Vergadering:
791098 Gemeenteraad
Datum vergadering:
4 februari 2016
Onderwerp:
Vestiging asielzoekerscentrum aan de Ruitersweg-West te
Registratiekenmerk:
Heesch Portefeuillehouder:
mevrouw M.A.H. Moorman
Raadsvoorstel Heesch, 12 januari 2016 Inleiding Nederland heeft, net als veel andere Europese landen, te maken met een uitzonderlijk hoge toestroom van vluchtelingen uit conflictgebieden in de wereld. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) coördineert de opvang van vluchtelingen in Nederland en is op zoek naar locaties voor nieuwe opvangcentra, zodat vluchtelingen op humane wijze kunnen worden opgevangen. Op 1 oktober 2015 nam uw raad unaniem een motie aan waarin u ons college uitnodigde om in contact te treden met het COA en te onderzoeken of er binnen de gemeente vastgoed beschikbaar is, dat met inzet van acceptabele financiële middelen geschikt gemaakt kan worden voor de tijdelijke opvang van asielzoekers. Wij hebben daarop contact gezocht met het COA en de locatie aan de Ruitersweg-West, gelegen tussen de Nieuwstraat en de Ruitersweg-West in Heesch aangeboden als opvanglocatie. Tijdens dit proces zijn wij, rekenschap geven van alle actuele discussies rondom de (huisvesting van) vluchtelingen, steeds op zoek geweest naar de juiste balans tussen wat politiek en maatschappelijk acceptabel is voor de maat van Bernheze en de grote vraag naar opvang vluchtelingen. Wij hebben hierover ook meerdere malen de fractievoorzitters tussentijds geïnformeerd. Zie hiervoor de bijlage met het chronologisch overzicht. In de periode tussen ons voorstel en uw besluit willen wij betrokkenen in de gelegenheid stellen zich te informeren over de ontwikkeling en vragen en opmerkingen kenbaar te maken. Over dit proces treft u een aparte bijlage aan. Voor u ligt nu het formele voorstel om medewerking te verlenen aan het onder randvoorwaarden aanbieden het COA van de locatie aan de Ruitersweg-West, gelegen tussen de Nieuwstraat en de Ruitersweg-West voor het oprichten van een tijdelijk asielzoekerscentrum, voor de opvang van maximaal 500 vluchtelingen voor een periode van maximaal 10 jaar. De randvoorwaarden zullen worden vastgelegd in een bestuursovereenkomst, die ter goedkeuring aan uw raad zal worden aangeboden. Voorstel 1. Het COA de locatie aan de Ruitersweg-West, te Heesch onder randvoorwaarden aan te bieden voor het oprichten van een asielzoekerscentrum. 2. De locatie beschikbaar te stellen voor de opvang van maximaal 500 vluchtelingen voor een periode van 10 jaar. 3. In te stemmen met de gestelde randvoorwaarden als basis voor de bestuursovereenkomst, waarin onder andere wordt ingegaan op aspecten van gezondheid, openbare orde en veiligheid, verantwoordelijkheid, financiën en communicatie.
Argumenten 1.1 Verantwoordelijkheid nemen. Als gemeente hebben wij al de verantwoordelijkheid voor het opvangen van vergunninghouders in onze gemeente en zetten ons hier maximaal voor in. Wij zien het daarom ook als de maatschappelijke verantwoordelijkheid van onze gemeente een bijdrage te leveren aan de opvang van deze mensen in nood indien dit redelijkerwijs mogelijk is. We realiseren ons dat de vestiging van een AZC impact heeft op de kern Heesch en de gemeente. Mogelijke gevolgen voor onze inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven moeten aanvaardbaar zijn en blijven. Daarom zijn randvoorwaarden opgesteld die als basis dienen voor de te sluiten bestuursovereenkomst (zie bijlage). 1.2 De locatie voldoet aan de basis-zoekcriteria van het COA. Het COA zoekt locaties met een minimale omvang van 4 hectare voor de vestiging van opvang op maagdelijke grond. Daarnaast moet de locatie goed ontsloten kunnen worden, nabij de route(s) van openbaar vervoer liggen en nabij voorzieningen. Ook moet de locatie snel beschikbaar zijn. Deze locatie voldoet hier aan en is volledig eigendom van de gemeente. 1.3 De locatie is voor een periode van 10 jaar beschikbaar. De locatie is verworven voor de ontwikkeling van de woningbouwlocatie de Erven. De taakstelling voor de woningbouw is naderhand naar beneden bijgesteld en het plangebied de Erven verkleind. Hierdoor zijn deze gronden buiten het plangebied komen te liggen. Na 10 jaar wordt de locatie in de oorspronkelijke staat teruggebracht. 2.1 De gevraagde (maximale) capaciteit en duur is nodig voor een kwalitatief goede voorziening. De vluchtelingenstroom naar ons land is dermate groot dat het COA de gemeenten vraagt om grote locaties met een capaciteit van 800 tot 1500 bewoners te realiseren. Met deze omvang kan een optimaal voorzieningenniveau worden gerealiseerd op een AZC. Met het COA is hierover overleg gevoerd. Gezocht is naar een maat die past bij de omvang van de kern Heesch en de gemeente Bernheze, zonder in te boeten op de kwaliteit van de opvang, veiligheid en geboden zorg. De balans is gevonden in een locatie voor de opvang van maximaal 500 vluchtelingen voor een periode van maximaal 10 jaar. Dit vinden wij een verantwoord en passend bij de maat van Bernheze. 2.2 Bij de realisatie van deze locatie wordt door het COA gegarandeerd dat er geen tweede AZC voor de opvang van vluchtelingen in de gemeente ontstaat. De maatschappelijke inbedding van een AZC in onze gemeente is een opgave die zorgvuldigheid en dientengevolge veel inzet vraagt. Om dat goed te kunnen doen, hebben wij ons ingespannen dat het aantal opvanglocaties voor vluchtelingen tot één beperkt blijft.
-2-
3.1.Randvoorwaarden geven duidelijkheid en worden uitgewerkt in de bestuursovereenkomst. De gestelde randvoorwaarden (zie bijlage) vormen basis voor de uitwerking van de bestuursovereenkomst die we met het COA sluiten. De bestuursovereenkomst zal t.z.t. nog aan uw raad ter goedkeuring worden voorgelegd. Vervolg en procedure Na het raadsbesluit wordt de locatie officieel aangeboden aan het COA. Vanaf dat moment zullen wij in overleg treden met het COA voor het sluiten van een bestuursakkoord over de realisatie van de locatie. Daarin worden de concrete afspraken en taakverdeling vastgelegd. Dit is een bevoegdheid van het college, maar uw raad zal hierover tijdig en volledig worden geïnformeerd. Na het sluiten van het bestuursakkoord zal pas de ruimtelijke procedure in de vorm van een tijdelijke omgevingsvergunning worden gevoerd en de locatie worden gerealiseerd. Deze omgevingsvergunning kan binnen 8 weken worden verleend. De vergunning ligt niet apart tussentijds ter inzage, maar wordt direct verleend. Tegen dit besluit staat vervolgens gewoon bezwaar en beroep open voor belanghebbenden. Na het onherroepelijk worden van de omgevingsvergunning kan worden gestart met de uitvoer. In dit proces zullen wij omwonenden en stakeholders nadrukkelijk betrekken. De verwachting is dat dit alles ongeveer 8 tot 9 maanden nog in beslag neemt. Kosten en dekking Zo lang er nog geen bestuursakkoord is gesloten zal de gemeente de tot dan gemaakte kosten betalen. Bij het opstellen van de bestuursovereenkomst zal de financiële vergoeding van het COA aan bod komen. Uitgangspunt is dat de gemeente uiteindelijk per saldo budgettair neutraal blijft. Burgemeester en wethouders,
A.J.G. Bex MLD secretaris
drs. M.A.H. Moorman burgemeester
Bijlagen: De bijlagen zijn digitaal beschikbaar. Procesaanpak communicatie Randvoorwaarden Chronologisch overzicht periode okt-dec Overzichtskaart
-3-
Bijlagen:
Besluitvormingsproces en externe communicatie mogelijke komst AZC in Bernheze Zondag 10 januari
Uitnodiging direct aanwonenden voor gesprek met college (einde middag)
Maandag 11 januari
Besloten raadsbijeenkomst voor raadsleden, in aanwezigheid van COA Doel: informeren en verkennen
Dinsdag 12 januari
Collegebesluit en publicatie op raadsnet e Informeren direct aanwonenden (1 ring) in een persoonlijk gesprek door college e Informeren nabije omgeving (2 ring) door middel van brief e e Persbericht (na informeren 1 en 2 ring)
Woensdag 13 januari
Brief aan overige bewoners Heesch (3 ring) e Informeren inwoners Bernheze (4 ring)( gemeentepagina’s,website) Informeren stakeholders (telefonisch, gesprek)
Week 18-22 januari
19 jan Informatiemarkt 1 en 2 ring, raads- en burgerleden welkom e 21 jan Informatiemarkt 3 ring (inwoners Heesch), raads- en burgerleden welkom
Week 25-29 januari
25 jan Hoorzitting
Nader te bepalen
Raadsbesluit in reguliere raadsvergadering Eerste mogelijkheid 4 februari
e
e
e
Toelichting communicatie De communicatiestrategie bepalen we aan de hand van zogenaamde communicatieringen van betrokkenen, waarbij in eerste instantie de impact van de komst van het asielzoekerscentrum bepalend is voor de ring waarin de betrokkenen zich bevindt. Globaal hebben we de volgende aanpak voor ogen: Eerste ring Betreft: inwoners van wie de woning en/of het bedrijf direct grenst aan de locatie. Aanpak: aankondiging van het collegebesluit vindt plaats in een persoonlijk gesprek door de burgemeester en collegeleden. Inhoud gesprek: toelichting collegebesluit, proces, uitnodiging eerste informatiemarkt. Verder is het voorstel om een contactpersoon aan te wijzen binnen de gemeente, de zogenaamde informatiecoördinator, bij wie zij ‘dag en nacht’ terecht kunnen met vragen. We stellen voor een omwonendenoverleg op te richten. Een week na het collegebesluit vindt er een informatiemarkt plaats voor de mensen in de eerste en tweede ring.
-4-
Uitgangspunt communicatie 1e ring: persoonlijk, dus niet via de pers. Ontvangen gedurende het proces dezelfde informatie als de raad over dit onderwerp. Tweede ring Betreft: inwoners en ondernemers waarvan de woning en/of onderneming niet direct grenst aan de locatie, maar zich in de nabije omgeving van de locatie bevinden, waaronder het bedrijventerrein nabij de locatie. En stakeholders, te weten partijen waarvan we verwachten dat zij op enig moment in het proces (professioneel) betrokken (willen) zijn bij de oprichting van het azc. Denk aan: pers, politie, vluchtelingenwerk, eerste lijn gezondheidszorg, burgerinitiatieven, schoolbesturen en corporaties. Aanpak: aankondiging van het collegebesluit vindt plaats middels een brief van het college e (mailing in eigen beheer, bezorging tijdens gesprek met 1 ring). Inhoud brief: toelichting collegebesluit, proces, uitnodiging eerste informatiemarkt en contactgegevens informatiecoördinator. Een week na het collegebesluit vindt er een informatiemarkt plaats voor de mensen in de eerste en tweede ring. Stakeholders worden woensdagochtend gebeld door portefeuillehouder. Derde ring Betreft: overige inwoners en ondernemers Heesch Aanpak: geconstateerd is dat in vergelijkbare situaties een persoonlijke brief van het college zeer gewaardeerd wordt door betrokkenen. De inwoners van Heesch informeren we daarom middels een brief van het college over het collegebesluit. Inhoud brief: collegebesluit, proces, contactgegevens gemeente, uitnodiging tweede informatiemarkt. Deze informatiemarkt vindt een week na het collegebesluit plaats. Vierde ring Betreft: overige inwoners Bernheze Aanpak: De betrokkenen uit de vierde ring informeren we in eerste instantie middels de pers en berichten via onze eigen (sociale) media (gemeentepagina’s, website, KCC, twitter). Nadat de eerste en tweede ring geïnformeerd zijn versturen we een persbericht. Op woensdag staat er een bericht op onze gemeentepagina’s.
-5-
Randvoorwaarden ontwikkeling AZC (verdere concretisering en uitwerking vind plaats in de bestuursovereenkomst) Algemeen: Het college zorgt voor open, eerlijke en transparante communicatie naar alle doelgroepen (raad, inwoners, omwonenden, organisaties/instellingen, bedrijven en het COA). Het COA zorgt in overleg met de gemeente (en ieder voor diens eigen verantwoordelijkheid) voor een blijvend goede relatie met de omgeving van het AZC en de gemeente. (De omgeving wordt ruim geïnterpreteerd: omwonenden, vrijwilligers, maatschappelijke partners/instellingen, ondernemers, veiligheidsregio etc.) In het kader van duurzaamheid geldt dat investeringen zoveel mogelijk ook na het vertrek van het AZC gebruikt kunnen worden. Het COA zorgt in overleg met de gemeente (en ieder voor diens eigen verantwoordelijkheid) voor goed (gezondheids-)zorg op (of in sommige gevallen in de omgeving van) het AZC en werkt hiervoor samen met lokale partners. Het COA, in overleg met de gemeente (en ieder voor diens eigen verantwoordelijkheid) en de onderwijsinstellingen gaan samen in overleg over het aanbieden van onderwijs, eenieder vanuit haar eigen verantwoordelijkheid. Het COA zorgt voor dagbesteding van de bewoners. De gemeente ondersteunt in de organisatie waar mogelijk. Openbare orde en veiligheid (ook binnen het AZC) moet zijn gewaarborgd. Er worden afspraken gemaakt over de financiële vergoeding van het COA gedurende de hele contractperiode. Uitgangspunt voor de gemeente is een budget neutrale uitvoering over het gehele traject (ook de verwijdering na 10 jaar). Er worden afspraken gemaakt over het betrekken van de omwonenden en de stakeholders bij de realisatie. Uitgangspunt voor de gemeente is een per saldo budget neutrale uitvoering. Het COA betaalt mogelijke planschade De opzet de realisatie van een AZC. Wijzing van het beoogd type opvanglocatie kan enkel met instemming van de gemeente. Ten aanzien van de locatie: Locatie is beschikbaar Locatie is goed en veilig bereikbaar. Dit geldt voor nooddiensten, maar ook voor bewoners, vrijwilligers en anderen die het AZC bezoeken. Voor bewoners van het AZC zijn voorzieningen in de omgeving goed bereikbaar. Maatschappelijke inpassing: de omgeving is geschikt om (maximaal 500 bewoners van) het AZC op te nemen. De locatie wordt ruimtelijk goed in de omgeving ingepast en de inrichting van het terrein biedt een goede woonomgeving voor alle bewoners en in het bijzonder voor kinderen en jongeren. Planologische inpassing: de vestiging van een AZC kan mogelijk worden gemaakt door toepassing van een afwijking van het bestemmingsplan. Hierbij dient wel rekening gehouden te worden met de omgevingsaspecten zodat zeker kan worden gesteld dat de omgeving geen onevenredige overlast ondervindt van het AZC en visa versa. Er dient minimaal sprake te zijn van een goed woon- en leefklimaat (in zin van de Wet ruimtelijke ordening) in het AZC.
-6-
Chronologisch overzicht 1 oktober Unanieme raadsmotie tijdelijk opvang asielzoekers, met de uitnodiging aan het college 'in contact te treden met het COA en te onderzoeken of er binnen de gemeente vastgoed beschikbaar is, dat met inzet van acceptabele financiële middelen geschikt gemaakt kan worden voor de tijdelijke opvang van asielzoekers.' 16 oktober Verzoek Regiegroep Noodopvang Brabant Noord aan alle gemeenten: stel opvanglocaties beschikbaar en ga voortvarend aan de slag met taakstelling met betrekking tot de huisvesting van statushouders 23 oktober Brief verstuurd naar Regiegroep Noodopvang Brabant Noord met daarin aanbod Bernheze: 5 hectare locatie Ruitersweg West - Nieuwstraat in Heesch en 9 kamers in de Abdij van Berne in Heeswijk-Dinther. 30 oktober Eerste contact tussen het COA en de gemeente over de mogelijke opvanglocatie nabij de Ruitersweg-West. Het COA geeft een reeks vragen door per mail die van belang zijn bij het onderzoeken van de geschiktheid van de locatie. 3 november De gemeente levert de gevraagde informatie over de locatie nabij de Ruitersweg-West aan bij het COA, ten behoeve van een 'papieren schouw'. 5 november Burgemeester informeert het Presidium vertrouwelijk over aanbod locatie de Ruitersweg-West voor opvang vluchtelingen 19 november Fysieke schouw gemeente en COA van de locatie 30 november Burgemeester informeert het Presidium vertrouwelijk over positieve reactie COA op locatie de Ruitersweg-West en de kaders voor bestuurlijk vervolggesprek met COA. 4 december Gesprek burgemeester en gemeentesecretaris met regiocoördinator en medewerker unit huisvesting COA waarin mogelijkheden en randvoorwaarden van de locatie worden verkend. 8 december Principe-uitspraak van het college: een opvanglocatie voor maximaal 500 personen voor maximaal 10 jaar. COA wordt daarvan op de hoogte gesteld. 17 december Burgemeester informeert het Presidium vertrouwelijk over resultaten gesprek COA en voornemen college om op 12 januari een besluit te nemen en raadsvoorstel voor te bereiden. Tevens wordt het communicatie- en besluitvormingsproces besproken.
-7-
Vergadering:
791098 Gemeenteraad
Datum vergadering:
4 februari 2016
Onderwerp:
Vestiging asielzoekerscentrum aan de Ruitersweg-West te
Registratiekenmerk:
Heesch Portefeuillehouder:
mevrouw M.A.H. Moorman
