Erfgoedgemeenschap Doel & Polder
Relicten te Doel en Kieldrecht opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed
21 oktober 2010 door Denis Malcorps
Onderstaande luchtfoto geeft de geplande ‘Ontwikkelingszone Saeftinghe’ weer zoals deze wordt afgebakend in het Plan-MER voor het ‘Strategisch Plan voor de haven van Antwerpen’ onder de naam ‘Maatschappelijk Meest Haalbaar Alternatief’. De invulling hiervan staat nog niet vast.
Ontwikkelingszone Saeftinghe (Bron: Google Earth, Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)
Deze afbakening dient als basis voor de indeling van de relicten die zijn vastgesteld door het VIOE. Het eerste deel omvat alle relicten die binnen deze zone vallen. Deze groep is opgesplitst in relicten die gelegen zijn in de dorpskern van Doel en relicten gelegen in de omringende polders. Het tweede deel omvat de resterende relicten die gelegen zijn in de polders tussen Doel en Kieldrecht, o.a. in de gehuchten Ouden Doel, Prosperpolder, Saftingen en Zoetenberm. Het laatste deel bevat alle relicten die in vorige jaren zijn gesloopt in het kader van de afbraakpolitiek in Doel en twee hoeves die zijn gesloopt omdat deze gelegen waren in een nieuw aangelegd natuurgebied. Per onderdeel zijn de relicten gerangschikt volgens straatnaam. Alle gegevens zijn afkomstig uit de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed. Onderstaande tabel maakt de som van alle relicten volgens categorie.
Totaal Relicten gelegen binnen de Ontwikkelingszone Saeftinghe - Dorpskern Doel - Omringende polders Relicten gelegen buiten de Ontwikkelingszone Saeftinghe Gesloopte relicten
40 27 13 16 13
2
Relicten gelegen binnen de Ontwikkelingszone Saeftinghe: Dorpskern Doel Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Camermanstraat 4 Gemeentehuis, hoekhuis Tweede helft 18e eeuw Bewaard 17193
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Camermanstraat 27 Enkelhuis, dorpswoning Derde kwart 19e eeuw Bewaard 17195
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Camermanstraat 39 Breedhuis, stadswoning Vierde kwart 19e eeuw Bewaard 17198
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Camermanstraat 43 Dubbelhuis, dorpswoning 19e eeuw Bewaard 17199
Adres: Engelsesteenweg 47 Omschrijving: Art Deco villa, voormalige burgemeester-woning en restaurant ‘Villa De Bergeyck’ Datering: Eerste helft 20e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17207
3
Adres: Engelsesteenweg 8 Omschrijving: Schoolgebouw, voormalige jongensschool, Café ‘De Doolen’ Datering: Vierde kwart 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17204
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Hooghuisstraat 10 Bakstenen huis, dorpswoning Derde kwart 19e eeuw Bewaard 17216
Adres: Hooghuisstraat 12 Omschrijving: Alleenstaand neoclassicistisch herenhuis, voormalige dokterswoning Datering: Derde kwart 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17217
Adres: Hooghuisstraat 17 Omschrijving: Arbeidershuisje van dubbelhuistype, arbeiderswoning Datering: Derde kwart 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17218
Adres: Hooghuisstraat 21 Omschrijving: Boerenburgerhuis op het einde van een doodlopende straat Datering: Derde kwart 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17219
4
Adres: Hooghuisstraat 8 Omschrijving: Belangrijk landhuis gekend onder de naam “Hooghuis”, historisch verbonden met Rubens, voormalig buitenverblijf, voormalige zetel van het polderbestuur, voormalig café, doet dienst als tentoonstellings-ruimte, authentiek interieur, beschermd monument Datering: 1613-1614 Toestand: Bewaard ID: 17215 Adres: Hooghuisstraat znr Omschrijving: Parochiekerk Onze-Lieve-VrouweHemelvaart, Neoclassicistisch, ontworpen door Louis Roelandt, oorlogsmonument en dorpspomp aanwezig, authentiek hekkenwerk voor kerkhof, historisch interieur, het orgel is een beschermd monument Datering: 1851-1854 Toestand: Bewaard ID: 17214 Adres: Hooghuisstraat 6 Omschrijving: Pastorie, belangrijk alleenstaand classicistisch baksteengebouw, mogelijk oudere kern, XIXe eeuw koetshuis, Datering: Eerste helft 18e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17212
Adres: Hooghuisstraat 2-4 Omschrijving: School, voormalig klooster met kapel, voormalige kostschool, Datering: Tweede kwart 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17211
5
Adres: Liefkenshoekstraat 2-10 Omschrijving: Beluikje van vijf huizen in spiegelbeeldschema, binnenkoer met twee latrines Datering: Tweede helft 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17220
Adres: Parkstraat znr Omschrijving: Neogotische kapel Onze-LieveVrouwe der Polders, bekroond met Mariabeeld Datering: 1862 Toestand: Bewaard ID: 17228
Adres: Pastorijstraat 12 Omschrijving: Diephuisje met oudere kern, dorpswoning Datering: 17e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17234
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Pastorijstraat 13 Dubbelhuis, dorpswoning Derde kwart 19e eeuw Bewaard 17235
6
Adres: Pastorijstraat 16 Omschrijving: Enkelhuis met oude kern, burgerhuis Datering: Tweede helft 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17236
Adres: Pastorijstraat 19 Omschrijving: Rijhuis met vermeldenswaardige deuromlijsting, burgerhuis Datering: 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17237
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Pastorijstraat 21 Bakstenen burgerhuis Derde kwart 19e eeuw Bewaard 17238
Adres: Pastorijstraat 44 Omschrijving: Vernieuwd boerenhuis met vermeldenswaardige oude schuur Datering: / Toestand: Verbouwd ID: 17239
7
Adres: Pastorijstraat 8 Omschrijving: Dubbelhuis met oude kern, burgerhuis, café ‘Doel 5’ Datering: / Toestand: Bewaard ID: 17232
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Pastorijstraat 9 Dubbelhuis, dorpswoning Tweede kwart 19e eeuw Verbouwd 17233
Adres: Scheldemolenstraat 6 Omschrijving: Windmolen, één van de oudste stenen molens van Vlaanderen, in de dijk geprangd met zeer diepe funderingen, sinds 1927 in onbruik, voormalig museum, gebruikt als Duitse schutstoren, nu restaurant ‘De Molen’, beschermd monument Datering: 1613-1614 Toestand: Bewaard ID: 17242 Adres: Vissersstraat 10 Omschrijving: Neoclassicistisch boerenburgerhuis, vroeger ook een bakstenen langsschuur uit 1898 Datering: Tweede helft 19e eeuw Toestand: Bewaard ID: 17245
8
Adres: Vissersstraat 11 Omschrijving: Vernieuwd woonhuis met vermeldenswaardig aanbouwsel Datering: Vierde kwart 19e eeuw Toestand: Verbouwd ID: 17246
9
Relicten gelegen binnen de Ontwikkelingszone Saeftinghe: omringende polders Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID: Adres: Omschrijving:
Dreefstraat 1 Open polderhoeve met woonhuis, twee opmerkelijke schuren en gekasseide binnenkoer, voormalig café ‘Den Driewieler’ 1930 Bewaard 17202
Datering:
Dreefstraat 3 Boerderij met woonhuis (1830), grote langsschuur (1800) en kleinere remise Eerste kwart 19e eeuw
Toestand: ID:
Bewaard 17203
Adres: Omschrijving:
Nieuw Arenbergstraat 13 Dubbele dwarsschuur onder de naam ‘Hertoghoeve’ Vierde kwart 18e eeuw Bewaard 208952
Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID: Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Oostlangeweg 9 Historische hofstede met bakstenen woonhuis (1904) en langsschuur (1902), gekend onder de naam ‘Olifantshoef’, afgebrand en heropgebouwd rond 1900, bakoven Eerste kwart 20e eeuw Bewaard 17224 Oostlangeweg 28 Hoeve met woonhuis en schuur, ingemetselde kapel aanwezig Tweede helft 19e eeuw Bewaard 17226
10
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving:
Oud Arenberg 75 Hoeve met langsschuur en woonhuis, gelegen aan een kruispunt Vierde kwart 18e eeuw Bewaard 208953
Oud Arenberg 83 Open hoeve met oude en recente schuur, woonhuis is gesloopt in het verleden Eerste kwart 20e eeuw Deels bewaard 17338
Datering: Toestand: ID:
Oud Arenberg 111 Breedhuis met lange dwarsschuur, voormalige herberg ‘Het Oud Hoefijzer’, Eerste kwart 19e eeuw, 20e eeuw Bewaard 17390
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Oude Sluisstraat 1 Langsschuur Tweede helft 19e eeuw, 1907 Bewaard 208947
11
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Oude Sluisstraat 3 Boerenburgerhuis met fraaie voortuin 1930 Bewaard 17227
Adres: Omschrijving:
Saftingen 13 Langsschuur in het gehucht Saftingen, woonkern gaat terug tot 18e eeuw Vierde kwart 19e eeuw Bewaard 208948
Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Saftingen 20 Bakstenen boerenhuisje met dwarsschuur Tweede helft 19e eeuw Bewaard 17240
Saftingen 36 Dubbelhuis met dwarsschuur, vormt het uiteinde van de Engelsesteenweg Eerste helft 20e eeuw Bewaard 17241
12
Relicten gelegen buiten de Ontwikkelingszone Saeftinghe: polders tussen Doel en Kieldrecht Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID: Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID:
Belgische Dreef 5-7, 7A, 8 Gebouwengroep opgetrokken als herenhoeve bestaande uit een woonhuis, twee langsschuren en twee paardenstallen, gekend onder de naam ‘Prosperhoeve’ en ‘Groothof’, opgetrokken door hertog Prosper van Arenberg, maalstoel en melkerij, beschermd monument 1851 Bewaard 17354 Gemenestraat 7 Bakstenen dubbelhuis in traditionele stijl, gekend onder de naam ‘Hof ter Wheele’, gekasseide toegangsweg 18e eeuw Bewaard 83529
Hertog Prosperstraat 4 Open hoeve gekend onder de naam ‘Antoniushoef’, bakstenen woonhuis (1853) met grote herbouwde dwarsschuur (1942) 1853, 1942 Bewaard 17208
Hertog Prosperstraat 5-7, 8-10 Vier eenvoudige hoevetjes met voortuinen gebruikt als moestuintjes gegroepeerd rond kruispunt, verscheidene dwarsschuren Eerste kwart 20e eeuw Deels bewaard 17209
13
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Hertog Prosperstraat 6 Open hoeve gekend onder de naam ‘Josephushoef’ met langsschuur 1933 Bewaard 17210
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Hertog Prosperstraat 20 Hoeve met dwarsschuur Vierde kwart 19e eeuw Bewaard 208950
Adres: Omschrijving:
Oostlangeweg 1 Open hofstede met woonhuis en met een grote en kleine langsschuur Vierde kwart 19e eeuw Bewaard 17223
Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID:
Oud Arenberg 71 Hoeve met dubbelhuis (1923), stallen en monumentale polderschuur (1845) Tweede kwart 19e eeuw Bewaard 17386
Oud Arenberg 73 Hoeve met boerenwoning, stallen en monumentale polderschuur, gekend onder de naam ‘Hof ter Walle’, omgeven door een dubbele omwalling, toegankelijk via kasseien oprit, authentiek interieur, beschermd monument Vierde kwart 18e eeuw Bewaard 17387 14
Adres: Omschrijving:
Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Oud Arenberg 88A Houten langsschuur, één van de enigste schuren in de polder die nog voor een groot deel bestaat uit hout Tweede kwart 19e eeuw Bewaard 208955
Oud Arenberg znr Kapel Onze-Lieve-Vrouw Middelares, vervangt een oudere kapel uit 1780, 1962-1964 Bewaard 17385
Sint-Engelbertusstraat 19 Neogotisch bakstenen herenhuis, parochie van Prosperpolder 1910 Bewaard 17358
Sint-Engelbertusstraat znr Neogotische parochiekerk van het gehucht Prosperpolder 1910-1911 Bewaard 17359
15
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Westlangeweg 1 Open hoeve bestaande uit bakstenen woonhuis, koetshuis en schuur Tweede kwart 19e eeuw Bewaard 17247
Zoetenberm 17 Recent woonhuis met ankers uit 1667, eventueel oudere kern 1667 Bewaard 17251
Zoetenberm 27 Twee dubbelhuisjes omgebouwd tot boerenwoning Vierde kwart 19e eeuw Bewaard 17201
16
Gesloopte relicten Adres: Camermanstraat 21 Omschrijving: Neoclassicistisch breedhuis, voormalig gekend als ‘Hotel Europe’ Datering: 19e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17194
Adres: Camermanstraat 33 Omschrijving: Neoclassicistische dorpswoning met oudere kern, voormalig restaurant ‘’t Paviljoentje’ Datering: Derde kwart 19e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17196
Adres: Camermanstraat 37 Omschrijving: Herenhuis in empirestijl, voormalig gekend als ‘Camermanhuis’, maar 1 soortgelijk herenhuis gekend in België Datering: Tweede kwart 19e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17197 Adres: Engelsesteenweg 14 Omschrijving: Alleenstaand dubbelhuis, dorpswoning Datering: Tweede helft 19e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17205 Adres: Engelsesteenweg 2 Omschrijving: Stationsgebouw, voormalig restaurant ‘Saeftinghe’ Datering: Eerste helft 20e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17243
17
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Engelsesteenweg 20 Villa Interbellum Gesloopt 17206
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Hooghuisstraat 7 Dubbelhuis, burgerhuis Tweede kwart 19e eeuw Gesloopt 17213
Adres: Liefkenshoekstraat 24 Omschrijving: Boerderij met neoclassicistisch woonhuis en kleine langsschuur Datering: 19e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17221
Adres: Oud Arenberg 92 Omschrijving: Open hoeve met verzorgd woonhuis (1854) en vier schuren Datering: 18e eeuw, derde kwart 19e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17389
Adres: Pastorijstraat 3 Omschrijving: Bakstenen breedhuis, voormalig café ‘De Sportvriend’ Datering: Vierde kwart 19e eeuw Toestand: Gesloopt ID: 17229 18
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Pastorijstraat 4 Dubbelhuis Tweede helft 19e eeuw Gesloopt 17230
Adres: Pastorijstraat 6 Omschrijving: Dubbelhuis met oude kern, voormalig hotel ‘De Roos’, authentieke poortomlijsting Datering: Tweede kwart 17e eeuw (1645) Toestand: Gesloopt ID: 17231
Adres: Omschrijving: Datering: Toestand: ID:
Scheldemolenstraat 7 Breedhuis, burgerhuis Derde kwart 19e eeuw Gesloopt 17244
19
Brongegevens Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed: http://www.inventaris.vioe.be/dibe Vaststellingen gebeurd in oktober 2010.
20