LAPORAN TUGAS AKHIR
RANCANG BANGUN SISTEM INFORMASI PERSONALIA BERBASIS MULTI USER PADA SMP MUHAMMADIYAH PIYUNGAN YOGYAKARTA
Disusun oleh: SISKAWATI NIM : 08240032
PROGRAM STUDI MANAJEMEN INFORMATIKA FAKULTAS SAINS DAN TEKNOLOGI UNIVERSITAS RESPATI YOGYAKARTA 2014 i
RANCANG BANGUN SISTEM INFORMASI PERSONALIA BERBASIS MULTI USER PADA SMP MUHAMMADIYAH PIYUNGAN YOGYAKARTA
Oleh SISKAWATI NIM : 08240032
INTISARI Proses pengolahan data personalia pada SMP Muhammadiyah Piyungan Yogyakarta masih dilakukan secara manual sehingga mengakibatkan penyajian informasi menjadi lambat, membutuhkan tenaga dan biaya yang banyak serta informasi yang dihasilkan kurang akurat. Tujuan kerja praktek ini adalah memberikan pemecahan masalah dalam pengolahan data personalia agar dapat dilakukan secara komputerisasi. Penelitian yang sudah dilakukan bertujuan untuk merancang suatu sistem yang dapat digunakan dalam pengolahan data personalia di SMP Muhammadiyah Piyungan Yogyakarta. Selain itu, untuk menghasilkan laporan dalam waktu yang relatif cepat, tepat dan akurat. Pembuatan aplikasi ini menggunakan bahasa pemrograman Microsoft Visual Basic 6.0 dan MySQL. Keunggulan sistem baru ini adalah sebagai media yang dapat mengoperasikan teknologi pengolahan data personalia yang dapat menghasilkan suatu sistem informasi yang relatif cepat, tepat, akurat dan relevan. Kata Kunci : Sistem Informasi, Personalia, Microsoft Visual Basic 6.0 dan MySQL
v
MOTTO
“Orang yang berhasil akan mengambil manfaat dari kesalahan-kesalahan yang ia lakukan, dan akan mencoba kembali untuk melakukan dalam suatu cara yang berbeda.” “Kepuasan terletak pada usaha, bukan pada hasil. Berusaha dengan keras adalah kemenangan yang hakiki.”
vi
PERSEMBAHAN
Laporan Tugas Akhir ini saya persembahkan untuk: 1).
Bapak, ibuk dan saudara terkasih yang telah memberikan segalanya sehingga saya dapat menyelesaikan laporan ini.
2).
Bapak Zaidir, S.T selaku Ketua Prodi Manajemen Informatika sekaligus Dosen Pembimbing I saya.
3).
Bapak Sugeng Winardi, S.Kom, M.T. selaku Dosen Pembimbing II saya.
4).
Sahabat-sahabat yang telah mendukung dan membantu sehingga saya dapat menyelesaikan laporan ini.
vii
KATA PENGANTAR
Puji dan syukur kehadirat Tuhan Yang Maha Kuasa, yang telah memberi bimbingan dan pertolongan serta hikmat dalam menyelesaikan laporan tugas akhir ini. Laporan tugas akhir ini merupakan salah satu syarat wajib yang harus ditempuh pada Prodi Manajemen Informatika. Dengan selesainya Laporan ini, maka dari itu penulis mengucapkan terima kasih yang sedalam-dalamnya kepada: 1. Ibu Sri Hasta Mulyani, S.Kom, M.Kom, selaku Dekan Fakultas Sains dan Teknologi di Universitas Respati Yogyakarta. 2. Bapak Zaidir, S.T, selaku Ketua Program Studi Manajemen Informatika sekaligus Dosen pembimbing I. 3. Bapak Sugeng Winardi, S.Kom, M.T. selaku Dosen Pembimbing II yang telah memberikan petunjuk dan pengarahan dalam menyelesaikan Laporan ini. 4. Terima kasih kepada pihak SMP Muhammadiyah Piyungan Yogyakarta yang telah memberikan kesempatan untuk melakukan penelitian. 5. Buat Bapak, Ibuk ,dan saudaraku, terima kasih atas dukungannya baik moril maupun materiil. 6. Buat teman-temanku semua terima kasih atas bantuan dan dukungannya. Penyusun menyadari bahwa masih banyak kekurangan dari laporan ini, baik dari materi maupun teknik penyajiannya. Mengingat kurangnya pengetahuan dan pengalaman penyusun, segala kritik dan saran yang membangun sangat berarti bagi penyusun.
Yogyakarta,
September 2014
SISKAWATI
viii
DAFTAR ISI Halaman Halaman Judul ...................................................................................... Halaman Keaslian .................................................................................. Halaman Persetujuan .............................................................................. Halaman Pengesahan ............................................................................. Halaman Intisari ..................................................................................... Halaman Moto ........................................................................................ Halaman Persembahan ........................................................................... Kata Pengantar ....................................................................................... Daftar Isi ............................................................................................... Daftar Tabel .......................................................................................... Daftar Gambar ....................................................................................... Daftar Lampiran .....................................................................................
i ii iii iv v vi vii viii ix xii xiii xv
BAB
I PENDAHULUAN ............................................................... 1.1 Latar Belakang Masalah .................................................. 1.2 Rumusan Masalah ........................................................... 1.3 Batasan Masalah ............................................................. 1.4 Tujuan Penelitian ............................................................ 1.5 Manfaat Penelitian ........................................................... 1.6 Metodologi Pemecahan Masalah .................................... 1.7 Sistematika Penulisan .....................................................
1 1 3 3 4 5 5 6
BAB
II LANDASAN TEORI ......................................................... 2.1 Tinjauan Pustaka .............................................................. 2.2 Manajemen Personalia ..................................................... 2.2.1 Pengertian Manajemen Personalia ........................ 2.2.2 Tujuan Manajemen Personalia .............................. 2.2.3 Fungsi Manajemen Personalia .............................. 2.2.4 Tugas Personalia ................................................... 2.3 Teori Pengembangan Sistem ............................................. 2.3.1 Perlunya Pengembangan Sistem ........................... 2.3.2 Siklus Hidup Pengembangan Sistem .................... 2.4 Konsep Dasar Basis Data .................................................. 2.4.1 Pengertian Data dan Informasi ............................. 2.4.2 Pengertian Basis Data ........................................... 2.4.3 Kegunaan Database .............................................. 2.4.4 Sistem Manajemen Basis Data (DBMS) .............. 2.5 Flowchart Sistem ............................................................... 2.6 Diagram Arus Data (DAD) ............................................... 2.6.1 Simbol-Simbol DAD ............................................. 2.6.2 Langkah-Langkah Untuk Membuat DAD ........... 2.6.3 Aturan dalam Pembuatan DAD ............................ 2.7 Perangkat Lunak ...............................................................
8 8 9 9 10 10 12 13 13 15 18 18 19 19 21 23 24 25 26 27 28
ix
2.7.1
Microsoft Visual Basic 6.0 ................................... 1. Jenis File Pada Visual Basic ............................. 2. Beberapa Cara Memulai IDE Visual Basic ....... 3. Mengenal Istilah Dalam Visual Basic ............... 4. Keunggulan ....................................................... 2.7.2 MySQL .................................................................. Perangkat Keras ................................................................ 2.6.1 Perangkat Masukan (Input Unit) .......................... 2.6.2 Unit Proses ........................................................... 2.6.3 Perangkat Keluaran (Output Unit) ....................... 2.6.4 Unit Penyimpanan (Memory Storage) .................. Multi User .........................................................................
28 29 30 33 37 37 38 38 40 40 40 41
BAB III PEMBAHASAN ................................................................ 3.1 Tinjauan Umum ............................................................... 3.1.1 Sejarah Berdirinya ................................................ 3.1.2 Tempat dan Lokasi ................................................. 3.1.3 Visi dan Misi ......................................................... 3.1.4 Struktur Organisasi .............................................. 3.1.5 Gambaran Sistem Berjalan ..................................... 3.2 Perancangan Sistem ........................................................ 3.2.1 Perancangan Proses ................................................ 1. Diagram Konteks ........................................... 2. Diagram Berjenjang ...................................... 3. Diagram Level 0 ........................................... 4. DAD Level 1 ................................................. 5. DAD Level 2 ................................................. 6. DAD Level 3 ................................................. 3.2.2 Perancangan Database ........................................ 1. Relasi Antar Tabel ......................................... 2. Rancangan Tabel ........................................... 3.2.3 Perancangan Input ................................................ 3.2.4 Perancangan Output ..............................................
42 42 42 42 42 43 44 47 47 48 49 50 51 52 53 54 54 55 61 70
BAB IV IMPLEMENTASI DAN PENGUJIAN ........................... 4.1 Implementasi Sistem .......................................................... 4.1.1 Komponen Sistem yang Dihasilkan ........................ 4.1.2 Proses Kompilasi Program ...................................... 4.1.3 Cara Penggunaan Program ...................................... 4.2 Proses Pengujian Sistem .................................................... 4.3 Kelebihan Sistem .............................................................. 4.4 Kelemahan Sistem .............................................................
79 79 79 81 82 105 109 109
BAB
110 110 110
2.8
2.9
V PENUTUP ............................................................................ 5.1 Kesimpulan ........................................................................ 5.2 Saran................................................................................... x
DAFTAR PUSTAKA ........................................................................... RIWAYAT HIDUP ............................................................................. LAMPIRAN-LAMPIRAN ..................................................................
xi
111 113 115
DAFTAR TABEL Halaman 1. Tabel 3-1. Struktur Tabel Golongan ........................................................ 2. Tabel 3-2. Struktur Tabel Jabatan ............................................................ 3. Tabel 3-3. Struktur Tabel Pegawai ......................................................... 4. Tabel 3-4. Struktur Tabel User. ............................................................... 5. Tabel 3-5. Struktur Tabel Presensi .......................................................... 6. Tabel 3-6. Struktur Tabel Pelatihan ........................................................ 7. Tabel 3-7. Struktur Tabel Prestasi ........................................................... 8. Tabel 3-8. Struktur Tabel Pelanggaran ................................................... 9. Tabel 3-9. Struktur Tabel DP3 ................................................................ 10. Tabel 3-10. Struktur Tabel Cuti ................................................................ 11. Tabel 3-11. Struktur Tabel Mutasi ............................................................ 12. Tabel 3-12. Struktur Tabel Pensiun .......................................................... 13. Tabel 4-1. Tabel Perhitungan Hasil Kuisioner ........................................
xii
55 55 56 56 57 58 58 59 59 60 61 61 108
DAFTAR GAMBAR
Halaman 1. Gambar 2.1. Simbol Untuk Membuat Flowchart .................................. 2. Gambar 2.2. Simbol DAD menurut Yourdan dan DeMarco ................ 3. Gambar 2.3. Simbol DAD menurut Gene dan Serson .......................... 4. Gambar 2.4. Tampilan Saat Memulai Visual Basic ............................... 5. Gambar 2.5. Menu Bar .......................................................................... 6. Gambar 2.6. Tampilan Jendela Project ................................................. 7. Gambar 2.7. Properties ......................................................................... 8. Gambar 2.8. Kontrol Pada Toolbox ...................................................... 9. Gambar 3.1. Struktur Organisasi SMP Muhammadiyah Piyungan ....... 10. Gambar 3.2. Diagram Konteks............................................................... 11. Gambar 3.3. Diagram Berjenjang .......................................................... 12. Gambar 3.4. Diagram Level 0 ................................................................ 13. Gambar 3.5. DAD Level 1 ..................................................................... 14. Gambar 3.6. DAD Level 2 .................................................................... 15. Gambar 3.7. DAD Level 3 .................................................................... 16. Gambar 3.8. Relasi Antartabel ............................................................... 17. Gambar 3.9. Rancangan Input Data User. ............................................. 18. Gambar 3.10. Rancangan Input Data Golongan. .................................... 19. Gambar 3.11. Rancangan Input Data Jabatan. ........................................ 20. Gambar 3.12. Rancangan Input Data Pegawai ....................................... 21. Gambar 3.13. Rancangan Input Data Presensi ........................................ 22. Gambar 3.14. Rancangan Input Data Pelatihan ..................................... 23. Gambar 3.15. Rancangan Input Data Prestasi ........................................ 24. Gambar 3.16. Rancangan Input Data Pelanggaran ................................ 25. Gambar 3.17. Rancangan Input Data DP3 ............................................. 26. Gambar 3.18. Rancangan Input Data Cuti .............................................. 27. Gambar 3.19. Rancangan Input Data Mutasi .......................................... 28. Gambar 3.20. Rancangan Input Data Pensiun ....................................... 29. Gambar 3.21. Rancangan Output Daftar Golongan ............................... 30. Gambar 3.22. Rancangan Output Daftar Jabatan. ................................... 31. Gambar 3.23. Rancangan Output Daftar Pegawai. ................................. 32. Gambar 3.24. Rancangan Output Rekap Pegawai. ................................. 33. Gambar 3.25. Rancangan Output Data Presensi ..................................... 34. Gambar 3.26. Rancangan Output Data Pelatihan ................................... 35. Gambar 3.27. Rancangan Output Data Prestasi ..................................... 36. Gambar 3.28. Rancangan Output Data Pelanggaran .............................. 37. Gambar 3.29. Rancangan Output Data DP3 .......................................... 38. Gambar 3.30. Rancangan Output Data Cuti ........................................... 39. Gambar 3.31. Rancangan Output Rekap Cuti. ........................................ 40. Gambar 3.32. Rancangan Output Data Mutasi ....................................... 41. Gambar 3.33. Rancangan Output Data Pensiun ..................................... xiii
24 25 25 31 33 35 35 36 43 48 49 50 51 52 53 54 62 62 63 64 65 66 67 67 68 69 69 70 71 71 72 72 73 74 74 75 76 76 77 77 78
42. Gambar 3.34. Rancangan Output Rekap Pensiun. .................................. 43. Gambar 3.35. Form Login ...................................................................... 44. Gambar 3.36. Form Menu Utama. .......................................................... 45. Gambar 3.37. Form Data Golongan ....................................................... 46. Gambar 3.38. Form Data Jabatan .......................................................... 47. Gambar 3.39. Form Data Pegawai .......................................................... 48. Gambar 3.40. Form Data User. ............................................................... 49. Gambar 3.41. Form Data Presensi .......................................................... 50. Gambar 3.42. Form Data Pelatihan......................................................... 51. Gambar 3.43. Form Data Prestasi ........................................................... 52. Gambar 3.44. Form Data Pelanggaran. ................................................... 53. Gambar 3.45. Form Data DP3. ............................................................... 54. Gambar 3.46. Form Data Cuti................................................................. 55. Gambar 3.47. Form Data Mutasi. ........................................................... 56. Gambar 3.48. Form Data Pensiun. .......................................................... 57. Gambar 3.49. Form Daftar Golongan. .................................................... 58. Gambar 3.50. Form Daftar Jabatan. ........................................................ 59. Gambar 3.51. Form Daftar Pegawai. ...................................................... 60. Gambar 3.52. Form Rekap Pegawai. ...................................................... 61. Gambar 3.53. Form Daftar Presensi. ...................................................... 62. Gambar 3.54. Form Daftar Pelatihan. ..................................................... 63. Gambar 3.55. Form Daftar Prestasi. ....................................................... 64. Gambar 3.56. Form Daftar Pelanggaran. ................................................ 65. Gambar 3.57. Form Daftar DP3.............................................................. 66. Gambar 3.58. Form Daftar Cuti. ............................................................. 67. Gambar 3.59. Form Rekap Cuti. ............................................................. 68. Gambar 3.60. Form Daftar Mutasi.......................................................... 69. Gambar 3.61. Form Daftar Pensiun. ....................................................... 70. Gambar 3.62. Form Rekap Pensiun. .......................................................
xiv
78 83 84 86 87 88 89 90 92 93 94 95 96 97 98 98 99 99 100 100 101 101 102 102 103 103 104 104 105
DAFTAR LAMPIRAN Halaman 1. 2. 3. 4. 5.
Lampiran A. Lampiran B. Lampiran C. Lampiran D. Lampiran E.
Listing Program .................................................................. Output Program.................................................................... Profil Sekolah ...................................................................... Kuisioner ............................................................................ Kartu Bimbingan .................................................................
xv
116 117 118 119 120
