ì11
Zl
Raad d.d. Besluit" LWCL^İÍ^, Raadsvoorstel no. R2014.0120
lots L
U?-t~ yn.
a Agend punl no. 9
Onderwerp Voorstel inza ke Hulp bij het huishouden in 2016
h&Ĺ. .
Ļ'i)~Pf^ z
Uitgeest. 13 januari 2015
Aan
de gemeenteraad
Inleiding
Korting op de Rijksbijdrage voor de Wet maatschappelijke ondersteuning Het Rijk voert per 2015 een korting door op het besta a nde budget Wet ma a tscha ppelijke ondersteuning (Wmo) voor de hulp bij het huishouden. Deze korting is geba seerd om het uitga ngspunt in de nieuwe Wmo 2015 da t ondersteuning moet worden geleverd voor een gestructureerd huishouden. En niet meer een schoon en leefba a r huis. Hulp bij het huishouden ka n a lleen gegeven worden a a n inwoners die niet in staat zijn dit zelf te regelen o f géén regie meer hebben op hun huishouden. De nieuwe Wmo ma a kt het mogelijk de Hulp bij het huishouden niet la nger a ls ma a twerkvoorzieningen a a n te bieden ma a r als a lgemene voorziening. Gelet op deze korting op het besta a nde budget en de mogeli jkheden in de nieuwe Wmo wordt voorgesteld om hulp bij het huishouden met inga ng van 1 ja nua ri 2016 a ls a lgemene voorziening in te zetten. De vier BUCHgemeenten hebben de huidige contra cten hulp bij het huishouden met 1 jaar verlengd verlengen. Dus voor het ja a r 2015 gelden de huidige contra cta fspra ken en is hulp bi j het huishouden een ma a twerkvoor ziening. Voor de cliënten vera ndert er in 2015 dus niets. Het jaar 2015 wordt gebruikt a ls overga ngsja a r voor de transformatie naar een a lgemene voorziening die op 1 januari 2016 gerea liseerd moet zijn..
Hulp bij het huishouden toelage Het Rijk stelt a a n gemeenten een huishoudelijke hulp toela ge (HHT) beschikbaar voor de jaren 2015 en 2016 voor het stimuleren va n de vra a g na a r huishoudelijke hulp, teneinde zoveel mogelijk volwaardige werkgelegen heid te behouden. De B U C H gemeenten hebben voor de besteding va n deze toela ge geza menlijk een pla n va n aanpak ingediend bij het ministerie. Medio januari 2015 wordt bekend of de gemeente voor de H H T in aanmer king komt. De BUCH gemeenten willen de H H T inzetten middels een zogena a mde dienstencheque. De burgers krijgen met een zogena a mde dienstencheque een korting op het uurta rief va n de hulp bij het huishouden. De korting op de hulp bij het huishouden is voor mensen met een minimum inkomen groter da n mensen met hogere inkomens. Scenariokeuze
Bestuurlijk voortraject Op 18 augustus 2014 zijn een a a nta l scena rio's voor hulp bij het huishouden gepresenteerd bij en bediscussieerd met de ra a dskla nkbordgroep. Door de ra a dskla nkbordgroep is een voorkeur uitgesproken voor de scena rio's waarbij de hulp bij het huishouden a ls ma a twerkvoorziening blijft besta a n. Dit voornamelijk om zicht te houden op de cliënt en het wa a rborgen va n de signa leringsfunctie. Met deze voorkeur in gedachten is in het wethouders overleg BUCH opnieuw gesproken over de scena rio's.. In dit overleg bleek cr een voorkeur te besta a n voor een scenario wa a rbij hulp bij het huishouden a ls a lgemene voorziening wordt a a ngeboden gecombineerd met een dienstencheque.
Wat houdt hel voorgesteld scenario in'
?
Voor de cliënten die geen regie kunnen voeren en hulp bij het huishouden ontvangen, de zogenaamde HH2, blijft de situatie onveranderd. Aangezien zij geen regie kunnen voeren op hun huishouden blijft een maatwerkvoorziening voor hen noodzakelijk. Het gaat om een kwetsbare groep die we niet 'buiten de deur' willen zetten. Voor cliënten die alleen schoonmaakondersteuning (HH1) ontvangen wordt de hulp bij het huishouden
als
algemene voorziening ingericht. Voor een algemene voorziening heeft de inwoner geen beschikking van de gemeente nodig. De inwoner meldt zich direct bij de gecontracteerde zorgaanbieder. De zorgaanbieder mag een lichte toets doen om de huishoudelijke hulp ( H H ) in te zetten. B i j de lichte toets wordt beoordeeld o f de cliënt in staat is om het huishouden te doen en o f de cliënt het probleem met het huishoudelijk werk zelf en/of met zijn netwerk kan oplossen. Is dat niet het geval, dan komt de cliënt in aanmerking voor de algemene voorziening H H . Over de wijze van toetsen door de aanbieder en de (steekproefsgewijze) controle door de gemeente, worden nog afspraken gemaakt met de zorgaanbieders. De cliënt betaald een deel van de hulp zelf en een deel wordt gefinancierd door de gemeente. De bijdrage van de gemeente is mede afhankelijk van het inkomen van de Client. De hulp bij het huisouden wordt per wijk/kern aanbesteed bij één aanbieder om efficiency te bewerkstelligen. Door bij één zorgaanbieder per wijk/kern aan te besteden wordt verwacht dat een tarief in de range van 6 18,50 tot E 19,00 per uur haalbaar is. Dit is de lijn met de het huidige tarieven die in de gemeente Uitgeest worden betaald voor H H 1 . De gemeente zal in de aanbesteding sturen op resultaatafspraken, zodat de kwaliteit van de geleverde zorg door de aanbieder hoog gehouden wordt. Iedere gecontracteerde zorgaanbieder is verantwoordelijk voor haar eigen werkgebied (wijk) waardoor zij de mogelijkheid heeft de H H voor de inwoners zo goed en zo dichtbij mogelijk te organiseren. Het resultaat van de inzet van de diensten is dat het huis schoon en leefbaar is, het effect is dat mensen (langer) hun zelfstandigheid kunnen behouden. Elk scenario voor de transformatie van de hulp bij het huishouden heeft zijn voor- en nadelen, er is geen gouden ei.
Wat zijn de voordelen van HH ais a/gemene voorziening? De voorgestelde algemene voorziening past binnen de bedoelingen van de wet. Ook toegankeli jk voor burgers met een laag inkomen. Ondersteuning d.m.v. een maatwerkvoorziening b l i j f t voor de meest kwetsbaren (HH2). Regelarm, besparing op uitvoeringskosten (indicatiestelling door gemeente vervalt). Snelle inzet mogelijk (geen aanvraagprocedures). Actievere houding zorgaanbieders (wat kan op eigen kracht?); zorgaanbieders gaan kansen vanuit de omgeving
en
samenwerking
met
andere partijen onderzoeken. Zorgaanbieders zullen
nieuwe
wijkdiensten gaan ontwikkelen. Actievere houding klant; de klant betaalt een bedrag per uur en zal dus gericht inkopen. Met het oog op toekomstige kortingen is dit model het meest toekomstbestendig; bij verdere kortingen door het Rijk kan de algemene voorziening, voor diegenen die de financiële mogelijkheden hebben, uiteindeli jk door de klant zelf worden betaald.
Wat zijn de nadelen van HH als algemene voorziening? Geen keuzevrijheid van zorgaanbieder. Voor keuzevrijheid is het particulier aanbod, ook van veel huidige aanbieders. PGB is niet mogelijk bij een algemene voorziening (inwoners die normaal een PGB voor HH1 ontvangen raken het PGB kwijt). Z i j kunnen wel een beroep doen op de algemene voorziening.
Gemeente geeft de regie over de toegang op de hulp bij het huishouden gedeeltelijk uit handen. Wel kan er in de aanbesteding gestuurd worden op resultaatafspraken en kan daarmee de kwaliteit hoog gehouden worden. Alle inwoners met H U I moeten opnieuw beoordeeld worden om te kijken of de algemene voorziening past in die situatie. Bij een te zware toetsing of iemand in aanmerking komt voor de algemene voorziening is er een juridisch risico dat de algemene voorziening aangemerkt wordt als maatwerkvoorziening. Kans dat een inwoner na de aanbesteding over moet stappen naar een andere zorgaanbieder is groot. Tarieíbijdrage in de kosten van de algemene voorziening worden niet meegenomen bij het berekenen van de maximale eigen bijdrage van het C A K waardoor het risico bestaat op stapeling van bijdragen. Er is een risico dat de verschuiving van HH1 naar HH2, o f het aantal cliënten dat aanspraak maakt op de hoogste financiële tegemoetkoming, groter is dan beraamd.
Betaalbaarheid voor de burger Om de huishoudelijke hulp betaalbaar te houden voor de burger doet de gemeente het volgende: de Hulp bij het huishouden toelage van het ministerie wordt in 2016 ingezet middels een korting van 6 3,50 op het uurtarief (de zogenoemde dienstencheque); voor diegenen tot 120^0 van het sociaal minimum is er een extra korting van 6 10,- op het uurtarief (totaal dus 6 13,50 korting op het uurtarief); de korting op het uurtarief wordt maximaal op 2 uur per week gegeven; de gemeente neemt het 3 halfuur huishoudelijke hulp per week voor haar rekening (6 9,50). e
Voorbeeld Uitgegaan wordt van een uurtarief H H van 6 18,50. Voor 2 uur hulp per week betaalt de cliënt 6 22,50 en de gemeente betaald C 14,50. De kosten komen als volgt tot stand: Half uur gratis voor de burger = 6 9,25 6 3,50 per uur x 1,5 uur = 6 5,25 Totaal: 69,25 + 6 5,25 = 6 14,50 voor de gemeente Middels bovengenoemde maatregelen is de algemene voorziening financieel een meerwaarde voor de burger ten opzichte van huishoudelijke hulp via bijvoorbeeld de particuliere markt. Hoe te
financieren?
Voor 2013 zijn de uitgaven voor de BUCH-gemeenten als volgt; 2013 Uitgaven Eigen bijdrage H H Kosten
Castricum 2.351.000 800.000 1.551.000
Uitgeest 624.000 128.000 496.000
Bergen 2.019.000 736.000 1.283.000
Heiloo 1.478.00 420.000 1.058.000
afgerond op duizendtallen. De Rijksoverheid heeft in het najaar van 2013 aangekondigd om vanaf 1 januari 2015 de gemeenten met 40 procent te korten op het huidige budget voor de huishoudelijke hulp (HH). Effectief is de korting rond de 31 Zo 0
gebleken. Onderstaand overzicht maakt duidelijk dat deze taakstelling behaald kan worden als Hulp bij het huishouden als algemene voorziening ingezet gaat worden én de HHT toegekend wordt door het ministerie. In 2016 wordt iedereen die normaal gesproken voor HH1 in aanmerking komt, na herindicatie, aangewezen op de algemene voorziening. Hierdoor kan er bespaard worden op de uitgaven. Door HH als algemene voorziening in te zetten vervallen wel de eigen bijdragen die gekoppeld zijn aan de hulp bij het huishouden. Doordat diegenen die normaal gesproken voor HH 1 in aanmerking komen, in 2016 de algemene voorziening via de aanbieder aanvragen wordt er bespaard op de uitvoeringskosten bij de gemeente. Naar verwachting zal het aantal indicaties, en daarmee de indicatiekosten voor H H . teruglopen naar 50 7o. o
Een deel van de cliënten die nu HH1 ontvangt zal toch te kwetsbaar blijken om gebruik te maken van de algemene voorziening, daarom zal naar verwachting de groep HH2 iets toenemen. De gemeente vergoedt voor iedereen volledig het derde half uur huishoudelijke ondersteuning. Om cliënten bewust te maken van de kosten van het gebruik van de voorziening betalen zij zelf een bedrag per uur (het derde halfuur dus uitgezonderd). Hierbij gaan we er vanuit dat de hulp bij het huishouden rond defc"18.50 tot C 19.00 per uur zal kosten Voor diegenen die onvoldoende financiële mogelijkheden hebben is er een extra korting beschikbaar. In onderstaande berekening wordt rekening gehouden met: minder inkomsten uit eigen bijdrage, minder uitvoeringskosten bij de gemeenten, meer inzet bij HH2, gratis 3 half uur en de korting middels de HH T. e
2016 Besparing Uitgaven (HH1) Besparing Uitvoeringskosten Kosten extra HH2 Vervallen opbrengst eigen bijdrage Bijdrage aan cliënten tot 120yo sociaal minimum Bijdrage aan cliënten > 120 Zo sociaal minimum Kosten extra halfuur Totale besparing Mogelijke HH Toelage Besparing incl. H H T *afgerond op duizendtallen. 0
Castricum 1.918.000 21.000 -534.000 -503.000
Uitgeest 563.000 7.000 -196.000 -78.000
Bergen 1.505.000 30.000 -318.000 -458.000
Heiloo 1.162.000 24.000 -297.000 -266.000
-198.000
-56.000
-164.000
-124.000
-95.000
-27.000
-79.000
-60.000
-258.000 351.000 (23 zà) 147.000 498.000 (32 7o) 0
0
-73.000 142.000 (29 zó) 37.000 179.000 (36 7o) 0
0
-214.000 302.000 (24 Zo) 143.000 445.000 (35 zó) 0
0
-162.000 277.000 (26 Zo) 97.000 373.000 (350/0) 0
De totale besparing varieert voor de BUCH-gemeenten van 23 tot 29"Zo. Indien de H H T toegekend wordt, en toegepast kan worden op cliënten die zonder de H H T de huishoudelijke ondersteuning stop zouden zetten, dan loopt de besparing in 2016 op naar 32 tot 36 A. 0
Aantal cliënten per soort voorziening 2013-2016 2013 H H I cliënten HH2 cliënten PGB cliënten
Castricum 652 125 53
Uitgeest 183 15 35
Bergen 479 135 69
Heiloo 400 87 33
2016 Algemene Voorziening H l 12 cliënten PGB HH2 cliënten
537 288 5
151 79 3
444 232 7
338 179
Door invoering van de algemene voorziening vindt er een verschuiving plaats in het aantal cliënten per soort voorziening; het aantal PGB's zal afnemen en het aantal cliënten HH2 neemt naar verwachting toe. Welke externe communicatiemiddelen worden ingezet?
Externe communicatie' »
Cliënten krijgen een brief over de keuze en wijzigingen.
»
Ook krijgen zij bij de herbeoordeling uitleg over hun persoonlijke situatie.
»
Er zal in de pers aandacht aan besteed worden.
»
Er wordt op dc websites informatiegeplaatst over de keuze.
Wanneer slart de transformatie van de hulp bij het huishouden? De voorbereidingen voor de transformatie starten direct na besluit van de raad. Ren herbeoordeling zal in de eerste helft van 2015 worden uitgevoerd, zodoende wordt aan cliënten een goede overgangstermijn, van minimaal een half jaar, geboden.
secretaris
P. Schouten
de burgemeester
mw. W..I
Raadsbesluit no.R20l4.0120
Onderwerp Hulp bij het huishouden in 2016
De raad van de gemeente Uitgeest;
gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 13 januari 2015, nr. R2014.0120; gehoord de beraadslagingen in de commissie Samenlevingszaken d.d. 12 januari 2015; besluit: vanaf 2016 de hulp bij het huishouden als algemene voorziening aan te bieden. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Uilgeest, gehouden op 29 januari 2015, » ŗiffier, ,| de voorzitter,
W. Zoetelief
