reportage Elk werk wordt afgedrukt op een hoge kwaliteit fotopapier, verlijmd, en overgoten met een laag epoxyhars. Hierdoor worden de kleuren van de bloemen nog intenser. Untitled (nr. 58), 100 x 100 cm en 130 x 130 cm, 2012.
Kunst bloemen
Een vlammende rood-witte tulp krijgt bezoek van een waterjuffer. Een oranjerode keizerskroon reikt vorstelijk naar het licht. Met oneindig veel geduld componeert Bas Meeuws zijn fotografische bloemstillevens. En die ogen bedrieglijk echt. Fotografie Bas Meeuws 26 m T C
|
d e c e m b e r 2 01 2
Tekst Mariëtte Schrader
reportage
Bas Meeuws: “Schilder Balthasar van der Ast (1593/1594-1657) bewonder ik om de open structuur van zijn boeketten. Hij vormde mijn inspiratiebron bij het samenstellen van dit bloemstilleven in een vaas van Plateelbakkerij Rozenburg.”
B
Een boeket van louter gevlamde tulpen. Bas Meeuws bracht deze mee uit de Hortus Bulborum in Limmen, de enige bollentuin ter wereld waar vierduizend soorten tulpen en andere voorjaarsbolgewassen groeien. Untitled (nr. 53), 56 x 80 cm en 81 x 115 cm, 2011. 28 m T C
|
d e c e m b e r 2 01 2
Pas in tweede instantie ontdek je dat het geen geschilderd boeket is
loemen waren in de zeventiende eeuw onbetaalbaar voor de gewone sterveling. Een geschilderd boeket kostte destijds minder dan een vaas echte bloemen. Zelfs voor genreschilders waren de meeste bloemen te kostbaar en daarom schilderden zij deze na uit bloemenboeken. De werkwijze van Bas Meeuws is hiermee vergelijkbaar. Voor zijn monumentale fotowerken put hij uit zijn eigen digitale bibliotheek. Hoe komt een hedendaagse fotograaf aan zo’n typisch zeventiende-eeuws thema? “Toen ik als autodidact met fotograferen begon, ging mijn voorkeur aanvankelijk uit naar vanitas-taferelen. De symboliek sprak mij aan. Ik ben me daarin verder gaan verdiepen en kwam toen vanzelf uit bij de Gouden Eeuw, waarin bloemstillevens een populair genre vormden. Uitgangspunt is dat ik mijn werk in mijn eigen huis zou willen ophangen en dat zag ik met schedels niet zo snel gebeuren. Bloemen staan symbool voor de ijdelheid van de mens en voor de vergankelijkheid van het aardse leven. Bovendien ben ik een groot bloemenliefhebber. Ik kan intens genieten van hun fluweelachtige textuur, uiteenlopende vormentaal en kleurenpalet. Ik wil die schoonheid vangen. Mijn fotografische bloemstillevens kun je zien als een ode aan de natuur. Als ik die snaar weet te raken, ben ik zielsgelukkig.” Welke zeventiende-eeuwse schilders inspireren u? “Ambrosius Bosschaert, Jan Brueghel de Oude, Hans Bollongier en Balthasar van der Ast. Zij inspireren niet alleen mij, met hun vakmanschap en geduld, maar ook andere hedendaagse kunstenaars als fotograaf Margriet Smulders. Schitterend hoe zij bloemen in het water laat weerspiegelen.” Welk fototoestel gebruikt u? “Een digitale spiegelreflexcamera met een hoge resolutie. Daarmee kan ik hyperrealistische beelden maken die ik ogenschijnlijk eindeloos kan vergroten. Je kunt de bloemen bijna aanraken.” Hoe gaat u te werk? “Eerst raadpleeg ik mijn bibliotheek, waarin inmiddels meer dan vijfduizend digitale beelden van individuele bloemen zijn opgenomen. Deze heb ik stuk voor stuk met dezelfde belichting gefotografeerd tegen een zwarte achtergrond. Vervolgens componeer ik op mijn beeldscherm ≥
reportage
Boven Untitled (nr. 42), 78 x 100 cm en 102 x 130 cm, 2011. Linkerpagina Untitled (nr. 73), 77 x 100 cm en 100 x 130 cm, 2012. m T C | d e c e m b e r 2 01 2 31
Boven Untitled (nr. 42), 78 x 100 cm en 102 x 130 cm, 2011. Rechterpagina Untitled (nr. 73), 77 x 100 cm en 100 x 130 cm, 2012. 32 m T C
|
d e c e m b e r 2 01 2
reportage
Afhankelijk van de complexiteit kost het maken van één stilleven vijftig tot honderd uur
Boven ‘Untitled’ (nr. 71) 75 x 100 cm en 98 x 130 cm, 2012. Groen boeket in een vaas van de Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg met diverse grassoorten, bamboe, koren en een takje conifeer. De grote tulp lijkt het vlindertje te willen vangen.
Agenda
Het werk van Bas Meeuws is van 7 april t/m 19 mei 2013 te zien bij Galerie Broft / Van der Horst, Noordeinde 51, Den Haag (070) 362 86 24, www.broftvanderhorst.com. De prijzen variëren van € 295 voor een Bas Meeuws enkele tulp (20 x 30 cm) tot € 1.900 of meer voor een boeket, afhankelijk van de afmetingen en de complexiteit van de voorstelling.
verschillende bloemen tot een stilleven. Dat gebeurt bloem voor bloem en stengel voor stengel.” Wie goed kijkt, ontdekt dat er meer aan de hand is. “Zo’n bloemstilleven is nooit natuurgetrouw, want net als mijn voorgangers in de Gouden Eeuw schik ik bloemen uit alle jaargetijden tot boeketten. Deze staan symbool voor de overvloed van het paradijs. Dan kan de toeschouwer bijvoorbeeld naast een ontluikend amandelroosje, een bloeiende trompetnarcis of een uitgebloeide dahlia ontdekken. Soms geef ik een bloem een geheel andere kleur, stengel of blad. Zo zie je boven in mijn bloemstilleven met de knalrode vaas een viooltje met een extreem lange steel. Of ik beeld een bamboescheut af die je op een zeventiende-eeuws stilleven niet gauw zult aantreffen. Hierdoor ontstaat een extra laag, een vervreemdend effect. Want pas in tweede instantie ontdek je dat het niet gaat om een boeket uit de Gouden Eeuw, maar om een hedendaagse variant.” En vervolgens? “Met Photoshop verwijder ik de zwarte randjes die nog langs de contouren van de bloemen zichtbaar zijn. Daarin kan ik volledig opgaan. Het is bijna meditatief. Hier en daar voeg ik nog wat schaduw toe zoals onder een slakje dat langs een stengel omlaag kruipt. Afhankelijk van de complexiteit van het stilleven kan met het maken van een fotowerk wel vijftig tot honderd uur zijn gemoeid. Soms maken de verwelkte bloemen die ik afbeeld me enigszins melancholisch.” Heeft u een favoriete bloem? “Dat is de tulp en dan vooral de gevlamde soorten waarvan de oorsprong teruggaat tot de zeventiende eeuw. Het is fascinerend om een tulp binnen amper een week te zien veranderen van een strakke knop in een barokke bloem. Vlak voordat de blaadjes uitvallen, vind ik de tulp op zijn mooist.” Wat wordt uw volgende onderwerp? “Voorlopig ga ik zeker door met bloemstillevens. Ik heb nog zo veel ideeën. Zo wil ik binnenkort van één tulp een heel boeket samenstellen door de bloem in verschillende stadia af te beelden: in dichte knop, ontluikend, in volle bloei en half vergaan.” ≤ Bas Meeuws (06) 43 16 76 77, www.basmeeuws.com
34 m T C
|
d e c e m b e r 2 01 2
