14/10/2014
Algemene situering omtrent de organisatie/regulering van (risico)vechtsporten Jikkemien Vertonghen
14-10-2014
pag. 1
Algemene situering ppt •
Betrokkenheid Vrije Universiteit Brussel bij RVSP
•
Algemene situering (met vernieuwende/aangevulde zaken na rondetafelconferentie 2011)
•
Vechtsporten/risicovechtsporten
14-10-2014
pag. 2
1
14/10/2014
Populariteit •
Europa • Vaak in top 10 van meest beoefend in clubverband
(van
Bottenburg et al., 2005)
•
•
judo, amateur boksen, schermen, taekwondo, worstelen 1ste European Games (2015 in Baku)
14-10-2014
pag. 3
Karate/Sambo
Karate
Sambo
14-10-2014
pag. 4
2
14/10/2014
Populariteit •
Europa • Vaak in top 10 van meest beoefend in club verband
(van Bottenburg
et al., 2005)
judo, amateur boksen, schermen, taekwondo, worstelen
•
•
1ste European Games (2015 in Baku)
•
Wereldspelen 2017 • • • • • •
Aikido Ju jitsu Karate Kickboksen (als één van 4 demonstratiesport) Muaythai (één van de 3 nieuwe sporten op de WS) Sumo
14-10-2014
pag. 5
Populariteit
•
World Combat Games • Traditionele (vb. aikido, judo, worstelen, …) + risicovechtsporten (vb. Boksen, kickboksen, Muay Thai, savate, …) • Georganiseerd door SportAccord (samenwerking IOC) • 3de editie in 2016 in …?
14-10-2014
pag. 6
3
14/10/2014
Populariteit •
Vlaanderen - Na voetbal, vechtsporten meest aangeboden sport Vlaanderen. (Scheerder & Vos, 2010) Goed of slecht? versnippering/vele beoefenaars?) - Vechtsport maken vaak deel uit van een ruimer sportprogramma/sportinitiaties
14-10-2014
pag. 7
14-10-2014
pag. 8
4
14/10/2014
Enkele statistieken
14-10-2014
pag. 9
POPULARITEIT
Enkele statistieken - Vlaanderen Totaal aantal vechtsportbeoefenaars in Vlaanderen* 60000 50000 40000
47315
55357
30000 20000 10000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 *Enkel van de gesubsidieerde en/of erkende sportfederaties 14-10-2014 pag. 10
5
14/10/2014
POPULARITEIT
Enkele statistieken - Vlaanderen Evolutie aantal vechtsporters per sport (Beoefend in gesubsidieerde vechtsportfederatie) 25000 20000 15000 10000 5000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ju jitsu
Judo
Karate
Schermen
Taekwondo 14-10-2014 pag. 11
POPULARITEIT
Enkele statistieken - Vlaanderen Evolutie aantal vechtsporters per sport (Beoefend in gekend (niet-gesubsidieerde) vechtsportfederatie) 7000
5846
6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2002
2003 aikido budo
2004
2005
2006
2007
2008 2009 andere capoeira
iaido, jodo, kendo
krav maga
risicovechtsporten (kick-/thaiboksen, boksen, MMA)
worstelen
2010
2011
2012
wushu
14-10-2014 pag. 12
6
14/10/2014
Controversies •
POSITIEF • Positieve sociaal-psychologische uitkomsten (Vertonghen & Theeboom, 2012)
•
Gebruikt als een tool om sociaal/maatschappelijke meerwaarde te creëren
14-10-2014 pag. 13
Vechtsport als middel •
Werken met maatschappelijk kwetsbare jongeren
14-10-2014 pag. 14
7
14/10/2014
Vechtsport als middel • • •
Werken met maatschappelijk kwetsbare jongeren Buurtsportwerkingen (bv. Buurtsport Brussel 7 sportclubs (4 = vechtsporten: 2x Boksen, Braziliaanse Ju jitsu, worstelen) Ook in andere contexten
14-10-2014 pag. 15
Vechtsporten op school
14-10-2014 pag. 16
8
14/10/2014
“Boksen is de ideale schoolsport”
Klasse, mei 2004
9
14/10/2014
10
14/10/2014
Controversies •
NEGATIEF • Ethisch/medische bezorgdheden • Organisatorische bezorgdheden • Beleidsmatige bezorgdheden
14-10-2014 pag. 21
Ethische/medische bezorgdheden •
Negatieve sociaal-psychologische effecten (agressie, sociaal welzijn, …) (Vertonghen & Theeboom, 2012)
•
Maatschappelijke aanvaardbaarheid? Waar ligt de grens?
14-10-2014 pag. 22
11
14/10/2014
Ethische/medische bezorgdheden •
Kwetsuren in (risico)vechtsporten • Meer kwetsuren? • Wetenschappelijke bewijzen onduidelijk (veel tegenstrijdigheden) • Risicovechtsporten vgl andere sporten: hoger letselrisico (Junge et al, 2008) - andere niet (Pappas, 2007) • Risicovechtsporten vgl andere vechtsporten: hogere IR (Gartland, 2005) – geen verschil (Gartland, 2001)
14-10-2014 pag. 23
Organisatorische bezorgdheden • •
Brede waaier aan (risico)vechtsportstijlen/disciplines Overzicht risicovechtsporten: -
•
Kickboksen Muay Thai Boksen MMA/K1/cagefighting Taekwondo
-
Krav maga Wushu (sanda) Karate (full contact)
-
Vale Tudo …
Aangevuld sinds 2011: -
Shootboxing Pencak silat Combat sambo Kajukembo Savate
14-10-2014 pag. 24
12
14/10/2014
Organisatorische bezorgdheden
14-10-2014 pag. 25
Organisatorische bezorgdheden •
Brede waaier aan risicovechtsportfederaties (VERSNIPPERING) • Internationaal, bv voor boksen: 1. World Boxing Council, WBC; 2. World Boxing Association, WBA; 3. World Boxing Organisation, WBO; 4. World Boxing Federation, WBF; 5. Association Internationale de Boxe Amateur, AIBA; 6. International Boxing Federation, IBF; 7. Women’s International Boxing Federation, WIBF; 8. Women’s International Boxing Association, WIBA; 9. International Boxing Union, IBU 10. …?
14-10-2014 pag. 26
13
14/10/2014
Organisatorische bezorgdheden •
AIBA: Association Internationale de Boxe Amateur (International Boxing Association) - Afschaffing van hoofdbescherming (juni 2013) - Moeilijkheid voor federaties: hoe omgaan met internationale regelgeving vs richtlijnen Vlaamse overheid
14-10-2014 pag. 27
Hoe zijn de vechtsporten in Vlaanderen georganiseerd?
14-10-2014 pag. 28
14
14/10/2014
Gesubsidieerde unisportfederaties • Vlaamse Judo Federatie • Vlaamse Ju-Jitsu Federatie • Vlaamse Karate Federatie • Vlaamse Schermbond • Vlaamse Taekwondo Bond
Recreatieve sportfederaties • FROS Amateursportfederatie • Sporta-federatie vzw • Sportievak vzw • Federatie Dans en Sport • Bond voor Lichamelijke Opvoeding • Gezinssportfederatie • S-Sport • Natuurvriendenfederatie
Erkend + niet-gesubsidieerd sportfederaties Vlaamse Vechtsport Associatie Vlaamse Wushu Federatie Vlaamse Aikido Vereniging Vlaamse Boks Liga ABC Vlaanderen
Erkend + niet • Vlaamse Vechtsport Associatie • Vlaamse Wushu Federatie • Vlaamse Aikido Vereniging • Vlaamse Boks Liga • ABC Vlaanderen
Niet-erkende sportfederaties + wel aangesloten bij erkende sportfederatie • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Federatie Euro Budo (VVA) VKBM²O + BruKBMO (FROS) Vlaamse Worstelbond (VVA) Vlaamse Kendo, Iaido en Jodo Federatie (VVA) Belgian Karate Organisation Shinkyokushin (VVA) Behring Belgium (BJJ) (VVA) IBK Belgium (VVA) Belgian Kyokushin Organisation (VVA) Oosterse krijgkunstschool OKS (VVA) Belgian Kempo organisation Vlaamse Goshinjitsu Federatie (Fros) Flanders Ju-Jitsu Schools (Fros) Makoto Ryu Ju Jutsu Federatie (Fros) Nationale federatie der Beoefenaars van Ju-Jitsu (Fros) International Taekwon-do Federation Vlaanderen (Fros) Aikikan Associatie (Fros) Aikikai Flanders (Fros) Shito Ryu (Fros) Black Belt Association for the Education of Korean Martial Arts (Fros) Korea Hapkido Federation (Fros) Bansoo Hapkido (Fros) Vlaamse Wing Tsun Organisatie (Fros) Vlaamse Ju-Jitsu Liga (Sporta)
15
14/10/2014
Niet-erkende sportfederaties • Ban sen Juku • IMAF •…
ORGANISATORISCHE BEZORGDHEDEN
Versnippering RVS Vlaanderen Bij welke sportfederaties zijn de vechtsportbeoefenaars aangesloten? (vechtsporten met een gesubsidieerde unisportfederatie – 2012) 25000 20000 15000 10000 5000 0 Ju-jitsu
Judo
Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw FROS Amateursportfederatie vzw Sporta-federatie vzw Unisportfederatie
Karate
Schermen
Taekwondo
Federatie Dans en Sport vzw Gezinssportfederatie vzw Sportievak vzw VVA 14-10-2014 pag. 32
16
14/10/2014
ORGANISATORISCHE BEZORGDHEDEN
Versnippering RVS Vlaanderen Bij welke sportfederaties zijn de vechtsportbeoefenaars aangesloten? (vechtsporten zonder een gesubsidieerde unisportfederatie – 2012) 2000 1500 1000 500 0 Aikido
Budo
Capoeira Iaido, jodo, kendo
Kendo
Worstelen
Wushu
FROS Amateursportfederatie vzw
Recreatief Aangepast Sporten vzw
S-Sport Federatie vzw
Sporta-federatie vzw
Vlaamse aikidovereniging
VVA
Andere
Vlaamse wushu federatie 14-10-2014 pag. 33
ORGANISATORISCHE BEZORGDHEDEN
Versnippering RVS Vlaanderen Bij welke sportfederaties zijn de risicovechtsportbeoefenaars aangesloten? (Enkel van gekende sportfederatie – 2012 – Boksen, KTboks, MMA, krav maga)* 55 515
83
1226
ABC Vlaanderen FROS Sporta-federatie vzw
4022
Vlaamse Boksliga VKBMO *Enkel van de federaties waarvan duidelijk is dat ze een risicovechtsport aanbieden 14-10-2014 pag. 34
17
14/10/2014
Beleidsmatige bezorgdheden • Ondanks vele onduidelijkheden (ethisch, medisch, organisatorisch) beleidmakers denken na over strategie/beleid mbt RVS • MAAR: welke positie innemen? • Voorbeeld: Nederland • Enerzijds geeft overheid ondersteuning via subsidiëring en het geven van licenties • Anderzijds bepaalde vechtsportevent gelimiteerd, zelf verboden 14-10-2014 pag. 35
Beleidsmatige bezorgdheden •
Onduidelijkheden mbt beleid ook in Vlaanderen • Kick-/Thaiboksen gesubsidieerd in specifieke participatieprojecten • Geen officiële subsidiëring mogelijk niet vermeld op de sporttakkenlijst -
Boksen: Engels boksen (Olympisch) Ju-jitsu: duo-games, fighting systems Judo Karate: stijl, wedstrijd (non-contact) Schermen: floret, degen, sable Taekwondo: stijl, sparring (olympisch) Wushu Worstelen: grieks-romeins, vrijestijl Kendo Aikido
=> MAAR! Positieve evolutie merkbaar 14-10-2014 pag. 36
18
14/10/2014
Beleidsacties Vlaanderen 1. Decreet medisch en ethische verantwoord sporten (13 juli 2007) • Definitie ‘risicovechtsporten’ • Mogelijkheid om een expertencommissie omtrent RVS op te starten
14-10-2014 pag. 37
Beleidsacties Vlaanderen 1. Decreet medisch en ethische verantwoord sporten (13 juli 2007) 2. Expertencommissie risicovechtsporten (2009) • DOEL: minister van Sport adviseren omtrent voorwaarden waaronder RVS georganiseerd kunnen worden • Voorstel generieke richtlijnen
14-10-2014 pag. 38
19
14/10/2014
BELEIDSACTIES VLAANDEREN
Generieke richtlijnen DOEL: • de sportverenigingen die risicovechtsporten organiseren duidelijkheid geven hoe zij kunnen beantwoorden aan het decreet van 13 juli 2007 inzake Medisch en Ethisch Verantwoorde Sportbeoefening (nu vervangen door GES-decreet van 20 december 2013)
• de Vlaamse overheid concrete normen geven die haar toelaten de verplichtingen te toetsen die deze sportverenigingen hebben om de medisch verantwoorde sportbeoefening voor de sporter te bewaken. 14-10-2014 pag. 39
BELEIDSACTIES VLAANDEREN
Rondetafelconferentie
ROUND TABLE CONFERENCE Give the Flemish government standards that allow her to test the obligations that sport federations have (obligation = to guarantee the medically justified sportparticipation of the participants)
14-10-2014 pag. 40
20
14/10/2014
Beleidsacties Vlaanderen 1. 2.
Decreet medisch en ethische verantwoord sporten (13 juli 2007) Expertencommissie risicovechtsporten (2009) • DOEL: minister van Sport adviseren omtrent condities onder dewelk RVS georganiseerd kunnen worden •
3.
Voorstel generieke richtlijnen
Rondetafelconferentie (december 2011) • Meer inzicht verwerven in de problematiek waarmee de vechtsportsector in Vlaanderen geconfronteerd wordt • Samenbrengen van de vechtsportwereld met vertegenwoordigers uit relevante sectoren, alsook met het beleid (94 deelnemers)
4. Oprichting Risicovechtsportplatform Vlaanderen (Eind 2012) • Kennis- en expertisecentrum • Communicatie- en aanspreekpunt • Service- en ondersteuningspunt 5. Decreet gezond en ethisch sporten (GES) (20 december 2013) 14-10-2014 pag. 41
GES-decreet •
Definitie aangepast • MEVS-decreet 13/07/2007: “De sporten waarbij het via bepaalde technieken is toegestaan om aan de tegenstander slagen of stoten toe te dienen met de intentie de fysieke of psychische integriteit van de tegenstander te verminderen” •
Uitvoeringsbesluit GES-decreet 20/12/2013 “Sporten waarbij het toegestaan is bepaalde technieken te gebruiken met de intentie de fysieke en psychische integriteit van de tegenstander te verminderen.”
14-10-2014 pag. 42
21
14/10/2014
Dank voor jullie aandacht
[email protected]
www.vub.ac.be/SBMA vakgroep.sbma @sbmaVUB / @JikkemienV 14-10-2014 pag. 43
22
