Rekenen met procenten: leerlingenblad In de supermarkt In dit project ga je de prijzen van supermarkten vergelijken. Er zijn drie soorten opdrachten:
De prijsverschillen opzoeken van twee of meer supermarkten. De prijzen van aanbiedingen vergelijken en de prijsverschillen berekenen. Aanbiedingen kritisch bekijken. Zijn ze echt zo voordelig als ze lijken?
1. Dichtbij huis Vergelijken gaat het gemakkelijkst als winkels dezelfde of vergelijkbare producten verkopen. Let op! Aanbiedingen doen niet mee, het gaat om de reguliere prijzen, de zogeheten schapprijzen. Zet ze in een lijstje. Ga naar twee supermarkten a) Noteer in elke supermarkt de prijzen van (10 - 20) te vergelijken artikelen: een heel brood, een potje pindakaas, een kilo jong belegen kaas, een fles cola, enzovoorts. b) Gebruik Excel om de verschillen snel en overzichtelijk te noteren. Bijvoorbeeld zo in kolom A t/m C:
Afbeelding 1 - Voorbeeld van een eenvoudig vergelijkend boodschappenlijstje
c) d) e) f)
Bereken in kolom D het prijsverschil. In kolom D zie ook een negatief getal staan. Wat betekent dat? Bereken in kolom E het prijsverschil in procenten. Met de ALS-functie kun je in kolom automatisch de woorden ‘duurder’ of ‘goedkoper’ laten verschijnen. Dit zijn de gebruikte formules:
Afbeelding 2 - De formules uit Afbeelding 1 Let op het gebruik van de ALS-functie.
2. Meer supermarkten vergelijken Je kunt natuurlijk meer supermarkten met elkaar vergelijken. Spreek van tevoren af van welke producten je de prijzen gaat vergelijken. Ga in groepjes naar zoveel mogelijk verschillende supermarkten en noteer de prijzen.
Afbeelding 3 - 18 supermarkten uitgebreid vergeleken in Excel Bron: Supers.nl - In de gele kolommen staan de hoogste en laagste prijzen per artikel (Excelfuncties MIN en MAX). Ook het prijsverschil tussen het hoogste en laagste prijs per product is uitgerekend (laatste kolom). In de onderste rij worden de boodschappenlijstjes bij elkaar opgeteld. De groene en rode arceringen (goedkoopst en duurst) maak je met ‘voorwaardelijke opmaak’.
Om alles overzichtelijk te verzamelen kun je een spreadsheet delen op Google Docs of via de Skydrive. Ook kun je gebruikmaken van de formulierfunctie van Google Docs of een andere enqûetetool waarin je je bevindingen noteert. In alle gevallen worden de resultaten verzameld in een spreadsheet. Als het niet mogelijk is zelf op pad te gaan, gebruik je een kant-en-klare lijstje van bijvoorbeeld Supers.nl (NB. nog wel ‘even’ omzetten naar Excel).
Afbeelding 4 - Details van de uitgebreide vergelijking
Het is belangrijk dat de vergeleken producten in alle supermarkten hetzelfde zijn. Dat betekent in de praktijk dat je alleen een objectieve en betrouwbare vergelijking kunt uitvoeren tussen de zogeheten A-merken. Het gaat om de schapprijzen, dus niet om aanbiedingen.
3. Aardbeien Aanbiedingen kunnen het leven nog goedkoper maken! Om supermarktaanbiedingen te vergelijken is het handig naar seizoenproducten te kijken. Vergelijk aanbiedingen a) Ga naar de kortingzoeker of folders.nl. Kijk naar onderstaand voorbeeld. Kies een aanbieding. Klik ook op ‘vergelijkbare producten nu in de aanbieding’.
Afbeelding 5 – Aardbeien in de aanbieding Bron: http://www.kortingzoeker.nl/supermarktaanbiedingen/produkt/167864/Hollandse_aardbeien.html
4. Een lijstje met aanbiedingen Het is niet in een oogopslag duidelijk welke aanbieding het voordeligst is. Bovendien verschillen de gewichten van de doosjes. Maak nu een overzicht in een spreadsheet. In Excel ziet dat er bijvoorbeeld zo uit. a) Levert de hoogste korting (in procenten) ook de laagste prijs op? b) Is dat altijd zo? Waarom wel/niet?
Afbeelding 6 - De prijs van aardbeien vergeleken in Excel. Omdat de verpakkingen verschillen (400 of 500 gram) is ook de prijs per 100 gram berekend. De hoogste en laagste bedragen per categorie zijn gearceerd met behulp van de functie ‘voorwaardelijke opmaak’.
5. Boodschappenlijstje Hoe groot is mijn voordeel als ik gebruikmaak van de aanbiedingen? Aanbiedingen vergelijken Neem een of meer supermarktfolders en maak een boodschappenlijstje met alleen maar aanbiedingen. a) Noteer de oude en nieuwe prijzen. b) Bereken het verschil tussen de oude en nieuwe prijzen. c) Hoeveel procent korting krijg je? d) Wat is je totale voordeel als je alle boodschappen koopt? In Excel kan dat er zo uitzien:
Afbeelding 7 - Voorbeeld van een boodschappenlijstje met aanbiedingen
Dit zijn de onderliggende formules: Alles in dezelfde winkel vergelijken: boodschappenlijstje artikel Biscuits Chocolade of Noten Drentse Boerenmetworst Kip Nuggets Jong belegen Edammer Adidas Deo Adidas Douche Styling Gel
oude prijs 2,29 1,39 5,78 8,69 2,79 2,79 1,5
nieuwe prijs 1,59 0,99 2,99 7,99 1,99 1,99 0,99
verschil in € =C2-D2 =C3-D3 =C4-D4 =C5-D5 =C6-D6 =C7-D7 =C8-D8
verschil in % =100%-(D2/C2) =100%-(D3/C3) =100%-(D4/C4) =100%-(D5/C5) =100%-(D6/C6) =100%-(D7/C7) =100%-(D8/C8) voordeel: =SOM(C2:C9) =SOM(D2:D9) =SOM(E2:E9) =100%-(D10/C10)
6. Allerlei kortingen Nog een voorbeeld van de website Kortingzoeker.
Afbeelding 8 - Cherrytomaten in de aanbieding Bron: Kortingzoeker.nl
7. a) b) c)
Korting op cherrytomaten Wat kosten twee bakjes cherrytomaten bij C1000? Wat is een handige manier om de aanbiedingen te vergelijken? Bij de cherrytomaten van C1000 staat geen kortingspercentage. Bereken nu zelf het kortingspercentage bij ‘tweede voor de halve prijs’.
8. Hoeveel procent korting? In plaats van kortingen in procenten of prijsverschillen zie je ook vaak aanbiedingen die op een andere manier aangekondigd worden. Laat telkens in een berekening zien hoe de kortingsprijs wordt vastgesteld: 1. Wat is het kortingspercentage bij ‘drie halen twee betalen’? 2. Wat is het kortingspercentage bij ‘twee halen één betalen’? 3. Bij een volle verpakking cola (6 flessen) krijg je één fles gratis. Hoeveel procent korting is dat?
Afbeelding 9 - Drie halen twee betalen. Bron: algemeen op internet
4. Bij een kledingzaak mag je het derde artikel gratis meenemen. Het goedkoopste kledingstuk wordt als derde artikel aangemerkt. Hoeveel procent korting krijg je dan? 9. Op de koffie? In deze aanbieding staat alleen de nieuwe prijs vermeld als je twee doosjes tegelijk koopt. a) b) c) d) e) f)
Wat is de nieuwe prijs per doosje? Wat is de oude prijs? Wat is het prijsverschil per doosje? Hoeveel euro voordeel heb je als je twee doosjes koopt? Hoeveel procent korting krijg je? Wat je betaal je als je maar één doosje koopt? Afbeelding 10 – Oploskoffie Bron: folder AH (bewerkt)
10.
Kritisch kijken naar aanbiedingen
Lang niet alle aanbiedingen zijn zo voordeling als ze lijken. Kijk maar.
Afbeelding 11 - Asperges voor de halve prijs? Bron: Kortingzoeker
11. 50% korting op asperges? a) Klopt het dat je 50% korting krijgt? b) Waarom wel/niet? c) Waarom zou er geen prijs bij deze aanbieding staan? 12. Is dit voordelig? Kijk naar de afbeelding van het reclamebord. a) Wat zou er zijn bedoeld? b) Zoek meer ‘aanbiedingsbloopers’ en probeer te achterhalen wat er wél bedoeld is.
Afbeelding 12 - Gezien bij Dirk van de Broek Bron: http://www.copytijgers.nl/wpcontent/uploads/supermarkt.jpg
