resultaten
Vacature-enquête voorjaar 2014
Inhoudsopgave 1. Inleiding
3
2. Vacatures maart 2014
4
3. Vacatures per sector
5
4. Conclusies
11
Bijlage 1 Tabellen
12
Kenmerk: Project: 81110 Juni 2014
1. Inleiding Algemeen: Twee keer per jaar peilt SIGRA het aantal vacatures bij de zorginstellingen in de regio’s Groot Amsterdam, Zaanstreek/Waterland en Amstelland en de Meerlanden. Bij deze instellingen werken in totaal ruim 60.000 mensen. Dit rapport geeft een overzicht van de resultaten van de meting in maart 2014, peilweek 13 (24 t/m 28 maart). Daarnaast worden de resultaten in historisch perspectief geplaatst door een vergelijking te maken met voorgaande meetmomenten. De bijbehorende ‘Factsheet vacature-enquête voorjaar 2014’ geeft een korte samenvatting van dit rapport. Het SIGRA HRM netwerk arbeidsmarktbeleid is opdrachtgever van dit onderzoek SIGRA draagt zorg voor de dataverzameling en rapportage. Paragraaf 2 geeft een overzicht van het totaal aantal vacatures. In paragraaf 3 worden vervolgens de vacatures per sector besproken. Paragraaf 4 geeft weer welke conclusies er uit de resultaten getrokken kunnen worden. In de bijlage zijn tabellen opgenomen met de resultaten van de vacature-enquête maart 2014. De tabellen hebben betrekking op zowel de totaalcijfers als de cijfers per sector. De bijbehorende ‘Factsheet Vacature-enquête voorjaar 2014’ geeft een korte samenvatting van dit rapport. Respons: De respons bij de meting in maart 2014 bedraagt 68%. Dit percentage is een gewogen percentage, wat betekent dat bij de vaststelling ervan rekening is gehouden met het aantal werknemers bij de aan de enquête deelnemende instellingen. In totaal leverden 47 van de 69 benaderde instellingen gegevens aan. De redenen voor non-respons (en het effect daarvan op de representativiteit van de steekproef) is niet onderzocht. Vacatures bij instellingen die geen medewerking konden verlenen aan deze enquête zijn meegenomen in de resultaten door gebruik te maken van de cijfers van september 2013 of daarvóór.
Definities: In dit rapport wordt verstaan onder: Vacature:
een open arbeidsplaats - al dan niet voltijds - waarvan onmiddellijke of spoedige invulling in de enquêteweek wordt nagestreefd.
VV- functie
Verplegende en verzorgende functies.
Moeilijk vervulbare vacature
Een vacature die drie maanden of langer openstaat.
VVT
Verpleeghuis-, verzorgingshuis- en thuiszorg
GGZ
Geestelijk Gezondheidszorg
GH
Gehandicaptenzorg
SIGRA
3
Vacature enquête voorjaar 2014
2. Vacatures maart 2014 Totaal aantal vacatures, alle sectoren Het totaal aantal gerapporteerde vacatures komt in peilweek 13 (voorjaar 2014) op 403. Dit is ten opzichte van de meting in het najaar van 2013 een stijging van 8%. Ten opzichte van precies een jaar geleden betekent het een daling van het aantal vacatures van 11 procent. Vanaf maart 2009 is er al een dalende trend in het totaal aantal vacatures waarneembaar, zoals opgemaakt kan worden uit onderstaande grafiek. Het totaal aantal vacatures was toen 1.454. In bijlage 1 Tabellen, wordt per deelsector in diverse tabellen een ‘historisch perspectief’ gegeven van het aantal vacatures van VV-functies, het aantal moeilijk vervulbare vacatures in het algemeen en die van de VVfuncties uiteengezet. Er worden minder moeilijk vervulbare vacatures gerapporteerd. Ten opzichte van de peiling in september 2013 is het aantal moeilijk vervulbare vacatures voor VV-functies licht gestegen. In september 2013 kreeg 20% van het totaal aantal vacatures dit label, in maart 2014 is dat 30%. De gespecialiseerd verpleegkundige, GZ- psycholoog/psychiater, verpleegkundige, verzorgend personeel en verpleegkundig specialist vormen de top vijf van moeilijk vervulbare vacatures. In tabel 4 in de bijlage is weergegeven voor welke functiecategorieën vacatures moeilijk vervulbaar zijn. Vacatures voor verpleegkundige en verzorgende functies vormen bijna de helft (22%) van het totaal aantal vacatures. Het aantal vacatures voor VVfuncties dat moeilijk vervulbaar is blijft nagenoeg hetzelfde in vergelijking met de vorige peiling. Deze lijn is niet in onderstaande grafiek opgenomen, het aantal ligt beneden 20. Het aantal vacatures per 1.000 medewerkers is 6,8. In september 2013 bedroeg dit aantal 6,3.
SIGRA
4
Vacature enquête voorjaar 2014
3. Vacatures per sector Vergelijking tussen sectoren Onderstaande grafiek laat een stijging van het aantal vacatures binnen de deelsectoren ziekenhuizen (+ 70 procent) en overige instellingen zien (van 12 naar 38 vacatures) ten opzichte van de vorige peiling. In de deelsectoren GGZ, GH en VVT daalde het aantal vacatures. Opmerkelijk is de stijging in deelsector overige instelling. Hier is het totaal aantal vacatures ten opzichte van de vorige peiling (september 2013)3 keer zo hoog. In de rest van de deelsectoren is een daling waarneembaar met een uitschieter van 40% in de GGZ. Het aantal vacatures binnen de deelsectoren GGZ en GH is binnen een jaar, maart 2013, met bijna 50% gedaald. Twee jaar geleden, in maart 2012, was het verschil van het aantal vacatures voor de sectoren ziekenhuizen en VVT niet groot. De ziekenhuissector is wat betreft aantal medewerkers de grootste: bijna de helft van de zorgmedewerkers in de regio is werkzaam in een ziekenhuis. De VVT neemt wat medewerkersaantal de tweede plaats in. Bij de ziekenhuizen is na 2010 een daling van het aantal vacatures waarneembaar. Voor de sector VVT is de daling vanaf maart 2011 te constateren. Bij de GGZ schommelt de daling, waarbij vanaf september 2011 een dalende trend waarneembaar is. Ten opzichte van de peiling van maart 2010, vijf jaar geleden, is het aantal vacatures met 66% gedaald, van 1.183 naar 403. Per 1.000 medewerkers is het aantal vacatures het grootst bij de overige instellingen (57). Hierna volgen de VVT (8,6), de ziekenhuizen (6), GGZ (5,7) en de gehandicaptenzorg (4). De respons per sector is bij de ziekenhuizen (50%), GGZ (96%), GH (100%), VVT (87%) en overige instellingen (51%). In totaal zijn 69 zorginstellingen benaderd om mee te werken aan deze korte enquête, waarvan 47 zorginstellingen gegevens hebben aangeleverd. Als we rekening houden met de personeelsaantallen van de zorginstellingen dan is het responspercentage 68%. De respons per sector varieert. De sectoren GGZ en GH scoren het hoogst met respectievelijk 85% en 81%, gevolgd door overige instellingen, VVT (63%) en ziekenhuizen (62%).
SIGRA
5
Vacature enquête voorjaar 2014
Ziekenhuizen: Het totaal aantal vacatures binnen de ziekenhuizen is gestegen met 70% naar 166. Ten opzichte van twee jaar geleden is het totaal aantal vacatures gedaald van 266 naar 166, d.i. 62%. 22% van het totaal bestaat uit VVfuncties, waarvan 14% moeilijk vervulbaar. Het aantal vacatures voor VV-functies is ten opzichte van de vorige peiling najaar 2013 gestegen. Moeilijk vervulbare vacatures Ongeveer 7% (13) van het totaal aantal vacatures is moeilijk vervulbaar bij de ziekenhuizen. In september 2013 was dit 21%. 5 vacatures worden aangemerkt als moeilijk vervulbare vacatures voor VV-functies. Tijdens de vorige peiling (september 2013) werden er geen moeilijk vervulbare vacatures voor VV-functies gemeld. Vergeleken met de hele sector is het aandeel van moeilijk vervulbare vacatures voor VV-functies één derde deel. Ziekenhuizen geven bij deze peiling aan dat zij moeite hebben om de vacatures voor functies als gespecialiseerd verpleegkundige, MDL-arts, arts-onderzoeker te vervullen (zie tabel 4 in de bijlage). Vacatures voor VV- functies Ongeveer 21% (35) van het totaal aantal zijn vacatures voor VV-functies bij de ziekenhuizen. Een jaar geleden, maart 2012, bedroeg dit aandeel 35%.
SIGRA
6
Vacature enquête voorjaar 2014
Geestelijke gezondheidszorg:
De zorginstellingen in de sector GGZ rapporteren 40% minder vacatures ten opzichte van het vorige meetmoment (45 in 2014 versus 74 vacatures in september 2013).. In de grafiek hieronder is te zien dat het aantal vacatures in deze sector sterk wisselt over de verschillende meetmomenten, maar dat vanaf september 2012 een dalende lijn te zien is. De respons was bij deze meting een na de hoogste (81%). Moeilijk vervulbare vacatures Er worden veel minder (5) moeilijk vervulbare vacatures gerapporteerd. In vergelijking met september 2013 is dit een daling van 71%. 3 (60%) daarvan zijn vacatures voor VV-functies. De moeilijk vervulbare vacatures vormen ongeveer 11% van het totaal aantal vacatures. GGZ-instellingen geven voor dit meetmoment aan dat vacatures voor GZ-psycholoog/-psychiater moeilijk vervulbaar zijn, vorige keer was dit ook het geval (zie tabel 4 in de bijlage). Vacatures voor VV- functies Het aantal vacatures voor VV-functies is met 50% afgenomen. Er zijn 10 vacatures gerapporteerd voor VV-functies. Het aantal vacatures voor VV-functies is ruim 20% van het totaal aantal vacatures. Vanaf september 2012 is het aantal vacatures voor VV-functies met 69% gedaald.
SIGRA
7
Vacature enquête voorjaar 2014
Gehandicaptenzorg: Het aantal vacatures daalt ten opzichte van het vorige meetmoment van 17 naar 14 vacatures. Bij de huidige meting werden 14 vacatures gemeld. Twee jaargeleden stond het totaal aantal vacatures op 60, een jaar geleden op 29. Een flinke daling. De respons van de instellingen in de gehandicaptenzorg bedraagt 85%, bij de vorige peiling was dit 100%. Moeilijk vervulbare vacatures Bij deze peiling worden er in de gehandicaptenzorg geen moeilijk vervulbare vacatures gerapporteerd. In maart 2012 stond het aantal moeilijk vervulbare functies op 5. Opmerkelijk dat de volgende beroepen als knelpuntfuncties in de topt vijf worden opgenomen: verzorgende, GZ-psycholoog en hoofd.. Dat is ook terug te zien in tabel 4 in de bijlage. Vacatures voor VV-functies Van de gerapporteerde vacatures zijn er 4 voor VV-functies, dit is 28% van het totaal aantal vacatures. Een jaar geleden vormden deze vacatures 57% van het totaal aantal. Het aandeel vacatures voor verplegende en verzorgende functies daalt vanaf maart 2012 . In twee jaar is dit gedaald met 88%.
SIGRA
8
Vacature enquête voorjaar 2014
Verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT)
Het totaal aantal vacatures in de sector VVT daalt met 19% naar 140. Twee jaar geleden werden er 308 vacatures gemeld. De respons in de sector VVT is 63%, een daling in vergelijking met een jaar gelden toen lag dit percentage op 87%. Moeilijk vervulbare vacatures Het aantal moeilijk vervulbare vacatures daalt met ruim 50% ten opzichte van een half jaar geleden. 17 van de 140 vacatures zijn volgens de zorgaanbieders moeilijk vervulbaar. Dit is ongeveer 12% van het totaal aantal. In maart 2012 lag dit aandeel hoger, namelijk 45%. Vacatures voor verpleegkundig en verzorgend personeel worden het meest genoemd in de top vijf door VVTinstellingen (zie tabel 4 in de bijlage), gevolgd door de van GZ-psycholoog. Vacatures voor VV- functies Ongeveer 18% van het totaal aantal vacatures wordt aangemerkt als vacatures voor VV-functies. De afgelopen 10 jaar lag dit aandeel gemiddeld op 66%. Opmerkelijk, omdat dit percentage een jaar geleden op 81 en twee jaar geleden op 72 lag. Het aantal vacatures voor VV-functies (25) laat een daling van ongeveer 25% zien. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures voor verzorgende en verplegende functies is 20% van het totaal aantal vacatures voor VV-functies. Dit was een jaar geleden 51%.
SIGRA
9
Vacature enquête voorjaar 2014
Overige instellingen:
In de categorie ‘overige instellingen’ vallen de zorgorganisaties die niet onder te brengen zijn bij de hiervoor genoemde sectoren, zoals ambulancezorg, kraamzorg, (medisch) diagnostisch centrum, gezondheidscentrum, alarmcentrale, specialistische instellingen e.d. In deze categorie stijgt het totaal aantal vacatures in vergelijking met de vorige peiling van 12 naar 38. In vergelijking met twee jaar geleden is dit zes keer meer. In de grafiek is de sterke daling vanaf september 2011 waarneembaar. De respons bij deze instellingen is 72%. Moeilijk vervulbare vacatures Er worden 3 moeilijk vervulbare vacatures gemeld. Gespecialiseerd verpleegkundigen en verpleegkundig specialist (w.o. praktijkondersteuner (eerste lijn) worden als knelpuntfuncties aangemerkt. Vacatures voor VV-functies Het aandeel van VV-functies met betrekking tot het totaal aantal vacatures ligt bij de huidige peiling op 42%. 18% van de vacatures voor VV-functies is moeilijk vervulbaar.
SIGRA
10
Vacature enquête voorjaar 2014
4. Conclusies Het totaal aantal vacatures daalt vanaf maart 2009, het aantal lag op 1.454 en ligt thans op 403. Daarnaast is het aantal moeilijk vervulbare vacatures aan het afnemen. Het aandeel van de vacatures voor VV-functies ten opzichte van het totaal aantal vacatures varieert in de afgelopen periode tussen 40% en 50%. Vanaf maart 2013 ligt het percentage rond 22%. Bij het aantal moeilijk vervulbare vacatures voor VV-functies is eveneens een dalende trend waarneembaar. Het aandeel ten opzichte van het totaal aantal vactures voor VV-functie lag in maart 2009 op 62%, twee jaar geleden op 47% en thans op 18%. In hoeverre deze trend zich zal voortzetten is niet duidelijk. Volgens het ‘Jaarrapport Arbeid en Zorg en Welzijn 2014’ zijn drie belangrijke ontwikkelingen zichtbaar in zorg en welzijn die invloed hebben op de arbeidsmarkt. Er is sprake van personeelsoverschotten. In de langdurige zorg en delen van de geestelijke gezondheidszorg heeft dit te maken met de overheidsmaatregelen voor de komende jaren. Verder worden de wijzigingen van het zorgstelsel ingevoerd en wordt er gewerkt aan de inrichting hiervan. Deze kunnen weer gevolgen hebben voor de werkinhoud of andere functies. De onderzoekers verwachten dat door technologische ontwikkelingen en het nieuwe stelsel met nieuwe zorgconceptenzal de vraag naar hoger opgeleid personeel toeneemt.
SIGRA
11
Vacature enquête voorjaar 2014
Bijlage 1 Tabellen Algemeen resultaat Tabel 1:
Resultaat vacature-enquête maart 2014 Ziekenhuizen
Totaal aantal vacatures Per 1.000 medewerkers Totaal aantal vacatures VVfuncties
Gehandicaptenzorg
GGZ
Overige instellingen
VVT
Totaal
pers
fte
pers
fte
pers
fte
pers
fte
pers
fte
pers
fte
166
130
45
33
14
10
140
87
38
26
403
285
6,0
5,7
2,0
8,6
56,9
6,8
35
27
10
8
4
3
25
16
16
11
90
65
Aantal moeilijk vervulbare vacatures
13
10
5
4
0
0
17
10
3
2
38
26
Aantal moeilijk vervulbare vacatures VV- functies
5
4
3
2
0
0
5
3
3
2
16
11
Historisch perspectief Tabel 2a: Totaal aantal vacatures periode maart 2008 – maart 2014 Sector mrt-09 769
sep-09 693
GGZ
162
110
165
198
100
163
Gehandicaptenzorg
225
79
59
52
59
42
60
47
29
17
14
VVT *
244
354
219
250
426
339
308
195
129
173
140
54
26
29
31
33
14
6
0
18
12
38
1.454
1.262
1.183
1.063
1082
996
870
602
451
374
403
Ziekenhuizen
Overige instellingen
mrt-10
sep-10
mrt-11
711
532
464
sep-11 438
mrt-12 416
sep-12
80
94
86
74
45
266
mrt-13 sep-13 98 190
mrt-14 166
Totaal
Vóór september 2009 was dit de sector V&V en viel de thuiszorg niet in deze categorie.
SIGRA
12
Vacature enquête voorjaar 2014
Tabel 2b:Aantal vacatures VV-functies per sector Sector Ziekenhuizen GGZ Gehandicaptenzorg V&V * Overige instellingen
mrt-09 229 88 141 178 13
sep-09 222 60 38 277 3
mrt-10 254 62 20 168 1
sep-10 211 25 16 173 13
mrt-11 175 33 17 275 13
sep-11 200 54 12 248 9
mrt-12 151 17 34 223 1
sep-12 86 32 24 150 1
mrt-13 sep-13 67 29 19 21 3 1 105 33 3 0
Totaal
649
600
505
438
513
522
427
293
197
sep-11 169
mrt-12 126
sep-12 94
mrt-14 35 10 4 25 16
84
90
Vóór september 2009 was dit de sector V&V en viel de thuiszorg niet in deze categorie.
.
Tabel 2c: Aantal moeilijk vervulbare vacatures per sector Sector Ziekenhuizen GGZ
mrt-09 162 22
sep-09 411 32
mrt-10 336 36
sep-10 212 37
mrt-11 161 35
88
17
34
mrt-13 sep-13 44 21 14
mrt-14 13
17
5
Gehandicaptenzorg
89
18
11
10
3
5
5
6
1
3
0
V&V *
129
233
140
139
153
158
138
84
54
35
17
3
19
2
11
11
1
1
1
4
0
3
405
713
526
409
363
421
287
218
117
76
38
Overige instellingen Totaal
In september 2009 is deze sector veranderd in VVT. De thuiszorg valt ook in deze categorie.
Tabel 2d: Aantal moeilijk vervulbare vacatures voor VV- functies per sector Sector Ziekenhuizen
mrt-09 162
sep-09 155
mrt-10 150
sep-10 124
mrt-11 97
sep-11 106
mrt-12 80
sep-12 27
mrt-13 sep-13 12 0
mrt-14 5
GGZ
22
19
31
30
14
38
8
12
7
1
3
Gehandicaptenzorg
89
10
5
0
1
0
1
4
0
0
0
V&V *
129
224
115
116
138
138
112
78
54
15
5
0
1
0
3
122
74
17
16
Overige instellingen Totaal
3
1
0
6
6
0
0
405
409
302
275
255
282
201
Vóór september 2009 was dit de sector V&V en viel de thuiszorg niet in deze categorie.
SIGRA
13
Vacature enquête voorjaar 2014
Tabel 3: Geïndiceerde cijfers (stijging of daling ten opzichte van voorafgaand meetmoment) maart 2013
september 2013
maart 2014
Totaal
Index
Totaal
Index
Totaal
Index
Totaal aantal vacatures
451
31
374
83
403
108
Aantal vacatures VV-functies
197
30
84
43
90
108
Aantal moeilijk vervulbare
117
16
76
65
38
50
74
18
17
22
16
95
vacatures
Aantal moeilijk vervulbare vacatures VV-functies
Moeilijk vervulbare vacatures Tabel 4: Top vijf moeilijk vervulbare vacatures Functie (Gespecialiseerd verpleegkundige) in opleiding/ OK personeel en anesthesie in opleiding GZ- Psycholoog/Psychiater Verpleegkundige Verzorgend personeel Verpleegkundig specialisten ICT/Technisch medewerker Teamleider/manager/hoofd Medisch specialisten Assistenten (poli-, dokter-, apotheek-) Eerst Verantwoordelijke Verzorgende/Verpleegkundige Arts/ANIOS Begeleiders Technisch specialist Medische beeldvorming Therapeut (ergo-,fysio-) Facilitair medewerker
SIGRA
Totaal
ZH
10 7 5 4 3 3 2 2 1 1 1 1
14
GGZ
4
1 2
Overig
VVT
2 4
4
1
1
GH
2 5 3
1 1
1 1
1 1
1 1
1 1 1
Vacature enquête voorjaar 2014
Vacature-enquête Amsterdam voorjaar 2014 SIGRA Maassluisstraat 574A 1062 GZ Amsterdam Tel. 020 – 512 88 88 E-mail
[email protected] Internet www.sigra.nl
SIGRA
15
Vacature enquête voorjaar 2014