EERST
PUZZEL MEE EN WIN!
EERST
‘Islamhaat is niet te stuiten’
De sufste Prinsjesdag ooit
Trendwatcher Gerald Celente voorspelt etnische zuiveringen in Europa.
Maak deze week kans op een Nikon S8000 digitale camera t.w.v. 269,Meedoen en winnen? Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.
5
EN VERDER
Jongeren snuiven echt álles
20 Maandag September 2010
Dagelijks winnen Een halfjaarabonnement op Quizted
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Rechtspraak Blijvend onafhankelijk
Rechters tegen minimumstraf
Jack is weer in beeld Oud-staatssecretaris met vlekje genoemd als fractievoorzitter van het CDA. Lees meer op pagina 3
Rechters mogen niet onder een minister van Veiligheid vallen en ze moeten grondwettelijk onafhankelijk zijn. Dat zegt de hoogste rechterbaas Erik van den Emster. Minimumstraffen vindt hij niks. Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
De kogel is door de kerk: er komt een ministerie van Veiligheid in het nieuwe kabinet. En het is vrijwel zeker dat de rechtspraak ook onder dit ministerie komt te vallen. Erik van den Emster, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak (RvdR), is daar geen voorstander van. ‘Het is beter voor het scheiden van de machten om de rechtspraak onder het ministerie van Algemene Zaken te brengen. Daarmee voorkom je de schijn dat de uitvoerende en de rechterlijke macht onder één paraplu vallen. Naarmate de nadruk meer komt te liggen op veiligheid en terrorismebestrijding, kan de indruk ontstaan dat wij ook een uitvoerende taak daarin hebben.’ Dat beeld wil Van den Emster graag wegnemen. In een brief doet hij een verzoek aan het nieuwe kabinet om de onafhankelijke positie van de Raad voor de Rechtspraak vast te leggen in de Grondwet. Nederland blijft hierin achter bij de meeste andere Europese landen. Van den Emster: ‘Er ontstaat discussie als het ministerie van Justitie stelt dat rechters hogere straffen dienen op te leggen. Daar gaat het fout. Het Openbaar Ministerie kan hogere straffen vragen, maar of de
rechter die eis volgt, is maar de vraag. De rechter gaat uiteindelijk over het opleggen van de straf. Het scheiden van de taak van de staat en de rechtspraak moet elke keer scherp in het oog worden gehouden.’ Volgens de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak zal er altijd spanning zijn tussen machten die gescheiden zijn, maar die samen dienen op te trekken, zoals dat in Nederland het geval is. ‘Daarom zou het goed zijn om in de Grondwet een heldere takenafbakening te hebben. Daar kun je naar verwijzen als er inbreuk op wordt gemaakt. Vorig jaar was bij-
‘Helft van alle zaken via supersnelrecht? Politici, daar gaat u niet over.’ Erik van den Emster, RvdR
voorbeeld het idee dat de helft van alle zaken via supersnelrecht zou moeten worden afgehandeld. Dan zeg ik: heren en dames politici, daar gaat u niet over.’ Van den Emster doet in zijn brief ook een oproep aan het kabinet en het parlement om passend te reageren op het werk en uitspraken van rechters. Hij wil voorkomen dat er in de toekomst nieuwe wetgeving wordt gemaakt naar aanleiding van incidenten. Dat gebeurde nadat veroordeeld mensenhandelaar Saban B. tijdens een verlof de benen had genomen. ANP
Lees meer op pagina 3
PERSPECTIEF
MSM
Opeten, niet doodknuffelen De dierenliefde in Nederland dreigt door te slaan, zegt ‘dierwetenschapper’ en adviseur Karel de Greef. Milieubeleid en aandacht voor de voedselvoorziening in de wereld komen in het gedrang. ‘Als je varkens naar buiten doet, krijg je nu eenmaal meer uitstoot van ammoniak.’
Lees meer op pagina 6
‘Welkom, dit is mijn kleine cel.’ SPORT
Super Mario
19
Schrijver Brett Easton Ellis heeft enorm veel zin in een interview met Mark Koster. Pagina 11.
TERRORIST
Gepakt op Schiphol De Koninklijke Marechaussee heeft gisterochtend op Schiphol een Britse man van Somalische afkomst aangehouden. De marechaussee plukte hem uit een toestel dat klaar was voor vertrek. Het Openbaar Ministerie maakte daarop bekend dat de Nationale Recherche onderzoekt of de man betrokken is bij een buitenlandse terroristische organisatie.
Eerst
2
LANGE POTEN ...
PETER
MIDDENDORP
N
u de rechtse onderhandelaars opnieuw een ‘radiostilte’ hebben afgekondigd, realiseren we ons ineens hoezeer zij onze oren daarvoor hebben lastiggevallen. Van de weeromstuit krijgen we zin om dat boek over witregels in de poëzie te lezen, of de Uitgewiste tekening van De Kooning’ (1953) te bekijken, de tekening die Robert Rauschenberg van de grote Willem de Kooning cadeau kreeg, om daarna enthousiast de gum ter hand te nemen. Soms kunnen we naar de Noenzaal in de Eerste Kamer voor een ‘doorstep’ met de informateur. Tijdens een doorstep wordt nog ietsje minder verteld dan tijdens een persconferentie, zodat je de kans krijgt de wandkleden in de Noenzaal te bewonderen, de goudgeverfde pilaren, de cherubijnen aan het plafond. Af en toe wordt de stilte even door uitlekkende bezuinigingsplannen doorbroken. Dan lezen we dat duizenden ambtenaren hun baan verliezen, budgetten voor cultuur en inburgering worden gehalveerd, er hoge financiële dammen voor zorg en hulp worden opgeworpen. Economie is geen exacte wetenschap. Je kunt geloven dat er geld naar de samenleving moet, of dat daaraan zoveel mogelijk onttrokken moet worden. Zelf geloof ik dat de waarheid wel weer in het midden zal liggen, de onderhandelaars hebben zich tot bezuinigen bekeerd. Dat mag, ze hebben het vooraf ook eerlijk gezegd, maar soms vraag je je af waar al die mensen naartoe moeten, als zij geen werk, uitkering, les, hulp, zorg of dagbesteding meer hebben. Misschien kennen de onderhandelaars een plek waar de mensen goed zijn, het leven gratis, en anders moeten we hopen dat deze mensen voor minder ongerief zullen zorgen dan de beloofde extra agenten zullen kunnen wegnemen. Voorlopig proberen we zoveel mogelijk van de stilte te genieten. Dat wordt gemakkelijk gemaakt: er staan geen dagjesmensen meer op het Binnenhof te grijnzen, terrassen worden binnengehaald, de herfst waait de winkelstraten leeg. Thuis luisteren we naar 4.33 van John Cage uit 1952 – vierenhalve minuut stilte. Het stuk is eigenlijk voor piano geschreven, maar een enkele keer wordt het ook wel door een heel orkest uitgevoerd. 1
Evil flippo’s Veenendaal moet ze niet
Satan hoort niet in een supermarkt Een aantal C1000-filialen weigert mee te doen aan de Dungan-actie. Vanwege hun klantenkring. Maar die is het er niet altijd mee eens. ‘Ik vind het waardeloos!’ Julien Althuisius VEENENDAAL
...
Het is druk bij C1000 Huibers in Veenendaal. Moeders met kinderen, jonge stelletjes en een handjevol oude-van-dagen vullen hun boodschappenwagens voor het weekend. Een blond meisje deelt gratis bekertjes soep uit, en de ribkarbonaadjes zijn in de aanbieding. Eigenlijk is de C1000 in Veenendaal een supermarkt zoals alle andere. Eigenlijk. Maar dus niet helemaal. Bij andere C1000-filialen krijg je namelijk een Dungan bij elke 10 euro die je uitgeeft aan de kiloknallerkampioen. Het is een soort flippo, met een afbeelding van een van de 45 ‘Dungans’ uit de tekenfilmserie Avatar. De een is ‘sterker’ dan de andere, en kinderen kunnen de Dungans van elkaar winnen. Maar de jeugd in Vee-
nendaal moet het zonder de muntjes stellen. ‘Sorry meneer, we doen niet mee aan die actie’, zegt een jongen achter de kassa.
Occult Eigenaar van het C1000-filiaal Kees Huibers heeft besloten de Dungans in de ban te doen. Zijn voornamelijk christelijke klantenkring neemt aanstoot aan het speelgoed. In de tv-re-
‘M’n buurvrouw vind ik ook leuk, want ik mag er niet aankomen!’ Oudere passant te Veenendaal
clame veranderen kinderen in een soort monsters, die vervolgens met elkaar gaan vechten. En dat schiet christenen in het verkeerde keelgat. De schijfjes zouden occult zijn en gevaarlijk voor de kindergeest. ‘Wij hebben om inhoudelijke redenen besloten de Dungan-actie niet door te laten gaan’, zegt Huibers. In
plaats daarvan krijgen zijn klanten bij een besteding van 10 euro nu Clicks, onschuldige bouwsteentjes waarmee onschuldige bouwwerken gemaakt kunnen worden. Volgens Huibers reageren zijn klanten ‘positief’, maar een kleine peiling buiten de C1000 leert dat niet iedereen het eens is met de supermarkteigenaar. Drie vrouwen staan bij een auto te praten, eentje heeft haar dochter bij zich. ‘Belachelijk hè’, vindt de een. Een ander noemt het ‘stom’. De dames roepen op om massaal te gaan klagen. ‘Drie klachten heb je al.’ Een oudere man steekt met zijn volle karretje het zebrapad over. ‘Ik vind het waardeloos. Mensen moeten het zelf uitmaken.’ Hij vindt dat je kinderen zo alleen maar meer op een idee brengt. ‘Nu mag het niet. Ja, dan wil je het hebben. M’n buurvrouw vind ik ook leuk, want ik mag er niet aankomen!’ Verderop staat een moeder met kind een stationwagen in te laden. Zij kan zich wel goed vinden in het besluit van Huibers. ‘Het is niet verenigbaar met het christelijk geloof. Daar
ben ik het helemaal mee eens.’ Maar als je die dingen niet wilt hebben, dan kun je ze toch ook weigeren? Huibers: ‘We hebben overwogen om dat te doen en twee verschillende acties naast elkaar te laten lopen, maar vanwege de duidelijkheid hebben we daarvan afgezien. Dan moet je de klanten bij de kassa van alles uitleggen. Plus, we stonden er inhoudelijk niet achter’.
Actie is actie Niet alleen Veenendaal, maar ook filialen in Nieuw-Lekkerland, Molenaarsgraaf, Rijssen en Opheusden doen niet mee aan de actie. Kan C1000 dit zomaar over zich heen laten gaan? Actie is actie. Toch? ‘We aarzelen om ons daarin te mengen, omdat het om overtuigingen van mensen gaat’, zegt woordvoerster Rianne van Beek. ‘Het enige wat ik wil zeggen is dat de ondernemer heeft besloten dat het beter was voor zijn markt om de actie niet te voeren.’ Het enige wat in Veenendaal nog aan de Dungans doet denken, zijn de C1000-reclamefolders. Zelfs die zijn maar moeilijk te vinden. 1
Argus Europa zit met Roma in haar maag
Formatie
KRITIEK WIJFFELS OP CDA-TOP
ANP
Dungans (links) schadelijk voor de tere kinderziel? Het alternatief van een christelijk C1000-filiaal is Clics.
CDA-prominent Herman Wijffels heeft gisteren harde kritiek geleverd op de partijleiding van het CDA. Hij verweet die en fractieleider Maxime Verhagen tunnelvisie en gaf aan dat ‘niet chique’ is omgesprongen met mensen die veel voor de partij hebben betekend. De oud-informateur die betrokken was bij de komst van het laatste kabinet Balkenende (CDA, PvdA en ChristenUnie) stelde in het programma Buitenhof dat bij het CDA ‘alles dat in de weg komt opzij wordt geschoven’,
om ondanks de nederlaag bij de Tweede Kamerverkiezingen toch te kunnen regeren. De redenering daarbij is: ‘Maxime Verhagen wil over rechts om te voorkomen dat nog meer kiezers overlopen naar de PVV. Om dat te voorkomen moet je met ze samenwerken’. Wijffels hoort tot de CDA’ers die al eerder kritiek leverden op het voorziene kabinet met VVD en PVV. Volgens hem heeft het CDA niets te winnen bij deze samenwerking. ‘Het is een ‘no-win’-situatie’’, stelde hij.
Veelvraatjes
Doorzetter
Entomoloog Silvia Hellingman waarschuwt dat hongerige uitheemse snuitkevers steeds meer overlast veroorzaken in Nederland.
De 42-jarige Fransman Philippe Croizon die bij een ongeluk alle vier zijn ledematen verloor, is zaterdag het Kanaal over gezwommen.
Eerst
3
Formatie Wellicht CDA-fractievoorzitter
Jack de Vries mag weer meedoen Oud-staatssecretaris Jack de Vries loopt zich warm voor het fractievoorzitterschap van het CDA. Kustaw Bessems Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
‘Jack is back’, ‘Jack wil weer dingen’ en ‘The return of The Jack’, klinkt het al langere tijd rond het Binnenhof. Verschillende bronnen bevestigen tegenover deze krant dat Jack de Vries zich warmloopt om fractievoorzitter te worden van het CDA. De oud-staatssecretaris van Defensie, die zich terugtrok uit de politiek vanwege een affaire met een ondergeschikte op de werkvloer, is in beeld als opvolger van Maxime Verhagen. De huidige CDA-fractievoorzitter zou dan doorschuiven naar het kabinet om daar vicepremier te worden in het kabinet van VVD-leider Mark Rutte. De christen-democraat die kort voor de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni uit de politiek stapte nadat via RTL Boulevard was uitgelekt dat hij zijn intrek had genomen in een kazerne in Den Haag vanwege echtelijke problemen door een affaire met zijn adjudant, gaat volgens Haagse bronnen de komende tijd in de media ‘het boetekleed’ aantrekken. Jack de Vries staat op nummer vijftien van de kieslijst en is – na vertrekkend premier Jan Peter Balkenende – de eerste opvolger als een CDA’er de fractie verlaat. Naast CDA-fractievoorzitter Maxime Verhagen, zouden ook demissionair minister van Financiën Jan Kees de Jager, senator Hans Hillen en fractiesecretaris Sybrand van Haersma Buma zijn kandidatuur steunen.
Meebabbelen De CDA’er bevindt zich de laatste tijd weer vaak in de omgeving van het Binnenhof, om te lobbyen voor een nieuwe post, zo verklaren ingewijden. Zo heeft hij een gesprek gehad met De Jager en hoofd voorlichting van de CDA-fractie Pieter Heerma. Ook adviseerde hij Verhagen intensief tijdens de langdurige fractievergadering met dissident Ab Klink. Onder het genot van een biertje besprak
Zuid Afrika
ANC BEPRAAT DE TOEKOMST De Zuid-Afrikaanse regeringspartij ANC houdt van vandaag tot en met donderdag een van haar belangrijkste bijeenkomsten in jaren. Tijdens de Nationale Algemene Raad bepaalt het ANC haar politieke en economische agenda voor de komende jaren. Vooral voor president Jacob Zuma is de komende week cruciaal. Bondgenoten dreigen hun steun voor een eventuele tweede termijn van Zuma in te trekken.
Wie bent u? De helft van de werknemers heeft nooit contact met de hoogste baas.
hij met onder anderen Verhagen, partijvoorzitter Henk Bleker en CDA-minister Camiel Eurlings de problematiek. ‘Natuurlijk heb ik nog mijn lijntjes met de fractie’, verzekerde hij toen. ‘Dit zijn momenten waarop ik graag even meebabbel.’ Of De Vries daadwerkelijk fractievoorzitter wordt, is nog niet zeker. De oud-spindoctor, die jarenlang persoonlijk adviseur was van premier Jan Peter Balkenende, roept ook weerstand op. Met zijn harde, volgens sommigen vuile stijl van campagne voeren – zo is hij de vader van de frase ‘U draait en bent oneerlijk’ die Balkenende in 2006 bezigde tegen Wouter Bos – heeft hij ook binnen zijn eigen
‘Natuurlijk heb ik nog steeds mijn lijntjes met de fractie.’
Den Haag hoeft zich geen zorgen te maken Politie en marechaussee oefenden alvast wat voor de beveiliging van Prinsjesdag, met een potje polo met een bij-
Jack de Vries
partij veel vijanden gemaakt, die hem cynisme verwijten. Daarnaast wordt hem mede het recente grote verlies bij de verkiezingen aangewreven. Jack de Vries was niet bereikbaar voor commentaar. Wel liet hij onlangs in zijn rol als politiek commentator van De Wereld Draait Door doorschemeren dat hij staat te trappelen om weer aan de slag te gaan. Toen hij was benaderd als opvolger van het vertrokken Kamerlid Jan Schinkelshoek, vond hij het ‘nog iets te vroeg’ om terug te keren in de politiek, maar zo zei hij, ‘het kriebelt natuurlijk wel’. Hij zei het verloop van de formatie te willen afwachten. ‘Langs de zijlijn staan is niet altijd even makkelijk. Ik ben en blijf een politiek dier.’ 1
zonder fraaie blauw-wit gestreepte strandbal XL. De oefening verliep geheel naar wens. 1 FOTO: HOLLANDSE HOOGTE
Minimumstraf
De wet moet je niet bij elk incident aanpassen dit soort verlofbeslissingen genomen.’
Vervolg van pagina 1
...
Hij vluchtte naar Turkije. Het kabinet verscherpte vervolgens de verlofregels voor gedetineerden. De voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak vindt dat een beetje overdreven. ‘De aanleiding om nieuwe wetgeving te maken moet behoorlijk zwaar zijn. Dat was hier niet het geval. Het ging om een verkeerde inschatting van rechters. Jaarlijks worden 30.000 van
Veel eer Met zo’n nieuwe wet suggereert de overheid dat dit soort fouten niet meer gemaakt zal worden. ‘Als rechters continu beslissingen uitvoeren die tegen de geest van de wet ingaan, dan mag de wetgever die wet aanpassen, daar heb ik geen enkele moeite mee. Maar in dit geval vond ik ‘t nogal veel eer’, zegt Van den Emster. Over
de plannen voor de invoering van minimumstraffen, zegt de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak: ‘Je kunt je afvragen welk doel dat dient. De minimumstraffen zijn bedoeld voor zaken waarin rechters nu ook flinke vrijheidsstraffen opleggen. Daarnaast is er geen wetenschappelijk bewijs dat ’t invloed heeft op de recidive. Met minimumstraffen zal er geen ruimte meer zijn om uitzonderingsgevallen ook als zodanig te behandelen. Is dat wat we willen?’ 1
QAF9@A9PZȀ FY9\KZ IV P9V\UV Ŭ FZQ d FY9\KZ Z9QZ^TF }.ʓʓʓ F9P9fh ZȀ
T@ ĖǑ YQ\KTFȀ NU
FY9\KZȀ IV P9V\UV Ŭ FZQ
FY9\KZ KT\AYTA\Ȁ
FY9\KZȀ Z9QZ^TF F9P9fh Z
m ³Ǒƶʏʓ Ţ
m ³Ǒƶʏʓ Ţ
³Ėʏ ʓʓ
³Ėʏ ʓʓ
Ȳt
ɹȼʔ D9 zkru nz|w Ų >_>Ɲmkruȍ Hnǁ yk| |uu u yȍ Hnǁ ėʔʔ |ȴǜʔʔ ȴrȍ
Ȳt
Xu 8ur r|k¤ ȴ
D9 yuzuyuȍ Hn|uw yk| m|u |uuȍ Hn|uw ėʔʔ mu|ǁȴǜʔʔ ȴrȍ
:AZ\AP T^ Y9iAT@ZTAP UV FZQZ9PAƶTP ĖǑƘ^^YZ PAaAYKTFȀ aUUY ɸʏƶʓʓ ^^Y :AZ\AP@? @A aUPFAT@A @9F FY9\KZ VAY NUAYKAY KT I^KZȀ
Eerst
4
STEL... ...dat quotum voor vrouwen er komt
H
et gaat nog altijd beroerd met de opmars van vrouwen in de bestuurskamers. Reden voor Eurocommissaris Viviane Reding (Justitie) te pleiten voor invoering van een quotum, waardoor (grote) bedrijven verplicht zijn om vrouwen aan te stellen in de bestuurstop. Als de wettelijke verplichting er komt maak je alleen de PvdA, vakbond FNV en enkele feministen blij – verder wil niemand het. Niet in de laatste plaats de vrouwen zelf, die in meerderheid tegen zo’n quotum zijn, zo blijkt uit enquêtes. Zij willen op eigen kracht bovendrijven, en niet gezien worden als ‘excuustruus’. Gevaar is bovendien dat bedrijven functies gaan creëren om aan het quotum te voldoen: een volstrekt zinloze en kostbare uitkomst van zo’n maatregel. Erger nog is het Noorse voorbeeld dat laat zien dat een quotum regelrecht schadelijk kan zijn voor de resultaten van een bedrijf. Toen in Noorwegen in 2002 quota werden ingevoerd, ging de winstgevendheid van de betrokken bedrijven samen met de gemiddelde leeftijd van de meeste, onervaren, nieuwkomers in de raad van bestuur drastisch naar beneden. Uit een studie van de universiteit van Michigan blijkt dat Noorse bedrijven in het jaar volgend op de invoering van de quota gemiddeld 20 percent slechter presteerden dan een jaar eerder. Bedrijven die hun raad van bestuur het meest moesten aanpassen om aan de nieuwe wetgeving te voldoen, presteerden het slechtst. Hoewel 40 procent van de raden van commissarissen inmiddels bevolkt zijn door vrouwen, nam het aantal topvrouwen (ceo’s) niet toe, en bleef steken op 5 procent. Weet EU-commissaris Reding wel dat Nederlandse vrouwen graag in deeltijd werken en die topfuncties ook lang niet altijd ambiëren? 1
De rubriek Stel... verkent wat ook het nieuws had kunnen zijn. Reacties/suggesties:
[email protected]
TomTom ’Iedereen kijkt ons op de vingers’
Kastjes als warme broodjes Eerst bracht navigatie je alleen van A naar B, nu krijg je er filemeldingen bij. ‘We spelen steeds beter in op de rijbeleving van de consument.’ BRANDEXPEDITION Martijn Arets reist in een VW-bus van Camper Experience door Europa op zoek naar de oorsprong van aansprekende merken. Elke week doet hij in De Pers verslag.
Martijn Arets AMSTERDAM
...
Een auto zonder navigatie is tegenwoordig voor veel mensen als een huis zonder televisie. Wat begin deze eeuw een luxeproduct was, is in een paar jaar tijd gemeengoed geworden. Het Nederlandse merk TomTom leverde hier een belangrijke bijdrage aan. In Amsterdam sprak ik met Harold Goddijn (50), CEO van TomTom: ‘Ons bedrijf is opgericht in 1991. In die tijd kwamen de zakcomputers op en onder de naam Palmtop schreven we daar software voor: woordenboeken, spelletjes en routeplanners. Deze techniek stond nog in de kinderschoenen, het was echt pionieren.’ ‘Een aantal jaar later kwamen de eerste digitale kaarten op de markt. We zagen veel mogelijkheden in de combinatie met mobiele apparaten, en besloten daar onze pijlen op te richten.’
Heel gedoe ‘In 2002 kwam onze eerste navigatiesoftware op de markt en in hetzelfde jaar doopten we Palmtop om tot TomTom. De software in combinatie met de hardware werkte goed, maar het was voor de consument vaak een heel gedoe om alles aan de praat te krijgen en we besloten een kant-en-klaar product op de markt te brengen. Dat we zelf hardware gingen produceren werd door veel andere softwarebedrijven met scepsis ontvangen.’ ‘In 2004 kwam de TomTom GO op de markt, een apparaat dat zonder enige kennis gelijk vanuit de verpakking kon worden gebruikt. Wereldwijd reden ruim 800 miljoen auto’s rond en bijna niemand had nog navi-
Harold Goddijn: ‘Alle ontwikkelingen rondom navigatie en locatie bieden ons veel kansen.’
Facts - Er zijn meer dan 45 miljoen TomTom apparaten verkocht. - Het aandeel TomTom daalde op 21 januari 2010 met 10 procent nadat bekend werd dat Nokia met gratis navigatiesoftware zou komen bij telefoons met gps. - Het bedrijf groeide in tien jaar van twintig naar drieduizend medewerkers wereldwijd. - TomTom heeft inmiddels 102 landen in kaart gebracht.
modellen op de markt zouden komen. Door de lange levensduur van de kastjes was het bovendien een kwestie van tijd tot de vraag zou afnemen. Om voor de toekomst het merk en de financiële positie te versterken brachten we TomTom in 2005 naar de beurs.’ ‘Alle ontwikkelingen rondom navigatie en locatie, zoals in de automotive industrie, wagenparkbeheer, smartphones en internet bieden ons veel kansen. Waar de navigatie je in het begin alleen van A naar B bracht, zie je nu ontwikkelingen als ‘live’ informatie met filemeldingen en wegomleidingen.’
Feedback gatie: de kastjes vlogen als warme broodjes over de toonbank.’ ‘Maar we wisten ook dat dit succes eindig zou zijn: het zou niet lang duren voordat concurrenten met eigen
‘Door de dagelijkse feedback die wij online van meer dan 45 miljoen gebruikers ontvangen, zijn we in staat om steeds beter in te spelen op de rijbeleving van de consument en zakelijke gebruikers. De opbrengsten uit
Internet
Noord-Zuidlijn
FRAUDEURS UITWISSELEN
NU MOET HIJ TOCH MAAR AF
Brancheorganisatie ICTWaarborg start een proefproject waarbij webwinkels gegevens van oplichters met elkaar uitwisselen. Dit moet helpen tegen fraudeurs die online dingen bestellen en na ontvangst de betaling laten terugdraaien via hun creditcardmaatschappij. De schade van online creditcardfraude in Nederland wordt op tientallen miljoenen euro’s per jaar geschat. Webwinkels zijn vaak het slachtoffer.
ANP
Het draagvlak onder Amsterdammers voor het afbouwen van de NoordZuidlijn is gegroeid tot 65 procent. Vorig jaar was nog 60 procent van de Amsterdammers voorstander van het afbouwen van de nieuwe metrolijn. Dit blijkt uit gisteren vrijgegeven cijfers van het bureau voor onderzoek en statistiek van de gemeente Amsterdam. Het aantal Amsterdammers dat de bouw definitief wil stoppen is licht gedaald van 19 procent een jaar geleden naar 18,5 procent nu.
de levering van content en diensten groeien sterk. De kastjes blijven, maar vormen een steeds kleiner aandeel van de totaalomzet.’
Op de vingers gekeken ‘Aan een beursgang kleven ook nadelen: iedereen kijkt ons op de vingers en heeft een mening over ons.’ ‘Het ene moment denkt iedereen dat het fantastisch gaat, terwijl het dan wel meevalt. Ik heb nu het gevoel dat het sentiment negatiever is door het aanbod van gratis navigatiesoftware door Google en Nokia. De waarheid zal wel een beetje in het midden liggen.’ ‘De groei is erg hard gegaan. Soms heb ik het idee dat we continu achter de feiten aanlopen, maar als iemand mij had gezegd dat we in zes jaar tijd een bedrijf met een jaaromzet van 1,5 miljard euro zouden opbouwen dan had ik hem voor gek verklaard.’ 1
Paus
De Noord-Zuidlijn is de toekomstige metroverbinding tussen het Buikslotermeerplein en de Zuidas met daartussen zes andere stations. Momenteel wordt de tweede tunnelbuis gegraven tussen het Centraal Station en het in aanbouw zijnde metrostation Rokin. Daarna wordt vanaf het Europaplein bij de RAI noordwaarts geboord tot aan het Rokin. De nieuwe metro is volgens de meest recente planning klaar in 2017 en heeft dan ruim 3 miljard euro gekost.
COMPLOT BLEEK GRAP De zes mannen die vrijdag waren gearresteerd in Londen, omdat ze een aanslag op paus Benedictus XVI zouden voorbereiden, zijn gisteren vrijgelaten. Ze zijn niet in staat van beschuldiging gesteld. De zes mannen, vermoedelijk van Algerijnse afkomst, werken als straatvegers voor een schoonmaakbedrijf. Daar hadden ze in de kantine grappen gemaakt over een eventuele aanslag op de paus.
Ruzie
Graaiers
Mama mia...
China heeft alle hoge ambtelijke contacten met Japan opgeschort, totdat de Chinese visser die botste met Japanse patrouilleschepen wordt vrijgelaten.
Terwijl er in 2009 bij de Duitse bank Hypo Real Estate een verlies van 2,2 miljard euro in de boeken stond, ontving de top 25 miljoen euro aan bonussen.
De Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia is van plan om voor het eind van het jaar maximaal 2.000 banen te schrappen.
Eerst
Profetie Etnische zuiveringen in 2012?
‘Islamhaat is niet meer te stuiten’
5
Nedernazi
Zaak-Faber heropend Nabestaanden zijn verheugd dat het Duitse ministerie van Justitie mogelijkheden ziet om oorlogsmisdadiger Klaas-Carel Faber te vervolgen.
Trendprofeet Gerald Celente maakt voor De Pers een tijdreis naar 2012, het jaar waarin de haat tegen moslims in Europa culmineert in grootschalige etnische zuiveringen.
Arnold Karskens AMSTERDAM
...
‘Ik hoop dat Faber nu eindelijk zijn straf helemaal gaat uitzitten’, zegt Annelie Musters. Haar vader is in 1944 zwaar mishandeld door Klaas-Carel Faber als medewerker van de gevreesde SS-politiediensten SiPo en SD. ‘Nu er mogelijkheden zijn om hem weer in de gevangenis te krijgen, mogen we die kans niet voorbij laten gaan.’ Faber werd na WOII wegens het medeplegen van 22 moorden ter dood veroordeeld. Nadat zijn straf in 1948 werd omgezet in levenslang, ontsnapte hij vier jaar later naar Duitsland, waar de inmiddels 88-jarige vrij in Ingolstadt woont. Door jarenlange druk, onder meer van de stichting Onderzoek Oorlogsmisdaden en het Simon Wiesenthal Centrum, heeft Justitie-minister Sabine Leutheusser-Scharrenberger besloten de zaak te heropenen. In een reactie deelt het Haagse ministerie mee ‘dat Nederland van eventuele nieuwe mogelijkheden in het dossier Faber gebruik zal maken.’ Inhoudelijk wordt niet ingegaan op vervolgstappen ‘voor dit bij de Duitse autoriteiten is ingediend. Wat ons betreft is het geen kwestie van maanden, maar alles moet uiteraard wel zorgvuldig gebeuren,’ aldus Justitie. 1
Eva Ludemann AMSTERDAM
...
‘Moslims in Europa, pak je koffers en vlucht. Je bent niet veilig meer! De etnische zuiveringen gaan beginnen, de enkele jaren geleden nog onvoorstelbare verdrijving van miljoenen mensen. Ik zei het twintig jaar geleden al: de historie van Europa is onze nabije toekomst en dit keer zal volgens het volk de moslim de oorzaak van álle problemen zijn. Van werkloosheid en misdaad tot rondslingerend vuil.’ ‘Moslims zouden de westerse staat en cultuur willen vernietigen, klonk het. Nu zijn deze morele kwesties in vrijwel alle Europese landen de drijfveren van de binnen- en buitenlandse politiek geworden. Zweden, Denemarken, Duitsland, Nederland, Vlaanderen, Wallonië, Frankrijk, Spanje, Italië, Zwitserland; de islamhaat is nu niet meer te stuiten.’ ‘De opkomst ervan ging gepaard met een voortwoekerende recessie en vervolgens met de teloorgang van de democratie. Nieuw-rechts georiënteerde, populistische regeringen gingen twee rechtssystemen hanteren: één voor de autochtone bevolking, met rechten en één voor de allochtonen, met verboden. Het begon in de herfst van 2010 toen in Frankrijk een boerkaverbod werd aangenomen. Andere landen volgden snel, met overweldigende instemming van niet-moslims.’ ‘Alleen de kosmopolitische elites waren tegen, maar van die oude machthebbers trok vrijwel niemand zich nog wat aan. Zij hadden zichzelf ongeloofwaardig gemaakt, door eindeloos de klachten van gewone mensen te negeren. Zelfs toen dat zich massaal schaarde achter de ‘nieuwe, sterke mannen’ bleven ze arrogant en onbereikbaar, ze weigerden toe te geven dat waar ze in geloofden, niet bewaarheid was geworden.‘ ‘Ze weigerden antwoord te geven op de vraag: wat kosten immigranten? Dat was geen rare vraag. Hoe weet een land of het nog meer immigranten kan absorberen als het niet kan inschatten of er genoeg geld is om voor het eigen volk te zorgen? ‘Dat kan mijn land niet’, riepen nieu-
Krijgt Celente gelijk, dan worden moslims Europa uitgetrapt en raakt Geert Wilders straks overbodig. REUTERS
Zeitgeist Gerald Celente (53) is dé trendprofeet in de VS. Hij wordt aangehaald door diverse media zoals CNN, The Economist, The New York Times, The Wall Street Journal en The Financial Times. Ze roemen de Amerikaan vanwege zijn vermogen de zeitgeist accuraat te doorgronden. Celente is al dertig jaar directeur van het Trends Research Institute. Enkele van zijn voorspellingen: • 1984 de val van de Muur en het Sovjetrijk eind jaren tachtig • 1993 islam wordt voor het Westen
het nieuwe communisme • 1998 ‘Too big to fail’; de Amerikaanse overheid zal komend decennium grote banken redden • 2001 de goudprijs heeft zijn bodem bereikt en vervijfvoudigt binnen tien jaar • 2004 Amerikaanse huizenmarkt gaat in elkaar klappen • 2006 kredietcrisis op komst • 2010 tussen 2012 en 2016 verdrijft Europa zijn moslims. 1
we leiders overal. En: ‘Bekijk het maar met de regels van de EU, die veel te veel macht heeft gekregen. We moeten weer zelf het heft in handen nemen, zelf bepalen waaraan we ons geld besteden en wie er in ons land mag wonen’.’ ‘Dát was wat de mensen wilden horen, eindelijk kwam een politicus weer voor hén op in plaats van alleen zijn eigen positie veilig te stellen. Die hen serieus nam, die snapte dat hun land niet meer hetzelfde was als voorheen, die hen van de oude politieke kliek én de immigranten zou verlossen.’ ‘Het gaat hier niet ontsporen, wij zijn rechtsstaten’, zeiden de Nederlanders, de Denen, de Fransen en de anderen. ‘De geschiedenis herhaalt zich niet, doe niet zo idioot.’ Ze lachten me uit, net als toen ik de val van de Muur en de hypotheekcrisis voorspelde. Wat kan ik nu zeggen? Eigenlijk maar één ding: ‘I told you so.’’ 1
Speech
België
DAAR GAAT GEERT WEER
MISBRUIKBISSCHOP CASTREREN
PVV-leider Geert Wilders zal op 2 oktober definitief speechen in Berlijn bij de oprichting van de Duitse partij De Vrijheid door de Duitse anti-islampoliticus René Stadtkewitz. Wilders twitterde gisteren dat zijn speech zal gaan over het ‘gevaar van de islam als totalitaire ideologie’. Stadtkewitz protesteerde eerder tegen de bouw van een moskee in Berlijn en werd vorige week uit de CDU-fractie gezet.
REUTERS
De voormalige bisschop van Brugge, Roger Vangheluwe, die heeft toegegeven zijn neefje te hebben misbruikt, hoeft niet te rekenen op genade van het Belgische Kamerlid JeanMarie Dedecker. Die wil de bisschop castreren, en wel ‘met twee bakstenen’, zegt hij in een interview met Het Nieuwsblad op Zondag. Dedecker, grondlegger van de partij Lijst Dedecker, klaagt in de krant ook over de onderzoeken die de Rooms-Katholieke Kerk uitvoert naar het seksueel misbruik.
Het Kamerlid spreekt van een doofpot en noemt het ‘ongehoord dat de katholieke kerk een eigen behandeling opeist voor pedofiele of andere seksuele misstappen van haar bedienaars’. Ook suggereert hij dat justitie betrokken is geweest bij het doodzwijgen van misbruikgevallen. Vangheluwe (75) trad in april van dit jaar af nadat het seksueel misbruik van zijn neefje naar buiten kwam. Paus Benedictus XVI treft vooralsnog geen sancties tegen de ex-bisschop.
Mag het ietsje minder?
Eigen taal eerst
Het ministerie van Buitenlandse Zaken was vorig jaar 3 miljoen euro kwijt aan reizen van ambassademedewerkers naar Nederland. PvdA, SP en D66 willen nu de verlofregeling versoberen.
De Stichting Taalverdediging wil een boycot van Albert Heijn, dat zijn Euroshopper-artikelen in het Engels verkoopt. De Nederlandse vertaling bestaat uit ‘piepkleine letters’.
6
Perspectief
Dierenwelzijn Doodgeknuffeld
We zijn te lief voor dieren Nederland moet niet doorslaan als het gaat om het opkomen voor het belang van dieren, vindt dierwetenschapper Karel de Greef. ‘De dieren zijn overbelicht in de maatschappij.’ ‘Als je varkens naar buiten doet, heb je bijvoorbeeld meer ammoniakuitstoot.’
Remco Tomesen
...
‘N
oem eens een politieke partij die de vraag durft op te werpen: wanneer zijn we klaar met dierenwelzijn, wanneer is het goed geweest?’, vraagt Karel de Greef zich af. Hij geeft zelf het antwoord: ‘Ik kan in de Tweede Kamer niemand meer noemen. Geen enkele politicus durft te zeggen: wat een nonsens.’ Dierwetenschapper kun je De Greef noemen. Hij houdt zich al tien jaar intensief bezig met het welzijn van dieren. Hij adviseerde het ministerie van Landbouw, LTO en de dierenbescherming over hoe intensieve veeteelt en het welzijn van dieren te combineren zijn. De Greef is onderzoeker bij Livestock Research, dat verbonden is aan de Wageningen Universiteit. De Greef vindt dat er grenzen zijn, dat je landbouwdieren niet maximaal gelukkig kunt maken. ‘Als we het lijden verbannen, is dat al heel wat.’ Wat kan er nu mis zijn met dierenwelzijn, met gelukkige dieren? ‘Het gaat om een afweging. Je kunt niet alles hebben. Dus maximaal gelukkige dieren, een goed milieu én een bloeiende landbouwsector. Als je echt voor welzijnsverbetering van dieren gaat, dan krijg je juist meer milieuproblemen. En heb je meer economische problemen.’ Wat voor milieuproblemen?
Eet u zelf eigenlijk biologisch vlees? ‘Nee, ik eet regulier vlees. Bij biologische veeteelt hebben de dieren behoorlijke huisvesting, zeker. Maar er staan nadelen tegenover: namelijk meer ziekte en sterfte.’ De partij voor de Dieren heeft echt iets veranderd in Nederland, vindt De Greef. ’Ze agenderen en krijgen andere partijen mee.’ Alle partijen zeggen volgens hem nu: dierenwelzijn is heel erg belangrijk. En ze zeggen niet, constateert hij, zoals een aantal jaren geleden nog, dat economie op de eerste plaats staat. Nee, dierenwelzijn staat op de eerste plaats. ‘Zelfs het CDA, dat vroeger toch een boerenpartij was. De dieren zijn overbelicht in het Kamerdebat. Politieke partijen zijn ronduit angstig om te zeggen: dit is onzin.’ We moeten dierenwelzijn niet te groot maken, maar de bescheiden plek geven die ’t verdient, zegt de dierethicus. De prioriteit moet bij andere zaken liggen, vindt hij, bij de wereldvoedselvoorziening, de milieu-impact van landbouw, overlast door veeteelt, het boereninkomen. In twintig jaar tijd zijn we in Nederland steeds meer aandacht aan dierenwelzijn gaan geven. ‘Dat is simpelweg de beschaving die verder gaat.’ Het is bijvoorbeeld pas iets van de laatste twintig jaar dat je een landbouwdier niet meer mag slaan. Tegelijkertijd zijn we dieren veel intensiever gaan houden, omdat de kostprijs boeren die kant op dwingt.’
‘Erzijn voorbeelden waarbijdieren echtlijden, hetwelzijn echtslechtis. Maarvooreen deelishetook perceptie.’
Dieren wórden slecht behandeld? ‘Ja, er zijn voorbeelden waarbij dieren echt lijden, waarbij het welzijn echt slecht is. Maar voor een deel is het ook perceptie.’ Perceptie? ‘Organisaties als Wakker Dier, maar ook politieke partijen, kaarten problemen aan, die voor het dier niet zoveel uitmaken. Dat een kuiken maar zes weken oud mag worden, en dan wordt doodgemaakt, is zielig, vinden we. Dat gezonde dieren met een besmettelijke ziekte geruimd worden, dat wordt als dramatisch gezien. Maar in mijn ogen zijn dat geen welzijnsproblemen.’ Een vroegtijdige dood, dat is nogal wat. ‘Wat mij betreft gaat het bij welzijn om andere zaken. Om welzijn in de strikte zin: dat dieren geen ongerief hebben, niet psychisch en lichamelijk lijden. Maar als ik de samenleving volg, wat daar wordt gezien als welzijn, dan valt het voortijdig doden, waar dieren zelf geen last van hebben,
inderdaad ook onder welzijn.’ Wanneer wordt het welzijn dan wel aangetast? ‘Als kippen hun leven lang met z’n vijven op een oppervlakte van vier à vijf A4’tjes zitten, ze niet kunnen scharrelen, zich niet kunnen afzonderen om een ei te leggen. Als dieren voortdurend buikpijn hebben, of door slechte vloeren chronisch pijn aan hun poten hebben. Als dieren hun hele leven lang alleen worden opgesloten.’ De grens ligt bij eenzaamheid? ‘Ja, als dieren die wij houden in de veeteelt eenzaam zijn, dan hebben ze daar psychische pijn van. Zeker bij eenzaamheid in combinatie met honger, worden ze ongelukkig. Dat is zo’n beetje uitgebannen. Wel is het zo dat dieren soms met opzet minder eten krijgen dan ze zouden willen, anders krijgen ze te weinig jongen.’ Bij andere ‘welzijnsproblemen’ gaat het volgens hem om ‘mensenproblemen, geen dierenproblemen’. Als je
Bijna een half miljard
Ook de jonkies
Onmisbaar
Jaarlijks worden in Nederland 450 miljoen dieren geslacht. Wereldwijd worden elk jaar zo’n 60 miljard dieren verbruikt voor hun vlees of melk.
Vorig jaar werden in Nederland 11.757.000 kalveren geslacht die jonger waren dan negen maanden.
We eten niet alleen het vlees, maar gebruiken dieren ook voor andere producten. Een koe geeft per jaar 8.000 liter melk en een kip legt 230 eieren.
Perspectief
7
‘West-Europaisuniek,nergens terwereldheefthetdierzo’n hogemorelestatus.’ ’Het lijden wordt aangepakt maar varkens hebben nog meer ruimte nodig’, zegt De Greef (rechts). FOTO’S: ROB VOSS
volgens hem doorpraat met dierenbeschermers, zoals Wakker Dier, dan merk je dat het ze er eigenlijk om gaat dat dieren een zo natuurlijk mogelijk leven hebben. Vandaar dat dierenbeschermers tegen het bijvoederen in de Oostvaardersplassen waren, zegt hij. ‘Dat zou slecht zijn voor het natuurlijk evenwicht, maar goed voor het welzijn van de dieren.’ Als je die lijn doortrekt, dan moet je als dierenbeschermer ook tegen het opvangen van zielige zeehondjes zijn in de Waddenzee, zegt De Greef. ‘Dat is tegennatuurlijk, en niet in het belang van de zeehondenpopulatie.’ Als je een zieke zeehond oplapt, dan verstoor je de natuurlijke selectie. ‘Maar de dierenbeschermers protesteren niet tegen Pieterburen.’ Kan het Zeehondencentrum dicht? ‘Het centrum had nut bij de oprichting, toen er in Canada en Alaska zeehonden werden doodgeknuppeld, en in de Waddenzee de zeehonden ook at risk waren. Toen moesten ze beschermd worden om de populatie op peil te houden. Maar als je eerlijk
kijkt, en dat is ook door anderen al eerder zo gezien, dan heeft Pieterburen zichzelf overleefd. De zeehondenpopulatie is niet meer in gevaar. Het centrum is er nu om een mensenprobleem op te lossen. En oprichtster Lenie en haar publiek zijn er wel bij.’ Zijn er nog meer welzijnsproblemen, die er eigenlijk niet zijn? ‘Alle kalfjes worden gelijk na de geboorte bij hun moeder weggehaald. Dat vindt de moeder vervelend, en het kalfje waarschijnlijk ook. Maar ze moeten een keer weg bij de moeder, gezien het systeem dat we hebben. Nu zijn er pleidooien om moeder en kalf af en toe een dag of een paar dagen bij elkaar te laten zijn. Maar dat maakt het welzijnsprobleem alleen maar groter, want je krijgt een hechtingsprobleem.’ Maar als je nooit een moeder hebt gehad, is dat voor het welzijn van een dier dan wel goed? ‘Zou dat voor koeien gelden, dat ze hun moeder missen? Wij weten dat kalveren die moederloos worden op-
gefokt, later bijna allemaal normaal functioneren in een groep.’ Maar dieren krijgen wel een onthechtingsprobleem. ‘Dat is een beetje ingewikkeld. Weten ze wat ze missen, als ze hun moeder nooit gekend hebben? Ik denk het niet.’ Ze zouden met moeder wellicht gelukkiger zijn. ‘Misschien. Maar onze positie is, die van mij en een groep die hier onderzoek naar deed, dat het lijden verbannen moet worden. Zover mogelijk. We maken niet een omgeving waarin dieren maximaal gelukkig worden. We zitten in een economisch systeem waarin we afwegingen maken.’ En in hoeverre is in Nederland het lijden in de veeteelt verdwenen? ‘We zijn op weg, maar zijn er nog niet. Varkens moeten nog meer ruimte krijgen. Als de veeteeltsector maatschappelijk acceptabel wil zijn, moet het lijden verder worden verbannen.’ Dierenbeschermers hebben succes-
sen gehaald de laatste jaren. In de supermarkten liggen alleen nog maar scharreleieren, steeds meer varkens worden niet meer gecastreerd. En supermarkten halen hun kiloknallers uit de schappen, komen met een alternatief: tussensegment-vlees. Daarmee wordt vlees bedoeld dat wat betreft ‘welzijnscondities’ tussen de biologische en huidige normen in ligt. Een paar dubbeltjes duurder, maar beter voor het dierenwelzijn. Albert Heijn gaat vanaf volgend jaar alleen nog maar tussensegment-varkensvlees verkopen. De Greef vindt het tussensegment ‘echt revolutionair’. ‘Met de komst van het tussensegment, zijn we heel ver op weg.’ Er moet een gedoogstatus komen, vindt De Greef. ‘Wij moeten accepteren dat als je vlees produceert, dat consequenties heeft voor dier en milieu.’ En we moeten volgens hem ook niet denken dat het probleem zich oplost als we er in Nederland mee stoppen. De werkelijke bedreiging komt van de opkomende economieen, die gaan massaal vlees eten. In India en China neemt de vleescon-
sumptie de komende jaren snel toe. Daar behandelen ze dieren anders? ‘Ja. West-Europa is uniek, nergens ter wereld heeft het dier zo’n hoge morele status.’ Hoeveel mensen houden zich in Nederland bezig met dierenwelzijn? ‘Er zijn zo’n 50 onderzoekers, schat ik. En 20 mensen die aan beleid op dit gebied werken, op ministeries en bij belangenorganisaties. En honderden mensen die er regelmatig mee te maken hebben, in hun portefeuille. Dat zijn er veel. Te veel.’ Te veel? ‘Nou ja, erg veel. Als het gaat om het beoefenen van wetenschap dan is dat gewoon onderzoek om het onderzoek. Prima! Maar als je je richt op probleemoplossing, dan moet je ergens naar toe werken. En er moet een punt zijn dat je jezelf een keer overbodig maakt. Als de fijnstofuitstoot uit auto’s klaar is, dan moet je die onderzoeksgroep laten stoppen, en aan iets anders laten werken.’ 1
Regelgeving
De Rondeestal
Lekker badderen
Het ministerie stelt op dit moment eisen aan de grootte van de stal, de inrichting ervan, het materiaal van de bodem en de hoeveelheid licht die erin valt.
Minister Gerda Verburg gaf vrijdag groen licht aan de bouw van een tweede Rondeestal. Bij deze kippenstal is er extra aandacht voor dierenwelzijn en milieu.
Volgens onderzoek is voor varkens modder onmisbaar. De modderpoel van de Jofrahoeve in Esch is onlangs verkozen tot de mooiste van Nederland.
Werk
8
79SPANNENDE VERHALEN ...
Tweedeling ICT neemt ‘routinebanen’ over
Geen werk voor middenmoot
ANIEK
N
atuurlijk. Veel grappen. Over mijn strompelende loopwijze en zijn zielige mitella. De kantoorverhalen over ons ongeluk groeien tot ongekende hoogtes. We zouden verwikkeld zijn geraakt in een kettingbotsing met vijftig auto’s, baas Joost reed met een flinke borrel op wel 220 kilometer per uur. Grappig hoe roddels zich verspreiden. Ik luister maar niet te veel. De waarheid is een stuk minder erg, maar nog steeds heftig genoeg. Merk dat de klap me toch ook psychisch raakt. Schrik van een onverwachte uitroep van een collega, sla op tilt bij het dichtklappen van een deur. Ook baas Joost oogt wat timide. Van zijn grootspraak over de nieuwe koers van ons bedrijf is weinig over. In Duitsland hield hij een mat verhaal en luisterde vooral naar wat onze collega’s wilden. Deze week in Nederland gaat hij ’s middags eerder naar huis. Naar zijn vrouw, zijn kind. Eerlijk gezegd steekt me dat een beetje. Maar na een paar intieme dagen in Duitsland, waarbij we als een stel kinderen ’s nachts door het ziekenhuis dwaalden, voelt het toch alsof hij ook een beetje bij mij hoort. Als collega. Uiteraard. Puur platonisch. Het positieve van de afwezigheid van Joost is dat ik steeds meer zijn taken overneem. Mensen zien mij heel natuurlijk als de vervanger van de grote baas. Grote klanten vragen naar Aniek. Ben officieus gepromoveerd tot plaatsvervangend directeur. Enkel officieus, want van het officiële bijhorende salaris heb ik nog weinig gezien. Remco hoort mijn verhalen met scepsis aan. Nadat ik met een gekneusde voet thuiskwam van het Duitse avontuur, vertrouwt hij Joost en het bedrijf voor geen meter. Terug naar af. Het botert sowieso niet zo tussen hem en mij. Tijdens het eten hebben we weinig gespreksstof, waarna we gauw ieder achter onze laptop kruipen of gaan sporten. ’s Avonds in bed blijven de vonken weg. Een verplichte zoen en snel slapen. Wat dat betreft lijken we nog het meeste op een lang getrouwd stel, terwijl dat boterbriefje bij ons nog niet eens binnen is. En er waarschijnlijk zo ook nooit gaat komen. 1
Computers die mensenwerk overbodig maken, vormen vooral een gevaar voor de middeninkomens. Eveline Domevscek AMSTERDAM
...
Heeft u werk waarin u vaak repeterende handelingen moet uitvoeren? Opgelet. De kans is groot dat een of andere briljante ICT-oplossing uw baan straks overbodig maakt. ‘Wat je een paar jaar geleden bij vakmensen zag, zie je nu in de administratie. ICT maakt de middenmoot van administratieve functies overbodig’, zegt Jules Theeuwes, arbeidseconoom en directeur van SEO Economisch Onderzoek. Het gevolg hiervan is dat de banen voor middeninkomens steeds schaarser worden, terwijl die voor de hogere en de laagste inkomens stabiel blijven, of zelfs toenemen. Zo blijkt uit onderzoek van docent Maarten Goos van de Katholieke
‘Mensen gaan onder hun niveau werken als zij geen baan kunnen vinden.’ Kees van Uitert, beleidsadviseur RWI
Universiteit Leuven dat in Nederland tussen 1993 en 2006 het aantal gewerkte uren in het middensegment met 5 procent is afgenomen, en het aantal op hoger en het laagste niveau met 2,5 procent is toegenomen. In andere landen is dit langzaam oplossende midden nog duidelijker te zien. In Groot-Brittannië daalde het aantal ‘middenbanen’ met 10 procent, die van hoog- en laaggeschoolden ieder met 5 procent.
Computerrevolutie
Volg de belevenissen van Aniek, hipo in barre tijden, elke maandag in De Pers.
Anders dan eerder werd aangenomen zijn banen voor laagopgeleiden nauwelijks geraakt door de ‘computerrevolutie’. Goos: ‘Veel van de slechtst betaalde banen, in de schoonmaak, horeca en verzorging, hebben weinig repeterende handelingen, waardoor ze moeilijk door een computer kunnen worden overgenomen.’ Bovendien vond er een verschuiving van banen voor laagopgeleiden plaats – van industrie en landbouw naar schoonmaak, zorg en horeca – maar bleef het aantal al twintig jaar stabiel, op zo’n 2,2 miljoen banen. Dus als je maar hoog of nauwelijks
Overname
Weg hier!
Een schoonmaakster hoeft niet bang te zijn dat ze door een computer wordt vervangen.
opgeleid bent, dan zit het in de toekomst wel goed met je baanzekerheid? Nou nee, zegt Kees van Uitert, beleidsadviseur van de Raad voor Werk en Inkomen (RWI). ‘Juist doordat er minder werk is in het middensegment, gaan mensen die daar hun baan verliezen op zoek naar een baan onder hun niveau. Kijk nu naar die 11.000 postbodes, die moeten toch weer op zoek naar ander werk. Aangezien werkgevers meestal de voorkeur geven aan iemand met meer opleiding, vallen de laagopgeleiden buiten de boot. Zij worden zo verdrongen van de arbeidsmarkt.’
En die verdringing begint aan de bovenkant van de arbeidsmarkt. De Arbeidsmarktanalyse 2010 van het RWI laat zien dat 40 procent van de hbo’ers en wo’ers werk doet onder zijn niveau.
Overgekwalificeerd Van Uitert: ‘Steeds meer mensen gaan naar het hoger onderwijs, maar velen kiezen een studie met weinig arbeidsperspectief. Communicatiewetenschap ofzo. Als zij geen baan vinden, gaan ze onder hun niveau zoeken. Met succes, want werkgevers willen graag overgekwalificeerde mensen.’
Volgens econoom Theeuwes loopt dit niet zo’n vaart, zeker niet nu de arbeidsmarkt weer krapper wordt. ‘Werkgevers weten ook: als de banen weer voor het oprapen liggen, zijn die hoogopgeleiden zo weg.’ Wel is Theeuwes het met Van Uitert eens dat alle studenten moeten worden gestimuleerd op het hoogst mogelijke opleidingsniveau te komen. En er moet strenger worden gekeken naar het arbeidsperspectief bij studiekeuzes. ‘Dan maar een financiele prikkel’, zegt Theeuwes. ‘Als jij zonodig Assyrisch wil studeren, moet je dat zelf maar betalen.’ 1
Baas van de Praxis
CRUCELL-TOP EUROPA SOLLICITEERT WEER LOOPT BINNEN
WISSEL BIJ MAXEDA
Hard werken loont: Crucell-topman Ronald Brus loopt binnen als zijn bedrijf door de Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson wordt overgenomen, blijkt uit berekeningen van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). ‘Alleen al via zijn optiepakket casht Brus ruim 11,9 miljoen euro. Daar is zijn aandelenpakket met 239.200 aandelen nog niet eens bij opgeteld’, liet econoom Jasper Jansen van de VEB weten.
Detailhandelsconcern Maxeda heeft een nieuwe topman gevonden voor de doe-het-zelfketens van het concern. George Adams gaat de ketens Praxis, Formido, Brico en Brico Plan-It vanaf november onder zijn hoede nemen. Maxeda, het moederconcern van onder meer Hünkemöller, De Bijenkorf en M&S Mode, zoekt voor zijn kledingketens kopers. Warenhuis V&D is vorige week reeds verkocht.
Werkgevers moeten oppassen voor het verlies van belangrijke krachten. Europese werknemers gaan weer op banenjacht. De angst voor een ‘double dip’ lijkt hen niet te raken: een op de drie werknemers zegt, ondanks een eventuele tweede recessie, op zoek te gaan naar een nieuwe baan. Dat blijkt uit een onderzoek van Aon Consulting, risicoadviseur op het gebied van Employee Benefits. Aon ondervroeg 7.579 werknemers uit tien Europese landen, onder wie 752 Nederlanders.
Met name Ierse (49 procent) en Britse (47 procent) werknemers hebben behoefte aan een carrièreswitch. In België en Nederland is de arbeidsvreugde klaarblijkelijk het hoogst, met relatief lage percentages (respectievelijk 18 en 17 procent) werknemers die aangeven dat ze dit jaar op zoek willen naar een nieuwe werkomgeving. Uit de cijfers van Aon blijkt verder dat in Nederland geldt: hoe hoger het salaris, hoe minder snel werknemers geneigd zijn om een andere baan te gaan zoeken.
ANP
In de hoop u voldoende...
Dichtritsen dames
Bouw vergrijst
Medewerkers van MSD in Oss – het oude Organon – zijn druk aan het solliciteren geslagen, meldt de concurrentie. MSD dreigt uit Oss te verdwijnen.
Nee, een diep decolleté is geen aanrader voor een sollicitatiegesprek, blijkt uit Brits onderzoek. Net als stropdassen met stripfiguren.
Het aantal jongeren dat werkt in de bouwsector is in het eerste kwartaal dit jaar met bijna 30 procent gedaald ten opzichte van vorig jaar.
LATEN WE VERDER KOMEN MET ÉÉN LITER BRANDSTOF. LET’S GO. We moeten allemaal leren om zuiniger om te gaan met energie. Daarom organiseert Shell al 25 jaar de Shell Eco-marathon. Teams van over de hele wereld proberen daarin zo zuinig mogelijk te rijden. De winnaar van vorig jaar bijvoorbeeld slaagde erin om 3.771 km te rijden met het equivalent van één liter brandstof. Op dezelfde wijze werkt Shell samen met autofabrikanten om auto’s nog zuiniger te maken. Want het is onze ambitie om een betere energietoekomst te realiseren. Let’s go. www.shell.nl/letsgo
NS ...
Tv £0
^
Ā=
zz ª = X ^ z | ===
Zyv ªz zxz wz| ~z yz Ze´x~vv £z Gv r }xv}vu vv9 Zv}¦v v svrv v uv Va°tz}rr9 A ur } xvu v svx}~v9 P}r svxvv zv vv }v9 Rrr }v}uv}~ } zv sv vvu}x9 ItzvtvÆ v}¦v v uv v} v }tzvtv9 V s}~ T[ v Va°tz}rr v v v}¦vÆ rr vvr}x rr w auvvvrsvv rr xvs}9 ?} }v9 A urrs}~ zvv v xrrx9 Õ9 ^ rrx }r 9o v}¦v ru rr9 9 ?r rt}vv rr s}~ uv T[°rrrrr9 Ê9 ]v v rru ru rr9 Gvvw x xvv Va°tz}rr{ ^ rrx vv v}~v rr rr }r °tz}rr9 w vv r}vv Va°tz}rr s}~ uv T[°rrrrr9 ?rrr x svrruv rv9 Zyz ~z |zv ¢v yz Ze´x~vv= Hv vv =s=
op maandag
10
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Zoetermeer, 14.00 Elite Model Look
‘Ik ben een laatbloeier’
Nienke van Eck, de presentator van de Elite Model Look, stond in 1998 zelf in de finale. Redactie MSM
...
Toen Nienke van Eck zaterdagmiddag de rij met zenuwachtige modellen in het winkelcentrum van Zoetermeer voorbij zag trekken, dwaalden haar gedachten toch weer af naar het najaar van 1998. Nienke van Eck, toen een 19-jarige studente, paradeerde op hakken en in een zwart jurkje langs een jurytafel in het Amstel Hotel, waarachter twee Elite-medewerkers en GTST-ster Ferri Somogyi haar beoordeelden. ‘Ik was hartstikke verlegen in dit tijd. Toen vroeg Ferri ineens of ik nog posters boven mijn bed had hangen. Ik schrok, maar ik antwoordde nuchter: nee.’ De blondine uit Groningen was bij de Elite-talentenwedstrijd terechtgekomen, nadat een vriendin haar eerder had gepusht om haar map bij het modellenbureau aan de Amster-
damse Keizersgracht achter te laten. ’Het kantoor van Elite lag een paar honderd meter van de hogeschool waar ik studeerde, anders had ik het niet zo snel gedaan. Ik belde aan, terwijl ze allemaal aan de lunch zaten en zei: ‘Hoi, ik ben Nienke.’
Geroutineerd Van Eck (30), inmiddels een geroutineerd model en nu zelf spreekstalmeester bij de voorselecties, haalde in 1998 de finale, waarna haar carrière als model startte. ‘Eerlijk gezegd was ik blij dat ik niet had gewonnen, want ik was er nog niet klaar voor’, blikt ze terug. ‘Ik ben een laatbloeier.’ Ze woonde, na eerst een paar jaar in Nederland te hebben gewerkt, uiteindelijk in Parijs in een Elite-modellenhuis in het vijftiende arrondissement, met onder anderen Lara Stone. Daar werkte ze voor internationale modehuizen als L’Oréal en G-star,
Van Eck, hier tijdens de castingdag: ‘De vraag naar meer volwassen gezichten neemt toe.’ JOSHUA ROOD
maar deed ook, zegt ze met zelfspot, ‘shoots in pyama’s met berenprints’. En af en toe eens een humoristisch reclamefilmpje, zoals de beruchte reclamespot van telecomprijsvechter Scarlet, waarin ze half ontbloot het volk toedeloe toeroept met de basstem van Beau van Erven Dorens. ‘Gelukkig herkent niemand je als je in de tram zit.’ Nog altijd vliegt ze de wereld over voor fotoshoots. Volgende week staat ze model voor een Duitse kerstcatalogus in Kietzbühl en prijst ze een Noors horlogemerk aan in Oslo. Van Eck merkt dat de vraag naar ‘meer volwassen’ gezichten in de modellenwe-
‘Ik deed van alles, ook shoots in pyama’s met berenprints.’ reld toeneemt. ‘Vrouwen van boven de dertig hebben steeds meer te besteden en moeten zichzelf herkennen in reclames’, zegt ze. Haar verdiensten zijn nog steeds behoorlijk. Van haar modellenwerk heeft ze een appartementje kunnen aanschaffen in Amsterdam-Zuid. Toch anticipeert ze op een carrière na
haar modellenbestaan. Ze wil graag meer gaan presenteren, liefst voor de televisie. Afgelopen seizoen was ze al te zien als de bevallige assistente van Jort Kelder in zijn programma Bij Ons in de BV. Ze werkt als vrijwilligster bij Emma TV, de ziekenomroep van het Emma Kinderziekenhuis. Daar verzorgt ze de redactie, presentatie en productie. ‘Als ik vrijdag uit Oslo terugkom, probeer ik echt op tijd te zijn voor de uitzending.’ Het allerliefst praat ze een candid-cameraprogramma aan elkaar. ‘Mijn vrienden worden gek van mijn voorliefde voor practical jokes.’ 1
Elite-selectie
Bescheiden eilandschone wint in Zoetermeer Jose Molenaar (18) uit Ameland sponsort de NS flink voor deze casting, maar dat is beloond. ‘Eindelijk weer eens iets positiefs.’ Redactie MSM ZOETERMEER
...
José Molenaar heeft Doutzen Kroes weleens ontmoet, vertelt moeder Karin. De modellenlegende stond op twee meter afstand tijdens het winkelen in Leeuwarden. ‘Maar mijn dochter heeft haar niet aangesproken of
JOSHUA ROOD
Weer de bak in
Drie keer in Guinness Book
LINDSAY NOG NIET BETER
SUSAN BOYLE BREEKT RECORDS
Arme Lindsay Lohan, de paparazzi laten haar niet met rust, zeker niet nu blijkt dat een tijdje in een afkickkliniek niet het gewenste resultaat heeft gehad. Lohan, na haar vervroegde vrijlating onder toezicht van de staat, zou bij haar verplichte wekelijkse drugscontrole positief geplast hebben. Dat is balen, want de kans is nu groot dat ze terug naar de gevangenis moet.
Susan Boyle, kennen we haar nog? Wereldberoemd werd het vreempie met haar versie van het nummer I Dreamed a Dream uit de musical Les Miserables. Ze zong het in het programma Britain’s Got Talent, de beelden uit die talentenshow werden op YouTube miljoenen keren bekeken. Nu heeft Boyle maar liefst drie plekjes verdiend in het Guinness Book of Records. De eerste plek is voor het feit dat het debuutalbum I Dreamed a Dream van de 48-jarige Schotse het snelst
verkopende album ooit is in GrootBrittannië, qua aantallen in de eerste week. Het tweede record was voor het aantal verkochte exemplaren in de eerste maand na release, zo’n 1 miljoen stuks. Het derde record verdient Boyle met het feit dat ze de oudste persoon is die ooit een nummer-1-hit scoorde met een debuutalbum in zowel de VS als in Groot-Brittannië. Dat record stond sinds 1998 op naam van de totaal vergeten Jane McDonald.
aangeraakt. Ze wilde Doutzen rustig laten winkelen.’ Die houding vindt de moeder kenmerkend voor haar dochter. ‘Ze treedt niet op de voorgrond.’ Ze is blij dat haar kind in de selectie zit: ‘Eindelijk weer eens iets positiefs voor haar.’ Zaterdag vond de laatste casting voor de Elite Model Look plaats, in Zoetermeer. Zo’n 1.100 meisjes grepen hun kans, en slechts 75 bereikten de selectie. Maar voor de Amelandse was de wedstrijd in Zoetermeer geen sinecure. Vanuit Leeuwarden, waar ze nu zonder haar ouders woont en naar
de havo gaat, was het een treinreis van maar liefst vier uur. ‘Ik heb er dan ook een leuk weekendje van gemaakt.’ Haar vriendin, die ook een gooi deed, mocht niet door. Als troostprijs en zalf op de wonde kon die zich laten optutten in de Beautystand van parfumerieketen Douglas. Het anderhalf jaar jongere zusje van de 1,80 meter lange scholier zei in een jolige bui ook wel voor de jury te willen staan, vertelt mama Molenaar. Maar dat mocht niet van José: ‘Dat wordt toch niets met jou!’ Moeder: ‘Zusjes onder elkaar hè.’ 1
Genant Hoekje
Nieuwe nor
FERRI & ZIJN FOTO’S
GEORGE TUKT WEER LEKKER
Ferri Somogyi, de seniore ster uit Goede Tijden, Slechte Tijden, is trots op zijn burgerjournalistieksite Snypher.nl, een betaalportaal dat onthullende foto’s van voorbijgangers exploiteert. Dit weekend meldt hij dat twee vrienden in Almere zijn opgepakt wegens wildplassen. Maarre... waar zijn die beelden eigenlijk, Fer? 1
Gelukkig, de Britse zanger George Michael zit in een andere nor. Michael moet acht weken brommen voor een verkeersovertreding en zat in een nare gevangenis. Zijn medegevangenen bleven hem pesten met zijn liedjes. In zijn nieuwe gevangenis heeft George een cel voor zichzelf en woont hij samen met ongeveer 1.000 gevangenen van zijn eigen leeftijd die allemaal bijna weer op vrije voeten zijn.
Bejaardenhumor
Groot in GB
Jacksondollars
Hadden wij het maar verzonnen! Nederland ligt dubbel om de schunnige bejaarden in Benidorm Bastards, er keken zaterdag 1.654.000 mensen.
Yuli Minguel deed ooit mee aan Idols in Nederland. Dat werd niets, maar nu is ze door in de Britse versie van X Factor.
Rust zal ze er niet van krijgen, stelt Katherine Jackson, mama van Wacko Jacko. Toch zet ze de rechtszaak tegen zijn arts en concertorganisator AEG door.
MsM
11
Bret Easton Ellis heeft bijna 75.000 volgers op Twitter en beschouwt zijn 140 tweettekens als literaire terzijdes bij zijn werk. ‘Mijn tweets zijn mijn statements.’ @breteastonellis De slimste aan de Westkust
‘Ik ben te dom voor New York’ Mark Koster AMSTERDAM
...
De schrijver ligt in een stoel onderuitgezakt in een donkere kamer van hotel The Grand, met zijn lange fluwelen overjas nog aan, te wachten op de volgende ondervrager. ‘Welkom, dit is mijn kleine cel’, zegt hij ironisch. ‘Zou er nog zon komen vandaag?’ Heerlijk, zo kénnen we hem weer. Zelfspot, sarcasme en moderne cultuurkritiek verpakt in één bitterzoet zinnetje. Bret Easton Ellis, 46 alweer, oogt nog altijd als een van de Amerikaanse Westkust-studenten die hij ooit beschreef in zijn monumentale boeken Less Than Zero en Rules of Attraction. BEE heeft zijn pakken definitief afgeworpen (‘de laatste die ik droeg was naar een filmpremière’) en hult zich in de interviewgevangenis in een spijkerbroek, bordeelsluipers en een sweater met een capuchon. Zijn laatste roman Imperial Bedrooms, nu vertaald in het Nederlands, is een vervolg op Less than Zero, het meesterwerk over zijn jeugdjaren in Los Angeles; BEE groeide er op als makelaarszoon en maakte er kennis met de Hollywoodwereld van spuugverveelde rijkeluiskinderen. De hoofdrolspelers uit Less Than Zero zijn ouder geworden, maar niet wijzer: het cynisme dampt in Imperial Bedrooms nog steeds van de pagina af als een geparfumeerde drol met een strik erom. De schrijver zelf is ook teruggekeerd naar zijn zonnige heimat. BEE is blij dat hij niet meer in het aanstellerige New York woont, waar culturele snobs zich voorstaan op het aantal gescoorde woorden in The New York Times of een goede recensie in de The New York Review of Books. ‘Ik kon er niet aan meedoen. Het verveelde me om Mr. Intellectual te moeten uithangen? Ik had geen zin om slechte recensies over collega’s te moeten schrijven.’ Dan serieus: ‘Ik was gewoon te dom voor New York, met al die literaire pretenties... terwijl ik aan de Westkust juist weer de slimste ben, daar is gewoon minder competitie’, zegt hij met een gezicht waaraan niet is af te lezen of hij het meent.
Ambtenarenbestaan De literaire superster leeft, anders dan de protagonisten in zijn glamourboeken, al decennialang een ambtenarenbestaan. Hij schrijft overdag als ‘mijn vrienden ook werken’ in zijn appartement in West Hollywood. En hij tweet oneliners, heel af en toe, als hij tourt of er per ongeluk toch een mening bij hem opborrelt. Dan is het tijd om goed op te letten, want het zijn pareltjes in 140 tekens, die met een paar witregels ertussen ook in zijn boeken hadden kunnen staan. ‘Well’, zegt hij, ‘ik ben nooit iemand geweest van de grote maatschappelijke of politieke statements. Ik praat over kleren, muziek,
‘Het was een experiment: een literair verhaal over mijn eigen leven. Ik ben een mazzelaar, het is geluk geweest.’ FRANK GROELIKEN
Easton Ellis & Elvis Costello Bret Easton Ellis werd op zijn 21e ontdekt met het boek Less Than Zero, een roman over het lege leven van een groep rich kids in Los Angeles. Het boek werd vernoemd naar het gelijknamige nummer van Elvis Costello van diens debuutalbum My Aim Is True uit 1977. Een kwart eeuw later is er het vervolg: Imperial Bedrooms, in het Nederlands vertaald als De Figuranten, en ook dat verwijst naar de titel van een Elvis Costello-nummer (uit 1982). Ellis’ zwartgallige observaties van het moderne leven maken hem een cultureel icoon – ‘Tegen wil en dank’ – vindt hij zelf. 1
de boeken die ik lees. Het grote statement is dat ik geen groot statement wil maken. Als je mijn wereldbeeld wilt leren kennen, moet je mijn tweets maar lezen’, zegt hij en daarbij lijkt het of hij even lacht. Zijn eerste digitale bericht was een zelfgemystificeerd berichtje: ‘Weet iemand wie @breteastonellis is?’. Zelfspot in optima forma, Mr. Ellis? ‘Nee, je zoekt er te veel achter. Niks filosofisch of Dostojevski-dieps. Ik zag dat er een @breteastonellis bestond en die bleek, nadat ik dat dus tweette, van mijn vriend Rodger te zijn, die voor meer bekende kennissen de adressen vastlegde om kapingen te voorkomen.’
Negerpiemels Nog eentje: The Kardashian Show (een real life show rond een egocentrische, leeghoofdige rijkeluisfamilie, MSM) voelt als een van de redenen waarom de rest van de wereld ons naar king-
dom-fuck wil wegblazen, maar ik ben er niettemin toch gek op... Hij kijkt: ‘Als je naar The Kardashian Show kijkt, zie je de Amerikaanse decadentie, van vrouwen die porno-tapes opnemen, van meisjes die zich bekommeren of ze wel met grote zwarte negerpiemels kunnen neuken, dát is afstotelijk, dat moet worden gestopt. Die show is bovendien helemaal gescript. Dat maakt het nóg walgelijker.’ Toch wordt hij er door geamuseerd. ‘Mijn favoriete karakter is Rob. Hij is een gevoelige lieve jongen, een sympathiek karakter tussen al die egocentrische vrouwen. Toen hij door zijn vriendin werd gedumpt, zag ik echte emoties. Ik volg zijn tweets. Soms post hij om kwart voor vier ’s nachts: ‘Ik ben eenzaam’ of om half vijf ’s middags: ‘Ik heb honger. Ik ga naar McDonald’s.’ Hij volgt de moderne media (hij heeft een iPhone én een iPad) en ver-
keert in kringen van postmoderne creatieven als acteurs, scriptschrijvers en producers . ‘Ik vermaak me prima. Ik leid een bevoorrecht leven. Wie kon vermoeden dat er zoveel aandacht zou zijn voor iemand die schrijft over LA rich kids?’
Geniaal Genesis Hij is verbaasd over het succes. ‘Het is nu 25 jaar geleden dat ik Less Than Zero schreef en het was een experiment: een literair verhaal over mijn eigen leven. Ik ben een mazzelaar, het is geluk geweest.’ We hebben nog een puntje, een pijnlijk puntje. Hoe staat met zijn voorliefde voor Genesis? In American Psycho, zijn meest controversiële roman, bezingt hoofdpersoon Patrick Bateman bladzijden lang de genialiteit van de Britse popband. Hij kijkt op, geschrokken bijna: ‘Dat schreef ik op, maar ik weet nog steeds niet waarom. Het zat in mijn hoofd.’ 1
Cartoon vs Beau
Winston de Held
Paris in de penarie
SBS verving De Zaterdagavondshow met Marc-Marie en Beau door een familiefilm en die scoorde 100.000 kijkers meer.
Winston Gerschtanowitz heeft zijn kleine teen gebroken, maar zal tóch weldoenerswerk verrichten in Georgië.
Vandaag moet Paris Hilton voor het gerecht verschijnen, ze is gepakt met een beetje coke. Naar verwachting bekent ze schuld om celstraf te ontlopen.
$(, $&'%+' #)"/'(+$*,!'$)!, #$, $$+$)"$($%#)"('%) ,$$'(*)*('$()%%$!"((! %'*-%%$ %%'" #)$
%%'" #)$
%%'" #)$
<,,2-40/09A45?/08:207456304/:80B><,@::0742D071/0 ;<:01:;/0=:8>090809
$%#)*$)*( '$)*+$%$'$('+ 0D0 8,,9/09:;3:?>20<45;>0347009=0<:/0A4594=/0 2<:>0A499,,<@:7209=30>70D0<=;,90780>2084//07/009 96070.4>,>09E009?4>=.340>0
42<45;14>G 09<45;020.:9.09><000090702,9>0>:;A459 +%%'1
$%#)*$)*( '%$$.'$('+ 0>009-0::07492@,92084//07/ /::<30>70D0<=;,907 0098::40>A00/0;7,,>=<4=304/09046093:?>60980<609 /0D0347009=0A4>>0A4590A4593001>009@:770=8,,680> /?4/074560046093:?>48;<0==40=09009D00<1<4==0,1/<:96 +%%'1
)"$$/%'$ 070@0<>45/-45-0=>07749280>/0:9/0<=>,,9/0-:94= A0<6 /,2090@0<>45/-45-0=>077492@4,:9D0A0-A496074=A0<6/, 209(,9,1@40</:D09-0>,,7>?2009@00945849/0< /,9@40</:D09/<,,2>?J-45 45@<,209:@0<?A-0=>0774926?9>?-0770980>/07,9>09=0< @4.0:;>0701::9?880< J ;0<20=;<06 0>4=307,,=940>8:207456?A-0=>077492>0701:94=.3:1;0< 08,47/::<>020@09 40<-45-0=>0746 *** ,,9>,7B/:D09F0==099/:84>,#?49>?=,-0<90>%,?@429:9IJ ;0<F0= ***,,9>,7B/:D09F0==099/:84>,#?49>?=3,,7B/:D09F0==093H>0,? ,?/:990>:0,?B%?;0<40?<I J;0<F0= (!!$&&$%
(!!$ (
$% "!%&!
"&%
&!!
0)**%$$) %'*-*&'*' 0::007/80>009/::<30>70D0<=;,90709/,,<800 2:0/@::</0/00;7,,>=0=:0;070=8,,64=.:8;70B80> 49/6609@,96:0664/0909<45;14>098::4@::<-007/ @,900967,==4060-0A,,/0:0,?B +%%'1
!!$&&' 40<-458,.3>4246?.60<::",C809>%0<@4.0:84:@)02090< 40?A=0/4,( 0098,74230>@0<=.3?7/42/0-0/<,2,1>0=.3<45@09 $!$ & %>??</0@:770/4249-7:670>>0<=4920@?7/0-:94900909@07:;9,,<)0-A49607:@@ +)45909":=>-?= &47-?<2
%*,()""$$*+
,,,&'($",,$!"
3-*957&(-9.,*.2':7,1.,9&&3)*4*;*7;&3)*&&8-*9 8+**7;411*0&89**1)475&&714.*7;.3)9:**3;&3)*2**89 './?43)*7-49*18;&3*)*71&3)3&2*1./0!&3)943-B9*&:* &&>3).9:3.*0*,*-**1,*7*89&:7**7)*0&89**1-49*189&&3 1:=*&2'.&3(*C30:389(*397&&1*9;4472&1.,*7.))*7,4*) *3014489*7.88.3)8 **357&(-9.,-49*1*9 -&,749* 1&3),4*)2*9**31&3,*457./1&&3**3*.,*389:0'48;./;*75&7 9./*3244.*9*77&88*3*39:.3*32*9'./?43)*7*9:.30:389,*;*3 :).7*(9**37./0,*;4*1*57&(-9.,*42,*;.3,-**+9,*34*,9* '.*)*3#0:39'./;447'**1)*.3)*14?*@*9894(-9*32&0*3)447 ***142'.3**7:<;*7'1./+4402*9**3'*?4*0&&37(*3 2*9)*'*74*2)*0&89**19:.3*3*3)**794,&374:<*7./ 3"-*72&&1'&)7(*32&,:**35&&7::7,*3.*9*3;&3)* <*1)&&);&3-*9<&72*2.3*7&&1<&9*78;43)8).3**79:45 9453.;*&:.3 *89&:7&39*%.39*79:.3!1:.9;*7;41,*38:<)&, ;412&&09&+2*9**3,4*),1&8<./3.3)*<./30*1)*77;&&7)7.* )&,*3<*1)&&)1:=**37:89.3)*5::789*;472
.91:=*;.*789*77*3-49*1.8**3:3.*0,*-**1,*7*89&:7**7) 0&89**1-49*1.9;4472&1.,*7.))*7,4*)*3014489*7-**+9 ;*1*&:9-*39.*0*)*9&.18?4&184:)*,*<*1;*3**:<*34:)* 3&9::789**3;14*7*3-4:9*3'&10*3*357&(-9.,*894++*3* 1:=*-49*10&2*78?./3.3,*7.(-92*90:389:.9-*9.39*73&9.43&&1 '*0*3)*79*39*7* &&>)&945-*91&3),4*)1.,9#< -**71./0*'*)2*9,>59.8(-1.33*3)7&&,9'./&&3**3<*1)&).,* 3&(-97:89 *89&:7&39*%.39*79:.31&&9:0*33.82&0*32*9 *=6:.8*.2':7,8*,*7*(-9*345-44,(:1.3&.73.;*&:3)* ,*<*1;*3;&3-*90&89**11.,9)*8+**7;411*<./30*1)*7;&3-*9 -49*1
(&9*,47.*7*.?*3-49*14;*73&(-9.3,*3
A A A A A A
%*104289)7&30/* =4;*73&(-9.3,.3**3(42+4790&2*7 =:.9,*'7*.)439'./9':++*9
= ,&3,*3).3*745)*)&,;&3&&304289 397**;447"-*72&&1'&)7(*3;&3::7 7&9.85&70*7*3
"4*81&,&&304289;7./)&,D 55.9-B9*&:89&&9'*0*3)42)* './?43)*7*0&2*79>5*894*81&,*35*70&2*75*73&(-9)*1:=*0&2*7 D *38:.9*D $*7'1./+8'*1&89.3,D 5553*35*7 8443894*81&,D 5*7&77&3,*2*39CC37*8*7;*7.3,80489*3 .9&77&3,*2*39.8,*1).,949 )*(*2'*7 2:;+**89)&,*3
&3&&743?*<*'<.30*14+'*12*9&77*&49*1&77&3,*2*3 9*39./)*380&39447:7*3459*1
4;; !
Uit & thuis SPELEN
GAME RECENSIE ARJAN TERPSTRA
Onderzoek
Brein gamer kiest sneller
...
Maffiaspel met beperkingen
Onderzoek toont aan dat spelers van actiespellen snellere beslissers zijn. Het brein kan informatie snel in een heldere situatie vertalen.
M
afia II is een zandbakgame met een handicap. Zandbak omdat er een open gamewereld wordt aangeboden die qua design kan wedijveren met de top. Helaas is die prachtige wereld gemankeerd omdat de speler vastzit aan een lineaire structuur die dwingend is, en waarvan alleen maar kan worden afgeweken door er tijdens missies voor te zorgen dat je ruzie krijgt met agenten of criminelen. Op die momenten is het rennen of racen door een soort New York van de jaren veertig, dat de achtergrond vormt van de maffiacarrière van een Italiaanse immigrant, Vito Scaletta. Nu hoeft er op zich niets mis te zijn met spellen waarbij de openheid van de open wereld wordt beperkt ten faveure van de lineaire structuur. Maar dan moet die structuur wel fantastisch zijn, en dat is hij hier niet. Het verhaal wordt goed opgezet in de eerste missies, waarbij stijlvolle tussenfilmpjes een realistisch immigrantenleven schetsen, inclusief schuldenlasten en de aantrekkingskracht van rijke maffiajongens. Maar waar in de filmwereld iedereen weet dat een maffiafilm waarbij alleen maar pistolen Paultjes aan het werk zijn tot de B-categorie behoort, is dat in games kennelijk nog niet het geval. Scaletta wordt in het begin neergezet als een goede katholieke jongen, maar in plaats van dat hem dat een geweten oplevert blijft hij onbewogen onder alle bijna-doodervaringen en schietpartijen die hij ondergaat. Natuurlijk: een game is geen literatuur, maar van een zandbak-metverhaal verwachten we in het Red Dead Redemption-tijdperk nu eenmaal wat meer. 1
2K Games Mafia II
Record
13
Redactie games AMSTERDAM
...
Goed nieuws voor spelers van games met een hoge actiewaarde: zij zijn sneller in het nemen van beslissingen dan hun niet-gamende vrienden. Dat blijkt uit een artikel in het laatste nummer van het wetenschappelijk tijdschrift Current Biology. Gamers bleken bij testen waarbij snelheid en betrouwbaarheid bij het beantwoorden van eenvoudige vragen gemeten werden, significant beter te scoren op snelheid en even goed te scoren op ‘betrouwbaarheid’ van het antwoord. In wetenschappelijke termen: de ‘probabilistische inferentie’ van gamers, hun vermogen om grote hoeveelheden informatie snel tot een
Thuis voor paal staan met een lollie in je hand: de Move komt eraan. VERONIKA SPEIGL
Home entertainment Nieuwe toverstafjes
De hete lente van 2011 is gestart
‘Het is nuttig elke snipper informatie snel op zijn waarde in te schatten.’
Bewegingscontrollers zijn de toekomst. Over een half jaar dan. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Daar is ’ie dan, in de winkels: Sony’s Playstation Move-systeem, waarmee gamen op de Playstation 3 werkt zoals de Wii al jaren werkt: met twee draadloze toverstafjes in je hand die de bewegingen op het scherm controleren. Sony’s stafjes zijn zwart en ze werken technisch anders dan de witte van Nintendo, maar daar vermoeien we u niet mee. Belangrijk is te weten dat de consument vanaf nu ook met Sony’s spelcomputer in eigen huiskamer voor gek kan staan. Tel daarbij op dat Microsoft op 10 november in Europa de Kinect lanceert (een bewegingscontroller zónder stokjes), en je snapt dat ook XBoxbezitters straks planten en huisdieren een flink eind uit de buurt van de tv moeten zetten. De ‘bewegingsrevolutie’ is dan echt een feit, en gamen zoals we dat kennen (met een joystick, toetsenbord of controller) gaat dan tot het verleden behoren. Tenminste, dat doen de fabrikanten
ons graag geloven, ze laten geen kans onbenut om consumenten op de nieuwe apparatuur te wijzen. Sony schreeuwt uit hoe belangrijk Move wel niet is, en als Microsoft straks met promotie begint, zal dat niet anders zijn. Ook de timing van de lanceringen is interessant: elk nieuw home entertainmentproduct dat tussen half september en half november wordt gelanceerd, spelt woorden als Kerstmis en Sinterklaas in zware chocoladeletters. De bijna-gelijktijdige lancering van de nieuwe apparatuur laat bloggers watertanden over een nieuwe console-oorlog. Die ging over of je een XBox of een PS3 moest kopen. Maar sinds beide systemen hun eigen markt hebben, is het interessant geworden te zien wie er met bepaalde innovaties als eerste een volgende sprong maakt. En nu beide zich op ‘bewegingsgestuurd gamen’ hebben gestort, willen we natuurlijk graag weten wie de nieuwe Wii nu als beste
Dr. Shawn Green
gelanceerd heeft. Maar voor we gaan roepen dat er een hete herfst aankomt voor Sony en Microsoft, moet een flinke pas op de plaats gemaakt worden. De Move mag in de winkel liggen, aansprekende spellen zijn er nog niet. Demo’s van Sony laten mogelijkheden zien, zoals een vechtspel waarbij twee stafjes op het scherm in een zwaard en schild zijn veranderd, en je dus in je huiskamer riddergevechten kunt houden. Tenminste: als een gameontwikkelaar dat spel een keertje ontwikkelt, en voorlopig ziet dat er niet naar uit. Ontwikkelaars hebben tijd nodig om de nieuwe apparatuur te doorgronden en gaan vast nog een paar keer de mist in voordat de bewegingsrevolutie er echt inhakt. Reken wat dat betreft maar op een hete lente volgend jaar, en houd het tot die tijd nog maar even bij je oude trouwe controllertje. 1
Apple-app
helder beeld van de situatie om te vormen, is bij gamers beter ontwikkeld dan bij niet-gamers.Het effect bleek zelfs bij een geringe hoeveelheid gamen waarneembaar. Toen een aantal niet-gamende proefpersonen vijftig uur aan een schietspel werd gezet, scoorden ze behoorlijk hoger dan voorheen. De onderzoekers onderstrepen hoe belangrijk deze kwaliteit is, zei hoofdonderzoeker dr. Shawn Green tegen de BBC. ‘Omdat de wereld vol onzekerheden zit, is het voor mensen nuttig elke snipper informatie snel op zijn waarde in te schatten, om zich snel een oordeel te kunnen vormen waarop beslissingen genomen kunnen worden. Hoe sneller een mens hiertoe in staat is, hoe beter hij zich door de wereld beweegt.’ Deelnemers aan de test moesten twee eenvoudige proeven afleggen, een visuele en een auditieve. In de laatste moest de deelnemer met een koptelefoon een bepaald geluid waarnemen in een flinke kluit herrie en zeggen in welk oor het geluid klonk. Gamers wisten net zo vaak als niet-gamers wanneer en waar het geluid geklonken had, maar kwamen stukken sneller tot die conclusie. 1
XBox
200 KEER F**K SATIRISCH GEWELD GEWEERD IN MAFIA II
TOCH GEEN VAGINA-SPEL
Het hierboven besproken spel Mafia II breekt niet alleen verkooprecords. Het Guinness Records-boek neemt de game op als het spel waarin het meest F**k wordt gezegd. Het overklast met ‘minstens 200 keer’ de laatste recordhouder, House of the Dead: Overkill, dat met 189 f**ks in de boeken stond. Mafia II moet nog wel precies op f**ks worden nagelopen, want het zijn er volgens kenners behoorlijk wat meer.
Microsoft ziet toch maar af van het lanceren van de ‘vagina-shooter’ Privates op de XBox. Het spel, dat draait om een groep mariniers die in het menselijk lichaam opereert, en onder meer in de endeldarm en de vagina monsters probeert uit te schakelen, wordt toch als te seksueel beschouwd. Jammer, want het spel draait (nadat een aantal grote bugs was weggepoetst) al even op pc en is eerder leuk dan prikkelend.
‘De ui tegen de appel’ wordt het tweegevecht tussen de satirische krant The Onion en de elektronische grootgrutter Apple al genoemd. De krant haalde een paar maanden terug een grap uit door aan te kondigen dat er een game uit zou komen, Close Range, ‘waarbij je mensen recht in het gezicht moet schieten om te winnen’. Het bijbehorende filmpje op de site deed de rest: een mooie parodie op gewelddadige games was geboren. De grap kreeg vorige week een inte-
ressant staartje toen bleek dat The Onion een écht spel had gemaakt en dat aan Apples App Store had aangeboden. Die het vervolgens weigerde omdat het spel te gewelddadig is, waarna The Onion in de pen klom om uit te leggen dat het spel niet gewelddadig kón zijn omdat het hier een parodie betrof. En hoewel de App Storeregels expliciet geweld duidelijk verbieden, is er ook een regel die stelt dat ‘professionele humoristen’ van sommige voorwaarden zijn vrijgesteld. Wordt vervolgd dus.
Concullega
Missionarishouding
Could you be played?
Het is helemaal niet erg dat Microsoft voor de Xbox zijn investeringen in Japan opschroeft, zegt Sonyopperhoofd Yoshida. Da’s goed voor de markt.
Ook zo’n positivo is Europese Sonybaas P. Dille. Die vindt de PSPGo een succes omdat het ‘helpt een digitale lifestyle te evangeliseren’. Ah, is dat het.
Bob Marley komt naar Rock Band. Volgende week zijn dertien nummers van de reggaester te downloaden en te spelen in het muziekspel.
19.25
DE WILDE KEUKEN NED2 Reportageserie. Kijkje in de keuken van chefkok Wouter Klootwijk
Nederland 1 17:15 17:19 17:25 17:57 17:59 18:00 18:15 18:40 19:00 19:25 20:00 20:30 21:15 22:10 23:00 23:55
20.30
FILM: I AM LEGEND VERONICA Spectaculaire scifi-thriller in een verlaten New York. Hoofdrol voor Will Smith.
Nederland 2
Op de boerderij Buitenspelen Sesamstraat VVD EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Timboektoe Ingang Oost NOS Journaal Radar KRO Spoorloos Onverwacht bezoek Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:55
The A-Team De politie op je hielen! De Pfaff ’s Voetbal International Deadliest warrior Met de billen bloot! Enfusion
17:05 17:10 18:05 19:00 19:35 20:30 22:40 23:30
RTL 7 18:00 18:55 19:50 20:30 22:00 22:55 00:00
Op de buis/Mix
14
21:47 22:00 23:00 23:55
21.20
WIA4 NED3 Tweede aflevering van documentaireserie over het zaalvoetbalteam van Hugo Borst.
Nederland 3
NOS Journaal Schepper & co aan tafel Tijd voor MAX Allemachtig 80! Man bijt hond De wilde keuken That’s the question Uitgesproken Tegenlicht: De toekomst van Europa volgens Beppe Grillo PvdA Nieuwsuur NCRV Dokument: Van vader op zonen NTR Podium: Concert Rachmaninov
17:15 17:45 18:00 18:25 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 21:20 21:50 22:00 22:50 23:10 23:40
Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Kinderziekenhuis Style by jury Fly away home As the world turns Oprah Winfrey show
17:00 18:00 19:00 19:20 20:00 20:30
RTL 8
RTL 4
TROS Z@ppSport Voetbal AVRO AvaStars Live Amika Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 De Wereld Draait Door Holland Sport WIA4 NOS Journaal op 3 MaDiWoDoVrijdagShow PowNews Keuringsdienst van Waarde De Wereld Draait Door
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:25 22:25 23:25 23:35 23:40
De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL De leukste verborgen cameragrap van Nederland Fans! Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De Gekste Guinness World Records
17:05 17:35 18:30 19:30 20:00 20:30 21:25 22:25 22:30 23:25
SBS 6
22:00 22:35 22:55 23:00 23:25
21.25
DE CO-ASSISTENT NET5 Tragikomische ziekenhuisserie met o.a. Hanna Verboom en Michiel Huisman.
0.00
ENFUSION RTL7 Realityserie over belangrijk landentoernooi voor kickboxers.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden CSI: New York CSI: New York Crime Scene Investigation RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
17:35 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 21:30 22:25 23:25 23:55
Friends Will & Grace Airline Bondi rescue The little couple Grey’s anatomy De co-assistent MasterChef: Nog 6 dagen Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:05 17:30 18:00
NET 5
The king of Queens Everybody loves Raymond The nanny TopChef Take me out Benelux’ next top model Project Catwalk The millionaire matchmaker Take me out The nanny
Veronica
18:15 18:40 19:10 19:30 20:00 20:30 22:20 22:55 23:25 23:55
Zack & Cody Zeke & Luther Veronica’s funniest commercials ever! 3rd Rock from the sun According to Jim Still standing Two and a half men The big bang theory I am legend Two and a half men Two and a half men Booze Britain Veronica’s funniest commercials ever!
LEZERSCOLUMN
Kinderparadijs Yvonne van der Wal
...
‘J
a leuk! Zolang ze maar wel van anderen zijn’, was steevast mijn antwoord op de vraag hoe ik over het al dan niet krijgen van kinderen dacht, in het kinderloze tijdperk. Nu ik ze heb, denk ik er heel anders over. Op een regenachtige, saaie dinsdag gaan we een dagje genieten in een overdekt paradijs, doortrokken
OPLOSSINGEN PUZZELS Cryptogram
Sudoku 8 7 9 2 1 6 5 3 4
6 4 5 8 3 7 9 1 2
1 2 3 9 4 5 7 6 8
3 6 4 7 5 8 2 9 1
2 5 8 1 9 3 6 4 7
7 9 1 6 2 4 8 5 3
9 8 6 4 7 1 3 2 5
4 3 2 5 8 9 1 7 6
Zweeds raadsel (vorige week maandag) "# ! !# ! ! $ %" !&!!
5 1 7 3 6 2 4 8 9
van speel- en klimattributen. Dit genieten begint al om 10.15 uur, in een colonne van ongeduldig wachtende mensen voor de kassa. Het liefst maak ik weer rechtsomkeert. Het eldorado zit al vol met hordes mensen en in de massa bespeuren we nog net één tafeltje, alwaar we onze jassen, tassen en schoenen droppen. Dit is geen lustoord bestaande uit vrolijk spelende, huppelende kleuters. Ik ben beland in villa Kakelbont. Beland in een jungle van hysterisch
krijsende wanschepsels, waar het wemelt van bezwete, roodgloeiende, snotterende, jengelende en voordringende kinderen. Luchtkussens slopende kinderen. Op het springkussen klauterende kinderen. In de garderobe klimmende kinderen. Trekkend. Duwend. Scheldend. Lolly lurkend. Elkaar wurgend. Ik probeer deze chaos hier en daar enigszins te ontlopen, maar incasseer slechts hartkloppingen. De ouders? Zij hebben zich schouderophalend verscholen achter hun tijdschrift of krant. Het lompe, onbeschaamde gedrag van hun lieftallige
kinderen negerend. Laptoppend. Denksportend. In het rokershok paffend. Koffie bestellend. Of wandelend, in een wanhopige poging hun overprikkelde baby’s in slaap te sussen. Ik loop met zoonlief mee om hem te helpen in Het Grote Kasteel. Au, een voet van maat 34 in mijn gezicht. Pof, een elleboog in mijn linkerzij. Baf, een stomp in mijn rechterzij. Ik tuimel over een been. Over een voet. Over een peuter. Ai, een voltreffer tegen mijn kaak. Zoonlief begint van de weeromstuit te huilen – al dagen keek hij
hiernaar uit, maar zó had hij het zich niet voorgesteld. Ik ook niet. Na een ijsje, frietje en ranja (€3.30!) hebben we wel weer genoeg beleefd. Thuis komt hij bij met een glas limo en wat snoeperij. Kinderen? Jawel, zelfs na een dagje monsterkasteel zeg ik nog steeds: geweldig! En dat meen ik. Zolang ze maar van mezelf zijn. 1
* Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar [email protected].
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
Mix
ZWEEDS RAADSEL:
WIN!
Prijspuzzel
geliefde v. Julia plaats in Israel
vreemde taal Londense wijk
echtgenoot geen uitgezonderd ovaal
3
Deze week:
de Nikon S8000 digitale camera t.w.v. 269,De uiterst dunne (27.3mm) COOLPIX S8000 met 10x zoom past in elke zak en is de ideale camera als je op elk moment van de dag prachtige foto’s en HD-video’s wilt maken. De S8000 is bovendien zeer eenvoudig in gebruik!
oude Fr. munt
insect
4
begroten
in casu
ambacht
2
wikkelen mannelijk dier windrichting
6 ufokenner edelgrootachtbaar
WIN!
grap
5
Vandaag:
triomfboog
8
Quizted is het gezelligste puzzelblad van Nederland met de meeste prijzen. Dit prijspuzzelblad heeft een grote variatie aan puzzels en u maakt elke vier weken kans op een van vele prijzen.
pausennaam
Prijspuzzel van vandaag is het Zweedse raadsel.
1 aldus (Lat.)
Zo doet u mee:
eikenschors
2
3
4
5
6
7
8
© Puzzelland
sales: [email protected] 0800-7200000
of SMS naar: 3553
marketing: [email protected]
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)
CRYPTOGRAM:
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
Horizontaal: 1. Saai om zo onder de kap te zitten (5); 3. Mot is niet negatief (5); 4. Waar de chef weer in rijdt (4); 7. Onbehouwen plant (5); 10. Over drank die vervoerd wordt (9); 11. Belachelijk reservoir (8). Verticaal: 1. Ongehoorde inzet? (7); 2. Voor het volk dat ermee gaat schuiven (5); 5. Geschikt orgaan van een langharige (6); 6. Het plan dat op tafel komt (6); 8. Door dat dier lig ik met grootvader overhoop (5); 9. Vaderlijke treiteraar op de markt (5).
1
3 6 © Puzzelland/ Leen Groeneveld
4 7
8
5
9 5
1
3 6
9
9
7
4 7
10
11
3 2
8
8 1
6
2
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst art direction: Koos Jeremiasse
6
4
5 3
Speel deze puzzels nu ook online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers
uitgever: Ben Rogmans
2
3
redactie: [email protected] 020-3460550
Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553 1
website: www.depers.nl
Bel: 0909-5010700
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010700 (€ 0,60 per gesprek).
wildebeest
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
distributie: [email protected] 088-0131830
zoon v. Zeus bolgewas
Een uitgave van Mountain Media BV
of SMS naar: 3553
Een halfjaarabonnement op Quizted. inleiding
rijglijf
Zie voor meer informatie: www.nikon.nl
Bel: 0909-5010700 7
15
9
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Game van de dag
De Klassieker
Iets weten?
Urban Basketball. www.depers.nl/game
Hoogtepunten in beeld. www.depers.nl/klassieker
Stel je vraag aan een prof. [email protected]
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Katwijk ZH (bus)
T/m 22 oktober: Connexxionlijn 38. Halten Wilgenhoek, Boslaan en Salomonszegel vervallen.
Leiden (bus)
T/m 22 september: Veolialijn 45. Halte Brahmslaan (45/65) vervalt.
Wassenaar (bus) 111
111
Vandaag
Morgen
In het noorden overwegend bewolkt en regenachtig. In het zuiden is het wisselend bewolkt en, op wat lichte buien na, droog. De temperatuur ligt rond 16 graden bij een matige tot vrij krachtige zuidwestenwind. Vanavond kunnen er aan de kust nog wat buien voorkomen. Al snel wordt het droog en klaart het in het binnenland op.
Dinsdag begint met mist en lage bewolking. Deze lossen in de loop van de ochtend op. De rest van de dag verloopt wisselend bewolkt met zonnige perioden. In het noorden kan nog een buitje vallen. De temperaturen lopen op naar een aangename 20 graden bij een zwakke wind. Woensdag wordt het fraai najaarsweer.
T/m 17 december: Connexxionlijn 90 en Veolialijn 91. Halten Johan de Wittstr. en Oostdorperwg vervallen.
Den Haag (bus)
T/m 25 oktober: HTMlijn 23. Halte Fluitenbergstraat vervalt. T/m 4 oktober: HTMlijnen 26, 28 en Veolialijn 54. Halte Station HS vervalt. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
16
Eredivisie
Voetbal Bayern wint weer niet
Hèhè, eindelijk boekt AZ een zege AZ weet weer wat winnen is. Tegen NEC speelden de Alkmaarders eens een keer niet goed en het leverde prompt drie punten op. Redactie sport AMSTERDAM
...
Wel de complimenten, niet de punten. Zie hier de competitiestart van AZ in een notendop. De eerste vijf wedstrijden leverden drie remises en twee nederlagen op. Op bezoek bij NEC werd dan eindelijk gewonnen: 0-1. Al leverde het spel dit keer geen complimenten op. AZ had moeite om het spel te maken in Nijmegen. Het elftal dwong weinig kansen af en hoopte op bevliegingen van de aanvallers. Een goede actie van Jonathas aan het einde van de eerste helft was voldoende voor de overwinning. De bonkige Braziliaan omspeelde met een knappe actie Rens van Eijden en verschalkte doelman Jasper Cillessen met een laag schot. Bij AZ stond Sergio Romero in het doel. De Argentijn zinde op een transfer, maar dat kwam er niet van. Joey Didulica verving hem de eerste wedstrijden van het seizoen. Teleurgesteld nam hij tegen NEC plaats op de bank. ‘Je kunt de beste keeper niet op de bank houden. Romero krijgt nu de kans dat weer te laten zien’, verdedigde Verbeek zijn keuze. 1
Van Gaal wil van geen crisis weten Op de dag dat het Oktoberfest begon, verzuimde Bayern München de feestvreugde te verhogen. De ploeg van Louis van Gaal worstelt. Redactie sport AMSTERDAM
...
Louis van Gaal had het zijn spelers nog zo op het hart gedrukt: zorg dat je de competitie goed begint, anders loop je het hele seizoen achter de feiten aan. Dat bleek vorig seizoen wel, toen Bayern München na een valse start in de achtervolging moest en pas na de winterstop aan kop kwam. De trainer zal op het moment dat hij zijn spelers waarschuwde waarschijnlijk niet zijn beste Duits hebben gesproken, want de boodschap is niet overgekomen.
Node gemist Het thuisduel met 1. FC Köln leverde zaterdag slechts een punt op (0-0). Het was al weer de derde competitiewedstrijd op rij waarin Bayern niet wist te scoren. Arjen Robben wordt node gemist. Maar ja, hij is nog wel even zoet met zijn hamstringblessure. En daar heeft-ie het moeilijk mee.
berichtjes
‘Dit is misschien wel de zwaarste periode uit mijn carrière’, zei hij op de wedstrijddag in Bild. ‘Ik hou van voetballen en daarom ben ik momenteel bedroefd. Ik weet niet wanneer ik weer kan spelen.’ Van Gaal hoopt zo snel mogelijk. Hij kan de creativiteit van zijn landgenoot goed gebruiken. Het gelijkspel tegen het bescheiden Köln bete-
‘We zijn op de goede weg. Ik verwacht dat het op korte termijn beter gaat.’ Louis van Gaal
Van Gaal: ‘Het ontbreekt ons aan een klein beetje geluk.’ AP
kende het derde puntenverlies voor Bayern in vier wedstrijden. Met vijf punten vindt de club zich terug in de middenmoot. Er zijn in München trainers voor minder ontslagen. Dan kun je in paniek raken, maar niet Van Gaal. Natuurlijk niet. Crisis? Welke crisis? Sterker nog, na afloop zei hij: ‘Het ontbreekt ons aan een klein beetje geluk. Over ons spel ben ik zeker niet ontevreden. We zijn op de goede weg. Ik verwacht dat het op
korte termijn beter gaat.’ Vorig jaar was hij niet weggekomen met zulke teksten. Maar de Duitse dubbel en het bereiken van de Champions League-finale verder, kan Van Gaal op het nodige krediet rekenen. De clubleiding van Bayern loopt weg met de Tulpen-General en ziet hem maar wat graag zijn aflopende contract verlengen. Ook de Duitse kranten houden de gifpijlen in de pijlenkoker. Bild was
Privé & Erotiek
Persberichtjes
Persberichtjes zijn rubrieksadvertenties in Dagblad De Pers
Regel rubrieksadvertenties Informatie over sluitingstijden, tarieven en leveringsvoorwaarden:
Kantoor Houten
T (030) 600 74 88 E [email protected]
Kantoor Rijswijk
Worden geplaatst over één kolom met één woord in hoofdletters
Worden geplaatst over één of twee kolommen breed, met één of meer slagregels. Logo, foto of illustratie is ook mogelijk.
sms Jodie naar 7474 Gratis blowjob? Ps. mijn foto & filmpje staan op sextrex.nl
Werk & Inkomen 701 Administratief Personeel
Zwanenoord Management Services zoekt voor haar relatie in Vierpolders een
boekhouder (min. 30 uur) HBO denk- en werkniveau, erv. en kennis van Excel, beheersing Eng. taal, nauwkeurig en zelfst. kunnen werken. Interessant? Mail naar [email protected] of stuur je sollicitatiebrief + cv binnen een week naar: ZMS, Postbus 1411, 3260 AK Oud-Beijerland.
723 Logistiek Personeel
Logistiek medewerker full-time voor de afdeling operations te Rotterdam Waalhaven Heb je minimaal een MBO-opleiding en ben je de Duitse taal machtig? Reageer dan snel. Stuur je sollicitatie met cv aan [email protected] of neem contact op met dhr. M. Jansen, tel. 010-4952522.
Hupac Intermodal N.V.
Logistiek medewerker voor de afdeling operations te Rotterdam Waalhaven Minimaal een MBO-opleiding en de Duitse taal machtig? Mail dan snel je sollicitatie met cv aan [email protected] of neem contact op met de heer M. Jansen, telefoon 010-4952522
Surinaamse meid,gr borsten verwent met mondje/kontje
sms Yara naar 9911 Volslanke huisvrouw 130kilo wil hitsige wip bij haar thuis.
sms Jannie nr 6336 Ik ben eindelijk 18, wil de 1e keer flink genomen worden!
sms Susy naar 7700 715 Horeca Personeel Restaurant De Noordmolen. Noordvest 38 3111 PH Schiedam 010-4263104 zoekt op korte termijn een leerling KOK of zelfstandig werkend kok, parttime of fulltime. Reacties per telefoon of email. Contantpersoon J.C. Vogel of K.K. Sim. Emailadres: denoordmolen@ wanadoo.nl
780 Personeel Aangeboden Schoonmaakbedrijf R.E.B. zoekt nieuwe opdrachten voor het schoonmaken van kantoren, trappenhuizen, scholen. Graffiti verwijderen, woningontruiming enz. Tel. 06-24197514 of 0104650738. www. schoonmaakbedrijfreb.nl
Hobby & Sport
Atletiek
Raymaekers blij met limiet
Jodie 20j blond, slank & sexy verwent gratis op studkamer
sms Mary naar 7700 Millimeter rubrieksadvertenties
T (070) 307 84 44 E [email protected]
Hupac Intermodel N.V.
915 Privé Contacten
mild en kopte: ‘Bayern-Frust zum Wiesn-Start’, hetgeen zoveel betekent als ‘Bayern gefrustreerd bij begin Oktoberfest’. Want dat kwam er ook nog eens bij: op de dag dat München massaal aan het comazuipen sloeg, liet de trots van de stad na de feestvreugde te verhogen. Niet dat er daarom een bierpul minder achterover is geslagen, natürlich nicht, maar ze zullen weleens beter hebben gesmaakt. 1
NL vrouwen 18-65j met telnr willen gratis wip in hun regio
sms afspraak nr 7700 Geile goeduitziende meid 24 sl*tje in bed, zoekt gratis sex
sms Tanja naar 7474 Jonge moeder 30j. geldnood uur wippen bij mij thuis 10.
Koen Raymaekers wil naar de Olympische Spelen van 2012. Dan moet de atleet wel zijn persoonlijk record zien te verbeteren. Redactie sport AMSTERDAM
...
Koen Raymaekers kan aan de bak om de Olympische Spelen van 2012 te halen. De atleet wil in Londen de marathon lopen, maar moet zich dan wel zien te verbeteren. Sportkoepel NOC*NSF heeft de limiet op een tijd van 2 uur en 10 minuten gesteld. Het persoonlijk record van Raymaekers: 2.11.09. Daar moet dus nog een flinke hap uit. ‘In een marathonwereld waarin steeds sneller wordt gelopen, is dit een reële uitdaging. Ik zal me moeten
verbeteren’, stelde de Limburger na de Dam tot Damloop, waarin hij tiende werd. Raymaekers had gehoopt op een kwalificatietijd van 2.10.30, maar beseft dat het ook slechter had gekund. ‘Als Nederlander ben ik blij dat het bij 2.10 is gebleven.’ De atleet heeft nog een alternatief. Hij moet in een van de vijf majors, Boston, Londen, Berlijn, Chicago of New York, op de geschoonde uitslag (drie atleten per land) bij de eerste acht eindigen. In dat geval is een tijd onder de 2.12 ook voldoende. Raymaekers liep de Dam tot Damloop ter voorbereiding op de NK halve marathon, over twee weken in Breda. ‘Ik hoop daar de triple voor elkaar te krijgen’, verwees hij naar zijn titels op de marathon en de 10 kilometer dit jaar. 1
sms Carla naar 9911 Hoi! Ik (21) ben 3 wkn alleen thuis, wie komt mij n..ken??
sms Fenne naar 6336
Honkbal
Geen eindeloos ge'sms! Ik zk geile sex zonder relatie, XXX
HISTORISCHE TITEL NEPTUNUS
sms Emie naar 9911 Eenzame zakenvrouw wil sex geef 100,- voor anonimiteit.
sms Ester naar 9060 Spannende meid stuurt je in 1 smsje haar adres voor sex!
sms Eef naar 9911 Rijpe vrouw 56 zkt geile man voor spannende avond/date.
sms Tine naar 9060 Pools meisje cup f ontv privé en gratis, afspraak niet nodig
sms Sofia naar 6336 Ontvang 150 euro netto voor geil uur sex met zakenvrouw
Grote VLOOIENMARKT Leidschenhage P9 Leidschen- sms Katia naar 9060 dam zon. 3 Okt. va 10.00- Gratis SEXCONTACT bij jou 17.00 uur kraamhuur 25,in de buurt! Sms: SEX + je tel. Don 0294-233654 www. organisatieburodon.nl Ook postcode naar 6556 op 3 okt. Sporthal De Schilp, www.smsbordello.nl 1:1chat Rijswijk, volgeboekt. 150c/bericht max 3 sms/chat
Wat Rotterdam op het voetbalveld niet lukte – winnen van Amsterdam – lukte op het honkbalveld wel. DOOR Neptunes veroverde de landstitel ten koste van L&D Amsterdam. De zesde wedstrijd in de Holland Series eindigde in 5-2, zodat de stand in de bestof-seven 4-2 werd. En dan hoef je geen rekenwonder te zijn om tot de conclusie te komen dat L&D de achterstand niet meer goed kan maken. De overwinning van Neptunus was er een met historische waarde. Het betekende de dertiende landsti-
tel, waarmee de club nu de succesvolste van het land is. Dat had het voor een belangrijk deel te danken aan pitcher Diegomar Markwell. De international stond op sportpark Ookmeer slechts één honkslag toe. Die hit van Rashid Gerard in de tweede inning leidde wel tot twee punten. Daarna schakelde Markwell alle Amsterdammers uit. In de reguliere competitie was Neptunus al veruit de sterkste. In 42 wedstrijden verloor de ploeg van Steve Janssen slechts drie keer.
Curiositeitsgraad 8.2 Toen Thierry Henry na een doelpunt de bal nog een keer in het doel wilde schieten, zette keeper Kevin Hartman zijn voet ervoor. Een verdraaide knie was het gevolg.
Sport
17
Wielrennen Nibali wint Vuelta
De Haai stilt honger met een oude man Vincenzo Nibali rook bloed. Hij kwam om te doden. En hij won de Vuelta a España. Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
De Haai kijkt naar de oude man vlak voor hem. De oude man is voor hem op de vlucht. Zijn helm hangt diep over zijn wenkbrauwen, zijn haar bungelt in plakkerige plukken in zijn nek. De oude man fietst niet, hij rent op zijn pedalen – zo hard als hij kan. Hij durft niet om te kijken, bang om in een bek vol tanden te staren. Wie Vincenzo Nibali ’s ochtends in zijn hotel tegenkomt, vraagt zich af waarom hij in godsnaam De Haai wordt genoemd. Nibali is geen Italiaan zoals andere Italianen. Hij kijkt niet cool, hij gesticuleert nauwelijks, hij heeft geen ADHD. Van interviews moet hij niets hebben. Hij stamelt meestal slechts een paar inhoudsloze zinnen. Dat hij zijn best gaat doen of dat hij zijn ploeg wil bedanken. Meer niet. Als hij geen wielrenner was geworden, dan had hij nu zijn opleiding tot boekhouder te gelde gemaakt. Of was hij gemeentesecretaris geweest, net als zijn vader. Pas als Nibali op zijn fiets stapt, wordt zijn bijnaam verklaard. De diepe zit, zijn blinkende gebit, de blik op doden: hij is een haai. Het enige dat ontbreekt is een rugvin en het deuntje van Jaws op de achtergrond. De Haai is de hoop van een natie. Wielerland Italië heeft de laatste jaren de meeste van haar campionissimo’s verloren. Sommigen stopten vanwege hun leeftijd, anderen verdwenen na een verkeerde plas door de achterdeur. Maar Nibali is jong, er kleeft geen kwalijk imago aan hem – en vooral – hij rijdt altijd en overal om te winnen. Als hij bloed ruikt, is hij niet te houden.
In mei lag Nibali op een strand in Sicilië toen zijn telefoon ging. Het was zijn ploegleider met de vraag of hij als invaller de Giro d’Italia wilde rijden. Nibali twijfelde geen moment. Een paar dagen later stond hij aan de start in Amsterdam, met een blik die niet veel goeds voorspelde voor zijn concurrenten. Tijdens de proloog reed hij een duif dood, hij droeg enkele dagen de roze trui, en hij eindigde als derde. En passant won hij een etappe. Dat deed hij door zijn specialiteit uit te buiten: afdalen.
Nibali is geen typische Italiaan: hij kijkt niet cool en heeft geen ADHD. Er zijn in het peloton geen vijf betere dalers te vinden dan Nibali. Hij klieft door de lucht als een haai door het water en hij valt bochten aan alsof ze zijn moeder hebben beschimpt. Angst kent hij niet. Zoals Rabo-renner Laurens ten Dam ooit zei toen hem na de etappe werd gevraagd waarom hij Nibali niet volgde in een afdaling: ‘Ik wil niet dood.’
Eén voor één Nibali kwam naar de Ronde van Spanje om die te winnen. Hij vrat zijn tegenstanders een voor een op. Na drie weken heeft hij nog één concurrent over: de oude Spanjaard Ezequiel Mosquera. Vandaag maken Mosquera en Nibali op drie kilometer betonplaten op tweeduizend meter boven de zeespiegel uit wie de Vuelta wint. Nibali zal na de finish
Nibali (rechts) gaat achter Mosquera aan: ‘Het was hij of ik. Hij ging dood, of ik ging dood.’ TIM DE WAELE
zeggen dat wielrennen niet veel meer is dan eten of gegeten worden. ‘Het was hij of ik. Hij ging dood, of ik ging dood.’ Arme, arme oude man. Mosquera heeft vijf betonplaten voorsprong. Maar het moeten er minstens twintig
worden als hij De Haai wil inhalen in het klassement. Het is onbegonnen werk. Hoe hard al die Spanjaarden ook schreeuwen, hoe snel zijn beentjes ook trappelen: wat niet kan, dat kan niet. De Haai ruikt bloed en hij heeft honger.
Tafeltennis
Voetbal
ZILVER VOOR JIE EN TIMINA
MOURINHO BOOS OP BESTUUR
Ze hadden historie kunnen schrijven, Li Jie en Elena Timina. Nog nooit had een Nederlands tafeltenniskoppel Europees goud gewonnen. En dat blijft voorlopig zo, want ze verloren bij de EK in het Tsjechische Ostrava de finale in het vrouwendubbel. Afgetekend. Ruta Paskauskiene en Oksana Fedejeva waren te sterk: 4-0. Dus werd het zilver voor Nederland, net als in 1982, 1986 en 1996.
REUTERS
Het verschil wordt kleiner. Vijf betonplaten worden er vier. Vier worden drie. Drie worden twee. Twee worden één. Eén wordt nul. Tien meter voor de finish kijkt Mosquera om, recht in de bek van Nibali. Hap, zegt De Haai. De Vuelta is binnen. 1
Cricket
José Mourinho provoceert zich een weg door het leven. Het ‘slachtoffer’ is dit keer Real Madrid, de werkgever van de Portugese trainer. Zij staan Mourinho niet toe dat hij tijdelijk bondscoach van Portugal wordt. En daar is hij niet zo blij mee. ‘Ik begrijp niet waarom Real niet wil dat ik Portugal coach, als ik bijna niets te doen heb in Madrid. Wanneer er interlands zijn heb ik negen dagen vakantie’, zei Mourinho tegen de Portugese televisiezender RTP. Hij deed zijn beklag na de gewonnen
competitiewedstrijd tegen Real Sociedad (1-2). De directeur van Real Madrid, Jorge Valdano, sprak overigens tegen dat de club een stokje had gestoken voor de bijbaan van Mourinho. ‘Er is geen officieel verzoek uit Portugal gekomen, dus hebben we geen standpunt ingenomen’, liet hij weten. De Portugese voetbalbond ontsloeg eerder deze maand bondscoach Carlos Queiroz. Ze zoeken nu een trainer voor de komende twee kwalificatiewedstrijden in oktober.
DAAR GAAN WE WEER De internationale cricketfederatie heeft een onderzoek ingesteld naar de interland tussen Engeland en Pakistan. De ICC heeft informatie binnengekregen over mogelijke omkoping van de wedstrijd, zo maakte de federatie op de website bekend. Begin deze maand werden drie Pakistaanse cricketers beschuldigd van omkoping. Zij zijn voorlopig geschorst, in afwachting van de resultaten van een onderzoek.
Het mag wat kosten
Boulah bedankt
Stukkie zwemmen
Philippe Gil bert wil dolgraag het WK wielrennen winnen. Dus lapte de Belg 2.000 euro uit eigen zak om te kunnen liggen in het vliegtuig naar Australië.
Sinds Khalid Boulahrouz een bal op het hoofd van Jessica Kastrop schoot, is zij een bekendheid. Ze kreeg zelfs een aanbod van Playboy, maar zei Nein.
Philippe Croizon is het Kanaal overgezwommen. Bijzonder? Zeker. Hij heeft geen ledematen. Wel een duikbril, een snorkel en twee beenprotheses.
18
Sport
Eredivisie Roda JC verrast
Eredivisie Maarten Stekelenburg
Geen lelijk eendje meer Roda JC is dit seizoen een tegenstander om rekening mee te houden. Dat was in 2008 wel anders, toen de club op sterven na dood was. Redactie sport AMSTERDAM
...
Veel scheelde het niet of Roda JC was anderhalf jaar geleden gedegradeerd. Feyenoord kon de Limburgers het beslissende zetje geven, maar verzuimde dat. Ook in de play-offs ging Roda langs de rand van de afgrond. Maar ze vielen niet in het ravijn dat de Jupiler League heet. Hoe anders is het heden. Roda is geen lelijk eendje meer. Nadat de club vorig seizoen na de winterstop al uitstekend voor de dag kwam en zelfs bijna een Europees ticket pakte, is het dit seizoen ook goed begonnen. Vijfde staat Roda nu. De ingrediënten: een doelman met een moeilijke voornaam (Przemyslaw Tyton), een verdediging die redelijk staat, middenvelders met diepgang en twee Deense
spitsen die zijn opgebloeid in Kerkrade. Voeg daar de vrolijke Belg Harm van Veldhoven als trainer aan toe en voilá. Gisteren hield Roda in eigen huis PSV op 0-0. Daar mocht PSV nog blij mee zijn, want de thuisclub kreeg de beste kansen. Roda presenteerde zich als een goed voetballende ploeg, met vlotte combinaties en veel diepgang. De beloning voor een uitstekend optreden bleef echter uit. Voorin miste Roda de stootkracht om het veldoverwicht om te zetten in doelpunten.
De keeper die van niets wakker ligt Een fout? Transfergeruchten? Een vijandige Kuip? Maarten Stekelenburg maak je niet gek. ‘Ik heb dit nu zo vaak meegemaakt dat ik er boven sta.’ Iwan Tol AMSTERDAM
Verbonden Desondanks glom Van Veldhoven na afloop van trots. ‘Ik ben blij dat iedereen zich weer verbonden voelt met Roda JC. Dat was een jaar geleden wel anders, daar ben ik samen met de staf heel trots op.’ Over de wedstrijd zei hij: ‘Vooral organisatorisch speelden we zeer goed, daar ben ik heel tevreden over. Het is onze verdienste dat PSV het zo moeilijk had. Qua kansen was de wedstrijd in evenwicht, al vond ik die van ons iets mooier.’ 1
Nu met gratis Nokia navigatie.
I.c.m. 1-jarig Hi 15 + Eindeloos Online Incl. 60 min/120 sms + internet
Nu 17,50 p/mnd
...
Maarten Stekelenburg woont in Limmen, is getrouwd met zijn jeugdliefde en houdt van Nederlandstalige muziek. Gewoner dan de Ajax-doelman kán bijna niet. Droogkomisch zijn z’n commentaren na afloop van wedstrijden. Kom dus niet aan met complimenten over zijn optredens onder de lat, want zijn antwoord luidt steevast: ‘Ballen tegenhouden, daar sta ik toch voor?’ Hij zei dat deze zomer in Zuid-Afrika, in augustus in Saloniki, vorige week in Madrid en gisteren ook weer in Rotterdam, na Feyenoord-Ajax (1-2). Stekelenburg trekt bij Ajax moeiteloos de lijn door van zijn uitmuntende WK en dat is op zijn minst opmerkelijk te noemen. Heel eventjes leek het er op dat ook hij in de greep zou raken van een post-WK-dip, toen hij bij zijn rentree bij Ajax, in de strijd om de Johan Cruijff Schaal, de bal in de voeten van Luuk de Jong schoof, waarna FC Twente er met de winst vandoor ging. Maar net zomin als Stekelenburg in de war raakt van loftuitingen, krijgt hij ook niet de bibbers van een minder optreden.
lusie dat ik daar een uitzondering op ben. Een keeper kan op niemand terugvallen. Dat is inherent aan het vak. Ik lig daar niet wakker van.’ Stekelenburg, 27 nu, ligt sowieso nergens wakker van. Niet van een blunder, niet van kritiek en ook niet van een vijandige Kuip, zoals gisteren. Kwestie van ervaring, meent hij. Met keepers is het als wijn: hoe rijper, hoe beter. ‘Als ik kijk naar mijn eerste Feyenoord-Ajax, in 2002, toen was ik toch een stuk meer onder de indruk van de entourage dan nu. Mijn vader en moeder zouden niet meer leven als ze alle ziektes hebben die hen door de Feyenoord-fans worden toegewenst. Ik heb het nu zo vaak meegemaakt dat ik er boven sta, al blijft het niet normaal natuurlijk, dat soort scheldpartijen.’
Eredivisie
Heel vreemd
Stand
ANP
UITSLAGEN De Graafschap - sc Heerenveen 3-2 FC Groningen - Excelsior 2-0 Vitesse - NAC Breda 0-0 Willem II - ADO Den Haag 2-4 Feyenoord - Ajax 1-2 Roda JC - PSV 0-0 NEC - AZ 0-1 FC Utrecht - VVV-Venlo 3-2 Heracles Almelo- FC Twente 0-0
In de Klassieker keepte de Ajax-goalie een vlekkeloze wedstrijd, totdat hij tien minuten voor tijd bij een hoekschop van de Rotterdammers mistastte, waarna André Bahia de bal in het lege doel kon koppen. Geen fout, vond Stekelenburg, want hij werd in zijn rug en zij geduwd. Bovendien redeneert hij: ‘Als je 34 wedstrijden keept, zit daar altijd wel een foutje bij. Ik heb niet de il-
Dat het inmiddels zover is gekomen dat uitsupporters niet meer welkom zijn bij de Klassieker noemt hij ‘triest’. ‘Nu scoort Siem de Jong en blijft het stil. Ik dacht dat die bal tegen het zijnet ging, maar plotseling zag ik hem juichen. Ik dacht nog: wat is daar aan de hand? Het duurde even voordat ik doorhad dat Siem had gescoord. Heel vreemd.’ Voor Stekelenburg vormde Feyenoord-Ajax de afsluiting van een week waarin hij uitblonk tegen Real Madrid en, zoals al vaker, in verband werd gebracht met Manchester United. De doelman zou ‘nee’ hebben gezegd tegen een transfer naar Arsenal in de winterstop, omdat hij bij de club van Van der Sar al een voorcontract heeft getekend. Geduldig: ‘Ik ga pas ergens over nadenken als er iets moois langskomt en dat is nog niet gebeurd. Dan ga ik me er ook niet druk om maken, als je het niet erg vindt. Bewaar ik mijn energie liever voor de bekerwedstrijd van woensdag tegen PRO SHOTS MVV.’ 1
Wielrennen
Motorsport
RABO BAALT VAN VUELTA
STONER WINT WEER EENS
Mistasten
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Ajax PSV FC Groningen FC Twente Roda JC Excelsior FC Utrecht sc Heerenveen ADO Den Haag Feyenoord NAC Breda NEC De Graafschap AZ Heracles Almelo Vitesse VVV-Venlo Willem II
6-16 6-14 6-14 6-12 6-11 6-10 6-9 6-8 6-8 6-7 6-7 6-7 6-7 6-6 6-5 6-4 6-3 6-0
UITSLAGEN Vuelta a España Eindklassement 1 V. Nibali (LIQ) 2 E. Mosquera (XAC) 3 P. Velits (HTC) 4 J. Rodríguez (KAT) 5 F. Schleck (SAX) 6 X. Tondo (CVL) 7 N. Roche (AG2) 8 C. Sastre (CVL) 9 T. Danielson (GAR) 10 L. Sánchez (CAI)
87.18.33 +0.41 +3.02 +4.20 +4.43 +4.52 +5.03 +6.06 +6.16 +7.42
Eindeloos Online 2,50 p/mnd zolang je abonnement loopt
1 jaar abonnement
De Raboploeg vertolkte in de Ronde van Spanje slechts een bijrol. ‘Het was niet goed, zeker het tweede deel heeft de ploeg veel te weinig laten zien’, erkende technisch directeur Erik Breukink op de website van de ploeg. De zege in de slotetappe van de Vuelta ging naar Tyler Farrar. De Amerikaan klopte in de massasprint de Brit Mark Cavendish en de Australiër Allan Davis. Het was de tweede ritzege voor de renner van Garmin.
Alleen te bestellen via www.telefoonkopen.nl/ nokiaC5
Casey Stoner heeft eindelijk zijn eerste winst in de MotoGP van dit jaar te pakken. De 24-jarige Australiër eindigde tijdens de Grote Prijs van Aragon als eerste en bezorgde zijn Ducati-team daarmee de eerste zege van het jaar. Zijn teamgenoot, de Amerikaan Nicky Hayden, maakte het feest voor het team compleet door als derde over de lijn te komen. In de ochtendtraining zag het er nog slecht uit voor Stoner. Hij gleed in een bocht uit over een witte lijn en viel. ‘Door de crash was ik best ner-
veus. Maar ik ben nu vooral blij dat ik de zege heb gepakt. Het is te lang geleden dat dat gebeurd is.’ De laatste zege van Stoner was al bijna een jaar geleden, toen de wereldkampioen van 2007 in oktober in Maleisië als eerste de meet passeerde. Zondag bleef hij Dani Pedrosa, die afgelopen week voor twee jaar bijtekende bij Honda, ruim vijf seconden voor. De derde podiumplek leek naar WK-leider Jorge Lorenzo te gaan, maar hij zag in de laatste ronde Hayden nog langszij komen.
Huh? Bondscoach?
Op vossenjacht
Marcel Desailly wil bondscoach van Ghana worden. Opmerkelijk, want hij is niet eens trainer.
Jelle Vossen scoort er op los bij Racing Genk. In zeven duels maakte hij er al tien in de Belgische competitie. Wij voorspellen een mooie transfer na dit seizoen.
Sport
19
Eredivisie Been heeft ook zijn tekortkomingen
Super Mario is weer gewoon Mario Mario Been moet Feyenoord in de toekomst aan succes helpen. Is hij wel geschikt? Fokko Ebbens ROTTERDAM
...
De competitiestart is matig. Feyenoord verloor al van Ajax, NAC Breda en kleine broer Excelsior. Toch twijfelt niemand aan de kwaliteiten van oefenmeester én clubicoon Mario Been. Vier uitspraken van de geboren Rotterdammer moeten uitwijzen of dat terecht is. Ik zie om me heen maar weinig clubs waar spelers individueel beter worden. Daarin zijn wij een van de uitzonderingen. (Als trainer van NEC in Voetbal Magazine)
Been promoveerde met Excelsior naar de eredivisie en stuntte met NEC in de UEFA Cup. Grootste verdienste van de oefenmeester? Vooral de jonge, onervaren voetballers ontwikkelden zich spectaculair. Denk aan Brett Holman, Jeremain Lens, Mark Otten en Luigi Bruins. Het was een van de redenen voor Feyenoord om de oudinternational als trainer terug te halen naar de havenstad. Zonder financiële middelen was de club aangewezen op jeugdspelers. En de verwachting was dat de komst van Super Mario de ontwikkeling van die voetballers ten goede zou komen. Maar tot nu toe valt de ontwikkeling van Feyenoord tegen. Ja, de lijst met debutanten uit de jeugdopleiding is lang, maar tot een definitieve doorbraak kwam het nog niet. Alleen Ron Vlaar heeft forse stappen gemaakt. De rest – van Leroy Fer en Georginio Wijnaldum tot Karim El Ahmadi en Sekou Cissé – is nog ver verwijderd van het niveau dat nodig is om in de toekomst om de prijzen te spelen. Mijn eerste groepstoespraak bij Feyenoord heb ik uit het hart gedaan. (In gesprek met Wilfried de Jong)
Toen Been vorig seizoen voor het eerst voor de spelersgroep van de Rotterdammers stond, had hij een briefje bij zich met een paar aantekeningen. Helaas voor de oefenmeester nam technisch directeur Leo Beenhakker eerst het woord, waarna hij één voor één de aandachtspunten van zijn toespraak kon doorstrepen. Het briefje
Been laat vaak zijn hart spreken. VI IMAGES
kon weg; Been liet zijn hart spreken. Dat doet hij vaker. Been is een gevoelsmens, iemand die met zijn pupillen een vertrouwensband opbouwt. Het is een sterke eigenschap van de trainer. Zijn spelers lopen om die reden met hem weg, gaan voor hem door het vuur. Wijnaldum beschouwt Been zelfs als een vriend. Maar zijn open hart heeft ook een keerzijde. Been kan soms vernietigend oordelen over zijn voetballers, zelfs in het openbaar. En dat doet de selectieleden van Feyenoord weleens pijn. Het incident met Tim de Cler is daarvan het beste voorbeeld. Want had Been zijn verdediger én zichzelf niet een hoop ellende kunnen besparen door alle kritiek binnenskamers te houden?
Op momenten spelen factoren als geluk en toeval zeker een rol. Ik overschat mijn inbreng niet. (Als trainer van NEC in De Voetbaltrainer)
Onder zijn voorganger, Gertjan Verbeek, stapelde Feyenoord dramatische wedstrijd op dramatische wedstrijd. De club eindigde uiteindelijk als zevende, een absoluut dieptepunt. Aan Been de taak die prestatie te verbeteren. Dat lukte. De Rotterdammers werden vorig jaar vierde, een knap resultaat. Maar de manier waarop verdiende niet de schoonheidsprijs. Integendeel. Het niveau van Beens Feyenoord ontsteeg slechts zelden het niveau van Verbeeks Feyenoord. Waarom de
Feyenoord
FC Twente
BLESSURE VOOR VLAAR
GEEN FRISHEID, GEEN ZEGE
Ron Vlaar heeft een hamstringblessure overgehouden aan de door Feyenoord verloren thuiswedstrijd tegen Ajax. De verdediger botste vlak voor rust met doelman Maarten Stekelenburg en moest zich laten vervangen. Trainer Mario Been hoopt dat hij vandaag meer duidelijkheid krijgt over de ernst van de blessure van zijn aanvoerder. Ik kan alleen maar hopen dat het meevalt. We moeten maar even afwachten.’
Trainer Michel Preud’homme had een verklaring voor de tegenvallende 0-0 van FC Twente bij Heracles Almelo. ‘De frisheid ontbrak bij ons. Het was kennelijk moeizaam omschakelen na de wedstrijd in de Champions League tegen Internazionale.’ Dinsdag nog speelde FC Twente in de eigen Veste gelijk tegen Inter (2-2). Met goed voetbal. ‘Dit was een andere wedstrijd’, verklaarde Preud’homme. ‘Inter gaf af en toe nog wat ruimte weg. Heracles niet. De ploeg was fantastisch georganiseerd. Wij deden
club nu wel de punten pakte? Middenvelder Fer hield het in deze krant op een beetje geluk dat de selectie en technische staf zelf hadden afgedwongen. Niet echt een geruststellende bewering. Want wat als het lot Feyenoord in het vervolg iets minder goed gezind is? De uitslag had vele malen groter kunnen zijn. (Zondag, na Feyenoord-Ajax)
De zege van de aartsrivaal uit Amsterdam was gisteren min of meer ingecalculeerd. Ajax heeft nu eenmaal meer individuele kwaliteiten dan de thuisploeg. En nu Giovanni van
Bronckhorst zijn carrière heeft beeindigd, beschikt het elftal van Martin Jol ook over veel meer ervaring dan zijn collega uit Rotterdam. Toch was de wijze waarop Ajax het eerste half uur na rust met de thuisploeg speelde gênant, Feyenoord onwaardig. Kans op kans creëerden de bezoekers. Feyenoord doolde zielloos over het veld, stond erbij en keek er naar. Been: ‘Ik was op dat moment ontgoocheld over de inzet en de manier van spelen. Hoe dat kan? Daar breken wij met de technische staf ons hoofd ook over.’ Met de doelstelling van Feyenoord in het achterhoofd – plaatsing voor Europees voetbal – is het te hopen dat die verklaring er alsnog komt. 1
Engeland
niet dat ene stapje extra wat nodig was om te winnen.’ Vooral na de hervatting had dat wel moeten gebeuren. ‘Een helft lang hebben we met een man meer gespeeld. In die situatie hadden we meer kansen moeten uitspelen dan die paar die we hebben gehad. Dat was de grootste tegenvaller.’ Eén excuus had de Belg wel: het kunstgras in Almelo. ‘Het was heel moeilijk op deze ondergrond snelheid te maken. Dit veld remt de bal af en dat kwam ons spel niet ten goede.’
EERSTE GOAL V/D VAART
ANP
Rafael van der Vaart heeft zijn eerste doelpunt voor Tottenham Hotspur gemaakt. De van Real Madrid gekomen Nederlander scoorde in het duel met Wolverhampton Wanderers. Mede daardoor wonnen de Spurs met 3-1. Van der Vaart maakte ongeveer een kwartier voor tijd de 1-1 uit een strafschop. Chelsea blijft koploper in Engeland. Het won eenvoudig van Blackpool (4-0) en heeft nog geen punt verspeeld.
Vijftig procent kans
Hele lange vakantie
Het waren 18 fantastische uren
Bij Man United speelt de tweeling Da Silva. Alex Ferguson kan ze moeilijk uit elkaar houden, zeker nu ook Rafael getrouwd is en ze beiden een ring dragen.
Ricky van Wolfswinkel (FC Utrecht) staat al op zeven competitiegoals. Dus zei hij: ‘Ik denk dat ik er maar mee stop voor dit seizoen en lekker op vakantie ga.’
FC Groningen was na de zege op Excelsior (2-0) even koploper van de eredivisie. Naar verluidt liep teletekstpagina 819 vast in het noorden van het land.
Kies uit ruim 500 cursussen en opleidingen
PSYCHOLOGIE • HBO Toegepaste Psychologie • Kinderpsychologie • Parapsychologie • Praktische psychologie • Sportpsychologie • Organisatiepsychologie • Cultuurpsychologie • Persoonlijke groei • Astrologie RECHT EN JURIDISCH • HBO Rechten • HBO Management, Economie en Recht (MER) • MBO Juridisch Secretaresse • MBO Sociaal Juridisch Medewerker • Juridisch Medewerker Bedrijfsrecht (JMB) MANAGEMENT • Master of Business Administration (MBA) • MBA Primer • HBO Personeelsmanagement • Facilitymanagement NIEUW! • Toeristisch management NIEUW! • Hotelmanagement NIEUW! • Vrijetijdsmanagement NIEUW! • Leisure management NIEUW! • Nemas® Basiskennis Management (NBM) • Nemas® Middle Management (NMM) • Medewerker Personeelzaken (MPZ) ADMINISTRATIE EN ECONOMIE • HBO SPD Bedrijfsadministratie • HBO Bedrijfseconomie (BE) • HBO Vakopleiding Bedrijfsadministratie en Accountancy • MBO Arbeidsmarkt gekwalificeerd Assistent (AKA) • MBO Secretaresse • MBO Secretarieel Medewerker • MBO Bedrijfsadministratief Medewerker NIEUW! • MBO Commercieel Administratief Medewerker • MBO Administratief Medewerker • MBO Commercieel Medewerker Binnendienst • MBO Boekhoudkundig Medewerker • MBO Directiesecretaresse/ Managementassistent • Basiskennis Boekhouden (BKB) • Basiskennis Calculatie (BKC) • Financial Assistant
• Basiskennis Loonadministratie (BKL) • Praktijkdiploma Boekhouden (PDB) - Financial and Cost Accounting • Praktijkdiploma Loonadministratie (PDL) • Boekhouden met Exact Online • Moderne Bedrijfsadministratie (MBA) • Medewerker Loonadministratie • Bestuurlijke Informatievoorziening (BIV) • Praktijkdiploma Medewerker Administratiekantoor NIEUW! ONDERWIJS EN KINDEREN • HBO Leraar Basisonderwijs (PABO) • MBO Pedagogisch Werker 3: Kinderopvang • MBO SPW-3 • MBO Onderwijsassistent • MBO Pedagogisch Werker 4 diff. Jeugdzorg NIEUW! • MBO Pedagogisch Werker 4 diff. Kinderopvang NIEUW! MARKETING EN COMMUNICATIE • HBO Commerciële Economie (CE) • HBO Communicatie • MBO Commercieel Medewerker Marketing & Communicatie • NIMA Communicatie-A • NIMA Marketing Oriëntatie • NIMA Marketing-A en -B • Journalistiek schrijven UITERLIJKE VERZORGING EN STYLING • MBO Schoonheidsspecialist • Vakopleiding Pedicure • Vakopleiding Schoonheidsspecialist • Manicure • Nagelstyling • Visagie en Haarstyling met Tom Sebastian • Modestyling met Tom Sebastian • Mode-adviseur • Schoonheidsverzorging • Haarverzorging VEILIGHEID EN SECURITY • MBO Beveiliger • MBO Particulier Beveiliger • Vakopleiding Particulier Onderzoeker • Detective • Criminologie • Event Security Officer
• Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) • Horecaportier NIEUW! FINANCIËN EN MAKELAARDIJ • Makelaar-Taxateur o.z. (compleet) NIEUW! • Basistheorie Taxateur o.z. • Aanvullende theorie MakelaarTaxateur o.z. Wonen/MKB • Wft Hypothecair Krediet • Wft Basisdeskundigheid • Wft Schadeverzekeringen • Wft Beleggen • Erkend Hypotheekadviseur • Wijzer met geld NIEUW! DETAILHANDEL EN HORECA • HBO Small Business en Retailmanagement • Ondernemer MKB • Sociale Hygiëne • Vakbekwaamheid Cafébedrijf • Vakbekwaamheid Restaurantbedrijf NIEUW! • Professioneel weddingplanner • Verkoop in de drogisterij LOGISTIEK EN TRANSPORT • CCV Vakbekwaamheid goederenvervoer • CCV Chauffeursdiploma Taxi • Logistiek medewerker/ teamleider DIERENZORG • Basisopleiding Dierenartsassistent • Dieren EHBO • Het verzorgen van uw huisdier • Het verzorgen van uw paard INFORMATICA, PC EN INTERNET • HBO Bedrijfskundige Informatica (BI) • Webpage designer • Windows XP/Vista • Microsoft Excel • Microsoft Access • Microsoft Office • Microsoft Outlook • Microsoft Powerpoint • Microsoft Word • MCSE • MCSA • MCTS • MCDST • Dreamweaver • Fireworks • Javascript • AutoCAD 2010 • Webshop starten
1. HBO Toegepaste Psychologie 2. Basiskennis Boekhouden 3. MBO Beveiliger 4. Zelf sieraden maken 5. Webpage designer 6. HBO SPH 7. Binnenhuisarchitectuur 8. Stresscounselling 9. Spaans voor beginners 10. MBO SPW-3 Kinderopvang
• Europees Computer Rijbewijs • Desktop Publisher (DTP) • Websites maken en veilig internetten voor kinderen NIEUW! • Blind typen • CompTIA A+ • CompTIA Network+ • Basiskennis Windows 7 NIEUW! • Online marketing NIEUW! CREATIEF • Fotografie • Gezonde voeding • Tekenen/Tekenen & schilderen • Aquarelleren • Schilderen met olieverf en acryl • Digitale fotografie • Korte verhalen en romans schrijven • Kinderboeken schrijven • Zelf sieraden maken • Weddingplanner • Cartoon- en striptekenen • Zelf breien NIEUW! HUIS EN TUIN • Tuinarchitectuur met Rob Verlinden • Binnenhuisarchitectuur • Interieurstyling GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ • HBO European Studies • HBO Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) • HBO Culturele Maatschappelijke Vorming (CMV) • HBO Maatschappelijke Werk en Dienstverlening (MWD) • MBO Sociaal Cultureel Werker • MBO Medewerker Maatschappelijke Zorg NIEUW! • MBO Sociaal Dienstverlener • Stresscounselling • Schoolcounselling • Bedrijfscounselling • Relatiecounselling • Cultuurgeschiedenis
TALEN • Spaans (beginners/gevorderden) • Engels (beginners/gevorderden) • Duits (beginners/gevorderden) • Frans (beginners/gevorderden) • Russisch (beginners/ gevorderden) • Nederlands als tweede taal (NT2) • Nederlands foutloos schrijven en spreken • Nederlands voor buitenlanders • Zakelijke communicatie (Duits/Engels/Frans) • Zakelijk schrijven • Schriftelijke Communicatie Nederlands (SCN) • Italiaans • Arabisch • Indonesisch • Nieuwgrieks GEZONDHEID • MBO Doktersassistent • MBO Apothekersassistent • MBO Medisch Secretaresse • MBO SPW-4 • MBO Verzorgende • MBO Zorghulp • MBO Verpleegkunde • Basis medische vakken • Medische terminologie • Massage • Sportmassage • Drogist en Zelfzorg • Assistent Drogist • Afslanken • AALO Groepsles Docent • AALO Fitness Docent WELZIJN • MBO Helpende Zorg en Welzijn • MBO Helpende Welzijn • Yoga • Hotstone massage
Antwoordcoupon
S2010
POPULAIRE OPLEIDINGEN!
* Bekijk de actievoorwaarden op www.nti.nl
Ben je toe aan een carrièreswitch? Of ben je op zoek naar een nieuwe hobby? Bij het NTI vind je de cursus of opleiding van jouw keuze! Je studeert waar en wanneer je wilt en in je eigen tempo. Dankzij de flexibele studiemethode en de persoonlijke begeleiding door je docenten en persoonlijke mentor studeer je sneller en met meer plezier. Start dus vandaag nog!
☐ Ik wil snel starten met de volgende opleiding(en): ............................................................................
☐ Ik wil graag per post meer informatie over de opleiding(en): ........................................................... ☐ Bel mij voor meer informatie over:..................................................................................................... Dhr. / Mevr.:....................................................................................................Voorletter(s): ................... Straat: ............................................................................................................Nummer: ......................... Postcode: ............................................Plaats : .........................................................................................
Stuur deze bon in een open envelop, zonder postzegel, vandaag nog naar: NTI, Antwoordnummer 10500, 2300 VL Leiden
S2010
Inschrijven? www.nti.nl of bel 071 - 561 00 77
DP210
Telefoon:.......................................................E-mail: ...............................................................................