REISVERSLAG. Bestemming. Periode: 03 oktober 03 november 2009

REISVERSLAG Bestemming Land:

Indonesië

Streek/Stad: Traject:

Java / Bali / Flores / Komodo-eilanden Jakarta/Yogyakarta/Bromo/Kawah Ijen – Lovina/Amed/Flores-Komodo/Ubud

Periode:

03 oktober – 03 november 2009

Reisgezelschap:

Met partner Eerste bezoek

Aard reis:

Individueel

Inhoudstafel: 1. Algemeen...........................................................................................................................................2 1.1. Transport.....................................................................................................................................2 1.2. Logies..........................................................................................................................................4 1.3. Geldzaken - Algemeen.................................................................................................................4 1.4. Geldzaken – Gedetailleerd overzicht kostprijs.............................................................................6 1.5. Geldzaken – Richtprijzen.............................................................................................................6 1.6. Infobronnen.................................................................................................................................7 1.7. Inreisvoorwaarden.......................................................................................................................7 1.8. Reisverzekering – Bagage - Veiligheid – Gezondheid – Eten - Taal...........................................7 1.9. Reisperiode en Klimaat................................................................................................................7 1.10. Fooien........................................................................................................................................8 1.11. Enkele gegevens over mezelf.....................................................................................................8 2. Reisroute en dagboekverslag..............................................................................................................9

Frans Vallaey

Pagina 1 van 29

1. Algemeen 1.1. Transport - Heen/terug naar bestemming : Vliegtuig - Ter plaatse : Openbaar vervoer / Taxi / Vliegtuig Algemeen Het verkeer is er min of meer hectisch. Vooral brommers brengen voortdurend beweging in de verkeersstroom. Het gewriemel is millimeterwerk. In de steden veel smog maar weinig files gezien (behalve Jakarta). De verkeersregels bestaan maar worden met een korreltje zout geïnterpreteerd. Er zijn zeer weinig richtingaanwijzers. Vliegtuig Voor grote afstanden is het vliegtuig het beste vervoermiddel. Bovendien relatief goedkoop. Wij boekten via internet vanuit België de vluchten Jakarta/Yogyakarta (2° dag) en Denpensar (DPS)/Jakarta (voorlaatste dag) met AirAsia. Probeer op het gepaste moment te boeken. AirAsia geeft regelmatig zeer goede kortingen. De andere vluchten van DPS / Flores (L. Bajo) heen en terug boekten we via het reiscafé ViaVia te Yogyakarta (Java). Zeer goede en correcte service. In Bali zou Gita Bali tour & travel: [email protected] - Tel.: +62 361 765687 - +62 361 765688, een goede service bieden. Taxi In het geval je geen vervoer vanuit het hotel krijgt zit er niets anders op dan een taxi te nemen. In iedere luchthaven is er een “taxiloket”. Hier kun je een taxi bestellen. Je betaalt en krijgt een voucher voor de chauffeur. In Jakarta maakten we gebruik van de “Blue Bird Group”. Deze taxi’s hebben in Jakarta een goede naam en zijn doorgaans zeer veilig. Een opvangstand bevindt zich buiten het luchthavengebouw. Houd er hier rekening mee dat er verschillende formules bestaan (vb.: silver bird = VIP en duurder, een oproep of call = duurder). Een en ander is te vinden op de website www.bluebirdgroup.com. Voor het vervoer van de luchthaven Jakarta naar het hotel Ciputra, bleek de “taximeter” de beste formule. In Yogyakarta maakten we in de luchthaven wel gebruik van de service “taxiloket”. De aangerekende prijs in het “taxiloket” kwam overeen met de indicatieprijs die Prambanan Guesthouse ons meedeelde. In de luchthaven van Denpensar bleken de prijzen aan het “taxiloket”overdreven. Men vroeg 135.000 tot Sanur. Rechtstreeks via de chauffeur – en na onderhandelen – kregen we het gefikst voor 80.000. Taxi’s gecharterd via het hotel of via een toeristeninformatiebureau zijn altijd duurder dan deze waarover je zelf onderhandelt op straat of in een “traveloffice”. TIP(S) - Taxi bij aankomst in luchthaven Denpensar: de passagiers die vertrekken per vliegtuig worden afgezet in de omgeving van de VIP-lounge. Deze bevindt zich rechtover de vertrekhal of rechts bij het ver-

Frans Vallaey

Pagina 2 van 29

laten van de aankomsthal. Meestal vertrekken de taxi’s terug leeg naar Kuta, Sanur of een andere bestemming. Daardoor kan een gunstige prijs worden bedongen. - Let op volgende zaken bij het charteren van een taxi voor een rondrit of een rit waarbij bezoeken kunnen gebeuren: • vraag vooraf om te kunnen stoppen waar jij het wenst, • vraag vooraf een duidelijk programma, • eis dat de parkings (of andere kosten, met uitzondering van de inkomgelden) inbegrepen zijn, • vraag een wagen met airco, • betaal nooit een voorschot. Ander vervoer - trein, aircobus, lokale bus: goed voor verplaatsingen tussen dorpen en steden; - bemo’s, becak, paard en kar: goed voor binnen dorpen, steden. - boot: tussen de eilanden voor kortere afstanden (tenzij een cruise). - motorfiets, auto. Het vervoermiddel bij uitstek is de motorfiets. Er rijden er duizenden zowel op korte afstanden als op lange afstanden. Rijd je niet per moto en wil je toch iets zien van het binnenland dan ben je praktisch genoopt een auto al dan niet met chauffeur te charteren. Op Java lijkt het ons niet zo’n goed idee zelf een auto te besturen. In Bali is het mogelijk. Op Flores is het quasi ondoenbaar. Wegens de slechte staat van de wegen en op zijn beurt de aangepaste duurdere auto’s (4x4) worden er praktisch geen auto’s zonder chauffeur verhuurd. Voor de meeste verplaatsingen maakten we gebruik van een wagen mono volume die we al dan niet deelden met een ander koppel. De prijzen zijn voornamelijk seizoensgebonden en hangen af van je onderhandelingscapaciteiten. Bij boeking via een hotel zul je in regel meer betalen en is er minder mogelijkheid te onderhandelen (ie dereen wil trouwens zijn graantje meepikken). Trein. De enige treinervaring die we hebben is over het traject Kalibaru met bestemming Ketapang (ferry voor Bali). Er zijn een 3-tal types van treinen. De gewone klasse, de business en de executive. Ze rijden op verschillende tijdstippen. Vanuit Kalibaru naar de ferry waren beide laatste maar in de namiddag gepland. Wij namen de gewone klasse (‘s morgens) en dit viel best mee. De prijs is uitzonderlijk laag: 7.000 Rps of € 0,50 per persoon. Lokale bus. De lokale bussen tussen de steden stoppen regelmatig en zijn minder comfortabel. Natuurlijk maak je deel uit van het dagelijkse leven wat zeker een belevenis is. Bemo (kleine busjes). Vooral in steden. Stoppen op vraag, zeer goedkoop. Becak (fietstaxi). Het vervoermiddel bij uitstek voor korte afstanden of in steden. Zowel voor het vervoer per Bemo of Becak is het aangeraden vooraf inlichtingen te nemen over de normale gangbare prijs (vb.: in een resto, hotel of op een terrasje), want ze durven er nogal kloppen op geven. Frans Vallaey

Pagina 3 van 29

1.2. Logies Hotel/Pension. Het kan gaan van heel basic tot heel duur. Er is dus voldoende keuze voor elk budget. Afdingen is na tuurlijk altijd de boodschap. Zie “2. Reisroute en dagboekverslag” voor gedetailleerde logies informatie. TIP(S) - Inspecteer altijd de kamer; - Vraag wat inbegrepen is: ontbijt, taks en dienst (kan oplopen tot 21%), warm - koud water, lakens; - Reserveren per internet kan soms maar dan is een betere prijs niet mogelijk; - Soms kan het aangewezen zijn toch vooraf via internet of telefonisch te reserveren. Voor specifieke tips: zie “2. Reisroute en dagboekverslag”. 1.3. Geldzaken - Algemeen - Totaal reisbudget voor 2 personen - Algemeen prijspeil - Iets ongewoon goedkoop of duur - Iets helemaal niet te vinden

: ± € 4.400 (zie ook detail) : goedkoop : goedkoop: eten in lokale eettentjes, fruit : alles is te koop

* Het is NIET aan te raden hier in België €’s naar Indonesische Roepies (Rps) uit te wisselen. Een koppel toeristen vertelde ons dat ze €’s hadden uitgewisseld en ter plaatse bleek dat ze voor een ge deelte opgezadeld waren met oude niet meer gangbare bankbriefjes. * In het geval te veel kosten aangerekend worden door je bankinstelling voor het afhalen van geld bui ten europa via ATM: voldoende €’s meenemen. Neem ook een klein bedrag aan $ mee. Het is niet nodig om in België alle €’s naar $ om te wisselen. Zie ook “TIP(S)” hierna. * Betalen ter plaatse in Rps, in $ of in €. Betaal je in € dan wordt het bedrag omgerekend naar Rps en krijg je het verschil terug in Rps. De ge hanteerde wisselkoers is meestal niet zo gunstig en men moet opletten dat het terug te krijgen bedrag correct is. Voor betalingen in $ geldt hetzelfde als voor betalingen in €. Soms worden de prijzen in $ uitgedrukt. Meestal neemt men bij het onderhandelen over de prijs, 1 $ = 10.000 Rps als wisselkoers. De echte wisselkoers is echter ongeveer 1 $ = 8.900 Rps. Dit houdt in dat men soms beter af is met te onderhandelen hetzij in Rps hetzij in $, al naar gelang de situatie. Verhalen Het visum (max. 30 dagen) kan bij aankomst worden geregeld. De prijs is $ 25 of 25.000 Rps. Hier is men dus duidelijk beter af met te betalen in $. Een koppel toeristen betaalde echter in €: voor 2 personen, € 50. De immigratie ambtenaar gaf een bedrag terug in Rps. Na vluchtig narekenen bleek het teruggegeven bedrag veel minder dan normaal. Bij het maken van een opmerking dat het toch iets te weinig was gaf de bediende: - “een smile tot achter zijn oren”, en - “de opmerking dat het zo moeilijk was”, en - “een aanvullend bedrag in Rps” terug. Naderhand bleek dat het nog te weinig was. * Geld ter plaatse wisselen of afhalen ATM.

Frans Vallaey

Pagina 4 van 29

Er zijn verschillende mogelijkheden:    

Banken, hotels ATM (Maestro) met bankkaart of Visa Wisselagent – Authorized Wisselagent – No Commission Banken of hotels

De wisselkoersen zijn meestal niet gunstig in banken en hotels. ATM (Maestro) met bankkaart of Visa Er zijn overal (Java, Bali - met uitzondering op platteland) ATM (Maestro) beschikbaar. Wel is de afhaling per keer beperkt tot 1.200.000 of 1.500.000 Rps. Men kan echter meerdere keren een bedrag opvragen. De wisselkoers gehanteerd bij het afhalen via een ATM (Maestro) met bankkaart is nagenoeg dezelfde als deze bij het wisselen van € bij een “Wisselagent – No Commission”. Onze bankinstelling (Argenta) rekent geen kosten aan bij het afhalen van geld met bankkaart via ATM (Maestro). Bij het afhalen van geld aan een ATM met visa zijn er altijd bankkosten. Wisselagent – Authorized Deze agenten afficheren de meest gunstige wisselkoersen. Het addertje onder het gras is echter dat ze een commissie aanrekenen. Het komt er dus op neer dat men eerst de hoogte van de commissie moet vastleggen. Bovendien nooit je eigen geld uit handen geven voordat men niet het volledige bedrag in Rps in handen heeft. Een addertje onder her gras is dat velen zeer handig zijn en door hun vingervlugheid soms een bedrag achterhouden. Reclameren bij de politie kan maar heeft meestal weinig zin (corruptie is hier nog schering en inslag). Verhalen Wij namen de proef op de som. In een agentschap in Sanur met een uitermate goede wisselkoers, wilde ik € 100 wisselen voor een bedrag van 1.439.000 Rps. De agent ging naar een donnor agent geld halen. Bij zijn terugkomst, gaf hij me (na nageteld te hebben) 1 miljoen Rps. Dan legde hij nog 400.000 Rps op de toonbank en vroeg de 1 miljoen terug, om te hertellen. Hij voegde alles terug sa men (de 1 miljoen + de vierhonderdduizend). Vervolgens hertelde ik de totaliteit en wat bleek: 400.000 Rps te kort. Nog een poging gewaagd en toen ik het volledig pak hertelde bleek dat er maar 300.000 Rps meer te kort was. We hebben de deal maar opgezegd. Naderhand bleek dat de 2 wisselagenten onder één hoedje speelden. Toen we vroegen aan de donnor wisselagent om via hem geld te wisselen stuurde hij ons wandelen. Blijkbaar had hij ingezien dat hun streken niet pakten. Wisselagent – No Commission (is vermeld op uithangbord) Naast het afhalen aan ATM (Maestro – bankkaart) de beste optie. Probeer er achter te komen waar de beste koers kan verkregen worden. Veelal zal dat zijn iets aan de rand van het centrum of op de minder toeristische plaatsen. Meestal kun je er achterkomen via een buitenlander die in Indonesië gevestigd is (vb.: een buitenlandse hotel- of restaurantuitbater).

Frans Vallaey

Pagina 5 van 29

* Betalen met Visa Sommigen rekenen geen kosten aan, anderen rekenen 3 tot 5% supplementaire kosten op de factuur. TIP(S) - Nakijken wat je bankinstelling aanrekent bij het afhalen van geld in een niet-Europees land via ATM (Maestro) met bankkaart. - Naast een bedrag in € is het handig ook een beperkt bedrag in $’s mee te nemen. Vb.: betalen visum, sommige hotels, enz.. - Breng eigen rekenmachientje mee: reken zelf uit en tel na. Geef bij een “Wisselagent – Authorized” nooit je €’s uit handen voordat je het volledig bedrag in Rps hebt ontvangen. Spreek vooraf de commissie af. Zorg dat je, eens het geld geteld is, het niet meer in handen geeft van de wisselagent. Wissel nooit grote bedragen uit. - Vraag als er supplementaire kosten worden aangerekend bij betaling met Visa. - ATM (Maestro met bankkaart, in het geval je bankinstelling geen kosten aanrekent) en een “Wisselagent – No Commission” zijn de beste opties. 1.4. Geldzaken – Gedetailleerd overzicht kostprijs Omschrijving Totaal voor 2 personen Heen / Terugreis Indonesia - Visum - vluchten - luchthaven taksen HOTEL/OVERNACHTING ETEN/DRANK LOKAAL VERVOER UITSTAPPEN DIVERSE

Rps x 1000 36.523

$

€ 220

4.388,97 1664,61 392,97 586,74 613,78 358,30 607,96 164,61

In bijlage 1 wordt, per soort uitgave, een gedetailleerd overzicht gegeven. 1.5. Geldzaken – Richtprijzen Aard Bier Bittang Large (600 ml) Bier Bittang Small Frisdranken Taxi - LHaven Jakarta/Ciputra hotel - LHaven Yogya/Yogya - Sanur/LHaven DPS - Ubud/ LHaven DPS Auto + driver (per dag) - Java - Bali Benzine Stedelijk vervoer Becak Bemo

Frans Vallaey

Min. 18.000 12.000 4.000

Max. 30.000 17.000 8.000

90.000 55.000 80.000 150.000

100.000 60.000 120.000 200.000

500.000 300.000 4.500

700.000 450.000 5.000

10.000 2.000

20.000 10.000

Pagina 6 van 29

Sarong (kopen) Sarong (huren) Lunch / Dinner (drank inbegrepen): Indisch eettentje: Ander:

10.000 3.000

25.000 5.000

20.000 60.000

30.000 100.000

1.6. Infobronnen Buiten de normale infobronnen wegwijzer en internet werd nog de Trotter “Java, Bali & Lombok”en Marco Polo “Bali & Lombok” gebruikt. 1.7. Inreisvoorwaarden * Paspoort (6 maanden geldig na terugkomst). * Visum: - best ter plaatse te regelen ($ 25) zo voor maximumverblijf van 30 dagen; - bij aankomst krijg je een “Departure card”. Bewaar ze zorgvuldig want bij vertrek moet je die terug voorleggen!!! - betaal in $ (zie ook item “Geldzaken - Algemeen”). 1.8. Reisverzekering – Bagage - Veiligheid – Gezondheid – Eten - Taal * Buiten een annulatie-verzekering voor de heen en terugreis werd geen bijkomende verzekering ge nomen. Naast de mutualiteit heb ik een bijstandsverzekering “Europe assistance” bij Ethias. Deze is ook geldig voor repatriëring buiten Europa. * Bagage: In het geval je geen echte trektochten doet zijn sportschoenen voldoende. Handig zijn: zaklamp, verrekijker, ruime valies voor de terugkomst (aankopen of souvenirs), oude kledij om weg te schenken. * Op geen enkel ogenblik verkeerden we in een onveilige toestand. * Geen speciale inentingen. Eventueel malariapillen (zal afhangen van de bestemming). * Eten: het eten is in ’t algemeen overal uitstekend, zowel in de lokale eettentjes of restaurantjes als in de meer toeristen restaurants. Het enige verschil is in feite de inrichting, de bediening en uiteraard ook de prijs. Daarom staat in het verslag weinig informatie inzake restaurants. Een paar uitzonderingen bevestigen deze regel. * Taal: Indonesisch en engels. 1.9. Reisperiode en Klimaat Het hoogseizoen loopt van juni tot en met september (meest toeristische en ook duurste periode). Het regenseizoen start van december tot februari. April, mei, oktober en november zijn de tussenseizoenen en worden in de toeristische sector aanzien als het laagseizoen. In december komen veel Aussi’s. Wij hadden omzeggens bijna geen regen (± 1 uur regen gezien in 30 dagen). In feite is dit abnormaal. Anderzijds is de natuur nogal droog. Dus april/mei (voorkeur mei) zou mijns inziens de beste periode moeten zijn. Dan is alles nog groen en is de natuur op zijn mooist.

Frans Vallaey

Pagina 7 van 29

1.10.

Fooien

Hoeveel, waarvoor, wanneer en voor wie blijft altijd de hamvraag. Wij hebben onze fooien bepaald volgens: - het gemiddelde maandinkomen; - de filosofie met betrekking tot “de arbeiders in de toeristische sector” en “de andere arbeiders”; - de geleverde dienst en de opdringerigheid om een fooi te krijgen (diegene die te opdringerig waren kregen sowieso niets). Het gemiddeld maandinkomen wordt geschat op een € 200 à 250. In deze context zou een dienst à 10% per dagprestatie gelijk gesteld worden met ongeveer 70 eurocent of 10.000 Rps. In Bali zou een vrouw per dag een 50.000 Rps verdienen om op de rijstvelden te werken. Dit betekent € 100 per maand en zonder kans om een fooi te ontvangen. Een portier krijgt voor een deur open te doen of een trolley een paar meter verder te rollen al vlug 1.000 à 5.000 Rps per keer. Het komt er op neer dat de prestaties in de toeristische sector veel lonender zijn dan het eigenlijk wer ken en dat, door de soms overdreven fooien van de toeristen, de situatie scheef wordt getrokken. 1.11.

Enkele gegevens over mezelf

VALLAEY Frans Xaverianenstraat 4 / 0301 8200 Brugge Tel.: 050/396059 – GSM: 0497/510396 E-mail: [email protected] Geboortejaar: 1951 Je kunt met mij contact opnemen.

Frans Vallaey

Pagina 8 van 29

2. Reisroute en dagboekverslag Dag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Dat. 04/10 - ZO 05/10 - MA 06/10 - DI 07/10 - WO 08/10 - DO 09/10 - VR 10/10 - ZA 11/10 - ZO 12/10 – MA 13/10 – DI 14/10 – WO 15/10 – DO 16/10 – VR 17/10 – ZA 18/10 – ZO 19/10 – MA 20/10 – DI 21/10 - WO 22/10 - DO 23/10 - VR 24/10 - ZA 25/10 - ZO 26/10 - MA 27/10 - DI 28/10 - WO 29/10 - DO 30/10 - VR 31/10 - ZA 01/11 - ZO 02/11 - MA 03/11 - DI 04/11 - WO

Frans Vallaey

Brussels (11:35) – Abu Dhabi (20:15) Abu Dhabi (02:25) – JAKARTA (13:50) Jakarta/Yogyakarta Yogyakarta Yogyakarta (Ramayanballet) Yogyakarta (fietstocht: Villages) Yogyakarta (Borobudur) Yogyakarta / Solo / Candi Cejo / Candi Sukuh / Sarangan Sarangan / Malang Malang / Bromo Bromo / Kawah Ijen Kawah Ijen / Kalibaru Kalibaru Kalibaru / Ferry / Lovina (Bali) Lovina Lovina Lovina / Amed Amed Amed / Sanur Sanur / DPS / Labuan Bajo (Flores) Rinca Komodo Labuan Bajo Labuan Bajo / DPS / Sanur Sanur / Ubud Ubud Ubud Ubud Ubud Ubud / DPS / JAKARTA JAKARTA (19:10) - Abu Dhabi (00:15) Abu Dhabi (02:50) – Brussels (07:15)

Pagina 9 van 29

1 2

04/10 - ZO 05/10 - MA

Brussels (11:35) – Abu Dhabi (20:15) Abu Dhabi (02:25) – JAKARTA (13:50)

Aankomst De vlucht is perfect verlopen, te verwachten als je met Etihad vliegt, onlangs verkozen tot beste vlieg tuigmaatschappij ter wereld. Het verkrijgen van het visum verloopt zeer vlot (zie echter ook item “Geldzaken - Algemeen”). Om de jetlag zonder problemen de baas te blijven overnachtten we 1 nacht in de omgeving van de luchthaven. Het is niet de bedoeling Jakarta te bezoeken. We kozen voor het budget Anugrah Transit Hotel ongeveer een 20 minuten van de luchthaven. Het hotelletje beschikt over een gratis pendeldienst luchthaven/hotel (de standplaats is links buiten het luchthavengebouw). Er zijn 2 mogelijkheden om te zorgen voor overnachting: - via de officiële toeristendesk (rechts bij verlaten aankomsthal). Alhoewel het de officiële toeristendesk betreft is hier onderhandelen ook een must. Bij navraag naar de prijs van het Anugrah Transit Hotel bleek de prijs bepaald door de toeristendesk, 25.000 Rps duurder dan de prijs die ik telefonisch te horen kreeg van het hotel zelf. - via de “Reservatie counter hotel” (links bij verlaten aankomsthal). In het geval men geen keus heeft is dit m.i. een betere optie dan de officiële desk toeristeninformatie. Het kantoor bevindt zich links in de hal na de aankomsthal. Om alle wilde verhalen uit de weg te gaan en zeker niet onmiddellijk opgelicht te worden, wisselden we geld aan een ATM (Citibank) in plaats van bij de talloze wisselkantoren. De ATM-automaat be vindt zich buiten de aankomsthal. Hotel te Jakarta: Anugrah Transit Hotel Jl Husein Sastranegara 72, Pegadungan, Kalideres - JAKARTA 11830 Tel.: +62 21 54395122 - Fax: +62 21 5550847 Dubbel bed – Airco/Fan - Badkamer (douche/toilet - warm en koud water). Goede ligging (gemakkelijk te bereiken vanuit luchthaven). Proper. Rustig. Op vraag, gratis vervoer luchthaven(± 20 minuten). Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit 175.000 / nacht

3/5

Bellen vanuit luchthaven. De inrichting is sober. Ontbijt pover. Geen restaurant. In de omgeving zijn verschillende kleine eettentjes. Goed voor eerste nacht in transit. 3

06/10 - DI

Jakarta/Yogyakarta

De overnachting te Jakarta was ingecalculeerd om de jetlag te overwinnen. Dus lang slapen en een goede douche. In de namiddag vertrekken we naar Yogya. Maureen en Christophe (2 toffe belgen op de luchthaven leren kennen) vervoegen ons.

Frans Vallaey

Pagina 10 van 29

Wij hadden vooraf - vanuit België - 4 nachten gereserveerd in Prambanan Guesthouse (een charmant hotelletje in het hart van Yogya). De belg Ludo Wauters is de uitbater. Onze tijdelijke reisgenoten dienden uit te kijken naar een andere locatie omdat Prambanan reeds volgeboekt was. Hotel te Yogyakarta: Prambanan Guesthouse Jalan Prawirotaman, 14 Yogyakarta – Java -Indonesia http://prambanangh.be/ - E-mail : [email protected] Tel.:00 62 (0)274 376167 - Fax :00 62 (0)274 384256 In Belgium : Wauters Ludo, E-mail : [email protected] Tel./Fax : 00 32 (0)2 361.37.38 Twin bed – Airco - Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – Zwembad – Terras - Safe aan balie. Mooie tuin. Goede ligging. Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit 198.000 / nacht

5/5

Normaal: 220.000 (10% vanaf 4 overnachtingen). Een zeer charmant verblijf. Zeer goed ontbijt. Vriendelijke en goede service. Aanrader. 4 5 6 7

07/10 - WO 08/10 - DO 09/10 - VR 10/10 - ZA

Yogyakarta (Bezoek stad) Yogyakarta (Prambanangh tempels en omgeving + Ramayana ballet) Yogyakarta (Fietstocht: Villages + Kota Gede) Yogyakarta (Borobudur)

Het loont zeker de moeite minstens 4 dagen in Yogya te verblijven. Er zijn tal van activiteiten. Naast de musts zoals de tempels Borobudur en Prambanangh, het Kranton, Waterpalace, het Ramayana bal let, enz. zijn nog talloze andere activiteiten die ook de moeite lonen. Vb.: - de Village fietstocht (te boeken bij ViaVia, gids: Dita). Je maakt - onder begeleiding van een gids – op een ontspannende en niet opdringerige wijze, kennis met een stukje van het authentieke dagelijks leven. - de shopping straat: Malibaro (per becak) - een bezoekje aan één van de meest luxueuze hotels “Amanjiwo”. Het hotel ligt op een flank van een berg en biedt uitzicht op een prachtig landschap en de tempel Borobudur. Een overnachting kost per nacht $ 700 of $ 1.000, met privé zwembad en tot $ 2.100 voor een suite - taksen en service (21%) niet inbegrepen. Wij hebben op vraag een korte rondleiding gekregen. Twee consumpties kostten ons evenveel als een overnachting in Prambanan GH. - Kota Kede: zilverwijk. Hier kun je in de grote handelszaken de ambachtslieden aan het werk zien. Wij bezochten de wijk per becak in de late namiddag (rond 15u). Dit is een beetje te laat. Men werkt tussen 8 en 16u. Houd er rekening mee dat de becak’ers je proberen binnen te loodsen in handelszaken van hun keuze om daar een commissie te krijgen. De enige mogelijkheid om dit te vermijden is kordaat weigeren. Sommige verkopers zijn echt gewiekst. Zo smeerde één mij een batikschilderij aan - ik vraag mij nu af of het echte batik is - onder de mom dat een deel van de opbrengst naar de slachtoffers van de aardbeving op Sumatra gaat. Pas na het afsluiten van de koop vroeg ik mij af of er nu al dan niet een bijdrage aan de slachtoffers zou geleverd worden. Tijdens het opstellen van onze planning samen met onze tijdelijke reisgenoten, was het idee ontstaan om naar het tempelcomplex Prambanangh te fietsen (± 17 km). Uiteindelijk werd die optie afgeblazen omdat bij de lancering van het idee bij ViaVia en in ons hotel de meesten ons uitlachten of zeer ongeloofwaardig deden over onze plannen.

Frans Vallaey

Pagina 11 van 29

In plaats daarvan charterden we in ViaVia een taxi voor 4 personen en kunnen vertrekken rond 10u. Het voordeel van persoonlijk vervoer is dat je andere sites of plaatsen in de omtrek kunt bezoeken. Naast Prambanangh bezoeken we ook Ratu Boko, een sobere mooie site, tamelijk hoog gelegen en met mooie panoramische uitzichten. Overal wordt koffie, thee, water of een frisdrank gratis aangebo den. Onze chauffeur stelt zelf voor andere tempels of interessante plaatsen te bezoeken. Wij hadden vooraf al, voor dezelfde avond, via de “traveloffice” van ons hotel, VIP-plaatsen voor het Ramayana ballet gereserveerd. Het voordeel van VIP-plaatsen is dat men geen supplement moet betalen voor camcorder (50.000) en fotoapparaat (5.000). Men zit ook vooraan en krijgt een welkomstgeschenk (drank, koekjes, …). VIP-plaatsen: 200.000 / pers. - Andere (ook recht voor podium): 125.000 / pers.. Ook Borobudur bezoeken we met eigen vervoer samen met een koppel dames, die ViaVia op onze vraag gezocht heeft. Het was in eerste instantie de bedoeling dag 7 te overnachten in het hotel Manohara (inkom Borobudur inbegrepen in de hotelprijs). Van hieruit dan ’s avonds een bezoekje te brengen aan het hotel “Amanjiwo”. ’s Morgens de zonsopgang meemaken boven op de tempel en vertrekken voor de volgende etap pe. Spijtig genoeg was het hotel Manohara reeds volgeboekt en dienden we onze plannen enigszins aan te passen. Gelukkig konden we nog een nacht bijboeken in Prambanan GH. Verhalen Wat ons opviel is dat de reservering en de trip via ViaVia soepeler geïnterpreteerd werd dan via de “Traveloffice” in het hotel. Deze “Traveloffice” vroeg een basisprijs met een tijdslimiet en per uur langer moest een bijkomend bedrag worden betaald. TIP(S) - Opteer je voor het Prambanan GH, reserveer vooraf en op tijd (eventueel vanuit België). De prijs via internet en ter plaatse is dezelfde. - De ganse ploeg van ViaVia levert een zeer goede service. De medewerkers zijn vriendelijk en steeds bereid belangloos te helpen (een speciale dank aan Ciska en Vita). De prijzen zijn vast en o.i. correct. Ter vergelijking: de prijzen die voor de activiteiten door “traveloffice” van ons hotel worden aangeboden liggen duidelijk hoger en worden soms verhoogd met allerlei bijkomende kosten. ViaVia maakt geen probleem om kostennota’s samen te voegen en te laten betalen met Visa, zonder bijkomende kosten. Op vraag zoekt ViaVia ook medereizigers om een voertuig te delen. Met uitzondering van het Ramayana ballet regelden we al onze uitstappen met ViaVia, inclusief de boeking van de vluchten Denpensar / L. Bajo voor de trip naar Komodo. - Bezoek Prambanangh en voorstelling Ramayana ballet. Een alternatief is deze beide aansluitend te doen. Bijvoorbeeld vertrekken rond de middag voor de bezoeken aan de tempel en de omgeving, dinner in het naastliggende restaurant en aansluitend de voorstelling. -. Na ervaringen opgedaan te hebben bij de Village fietstocht en de rit per auto naar Prambanangh, bleek dat het beter is de tempel niet per fiets te bezoeken. In de drukte van een stad met de fiets rijden is vervelend en niet zo simpel. Daarbij komen nog de uit laatgassen en de logge fietsen en de toestand waarin ze verkeren is niet denderend te noemen. - Het verhaal van Rama wordt, quasi overal, in alle vormen door verschillende theatergezelschappen op eigen wijze gebracht. Om het (beter) te kunnen appreciëren en volgen is het handig het verhaal te

Frans Vallaey

Pagina 12 van 29

kennen. Lees daarom voordien de story. Het verhaal kun je vinden op internet: zoek in Google onder “Ramayana verhaal”. - Verblijf voor 1 nacht in het hotel Manahora (met zicht op de tempel) en bezoek van daaruit Borobudur (inkom is in de prijs van de overnachting inbegrepen, prijs op internet te vinden). Het laat je tevens gemakkelijker toe de zonsopgang in Borobudur mee te maken. Reserveer tijdig (http://www.borobudurpark.co.id/en-manohara.html). 8

11/10 - ZO

Yogyakarta / Solo / Candi Cejo / Candi Sukuh / Sarangan

We starten zo vroeg mogelijk en het klikt onmiddellijk met de chauffeur. We krijgen regelmatig randinformatie. In Solo bezoeken we alleen de antiekmarkt. Veel echte antiek is er echter niet overgebleven. Het paleis van de sultan en het Kranton hebben we niet bezocht. Het is gelijkaardig met dit in Yogya. Het loont zeker de moeite om door de bergen via de tempels Candi Ceto (nergens gevonden in reisgidsen) en Candi Sukuh naar Malang te rijden. De weg er naar toe is wondermooi en spectaculair. Je rijdt tussen de theeplantages en over steile hellingen. We lunchen onderweg in een typisch Indonesisch baanrestaurantje: 2 x gebraden kip, 1 schotel rijst voor 2 personen en 1 pla voor de driver + 3 frisdranken, totale prijs € 3,6. Op aanraden van onze chauffeur overnachten we in Sarangan in plaats van, zoals eerst voorzien, in Tawangmangu. Dit blijkt een betere keuze. We zijn daardoor al iets dichter bij het uiteindelijke doel Bro mo. Het stadje ligt aan een kunstmatig meer waar er feestelijkheden plaatsvonden. Men kan er zelfs boottochtjes doen of paardrijden. Ook het hotel is meer dan OK. TIP(S) Candi Ceto en Candi Sukuh: de mogelijkheid bestaat om te voet door de heuvels en plantages van de ene tempel naar de andere te stappen (± 3 uur). Ter plaatse kan door de chauffeur een plaatselijke gids worden genomen. Door het feit dat je met de wagen bent kan de chauffeur op zijn eentje doorrijden naar de volgende tempel. Doe misschien navraag bij ViaVia. Verhalen Naast rijst zijn theeplantages een belangrijk landbouwproduct. De jonge blaadjes leveren de beste thee. Het zijn meestal de vrouwen die het land bewerken. Ze plukken rond de 30 kg per dag en krijgen per kg: 600 Rps. Indien ze alle dagen werken, is dat een maandinkomen van € 36. Hotel te Sarangan: Hotel Sarangan Tel.: (0351) 888022 – Fax: (0351) 888203

Prijs/kwaliteit 310.000 / nacht

Dubbel bed –Fan - TV – Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – Zeer ruim appartement met salon en open haard - Terras - Restaurant. Tuin. Goede ligging (Mooi uitzicht op kunstmatig meer). Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

5/5

Veel ruimte. Proper. Goed ontbijt. Vriendelijke en goede service. Aanrader.

Frans Vallaey

Pagina 13 van 29

9

12/10 – MA

Sarangan / Malang

Na een uurtje rijden in de volle natuur komen we op de hoofdweg en in het drukke verkeer. We stoppen bij een teakhandelaar (de problematiek van de ontbossing is reëel). Achter de toonruimte worden de boomstammen en stronken in de broeiende hitte bewerkt met boomzagen en schuurmachines. Het fijner sculptuurwerk is handenarbeid. Het resultaat zijn echte kunstwerken. Langs de weg vind je veel houtbewerkers. Stop even en bewonder hun artisanaal werk. De prijzen zijn laag maar hier geldt ook: afdingen en onderhandelen. Onderweg kunnen we nog een korte wandeling maken naar een waterval. De brug ernaartoe is weggespoeld en vervangen door een paar wankele bamboestammen, dicht over het water. We stoppen kort in Batu. Batu lijkt ons toch niet zo’n rustig stadje. Na een beetje rondkuieren beslis sen we toch door te rijden naar Malang en daar te overnachten. We zijn ondertussen al 392 km onder weg. Ons hotel ligt niet ver van een uitgaansbuurt, het ene restaurant tegen het andere. Een drink in het ko loniale restaurant Toko Uno is meegenomen. TIP(S) Een must is dinner in het restaurant Inggil. Het ligt recht tegenover het hotel Aloha. Het restaurant is zeer knap ingericht (met antiek uit de koloniale periode). Er speelt een orkestje (ook westerse muziek) en dansen mag. Wij dansten een slow en de aanwezige moslims gaven ons zelfs een applaus. De moslims lijken ons hier zeer liberaal en verdraagzaam voor andere culturen en godsdiensten. Hotel te Malang: Hotel Aloha - Jl. Gajah Mada No. 7 Tel.: (0341) 326950 – Fax: (0341) 359009

Prijs/kwaliteit 250.000 / nacht

Dubbel bed – Airco/Fan - TV – Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – Frigo - Ruime kamer, geen lakens. Goede ligging (in centrum). Proper. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

4/5

Genoeg ruimte. Proper. Pover ontbijt. Zeer lawaaierig (oordopjes moeten). Aanrader voor 1 nacht (in transit) en wegens prijs en goede ligging (dicht tegen centrum) toch nog een goede optie. 10

13/10 – DI

Malang / Bromo

Na een korte wandeling in Malang vertrekken we om 10 uur naar de Bromo vulkaan. We komen aan in het hotel om 12u20. Vanuit Yogya (via ViaVia, een telefoontje volstaat) was het hotel Lava View Lodge besproken. Het is zeker nodig het hotel tijdig te reserveren. Het is een beetje betrokken maar toch kan de zon af en toe doorbreken. In de namiddag stappen we naar de krater van de Bromo. Reken op een uurtje goed doorstappen. Heen en terug 3 uur (op een rus tig tempo). TIP(S) Probeer rond de middag aan te komen in Bromo en dan in namiddag de vulkaan te beklimmen (sport schoenen zijn voldoende). Het is veel aangenamer omdat er dan weinig volk is. Doe je het ’s morgens – na de trip naar de zonsopgang - dan stap je in een mensenzee.

Frans Vallaey

Pagina 14 van 29

Hotel aan de Bromo: Lava View Lodge - Cemorolawang Tel.: (0335) 541020 – Fax: (0335) 541147

Prijs/kwaliteit 450.000 / nacht

Dubbel bed – Fan - TV – Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – Terrasje – Goed restaurant. Uitstekende ligging (zicht op Bromo). Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

5/5

Kleine kamer. Royaal ontbijt (banket). Zeer goed restaurant. Iets prijziger maar door de ligging aanvaardbaar. PS: Overnachten bij particulieren kan ook (best ter plaatse). 11

14/10 – WO

Bromo / Kawah Ijen

Opstaan om 3u30 en om 4 uur met een jeep (gedeeld met ander koppel – kostprijs jeep: 300.000 Rps) naar een viewpoint over de Bromo om de zonsopgang te bewonderen. Het was wat mistig maar toch mooi en spectaculair zicht op de Gungo Semeru. Houd er rekening mee dat het erg toeristisch is. Ik veronderstel dat men in het hoogseizoen op de koppen kan lopen. Vertrek daarom zo vroeg mogelijk anders sta je op de laatste rij (zie ook TIP(S)). De Bromo blijft weliswaar onvoorspelbaar. In de zomer van 2004 barstte de vulkaan plotseling uit met als resultaat 2 doden (toeristen) en 2 gewonden. In het nationaal park liggen nog verschillende actieve vulkanen. Momenteel blijft het rustig, in feite te rustig en de vulkanologen vrezen dan ook voor een grote eruptie. Na de zonsopgang brengt men je terug met de jeep naar de vlakte aan de voet van de vulkaan. Vanaf hier wordt de horde toeristen losgelaten om de Bromo te beklimmen. Gezien we dit al achter de rug hebben stappen we terug naar het hotel (zie ook TIP(S) dag 10). TIP(S) Wil je het sportieve aan de zonsopgang koppelen dan kun je in plaats van met de jeep, te voet naar een ander viewpoint gaan. Het ligt iets lager dan het andere maar het is er veel minder druk. Het vertrek is voorzien om 02u30 en men komt je afhalen in het hotel. Kostprijs: 250.000 Rps. Reseveer ter plaat se of bel de gids Mul (Tel.: 0813 336 6557077). Een zaklamp is aan te raden. Naar Ijen. Tijdens onze rit naar Ijen (± 5 uur) maken we vanuit de auto voor de eerste maal kennis met “regen” en dit gedurende een half uurtje. In feite heb je hier weinig keus, tenminste als je het betaalbaar wil blijven houden (vergelijk de prijzen met met Ijen Resort & Villas op internet). Ofwel probeer je zo dicht mogelijk bij de vulkaan Ijen te logeren ofwel vertrek je uit Probolingo. We hadden al vanuit Yogya een kamer in Cartimor Homestay te Jember besproken. Indien volzet dan is het hotel Arabica een alternatief (Tel.: 0868 12107424). Het hotel is een prachtige oude koloniale woning en ligt in een exotische omgeving tussen de plantages. Naast het hotel is een koffiefabriek te bezoeken. In de omgeving kun je een warmwaterbron en een waterval bezoeken. Het eten is wel niet te vreten. Men verwittigt je wanneer het zal klaar zijn en zorg ervoor dat je op tijd bent anders is het nog koud ook.

Frans Vallaey

Pagina 15 van 29

Hotel aan de Ijen: Catimor Homestay Jl. Gajahmada 249 Jember, East Java Tel.: 0813 36322343 Dubbel bed – Fan - Badkamertje (douche/toilet - warm en koud water) – Restaurant (niet te vreten). Mooi tuintje. Goede ligging (in plantage en goede uitvalbasis voor vulkaan). Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit 120.000 / nacht

3/5

Kleine kamer. Min of meer proper. Ontbijtpakket voor onderweg. Restaurant (slecht). Toch aangenaam verblijf. In de omtrek niets beter te vinden. De beter kamers: 245.000 (waren volzet, dus vooraf reserveren). Ander kamers à 175.000, zijn iets beter aangekleed maar het prijsverschil loont niet de moeite. Ondanks alles blijft het een aanrader. Naar mijn mening waren we al iets te veel verwend. In die context zou de luxueuzere kamer het verschil maken. 12

15/10 – DO

Kawah Ijen / Kalibaru

Reeds om 3u20 ons nest uit en om 4u45 kunnen we vertrekken aan de voet van de Ijen. Het is aan te raden zo vroeg mogelijk te vertrekken. Je wandelt dan praktisch alleen (sportschoenen voldoende). Zorg voor warme kledij, zelfs onderweg kan het koud zijn en hard waaien. Tot aan de rand is het ± 1u30 stappen met af en toe zeer steile stukken. Afdalen in de krater kan maar zorg dat je niet alleen bent. De zwaveldampen draaien mee met de wind en zijn onvoorspelbaar. De dragers halen de solfer op in manden (tussen de 60 en 80 kg) die ze op hun schouders torsen. Per kg krijgen ze 600 Rps. Ze doen de tocht 1 tot 3 keer per dag. De solfer wordt vervolgens naar een ma gazijn gebracht voor verwerking. Het loont de moeite de dragers te volgen tot het magazijn. In de namiddag worden de zwavelsculpturen vermalen en klaar gemaakt voor transport. Op de vraag waarom er vanuit de krater geen transportband werd geïnstalleerd kregen we het ant woord dat ze dat niet wilden omdat ze anders hun werk verloren en dus ook hun inkomsten. TIP(S) Neem koeken en kledij mee om uit te delen. Ze worden met veel warmte en dank aanvaard. Naar Kalibaru Nog in de voormiddag rijden we naar Kalibaru (3 uur). We hadden vanuit ViaVia (Yogya) het hotel Margo Utomo voor 2 nachten vastgelegd. Een 3 * hotel met Spa (voor het eerst zoveel luxe). In het hotel genieten we niet alleen van het zwembad; ook een massage ontbrak niet. We hebben de indruk dat ik intenser word behandeld dan mijn eega. Zou het te maken hebben met het feit dat de masseuses liever mannen masseren? Het restaurant is gebouwd zoals huizen in oude Javaanse stijl. In de oude stijl had men het huis op zich (slaapplaatsen, keuken, enz.) en vooraan een open terras, dat ingericht was als living. Het eten is goed maar naar onze mening iets te duur. Bijkomend is dat men steeds een afrekening moet vragen omdat men het anders niet te nauw neemt met de rekening (ook bij het bestellen van een consumptie). Een alternatief en een aanrader om te eten is “Depot Baru”. Het ligt een 300 m van het hotel in de hoofdstraat. Je krijgt er een zeer verzorgde Indonesische keuken.

Frans Vallaey

Pagina 16 van 29

TIP(S) Kalibaru kan gebruikt worden als uitvalbasis voor een (2-daagse) tocht naar het Meru Beteri NP (schildpadden). Kalibaru: Margo Utomo Jl. Lapangan, 10 – 68467 Kalibaru Tel.: (0333) 897123 – Fax: (0333) 897124 Twin bed – Fan - Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – groot zwembad – Zeer ruime kamer - Terras - Safe aan balie. Restaurant. Mooie tuin. Goede ligging (in centrum). Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief (Normaal 350.000, min 10% vanaf 2 nachten)

Prijs/kwaliteit 315.000 / nacht

5/5

Royaal ontbijt. Restaurant is goed maar iets te duur. In centrum en toch zeer rustig. 100 m van treinstation. Het hotel is een transithotel voor groepen en vooral Nederlanders (’t is maar dat je het weet). 13

16/10 – VR

Kalibaru

Buiten de overdekte markt is Kalibaru een goede uitvalbasis voor een bezoek aan de cacaoplantages en rubberplantages. De koffieplantages zijn opgedoekt omdat ze niet meer rendabel bleken. Via ViaVia (Yogya) hadden we de afspraak met gids Paul (een aangelande Nederlander) vastgelegd. Spijtig genoeg was hij die dag niet vrij en kregen we een andere gids. Een andere tegenvaller was dat het bezoek plaats vond op vrijdag. Java is voor het overgrote deel isla mitisch en het is de gewoonte dat men de vrijdag om 11 uur stopt met werken om te gaan bidden. Dus men staat voor lege fabrieken. Idem: zondag. In feite zou het bezoek aan de plantages een aanrader moeten zijn maar voor ons was het toch een bezoek van gemiste kansen. De prijs voor de trip – 450.000 Rps - was in die context te veel. Mits een beetje meer organisatie kan er echter een mouw aangepast worden (zie TIP(S)). De gemiste kansen: - houd er rekening mee dat er geen koffieplantages meer te bezoeken zijn (ViaVia blijkbaar niet op de hoogte); - vrijdaggebed, dus geen zicht op cacaoproductie; - vertrek bezoek rond 9 uur. De rubber wordt gewonnen in de vroege morgen (tussen 3 u en 10 u). De reden is dat de rubber dan vloeibaar is, eens te warm, wordt het sap te stroperig en hard. - de ons toegewezen gids wist veel maar je moest het eruit sleuren. Je kon bijkomende info alleen bekomen als je zelf al iets meer afweet van het winnen van rubber of cacao en de juiste vragen stelde. De gids Paul leekt na een kort gesprek met hem, veel spontaner en opener. TIP(S) -

plantages niet bezoeken op vrijdag of zondag; vraag om heel vroeg in de morgen te vertrekken (rond 6 uur of vroeger) en eerst de rubber winning mee te maken + verzeker je ervan dat er geoogst wordt; maak een afspraak met de gids Paul; reserveer tijdig via ViaVia (en breng hen op de hoogte van de huidige situatie of je wensen) of bel rechtstreeks naar gids Paul (Tel.: 0816 592975).

Frans Vallaey

Pagina 17 van 29

Verhalen - De plantages zijn staatseigendom. Ze worden beheerd vanuit Surabaya. De arbeiders met hun gezin, kunnen gratis wonen binnen de plantage tot ze gepensioneerd worden. Eens gepensioneerd worden ze onherroepelijk uit hun huis gebannen. - Naast een vast loon dat om de 2 weken wordt uitbetaald, krijgen ze nog 600 Rps/kg geoogste cacao bonen. - De beste kwaliteit(en) van de cacaobonen (Edel / wit) zijn bestemd voor de export. De laagste kwaliteit (Buka / paars) is bestemd voor inlandse verwerking. De hagelslag die je soms bij het ontbijt krijgt, is inlands. 14

17/10 – ZA

Kalibaru / Ferry / Lovina (Bali)

Men kan uiteraard vanuit Kalibaru naar de ferry over de weg (300.000 voor jeep met chauffeur). Wij kiezen echter voor de lokale trein (7.000 Rps / persoon). Bovendien is de trein zeer comfortabel en het contact met de lokale bevolking uitermate aangenaam (zie ook “Algemeen”). Daarbij komt nog de ervaring om over de sporen te mogen lopen en tussen de sporen op de trein te wachten. Het vertrek was voorzien om 9u40 en met een half uurtje vertraging en het aldaar gebruikelijke vriendelijke gewriemel om op de wagon te geraken, kunnen we vertrekken. Ongeveer 2 uur later komen we aan in het eindstation: Ketapang. Laat je hier niet verleiden om in te gaan op de uitnodiging een becak te nemen. De ferry ligt ongeveer 5 à 10 minuutjes stappen vanuit het station: uit station rechtdoor tot op hoofdweg en dan naar rechts. Wij hebben het geluk dat we onmiddellijk op een vertrekkensklare ferry kunnen inschepen. In feite niet moeilijk want om de 15 à 30 minuten zijn er ferry’s. We betalen de normale prijs (5.600 Rps / pers.) en worden als buitenlander onmiddellijk naar de VIP-lounge in het schip geleid. We verkiezen echter het bovendek met de stuurhut en bemanning. In Gilimanuk (Bali) nemen we een lokale bus naar Lovina (25.000 Rps / pers.). Hier is afdingen ook de boodschap. De busjes stoppen wel regelmatig om mensen op en af te laden maar we komen toch op een redelijk uur aan in Lovina (1u30 traject). Ons eerste werk is een hotel zoeken. Ik loop er een 5-tal af en de beste optie bleek het Rini-hotel. Lovina – de badplaats van het noorden – is veel rustiger en aangenamer dan Kuta en Sanur (het zui den). De eerste avond eten we in Tropis Club maar nadien vallen we voor Sea Breeze Café (niet ver van de marktplaats met het standbeeld met dolfijnen). Hier zit men praktisch op het strand en het eten (vooral de Tuna-steak) is er uitmuntend. TIP(S) - In het geval je nog geen overnachting hebt in Lovina is het handiger ’s morgens per trein te vertrek ken vanuit Kalibaru. - Bij het nemen van een lokale bus in Gilimanuk (ferry Bali) zijn verschillende busjes beschikbaar. Neem een busje dat reeds bijna vol zit want men wacht om te vertrekken tot er genoeg volk opzit.

Frans Vallaey

Pagina 18 van 29

Lovina: RINI Hotel Lovina Beach, Kalibukbuk, Singaraja Tel.: ++62 (362) 41386 – e-mail: [email protected] http://rinihotel.homepage.dk Dubbel bed + enkel bed – Airco/Fan - TV – Grote badkamer (douche/toilet warm en koud water) – Groot zwembad – Zeer ruime kamer (40 m²) - Terras met salon - Safe aan balie (3.000 Rps/dag).. Restaurant. Mooie tuin. Goede ligging (in centrum). Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit 230.000 / nacht

6/5

Ruime kamer (± 40 m²). Proper. Goed basis ontbijt (supplementen mogelijk). Restaurant. Mooie tuin. Aangenaam rustig verblijf. 300 m van strand. Aanrader. 15 16

18/10 – ZO 19/10 – MA

Lovina Lovina

Vandaag maken we een daguitstap - de dag voordien geboekt via het hotel (400.000 Rps, wagen en chauffeur, goedkoper kan volgens mij rechtstreeks bij een traveloffice). Niet inbegrepen zijn (stellen we nadien vast) de parkings en inkomgelden. We maken uitgebreid kennis met het Hindoeïsme (90% in Bali) en de verschillen met Java (90% moslim). De tocht is gevarieerd: Gigit waterval, Hindoe tempel, Botanische tuin, Munduk Village, Bratan meer, Rijstterrassen, Banjar Hot Spring en het enige boeddhistische klooster in Bali: Brahma Wihara Arama. De tweede dag is een dag vol rust, zwembad, shoppen en rondkuieren. TIP(S) - Huur een brommer voor de uitstappen. De wegen zijn goed berijdbaar en men rijdt niet te veel in stedelijk gebied. - Overal waar je komt is er wel iets te koop. Ook tijdens het bezoek aan de waterval zijn er winkeltjes bij de vleet. De eerste prijs voor een sarong was 180.000 Rps. Uiteindelijk betaalden we 30.000 Rps. In feite nog 10.000 Rps te veel. De moraal van het verhaal: probeer op een of andere manier de cor recte prijs te kennen. Men vraagt soms zotte prijzen en rekent erop dat de koper zal te vreden zijn met de helft of tot 30%. Vandaar is afdingen in percenten niet altijd even gunstig. Verhalen - Het hindoeïsme zit vol van rituelen. Overal zie je penjors over de wegen, symbolen, tempeltjes, heu se tempels, ceremoniën, offergaven, enz.. De tempeltjes in de tuin worden door het gezin gebouwd naar aanleiding van een ceremonie. Alle gelegenheden zijn goed om een ceremonie te houden. Bij voorbeeld bij de aankoop van een auto, een geboorte of gewoonweg om de kwade geesten een hak te zetten en het geluk af te dwingen. Overal kom je goden tegen. Mannen zie je met bloemblaadjes achter de oren, omdat ze nog moeten bidden en iets offeren, vrouwen met bloemetjes in het haar of op de weg word je tegengehouden en zegent men de auto en natuurlijk ook de inzittenden. Er wordt wat rijst met speeksel op je voorhoofd geplakt, je krijgt een geluksbrenger en ja, ja , ja – raad het maar: …… je mag een donatie geven “for good luck”. PS: Penjors zijn gebogen en gekerfde bamboestokken, versierd met bladeren van de kokospalm en voorzien van de nodige offergaven. Aan de basis ligt meestal een belangrijke ceremonie en vooral de Frans Vallaey

Pagina 19 van 29

jaarlijkse tempelvieringen. De penjor symboliseert de berg. Op haar beurt symboliseert de berg het universum. En trekken we de lijn door, dan symboliseert de penjor de “Mount Agung”, de heiligste berg in Bali. - In Bali zien we honden. Een verschil met Java waar honden onrein zijn voor de moslims. Ook de drinkgewoontes; in Bali dronk onze chauffeur bier! Een hele ontnuchtering voor mij! - Roken en motorrijden zijn in Indonesië heel gewoon. Iedereen of toch iedere man rookt (vrouwen niet in ’t openbaar). Ook kinderen van 5 à 6 jaar beginnen er al mee. Idem voor het motorrijden. Al hoewel men pas een rijvergunning kan bekomen vanaf 18 jaar zijn kinderen van een jaar of 10, die met een brommer rijden, geen uitzondering. - Uit de mond van een chauffeur: * De chauffeurs zijn verenigd in een soort syndicaat en betalen daarvoor 350.000 Rps per jaar. Ze worden dan door een regiekamer beurtelings opgeroepen. * Veel gronden (vb.: het eilandje Nusa Penida voor de kust van Sanur) zijn al verkocht aan grote investeerders. De lokale vissers en landbouwers verliezen daardoor hun werk en inkomsten. Ze zijn dan meestal genoodzaakt in de toeristische sector te werken. Op deze manier gaat de eigen lijke cultuur teloor. 17 18

20/10 – DI 21/10 - WO

Lovina / Amed Amed

We kiezen terug voor individueel transport van Lovina naar Amed. De taxi (met Airco) hebben we geregeld via een traveloffice (Perama tours) aan een blijkbaar zeer scherpe prijs (275.000 Rps). Het hotel vroeg 350.000 Rps. en het officieel toerismebureau niet minder dan 400.000 Rps. Het voordeel is dat je stopt waar je wilt. Onderweg zijn enkele plaatsen te bezoeken, een paar tempels en onder andere Air Sanih (Yeh Sanih) een heilige koudwaterbron waarin je mag zwemmen. We arriveren rond de middag in Amed, hotel Puri Wirata. Door het feit dat hier ook kennissen van ons verbleven hebben we niet uitgekeken naar andere verblijfplaatsen. De eigenaar van het resort is een Nederlander en de manager een Belg. De ligging aan de kust met zicht op zee, is uitstekend. Voor snorkelaars of duikers (lessen mogelijk) een paradijs. Hier waag ik me voor het eerst op een brommer. Dit valt best mee en is daardoor voor herhaling vatbaar. TIP(S) Verken de streek rond Amed per brommer. De brommer is – zeker voor korte afstanden of voor dag uitstappen – het meest aangewezen vervoermiddel. Vanuit Amed kun je een lus maken door de bergen en met prachtig zicht op rijstvelden en de kustlijn.

Frans Vallaey

Pagina 20 van 29

Amed: Puri Wirata Jl. Raya Amed Karangasem, Bali Tel.: ++62 (363) 23523 – e-mail: [email protected] http://www.diveamed.com Dubbel bed – Airco + Van – douche/toilet - warm en koud water – 2 zwembaden – Frigo - Safe in kamer. Dubbel bed – Airco/Fan - TV – Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – 2 zwembaden – Frigo - Ruime kamer - Terras - Safe in kamer. Restaurant. Goede ligging (aan kust en snorkelgebied). Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit $ 40 / nacht

5/5

Zicht op zee. Royaal ontbijt. 19

22/10 - DO

Amed / Sanur

We wilden dicht tegen de luchthaven logeren omdat we de volgende dag een vlucht hadden naar Flores. Dit was de enige reden waarom we Sanur hebben aangedaan. Sanur is iets rustiger dan Kuta. Deze lokaliteiten zijn volledig ingesteld op strandvakanties en massatoerisme. We nemen terug een taxi (besproken via het hotel) van Amed naar Sanur. Over de prijs (300.000 Rps) hebben we niet onderhandeld. De chauffeur viel niet zo in onze smaak. Hij probeerde ons een bijko mende trip aan te smeren en was tamelijk opdringerig. Ook in Sanur vertikte hij het ons naar een be paald hotel te brengen. We boeken een overnachting in het hotel Tanan Agung. We boeken tevens een overnachting voor de dag van onze terugkomst uit Flores. Dit bleek uiteindelijk een goede beslissing omdat de vlucht, bij te rugkomst uit Flores, vertraagd was en we ons geen zorgen meer hoefden te maken om een slaapplaats te zoeken. TIP(S) - “Made’s Kitchen” is een sober restaurantje met uitstekend eten voor een minimale prijs. Het ligt in de hoofdstraat naast het hotel Taman Agung. - Het is beter 1 nacht langer in Amed te blijven en dan de volgende dag te vertrekken naar de luchtha ven. Tussen Amed en de luchthaven valt er niet zoveel te beleven en je spaart tijd, moeite en kosten uit. - Het valt te overwegen om vanuit Sanur met privé-vervoer, de zonsondergang in Tanah Lot te bezoeken. Het is ongeveer even ver als vanuit Ubud en in Sanur valt er weinig te beleven. Bovendien ver trekt bijna iedereen vanuit Ubud. Dit resulteert in ellenlange files bij terugkomst. Sanur: Hotel Taman Agung Jl. Danau Tamblingan 146 Sanur, Bali Tel.: ++62 (361) 288549 – 289161 – Fax: 0361 289161 Dubbel bed – Airco/Fan - TV – Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – Zwembad – Frigo - Ruime kamer - Terras - Safe aan balie. Restaurant. Mooie tuin. Goede ligging (in centrum). Proper. Rustig. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit $ 45 / nacht

5/5

Het hotel Tanan Agung was in vergelijking met andere bezochte hotels (3) de beste keuze.

Frans Vallaey

Pagina 21 van 29

Voorbeeld: - hotel Swastika: (± 100 m er vandaan): 450.000 Rps, niet zo gezellig, muffig en oud. De andere waren OK en gelijkaardig maar te duur ($ 55). - Laghawa Beach Inn: standard Airco dubbel bed: $ 60. Zie www.laghawabeach.com 20

23/10 - VR

Sanur / DPS / Labuan Bajo (Flores)

Men maakte er geen probleem van het ontbijt te serveren om 6u30 (normaal vanaf 7 u). Naar de luchthaven is het ongeveer een ½ uurtje rijden. De taxi (80.000 Rps) hadden we de dag voordien gecharterd langs de straat (Aanbod taxi via hotel: 150.000 Rps). Men biedt je trouwens voortdurend transport aan. Dan komt het er alleen op neer goed te kunnen onderhandelen. Eens op de luchthaven blijkt onze vlucht van 9 uur, afgelast (vliegtuig al een paar dagen onklaar). We mogen echter nog van geluk spreken dat we om 14 uur meekunnen met een chartervlucht van Air In donesia. We brengen onze tijd door in de VIP-lounge. Voor een bedrag van 45.000 Rps/persoon krijg je drank, snacks, een koele ruimte, aangename fauteuils en gratis internet. Men regelt zelfs onze check-in. TIP(S) - Een van de pakketten voor de trip naar Komodo (vanuit Labuan Bajo - Golo Hill Top) start rond de middag. In ons geval zouden we dat dus niet gehaald hebben. Houd dus rekening met onverwachte omstandigheden en plan best niet een vlucht en een uitstap op dezelfde dag. - Sommige kamers in het hotel Golo Hill Top hebben zicht op de 2 baaien. Probeer een dergelijke kamer te versieren. Labuan Bajo: Hotel Golo Hill Top E-mail: [email protected] - www.golohilltop.com Tel.: 0385 41337– Fax: 0385 41337 Dubbel bed – Airco/Fan – Ruime badkamer (douche/toilet - warm en koud water) –Ruime kamer - Terras. Restaurant. Uitstekende ligging (op flank berg en zicht op baai). Proper. Rustig. Op vraag, gratis vervoer luchthaven. Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit 375.000 / nacht

5/5

Het hotel wordt gerund door 2 vriendelijke Nederlandse dames. Wij hadden thuis informatie ingewonnen en de verblijfdata vastgelegd vanuit Yogya. 21

24/10 - ZA

Rinca

Thuis al had ik gekozen om de Komodo trip te arrangeren via het hotel Golo Hill Top. De formule of het pakket leek mij veruit de beste prijs/kwaliteit verhouding ten overstaan van andere aangeboden trips via het internet. De trip kan ook geregeld worden via een traveloffice ter plaatse - in L. Bajo. Misschien iets goedkoper. Let hier wel op wat er allemaal in de basisprijs begrepen is!!! Bijvoorbeeld: de inkomgelden van de nationale parken, de bezoeken (koraalriffen, manta gebied, …), eten, drank, overnachtingen, soort boot, alleen of gedeeld, gids, snorkelgerief, enz..

Frans Vallaey

Pagina 22 van 29

Wij hebben voor ons tweetjes, een zeer ruime boot (15 meter) met een bemanning bestaande uit een schipper, kok, matroos en een gids. We varen eerst naar Rinca. De kans om varanen te zien te krijgen is hier groter dan in Komodo (eiland is kleiner). Na een korte wandeling kunnen we snorkelen in de Pink Beach, een zeer mooi snorkelgebied. Vooral de koralen spreken tot de verbeelding. De boot legt aan net buiten het rif, een 300 m van het strand. Hier stelt onze matroos een lek vast in de benzineleiding. Daardoor krijgen we een supplementaire tussenstop in Komodo-village. We overnachten aan de rand van de mangrove van het Kalong eiland. Na zonsondergang zwermen de flying foxes (grote vleermuizen) over ons hoofd naar de andere eilanden in de buurt. Daar doen ze zich te goed aan het alom overvloedige fruit. Voor zonsopgang vliegen ze terug naar Kalong om uit te slapen in de bomen en struiken van de mangrove. In principe zou aan boord geen mug mogen te bespeuren vallen. Het tegendeel lijkt waar: bij zonson dergang krioelt het ervan. Mijn muggennet brengt soelaas. De bemanning had al rond 19 uur onze slaapplaatsen (een paar matjes en een laken) op het dek klaargezet en tegen 20 uur wordt verwacht om erin te duiken. TIP(S) - Bij het bezoek aan het eiland Rinca draag je best een lange broek. De horzels zijn irritant. Een ver rekijker is zeer nuttig. Ook de flora is de moeite waard. Vraag steeds de langste wandeling (2 uur). Verhalen - In Flores is 90% van de bevolking katholiek. Aan de kust wonen meestal moslims. - Komodo-village ligt aan de kust geprangd in het reservaat. Het dorpje kan niet meer worden uitgebreid en is praktisch volgebouwd. Om toch onderdak te creëren voor de steeds groeiende populatie worden de kamers in de huizen opgedeeld. Daardoor is steeds minder leefruimte beschikbaar. Anderzijds is een deel van de bevolking steeds op weg op andere eilanden om handel te drijven. - In dit gebied (volledig natuurreservaat) leven de grootste varanen ter wereld nog in ’t wild. De “Dra gons” zijn vleeseters en tevens kannibalen. Klein wild maar ook waterbuffels staan op hun menu. Ze kunnen tot 1 maand zonder eten. Een beet van hen is niet onmiddellijk dodelijk maar het speeksel bevat zoveel bacteriën – waaronder de listeria bacterie – dat, op middellange termijn, de prooi sterft aan de besmetting. Een parkwachter had onlangs een kleine beet opgelopen en zijn herstel in de kliniek duurde 3 maanden. Ze jagen solitair, behalve als ze bloed ruiken, dan komen ze in horden op je af. Ze ruiken tot 6 à 8 ki lometer ver! 22

25/10 - ZO

Komodo

Onderweg naar Komodo varen we tussen een school dolfijnen. Door de uitgestrektheid van het eiland is de kans kleiner varanen te zien. Het eiland blijft echter een must voor de plantengroei en de in ’t wild levende vogels, herten en varkens. Hier is het eveneens aan geraden om te kiezen voor de langste wandeltocht. Op de terugweg varen we tussen manta’s, grote roggen tot 2 meter spanwijdte. Ze zijn niet gevaarlijk en vertoeven meestal in een vast gebied. Snorkelen of ertussen zwemmen is mogelijk en een uitzon derlijke ervaring.

Frans Vallaey

Pagina 23 van 29

Als laatste evenement leggen we aan in een baai op het strand. Hier kunnen we terug snorkelen. Weer een prachtige ervaring. Voor de 2° maal sedert het begin van onze reis begint het te regenen. We besluiten dan maar om terug te varen naar het startpunt. 23

26/10 - MA

Labuan Bajo

Hier had ik een vrije dag voorzien. We slenteren een beetje rond in het centrum en laten ons verwen nen met een reflex en bodymassage in het etablissement “Frangipani”. De eigenares is een Nederlandse en de masseurs en masseuses zijn mindervaliden (blinden, gehoor- of spraakproblemen). Een aanrader. Al bij al vind ik dat de keuze van een vrije dag in L. Bajo toch niet zo geslaagd was. Veel zaaks valt er hier niet te beleven. Voor de supplementaire dag zijn er alternatieven. Bijvoorbeeld een dagtrip naar een nabijgelegen traditioneel dorp. TIP(S) Alternatief: Een week voor Flores voorzien en hier en daar iets afknabbelen in Bali (vb.: 1 dag Ubud, 2 dagen Amed, Sanur 1° dag, …) of Java. Dag 1 2, 3, 4, 5 6, 7 8

Vlucht Denpensar / Maumere: landen in het noordoosten Van Maumere naar L. Bajo met privé vervoer. Het land is voor een groot stuk nog ongerept. Aantal dagen al naargelang het tempo en de bezoeken. 2-daagse Komodo boottocht Terugvlucht L. Bajo / Denpensar

Verhalen Frangipani (Plumeria) is een plant met zeer geurige bloemen. Je vindt ze overal in Indonesië en vrouwen tooien er graag hun haar mee. 24

27/10 - DI

Labuan Bajo / DPS / Sanur

De vlucht was voorzien om 09u15, uiteindelijk vertrekken we om 12u30. Ons hotel Taman Agung hadden we reeds vooraf vastgelegd. Alleen ons transport voor morgen naar Ubud dienen we nog te regelen (taxi: afgedongen tot 100.000 Rps, vraagprijzen: 200, 150 en 130.000). 25 26 27 28 29

28/10 - WO 29/10 - DO 30/10 - VR 31/10 - ZA 01/11 - ZO

Sanur / Ubud Ubud Ubud Ubud Ubud

Eerst zoeken we een hotelletje. Eerst komen we terecht in “White house” (300.000 Rps/nacht voor rui me kamer met airco, badkamer, tussen rijstvelden). Maar wij wilden toch nog een beetje aan prospectie doen. Uiteindelijk boekten we in “Nick’s pension”. Na een beetje overleg vonden we dat “White house” een betere keuze prijs/kwaliteit zou geweest zijn. Toen we terug gingen naar “White house” voor de volgende dagen – bleek alles al volgeboekt. Bij het binnen rijden van Ubud voelt men dat het “the place to be” is. Ubud is de laatste jaren enorm uitgebreid. Positief is dat de omgeving toch zeer aangenaam blijft. Het wordt beschouwd als het culturele en artistieke centrum van het eiland. Je kunt hier van alles regelen (raften, mountainbiken, wande -

Frans Vallaey

Pagina 24 van 29

len, enz.). Door zijn centrale ligging biedt het de mogelijkheid om van hieruit verschillende uitstappen te doen. Andere activiteiten: shopping, shopping, shopping (market,); monkey forest, artisanaal dorp (tussen Sanur en Ubud); allerhande dansvoorstellingen (vb.: kecak fire and trance dance), enz. Aan fietsen hebben wij ons niet gewaagd. Tijdens een dagwandeling konden we ervaren dat de streek nogal heuvelachtig is. Een alternatief is een fietstocht onder begeleiding. Men voert je per truck naar een hoger gelegen gebied en van daaruit glijd je terug naar het vertrekpunt. Wij kozen voor de brommer. Koop in het toeristenkantoor de kaart “Bali Pathfinder”. Hierin vind je gedetailleerde kaarten van Ubud en de omgeving. Wij deden een daguitstap (taxi voor ons 2: 300.000 Rps, de vraagprijs varieerde tussen 400 à 500.000). Programma: Elepen cave temple, Gunung Kawi temple, Coffee plantion, View Baturlake, Besakih temple, Goa Gajah, Klunkung. Een zeer originele tempel, naar onze mening, is de Gunung Kawi. Het uitzicht tijdens de wandeling ernaartoe loont de moeite. Besakih is het grootste tempelcomplex in Bali. Persoonlijk vind ik deze tempel niet zo de moeite waard. Bovendien is het er zeer toeristisch en achter iedere hoek probeert men wel geld uit je zakken te luizen. Bijvoorbeeld bij aankomst met de wagen moesten we village taks betalen. Men vroeg me 25.000 Rps (die ik betaalde). Achteraf bleek dat de tickets 20.000 Rps vermelden. Uiteraard is nog parkinggeld en inkomgeld nodig. Om de zaak rond te maken moet je nog een sarong huren. Eerst vroeg men 10.000 Rps. Toen ik vertelde dat we voor die prijs best één kochten, was 5.000 Rps plots voldoende. Maar de beker was nog niet leeg. In het tempelcomplex probeerde men ons op een agressieve manier wijs te maken dat een gids of begeleiding nodig was om het bovenste gedeelte van de tempel te bezoeken. Bovendien waren er ceremonies aan de gang waardoor de prijs op liep tot 50.000 / persoon. Omdat we niet wilden betalen, maakten we rechtsomkeer en kwamen na een 5-tal minuten terug. We doorbraken het “cordon gidsen” en beklommen de tempel uiteindelijk gratis zonder gids. De zonsondergang in Tanah Lot lieten we aan ons voorbijgaan. We hadden al teveel tijd in de auto doorgebracht en vonden dat een ritje met een brommer en wandelen ons meer genot verschaften. Eerlijkheidshalve - en niet omdat we Belgen zijn - moeten we hier een speciale vermelding maken voor een restaurant dat ons uitermate in de smaak viel: Café des Artistes. Het werd al vlug ons “stam restaurant”. Dit middenklasse restaurant wordt gerund door de Belg Rudy Kerremans. Café des Artistes staat voor kwaliteit van het eten, een mooi kader, professionele ontvangst en bediening. De kwalificatie “middenklasse restaurant” is ruimschoots gerechtvaardigd. Neem een kijkje naar de website www.cafedesartistesbali.com. Je vindt er zeer interessante info. Naast de uitstekende menukaart is er bovendien een zeer ruime keuze aan uitstekende wijnen, iets wat in In donesië een uitzondering is. Reserveer op tijd want blijkbaar waren we niet de enigen die het etablissement kennen. (PS: geen kosten bij betaling met Visa). De Delhi Cat (aan rand van voetbalveld) is een ander restaurantje dat in ons geheugen blijft. Het werd vroeger gerund door een Noor (spijtig genoeg enkele jaren geleden overleden). Speciaal is hier dat er een shop is met verschillende soorten kazen. Zoals wijn is kaas niet zo’n gemeengoed in Indonesië.

Frans Vallaey

Pagina 25 van 29

TIP(S) - Wireless internet vind je praktisch overal. Heb je geen computer mee dan zijn er genoeg andere plaatsen. Het goedkoopste adres vonden we een 100 m van ons hotel. Loop de straat af en langs de rechterkant is een bar/restaurantje. Voor 10.000 Rps surf je een uur. - Een zaklamp bij de hand is handig. Java levert elektriciteit aan Bali. Op geregelde tijdstippen (meer dere keren per maand) sluiten de Javanen voor enkele uren de elektriciteit af en zit Bali in complete duisternis. De uren van de black-out liggen meestal tussen 18 en 22 uur. Sommige restaurants en hotels zijn erop voorzien (eigen generator) maar niet allemaal. Daarom is het nuttig steeds een zaklamp bij de hand te hebben. Ons kwam het een paar maal goed uit tijdens het avondeten. - Café des Artistes: een must Ubud: Nick’s pension Jl. Wenara Wana / Jl. Bisma – Ubud 80571 www.nickshotels-ubud.com Tel.: 0361 975636 – Fax: 0361 972596 Dubbel bed – Airco/Fan –Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – Ruime kamer - Terras. Zwembad. Safe aan balie. Goede ligging (in centrum en in rijstveld). Proper. Rustig. Generator (bij elektriciteit panne). Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit 325.000 / nacht

5/5

We verbleven er 5 nachten en kregen een korting van 25.000 per nacht. PS: Er zijn verschillende cottages die buiten het centrum liggen. Daar is ultieme stilte en rust verzekerd. Een aangenaam verblijf leek ons Matahari Lumbung’s (350 à 450.000 Rps / nacht), tussen de rijstvelden, een 2,5 km van het centrum - www.lumbungsbali.com 30

02/11 - MA

Ubud / DPS / JAKARTA

We regelen in de voormiddag ons transport naar de luchthaven (taxi: 150.000; vraagprijs 200 à 300.000). Onze vlucht AirAsia was met een uur verlaat. Uiteindelijk landen we in Jakarta om 21u40 (± 1u40 vlucht). We regelen een “Blue Bird taxi” naar het hotel Ciputra. De taximeter is veruit de goedkoopste manier. Het hotel ligt bij een immens shopping centrum. Dus na lang uitslapen en het herschikken van onze valiezen blijft er nog genoeg tijd over om te ….. shoppen. TIP(S) Overnachten in Ubud en terugvliegen met AirAsia van DPS naar Jakarta dezelfde dag als het vertrek naar België. Uiteraard zal het vertrekuur van de internationale vlucht de bepalende factor zijn. AirAsia heeft 4 vluchten per dag en erop rekenen dat ze stipt vliegen. Verhalen Hier probeert men je ook allerhande uitstappen aan te smeren. Het moet gezegd ze zijn er echt gehaaid in. Wat je ook maar zegt om het te pareren, een alternatief krijg je. Idem voor het vervoer terug naar de luchthaven. Wij gaan rechtstreeks naar de taxiparking van Blue-bird palend aan het hotel. Dit spaart ons weer een paar fooien uit. Alhoewel tot op het laatste moment men er toch in slaagt om een briefje Frans Vallaey

Pagina 26 van 29

in mijn hand te duwen dat bij het eventueel vergeten van bagage in de taxi we altijd mogen bellen naar de servicedesk van het hotel. Een ander voorbeeld is: om onze bagage (2 trolleys op rolletjes) 10 meter verder te plaatsen presen teert men een immense kar. Een fooi is altijd welkom en vindingrijk zijn ze. Jakarta: Ciputra Jl. Letnan Jenderal S. Parman Jakarta 11470 http://jakarta-ciputra.swiss-belhotel.com/ E-mail: [email protected] Tel: (62-21) 566 0640 - Fax: (62-21) 566 1172 Dubbel bed – Airco–Badkamer (douche/toilet - warm en koud water) – Ruime kamer - Zwembad. Safe in kamer. Goede ligging (gemakkelijk bereikbaar vanuit luchthaven). Proper. Rustig. Generator (bij elektriciteit panne). Taksen, service, ontbijt: Inclusief

Prijs/kwaliteit 920.000 / nacht

5/5

Dit hotel is een zakenhotel (kamers OK maar onpersoonlijk). Een banketontbijt om van te smullen. Je kunt vragen om laat uit te checken zonder kosten. Goedkopere opties mogelijk. Het hotel Ciputra is gemakkelijk vanuit de luchthaven via grote snelle wegen bereikbaar, 30 à 40 minuten. 31 32

03/11 - DI 04/11 - WO

JAKARTA (19:10) - Abu Dhabi (00:15) Abu Dhabi (02:50) – Brussels (07:15)

Indonesië is uitgestrekt en het gevoel is er om er terug te keren. Uiteraard andere streken. Bijvoorbeeld Flores en Sulawesi en ????. Als afsluiter Polygamie is in Indonesië toegelaten BEHALVE voor ambtenaren! De ambtenaren wezen gewaarschuwd.

Frans Vallaey

Pagina 27 van 29

Bijlage 1 Omschrijving Totaal voor 2 personen Heen / Terugreis Vliegtuig Dossierkosten Annulatieverzekering Visum ter plaatse LHTaks DPS/BRUSSELS Indonesia - Visum - vluchten - luchthaven taksen Vlucht Jak/Jogja 2 pers. AirAsia LHTaks Jak/Jogja Vlucht DPS/L.Bajo (2 pers. Heen/Terug) Administratiekosten boeking ViaVia LHTaks DPS/L.Bajo LHTaks L.Bajo/DPS (taks+kosten) Vlucht DPS/Jak 2 pers. AirAsia LHTaks DPS/JAK HOTEL/OVERNACHTING Jakarta - Anugrah (1 nacht) Jogia - Prambanan GH (6 nachten) Samarang (1 nacht) Malang - Aloha (1 nacht) Bromo - Lava View Lodge (1 nacht) Ijen - Catimor (1 nacht) Kalibaru - Margo Utomo (2 nachten) Lovina - Rini (3 nachten) Amed - Puri Wirata (2 nachten) Sanur - Taman Agung (2 nachten) L. Bajo - GoloHilltop (extra nacht) Ubud - Nick's pension (5 nachten) Jakarta - Ciputra (1 nacht) ETEN/DRANK SNACKS/DRANK LUNCH/DINNER LOKAAL VERVOER Alle taxi's voor 2 pers., tenzij anders vermeld. Taxi LH JOGIA/HOTEL (55000 + Tip 5000 - 4 pers.) Taxi Jogia/Kalibur (5 dagen + 1 dag extra wagen+chauffeur) Area Fee (Village fee) Trein Kalibaru/Ferry (2 pers) Ferry Java/Bali (2 x 5700) Bus (Ferry/Lovina) (2 pers) Taxi Lovina/Amed Taxi Amed/Sanur Taxi Sanur/LH DPS Taxi LH DPS/Sanur Taxi Sanur/Ubud Taxi Ubud/LH DPS Taxi LH DPS/Hotel Ciputra Taxi Hotel Ciputra/LH DPS Diverse (huur brommer, becak, parking, enz.) UITSTAPPEN

Frans Vallaey

Rps x 1000 36.523

$

€ 220

50 300 693 80 3472 100 60 22 924 60 175 990 310 250 450 120 630 690 80 90 375 1625 920 3100 5466

60 3300 38 14 12 50 275 300 80 80 100 150 97 86 285

4.388,97 1664,61 1515,42 20,00 72,74 35,00 21,45 392,97 48,75 5,72 254,63 7,33 4,29 1,57 66,39 4,29 586,74 12,51 70,77 22,16 17,87 32,17 8,58 45,03 49,32 56,00 63,00 26,81 116,16 66,36 613,78 221,59 392,19 358,30 4,28 242,01 2,72 1,00 0,86 3,57 19,66 21,45 5,72 5,72 7,15 10,72 6,93 6,15 20,37 607,96

Pagina 28 van 29

Alle uitstappen voor 2 pers., tenzij anders vermeld. Yogyakarta Rayama ballet (miv vervoer 80.000 Rps - Inkom VIP) Prambanan dagexcursie - vervoer taxi Prambanan inkom Prambanan Treintje KRANTON (inkom+fototoestel) PALACE (inkom+fototoestel) WATER PALACE (inkom+fototoestel) Village fietstocht ViaVia Borobudur vervoer (taxi 4 pers.) Borobudur inkom Excursie Komodo Trip Komodo + PACKAGE - 4 dagen GoloHilltop (uitgez., vlucht) Java diverse Inkom tempel Candi Ceto Inkom tempel Candi Sukuh Bromo sunset (wagen gedeeld met 4) Bromo inkom Ijen inkom Kalibaru plantage cacao, rubber (9 - 14 u) Bali Lovina toer + parkings Lovina toer - inkom Gitgit waterval Lovina toer - inkom Ula Danung tempel Lovina toer - inkom Botanische tuin Lovina toer - inkom Hot Springs Air sanih (natuurlijke bron, zwemmen) Sunset Amed boot (3 pers.) Ubud - Kecak fire Trance dance Trip rond Ubud - taxi Trip rond Ubud - Tempels inkom (2) Trip rond Ubud - Tempel Besakih + parking 5000 Trip rond Ubud - Huur Sarongs Diverse (vb.: wegenkaart) DIVERSE Shopping Tips Internet/Telefoon Was Postkaarten (12) Postzegels (12) Massages Diverse

Frans Vallaey

480 250 220 10 11 26 15 170 300 220

34,31 18,33 15,73 0,71 0,79 1,86 1,07 12,47 22,00 16,13

4700

335,97

20 20 300 50 30 450

1,43 1,43 21,42 3,57 2,14 32,17

411 6 20 14 6 8 150 150 300 24 25 10 85

29,38 0,43 1,43 1,00 0,43 0,57 10,72 10,72 21,45 1,72 1,79 0,71 6,08 164,61 88,35 15,65 9,36 6,86 2,14 8,58 26,09 7,56

1236 219 131 96 30 120 365 106

Pagina 29 van 29