gemeente
7
Haariemmermeer
onderwerp
Financiën en saneringsovereenkomst bodem Utochtkade Zwanenburg
Raadsvoorstel 2011.0004280 Portefeuillehouder Steller Collegevergadering
J.C.W. Nederstigt S. van Rouendal (023 567 74 59) 8 februari 2011
Raadsvergadering
1. Wat willen we bereiken? Wij willen de vervuilde bodem onder de Utochtkade te Zwanenburg saneren. Om dit te bereiken willen wij de subsidie van de Provincie Noord-Holland borgen door het tekenen van de saneringsovereenkomst. Wat gaan we daarvoor doen? Voor de sanering is subsidie vanuit de provincie Noord-Holland beschikbaar. De provincie heeft ons verzocht de saneringsovereenkomst zo spoedig mogelijk aan te gaan en uit te voeren. Wij zullen voorafgaand aan uw besluitvorming over het beschikbaar stellen van het krediet deze overeenkomst aangaan. In de overeenkomst nemen wij de ontbindende voorwaarde op van uw goedkeuring voor het beschikbaar stellen van het benodigde krediet voor de sanering.
Wat mag het kosten? De totale kosten van de bodemsanering zijn € 10,8 miljoen. De provincie draagt hier € 7,6 miljoen aan bij voor de bodemsanering en de schadeloosstelling van de bewoners. De bijdrage van de gemeente Haarlemmermeer voor de aankoop van de woningen komt daarmee op € 3,2 miljoen. € 0,5 Miljoen daarvan is gedekt uit de gelden vanuit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV - raadsbesluit 2005/8273). De resterende € 2,7 miljoen is voorlopig gedekt uit het krediet strategische grondverwerving. Voor de definitieve dekking van deze € 2,7 miljoen zal bij de voorjaarsrapportage 2011 een dekkingsvoorstel worden gedaan. Wie is daarvoor verantwoordelijk? Het is de bevoegdheid van de gemeenteraad het krediet beschikbaar te stellen. Het college is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de bodemsanering. De wethouder Milieu c.a. is binnen het college coördinerend portefeuillehouder. Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden geïnformeerd? Wij zullen de gemeenteraad periodiek informeren over de voortgang van de bodemsanering. Na de bodemsanering en het operationeel verklaren van de grondexploitatie zal de gemeenteraad worden geïnformeerd bij het (tussentijdse ) Meerjaren Perspectief Grondexploitaties.
Onderwerp Volgvel
Financiën en saneringsovereenkomst bodem Utochtkade Zwanenburg 2
2. Voorste! Collegebesluit(en) Het college heeft besloten om: 1. de bijgevoegde saneringsovereenkomst Utochtkade Zwanenburg met de provincie Noord-Holland aan te gaan; Op grond van het voorgaande besluit het college de raad voor te stellen om: 1. ten behoeve van de bodemsanering Utochtkade Zwanenburg een krediet van € 10,8 miljoen beschikbaar te stellen; 2. dit krediet gedeeltelijk te dekken uit de bijdrage van de Provincie Noord-Holland van € 7,6 miljoen en de gelden vanuit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing van € 0,5 miljoen; 3. voor de resterende € 2,7 miljoen, die voorlopig is gedekt uit het krediet strategische grondverwerving, in de voorjaarsrapportage 2011 een dekkingsvoorstel te doen. 3. Uitwerking Wat willen we bereiken? Bij de Utochtkade in Zwanenburg bevindt zich een sterke verontreiniging met vluchtige gechloreerde oplosmiddelen in grond en grondwater. Deze verontreiniging strekt zich uit over het bedrijfsterrein van Ahrend BV, de openbare weg en een gedeelte van de nabij gelegen woonwijk. De verontreiniging is mobiel en zal zich verder verspreiden indien geen saneringsmaatregelen worden genomen. Op 23 november 2000 heeft de provincie, op basis van de beleidsregel "Beleid ten aanzien van bevelen en cofinanciering op grond van de Wet Bodembescherming" bij brief vastgesteld dat de kosten van bodemsanering buiten het eigen bedrijfsterrein van Ahrend BV zullen worden betaald uit het bodemsaneringbudget van de overheid (ISV-programma), omdat de verontreiniging voor 1975 is ontstaan. Ahrend BV wordt alleen aangesproken voor de sanering van de verontreiniging op haar eigen terrein. In de samenwerkingsovereenkomst van 28 juli 2003 tussen Ahrend BV en de gemeente Haarlemmermeer is afgesproken dat de bodemsanering gezamenlijk wordt opgepakt, waarbij Ahrend financieel verantwoordelijk is voor de sanering op haar eigen terrein en de gemeente voor daarbuiten. Bodemverontreiniging In de periode van 1999 tot heden zijn vele bodem- en binnenluchtonderzoeken uitgevoerd ten behoeve van het vaststellen van de omvang van de bodemverontreiniging en de risico's voor de volksgezondheid. Deze onderzoeken hebben er toe geleid dat in april 2002 door de provincie Noord-Holland een beschikking is afgegeven over de bodemverontreiniging. Dit betekent onder andere dat er beperkingen aan het bodemgebruik gesteld zijn. Tevens zijn er tijdelijke beveiligingsmaatregelen in de woningen aangelegd om de gezondheidrisico's te beperken.
onderwerp Volgvel
Financiën en saneringsovereenkomst bodem Utochtkade Zwanenburg 3
Om de bodemverontreiniging te saneren is in de periode van 2005 tot 2006 op basis van een beschikking van de provincie van 24 mei 2004 een proefsanering uitgevoerd met chemische oxidatie. Uit deze proefsanering is gebleken dat de bodemsanering met deze methode niet effectief kon worden uitgevoerd. Hierdoor is besloten om deze saneringsvariant niet verder toe te passen. Bodemsanering Na het beëindigen van de proefsanering is door de projectgroep Utochtkade (vertegenwoordigers van Ahrend BV, de provincie, de gemeente, Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD), bewoners, stichting Meerwaarde en onafhankelijke externe specialisten) onderzocht welke saneringvarianten toegepast kunnen worden voor de sanering van de bodem. Uit onderzoek door de projectgroep is gebleken dat er twee saneringsvarianten kunnen worden toegepast, namelijk het beheersen van de verontreiniging of het saneren door middel van verwarming van de bodem. Gezien het advies van de projectgroep Utochtkade is de voorkeur gegeven aan de saneringsvariant met het verwarmen van de bodem. Bij deze keuze is de gehele verwijdering van de verontreiniging en het afnemen van de gezondheidsrisico's binnen afzienbare tijd doorslaggevend geweest. Vooruitlopend aan de sanering op grote schaal wordt een proefsanering uitgevoerd om te bepalen of de sanering met deze methode daadwerkelijk mogelijk is. Tevens zal bepaald worden met welke locatiespecifieke omstandigheden rekening gehouden moet worden om de sanering op grote schaal optimaal te kunnen uitvoeren. In 2009 is een Europese aanbesteding geweest voor het uitvoeren van de bodemsanering. Uit deze aanbestedingsprocedure is gebleken dat een combinatie van biologische afbraak van de verontreiniging samen met stimuleren van de afbraak door het verwarmen van de bodem met elektriciteit de meeste voordelen biedt. De proefsanering met de biologische afbraak tezamen met thermische stimulatie is in oktober 2009 begonnen en heeft geduurd tot januari 2011. Naar verwachting volgen in maart 2011 de conclusies van de proefsanering en kan vervolgens nader besloten worden of de bodemverontreiniging kosteneffectief verwijderd kan worden met deze saneringsmethode. Wij zullen u zo spoedig mogelijk informeren over de conclusies van de proefsanering. Doel Als de conclusies van de proefsanering een gunstig eindresultaat hebben, beogen wij direct te starten met de bodemsanering van het overige verontreinigde gebied. Wij willen dit doel bereiken door enerzijds de saneringsovereenkomst Utochtkade te Zwanenburg met de provincie Noord-Holland te ondertekenen en anderzijds de gemeenteraad te verzoeken tot het beschikbaar stellen van de benodigde middelen. Wat gaan we daarvoor doen? De bodemsanering aan de Utochtkade dient uitgevoerd te worden overeenkomstig de beschikking van de provincie Noord-Holland van 22 maart 2002 met kenmerk 2001-42589. In deze beschikking is gesteld dat er, op basis van de artikelen 29 en 37 van de Wet bodembescherming, sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging, die als urgent beschouwd wordt. De percelen waarop sprake is van het geval van ernstige bodemverontreiniging zijn in de beschikking aangegeven met kadastrale aanduidingen.
Onderwerp Volgvel
Financiën en saneringsovereenkomst bodem Utochtkade Zwanenburg 4
Risico's Doordat er een (gedeeltelijke) proefsanering is uitgevoerd, kan niet gegarandeerd worden dat de volledige sanering 100% effectief zal zijn. De locatiespecifieke omstandigheden in de bodem zijn hiervan de oorzaak. Alle mogelijkheden zijn uitgevoerd om de risico's, dus ook dit risico, te minimaliseren. Indien de sanering niet 100% effectief is, zal er vervuiling in de grond achterblijven, die beheerst zal moeten worden door het plaatsen van diepe afscheidingen die verdere verspreiding moeten voorkomen. Dit zou een kostenverhogend effect hebben, die de exploitatie verder onder druk zet. De kosten voor het gehele project zijn geschat en gedurende het project zal moeten blijken of de geraamde kosten overeenkomen met de marktprijs. Hierdoor bestaat het risico dat de marktprijs hoger of lager ligt dan de kosten die geraamd zijn. In de saneringsovereenkomst met de provincie is het uitgangspunt dat de provincie dit risico draagt. Daarnaast bestaat het risico dat de grond en/of woningen minder opbrengen dan geraamd in de huidige grondexploitatie. In de saneringsovereenkomst met de provincie is het uitgangspunt dat dit risico wordt gedragen door de gemeente Haarlemmermeer. De saneringsovereenkomst treedt na ondertekening door zowel de provincie als de gemeente in werking en vervalt aan het einde van de bodemsanering.
Wat mag het kosten? De provincie Noord-Holland heeft op 23 november 2000 vastgesteld , dat de kosten van bodemsanering Utochtkade buiten het bedrijfsterrein van Ahrend BV zullen worden betaald uit het bodemsaneringbudget van de overheid, in het bijzonder de provincie Noord-Holland. De gemeente heeft voor de bodemsanering aan de Utochtkade subsidie ontvangen in zowel het ISV (Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing) programma van 2000-2004 als 20052009. Binnen het ISV staat daar de verplichting van een eigen gemeentelijke bijdrage tegenover. Dit is geregeld in raadsvoorstel 2005/8273 met respectievelijk bijdrages van €68.000 en € 397.000. Op basis van de opgestelde kostenraming voor de bodemsanering is de totale beschikbare ISV-subsidie niet toereikend. Hierover heeft overleg plaatsgevonden met de Provincie om aanvullende subsidiëring ter dekking van het project te verkrijgen. Deze aanvullende subsidiëring heeft niet alleen betrekking op de kosten voor de technische bodemsanering maar ook op de kosten van de begeleiding door de gemeente en de kapitaalvernietiging door de noodzakelijke afbraak van de huizen. De provincie en de gemeente zijn tot overeenstemming gekomen ten aanzien van de financiering van het project. Hiervoor heeft de provincie de saneringsovereenkomst Utochtkade te Zwanenburg opgesteld. Voor de sanering is subsidie vanuit de provincie Noord-Holland beschikbaar. De provincie heeft ons verzocht de saneringsovereenkomst zo spoedig mogelijk aan te gaan en uit te voeren. Wij zullen voorafgaand aan uw besluitvorming over het beschikbaar stellen van het krediet deze overeenkomst aangaan. In de overeenkomst nemen wij de ontbindende voorwaarde op van uw goedkeuring voor het beschikbaar stellen van het benodigde krediet voor de sanering.
onderwerp Volgvel
Financiën en saneringsovereenkomst bodem Utochtkade Zwanenburg 5
Saneringsovereenkomst In de bijgevoegde saneringsovereenkomst zijn de volgende uitgangspunten opgenomen: • De provinciale bijdrage in het project is in totaal € 7.603.912; • De provinciale bijdrage is bedoeld voor het uitvoeren van de bodemonderzoeken, bodemsanering, de kapitaalvernietiging van de woningen en de noodzakelijke begeleiding; • De risico's ten aanzien van de bodemsanering zijn belegd bij de provincie NoordHolland; • De gemeentelijke bijdrage in het project is de bijdrage zoals vermeld in het raadsvoorstel 2005/8273 en het bedrag voor de aankoop van de woningen. De woningen zijn voor de start van de proefsanering reeds aangekocht; • De opbrengsten van de verkoop van de gronden komen ten goede van de gemeente; •
De risico's ten aanzien van de verkoop van de gronden zijn belegd bij de gemeente.
Voorfinanciering Om de eigenaren die hun woning vrijwillig te koop aanboden bij de gemeente ter wille te zijn is in de nota van het college van Burgemeester en Wethouder van 27 mei 2008 (kenmerk 2008/19940) voorgesteld om ter voorfinanciering geld uit het krediet strategische gronden te gebruiken. Dit vonden wij verantwoord op basis van de volgende uitgangspunten: • Het krediet strategische gronden was beschikbaar om op korte termijn grond aan te kopen die de gemeente van belang acht in het kader van ruimtelijke ontwikkelingen. • Na sanering zal de bouwrijpe grond ingezet worden in een nieuwe grondexploitatie. Hierin zullen alle kosten en opbrengsten verwerkt worden die te maken hebben met de exploitatie. Grondexploitatie De totale kosten van de bodemsanering zijn € 10,8 miljoen. De provincie draagt hier € 7,6 miljoen aan bij voor de bodemsanering en de schadeloosstelling van de bewoners. De bijdrage van de gemeente Haarlemmermeer voor de aankoop van de woningen komt daarmee op € 3,2 miljoen. € 0,5 Miljoen daarvan is gedekt uit de gelden vanuit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV - raadsbesluit 2005/8273). De resterende € 2,7 miljoen is voorlopig gedekt uit het krediet strategische grondverwerving. Voor de definitieve dekking van deze € 2,7 miljoen zal bij de voorjaarsrapportage 2011 een dekkingsvoorstel worden gedaan. Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden geïnformeerd? Wij zullen de gemeenteraad periodiek informeren over de voortgang van de bodemsanering. Na de bodemsanering en het operationeel verklaren van de grondexploitatie zal de gemeenteraad worden geïnformeerd bij het (tussentijdse ) Meerjaren Perspectief Grondexploitaties. i
4. Ondertekening
A
Burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlémmejh ,de secretaris, de bu^em^éster
drs. P.J. Buijtels drs. Th.L.NrWeJérihgs Bijiage(n): Saneringsovereenkomst Utochtkade Zwanenburg
