RAPPORT Archeologisch bureau- en verkennend veldonderzoek, door middel van boringen Nieuweweg-Reinaldstraat te Valkenburg

RAPPORT Archeologisch bureau- en verkennend veldonderzoek, door middel van boringen Nieuweweg-Reinaldstraat te Valkenburg

Opdrachtgever Swentibold Projectontwikkeling Postbus 5046 6130 PA SITTARD ISSN 2214-5656 Projectnummer Aeres Milieu projectnummer AM13189 Status rapport Concept

Autorisatie Opstellers rapport:

paraaf

Drs. V. van der Veen Drs. ing. N.J.W. van der Feest Redactie:

14 februari 2014

paraaf

Drs. C.D.R. Cohen Stuart Vrijgave: Ing. T.K.P.G. Thijssen Contactgegevens Aeres Milieu B.V. Postbus 1015 6040 KA ROERMOND (t) 0475 – 320 000 (f) 0475 – 321 967 e-mail: [email protected] www.aeres-milieu.nl

datum

datum 14 februari 2014

paraaf

datum 14 februari 2014

INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING

3

ADMINISTRATIEVE GEGEVENS

4

1. INLEIDING

5

2. WERKWIJZE 7 2.1 Inleiding ............................................................................................................................................ 7 2.2 Verkennend veldonderzoek d.m.v. boringen ................................................................................... 7 3. BUREAUONDERZOEK 9 3.1 Landschappelijke situatie - geomorfologie....................................................................................... 9 3.2 Landschappelijke situatie - bodem ................................................................................................ 10 3.3 Bewoningsgeschiedenis – historisch overzicht .............................................................................. 10 3.4 Bewoningsgeschiedenis – archeologische waarden ..................................................................... 11 3.5 Bewoningsgeschiedenis – historisch materiaal ............................................................................. 13 4. VERWACHTINGSMODEL

15

5. VELDWERKZAAMHEDEN 17 5.1 Algemeen ....................................................................................................................................... 17 5.2 Fysisch geografische beschrijving van de bodemopbouw............................................................. 17 6. CONCLUSIE 19 6.1 Algemeen ....................................................................................................................................... 19 6.2 Beantwoording van de onderzoeksvragen ..................................................................................... 19 7. AANBEVELINGEN

21

LITERATUURLIJST

23

Bijlagen: 1 2 3 4 5 6 7 8

Topografische overzichtskaart Situatietekening onderzoekslocatie met boorpunten Overzicht IKAW met aanwezige onderzoeken, monumenten en waarnemingen Overzicht gemeentelijke archeologische waarden- en verwachtingskaart Overzicht geomorfologische kaart Overzicht bodemkaart Overzicht AHN Boorkernbeschrijvingen

Pagina 2 van 24

Archeologisch onderzoek Nieuweweg-Reinaldstraat te Valkenburg / AM13189

SAMENVATTING Het plangebied is gelegen binnen de bebouwde kom van Valkenburg, in een droogdal. Op basis van de bekende gegevens omtrent archeologische waarden in het gebied en geografische ligging moet worden geconcludeerd dat voor het plangebied een middelhoge verwachting geldt voor de gehele vroege prehistorie. In de directe omgeving van het plangebied werd gedurende het paleolithicum tot en met het neolithicum op grote schaal vuursteen gewonnen. Dit blijkt uit twee geregistreerde monumenten en vele vuursteenvondsten. Door de ligging in een droogdal, ontstaan door erosieprocessen, was het plangebied waarschijnlijk echter minder geschikt voor bewoning. Vondsten uit de brons- en ijzertijd komen in de omgeving van het plangebied niet of nauwelijks voor. Derhalve geldt een lage verwachting voor deze periodes. De Romeinse tijd daarentegen is beter vertegenwoordigd in de omgeving. Daarnaast is Valkenburg gelegen nabij de Via Belgica, die de Franse kust met het Duitse Rijnland verbond. Voor de Romeinse tijd geldt dan ook een hoge verwachting. Voor de vroege middeleeuwen zijn weinig gegevens bekend, voor de late middeleeuwen tot en met de nieuwe e tijd echter des te meer. Zo ontstond in de 11 eeuw de hoogteburcht Kasteel Valkenburg en werd in de loop van de late middeleeuwen de stad ommuurd. In de omgeving van het plangebied werden veel restanten uit deze periode aangetroffen. Daarnaast grenst het plangebied aan de oude stadskern van Valkenburg. Voor het plangebied geldt derhalve een hoge verwachting voor de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd. In de ondergrond bevind zich een pakket löss. Dit pakket wordt afgedekt door een dik verstoord pakket met restanten colluvium, deze top van het colluvium is sterk beïnvloed door de aanwezigheid en de sloop van bebouwing op de onderzoekslocatie. Door de verstoringen gerelateerd aan de huidige inrichting van het plangebied zijn eventueel aanwezige archeologische resten in dit niveau verloren gegaan of sterk verstoord. In geen van de boringen is sprake van een intact, archeologisch relevant niveau. Hierdoor zullen naar verwachting geen archeologische resten in situ behouden zijn, indien deze in eerste instantie überhaupt al aanwezig waren. Gezien de afwezigheid van een intact bodemprofiel vormt de voorgenomen ingreep geen bedreiging voor het bodemarchief. Derhalve luidt het advies dat verder archeologisch onderzoek niet noodzakelijk wordt geacht.

Pagina 3 van 24

ADMINISTRATIEVE GEGEVENS Projectnummer OM-nummer Soort onderzoek Adres onderzoekslocatie Toponiem Gemeente Provincie Kadastrale registratie Coördinaten

Oppervlakte nieuwbouw Huidig locatie gebruik Aanleiding onderzoek Opdrachtgever Bevoegde overheid Opslag documentatie en materiaal Datum uitvoering

:AM13189 :60.081 :Bureau- en verkennend booronderzoek :Nieuweweg-Reinaldstraat (ong.) te Valkenburg :Nieuweweg-Reinaldstraat :Valkenburg aan de Geul :Limburg :Valkenburg (L), Sectie A, 2609 :centrum: 186.415 ; 319.764 NW: 186.394 ; 319.817 NO: 186.461 ; 319.764 ZO: 186.443 ; 319.718 ZW: 186.369 ; 319.757 :Ca. 4.600m ² :Woningen :Herontwikkeling plangebied :Swentibold Projectontwikkeling :Gemeente Valkenburg aan de Geul :Zuidhoven 9m te Roermond tot deponering bij provinciaal depot (Centre Céramique) te Maastricht :Januari 2014

Pagina 4 van 24


1. INLEIDING In opdracht van Swentibold Projectontwikkeling heeft Aeres Milieu een archeologisch bureau- en verkennend veldonderzoek, d.m.v. boringen uitgevoerd op de locatie (bijlage 1): Adres onderzoekslocatie Gemeente Oppervlakte nieuwbouw Huidig perceelsgebruik Toekomstig perceelsgebruik

: Nieuweweg-Reinaldstraat : Valkenburg aan de Geul : Circa 4.600 m ² : Woningen : Herontwikkeling plangebied

Dit archeologisch onderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen van de KNA 3.2. Het verkennend onderzoek bestaat uit een bureauonderzoek naar de historie en bodemgesteldheid van de onderzoekslocatie. Aanvullend hierop is een verkennend veldonderzoek d.m.v. boringen op het perceel uitgevoerd. De werkzaamheden in het veld zijn uitgevoerd door een KNA-archeoloog onder leiding van een KNA-senior archeoloog. Aanleiding De aanleiding voor het laten uitvoeren van dit bodemonderzoek is de voorgenomen herontwikkeling van het plangebied. Het plangebied bestaat momenteel uit een residentiële zone. De concrete diepte van de toekomstige werkzaamheden is niet vastgelegd. Er is tijdens het onderzoek uitgegaan van een maximale verstoringsdiepte van 1,00 m –mv.

Figuur 1: Voorgenomen ontwerp en bouwlocatie (Bron: opdrachtgever).

Pagina 5 van 24

Doel Het doel van het archeologisch bureauonderzoek is, het bepalen van een specifiek verwachtingsmodel voor de locatie. Dit verwachtingsmodel wordt op basis van historische kaarten en bekende landschappelijke en archeologische gegevens gevormd. Dit verwachtingsmodel zal vervolgens leiden tot een aanbeveling over het behoud in-situ of eventueel vervolgonderzoek. Het doel van het aansluitende verkennend booronderzoek is het toetsen van het in het bureauonderzoek opgestelde verwachtingsmodel. Specifiek voor de locatie Nieuweweg-Reinaldstraat te Valkenburg zijn de volgende onderzoeksvragen geformuleerd:  Is er sprake van stratigrafische lagen die potentieel archeologische waarden kunnen bevatten?  In hoeverre zijn deze lagen intact en hoe reflecteert dit de kwaliteit van de mogelijk aanwezige archeologische resten?  Wat is de diepteligging van mogelijke archeologische resten en wat is de daadwerkelijke bedreiging van deze resten door de voorgenomen bodemingrepen? Plangebied Het plangebied (figuur 2 en 3) ligt in de bebouwde kom van Valkenburg en wordt aan de westzijde begrensd door de Nieuweweg en aan de zuiden oostzijde door de Reinaldstraat. In het noorden grenst het aan het belendende perceel.

Figuur 2: Het plangebied bij aanvang van de werkzaamheden in zuidoostelijke richting

Figuur 3: Het plangebied bij aanvang van de werkzaamheden in oostelijke richting

Pagina 6 van 24


2. WERKWIJZE 2.1

Inleiding

Bij het uitvoeren van het bureauonderzoek is gebruik gemaakt van verschillende bronnen. Deze bronnen geven inzicht in bekende, of te verwachten archeologische resten binnen het onderzoeksgebied. Daarnaast zijn deze bronnen van belang voor het opstellen van de landschapsgenese. Archeologische bronnen  Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW)  Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW)  Archeologische Monumentenkaart (AMK)  Archeologisch Informatiesysteem (ARCHIS II)  De archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart voor de gemeente Valkenburg aan de Geul  Specifieke lokale informatie Bodem- en geomorfologische kaarten  Bodemkaart (Alterra, uit Archis2)  Geomorfologischekaart (Alterra, uit Archis2)  Actuele Hoogtekaart van Nederland (AHN) Historische kaarten  Historisch minutenplan (1800-1832)  Historische topografische en militaire kaarten (1830 tot 1978)  Moderne topografische kaart (2005) De bovenstaande bronnen worden aangevuld door mogelijke informatie afkomstig van lokale archeologische verenigingen en werkgroepen. De overige aanvullende informatie is terug te vinden in de literatuurlijst. 2.2

Verkennend veldonderzoek d.m.v. boringen

Om een regelmatige verdeling over het plangebied te kunnen garanderen is gebruik gemaakt van een grid met gelijkbenige driehoeken (voor zover het plangebied dit toelaat). Deze meetpunten worden met behulp van meetwiel en meetlint uitgezet. De boorpunten worden gerelateerd aan de AHN. De boringen zijn uitgevoerd met een edelman boor van 10 centimeter. De boringen worden tot minimaal 30 centimeter in de ‘schone’ (C-horizont) ondergrond doorgeboord. De boorkernen worden conform ASB (Archeologische Standaard Boorbeschrijving 5.2) beschreven. Voor het plangebied is uitgegaan van 6 boringen om een duidelijk beeld te kunnen schetsen. Dit komt neer op circa 13 boringen per hectare. Tijdens het veldwerk wordt voor zover mogelijk gekeken naar archeologische indicatoren aan het oppervlak.

Pagina 7 van 24

Pagina 8 van 24


3. BUREAUONDERZOEK 3.1

Landschappelijke situatie - geomorfologie

Het plangebied is gelegen in het Zuid-Limburge heuvellandschap. Ten noordoosten van het gebied loopt de Schin op Geul Breuk, een geologische breuklijn die de scheiding vormt tussen het opheffingsgebied ten noorden van Valkenburg en het dalingsgebied waarin zich de Geul heeft ingesneden (Robberechts 2004). Rond de Maas is gedurende de diverse warme en koude perioden van het Kwartair een terrassenlandschap ontstaan. Tijdens koude perioden verplaatste het water van de Maas zich vlechtende door de riviervlakte. In deze systemen vond er sedimentatie plaats op de riviervlakte. Met het toenemen van de temperatuur nam ook de watertoevoer toe waardoor de rivier zich insneed in het afgezette sediment en uiteindelijk één meanderende hoofdloop kreeg. Naast het vooral door water beïnvloede landschap komen lokaal ook eolische afzettingen voor. Door de afwisselingen van warme en koude perioden ontstaat een steeds dieper gelegen riviervlakte en ontstaan de rivierterrassen (zie figuur 3). Het terrassenlandschap van de Maas heeft een lange ontwikkelingsgeschiedenis, de oudste terrassen worden in het Saalien gedateerd (ca. 130.000 jaar oud). Het eerstvolgende terras, gevormd onder de toenemende invloed van de Maas ligt ca. 25 meter lager. Dit terras is gevormd in de periode van de laatste ijstijd, het Weichselien tot het Pleniglaciaal (ca. 73.000 – 14.500 jaar geleden). Tijdens de korte warmere periode van het Allerød interstadiaal (ca. 13.500-12.750) ontwikkelde zich de vegetatie waardoor de sedimentatie en watertoevoer veranderde. Als gevolg hiervan vormde zich een hoofdgeul die zich meanderend in het tweede terras sneed. Hieruit ontstond een volgend terras dat ook wel bekend is als Allerød-terras. De laatste fase voor de opwarming van het Holoceen omvat de Jonge Dryas (ca. 12.750-11.750). Tijdens de Jonge Dryas daalt de temperatuur weer waardoor de begroeiing afsterft en de Figuur 4: het insnijden van een meanderend systeem in de aanvoer van sediment weer toenam. riviervlakte en het ontstaan van rivierterrassen (Bron: Renes, 1999) Tijdens deze periode neemt de rivier weer een vlechtend patroon aan. De tweede helft van de Jonge Dryas was aanzienlijk droger, verstuivingen vanuit de rivierbedding zorgde voor afzettingen op het Allerød-terras en tweede terrasniveau. Gedurende deze ontwikkeling van de Maasterrassen wordt de lössleem afgezet. Deze eolische afzettingen vormen een laag met een variabele dikte, dikker in de laaggelegen delen en dunner of afwezig op de hoger gelegen delen van het landschap. In het Holoceen (10.000-heden) verspoelen de natuurlijke ontstane lössbodems onder invloed erosie. Het materiaal verplaatst zich van de hoger gelegen hellingen naar de lager gelegen dalen en zet zich daar af als colluvium. Op het Algemeen Hoogtebestand van Nederland (AHN, bijlage 7) is te zien dat het plangebied gelegen is in het Geuldal, dat zich diep heeft ingesneden in het omliggende heuvellandschap. Op de geomorfologische kaart (Bijlage 5) is het plangebied niet gekarteerd, omdat het zich binnen de bebouwde kom bevindt.

Pagina 9 van 24

Door middel van extrapolatie komen twee bodemtypes in aanmerking, te weten een droogdal met dekzand/löss (legenda-eenheid 15/14R3) en een afbraakwand (17/16A2). Tevens komen in de omgeving verschillende zones van lithologisch bepaalde terrassen voor (7E2). Droogdalen zijn meestal ontstaan (in de kalksteengebieden) gedurende de ijstijden. Door de aanwezigheid van permafrost in de ondergrond kon het water niet worden afgevoerd en stroomde dit over het oppervlak weg. Hierbij sleet het langzaam de dalen uit. Na het verdwijnen van de permafrost in warmere perioden kon het water weer op een reguliere manier worden afgevoerd en bleven de uitgesleten dalen droog achter. Rond deze droogdalen komen afbraakwanden voor, dit zijn steilere hellingen die ontstaan zijn door erosie. Hier kunnen oudere sedimenten als gevolg van de erosie dagzomen (Zonneveld 1981). 3.2

Landschappelijke situatie - bodem

Op de bodemkaart (Bijlage 6) is het plan niet gekarteerd, omdat het binnen de bebouwde kom gelegen is. De op de geomorfologische kaart aangegeven zone van een afbraakwand komt hier echter overeen met löss- en terrashellinggronden (AH1) en het droogdal met ooivaaggronden met roest beginnend dieper dan 80 cm als dalcolluvium (lDD6). De dikke homogene toplaag van ooivaaggronden is veroorzaakt door een hoge biologische activiteit, die geruime tijd heeft geduurd. Dit is alleen mogelijk, wanneer geen blijvende of tijdelijke wateroverlast hoog in het profiel optreedt, het leven in de grond niet regelmatig wordt verstoord (bijv. door ploegen) en het sediment niet zo jong meer is (De Bakker 1966). 3.3

Bewoningsgeschiedenis – historisch overzicht

In de Romeinse tijd was Valkenburg gelegen aan de Via Belgica, die de Franse zeekust met het Duitse Rijnland verbond. Deze Romeinse weg kwam bij Maastricht de Nederlandse grens over en liep via Meerssen, Valkenburg en Voerendaal naar Heerlen en tenslotte Landgraaf (www.viabelgica.nl). De eerste schriftelijke vermelding van Valkenburg (Falchenberch) dateert uit het jaar 1041. In dat jaar werd door de Duitse koning Hendrik III, die enkele jaren later tot keizer werd gekroond, Valkenburg samen met Herve, Epen en Vaals geschonken aan zijn nicht Irmgard. Het gaat hier hoogstwaarschijnlijk echter niet om het huidige Valkenburg, maar om Oud-Valkenburg (www.valkenburg.nl). e De eerste bebouwing van Kasteel Valkenburg gaat eveneens terug tot de 11 eeuw. Dit kasteel, dat tot op de dag van vandaag als ruïne in het landschap aanwezig is, is één van Nederlands weinige hoogteburchten. De e heren van Valkenburg zouden er tot eind 14 eeuw resideren, totdat het land van Valkenburg overging tot het e hertogdom Brabant. In de 15 eeuw zou het uit natuursteen opgetrokken kasteel zijn grootste omvang kennen, maar tijdens het Rampjaar van 1672 werd het door stadhouder Willem III opgeblazen, zodat het niet in Franse handen zou vallen (www.limburgsekastelen.nl). Aan de voet van de heuvel waarop het kasteel gelegen is kwam een kleine stad tot ontwikkeling, die in de loop van de Late Middeleeuwen ommuurd werd. De loop van de Geul werd in noordelijke richting omgeleid om dienst te doen als stadsgracht (Robberechts 2004). e In de 19 eeuw werd Valkenburg een populaire toeristenbestemming, zeker nadat in 1853 de spoorlijn van Maastricht naar Heerlen en Aken werd voltooid. Voor de bouw van het kasteel van Valkenburg en vele andere gebouwen in de omgeving is gebruik gemaakt van lokale kalksteen. De kalksteen werd gewonnen in de zogenaamde 'gemeentegrot', ten zuiden van de Geul. In de wanden hiervan zijn diverse jaartallen gekrast, waarvan het oudste 1506 is (Renes, 1988). Van recenter datum zijn de ‘Romeinse Katakomben’, een nauwkeurige replica van delen van de catacomben te Rome, die e begin 20 eeuw onder leiding van architect Pierre Cuypers in de rotsen werden uitgehakt en in 1910 voor het publiek werden geopend. In september 1944 kwam Valkenburg in de vuurlinie te liggen, toen Geallieerde troepen de grens met België overtrokken. Om de geallieerde opmars te stuiten bliezen de Duitsers de Geulbruggen op. Daarnaast raakten diverse woningen beschadigd. De bevrijding van Valkenburg was een feit, toen op 17 september het laatste Duitse kanon het zwijgen werd opgelegd door het Amerikaanse 119e Regiment, 30e Infanterie Divisie (Hendriks & Koenen 1984; www.4en5mei.nl.) Ondanks de hevige gevechten rond Valkenburg wordt de stad niet opgenomen in het schaderegister (Blankenstein 2006). Wel vermeldt het verliesregister dat tussen 1939 en 1945 drie toestellen in de omgeving neerstortten, een Britse Halifax II bommenwerper en twee Amerikaanse P51 Mustang jachtvliegtuigen. Alle drie kwamen op enige afstand van het plangebied neer, dus dit zal geen invloed hebben gehad op het plangebied (Auwerda & Grimm 2008).

Pagina 10 van 24


3.4

Bewoningsgeschiedenis – archeologische waarden

Op de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden is het plangebied niet gekarteerd, omdat het binnen de bebouwde kom ligt. Het grenst echter aan een monument met AMK nummer 16.374. Het gaat hier om de oude stadskern van Valkenburg. Op de beleidskaart van de gemeente Valkenburg aan de Geul, die leidend is, is het plangebied gelegen in een zone van categorie 3. Hier geldt een onderzoeksplicht bij ingrepen groter dan 250 m ² bij een diepte vanaf 30 cm in het buitengebied en 50 cm in de bebouwde kom. In totaal werden in de directe omgeving van het plangebied (ca. 1000 meter) 37 archeologische waarnemingen gedaan, 19 onderzoeken gemeld en 5 monumenten geregistreerd. 10 waarnemingen hebben betrekking op het paleo- tot en met het neolithicum, de Romeinse tijd is met 7 waarnemingen ook goed vertegenwoordigd. De overige waarnemingen hebben vrijwel allemaal betrekking op de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd. Voor een deel van het plangebied werd door Archeopro reeds een bureaustudie uitgevoerd. Het huidige plangebied komt ten dele overeen met deelgebied 2 uit het door Archeopro opgestelde rapport. Voor dit deelgebied geldt een hoge verwachting voor zowel vuursteenvindplaatsen van jagerverzamelaars uit het laatpaleolithicum en mesolithicum als voor nederzettingssporen en sporen van begraving vanaf het neolithicum tot en met de vroege middeleeuwen. Tevens geldt een hoge verwachting voor nederzettingsresten uit de late middeleeuwen en nieuwe tijd. RAAP heeft een groot deel van dit plangebied reeds onderworpen aan een booronderzoek. Op basis van de resultaten daarvan is een vervolgonderzoek geadviseerd in de vorm van een archeologische begeleiding van graafwerkzaamheden die dieper reiken dan 1 m beneden het maaiveld (Deville, Orbons & Houbrechts 2010). In de omgeving van het plangebied bevinden zich ook 5 monumenten. Op ca. 670 meter ten westen en 960 meter ten zuidoosten bevinden zich twee vuursteenmijnen uit het neolithicum. Zoals in het bovenstaande reeds werd vermeld, grenst het plangebied daarnaast aan de oude stadskern van Valkenburg. Ook ligt er in de nabijheid van het plangebied een zone met restanten van een kasteel en de oude dorpskern van Broekhem. Er werd tevens contact opgenomen met de lokale vereniging Historische Kring Land van Valkenburg en Heuvelland. Dit heeft voor alsnog geen aanvullende informatie opgeleverd. Waarnemingen Nummer

Periode

Omschrijving

15.961

Afstand tot het plangebied (m) 715 (Z)

Paleolithicum – mesolithicum

15.962 16.169 19.386 22.151

508 (ZW) 480 (Z) 328 (Z) 726 (W)

Romeinse tijd – middeleeuwen Middeleeuwen, laat – nieuwe tijd Middeleeuwen, laat Neolithicum, midden – laat

28.745 29.718

343 (ZW) 509 (Z)

Middeleeuwen – nieuwe tijd Middeleeuwen – nieuwe tijd

31.644 35.834 35.839 35.860

706 (ZO) 449 (Z) 547 (Z) 513 (Z)

Nieuwe tijd Middeleeuwen, laat Middeleeuwen, vroeg Middeleeuwen, laat

35.862 47.822 232.217 403.701 418.342 418.356 418.386 418.390 418.396 418.398 418.400 418.402

513 (Z) 517 (ZW) 233 (ZO) 515 (W) 369 (W) 591 (O) 868 (ZO) 490 (ZW) 797 (ZW) 239 (Z) 382 (ZO 332 (Z)

Middeleeuwen, laat Neolithicum, midden – laat Middeleeuwen, laat Paleolithicum – ijzertijd Neolithicum Paleolithicum Paleolithicum – neolithicum Paleolithicum Bronstijd – ijzertijd Nieuwe tijd Nieuwe tijd Middeleeuwen, nieuwe tijd

418.404

472 (Z)

Middeleeuwen, laat

Vuursteen: werktuigen, spitsen Zandsteen: werktuig Muurrestanten Grondsporen: onverharde weg Muurrestant van toren Vuursteen: afslagen, bijlen; Houtskool; Mijngangen voor winning vuursteen Muurwerk Muurrestanten, fundering, vloertegels van kasteel Bouwmateriaal Bouwmateriaal Kalksteen: reliëfsculptuur Keramiek: Brunssum-Schinveld geelwit, gedraaid, proto-steengoed Funderingsresten Grondsporen vuursteenwinning Kalksteen: bouwmateriaal Vuursteen: kernen en werktuig Vuursteen Vuursteen Vuursteen Vuursteen Keramiek Muurrestant Muurrestant Kademuur 17e eeuw, stadsmuur met spaarbogen 14e/15e eeuw Keramiek: handgevormd Pagina 11 van 24

Waarnemingen Nummer

Periode

Omschrijving

418.406 418.505

Afstand tot het plangebied (m) 272 (ZW) 431 (Z)

Middeleeuwen Romeinse tijd

418.515 418.517 418.519 418.700 419.312 423.563

370 (NW) 417 (Z) 560 (Z) 371 (Z) 376 (ZO) 623 (NW)

Romeinse tijd Romeinse tijd Romeinse tijd Romeinse tijd Middeleeuwen - nieuwe tijd Romeinse tijd

Muurrestant Keramiek: 10 urnen met as en steenresten; Metaal: medaillon met portret keizer Graf met kort ijzeren zwaard Metaal: medaillon met portret keizer Keramiek: gedraaid; Metaal: munt Tetricus Grondspoor: grindweg Keramiek: steengoed kan; Kalksteen: muur Keramiek: onbepaald; Metaal: munten; Grondsporen: graven, grindweg Grondspoor: greppel/sloot Grondspoor: omwalling Keramiek: handgevormd IJZ, gedraaid ME Keramiek: gedraaid, muurresten Vuursteen: klingen, afslagen

291 (Z) 423.565 263 (Z) 424.691 436 (NW) 428.483 543 (Z) 431.706 831 (W) 432.106 Tabel 1: Waarnemingen uit Archis2

Onderzoeken Nummer Afstand tot het plangebied (m) 56 (O) 8.698

Middeleeuwen, laat – nieuwe tijd Middeleeuwen, laat – nieuwe tijd IJzertijd, middeleeuwen Middeleeuwen – nieuwe tijd Bronstijd – ijzertijd

Periode

Omschrijving

Romeinse tijd

RAAP, 2004, booronderzoek: begeleiding aanbevolen. Kans op aantreffen Romeinse weg BAAC, 2005, booronderzoek: geen vervolg Becker en Van de Graaf, 2005, geen vervolg AWV, 2007, begeleiding: resultaat onbekend Synthegra, 2008, booronderzoek: geen vervolg Synthegra, 2008, booronderzoek: geen vervolg RACM, 2008, opgraving:resultaat onbekend Archeopro, 2010, bureauonderzoek: begeleiding geadviseerd voor deelgebieden. Kans op vuursteenvindplaatsen laat paleo – mesolithicum Archeopro, 2010, bureauonderzoek: begeleiding geadviseerd voor deelgebieden. Kans op vuursteenvindplaatsen laat paleo – mesolithicum Archeopro, 2010, bureauonderzoek: begeleiding geadviseerd voor deelgebieden. Kans op vuursteenvindplaatsen laat paleo – mesolithicum Archeopro, 2010, bureauonderzoek: begeleiding geadviseerd voor deelgebieden. Kans op vuursteenvindplaatsen laat paleo – mesolithicum Archeopro, 2010, bureauonderzoek: begeleiding geadviseerd voor deelgebieden. Kans op vuursteenvindplaatsen laat paleo – mesolithicum Archeoproef, 2010, proefsleuven: behoud in situ SOB Research, 2011, booronderzoek: vervolg Archeopro, 2011, bureauonderzoek: booronderzoek aanbevolen EARTH Integrated Archaeology, 2012, booronderzoek: geen vervolg Econsultancy, 2012, proefsleuven: geen vervolg Econsultancy, 2012, bureauonderzoek: middelhoge verwachting voor alle periodes Econsultancy, 2012, booronderzoek: begeleiding geadviseerd

9.204 12.950 23.706 27.085 27.086 29.552 39.082

427 (ZW) 789 (ZO) 371 (Z) 800 (NW) 156 (Z) 446 (Z) 429 (ZW)

N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t.

39.083

69 (NO)

N.v.t.

39.084

0

N.v.t.

39.086

67 (Z)

N.v.t.

39.087

256 (Z)

N.v.t.

39.722

247 (Z)

N.v.t.

46.423 49.325

464 (NW) 78 (ZO)

N.v.t. N.v.t.

51.114

87 (Z)

N.v.t.

52.029

447 (NW)

N.v.t.

52.285

741 (ZO)

N.v.t.

52.286

741 (ZO)

N.v.t.

Tabel 2: Onderzoeken uit Archis2

Pagina 12 van 24


Monumenten Nummer

Afstand tot het plangebied (m)

Periode

Omschrijving

1.481

964 (ZO)

Paleolithicum – neolithicum

1.485

442 (Z)

Middeleeuwen – nieuwe tijd

11.157

674 (W)

Neolithicum, midden

16.374

10 (Z)

Middeleeuwen, laat – nieuwe tijd

16.375

598 (NW)

Middeleeuwen – nieuwe tijd

Nederzetting paleolithicum – neolithicum en vuursteenmijnen uit neolithicum Terrein met resten van een kasteel uit de late middeleeuwen Terrein met sporen van prehistorische vuursteenwinning (mijnen) Terrein met bewoningssporen uit de middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd. Het betreft de oude stadskern van Valkenburg Cluster van de oude bewoning van het dorp Broekhem, nu onderdeel van Valkenburg

Tabel 3: Monumenten uit Archis2

3.5

Bewoningsgeschiedenis – historisch materiaal

Op de kadasterkaart van 1811-1832 behelst het huidige plangebied (delen van) de percelen 10 t/m13. Perceel 10 en 11 bestaan uit een gebouw met bijbehorende tuin, terwijl 12 en 13 boomgaarden zijn. Op een kaart uit 1830-1850 is het plangebied nog buiten de bebouwde kom gelegen, op een kaart uit 1924 is het gebied inmiddels bebouwd geraakt (figuur 5). Volgens de kaart van het oude cultuurlandschap was het plangebied omstreeks 1500 al in gebruik als landbouwgrond en was er hier sprake van gewandverkaveling (figuur 6, rechts). De kaart historische elementen in het landschap zijn de Nieuweweg en de Reinaldstraat, waaraan het plangebied gelegen is, ouder of gelijktijdig aan de middeleeuwse verkaveling (figuur 6, links, Renes 1988).

Figuur 5: Historisch kaartmateriaal uit achtereenvolgens 1811-1832, 1830-1850, 1924 en 1955 met het plangebied in rood (watwaswaar.nl).

Pagina 13 van 24

Figuur 6: Kaartmateriaal met de historische elementen in het landschap (links) en het oude cultuurlandschap (Renes 1988).

Pagina 14 van 24


4. VERWACHTINGSMODEL Het plangebied is gelegen binnen de bebouwde kom van Valkenburg, in een droogdal. Op basis van de bekende gegevens omtrent archeologische waarden in het gebied en geografische ligging moet worden geconcludeerd dat voor het plangebied een middelhoge verwachting geldt voor de gehele vroege prehistorie. In de directe omgeving van het plangebied werd gedurende het paleolithicum tot en met het neolithicum op grote schaal vuursteen gewonnen. Dit blijkt uit twee geregistreerde monumenten en vele vuursteenvondsten. Door de ligging in een droogdal, ontstaan door erosieprocessen, was het plangebied waarschijnlijk echter minder geschikt voor bewoning. Vondsten uit de brons- en ijzertijd komen in de omgeving van het plangebied niet of nauwelijks voor. Derhalve geldt een lage verwachting voor deze periodes. De Romeinse tijd daarentegen is beter vertegenwoordigd in de omgeving. Daarnaast is Valkenburg gelegen nabij de Via Belgica, die de Franse kust met het Duitse Rijnland verbond. Voor de Romeinse tijd geldt dan ook een hoge verwachting. Voor de vroege middeleeuwen zijn weinig gegevens bekend, voor de late middeleeuwen tot en met de nieuwe e tijd echter des te meer. Zo ontstond in de 11 eeuw de hoogteburcht Kasteel Valkenburg en werd in de loop van de late middeleeuwen de stad ommuurd. In de omgeving van het plangebied werden veel restanten uit deze periode aangetroffen. Daarnaast grenst het plangebied aan de oude stadskern van Valkenburg. Voor het plangebied geldt derhalve een hoge verwachting voor de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd. Nederzettingsresten uit het neolithicum tot en met de nieuwe tijd kunnen voorkomen als concentraties van vondstmateriaal (aardewerk, bouwsteen, natuursteen) of als vullingen van afvalkuilen, paalkuilen, waterputten, e.d.. De aanwezigheid van eventuele sporen van begravingen in de vorm van crematie- en inhumatiegraven kan in geval van voormalige bewoning niet worden uitgesloten. e

Het plangebied diende vanaf de middeleeuwen tot begin 20 eeuw als landbouwgrond, hierna raakte het bebouwd. Het gebied is derhalve lange tijd onderhevig geweest aan agrarische activiteiten die een verstoring van de bodem tot gevolg kunnen hebben gehad. Daarnaast kunnen bouw- en sloop werkzaamheden gedurende de laatste eeuw eveneens hun invloed hebben gehad op het bodemarchief.

Pagina 15 van 24

Pagina 16 van 24


5. VELDWERKZAAMHEDEN 5.1

Algemeen

Het inventariserend veldonderzoek is uitgevoerd in de vorm van een verkennend booronderzoek, conform de eisen van de KNA, versie 3.2, specificatie VS03. Voor het inventariserend veldonderzoek is in januari 2014 door N.J.E. van der Feest (senior prospector) een Plan van aanpak (PvA) opgesteld. In totaal zijn er 6 boringen gezet (zie Bijlage 8). Er is geboord tot een diepte van maximaal 2,40 m -mv met een Edelmanboor met een diameter van 10 cm. De boringen zijn verspreid binnen het plangebied gezet. Bij het zetten van de boringen is rekening gehouden met de aanwezige verhardingen en gebouwen. De boringen zijn lithologisch conform de Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode beschreven. Aan de hand van het opgeboorde materiaal is beoordeeld of er wel, niet of deels sprake is van een gaaf bodemprofiel. Tevens is gekeken naar de aanwezigheid van mogelijke vegetatie- en/of cultuurlagen, die zichtbaar zijn als bodemverkleuringen. Het opgeboorde materiaal is in het veld door middel van versnijden/verkruimelen geïnspecteerd op het voorkomen van archeologische indicatoren, zoals fragmenten vuursteen, aardewerk, houtskool, verbrande leem en bot. Vanwege de verhardingen, de bebouwing en het gebruik van het plangebied als tuin was het niet mogelijk een oppervlaktekartering uit te voeren.

5.2

Fysisch geografische beschrijving van de bodemopbouw

Aan de hand van het uitgevoerde booronderzoek is gebleken dat het onderste bodempakket in het plangebied bestaat uit een beige zandige, soms wat kleiige, leem. Hierop lag een pakket zandige leem met een beigegrijze tot bruingrijze kleur. De boringen zelf geven een gevarieerd boorprofiel weer. Boringen 1 en 3 zijn op 2 meter diepte gestaakt omdat men stuitte op een verharding. In boringen 1,3 en 6 is tevens een geroerde laag aangetroffen met bijgemengd puin als gevolg van de gesloopte gebouwen. Boring 4 kon niet worden geplaatst vanwege de aanwezigheid van een betonnen ‘kelder’. In boringen 2,5 en 6 is een ‘vuile laag’ waargenomen. Deze is vermoedelijk afkomstig van een spoelingspakket van het colluvium. Deze vuile laag is extra gecontroleerd op de aanwezigheid van archeologische resten, aangezien deze van elders afgespoeld konden zijn. In boring 5 was het pakket waarschijnlijk afgetopt ten behoeve van de aanleg van de parkeerplaats.

Figuur 7: Het afgetopte profiel van boring 5

Interpretatie van de boringen: De basis van het profiel dat in de boringen is aangetroffen, bestaat uit een pakket kalkhoudend matig grof siltig zand dat horizontaal gelaagd is. Onderin is dit pakket grofzandiger dan bovenin. Dit pakket is afgezet als Pagina 17 van 24

bedding- en overstromingssediment door de Geul. Het onderste pakket kan geïnterpreteerd worden als de moederbodem (C-Horizont). De lemige aard kan in verband gebracht worden met de ligging van het noordelijke deel van het plangebied op een afbraakwand behorend tot het zuidelijk gelegen plateauterras. Dergelijke afbraakwanden zijn dikwijls bedekt met löss Op de afzettingen van de Geul ligt een dik pakket kalkloze zandige leem. Deze afzettingen bestaan voor een groot deel uit verspoelde löss (Lz3) en hebben tevens een bijmenging van geërodeerde Tertiaire afzettingen (uiterst fijn zand), welke net ten noorden van Valkenburg dicht aan het oppervlak liggen en/of dagzomen. In de bovenkant van dit pakket komen enkele grindjes voor. Dit pakket betreft diverse lagen colluvium die zijn gevormd ten gevolge van erosie van löss en onderliggende sedimenten hoger op de helling. Het bovenste deel van het colluviumpakket is sterk verstoord/geroerd door de aanwezige bebouwing. Mogelijk heeft er nog enige egalisatie van het terrein plaatsgevonden ten behoeve van de aanleg van de parkeerplaats ter hoogte van boring 5. De diepte van de verstoring van de top van het colluviumpakket varieert van 65 tot 200 cm. Dit alles duidt op een intensieve verstoring van de toplaag.

5.3

Vondsten

Hoewel het niet tot de strekking van het onderzoek hoort is wel gekeken of er indicatoren aanwezig zijn in de boorkernen. Er werden geen archeologische indicatoren aangetroffen.

Pagina 18 van 24


6. CONCLUSIE 6.1

Algemeen

De geplaatste boringen binnen het plangebied hebben in de zone van de bebouwing tot gemiddeld 200 cm –mv een verstoord karakter. Begeleidende indicatoren zijn brokken bodemmateriaal, antropogeen grind, puin en asfalt. Er is in dit deel van het terrein geen sprake meer van een natuurlijke bodemopbouw boven de C-horizont. In de zone met de ‘vuile’ laag, de afspoelingslaag, zijn geen sporen van archeologie aangetroffen. 6.2

Beantwoording van de onderzoeksvragen

 Is er sprake van stratigrafische lagen die potentieel archeologische waarden kunnen bevatten? Nee, de bodem is voor het grootste deel van het plangebied tot enkele decimeters in de C-horizont geroerd. In de onverstoorde zone zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen.  In hoeverre zijn deze lagen intact en hoe reflecteert dit de kwaliteit van de mogelijk aanwezige archeologische resten? Tijdens het booronderzoek zijn in een deel van het plangebied diepgaande verstoringen van dieper dan 2,00m –mv geconstateerd. Het is niet waarschijnlijk dat er ter plekke nog archeologisch intacte lagen zullen zijn. In de zone waar de ‘vuile’ (afspoelings-)laag is aangetroffen zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Daarom wordt het niet waarschijnlijk geacht dat er in het plangebied archeologische resten te verwachten zijn.  Wat is de diepteligging van mogelijke archeologische resten en wat is de daadwerkelijke bedreiging van deze resten door de voorgenomen bodemingrepen? Gezien de afwezigheid van een intact bodemprofiel in een deel van het terrein, en de afwezigheid van archeologische indicatoren in het andere deel van het terrein vormt de voorgenomen ingreep geen bedreiging voor het bodemarchief.

Pagina 19 van 24

Pagina 20 van 24


7. AANBEVELINGEN De diepgaande verstoringen in het plangebied zal ertoe geleid hebben dat prehistorische resten, indien al aanwezig, vernietigd of ten minste verstoord zullen zijn. Door de verstoring van de toplaag zullen tevens de archeologische sporen van recentere periodes geroerd zijn. Eventuele archeologische resten zullen dus enkel ex situ aangetroffen worden. Gezien de afwezigheid van een intact bodemprofiel vormt de voorgenomen ingreep geen bedreiging voor het bodemarchief. Derhalve luidt het advies dat verder archeologisch onderzoek niet noodzakelijk wordt geacht. Betrouwbaarheid Het uitgevoerde onderzoek is verricht conform de gestelde eisen en gebruikelijke methoden. Het onderzoek is gericht op het inzichtelijk krijgen van de toestand van het aanwezige bodemarchief. Hiermee kan de beschadiging dan wel vernietiging als gevolg van de voorgenomen verstoring van een mogelijk aanwezig bodemarchief tot een minimum worden beperkt. Echter kan door de aard van het onderzoek, steekproefsgewijs, niet worden uitgesloten dat er archeologische resten aan- of afwezig zullen zijn. Als gevolg hiervan is het bij het aantreffen van archeologische resten, conform de monumentenwet van 1988, artikel 53, verplicht dat deze resten bij het Rijk worden gemeld.

Pagina 21 van 24

Pagina 22 van 24


LITERATUURLIJST Auwerda, F./ P. Grimm, 2008: Verliesregister 1939-1945, Alle militaire vliegtuigverliezen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, Den Haag. Bakker, de, H., 1966: De subgroepen van het systeem van bodemclassificatie voor Nederland, in Boor en spade: verspreide bijdragen tot de kennis van de bodem van Nederland, Wageningen. Blankenstein, van, E., 2006: Defensie- en oorlogsschade in kaart gebracht (1939 – 1945), Zeist. Berendsen, H.J.A., 1997: Landschappelijk Nederland. Fysische geografie van Nederland, Assen. Berendsen, H.J.A., 2004: De vorming van het land. Inleiding in de geologie en Geomorfologie, Assen. Berendsen, H.J.A., 2005: Landschappelijk Nederland, Assen. Berendsen, H.J.A., 2008: Landschap in delen. Overzicht van de geofactoren, Assen. Cate, ten, J. A. M./ A. F. van Holst/ H. Kleijer/ J. Stolp, 1995: Handleiding bodemgeografisch onderzoek, richtlijnen en voorschriften. Deel A: Bodem, Wageningen, DLO-Staring Centrum. Technisch Document 19A. Deville, T./J. Orbons/S. Houbrechts, 201: Kern te Valkenburg Gemeente Valkenburg aan de Geul Inventariserend Veldonderzoek (IVO-O); Bureauonderzoek (Archeopro rapport 9123). Maastricht. Es, Van W.A../H. Sarfatij/ P.J. Woltering (red.), 1988: Archeologie in Nederland, De rijkdom van het bodemarchief. Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. Amersfoort. Hendriks, J./H. Koenen (red.), 1984: D-Day in Zuid-Limburg; Dagboek van de bevrijding. Maastricht. Mulder, de, E.J.F./ M.C. Geluk/ I. Ritsema/ W.E. Westerhoff/ T.E. Wong, 2003: De ondergrond van Nederland. Utrecht. Renes, J., 1988: De Geschiedenis van het Zuidlimburgse Cultuurlandschap. Assen/Maastricht. Robberechts, B., 2004: Nieuwbouw Albert Heijn Gemeente Valkenburg aan de Geul Een bureauonderzoek en inventariserend archeologisch onderzoek (Raap-notitie 629), Amsterdam. SIKB, 2006: Leidraad inventariserend veldonderzoek, Deel: karterend booronderzoek, Gouda. Zonneveld, J.I.S., 1981: Vormen in het landschap, hoofdlijnen van de geomorfologie, Utrecht. Zwanenburg, G.J., 1990: En nooit was het stil… Kroniek van een luchtoorlog, deel 2: Luchtaanvallen op doelen in en om Nederland, Almere. Digitale bronnen: Archis2 www.4en5mei.nl www.ahn.nl www.archieven.nl www.valkenburg.nl www.viabelgica.nl www.watwaswaar.nl

Pagina 23 van 24

Archeologische kaarten en databestanden: Archeologische Monumenten Kaart (AMK), Rijksdienst voor Cultureel erfgoed (RCE), Amersfoort, 2007. Archeologisch Informatie Systeem II (Archis2), Rijksdienst voor Cultureel erfgoed (RCE), Amersfoort, 2007. Geomorfologische kaart en bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000. Stichting voor Bodemkartering (Stiboka), Wageningen, 1983. Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden, 2e generatie, IKAW, Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB), Amersfoort, 2000.

Pagina 24 van 24


BIJLAGE 1 Topografische overzichtskaart

Uittreksel Kadastrale Kaart

Uw referentie: AM13189

eu w

5

ew

eg

20

1459 18

Ni

1603

16

14

12

2991 2429 10

32

243

1

2430

33

8

2428

24

24

2609 26

6

2608

24

1715

2268 24 2

5

2267

2427

2099

2100

5

7

1817 2919

9

11 1

2 0m

Deze kaart is noordgericht Perceelnummer 25 Huisnummer Vastgestelde kadastrale grens Voorlopige kadastrale grens Administratieve kadastrale grens Bebouwing Overige topografie Voor een eensluidend uittreksel, Apeldoorn, 29 januari 2014 De bewaarder van het kadaster en de openbare registers

12345

5m

25 m

Schaal 1:500 Kadastrale gemeente Sectie Perceel

VALKENBURG (L) A 2609

Aan dit uittreksel kunnen geen betrouwbare maten worden ontleend. De Dienst voor het kadaster en de openbare registers behoudt zich de intellectuele eigendomsrechten voor, waaronder het auteursrecht en het databankenrecht.

Omgevingskaart

Klantreferentie: AM13189

0m

125 m

Deze kaart is noordgericht.

625 m

Schaal 1: 12500

Hier bevindt zich Kadastraal object VALKENBURG (L) A 2609 Nieuweweg 10, 6301 ET VALKENBURG LB © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan de Topografische Dienst Kadaster.


BIJLAGE 2 Situatietekening onderzoekslocatie met boorpunten


BIJLAGE 3 Overzicht IKAW, aanwezige onderzoeken, monumenten en waarnemingen

Overzicht IKAW

22-01-2014

Met aanwezige monumenten, onderzoeken en waarnemingen

187407 / 320909

Legenda

418358

WAARNEMINGEN ONDERZOEKSMELDINGEN

35510

TOP10 ((c)TDN)

418376

MONUMENTEN archeologische waarde hoge archeologische waarde zeer hoge archeologische waarde zeer hoge arch waarde, beschermd

IKAW 423563

16375 27085

zeer lage trefkans lage trefkans middelhoge trefkans hoge trefkans

46423 52029 428483 432106

lage trefkans (water) middelhoge trefkans (water)

418515

hoge trefkans (water) water

418342

niet gekarteerd

8698 39083 39084

22151 11157

403701 9204 39082 27086

418356

39086 49325 51114

418398 418406 3908745821 232217 424691 39722 57848 418390 16374 423565 28745 19386 418700 418402 419312 23706 418400 50799 52044 35834 47822 418517 418505 48625 15962418404 16169 50838 35860 29718 35862 29552 1485 35839 431706 418519

418396

429380

15961

418386 31644

52286 52285

418352

0

500 m

29226 12950

N 9361 55465

185248 / 318750

430272

Archis2


BIJLAGE 4 Overzicht gemeentelijke archeologische waarden- en verwachtingenkaart


BIJLAGE 5 Overzicht geomorfologische kaart

Overzicht geomorfologische kaart

27-01-2014 187548 / 320954

17/16A2

Legenda

15/14S3 17/16A2 Hw

11/10S3

TOP10 ((c)TDN)

Hw

GEOMORFOLOGIE ((c)Alterra)

Hw

Wanden

Hw

Hoge heuvels en ruggen

15/14S3 11/10S3

Hw

Terpen

B

Hoge duinen Plateaus Terrassen

17/16A2

Plateau-achtige vormen

11/10A4

Waaiervormige glooiingen

11/10A4 7E2

15/14R3

Niet-waaiervormige glooiingen

15/14S3 11/10R3

Lage ruggen en heuvels Welvingen Vlakten Laagten Ondiepe dalen Matig diepe dalen

7E2

15/14R3

Diepe dalen Water Bebouwing Overig (Dijken etc)

Hw

15/14R3

11/10R3 11/10S3

B

15/14S3 17/16A2

11/10S3 15/14S3 17/16A2

8E6

0 11/10R3

N

8E6 4G5 17/16A2

185389 / 318794

500 m

Hw

15/14S3

15/14R3

Archis2


BIJLAGE 6 Overzicht bodemkaart


BIJLAGE 7 Overzicht AHN


BIJLAGE 8 Boorkernbeschrijvingen

getekend volgens NEN 5104

Boring:

001

Boring:

002

72,39 NAP 0 5

0

Klinker 25

50 75

100

Zand, matig grof, zwak siltig, grijsbeige, Edelmanboor, Ophogingspakket Leem, matig zandig, zwak puinhoudend, sporen baksteen, sporen slakken, donkergrijs, Edelmanboor

74,23 NAP 0

0 10

50

60

Leem, matig zandig, zwak wortelhoudend, grijsbeige, Edelmanboor Leem, zwak zandig, neutraalbeige, Edelmanboor, 'Vuil' Leem, matig zandig, geelbeige, Edelmanboor, 'Schoon'

100

Leem, matig zandig, sporen houtskool, sporen baksteen, beigebruin, Edelmanboor, Geroerd 150

150

200 201

200

Gestuit op verharding

Boring:

200

200

003

Boring:

004

73,04 NAP 0

0

30

Leem, uiterst zandig, zwak puinhoudend, sporen baksteen, beigegrijs, Edelmanboor

73,03 NAP 0 1

0

Boring niet mogelijk door beton

Leem, sterk zandig, sporen kolengruis, sporen puin, bruinbeige, Edelmanboor, Geroerd

50

100

150

200 220 221

Edelmanboor, Gestuit op verharding

Boring:

005

Boring: 74,5

0

NAP

0 5

Klinker 30

50

006 75,8

0

Leem, matig zandig, grijsbeige, Edelmanboor, 'Vuil'

0 5 10

35

NAP Klinker Zand, matig fijn, zwak siltig, Edelmanboor, Ophogingspakket

50

Leem, zwak zandig, zwak humeus, matig puinhoudend, sporen baksteen, sporen kalksteen, grijsbruin, Edelmanboor

100

100

Leem, zwak zandig, sporen grind, bruinbeige, Edelmanboor, 'Vuil'

150

150

Leem, zwak zandig, neutraalbeige, Edelmanboor, 'Schoon'

180

200

200

Leem, zwak zandig, neutraalbeige, Guts, 'Schoon'

200

240

Projectnaam: Nieuweweg-Reinaldstraat, Valkenburg (L) Projectcode: AM13189-ARCH

Opdrachtgever: Swentibold

Legenda (conform NEN 5104) grind

klei

geur

Grind, siltig

Klei, zwak siltig

Grind, zwak zandig

Klei, matig siltig

geen geur zwakke geur matige geur sterke geur

Grind, matig zandig

Klei, sterk siltig

Grind, sterk zandig

Klei, uiterst siltig

Grind, uiterst zandig

Klei, zwak zandig

uiterste geur

olie geen olie-water reactie zwakke olie-water reactie matige olie-water reactie sterke olie-water reactie

Klei, matig zandig

zand

Klei, sterk zandig

uiterste olie-water reactie

p.i.d.-waarde >0

Zand, kleiïg

>1 >10

Zand, zwak siltig

>100

leem

>1000

Zand, matig siltig

Leem, zwak zandig

>10000

Zand, sterk siltig

Leem, sterk zandig

monsters geroerd monster

Zand, uiterst siltig

overige toevoegingen

ongeroerd monster

zwak humeus

veen Veen, mineraalarm

matig humeus

Veen, zwak kleiïg

sterk humeus

overig bijzonder bestanddeel Gemiddeld hoogste grondwaterstand grondwaterstand

Veen, sterk kleiïg

zwak grindig

Veen, zwak zandig

matig grindig

Veen, sterk zandig

sterk grindig

Gemiddeld laagste grondwaterstand slib

water

RAPPORT Archeologisch bureau- en verkennend veldonderzoek, door middel van boringen Nieuweweg-Reinaldstraat te Valkenburg

Recommend Documents