOR Gerard van Veen, vrijwilliger bij o.a. maaltijdendienst en uitstapjes
14
Resultaten
Samenwerking, toeleiding en sluitende aanpak
Bij alle activiteiten, of dit nu is rondom senioren, mantelzorgers of vrijwilligers, werkt Karaat samen met zowel organisaties in Ridderkerk als in BAR verband. Ook bij het ontwikkelen van nieuwe producten wordt toenadering gezocht met ander partijen voor de uitvoering. Ridderkerkse organisaties met wie wordt samengewerkt in de uitvoering, zijn o.a;: - Aafje zomer-en winteractiviteiten, workshops voor mantelzorgers, inzet van vrijwilligers voor individuele cliënten - Riederborgh wijkcentrum west, maaltijdenservice Tafeltje Dekje - Sport & Welzijn diverse wijkcentra, zomer-en winteractiviteiten, klussendienst tuinonderhoud en Connect2Act rondom inzet vrijwilligers - Woonvisie klussendienst, Seniorenwoonadvies - Bibliotheek SeniorenWeb, diverse thema-en voorlichtingsbijeenkomsten - Gemeente De Wijzerplaats, uitvoering minimabeleid, wijkregisseurs zo nemen we op proef deel aan het wijkspreekuur in Drievliet/ ’t Zand De ouderenadviseur in De Wijzerplaats maakt deel uit van de werkgroep “sociale kaart” - Politie bij signalen van individuele cliënten maar ook bij voorlichtingsbijeenkomsten en Seniorenwoonadvies - Kerken ouderenadviseur bezoekt koffie-inloop bij 3 kerken - ACOR/ouderenbonden/Gilde rondom ontwikkelen Seniorenwoonadvies en schuldhulpmaatje en met de vrijwillige ouderenadviseurs van de bonden. Mantelzorgondersteuning Hierin werkt Karaat nauw samen met KijkopWelzijn in Barendrecht en Stichting Welzijn Albrandswaard. Allerlei activiteiten worden gezamenlijk georganiseerd, zoals de respijtarrangementen, themabijeenkomsten en de dag van de mantelzorg. Zo is meer mogelijk tegen lagere kosten. Ook wordt een gezamenlijke nieuwsbrief uitgegeven met lokale accenten. Het Alzheimer café is een samenwerkingsverband tussen Karaat, Aafje, Internos, Riederborgh, Salem en Alzheimer Nederland, de coördinatie ligt bij Karaat. Keten dementie Aafje heeft van zorgkantoor CZ de opdracht gekregen een keten dementie in de BAR-regio op te zetten in samenwerking met alle relevante partijen (wonen, welzijn en zorg). Karaat is een van de deelnemers. Ouderenadvisering en mantelzorgondersteuning op cliëntniveau – sluitende aanpak Bij een individuele meervoudige vraag en bij een vermoeden van (dreigende) overbelasting of risico op verergering van de problematiek, maakt de ouderenadviseur / mantelzorgconsulent een analyse van de vraag en de situatie. Er wordt advies en begeleiding gegeven, waarbij ook gekeken wordt waar de (on)mogelijkheden van de cliënt zelf liggen (eigen kracht). Zo nodig wordt het eigen netwerk gemobiliseerd of vrijwilligers ingezet. Vaak is een combinatie van activiteiten aan de orde. Bijvoorbeeld: een ouderenadviseur voert gesprekken met een mevrouw die weduwe is geworden over hoe zij haar leven weer op de rit krijgt. Ondertussen wordt een vrijwilliger ingeschakeld om de administratie op orde te krijgen en wordt de klussendienst ingezet om de tuin weer een beetje toonbaar te krijgen. De administratie is namelijk net als de tuin behoorlijk verwaarloosd, omdat haar man dit altijd deed. Dit leidt tot achterstand in betalingen en dreigende schulden, de buren klagen over overhangend groen. De ouderenadviseur zet een begeleidingstraject in met als doel mevrouw zo ver te krijgen dat ze haar leven weer zelfstandig op kan pakken al dan niet met wat hulp. Als de ouderenadviseur merkt dat er sprake is van een verstoord rouwproces zal hij het maatschappelijk werk inschakelen. De ouderenadviseurs en mantelzorgconsulent hebben contacten met alle relevante organisaties, zoals: - alle thuiszorgorganisaties – op alle niveaus: huishoudelijke zorg, persoonlijke zorg, mobiel PG team en casemanagers (Riederborgh, Aafje, Internos, den Dool, buurtzorg, Agatos, Ambachtzorg, e.d.) - Vivenz – sociale raadslieden en maatschappelijk werk - Woonvisie – woonconsulenten en huismeesters - GGZ - waaronder Pameijer, Bouman, Bavo en Delta psychiatrisch centrum - MEE
15
-
Ziekenhuizen Huisartsen en praktijkondersteuners PlanC groep – schuldhulpverlening Voedselbank
Lokaal Zorg Netwerk (LZN) – Karaat is lid van het kernteam. In het LZN worden cliënten aangemeld met meervoudige problematiek die o.a. bestaat uit: verslaving, verwaarlozing, vervuiling, sociaal isolement, huiselijk geweld, psychiatrische / psychische problematiek, relatieproblemen, (huur)schuld, overlast en zorgmijders. Alle deskundigheid in het netwerk wordt ingezet om zo snel mogelijk toe te leiden naar reguliere zorg. Het LZN meldt 17 personen aan bij Karaat, hiervan zijn er inmiddels 10 van afgesloten of doorverwezen. Indien mogelijke wordt de verleende zorg met andere ketenpartners opgepakt. Zo begeleidt een ouderenadviseur een moeder en is Bouman aan de slag gegaan met de verslaafde zoon. Effecten van de interventies vanuit het LZN zijn voorkoming van (verdere) stapeling, escalatie en overlast van de problemen Overige contacten: - Tympaan instituut (preventieve huisbezoeken) - Landelijk bureau SeniorWeb - Belastingdienst (rondom de belastingservice) - InterKerkelijk Diakonaal Beraad (rondom thema’s als eenzaamheid, armoede, mantelzorgondersteuning) - IVO, vereniging van instellingen voor het ouderenwerk in Zuid-Holland, de directeur van Karaat is secretaris en penningmeester. IVO wordt medio 2012 opgeheven omdat de oorspronkelijke doelstelling in de huidige tijd op ander manieren bereikt kan worden. - MO-groep, de werkgeverskoepel van welzijnwerk. De directeur van Karaat is lid van de branchecommissie welzijn ouderen.
16
Bereik Baliecontacten Telefoon: 6.952
Balie:
2.566
Vroegsignalering & preventie Seniorenwijzer Financiële kaart Voorlichting Preventief huisbezoek 75+-ers Seniorenwoonadvies
Oplage 7.000 exemplaren thuis bezorgd 70+-ers Oplage 1.000 exemplaren 65 deelnemers 386 bezoeken 3 uitgevoerd
Ontmoeting, activering en participate Aantal bijeenkomsten Aantal bezoekerscontacten 688 15.105
Informatie, advies & welzijnsarrangementen Klussenservice 221 klussen Belastingservice 525 aangiftes Maaltijdservice 44.771 maaltijden Per 31/12 203 maaltijdklanten Uitvoeren minimabeleid Bezoekers seniorenrestaurants Welzijnsarrangementen Thuisadministratie Ouderenadvisering
januari: 36 klanten febr/dec: 8 klanten* *door versobering minimanormen 710 deelnemerscontacten 231 deelnemerscontacten 801 cliënten Karaat* 17 cliënten Lokaal ZorgNetwerk 86 cliënten de Wijzerplaats
Aantal deelnemers 2.463
Met subsidie- jan: 119 klanten febr/dec 41 klanten* *door versobering minimanormen
43 deelnemers 22 deelnemers *801 cliënten waarvan: - 371 kort contact - 430 begeleiding- waarvan 199 nieuwe cliënten
Mantelzorgondersteuning Aantal georganiseerde activiteiten: Aantal deelnemercontacten: Aantal deelnemers: Geregistreerde mantelzorgers Cliënten individuele begeleiding
44 1.300 677 498 248
17
Jaarverslag Stichting Karaat Ridderkerk, voorheen Stichting Welzijn Ouderen Ridderkerk, is opgericht op 5 februari 1969 en staat ingeschreven in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel in Rotterdam onder nummer 41125404.
Speerpunten en ontwikkelingen 2012 Welzijn Nieuwe Stijl Dit jaar wordt het werken volgens de principes van Welzijn Nieuwe Stijl (WNS) verder uitgewerkt. Hieronder vallen ook begrippen als ‘de Kanteling’ en ‘keukentafelgesprekken’, deze begrippen zijn voor de agogisch medewerkers van Karaat bekend terrein omdat zij volgens deze principes zijn opgeleid. Extra aandacht wordt besteed aan eigen kracht en werken volgens de participatieladder (eigen kracht – inzet eigen netwerk – inzet vrijwilligers – inzet professionals). Alle agogische werkers volgen de training familiezorg / relationeel werken en we starten casuïstiekbesprekingen waarin WNS de focus is. Beleid en belang signalering, preventie en voorliggende voorzieningen We bevinden ons in een stroomversnelling van ontwikkelingen rondom de ouderenzorg en informele zorg. Denk hierbij aan de transities AWBZ en de veranderingen en versoberingen rond zorgzwaartepakketten (zzp 1 t/m 4), huishoudelijke zorg, persoonlijke verzorging, dagbesteding en begeleiding. Dit heeft grote consequenties. Er vindt een verschuiving plaats van formele zorg naar informele zorg. De druk op vrijwilligers, mantelzorgers en de buurt wordt steeds groter. In het beleidsplan 2012-2016 dat dit jaar verschijnt, wordt duidelijk hoe Karaat inspeelt op deze ontwikkelingen. Met het inzetten van algemene, voorliggende, laagdrempelige en toegankelijke voorzieningen wordt signalering en preventie steeds belangrijker. Hiermee kan duurdere zorg zo lang mogelijk uitgesteld of voorkomen worden. In het kader van het aandachtsgebied wonen is het Seniorenwoonadvies zo ver uitgewerkt dat ermee gewerkt kan gaan worden. In het kader van het minimabeleid wordt gewerkt aan een zogenaamde warme overdracht van Bijstand naar AOW. Op dit moment verandert de situatie van mensen op het moment dat ze 65 worden zowel op financieel terrein als wat dagbesteding betreft zonder dat ze geïnformeerd worden over nieuwe mogelijkheden. Het gaat om enkele tientallen mensen op jaarbasis. Samen met de betreffende ambtenaar van de gemeente is een plan opgesteld om een gezamenlijke brief te sturen naar de beoogde doelgroep waarin een persoonlijk gesprek aangeboden wordt en men gewezen wordt op de dienstverlening en de mogelijkheden van vrijwilligerswerk. Ook wordt een Financiële Kaart voor 65+ meegestuurd. Alle bestaande activiteiten worden tegen het licht gehouden en afgestemd op de behoefte van de huidige doelgroep en de toekomstige doelgroep. Zo houdt dit voor ontmoeting en activering in dat er naast het traditionele aanbod ook aanbod ontwikkeld wordt dat de jongere groep senioren aanspreekt: sociëteiten versus zomer-en winteractiviteiten. Dit geldt ook voor mantelzorgondersteuning: denk o.a. aan lotgenotencontact versus een training mindfulness. Een werkgroep bestaande uit Karaat, Pameijer, Riederborgh en Aafje is bezig met het ontwikkelen van de pilot ‘sociale steunstructuren’ om gezamenlijk in te spelen op de ontwikkelingen. De pilot zal in 2013 draaien in Drievliet en in West. Het gaat om het mobiliseren en activeren van alle bewoners in de wijk om zo vorm te geven aan de civil society. Inzet van vrijwilligers, wederdiensten en het leveren van diensten tegen een lage vergoeding staan hierbij centraal. De essentie is presentie en aanspreken van mensen op hun mogelijkheden en talenten en op het verbinden van informele zorg met formele zorg. Organisatie-denken en doelgroep-denken wordt hierbij los gelaten. In 2013 wordt de pilot verder uitgewerkt en moet dan ook van start gaan. In Barendrecht en Albrandswaard worden soortgelijke pilots gedraaid zodat BAR-breed van elkaar geleerd kan worden. Eind 2012 is de meldcode huiselijk geweld en ouderenmishandeling vastgesteld. Het omvat een stappenplan voor het handelen bij signalen van huiselijk geweld, ouderenmishandeling en ontspoorde
18
zorg. Zowel voor professionals als voor vrijwilligers staat beschreven wat van hen verwacht wordt. Binnen de organisatie is een aandachtsfunctionaris benoemd die verder met dit onderwerp aan de slag gaat. Naam, huisstijl en imago In 2011 is een start gemaakt met het P.R.- en imagotraject, het besluit tot nieuwe naamgeving, logo en huisstijl is in 2012 verder uitgewerkt. Er worden nieuwe folders en een nieuwe, veel meer interactieve, website ontwikkeld. Steeds vaker worden de nieuwsbrieven digitaal verstuurd en via de site kunnen mensen vragen stellen of zich aanmelden voor activiteiten. De gehele seniorenwijzer is nu ook digitaal toegankelijk en via diverse links kunnen mensen allerlei informatie vinden die gerelateerd is aan senioren en mantelzorg. Tegelijkertijd met de onthulling van de nieuwe naam, wordt de seniorenwijzer huis-aan-huis verspreid onder alle 70+-ers. Daarnaast worden er persberichten en advertenties geplaatst. Verrassend snel burgert de nieuwe naam in bij veel mensen en van de meeste mensen krijgen we positieve reacties: men vindt het een frisse moderne uitstraling. Mede dankzij de inzet van medewerkers, vrijwilligers en bestuur bij de ontwikkeling en uitvoering van het traject kunnen de kosten tot een minimum beperkt blijven. Klanttevredenheidonderzoek Met de komst van Beleidsgestuurde Contractfinanciering (BCF) krijgt het afleggen van verantwoording in termen van resultaten en effecten een steeds grotere rol. Een van de middelen die daartoe ingezet worden zijn klanttevredenheidonderzoeken bij de verschillende activiteiten. Karaat heeft zelf vragenlijsten ontwikkeld waarbij naast algemene gegevens, o.a. gevraagd wordt naar inhoud, deskundigheid, prijs en bejegening van specifieke activiteiten. Om niet ieder jaar de cliënten van alle activiteiten te bevragen, is er een cyclus van 3 jaar afgesproken om alle activiteiten aan bod te laten komen. Cursussen, workshops en voorlichtingsbijeenkomsten worden per keer geëvalueerd middels een enquêteformulier. Op ieder klanttevredenheidformulier wordt gevraagd de activiteit of dienst met een cijfer te waarderen. In zijn algemeenheid valt op te merken dat ruim 1/3 van de klanten de uitgedeelde enquêteformulieren teruggestuurd: 37% van de maaltijdgebruikers, 33% van de klussenservice, 70% van de thuisadministratie cliënten, workshops en cursussen seniorweb gemiddeld 29 % Verder valt op dat niet alle vragen beantwoord worden en dat een groot deel van de cliënten uitsluitend positief reageert op de gestelde vragen.
Bestuur Het bestuur bestaat per 31 december 2012 uit de volgende leden: Mevrouw H.R. van den Berg, voorzitter mevrouw R. Bolink, secretaris de heer L.F. Tamboer, penningmeester mevrouw Y. Van Laak mevrouw A. Van Splunder mevrouw A. Twilt de heer A. de Zeeuw Dhr. G. van Rikxoort neemt per 3 december afscheid als voorzitter. Het bestuur vergadert in het verslagjaar 13 keer. Naast het goedkeuren van de jaarrekening 2011 wordt er o.a. vergaderd over de begroting en financiën en de concept statuten met huishoudelijk en directiereglement. Verder zijn het P.R.-en imagotraject, het beleidsplan 2012–2016 en alle veranderingen in de ouderenzorg en informele zorg onderwerpen van gesprek. De meldcode huiselijk geweld en ouderenmishandeling wordt vastgesteld. Een werkgroep houdt zich bezig met het opstellen van nieuwe statuten, huishoudelijk en directiereglement. Een andere werkgroep is bezig met het P.R.-en imagotraject.
Vertegenwoordiging Karaat is lid van de IVO (Vereniging van Instellingen voor het ouderenwerk in Zuid-Holland), de directeur van Karaat is secretaris en penningmeester van het bestuur. IVO heft zich per 1juli 2012 op, omdat er door allerlei ontwikkeling de behoefte aan de vereniging op andere manieren wordt ingevuld. Karaat is lid van de MO-groep, de landelijke werkgeverskoepel en branchevereniging. De directeur is lid van de branchecommissie ouderen die een advies- en denktankfunctie heeft binnen de MO-groep.
19
Het Steunpunt Mantelzorg is aangesloten bij Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers en Steunpunten Mantelzorg en voldoet aan de eisen van een landelijk erkend Steunpunt.
Personeel De personeelsformatie per 31 december 2012 luidt als volgt: Directeur 1,00 fte Mw. S.A. Rollema Ouderenadviseurs/werkers 3,58 fte Mw. J. Bongers, Dhr. T. Van der Hout Dhr. S. de Nooij Mw. C.H.M. van der Sanden Mantelzorgconsulent 0,89 fte Mw. H. Boon Administratief medewerkers 1,1 fte Mw. G.P.J. Boshuizen Mw. A. Van der Graaf Balie/receptiemedewerker 0,44 fte Mw. E. Van Wijngaarden Overige medewerkers* 1,1 fte Mw. R. den Butter (*inzet via sociale dienst gemeente) Mw. R. Stigter Voor de personeelsleden die in dienst zijn bij Karaat is de CAO welzijn van toepassing. De agogisch medewerkers nemen deel aan intervisie en casuïstiek-besprekingen. Daarnaast nemen de medewerkers deel aan diverse overlegvormen en volgen verschillende scholingen, bijeenkomsten of workshops: Palliatieve zorg Familiezorg / relationeel werken Welzijnsmarketing Training communicatie /P.R. nieuwe stijl SeniorWeb: nieuwe werkwijze en ontwikkelen evaluatietool Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van bestuur en medewerkers is gesproken over de ontwikkelingen rondom het imagotraject, de nieuwe naam en huisstijl.
Vrijwilligers Karaat is voor de uitvoering van veel activiteiten afhankelijk van de inzet van vrijwilligers en werkt met een vrijwilligersbeleid. De klankbordgroep met vrijwilligers denkt mee in het hele imagotraject. Ook het nieuwe beleidsplan wordt met hen besproken. De jaarlijkse vrijwilligersbijeenkomst op 5 oktober, krijgt een feestelijk tintje met de onthulling van de nieuwe naam, huisstijl en logo. Daarnaast zijn er diverse bijeenkomsten in kleiner verband, waarbij gesproken is over die zaken die voor specifieke groepen vrijwilligers belang zijn.
Vermogen Het vermogen van Karaat bestaat uit de volgende onderdelen: - een algemene reserve conform de Algemene Subsidieverordening - een continuïteitsreserve - reserve bezuinigingen - een voorziening voor de maaltijdendienst.
20
