RESPONSIBLE CARE JAARVERSLAG 2012

RESPONSIBLE

CARE JAARVERSLAG 2012

®

Introductie

2

Strategie en analyse

3

Profiel van de organisatie

5

Parameters voor het verslag

8

Veiligheid, gezondheid en milieu

8

Economie

15

DuPont en omgeving

19

Personeel en organisatie

23

GRI G3 Index

27

Colofon Concept en vormgeving­­­­ Estay reclame-adviesbureau, Zwijndrecht Teksten en redactie Com’an, Annelies de Back en Anneke Guis DuPont, Willem Buitelaar (eindredactie) Fotografie Harry Jonkman, Robin van Oudenaarden, Simone van Staal, Ton van der Kuijl, Com’an, e.a. Niets uit deze uitgave mag verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotografie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DuPont Dordrecht.

TM en ® zijn handelsmerken en geregistreerde handelsmerken van E. I. du Pont de Nemours and Company or affiliates. Hebt u vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit verwslag? Neemt u dan contact op met: Du Pont de Nemours (Nederland) B.V. Willem Buitelaar Corporate Communications Operations Leader EMEA Baanhoekweg 22 3313 LA Dordrecht Postbus 145 3300 AC Dordrecht telefoon (078) 630 10 11 E [email protected] nl.dupont.com

INTRODUCTIE Voor u ligt het Responsible Care Jaarverslag 2012 van DuPont Dordrecht. Bij de verslaglegging is daar waar mogelijk uitgegaan van het Global Reporting Initiative (GRI), een internationaal erkend format om economische, sociale en milieuprestaties te rapporteren. Verder is gebruikgemaakt van diverse rapporten, zoals het milieujaarverslag 2012 van DuPont Dordrecht, het GRI rapport 2012 van DuPont wereldwijd, het jaarverslag 2012 van de Arbodienst, presentaties en jaarplannen van de diverse afdelingen en interviews met de site manager, leden van het DuPont Leadership Team, een lid van het Adviescollege, een buurtbewoner en de voorzitter van de Ondernemingsraad. In de GRI Index aan het eind van het verslag staat welke informatie waar is ondergebracht. Rode draad in het verslag zijn veiligheid en milieu in het algemeen en specifiek de verduurzaming van de bedrijfsprocessen en de bijdrage die DuPont en zijn medewerkers hieraan leveren. In het belang van de directe omgeving en van de hele wereld.

2

STRATEGIE EN ANALYSE

1.1 Voorwoord Veilig en gezond werken heeft onder alle omstandigheden de hoogste prioriteit bij DuPont. Ons credo is: we werken veilig of we doen het niet. Het gaat dan om veiligheid en gezondheid voor de omgeving en voor onze medewerkers. Net als de zorg voor het milieu, hoogste ethische normen en respect voor mensen zijn veiligheid en gezondheid kernwaarden van DuPont. 2012 was een turbulent jaar voor DuPont. Ondanks al onze dagelijkse inspanningen op het gebied van veilig werken waren er een Lost Workday Case (LWC) en een Restricted Work Case (RWC). Dat heeft onder andere tot de intensivering van onze veiligheidscampagne ‘Veiligheid op groen’ geleid. Iedereen op ons terrein heeft trainingen gevolgd waarin een belangrijke focus lag op het veiligheidsbewustzijn. Wees te allen tijde alert en signaleer je fouten, meld ze dan.

wereldwijde vraagstukken op het gebied van energie, voedsel en bescherming. DuPont noemt dat Global Collaboratory™. In het verlengde hiervan is DuPont Dordrecht continu bezig het productieproces te verduurzamen.

Daarnaast is vorig jaar veel aandacht uitgegaan naar de hogere uitstoot van HFP uit de Viton® fabriek. Begin september werd bekend dat er meer uitstoot was dan gedacht. Uit extern onderzoek bleek dat er geen gezondheidsrisico’s waren voor de omgeving. Inmiddels is ook bekend dat we met de emissies binnen de vergunning zijn gebleven. Naar aanleiding van dit incident hebben we een bureau opdracht gegeven om alle emissiepunten bij ons bedrijf onder de loep te nemen. We zijn blij om te kunnen vertellen dat er geen verrassende resultaten uit dit onderzoek naar voren zijn gekomen. We werken binnen de limieten die de vergunning aan ons stelt en blijven in veel gevallen zelfs ver daaronder. Er wordt hard gewerkt aan de revisie van de vergunning. Daarbij hebben we een luisterend oor voor onze omgeving. Alle zienswijzen zijn belangrijk voor ons. De visie van DuPont wereldwijd is het meest dynamische wetenschapsbedrijf van de wereld te zijn dat duurzame oplossingen biedt die belangrijk zijn voor een beter, veiliger en gezonder leven van mensen in de hele wereld. Samen met anderen zetten we onze kennis en deskundigheid in voor

Zo hebben wij in 2012 hard gewerkt aan het verlagen van de emissies en miljoenen geïnvesteerd in projecten die bijdragen aan duurzamer werken. Een mooi voorbeeld daarvan is de overeenkomst van HVC met DuPont. Vanaf eind 2013 neemt DuPont stoom af via een pijpleiding die loopt vanaf de energiecentrale van HVC naar DuPont. De CO2-uitstoot van DuPont neemt hierdoor met dertig procent af. Een ander voorbeeld is een project bij Delrin® dat als doel heeft meer afvalgassen te verbranden, in plaats van uit te stoten naar de buitenlucht. Ook bij Teflon® hebben we een mooi resultaat bereikt op het gebied van duurzaam ondernemen. Als eerste fabriek van DuPont zijn we overgeschakeld op een milieuvriendelijkere hulpstof. We merken dat duurzaamheid steeds belangrijker wordt. Zo stelt de automobielindustrie steeds hogere eisen aan duurzaamheid. Met onze nieuwe generatie koelmiddelen en onze lichtere kunststoffen leveren wij daar een belangrijke bijdrage aan. We blijven werken aan nog meer verbeteringen op het gebied van veiligheid, milieu en (de kwaliteit van) producten. Ons streven is nog duurzamer en veiliger te werken. Dat is het minste wat onze omgeving en iedereen die op welke manier dan ook is betrokken bij ons bedrijf van ons mogen verwachten. Paul Meyers Site manager DuPont Dordrecht 3

1.2 Belangrijke invloeden, risico’s en kansen De komende 25 jaar stijgt het energieverbruik enorm. Tegelijkertijd daalt de beschikbaarheid van fossiele brandstoffen zoals olie en gas. Energie en het gebruik ervan zijn dus een internationale zorg. Elk bedrijf dat maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel heeft, zal daarom moeten werken aan het reduceren van het gebruik van fossiele brandstoffen en in plaats daarvan moeten kiezen voor duurzame energiebronnen. DuPont levert daar op verschillende manieren een bijdrage aan. In het belang van de toekomst van iedereen. De missie van DuPont is duurzame groei te vergroten en de voetafdruk op het milieu te verminderen. Doelstelling van die duurzame groei is om met de producten die worden gemaakt - eventueel in samenwerking met andere partijen - oplossingen te bieden voor een duurzame wereld.

Voorbeelden van zulke oplossingen in Dordrecht zijn de overeenkomst die DuPont met buurbedrijf afvalverwerker HVC heeft gesloten voor de levering van stoom van HVC aan DuPont. De CO2-uitstoot neemt hiermee met zo’n dertig procent af. Deze hoeveelheid is te vergelijken met de uitstoot van ongeveer 15.000 middenklassenauto’s. Verder is bij Teflon® een hulpstof vervangen door een andere, milieuvriendelijkere hulpstof. Ook levert DuPont een belangrijke bijdrage met zijn producten aan een duurzamere wereld. Een voorbeeld is Delrin®. De tendens is dat auto’s steeds zuiniger en dus lichter moeten worden. Delrin® is een prima alternatief voor de ‘nieuwe’ auto.

Het afgelopen jaar heeft DuPont veel media-aandacht gekregen, onder andere vanwege de verhoogde emissie bij de Viton® fabriek. Naar aanleiding hiervan is regelmatig gecommuniceerd met de omgeving. DuPont hecht veel waarde aan een goed contact en een goede verstandhouding met de omgeving. Onbekend maakt vaak onbemind. Eind juni 2013 hebben geïnteresseerden daarom de gelegenheid gekregen het bedrijf achter de poorten te bekijken tijdens Open Dagen. DuPont heeft laten zien op welke manier het - zo veilig mogelijk - bijdraagt aan een duurzamere wereld. De invloeden, risico’s en kansen op mondiaal niveau staan vermeld in het 2012 Global Reporting Initiative Report van DuPont.

4

PROFIEL VAN DE ORGANISATIE

2.1 Naam van de organisatie Du Pont de Nemours (Nederland) B.V.

2.2 Merken, producten en services

DuPont Dordrecht in vogelvlucht.

Du Pont de Nemours (Nederland) B.V. maakt deel uit van het wereldwijde E.I. Du Pont de Nemours and Company. In Nederland had DuPont in 2012 zeven vestigingen: Dordrecht, Breda, Landgraaf, Leiden, Nijmegen, Ouderkerk aan den IJssel en Zaandam. Dit verslag heeft betrekking op de vestiging van DuPont in Dordrecht. DuPont in Dordrecht Dordrecht is de oudste vestiging in Nederland en bestaat sinds 1959. Dit is één van de grootste productievestigingen van DuPont in de regio Europa, Midden-Oosten en Afrika. De productie in Dordrecht valt onder de Performance Polymers business, de Chemicals & Fluoroproducts business en de Packaging & Industrial Polymers business. Onder de Performance Polymers business valt de productie van Delrin® en Viton®. Onder de Chemicals & Fluoroproducts business valt de productie van Teflon®. Onder de Packaging & Industrial Polymers business valt de productie van Bynel®, Fusabond® en Surlyn®. Hierna volgt een overzicht van deze producten.

5

Performance Polymers business Delrin® Delrin® is een kunststof die door toevoeging van kleurstoffen in een breed scala aan kleuren kan worden geproduceerd. De kunststof is erg slagvast, zelfs bij lage temperaturen. Het heeft prima glij-eigenschappen en is niet gevoelig voor vocht. Het materiaal heeft goede taaiheid en blijvende veerkracht en is bestendig tegen oplosmiddelen. De bijzondere eigenschappen van Delrin® maken het product breed toepasbaar. Van skibindingen, transportbanden, tandwielen, aanstekers en pennen tot allerlei technische onderdelen in bijvoorbeeld de auto-, luchtvaart- en consumentenelektronica-industrie.

In de Delrin® Compoundingfabriek wordt gewerkt volgens een Empty Pocket Policy.

Viton® Viton® is een halffabrikaat met de eigenschappen van rubber (fluorelastomeer). De auto-, luchtvaart- en chemische industrie gebruiken het materiaal vanwege de uitstekende hitte- en chemische bestendigheid. Oplosmiddelen en brandstoffen zoals benzine en kerosine hebben geen vat op Viton®. In Dordrecht staan drie verschillende Viton® fabrieken. In de Gum plant worden de basistypes gemaakt. In de Viton® VSOP plant worden ‘specialties’ gemaakt met specifieke eigenschappen. De APA plant produceert Viton® dat ook bij lage temperaturen zijn rubberachtige eigenschappen behoudt en nog beter bestand is tegen chemicaliën. Viton® wordt toegepast voor slangen, O-ringen en andere afdichtingen in auto- en andere motoren.

Onder meer de rode knop om de veiligheidsgordel los te maken wordt gemaakt van DuPont Delrin . tm

®

Chemicals & Fluoroproducts business

Packaging & Industrial Polymers business

Teflon® Teflon® is een bekend begrip in huishoudens en wereldwijd erkend vanwege de anti-aanbakeigenschappen als coating in pannen en als vuil- en vlekkenwerende bescherming van stoffen en textiel. Door de mechanische sterkte, elektrotechnische eigenschappen en de lage wrijvingscoëfficiënt kent Teflon® veel toepassingen. Het is bestand tegen vrijwel alle chemicaliën en is het meest gladde materiaal dat er bestaat. Teflon® wordt gebruikt in tal van toepassingen in de luchtvaart, telecommunicatie, elektronica, industriële processen en medische toepassingen.

Bynel® Bynel® wordt onder meer gebruikt om verschillende kunststoffolies aan elkaar te hechten. De verpakking van levensmiddelen bijvoorbeeld lijkt uit één folie te bestaan, maar is in werkelijkheid opgebouwd uit meerdere lagen die elk hun specifieke eigenschap hebben.

Loading & Blending De afdeling Loading & Blending bij DuPont in Dordrecht maakt deel uit van Fluoroproducts. Loading & Blending verlaadt en mengt gefluorideerde producten (vloeistoffen en gassen) voor afnemers en distributeurs. De stoffen worden in bulkcontainers of in kleinere tanks verladen. Koelmiddelen worden onder meer gebruikt in koelsystemen in supermarkten, airco-systemen van auto’s en gebouwen en industriële koelinstallaties. Speciale toepassingen omvatten onder meer drijfgassen, brandblusmiddelen en schuimvormende middelen.

Surlyn® Surlyn® is een kunsthars dat bekend is vanwege zijn uitstekende ‘hot track’ sterkte, optische eigenschappen, olie- en vetbestendigheid, flexibiliteit en goede verwerking in combinatie met metaal. Dordrecht is één van de sites van DuPont waar Surlyn® wordt gemaakt. Het materiaal wordt geëxporteerd naar alle delen van de wereld. Surlyn® wordt toegepast in onder meer golfballen, doppen van parfumflesjes, verpakking van cosmetica en voedingsmiddelen, en in laminaatvloeren.

Fusabond® Fusabond® wordt gebruikt om verschillende soorten kunststof, bijvoorbeeld afkomstig uit recyclingstromen, aan elkaar te binden waardoor hoogwaardige, nieuwe kunststoffen mogelijk zijn.

6

2.3 Organisatiestructuur De dagelijkse leiding van DuPont Dordrecht is in handen van de site manager. Daaronder ressorteert het DuPont Leadership Team (DPLT). Hierin participeren de managers van de af­ delingen Engineering Support & Services, Delrin®, Finance, Fluoroproducts, Human Resources, Corporate Communications, Safety, Health & Environment (SHE) en Viton®. In de fabrieken wordt gewerkt met zelfsturende teams. De taken worden in onderling overleg verdeeld. DuPont staat wereldwijd bekend om het belang dat het bedrijf hecht aan veiligheid. In de processen zijn allerlei maatregelen ingebouwd die de veiligheid voor mensen, milieu en omgeving moeten waarborgen. Belangrijke leidraad voor de veiligheid zijn de Life Saving Rules.

2.4 Locatie wereldwijd hoofdkantoor

2.7 Afzetmarkten

2.9 Veranderingen in de rapportageperiode

Het hoofdkantoor van DuPont is gevestigd in Wilmington, Delaware (VS).

De segmenten waarin de producten van DuPont worden gebruikt, zijn onder andere:

2.5 Landen waar DuPont is vertegenwoordigd

• • • • • • • •

In augustus 2012 werd bekend dat de Carlyle Group DuPont Performance Coating (DPC) heeft gekocht. Vanwege de verkoop van deze afdeling was het noodzakelijk afdelingen aan te passen aan de nieuwe structuur van DuPont in Nederland. In 2012 is aangekondigd dat er in het kader van het zogenoemde Fixed Cost Modernization Project een aantal posities verdwijnt bij DuPont Dordrecht. DuPont heeft daarbij toegezegd alles in het werk te stellen om gedwongen ontslagen te vermijden. In de rapportageperiode zijn ook belangrijke stappen gezet voor het uitbesteden van de kleine kleurenlijnen bij de Delrin® fabriek.

Regio Europa, Midden-Oosten en Afrika Noord-Amerika Asia Pacific Latijns-Amerika

Sites 66 sites in 24 landen 111 sites in 38 staten, inclusief Puerto Rico 57 sites in 12 landen 29 sites in 6 landen

Landbouw Elektronica en communicatie Chemie Automobiel- en luchtvaartindustrie Verpakkingsmiddelen Transport Veiligheid en bescherming Voedingsmiddelen

2.6 Eigendom en rechtsvorm DuPont in Dordrecht is een van de vestigingen van Du Pont de Nemours (Nederland) B.V. Deze besloten vennootschap maakt deel uit van het wereldwijde, beursgenoteerde E.I. Du Pont de Nemours and Company.

2.8 Schaalgrootte van de rapporterende organisatie Eind 2012 telde DuPont Dordrecht 876 vaste medewerkers. Daarnaast hebben zo’n 150 medewerkers van contractors werk op deze locatie.

2.10 Ontvangen erkenningen in de rapportageperiode • Fluoroproducts heeft vijf Technology Awards gekregen. Dit waren onder andere awards voor automatiseringsprojecten, projecten om de capaciteit te verbeteren en de ontwikkeling van nieuwe productietechnologie. • The European Sustainable Excellence Award voor het concentrator bypass project.

7

7

PARAMETERS VOOR HET VERSLAG 3.1 Rapportageverantwoording Aan de informatie in dit Responsible Care Jaarverslag 2012 liggen onder andere het milieujaarverslag 2012, jaarrapportages van diverse afdelingen en individuele gesprekken met medewerkers en andere betrokkenen ten grondslag. Verder is de verslaglegging gedeeltelijk gebaseerd op de nieuwe duurzaamheidsdoelstellingen die DuPont wereldwijd heeft geformuleerd en die uiterlijk in 2015 gehaald moeten zijn.

3.2 Datum vorig Responsible Care Jaarverslag Het meest recente Responsible Care Jaarverslag, namelijk over 2011, is verschenen in juli 2012.

3.3 Rapportageperiode Het Responsible Care Jaarverslag rapporteert over de periode van een jaar.

3.4 Contactpersoon voor vragen over de inhoud van dit rapport Willem Buitelaar Corporate Communications Operations Leader EMEA Du Pont de Nemours (Nederland) B.V. Baanhoekweg 22 3313 LA Dordrecht E. [email protected] 8

VEILIGHEID, GEZONDHEID EN MILIEU

Letsels 2007-2012 DuPont Dordrecht

4.1 Veilig werken 2012 was een turbulent jaar op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Wat betreft veiligheid was er één ongeval met verzuim (Lost Workday Case, LWC). Een medewerker kwam tijdens het schoonmaken en inspecteren van een mixer met zijn hand klem te zitten tussen twee rollen. Ook was er een ongeval met beperkt verzuim (Restricted Work Case, RWC) bij een contractor. Hij liep handletsel op. Er is onderzoek gedaan naar de toedracht van de incidenten en er zijn maatregelen getroffen om herhaling te voorkomen.

Het programma ‘Veiligheid op Groen’ is in 2012 site-breed uitgerold. Alle medewerkers hebben in dit kader deelgenomen aan de veiligheidstraining SafeStart™. Ook is in alle werkoverleggen aandacht besteed aan de basisregels rondom veilig gedrag. Daarnaast was er veel aandacht voor de Life Saving Rules. De contractors werkten in 2012 voor het tiende jaar zonder letsel met verzuim bij DuPont Dordrecht. Dat betekent dat zij 7,5 miljoen werkuren zonder letsel met verzuim hebben gewerkt en dat is een compliment waard.



2007 2008 2009 2010 2011 2012

Ongevallen

MTC* 0 1 1 1 1 1



RWC* 0 0 0 1 0 0



LWC* 0 0 0 0 3 1

Incidenten zonder letsel Buiten het werk



70

71

84

106

5

7

2

3

137 138 5

6

Bij Contractors



2007 2008 2009 2010 2011 2012

Ongevallen

MTC* 4 1 1 0 0 0



RWC* 1 0 0 0 0 1



LWC* 0 0 0 0 0 0

Incidenten zonder letsel

26

8

9

13

28

27

*MTC = Medical Treatment Case *RWC = Restricted Work Case *LWC = Lost Workday Case

9

4.2 Emissies naar de lucht Begin september 2012 werd bekend dat er uit een van de schoorstenen van de Viton® fabriek meer Hexafluorpropeen (HFP) werd uitgestoten dan DuPont dacht. Dit is meteen gemeld bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid. Pas nadat uit extern onderzoek bleek dat er geen gezondheidsrisico’s waren naar aanleiding van deze hogere uitstoot is de fabriek weer opgestart. Tegelijkertijd is er met een omvangrijk programma begonnen om de uitstoot te verlagen. Inmiddels is bekend dat de uitstoot van HFP binnen de vergunning is gebleven. Naar aanleiding van dit incident heeft een extern bureau onder toeziend oog van de overheid - Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid, RIVM en TNO - ook alle andere emissiepunten van alle fabrieken op de site doorgelicht. Daarin zijn geen afwijkingen ten opzichte van de vergunning gevonden. Er is wel geconstateerd dat de vrijmaakemissies

DuPont en HVC in Dordrecht hebben een overeenkomst getekend voor de levering van stoom van HVC aan DuPont. Vanaf eind 2013 zal de stoom via een pijpleiding die loopt van de afvalenergiecentrale van HVC naar DuPont geleverd worden. De CO2-uitstoot van DuPont daalt hierdoor met dertig procent.

niet altijd gekwantificeerd zijn geweest. De hogere uitstoot van HFP heeft er toe geleid dat de gehalogeneerde emissies in 2012 zijn toegenomen. De uitstoot van niet gehalogeneerde organische stoffen is afgenomen. De daling van de uitstoot van CO2 is toe te schrijven aan het feit dat er minder energie voor het elektriciteitsnetwerk is opgewekt.

Er zijn geen overschrijdingen wat betreft luchtemissies geweest ten opzichte van de huidige vergunning.

Emissies naar lucht 2008-2012 Emissies Eenheid 2008 2009 2010 2011 2012 Anorganisch ton 3,00 4,00 3,00 2 1 CO (koolmonoxide) ton 29 25 30 24 25 CO2 (kooldioxide) ton 182.630 148.900 177.802 175.135 163.602 Gehalogeneerd ton 199 241 230 214 246 Methyleenchloride ton 7,00 8,00 7,00 15 6 Niet gehalogeneerd ton 27 34 33 38 26 NOx (Stikstofoxide) ton 143 102 119 127 121 SO2 (zwaveldioxide) ton 1 Stof ton 1 Total ton 183.038 149.314 178.224 175.555 164.029

De uitstoot in CO2-equivalenten, waarbij behalve de CO2emissies ook de gehalogeneerde emissies omgerekend worden naar CO2, neemt door de jaren heen af. Dit komt door de steeds betere prestaties van de thermal converter. In 2012 was de uitstoot vergelijkbaar met die van 2011 ondanks de extra emissie uit de Viton® fabriek.

CO2-equivalenten (kton/jaar)

Global Warming Potential Emissie CO2-equivalenten in kton 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2.325 3.622 1.180 1.302 981 841 600 761 646 617 724 907 589 600

10

4.3 Water

4.4 Opslag

De aerobe waterzuiveringsinstallatie is in de loop van 2012 in overleg met waterschap Hollandse Delta buiten gebruik gesteld.

In 2012 is veel tijd besteed aan de certificering van de brandveiligheidssystemen. Er is hierover regelmatig overleg geweest met de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Verder is aandacht aan de opslag van materialen besteed. Aandachtspunt in 2012 was de tankopslag conform PGS 29. Ook in 2013 zal dit een aandachtspunt blijven. Daarnaast is er een project geweest om de opslag van gasflessen te optimaliseren. Dit heeft geresulteerd in een reductie van vijftig procent van het aantal gasflessen op de site.

aandacht besteed aan details. De regelgeving is strenger, maar ook de handhavende maatregelen zijn strikter. DuPont meldt alle onvoorziene voorvallen aan de diverse overheden. De melding van de verhoogde uitstoot bij Viton® is daarvan een voorbeeld. Afhankelijk van de aard van de verstoring wordt gemeld aan de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid, Rijkswaterstaat, Waterschap Hollandse Delta en de Inspectie Leefomgeving en Transport.

4.5 Klachten

De afgelopen jaren is hard gewerkt aan de revisie van de vergunning in het kader van de Wet milieubeheer en de Waterwet. De huidige vergunning - die nog van kracht is totdat de nieuwe vergunning is goedgekeurd - moet herzien worden. Door de jaren heen is DuPont veranderd en de organisatie aangepast. In de nieuwe vergunning worden onder andere de nieuwe richtlijnen en wetgeving vastgelegd conform BBT (Best Beschikbare Technieken).

Bij Teflon® is de afvalwaterbehandeling uitgebreid vanwege het vervangen van een hulpstof door een milieuvriendelijkere nieuwe hulpstof. Het afvalwater dat hierbij vrijkomt, wordt zodanig gezuiverd dat het weer hergebruikt kan worden. Bij de fabriek van Freon® is de controle op de zuurgraad (pH) in het afvoerwater verbeterd. Het waterverbruik is structureel gedaald door het koelwaterproject dat in 2010 is uitgevoerd. Ten opzichte van 2011 is het waterverbruik iets afgenomen door verbeteringen in de processen bij Fluoroproducts, zoals de vervanging van een aantal koelers. Ook is er door een beter regelsysteem meer grond- in plaats van drinkwater gebruikt om de koeltorens van Fluoroproducts bij te voeden.

DuPont heeft in 2012 één klacht ontvangen. Deze ging over een hoge geluidstoon en bleek te maken te hebben met een openstaande deur bij een van de fabrieken. Door die deur te sluiten, is het probleem direct verholpen.

Waterverbruik 2006-2012 (in m /jaar) 3

Waterverbruik 2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Grondwater 190.894 157.539 196.702 158.803 170.968 151.360 175.417 Drinkwater 2.340.810 2.223.152 2.152.328 1.756.379 1.981.571 1.503.073 1.436.705 Totaal 2.531.704 2.380.691 2.349.030 1.915.182 2.152.539 1.654.433 1.612.122

4.3.1 Effect waterverbruik op de omgeving

4.6 Inspecties

Op de locatie Dordrecht en in de omgeving zijn geen natuurlijke waterwingebieden waar DuPont enig effect of invloed op heeft. Wel heeft DuPont een uitgebreid beheerssysteem om een historische grondwaterverontreiniging binnen de terreingrenzen te houden. Dit systeem wordt nauwlettend bewaakt en twee maal per jaar uitgebreid gerapporteerd aan en besproken met het bevoegd gezag.

In 2012 hebben er diverse inspecties plaatsgevonden. Een daarvan is de jaarlijkse inspectie in het kader van het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (BRZO). Dit heeft geleid tot drie geconstateerde tekortkomingen, waaronder de bovengenoemde tankopslag conform PGS 29. Algemene tendens is dat er meer en vaker wordt gecontroleerd door de verschillende overheden. Ook zijn de inspecties grondiger en wordt er meer

4.7 Revisie vergunning

De drie belangrijkste aspecten uit de nieuwe vergunning zijn minder emissieruimte, veiliger vervoer en veiliger opslag van verpakte gevaarlijke stoffen. Daarnaast is de vergunning toekomstgericht, dat wil zeggen dat er rekening wordt gehouden met toekomstplannen van het bedrijf, zoals uitbreiding van de capaciteit van de bestaande installaties. Het proces van goedkeuring en vergunningverlening loopt al langere tijd. Vanwege de verhoogde uitstoot bij Viton® is de vergunningverlening in 2012 op ‘hold’ gezet. In 2013 volgt een aanvulling op de aanvraag uit 2010 op basis van de nieuwe informatie die beschikbaar is gekomen in 2012, onder andere naar aanleiding van twee openbare gedachtewisselingen over de ontwerpbeschikking.

11

Afval 2006 - 2012 Gevaarlijk afval Paul Meyers, site manager van DuPont Dordrecht (l) en Wim van Lieshout (algemeen directeur HVC).

4.8 Energieverbruik

4.9 Afvalbeleid

DuPont Dordrecht neemt deel aan het MEE-convenant (MEE staat voor meerjarenafspraak energie-efficiency voor bedrijven die onder het Emission Trading Scheme van de Europese Unie vallen). Om aan de energiebesparingsdoelstelling te voldoen worden energiebesparingsprojecten uitgevoerd.

DuPont heeft een afvalbeleid dat zoveel mogelijk is gericht op hergebruik. Slechts in allerlaatste instantie wordt afval gestort. Uit de grafiek hiernaast blijkt dat er een toename is van de hoeveelheid gevaarlijk afval dat wordt verbrand. Dit is onder andere te wijten aan de externe verwerking van een afvalstroom die voorheen aan de thermal converter werd gevoed. Daarnaast is extra afval ontstaan bij de overgang naar en opstart van het gebruik van de milieuvriendelijkere hulpstof bij de productie van Teflon®.

Samenwerking DuPont en HVC DuPont en HVC in Dordrecht hebben eind 2012 een overeenkomst getekend voor de levering van stoom van HVC aan DuPont. Vanaf eind 2013 neemt DuPont stoom af via een pijpleiding die loopt vanuit de afvalenergiecentrale van HVC naar DuPont. De CO2-uitstoot van DuPont neemt hierdoor met zo’n dertig procent af. Dat is een besparing van ruwweg 50.000 ton CO2 op jaarbasis. Deze hoeveelheid is te vergelijken met de uitstoot van ongeveer 15.000 middenklassenauto’s die gemiddeld 20.000 kilometer per jaar rijden. Bij de verbranding van afval komt veel warmte, in de vorm van stoom, vrij. Vanaf eind 2013 wordt de stoom direct geleverd aan DuPont.

Niet-gevaarlijk afval

De hoeveelheid niet-gevaarlijk afval dat wordt hergebruikt bestaat grotendeels uit grond die vrijkomt bij projecten. In 2012 is begonnen met het opschonen van terrein, waarbij overtollige grond is afgevoerd. In 2012 is op kantoor een pilot gestart om het afval te scheiden.

De doelstelling om jaarlijks twee procent energie te besparen, is gehaald. 12

4.10 Milieu en milieu-incidenten Het beleid van DuPont is erop gericht het aantal milieuincidenten terug te dringen. Onderdeel van dit beleid is bewustwording. In 2012 heeft een aantal medewerkers uit de ploegendienst daarom een milieuopleiding gevolgd waarin de milieu-aspecten van het bedrijf aan bod zijn gekomen. Ook zijn er bodemtrainingen georganiseerd. Bovendien is veel aandacht aan het milieu besteed in zogenoemde lunchmeetings. In 2012 waren er geen incidenten in de categorieën A en B. In categorie C was er een daling van 140 in 2011 naar 122 in 2012. Milieu-incidenten 2007-2012 Milieu-incidentcategorie 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Categorie A Categorie B Categorie C Gemeld alarmcentrale/ bevoegd gezag Environmental deviations

0 0 82

0 0 56

0 1 69

0 2 87

0 0 140

0 0 122

39 25

16 11

30 23

51 26

120 15

122* 11

19 collega’s begonnen in 2012 aan een opleiding milieutechniek.

Milieu-investeringen opgave CBS 2006-2012 (euro)

Milieuvoorzieningen

*12 REMI-meldingen en 110 onvoorziene voorvallen

Jaar

totaal

Zorg voor het milieu is één van de vier kernwaarden van DuPont. Op het gebied van milieu investeert de locatie Dordrecht van DuPont jaarlijks miljoenen euro’s. In 2012 waren de grootste investeringen van DuPont op het gebied van milieuverbeteringen het Delrin® emissiereductieproject en de overgang naar de milieuvriendelijkere hulpstof voor de productie van Teflon®.

2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 Totaal 2006-2012 Gemiddeld per jaar

5.395.000 5.482.000 774.000 790.000 1.488.000 6.556.800 4.867.400 25.353.200 2.851.171

De tabel hierna (op basis van opgave van het CBS) geeft een beeld van de milieu-investeringen in de periode 2006-2012.

Informatie over de aanpak van product stewardship bij DuPont vindt u in het 2012 Global Reporting Initiative Report van DuPont wereldwijd.

4.11 Transportveiligheid De zekering van ladingen is verbeterd. In 2012 is besloten de ladingen met wikkelfolie te strappen om zo het verschuiven van ladingen en daarmee de beschadiging van verpakkingen tegen te gaan. In april 2012 heeft er een kleine, druppelsgewijze chloroformlekkage plaatsgevonden aan een spoorwagon. Om de bodem te beschermen is de lekkage opgevangen. Ondanks dat de lekkage zeer gering was, zijn uit voorzorg verschillende afdelingen op het terrein geëvacueerd en is de brandweer van Dordrecht gewaarschuwd. Onder toezicht van de brandweer van DuPont en de gemeente is de inhoud van de wagon overgepompt in een voorraadtank.

13

4.12 Veiligheid, gezondheid en milieu per productieafdeling Delrin® 2012 was voor Delrin® een prima jaar wat betreft veiligheid. Er waren geen letsels. Dat is een mooie prestatie, zeker in een jaar waarin een grote onderhoudsstop plaatsvond. In één maand is zo’n 30.000 uur zonder letsel gewerkt aan deze stop. De veiligheidsstatistieken over 2012 zien er bij Delrin® dus goed uit. Toch is en blijft het van belang dat de medewerkers te allen tijde alert blijven en zich bewust zijn van de risico’s die ze lopen als zij zich niet houden aan de Life Saving Rules. Op het gebied van milieu zijn er geen overschrijdingen van de normen voor lucht geweest. Dit is nog eens extra naar voren gekomen in een onderzoek van een extern bureau dat alle emissiepunten onder de loep heeft genomen. In 2012 is een aantal emissiepunten in de Delrin® fabriek waar vroeger uitstoot naar buiten plaatsvond, naar de verbrandingsoven van de fabriek geleid. Er is bijna een jaar aan de voorbereiding van dit project gewerkt. Het systeem is met simulaties in de Verenigde Staten getest. Er is zo’n 650 meter nieuw leidingwerk aangelegd. De nieuwe installatie draait sinds begin oktober. Hiermee voldoet de Delrin® fabriek al aan de eisen die in de nieuwe milieuvergunning worden gesteld. Fluoroproducts In het afgelopen jaar is veilig gewerkt en waren er geen letsels bij de medewerkers van Fluoroproducts. Wel heeft een contractor zijn vinger bekneld tijdens zijn werkzaamheden. Gelukkig kon de medewerker na behandeling weer aan het werk en heeft dit niet geleid tot verzuim. Fluoroproducts heeft op verschillende manieren bijgedragen aan het verder reduceren van risico’s. Tevens zijn verbeteringen doorgevoerd voor verdere reductie van emissies naar lucht en water. Enkele belangrijke verbeteringen waren:

De bouw van een nieuwe waterbehandelingsinstallatie voor de productie van DuPont Teflon®. tm

•

•

•

Bij Loading & Blending zijn de emissies naar de lucht verlaagd door toenemend gebruik van lekvrije koppelingen en aanpassing van de Vertrel® opslagtanks. Bij de Freon®/Monomer installaties is de controle op de zuurgraad (pH) in het afvoerwater verbeterd. Hierdoor zijn de pH-pieken, waarvan in het verleden sprake was, geminimaliseerd. Bij Teflon® zijn diverse aanpassingen aan de waterbehandelingsinstallaties uitgevoerd om de nieuwe hulpstof volledig te kunnen recyclen.

Viton® Voor Viton® was 2012 geen gemakkelijk jaar. Allereerst was er een LWC. Een medewerker heeft ernstig handletsel opgelopen tijdens het inspecteren en schoonmaken van een mixer. Dit ongeluk heeft een zware impact gehad op de hele organisatie. Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de grondoorzaak van het incident om maximaal te leren van wat er is gebeurd. Veilig kan altijd veiliger en er zal daarom hard gewerkt worden aan het verder verhogen van het veiligheidsbewustzijn. Daarnaast heeft Viton® te maken gehad met een verhoogde emissie van HFP die tot op dat moment niet onderkend was. Het ‘worst

case scenario’ is op eigen initiatief gemeld bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid. Externe partijen hebben onderzoek gedaan naar eventuele gezondheidsrisico’s voor de omgeving. Die bleken er niet te zijn. Inmiddels is bekend dat de uitstoot lager lag dan in het slechtst denkbare scenario. Tevens is het proces aangepast zodat de gassen eerder uit het proces worden gehaald en daardoor niet meer uit de schoorsteen komen, maar worden afgevoerd naar een verbrandingsinstallatie. Uiteindelijk is DuPont daardoor binnen de jaarvergunning gebleven. Er is een omvangrijk programma gestart om gedurende de komende jaren bij Viton® stapsgewijs een miljoenenproject uit te voeren om zo de emissies nog verder te verlagen en goed te monitoren. Packaging & Industrial Polymers Wat betreft veiligheid bij Packaging & Industrial Polymers was 2012 een goed jaar. Er zijn geen incidenten geweest. Wel is een collega ontslagen wegens het negeren van een Life Saving Rule waarmee hij zichzelf en zijn omgeving in gevaar heeft gebracht. In het proces zijn nieuwe technieken ingevoerd om efficiënter en milieubewuster te werken. In het kader van het verbeteren van de ergonomie, is de controlekamer aangepast. 14

ECONOMIE

De missie van DuPont is duurzaam groeien. Het bedrijf wil waarde creëren voor de aandeelhouders en de samenleving waarin het actief is en tegelijkertijd zijn voetafdruk op het milieu verminderen. Doelstelling van de duurzame groei is om met de producten die worden gemaakt - eventueel in samenwerking met andere partijen - oplossingen te bieden voor een duurzame wereld. In dit hoofdstuk komen de prestaties van de productieafdelingen in 2012 en de financiële resultaten van DuPont Dordrecht aan bod. 5.1 Delrin

®

Delrin® heeft in 2012 zijn doelstellingen gehaald, maar het was geen jaar met een enorme groei. Dat is met name te wijten aan de automobielindustrie waar veel Delrin® wordt gebruikt. Die sector maakt moeilijke tijden door. Desalniettemin wordt in die automobielindustrie nog steeds veel gekozen voor Delrin® omdat de tendens is dat auto’s steeds zuiniger en dus lichter moeten worden. Delrin® is net zo veilig, maar wel lichter dan staal en dus een prima alternatief voor de ‘nieuwe’ auto. Ook in andere sectoren wordt staal steeds vaker vervangen door kunststof. Een voorbeeld daarvan zijn transportbanden. Qua groeiprognoses is de verwachting dat de markt voor Delrin® op de korte termijn stabiel blijft, wat betreft de langere termijn is het koffiedik kijken, maar er wordt - mede gezien de economische crisis - geen onstuimige groei verwacht. In 2012 zijn verder grote stappen gezet wat betreft de uitbesteding van de productielijn voor gekleurde korrels aan een bedrijf in Duitsland om zo kostenefficiënt mogelijk te produceren. 15

Markt Delrin® wordt verwerkt in veel duurzame consumentengoederen en in heel de wereld gebruikt. Vooral Europa, Amerika en Azië zijn belangrijke afzetgebieden voor deze hoogwaardige kunststof. In Europa speelt Duitsland vanwege de hoogontwikkelde auto-industrie een rol van betekenis. Een belangrijke nieuwe markt is die van de transportbanden. Er is daarin uitgebreid getest met het gebruik van Delrin® in plaats van staal. Wat betreft glad- en hardheid blijkt Delrin® uitermate geschikt voor de toepassing in die transportbanden. De kwaliteit van het product is getest door 100.000 keer een blikje cola over een band te transporteren. Het blikje cola ging kapot, de kunststof bleef heel. Veel klanten kiezen voor Delrin® vanwege de enorme stevigheid van het product. Kwaliteit Witte Delrin® korrels moeten honderd procent wit zijn. Geen van de 50 miljoen korrels per doos mag een spikkeltje hebben. 2012 was een recordjaar op het gebied van kwaliteit. Het aantal klachten per kiloton product is in 2012 meer dan gehalveerd in vergelijking met 2011. Dit is een absoluut record. Die betere kwaliteit heeft Delrin® onder andere te danken aan de nieuwe technologie in de extruders en aan de sorteermachine met camera-inspecties. Camera’s inspecteren iedere Delrin® korrel of die aan de hoge kwaliteitseisen van honderd procent wit voldoet. Hoewel DuPont weet dat het bedrijf het beste molecuul maakt, realiseren de medewerkers zich ook dat er nog veel aan te verbeteren valt. Daarom blijft DuPont werken aan productinnovaties en verbetering van kwaliteit. Aandachtspunt voor 2013 zijn de verpakkingen en het vervoer van de korrels.

René de Jonge, unit manager Delrin®

“Hoewel DuPont weet dat het bedrijf het beste molecuul maakt, realiseren de medewerkers zich ook dat er nog veel aan te verbeteren valt. Daarom blijft DuPont werken aan productinnovaties en verbetering van kwaliteit.” 5.2 Fluoroproducts De eerste helft van 2012 hebben de fabrieken van Fluoroproducts volop gedraaid. Er worden Teflon® polymeren en koelmiddelen geproduceerd. In de tweede helft van het jaar viel de vraag weg. Het was dus een jaar van uitersten. Het ene moment waren de producten nog uitverkocht, het andere moment liepen de voorraden op. Deze terugval is toe te schrijven aan het gegeven dat Teflon® onder andere veel in consumentenproducten wordt gebruikt en consumenten vanwege de crisis minder geld hebben uitgegeven. Ook naar industriële toepassingen was minder vraag vanwege de verslechterde economische omstandigheden. Verder is de automobielindustrie behoorlijk teruggelopen en dat had ook gevolgen voor de vraag. Wat betreft de koelmiddelen is de vraag beïnvloed door een minder warme zomer en de economische crisis, met name in Zuid-Europa. Mijlpaal in 2012 was het dertigjarig bestaan van de Teflon® FEP fabriek. Dit is met een bescheiden feestje gevierd. Het motto? Kwaliteitsmakers sinds 1982!

16

Markt In de complete lijn van Teflon® producten is een hulpstof vervangen door een milieuvriendelijker product dat sneller afbreekt. In het kader van deze vervanging zijn diverse veranderingen doorgevoerd in de Teflon® fabriek en in de waterbehandelingsinstallatie. DuPont in Dordrecht was de eerste fabriek van DuPont die is overgegaan op deze milieuvriendelijkere variant. In de koelmiddelenindustrie is het milieuvriendelijkere Opteon™ yf inmiddels steeds meer een begrip. Dit middel is specifiek ontwikkeld als koelmiddel voor auto’s. Er wordt continu gekeken naar andere en nieuwe toepassingsmogelijkheden van de producten en de producten blijven zich ontwikkelen. Kwaliteit Fluoroproducts streeft naar 100 procent kwalitatief goede kilo’s. Er worden regelmatig aanpassingen aan installaties gedaan om de kwaliteit nog verder te verbeteren. DuPont heeft in dat opzicht een naam hoog te houden. Bij de optimalisatie van de processen speelt het DuPont Productie Systeem (DPS) nog steeds een belangrijke rol. Dankzij DPS zijn de medewerkers betrokken en denken ze mee over allerhande oplossingen om onder andere het milieu te sparen.

5.3 Viton

®

Viton® is er in 2012 in geslaagd de jaarproductie van Viton® APA met 43 procent te verhogen. Een uitstekend resultaat gezien het feit dat de vraag naar APA nog steeds hoog is. Om aan de groeiende vraag te voldoen is gestart met een vijfploegendienst bij VSOP. Reden voor deze groei is onder andere de trend in de auto-industrie om zuinigere, lichtere motoren met meer vermogen te produceren door toepassing van turbo’s. APA is goed bestand tegen hogere temperaturen en wordt daarom steeds vaker gebruikt. Wat betreft GUM was de vraag iets minder ten opzichte van het voorgaande jaar. Omdat over het algemeen de vraag van de klanten naar de producten bij Viton® groot is, wordt veel aandacht besteed aan verbeterprojecten met als doel nog meer capaciteit uit de bestaande installaties te halen en duurzamer te werken. Met name voor APA liggen grote kansen in het verschiet. De uitdaging is om de komende jaren aan de vraag te blijven voldoen. Markt De producten van Viton® worden wereldwijd gebruikt. APA is de nieuwste generatie Viton®. Het materiaal heeft een verhoogde hitte- en chemische bestendigheid. Het wordt vooral in de chemie en de automobielindustrie toegepast.

Marc Reijmers, unit manager Fluoroproducts

“DuPont Dordrecht is als eerste overgegaan op de milieuvriendelijkere hulpstof bij de productie van Telfon®.”

Kwaliteit Viton® wil voortdurend blijven voldoen aan de hoge kwaliteitseisen van klanten. Een belangrijk aandachtspunt in 2012 was het minimaliseren van de vervuiling in de producten en van de klachten over de verpakking. Dit blijft een belangrijk aandachtspunt, want alleen met kwaliteit kun je je onderscheiden. Slechte kwaliteit schaadt de reputatie van het bedrijf, dus het is zaak continu alert te blijven op de kwaliteit van het product en op de verpakking van de producten.

René Bakker, unit manager Viton®

“Viton® is er in 2012 in geslaagd de jaarproductie van Viton® APA met 43 procent te verhogen.” 5.4 Packaging & Industrial Polymers (P&IP) Voor het derde jaar op rij groeide de winstgevendheid van P&IP. Die groei was nog groter dan in 2011. Twee jaar geleden is een nieuwe extruder geïnstalleerd en deze wordt steeds intensiever gebruikt. Er zijn in 2012 kleine investeringen gedaan om de processen te verbeteren. Met behulp van het DuPont Productie Systeem (DPS) zijn wijzigingen doorgevoerd waardoor installaties beter produceren en mensen nog beter kunnen functioneren. Zo zijn er bijvoorbeeld twee nieuwe ‘afpak hoppers’ geïnstalleerd. Markt Zowel Bynel®, Fusabond® als Surlyn® zaten in de lift in 2012. De producten zijn inmiddels een begrip in de verpakkingswereld. Voorheen werden Bynel® en Fusabond® alleen in Canada en China gemaakt. Omdat een deel van de markt in Europa is, de grondstoffen in Europa worden gekocht en de vraag naar de producten in dit werelddeel groeit, is besloten deze producten ook in Europa te produceren. 17

Kwaliteit Het aantal klachten steeg in 2012 naar 13. Dat zijn er 3 meer dan in 2011. Het is belangrijk om in de toekomst nog meer te focussen op kwaliteit. Dat betekent nog meer aandacht voor de kwaliteit van het product, de verpakking van het product en de leverbetrouwbaarheid. Komen er klachten, dan worden die meteen opgepakt. Topprioriteit is veiligheid, dat is de basis van het werk, direct gevolgd door kwaliteit.

5.5 Engineering Support & Services (ES&S) De afdeling ES&S is verantwoordelijk voor het ontwerp en de uitvoering van investeringsprojecten. Het jaar 2012 was erg druk met veel projectwerk en grote projectbudgetten, net als 2011 was en ook 2013 zal worden. Hierbij ging en gaat het vooral om investeringen in milieu- en kwaliteitsverbeteringen en in onderhoud aan of vervanging van bestaande apparatuur. Er was geen sprake van grote capaciteitsuitbreidingen in de productie. Een belangrijke mijlpaal was het vervangen van een hulpstof bij Fluoroproducts door een milieuvriendelijkere variant.

Bij DuPont is veel werk te doen. Daarbij vormt het te geringe aanbod van goed gekwalificeerd technisch personeel een bedreiging, vooral ook omdat de komende jaren veel medewerkers van DuPont met pensioen gaan. Gelukkig biedt DuPont aantrekkelijk en uitdagend werk en een mooi toekomstperspectief. De fabrieken draaien goed en er is en wordt veel in geïnvesteerd, ook de komende jaren.

Wim Zwetsloot, site engineering manager In 2011 is gestart met de voorbereidingen om een aantal emissiepunten in de Delrin® fabriek waar vroeger uitstoot naar buiten plaatsvond, naar de verbrandingsoven van de fabriek te leiden. In 2012 is zo’n 650 meter nieuw leidingwerk aangelegd. Begin oktober, na de grote onderhoudsstop, kon de nieuwe installatie in gebruik worden genomen. Deze onderhoudsstop betekende heel veel werk in korte tijd en zorgde voor een flinke werkdruk, niet alleen voor de medewerkers van ES&S, maar voor DuPont in het algemeen. Daarnaast speelden in 2012 veel kleine projecten. Zo is begonnen met het vervangen van zo’n 600 hekjes op alle bordessen door hekjes die voldoen aan een nog hogere veiligheidsstandaard. In 2013 moet deze klus geklaard zijn. Andere vervangingsprojecten betreffen de airconditioningsystemen, nieuwe brandblussystemen en twee kantoorontruimingssystemen. Jos Heemskerk, unit manager Packaging & Industrial Polymers

“Topprioriteit is veiligheid, dat is de basis van het werk, direct gevolgd door kwaliteit.”

Veel van de projecten die in 2012 zijn gestart worden in 2013 afgerond. Dat geldt bijvoorbeeld voor het voorbereidende werk dat is gedaan om eind 2013 stoom af te kunnen nemen van HVC via een pijpleiding. Deze loopt van de afvalenergiecentrale van HVC naar DuPont. Ook stond 2012 al in het teken van de grote onderhoudsstops bij Fluoroproducts en Viton® die voor september 2013 staan gepland.

“DuPont biedt aantrekkelijk en uitdagend werk en een mooi toekomstperspectief.” 5.6 Financiën 2012 Was een wisselend jaar qua verkoop. Naar sommige producten was veel vraag, bij andere producten was er vooral in de tweede helft van het jaar een terugval in de vraag. De marges stonden onder druk door lagere verkoopprijzen en stijgende kosten. De nettoverkopen in 2012 bedroegen € 441 miljoen. De operationele winst kwam uit op € 42 miljoen. In totaal is in 2012 voor € 19 miljoen aan projecten goedgekeurd op het gebied van uitbreiding, aanpassing, milieu en kwaliteit van bestaande productie­ capaciteit van de fabrieken.

18

DUPONT EN DE OMGEVING

DuPont staat midden in de samenleving. Veel medewerkers van het bedrijf wonen in de naaste omgeving van hun werk in Dordrecht. Bij de activiteiten houdt DuPont zoveel mogelijk rekening met de mensen die wonen in de directe omgeving en met de nabijgelegen bedrijven. DuPont wil een goede buur zijn en hecht daarom veel waarde aan duurzaam en milieubewust ondernemen. 6.1 Adviescollege In 1994 heeft DuPont het Adviescollege in het leven geroepen. De zeven leden van dit Adviescollege vertegenwoordigen de omgeving van DuPont en zijn dus een belangrijke spil in de communicatie met DuPont. Er is regelmatig overleg met het college over de activiteiten en ontwikkelingen in het bedrijf en de eventuele effecten die deze hebben op de buitenwereld. De leden geven gevraagd en ongevraagd advies. Belangrijke onderwerpen in de gesprekken zijn veiligheid en milieu. Er wordt regelmatig gesproken over concrete maatregelen om de veiligheid nog verder te verbeteren en het effect op het milieu te verkleinen. Het Adviescollege komt minimaal twee keer per jaar bijeen en streeft er naar jaarlijks een organisatie in de omgeving van DuPont te bezoeken.

De burgemeester en wethouders van Dordrecht in de controlekamer van de Delrin® Chemical fabriek.

In 2012 bestond het Adviescollege uit: • Wil de Koning, voorzitter (voormalig wethouder en locoburgemeester en inwoner van Papendrecht) • Ab de Buck (medewerker adviesbureau op het gebied van milieu en inwoner van Dordrecht) • Han van Gorkom (directeur onderwijs Da Vinci college en inwoner van Dordrecht) • Arie van den Herik (initiator/projectleider Edukado 2.0 en inwoner van Sliedrecht) • André Oerlemans (journalist/auteur en inwoner van Dordrecht) • Dirk den Otter (voormalig algemeen directeur Van Sillevoldt Rijst en inwoner van Dordrecht) • Johan Renting (manager Zorg De Merwelanden en inwoner van Zwijndrecht) Net als in voorgaande jaren is het Adviescollege in 2012 actief geweest om ervoor te zorgen dat DuPont en de mensen in de omgeving van het bedrijf met elkaar in contact blijven. Het Adviescollege is in april en oktober bij elkaar gekomen om te praten met de site manager, de SHE manager en de Corporate Communications manager van DuPont over ontwikkelingen in het bedrijf en op de site die impact kunnen hebben op de omgeving. Belangrijk gespreksonderwerp was de verhoogde emissie bij Viton®. Ook zijn leden van het Adviescollege actief betrokken bij gesprekken met vertegenwoordigers van overheden en bezoeken van relaties van DuPont.

19

Dirk den Otter, lid Adviescollege

“Ik vind dat DuPont er alles aan doet om een goede werkgever en een goede buur te zijn.”

Dirk den Otter is lid van het Adviescollege. Hoe kijkt hij aan tegen DuPont en de manier waarop het bedrijf communiceert met de omgeving? “Eind 2013 stap ik uit het Adviescollege. Het waren wat mij betreft leerzame jaren. In het verleden ben ik onder andere directeur van Sillevoldt Rijst geweest. In die periode was ik dus bijna de achterbuurman van DuPont. Op relatief jonge leeftijd ben ik met pensioen gegaan en ik wilde nog wel iets met mijn kennis doen. In zo’n Adviescollege zitten is goed voor het bedrijf, maar ook voor jezelf. Ik ben onder andere ook bestuurslid van Belangenvereniging Oosteind

en zit in het bestuur van Waterschap Hollandse Delta. Er zijn dus veel raakvlakken met DuPont. Ik heb het bedrijf leren kennen als heel alert en open. De medewerkers zijn continu bezig met veiligheid en spreken elkaar erop aan. Het is een diepgeworteld gevoel dat continu gevoed wordt. Het draait in de chemie veel om het creëren van draagvlak in je omgeving. Er is weerstand tegen een chemisch bedrijf, zeker als het dicht bij een woonwijk en andere bedrijven ligt en daar moet je op een verstandige manier mee omgaan. Ik vind dat DuPont dat goed doet. Na de constatering van de verhoogde uitstoot van HFP is het meteen gemeld bij de Omgevingsdienst en er is ook open over gecommuniceerd.

Als bedrijf lig je op zo’n moment meteen onder een vergrootglas bij de media. Dat hoort er bij en houdt je in zekere mate ook scherp. Zeker na de ramp bij Chemie Pack leeft elk chemisch bedrijf tegenwoordig in een glazen kooi. Daar zul je mee moeten leven. Ik vind dat DuPont een sterk verantwoordelijkheidsgevoel heeft en er alles aan doet om een goede werkgever en een goede buur te zijn. Als Adviescollege worden wij regelmatig geïnformeerd en geraadpleegd en er wordt goed naar ons geluisterd. Die transparantie in combinatie met een scherpe blik gericht op veiligheid en milieu vind ik een absolute meerwaarde van DuPont.”

20

6.2 Communicatie met de omgeving

6.3 Sponsoring

DuPont communiceert op verschillende manieren met de omgeving. Hieronder volgen enkele voorbeelden: • Du Pont de Nemours (Nederland) B.V. heeft een eigen website met informatie en filmpjes over onder meer de vestiging in Dordrecht. • Ieder jaar wordt in een Responsible Care Jaarverslag een toelichting gegeven op de ontwikkelingen en de milieuprestaties bij DuPont Dordrecht. • In het voorjaar van 2012 werden met de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid twee informatiebijeenkomsten voor omwonenden georganiseerd over de nieuwe milieuvergunning. • In 2012 is de nieuwsbrief DuPont Inzicht twee keer verschenen. In deze nieuwsbrief voor omwonenden staat onder andere informatie over veiligheid en milieu, een bericht van de site manager en ander voor de buurtbewoners relevant nieuws. • Begin oktober heeft DuPont naar aanleiding van de verhoogde emissie bij Viton® in de lokale media een ingezonden brief van de site manager gepubliceerd. Deze brief was gericht aan de buren. • In 2012 zijn diverse groepen op de site rondgeleid. Leerlingen van middelbare scholen en ook vertegenwoordigers van andere bedrijven en organisaties lieten zich informeren over DuPont.

• DuPont heeft al jaren een relatie met het bezoekerscentrum van de Hollandse Biesbosch in Dordrecht. Ook in 2012 heeft DuPont de activiteiten van het centrum gesponsord. In april hebben medewerkers van DuPont en familieleden geholpen bij het aanleggen van een pad in het Beverbos. Andere projecten die werden gesponsord zijn onder meer: • Dordt in Stoom, het grootste stoomevenement in Nederland. • Open monumentendag. • Wijkvereniging De Rietschors heeft een bijdrage gekregen voor de organisatie van het jaarlijkse wijkfeest. • Krijten met kinderen. • De wandelvierdaagse van Woon- en Zorgcentrum De Merwelanden.

Tal van groepen - waaronder scholen - werden op het terrein ontvangen en kregen uitleg over het werk bij en de producten van DuPont Dordrecht. DuPont onderhoudt contacten met regionale en landelijke media, er worden regelmatig persberichten over ontwikkelingen bij DuPont verstuurd en interviews gegeven aan de media. De verhoogde uitstoot bij de Viton® fabriek heeft veel aandacht in de media gehad.

In kidslabs maken basisscholieren kennis met wetenschap en chemie.

Bijeenkomst Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid.

“DuPont speelt in mijn leven een hele kleine rol. Ik weet dat het een chemische fabriek is. Ik heb 36 jaar een werktuigbouwkundig adviesbureau gehad en over de hele wereld gewerkt. Ik ken het bedrijfsleven dus goed, maar van chemie heb ik geen verstand.” Dat zegt de heer Boudewijns, bewoner van De Merwelanden. Hij vervolgt: “Ik ben er totaal niet bang voor. Kennissen hebben het soms over de dreiging van De Staart, maar die zie ik niet zo. Natuurlijk, er kan altijd wel eens wat gebeuren, maar dat is dan zeer lokaal en wordt direct aangepakt. Het is dus nooit zo dat DuPont in een keer totaal ontploft. Treinen met gevaarlijke stoffen die vlak langs je huis rijden of tankauto’s die je passeert op de snelweg, dat vind ik pas riskant. Maar bij zo’n fabriek als DuPont is het gewoon goed geregeld. Dat weet ik van mensen die er werken of gewerkt hebben. Veiligheid heeft bij DuPont de hoogste prioriteit en daar is heel veel aandacht voor. Wij zijn op 28 mei 2010 naar De Merwelanden verhuisd. Mijn vrouw was toen al acht jaar aan het dementeren en het ging thuis echt niet meer. We kwamen van de Generaal S.H. Spoorstraat waar we 23 jaar hebben gewoond. Ook daar heb ik nooit een gevoel van onveiligheid gehad. Ik weet dat DuPont actief is in de gemeente en veel sponsort, maar zelf heb ik daar niet mee te maken. Naar Open Dagen hoef ik als 82-jarige niet meer zo nodig. Ik heb nog nooit iets geroken van DuPont, maar dat zou aan mijn reukvermogen kunnen liggen. Alleen bij oostenwind hoor ik wel eens wat geluid, maar meestal waait de wind uit een andere richting. Het maakt me ook niet uit, ik woon hier meer dan ideaal.” 21

Met het Community Fund ondersteunt DuPont organisaties die duurzaamheid in de samenleving versterken.

6.4 Fondsen

6.5 Controlerende overheden

Met het Community Fund ondersteunt DuPont organisaties die de duurzaamheid in de samenleving versterken. Dat kunnen projecten zijn die in sociaal opzicht mensen meer kansen bieden, mensen economisch meer onafhankelijk maken of de natuurlijke leefomgeving beschermen.

In 2012 is DuPont gecontroleerd door • Provincie Zuid-Holland • Nederlandse Emissieautoriteit • Ministerie van Infrastructuur en Milieu • Arbeidsinspectie • Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid • Rijkswaterstaat directie Zuid-Holland • Waterschap Hollandse Delta • Inspectie Leefomgeving en Transport

Eind 2012 heeft Stichting Steunpunt Voedselbank Dordrecht een cheque ter waarde van 6.500 dollar gekregen van DuPont. Met dit bedrag kwam de verzelfstandiging van de Voedselbank Dordrecht een stap dichterbij. De Voedselbank speelt een belangrijke maatschappelijke rol in de Dordtse samenleving. DuPont ondersteunt dit werk dat veel vrijwilligers doen voor Dordtenaren die moeilijk rondkomen van harte. De donatie uit het Community Fund van DuPont aan de Voedselbank Dordrecht past goed in de gedachte van DuPont dat er voldoende voedsel moet zijn voor alle mensen in de wereld. Daarnaast hebben drie DuPont-medewerkers een Volunteer Recognition Award ontvangen voor hun vrijwilligerswerk en een bedrag van 1.000 dollar dat zij beschikbaar stelden aan de organisatie waarvoor zij dit werk doen.

6.6 Lidmaatschap van organisaties DuPont Dordrecht participeert in diverse nationale, regionale en lokale organisaties. De belangrijkste lidmaatschappen zijn: • Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) • Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) • Werkgevers Drechtsteden  

22

PERSONEEL EN ORGANISATIE

7.1 Missie en visie afdeling Human Resources In een inspirerende werkomgeving kunnen medewerkers, teams en business units hun efficiency en effectiviteit verhogen om zo hun doelen te bereiken en nieuwe uitdagingen aan te gaan. De afdeling Human Resources (HR) wil de medewerkers van DuPont Dordrecht zo goed mogelijk ondersteunen in het belang van gezonde winstgevende groei. De afdeling wil een betrouwbare partner zijn voor de klanten, de verschillende productie-eenheden en afdelingen op het terrein. Daartoe anticipeert HR op interne en externe ontwikkelingen met instrumenten die helpen de waarde van HR voor de business te maximaliseren.

7.2 Medewerkers Het aantal medewerkers wereldwijd verspreid over de verschillende regio’s waarin DuPont actief is, ziet er als volgt uit. Regio Aantal medewerkers % Mannen % Vrouwen Verenigde Staten 35.370 74 26 Latijns-Amerika 7.200 65 35 Canada 1.370 69 31 Europa, Midden-Oosten en Afrika 17.460 78 22 Asia Pacific 11.130 72 28 Totaal 72.530 72 28

Eind 2012 bedroeg het aantal medewerkers van DuPont Dordrecht 876.

In 2012 heeft DuPont 37 nieuwe medewerkers in dienst genomen. De afgelopen zes jaar waren dat er 163. Aantal nieuwe medewerkers 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

Aanname nieuwe medewerkers

2006

2007

2010

2011

2012

Leeftijdopbouw 2012 250 221

200 168

150

141 129

62

50

600

37

60 45

13

0

500

CAO

aantal

<25

25-29

30-34

35-39

40-44 45-49

50-54

55-59

60-64

leeftijd

P&M

400 300 200 100 0

2009

De gemiddelde leeftijd van de medewerkers bij DuPont Dordrecht was in 2012 47 jaar. In 2011 was dat nog 48 jaar. Onderstaand een grafiek van de leeftijdopbouw in 2012.

100

Aantal medewerkers

2008

Man

Vrouw

De conclusie is dat de gemiddelde leeftijd nog steeds hoog ligt en dat er in de toekomst dus veel nieuw personeel nodig is vanwege pensionering. Vanuit dat oogpunt besteedt DuPont veel aandacht aan de werving en selectie van nieuwe mensen en het promoten van een baan bij DuPont en in de chemie. 23

Onder meer deze negen leerwerkers behaalden in 2012 hun MBO-diploma.

7.3 Strategisch personeelsbeleid Om voorbereid te zijn op de toekomstige uitstroom van medewerkers worden nu nieuwe mensen aangetrokken en opgeleid. Via zogenoemde leerwerktrajecten worden jongeren binnen het bedrijf opgeleid. In 2012 hebben 13 leerwerkers een diploma behaald voor operator, onderhoudsmonteur of laborant. Een aantal van hen kreeg bij DuPont een baan aangeboden. Ook waren er in 2012 ongeveer 30 stagiairs en afstudeerders actief bij DuPont op verschillende afdelingen. Daarnaast heeft DuPont op universiteiten en hogescholen voorlichting en/of gastlessen gegeven. Ook zijn leerlingen en studenten op bezoek geweest bij DuPont om het werken in de chemische industrie van dichterbij te bekijken. Het bedrijf hoopt op die manier jongeren die van school komen te interesseren voor de chemie in het algemeen en DuPont in het bijzonder. DuPont blijft continu op zoek naar ingenieurs.

Om het huidige jong ingestroomde personeel vast te houden, zijn rondetafelgesprekken gevoerd met jonge ingenieurs. In deze gesprekken staan hun ervaringen en wensen centraal. Wat missen ze en welke aanvullende mogelijkheden zouden ze willen hebben?

7.4 Opleidingen en trainingen Besloten is de leerwerktrajecten verder te intensiveren. Er zijn daarom momenteel 41 leerwerkers in opleiding voor operator, medewerker maintenance en laborant. Daarnaast volgen nog eens 20 DuPont-medewerkers een opleiding om zich te bekwamen tot operator of medewerker maintenance. 19 medewerkers zijn gestart met de opleiding milieukunde, niveau 4. In totaal zijn er dus 80 mensen in opleiding.

Manage your Energy In 2012 is als onderdeel van het ‘Veiligheid op groen’ programma ‘Manage your Energy’ gestart. Centrale boodschap van dit programma is dat medewerkers hun energie moeten verdelen en aandacht moeten hebben en houden voor hun mentale gezondheid. Het programma wordt ondersteund met ‘teasers’ die het belang van het nemen van een pauze benadrukken en medewerkers attendeert op de mogelijkheden voor ondersteuning door externe coaches.

“In een inspirerende werkomgeving kunnen medewerkers hun efficiency en effectiviteit verhogen om zo hun doelen te bereiken en nieuwe uitdagingen aan te gaan”. 24

Het motto van de OR is:

“één ons invloed is meer waard dan tien kilo macht”

Voorzitter Ed Ringelberg (2e van rechts vooraan) met de leden van de Ondernemingsraad in 2012.

7.5 Ondernemingsraad De Ondernemingsraad (OR) van DuPont Dordrecht telt 13 leden. Zij behartigen de belangen van de medewerkers van de site in Dordrecht. Voorzitter Ed Ringelberg van de OR blikt terug op 2012. “Het kernwoord van de OR is constructieve samenwerking. We hebben ook in 2012 geprobeerd daar zo goed mogelijk invulling aan te geven. Dat is bijna altijd gelukt behalve wat betreft de pensioenregeling voor nieuwe medewerkers. Het besluit hierover is niet in samenspraak

met de OR en de vakbonden genomen. Voor de OR was 2012 een verkiezingsjaar. De OR heeft ten opzichte van 2011 een aantal nieuwe leden. Het was ook het jaar met zwaarwegende besluiten. In het overleg met de directie stond vaak de personeelsbezetting centraal. Onderwerpen zoals de samenwerking met een logistieke partner en de pensioenregeling voor medewerkers vergden veel daadkracht van de OR. Op tal van gebieden heeft de OR instemming verleend en/of advies gegeven, zoals over het standaardiseren en vereenvoudigen van het promotiebeleid om zo meer vrouwen in hogere salarisschalen/functies te krijgen. Een andere adviesaanvraag betrof de uitbesteding van de

kleurenlijn bij Delrin® waardoor in 12 tot 24 maanden 25 arbeidsplaatsen zouden komen te vervallen. Voorwaarde voor de instemming van de OR was dat het boventallige personeel via een herplaatsingsprocedure werd begeleid naar nieuwe vacatures op de site.” Als andere concrete resultaten noemt hij de vernieuwde kleedruimten voor VSOP. Ook is in 2012 in samenspraak met de directie het besluit genomen een Arbo-commissie in te stellen. Deze bestaat uit zes personen, onder wie vier OR-leden. De commissie houdt zich specifiek bezig met allerhande zaken op het gebied van arbeidsomstandigheden.

25

7.6 Ziekteverzuim en preventie

Ziekteverzuimpercentage 2011 en 2012 DuPont Dordrecht

In 2012 bedroeg het ziekteverzuim bij DuPont Dordrecht 3,01%, in 2011 was het 2,8% (zie grafiek hiernaast). Hoewel dit een lichte stijging is, is het in vergelijking met de benchmark in de hele industrie nog steeds een goed resultaat. Helaas neemt het aantal medewerkers dat gedeeltelijk arbeidsongeschikt is en dus herplaatst moet worden toe. Dit heeft onder andere te maken met de relatief hoge gemiddelde leeftijd bij DuPont. In 2012 waren er ten opzichte van 2011 minder werknemers die de Arbodienst bezochten met problemen die aan het werk gerelateerd zijn. Het aantal bezoeken aan de fysiotherapeut liep in 2012 verder terug. Er zijn regelmatig werkplekonderzoeken gedaan en ergonomische adviezen gegeven over de inrichting van de werkplek.

7.7 Fatigue Management

7.8 ADVV Team

In 2012 hebben leidinggevenden het alcohol- en drugsbeleid van DuPont Dordrecht in hun teams besproken en alle medewerkers hebben op hun huisadres een brochure ontvangen. In deze brochure wordt onder andere het beleid van DuPont Dordrecht op het gebied van alcohol en drugs uiteengezet en ook wordt aandacht besteed aan de signalen die kunnen duiden op eventueel overmatig gebruik van alcohol en/of drugs, en de maatergelen die genomen kunnen worden om gebruik ervan tegen te gaan. Daarnaast is een intern overleg gestart met een brede vertegenwoordiging van de site over het invoeren van een testbeleid.

Speciaal voor de medewerkers van de ploegendienst is een training fatigue management ontwikkeld. Het doel van deze training is medewerkers inzicht te geven in welke factoren bijdragen aan vermoeidheid en mindere capaciteit en hoe je die vermoeidheid en mindere capaciteit kunt managen. Achtergrond van deze training is de ramp bij een olieraffinaderij in Texas die mede veroorzaakt is door de vermoeidheid van operators. Naar aanleiding van dit incident is een standaard (RP-755) voor fatigue management ontwikkeld voor de (petro)chemie. Sinds 2011 is deze standaard onderdeel van het veiligheidssysteem van DuPont.

Het Alle Dagen Veilig en Vitaal Team (ADVV) heeft in 2012 verschillende activiteiten ontplooid. Zo is er opnieuw een programma aangeboden om af te vallen met online begeleiding. Verder is er veel aandacht besteed aan veiligheid buiten de poort en zijn er appels tijdens de shift uitgedeeld om medewerkers in ploegendienst bewust te maken van gezond eten. Bovendien zijn verschillende initiatieven genomen om in 2013 te realiseren.

“Alle dagen veilig en vitaal” 26

GRI G3 INDEX Profile or GRI Element Indicator

Page Number

Profile or GRI Element Indicator

Page Number

Strategy and Analysis Governance, Commitments, and Engagement 1.1 CEO Statement 3 4.1 Governance structure of the organization 1.2 Key impacts, risks, and opportunities 4 4.2 Indicate whether the Chair is also an executive officer Organizational Profile 4.3 Number of the Board of Directors that are independent and/or 2.1 Name of organization 5 nonexecutive members 2.2 Primary brands, products, and/or services 5-6 4.4 Mechanisms for shareholders and employees to provide 2.3 Operational structure 7 recommendations to the Board of Directors 2.4 Location of organization’s headquarters 7 4.5 Linkage between compensation and organization’s performance 2.5 Countries of operation 7 4.6 Process for Board of Directors to ensure conflicts of interests 2.6 Nature of ownership and legal form 7 are avoided 2.7 Markets served 7 4.7 Process for determining qualifications and expertise of the 2.8 Scale of reporting organization 7 Board of Directors 2.9 Significant changes during reporting period 7 4.8 Internally developed statements of mission or values, 2.10 Awards received in the reporting period codes of conduct, and principles 4.9 Procedures for overseeing economic, environmental, and Report Parameters social performance 3.1 Reporting period 8 4.10 Process for evaluating the highest governance body’s performance * 3.2 Date of most recent previous report 8 4.11 Explanation of whether and how precautionary approach is 3.3 Reporting cycle 8 addressed 3.4 Contact point for questions regarding the report 8 4.12 Externally developed economic, environmental, and social 3.5 Process for defining report content * charters, principles, or other initiatives 3.6 Boundary of the report * 4.13 Memberships in associations and/or advocacy organizations 3.7 Specific limitations on the scope or boundary of the report * 4.14 List of stakeholder groups 3.8 Basis for reporting that can significantly affect comparability * 4.15 Basis for identification and selection of stakeholders 3.9 Data measurement techniques and bases of calculations * 4.16 Approaches to stakeholder engagement 3.10 Explanation of the effect of any re-statements of information * 4.17 Key topics and concerns raised through stakeholder engagement 3.11 Significant changes from previous reporting periods 7 Economic Performance Indicators 3.12 Table identifying location of the Standard Disclosures * 3.13

Policy and current practices regarding external assurance

*

* * * * * * * * *

* * 19 22 * * *

27

GRI G3 INDEX Profile or GRI Element Indicator

Page Number

Economic Summary EC1 Economic value generated and distributed EC2 Financial implications and other risks and opportunities due to climate change EC3 Coverage of defined benefit plan obligations EC4 Significant financial assistance received from government EC5 Range of ratios of standard entry level wage compared to minimum wage EC9 Indirect economic impacts Environmental Performance Indicators Environmental Summary EN3 Direct energy consumption by primary source EN4 Indirect energy consumption by primary source EN5 Energy saved due to conservation and efficiency improvements EN6 Initiatives to provide energy-efficient or renewable energy-based products EN8 Total water withdrawal by source EN9 Water sources significantly affected by water withdrawal EN10 Percentage and total volume of water recycled and reused EN12 Description of significant impacts on biodiversity EN13 Habitats protected or restored EN14 Strategies, current actions, and future plans for management biodiversity impacts EN16 Total direct and indirect greenhouse gas emissions by weight EN18 Initiatives to reduce greenhouse gas emissions and reductions achieved EN20 NOx, SOx, and other significant air emissions by type and weight

14-17 * * * * * * 9 * * 12 * 11 11 11 11 * * 10 10 10

Profile or GRI Element Indicator EN22 EN23 EN25 EN26 EN30

Page Number

Total weight of waste by type and disposal method Total number and volume of significant spills Biodiversity value of water bodies and related habitats Initiatives to mitigate environmental impacts of products and services Total environmental protection expenditures

12 13 11 12-13 12-13

Labor Practices Performance Indicators Labor and Human Rights Summary * LA1 Total workforce by employment type 23 LA2 Total number and rate of employee turnover * LA3 Benefits provided only to full-time employees * LA4 Percentage of employees covered by collective bargaining agreements * LA5 Minimum notice period(s) regarding significant operational changes * LA7 Rates of injury, occupational diseases, lost days, absenteeism, and total number of work-related fatalities 26 LA8 Education programs for workforce, their families, and community members 24 LA11 Programs for skills management and lifelong learning 24 LA12 Percentage of employees receiving regulator performance and career development reviews 24 Human Rights Performance Indicators HR6 Operations identified as having significant risks for child labor * HR7 Operations identified as having significant risk for forced or compulsory labor * 28

GRI G3 INDEX Profile or GRI Element Indicator

Page Number

Society Performance Indicators Society Summary SO5 Public policy positions and participation in public policy development and lobbying SO6 Total value of contributions to political parties Product Stewardship Performance Indicators Product Stewardship Summary PR1 Life cycle stages of health and safety impacts PR2 Total number of incidents of non-compliance with regulations and voluntary codes PR3 Information required by procedures PR4 Incidents of non-compliance of labeling PR5 Practices related to customer satisfaction PR6 Adherence to laws, standards, and voluntary codes related to marketing communications PR7 Incidents of non-compliance with marketing communications

19-22 19-22 * * * * * * * * *

*) see 2012 Global Reporting Initiative Report 29

Du Pont de Nemours (Nederland) B.V. Baanhoekweg 22 3313 LA Dordrecht Postbus 145 NL - 3300 AC Dordrecht T +31 (0)78 630 10 11 nl.dupont.com