R-net branding en kwaliteitsverbetering Spoor versie 1.0, januari 2015
in opdracht van de provincie Zuid-Holland Programma R-net Zuid-Holland
Inhoudsopgave Inleiding
5
1. R-net 1.1 Algemeen 1.2 R-net op het spoor
9 11 13
2. 2.1 2.2 2.3 2.4
Uitgangspunten R-net Spoor De 5 kernwaarden van R-net Speerpunten voor R-net op stations en in stationsomgevingen Visie op Informatie, Visie op Stationsoutillage en Spoorbeeld Basisvoorzieningen en branding
15 19 23 25 29
3. Kwaliteitsverbetering voor de reiziger 3.1 Basisvoorzieningen 3.2 Oplaadpunten
31 33 37
4. R-net Branding 4.1 Materieel 4.2 Station- en stationsomgeving
39 41 45
3
Legenda
Land
Inleiding
Beginpunt / eindpunt / overstaphalte
Water Treinstation
Dit document verwoordt en illustreert de ambities van de provincie Zuid-Holland met de realisatie van het programma R-net Spoor. De inhoud is afgestemd met o.a. ProRail en wordt de komende periode verder uitgewerkt ten behoeve van de uitvoering samen met betrokken partijen.
Stedelijk gebied Xyz Plaatsnaam Trein
Xyz Haltenaam Buslijn R-net Metro R-net/ R-net-light train
Overstapstation R-net / trein
Tram R-net
R-net is een keurmerk voor hoogwaardig openbaar vervoer in de Randstad. Voor R-net Spoor in Zuid-Holland gaan de treinen viermaal per uur rijden en wordt een aantal nieuwe stations gebouwd, om een comfortabele, makkelijke reis te bieden. R-net Spoor is onderdeel van het totale programma R-net Zuid-Holland.
Eindpunt metro R-net/ R-net-light train Eindpunt tram R-net
Het streven is om in 2028 R-net te hebben ingevoerd op de ov-verbindingen die vermeld zijn in de Ambitie Randstadnet 2028. Deze is vastgelegd in de Bestuursovereenkomst hoogwaardig OV Randstad uit 2012. Komende jaren wordt het Zuid-Hollandse deel van R-net ingevoerd op negen corridors waarvan twee spoorcorridors: 1
Alphen aan den Rijn – Gouda
2
Dordrecht – Geldermalsen (MerwedeLingelijn) Daarnaast investeert provincie Zuid-Holland op het hoofdspoor Leiden – Utrecht. Hier worden per uur 2 extra sprinters ingezet. Daarnaast worden op dit traject twee nieuwe stations gerealiseerd: Hazerswoude-Koudekerk en Zoeterwoude-Meerburg.
4
Lijnennetkaart R-net van de gehele randstad met de corridors van R-net ZuidHolland (1 t/m 9)
5
R-net toegepast op het spoor Om de mogelijkheden voor het verbeteren van het kwaliteitsniveau en R-net branding op en rondom de stations en op de treinen in beeld te brengen is dit document opgesteld. Hierin is de uitwerking van de R-net productformule omschreven en verbeeld in zichtbare elementen van R-net, speciaal voor het spoor. Deze sluit aan bij de overige zichtbare delen van het netwerk, zoals R-net Bus, Tram en Metro. Uitgangspunt hierbij is dat de reizigers centraal staan; zij maken immers gebruik van de beoogde voorzieningen. Dit document is een leidraad om R-net toe te passen op het spoor, op het station en in de stationsomgeving. De provincie Zuid-Holland breidt als eerste het R-net netwerk uit met spoorverbindingen, namelijk de verbindingen Alphen aan den Rijn-Gouda en DordrechtGeldermalsen.
6
7
1
R-net 1.1 Algemeen 1.2 R-net op het spoor
8
9
1.1 Algemeen R-net is een keurmerk voor hoogwaardig openbaar vervoer in de Randstad. Het staat voor betrouwbaar, frequent en comfortabel reizen. Overheden werken samen om in 2028 door de hele Randstad een uitstekend netwerk van openbaar vervoer te hebben. Door het samenwerkingsverband worden dienstregelingen van verschillende vervoerders beter op elkaar afgestemd. De treinen, metro’s, trams en bussen van R-net krijgen allemaal dezelfde herkenbare rood-grijze uitstraling. Eind 2011 is R-net gestart met een dertigtal buslijnen in de provincies Noord-Holland en Flevoland. Voor de provincie Zuid-Holland ging R-net eind 2014 op weg. De provincie Zuid-Holland investeert in de versterking van het complete ov-netwerk. Hierdoor moet openbaar vervoer een aantrekkelijk alternatief worden voor de auto. In Zuid-Holland worden daarom negen hoogwaardige bus- en treinverbindingen gerealiseerd. R-net is een initiatief van OV-bureau Randstad, een samenwerkingsverband van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland en Utrecht, de Stadsregio’s Amsterdam en Rotterdam, het Stadsgewest Haaglanden en het Bestuur Regio Utrecht.
R-net is openbaar vervoer met een merkidentiteit. Deze identiteit is zichtbaar in de hele ‘reis van de reiziger’: 1 informatie thuis en onderweg 2 brochures 3 en 4 statische en dynamische reisinformatie 5 halte-inrichting en materieel
10 5
11
1.2 R-net op het spoor De provincie Zuid-Holland introduceert voor het eerst R-net Spoor op de corridors Alphen aan den Rijn-Gouda en Dordrecht-Geldermalsen. Op de spoorcorridors zijn verschillende soorten stations te vinden: knooppunten, bestaande lijnstations en de nog te bouwen lijnstations. Vanuit de reiziger is het gewenst om comfortabel te reizen. Een herkenbare en samenhangende R-net branding op basis van dezelfde uitgangspunten draagt daaraan bij.
12
13
2
Uitgangspunten R-net Spoor 2.1 De 5 kernwaarden van R-net 2.2 Speerpunten voor R-net op stations en in stationsomgevingen 2.3 Visie op Informatie, Visie op Stationsoutillage en Spoorbeeld 2.4 Basisvoorzieningen en branding
14
15
2. Uitgangspunten R-net Spoor Bij de invulling van de R-net ambitie op het spoor, de stations en in de stationsomgeving sluiten we aan bij verschillende uitgangspunten van OV-bureau Randstad, de provincie Zuid-Holland en ProRail. Dit zijn de volgende uitgangspunten: 2.1 2.2 2.3
16
De 5 kernwaarden van R-net De speerpunten voor R-net op stations en stationsomgevingen De Visie op Informatie, Visie op Stationsoutillage en Spoorbeeld (ProRail, NS Stations en Spoorbouwmeester)
17
18
Betrouwbaar Samenhang Herkenbaar Aantrekkelijk Moeiteloos
2.1 De 5 kernwaarden van R-net De R-net productformule is gebaseerd op vijf kernwaarden, die uitgewerkt zijn voor het spoor: 1. R-net is betrouwbaar: op tijd, robuuste dienstregeling, veiligheidseisen (o.a. verlichting, obstakelvrije looproutes), goede informatievoorziening, onderhoud en beheer. 2. R-net is een samenhangend vervoerssysteem: zichtbare samenhang met andere ov onderdelen van R-net, tonen van statische en dynamische reisinformatie over R-net. 3. R-net is herkenbaar: toepassen van R-net branding. 4. R-net is aantrekkelijk: hoog frequent, beeldkwaliteit, vormgeving, kleur- en materiaalgebruik, zit- en stacomfort, reiniging en onderhoud. 5. R-net is moeiteloos: toegankelijkheid, oftewel het moeiteloos kunnen begrijpen en gebruiken van het netwerk.
19
Het logo van R-net bestaat uit letters die zijn opgebouwd uit stippen en lijnen. Dit beeldmerk is gedefinieerd voor buitentoepassingen in een versie voor een donkergrijze of rode ondergrond. De gebruikte kleuren zijn vastgelegd in het R-net-kleursysteem. Het opvallende R-net Rood is de branding-kleur. Deze wordt gedoseerd toegepast en zorgt voor de herkenning van alle R-net onderdelen, in 2D en 3D. In het R-net-kleursysteem zijn de kleuren die gebruikt worden in de productformule vastgelegd in kleurcodes. Zo wordt geborgd dat de kleuren in allerlei verschillende toepassingen gelijk zijn. Zo zal de brandingkleur R-net Rood er hetzelfde uitzien in drukwerk, op een beeldscherm, op een met lak gespoten voertuig en op een gepoedercoat onderdeel. Dit is belangrijk voor de kwaliteit van het merk.
R-net kleursysteem • per kleur is een definitie in gangbare kleursystemen gegeven • de kolommen rechts geven aan of een kleur alleen in 2D of 3D toepassingen voorkomt, of in beiden • de kleur R-net rood is exclusief bedoeld voor R-net toepassingen * alleen als het niet Interpon kan zijn
20
** alleen als het niet Colormap kan zijn
21
2.2 Speerpunten voor R-net op stations en in stationsomgevingen Het mobiliteitsbeleid van de provincie Zuid-Holland is verwoord in de Visie Ruimte en Mobiliteit, vastgesteld op 9 juli 2014. Dit beleid geeft sturing aan ruimtelijke ordening en maatregelen op het gebied van verkeer en vervoer. Dit beleid is vertaald naar de R-net branding op stations en stationsomgevingen. De provincie Zuid-Holland zet in op de stimulering en ontwikkeling van ketenintegratie, Dynamische Reis Informatie Systemen (DRIS) en energietransitie. Deze vormen de speerpunten voor R-net Spoor. 1. Ketenintegratie Stimulering van ketenintegratie wordt ingevuld door de uitwerking van: • voorzieningen: bereikbaarheid haltes en stations door looproutes en fietspaden, aanleg van fietsparkeerplaatsen, K+R (Kiss and Ride) en P+R (Parkeren + Reizen); • gemak: de reiziger (herhaaldelijk) van dienst zijn met goed zichtbare en herkenbare bewegwijzering en bijvoorbeeld markeren van rolstoelingangen op het perron; • comfort: de reiziger comfort bieden door goede bescherming tegen weersomstandigheden. 2. DRIS Het aanbieden van dynamische reisinformatie over zowel de R-net trein als de R-net bus (indien van toepassing) biedt een grote meerwaarde voor de reiziger. Zekerheid en geruststelling door actuele reisinformatie aan te bieden is belangrijk voor de reiziger. Het streven is om reisinformatie over bus en trein op verschillende locaties uit te wisselen. 3. Energietransitie en Duurzaamheid Stimulering van: • energietransitie door energieopwekking (zoals zonnepanelen) waarbij de opgewekte energie toegepast kan worden voor oplaadmogelijkheden van elektrisch vervoer, zoals auto’s en fietsen. • energiebesparing (bijvoorbeeld led-verlichting op perrons, in stationshal en in de stationsomgeving). Daarnaast wordt de komende jaren met betrokken partijen gezocht naar kansrijke initiatieven op het gebied van duurzaamheid. Prioritering De ketenintegratie en DRIS-voorzieningen op en rond de R-net stations dienen op niveau te zijn voordat geïnvesteerd wordt in energietransitie. Voor de uitwerking van maatregelen en ontwerpen dient de functie altijd gewaarborgd te zijn. 22
23
2.3 Visie op Informatie, Visie op Stationsoutillage en Spoorbeeld Met de invulling van R-net op het spoor, de stations en in de stationsomgeving sluiten we aan op de ontwikkelde Visie op Informatie, Visie op Stationsoutillage en Spoorbeeld1. Deze visies zijn ontwikkeld om te zorgen voor herkenbaarheid voor de reizigers, zowel in de informatievoorziening als in de inrichting van het station. Deze visies zijn van toepassing op alle bestaande en nieuwe stations in Nederland. Reizigers, passanten en bezoekers staan centraal op het station en in de stationsomgeving. De beleving van deze drie doelgroepen wordt bepaald door het gemak waarmee zij hun weg van en naar de trein vinden, hun wachttijd naar tevredenheid kunnen invullen en de manier waarop zij andere mensen kunnen ontmoeten. Zoals de vijf kernwaarden van R-net benadrukken, zijn comfort en gemak hierbij essentieel. De Visie op Informatie gaat uit van herkenbaarheid van verschillende vervoerders die samenkomen op een station. Reizigers kunnen verschillende vervoerders dan ook herkennen aan de naam, het logo en de huisstijlkleuren. In de Visie op Stationsoutillage en de Visie op Informatie heeft ProRail hiervoor een aantal uitgangspunten opgenomen. Een belangrijk uitgangspunt in de Visie op Informatie is dat de reiziger op elk station te maken heeft met dezelfde informatie en elementen/ objecten. Leidend is het principe van ‘neutrale’ basisvoorzieningen: die voorzieningen zien er op elk station hetzelfde uit. Zeg maar de kracht van de herhaling. Op het netwerk zijn verschillende vervoerders en concessieverleners actief. Voor reizigers is het daarom van belang dat het netwerk herkenbaar blijft. Binnen deze vertrouwde basis krijgen lijnen, keurmerken en vervoerders de ruimte zich te profileren. Belangrijk uitgangspunt is de informatie door lijnen of vervoerders te concentreren rondom de momenten dat het ook betekenis heeft voor een reiziger. Zo blijft elk station herkenbaar.
1
Visie op Informatie, Visie op Stationsoutillage en Spoorbeeld zijn beleiddocumenten van ProRail, NS Stations en Spoorbouwmeester.
24
25
C
D
E
F
Spoorkaart van Nederland
Uithuizen Uithuizermeeden
Roodeschool
Usquert
G Eu ro r n Kr op ing op ap en a s M wo rk ar l te de n H oo sh g oe Sa eza k pp nd Zu em -Sa pp id ee e r b S c ro e O o m e er he st k em da B
su
s an ch es uw
en
ad
av H
ijp
nr
n
n
er
ro D
ge
ge
ek
lin
lin
an
ar
ar
H
Fr
H
m
Haren
Heerenveen Beilen
Hindeloopen
Den Helder
Wolvega
2
Koudum-Molkwerum Steenwijk
k
le
t
Rh Ben t B ei ne hei ad m
u
e b Va or n rs g se ve ld
D D oe e
Westervoort Duiven Zevenaar
Minden
Winterswijk
Hannover Berlin
Aalten
Wehl
Didam
Nijmegen Lent Emmerich
m
Nijmegen
H
n W ste ij in en ch D en u
Mook-Molenhoek
Ra
ve
Oss West
Oberhausen
Cuijk
eg
Zaltbommel
5
Nijmegen Heyendaal
em
Dordrecht Stadspolders
Oss
’s-Hertogenbosch
Dordrecht Zuid
4
Osnabrück
Winterswijk West ti D Hue nch oe t e m G tin aa c n h Te de em r r
Velp
al
os O
za
lo
en
en
ge
ng
rn
O ph eu en sd -D en Ze od tt ew en a N - A a rd ijm nd G e ke el g o ff e n nb st er ur t g
H
na ro G
en
LichtenvoordeGroenlo
ijm
ijn
Zw
A
n te ou H
Boven-Hardinxveld Hardinxveld-Giessendam
dr
ec
Gorinchem
Sliedrecht Sliedrecht Baanhoek
Dordrecht
Barendrecht
Münster Dortmund
Ruurlo
Duisburg
Rosmalen ’s-Hertogenbosch Oost
Boxmeer
Düsseldorf
Hamm Wuppertal
Vierlingsbeek
Vught
Vl
V aa laa rd rd i in ng ge en n W Vl Ce es Sc aa nt t h i rd ru ed in m am ge n Sc O N i hi eu os ed w t la am nd Ce nt ru m
R’dam Lombardijen
ht
Rotterdam Centraal
R’dam Blaak R’dam Zuid
Tiel
Glanerbrug
Enschede De Eschmarke
Vorden Dieren
Arnhem Presikhaaf
Arnhem Zuid
Enschede Drienerlo
Enschede
Zutphen
Elst
Kesteren
Geldermalsen
Arkel
Hoek van Holland Strand Maassluis
Beesd
Delden Goor
Rheden
Rhenen
Tiel Passewaaij
R’dam Noord
Maassluis West
Culemborg
Leerdam
Klarenbeek Voorst-Empe
Wolfheze
VeenendaalDe Klomp Oosterbeek
Veenendaal Centrum
Lu ht ec tr
U
U
Nieuwerkerk a/d IJssel Capelle Schollevaar R’dam Alexander
Delft Zuid
n Ca Ho ett st u en el te lu n m
Vl eu t Te en rw sc ijd he e Ri jn Le
ec tr
ht
ec
tr
U
id
ht
Gouda Goverwelle
Gouda
Delft
Rijswijk
Utrecht Overvecht Utrecht Maliebaan*
Utrecht Centraal Maarn
Zoetermeer Oost
Den Haag Moerwijk
Ede Centrum
Bunnik DriebergenZeist Veenendaal West
Hengelo Gezondheidspark
Lochem
Brummen Barneveld Centrum Barneveld Zuid (februari 2015) Lunteren
Bilthoven
Woerden
Waddinxveen
Den Haag Ypenburg
ol
er
Bodegraven
Waddinxveen Noord
Voorburg Zoetermeer
Den Haag HS
Maarssen Utrecht Zuilen
Almelo de Riet
Hengelo
Deventer
Apeldoorn De Maten
Barneveld Noord
E W de ag en i
Alphen a/d Rijn
Boskoop
Den Haag Mariahoeve
Den Haag Centraal
Den Dolder
Breukelen
Apeldoorn Osseveld
Apeldoorn
Hoevelaken
Almelo Borne
Rijssen
Twello
Nijkerk
Amersfoort Vathorst Amersfoort Schothorst
Soest Zuid
Hollandsche Rading
Abcoude
Holten Deventer Colmschate
Putten
Soestdijk Soest
Hilversum Sportpark
A’dam Holendrecht
Olst
N
Voorschoten
st
A’dam Bijlmer ArenA
Leiden Lammenschans
Den Haag Laan van NOI
Zw
da
Hoofddorp
Nieuw Vennep
Sassenheim
Vriezenveen Wierden Nijverdal
Harderwijk
Baarn
Daarlerveen
Raalte
Wijhe
Nunspeet
Ermelo
Hilversum
A’dam Zuid
Leiden Centraal
’t Harde
Almere Buiten Almere Parkwijk
Almere Centrum
D
A’dam RAI
Schiphol
De Vink
m
A
Duivendrecht
Vroomshoop
Wezep
Almere Muziekwijk Almere Poort
3
Geerdijk Heino
Almere Oostvaarders
A’ d
A’dam Amstel
Mariënberg
Kampen Zuid
Dronten
A h Ve r n em lp he er m po or t
og
HeemstedeAerdenhout
Stendal Wolfsburg
Ommen
Dalfsen
Lelystad Centrum
N Bu aa r Bu ssu de H ss m nM ilv um ed er Zu ia su id m Pa rk
O
ve
rv
ee
n
HalfwegZwanenburg
A’dam Lelylaan
Voorhout
Purmerend Purmerend Weidevenne
Amsterdam Sloterdijk
Hillegom
4
Kampen
Zaandam Kogerveld
Ko
Zaandam
Haarlem Spaarnwoude
Haarlem
Gramsbergen Hardenberg
Purmerend Overwhere
m am A’ d Ce M ie am ui m nt en Sci W ra en de ee rp c al ep sp oo ar rt k
Uitgeest Heemskerk
Beverwijk
Driehuis Santpoort Noord
Bloemendaal
Coevorden
Enkhuizen
ld
K W ro m Ko orm m og e eni -Z rve e-A aa er ss Bl en oe nd ijk de m w lf ijk t
Heiloo Castricum
Santpoort Zuid
Nieuw Amsterdam Dalen
Meppel
Hoorn Kersenboogerd
Alkmaar
Zandvoort aan Zee
Hoogeveen
H
Hoorn
Obdam
Heerhugowaard
Emmen Zuid
oo Bo gk ve ars Bo nk pe ve ars l nk pe ar l-G sp r el oo Fl te or br a oe
Anna Paulowna
3
Emmen
Stavoren
Een ander belangrijk uitgangspunt is dat in de Visie op Informatie aangenomen wordt dat de reiziger niet met een vervoerder reist, maar van A naar B gaat. Onderweg richten reizigers zich altijd op zogenoemde identiteitsdragers om zich te oriënteren. Deze identiteitsdragers zijn objecten die reizigers altijd gebruiken als ze op een station zijn gearriveerd, reisinformatie inwinnen, een kaartje kopen of zich oriënteren op de omgeving. Branding van de vervoerders en of keurmerken op deze identiteitsdragers is mogelijk op vaste posities en in daarvoor bestemde zones.
O
Den Helder Zuid
Lage Zwaluwe
Vlissingen Souburg
Vlissingen
Kapelle-Biezelinge
Mönchengladbach
Geldrop Essen
Krabbendijke
Rilland-Bath
Kaldenkirchen
Basel
Reuver
k üc
ns
br
Viersen
ch
Venlo
Tegelen
Heeze Maarheeze
Kalmthout
Blerick
Horst-Sevenum
en
Frankfurt
Deurne
Eindhoven
In
KruiningenYerseke
Köln
ün
U g
Eindhoven Beukenlaan
H
ni
ve
rs
it
ei
ho es
e-
Re
ilz
g
G
ur lb Ti
Best
M
6
Goes
Boxtel
Ti
lb
ur
Etten-Leur
t
f
n Ri
je
Roosendaal Bergen op Zoom Middelburg Arnemuiden
Oisterwijk
Venray
el m o el nd m H on Bra el d nd m H o n ’t H e v el o m d ou or t on t d Br ou w hu is
Tilburg
Breda
H
BredaPrinsenbeek
Zevenbergen Oudenbosch
Zürich
6
Swalmen Weert
Roermond
Antwerpen-Centraal Echt
Antwerpen-Zuid
Susteren
Brussel-Nationaal-Luchthaven Puurs
Sittard
Brussel-Noord Brussel-Centraal
Geleen Oost Spaubeek Schinnen Nuth
Geleen-Lutterade
Brussel-Zuid/Midi
Beek-Elsloo
Heerlen
7
Lille Bunde Aéroport C de Gaulle TGV
London
G
Kerkrade Centrum l
N
g
eu
t
ur
ch
oo rd
Visé
op
ri
nb
Bressoux
n
st
Liège-Guillemins
Chevremont
hi
H St ou . G th er em la ch
ke
Eijsden
aa
Avignon TGV Marseille-St-Charles
Maastricht Maastricht Randwyck
Bourg-St-Maurice Albertville
Sc
Marne-la-Vallée-Chessy
Valence TGV
l Va
Paris-Nord
Hasselt
Landgraaf Hoensbroek Eygelshoven Markt Heerlen Woonboulevard Heerlen Herzogenrath Voerendaal De Kissel KlimmenKohlscheid Ransdaal Eygelshoven Meerssen
M
Echt Ede Centrum Ede-Wageningen Eindhoven Eindhoven Beukenlaan Eijsden Elst Emmen Emmen Zuid Enkhuizen
Weener
Winschoten
Akkrum
IJlst
rt
E7 D4 D4 D6 D6 E7 E5 F2 F2 D3
1
Veendam
Sneek
Workum
Alkmaar Noord
Hoek van Holland Haven
Groningen
Leer
Grou-Jirnsum
oo
Daarlerveen Dalen Dalfsen Deinum Delden Delft Delft Zuid Delfzijl Delfzijl West Den Dolder Den Haag Centraal Den Haag HS Den Haag Laan van NOI Den Haag Mariahoeve Den Haag Moerwijk Den Haag Ypenburg Den Helder Den Helder Zuid Deurne Deventer Deventer Colmschate Didam Diemen Diemen Zuid Dieren Doetinchem Doetinchem De Huet Dordrecht Dordrecht Stadspolders Dordrecht Zuid Driebergen-Zeist Driehuis Dronrijp Dronten Duiven Duivendrecht
Delfzijl
m
Assen
Schagen
5
da
Sneek Noord
Treindienst NS Treindienst NS/ verbeteringen PZH Treindienst R-net Treindienst Arriva Treindienst Breng Treindienst Syntus Treindienst Valleilijn Treindienst Veolia NS International, met toeslag/ with supplement Internationale verbindingen
2
Zuidhorn
Leeuwarden Camminghaburen
Mantgum
sf
F3 F2 E3 D1 F4 B5 B5 F1 F1 D4 B4 B5 B4 B4 B5 B5 B2 C2 E6 E4 E4 E5 C3 C4 E4 E4 E4 C5 C5 C5 D4 B3 D1 D3 E5 C4
Overige stations Uitsluitend bedoeld voor bezoekers van het Spoorwegmuseum
ge
Hurdegaryp
er
Capelle Schollevaar Castricum Chevremont Coevorden Culemborg Cuijk
Deinum
Eindstations en overstapstations *
Leeuwarden
m
E
C5 B3 E7 F3 D5 E5
Belangrijkste overstapstations
in
Groningen Noord
Buitenpost Grijpskerk Zwaagwesteinde Veenwouden
A
26
Baarn Bad Nieuweschans Baflo Barendrecht Barneveld Centrum Barneveld Noord Barneveld Zuid (februari 2015) Bedum Beek-Elsloo Beesd Beilen Bergen op Zoom Best Beverwijk Bilthoven Blerick Bloemendaal Bodegraven Borne Boskoop Boven-Hardinxveld Bovenkarspel Flora Bovenkarspel-Grootebroek Boxmeer Boxtel Breda Breda-Prinsenbeek Breukelen Brummen Buitenpost Bunde Bunnik Bussum Zuid
Grote overstapstations
en m ie D uid Z
D
D4 F1 E1 B5 D4 D4 D4 E1 E7 D5 F2 B6 D6 B3 D4 E6 B3 C4 F3 C4 C5 C3 C3 E5 D6 C6 C6 C4 E4 E1 E7 D4 D4
Verklaring van Symbolen
ld ve om nx o di Z ar e H uw a Bl
C
Aalten Abcoude Akkrum Alkmaar Alkmaar Noord Almelo Almelo de Riet Almere Buiten Almere Centrum Almere Muziekwijk Almere Oostvaarders Almere Parkwijk Almere Poort Alphen a/d Rijn Amersfoort Amersfoort Schothorst Amersfoort Vathorst Amsterdam Amstel Amsterdam Bijlmer ArenA Amsterdam Centraal Amsterdam Holendrecht Amsterdam Lelylaan Amsterdam Muiderpoort Amsterdam RAI Amsterdam Sciencepark Amsterdam Sloterdijk Amsterdam Zuid Anna Paulowna Apeldoorn Apeldoorn De Maten Apeldoorn Osseveld Appingedam Arkel Arnemuiden Arnhem Arnhem Presikhaaf Arnhem Velperpoort Arnhem Zuid Assen
pp
er
B
Sauwerd
Kaartvak / station F4 C4 D2 C3 C3 F3 F3 D3 D3 D3 D3 D3 D3 C4 D4 D4 D4 C4 C4 C3 C4 C4 C3 C4 C3 C3 C4 C2 E4 E4 E4 F1 C5 A6 E4 E4 E4 E5 F2
pp
A
Bedum
Winsum
A
Lo
Baflo
1
Delfzijl West
Stedum
Warffum
ie
B
N
A
7
Aachen Hbf Stolberg
Düren Langerwehe
27
2.4 Basisvoorzieningen en branding Voor de zichtbaarheid van R-net geldt het uitgangspunt dat R-net branding wordt getoond waar het functioneel en zinvol is. Basisvoorzieningen op stations en in de stationsomgeving krijgen een neutrale stijl, de stijl zoals die is vastgelegd door ProRail. Het doel hiervan is reizigers, passanten en bezoekers een herkenbare stationsomgeving te bieden die hun comfort vergroot. Basisvoorzieningen (‘neutraal’): - Perronoutillage en halteinrichting; - Bewegwijzering; - Fietsenstallingen; - Voorzieningen voor auto’s (K+R, P+R en taxi); - Station identificatie (plaatsnaam + klok op bijv. gevel). De maatregelen in het kader van energietransitie worden ook neutraal uitgevoerd. Bepaalde voorzieningen kunnen een R-net uitstraling krijgen: - L andmark (stationsomgeving, in ontwikkeling door o.a. ProRail met mogelijkheid voor logo R-net en vervoerder); - Welkomstbord content (in stationshal); - Statische informatie zoals netwerkkaarten en vertrekstaten; - DRIS2, basisvoorziening met R-net logo of in R-net huisstijl; - Verzamel-DRIS: voorzien van logo, te plaatsen in de stations (met name bij knooppunten); - Kaartautomaat: voorzien van logo R-net en vervoerder; - Check-in Check-out: voorzien van logo R-net en vervoerder.
2
28
DRIS is dynamische reisinformatie voor bus, metro en tram. Voor treinsysteem wordt dit infoplus genoemd.
29
3
Kwaliteitsverbetering voor de reiziger 3.1 Basisvoorzieningen 3.2 Oplaadpunten
30
31
3.1 Basisvoorzieningen Op de stations is het van belang om te zorgen voor een hoogwaardige kwaliteitsbeleving van de omgeving waarin de reiziger zich bevindt. Het is belangrijk dat een reiziger zich veilig voelt, de weg makkelijk vindt, en beschermd wordt tegen weersomstandigheden. R-net kwaliteit staat op en rondom de stations voor comfort en gemak. Wat betreft deze beoogde kwaliteit op en rondom stations komt een aantal zaken in aanmerking voor verbetering. Per station wordt door de provincie Zuid-Holland samen met de betreffende gemeente en ProRail gekeken naar mogelijkheden om een optimale kwaliteitsbeleving door de reiziger te realiseren. Er is dus expliciet sprake van maatwerk per station. Perronoutillage en halteinrichting overzichtelijk en veilig Om de reiziger een veilig en comfortabel gevoel te geven op het station en in de stationsomgeving, is overzichtelijkheid voor de reiziger essentieel. Dit geldt voor het station zelf maar ook voor de stationsomgeving. Wachtruimtes die bescherming bieden tegen de weersomstandigheden. Het is bovendien belangrijk dat er voldoende en goede verlichting aanwezig is, zodat er geen donkere hoeken zijn. Toegankelijkheid Zowel het station als de stationsomgeving moet toegankelijk zijn voor iedereen, dus ook voor minder validen, mensen in een rolstoel of mensen met een kinderwagen. Duidelijke markeringen in de stationsomgeving en op het perron zijn hiervoor van belang. Bewegwijzering van looproutes Voor de reiziger is het van belang dat er duidelijke, herkenbare looproutes zijn op en rondom het station die leiden naar de benodigde voorzieningen zoals fietsenstallingen, parkeerplaatsen, reisinformatie, kaartautomaten en winkelvoorzieningen. In de stationsomgeving is het van belang dat de hoofdentree van het station en de looproutes ernaartoe duidelijk zijn. Fietsenstallingen Voor een goede ketenintegratie is het belangrijk dat er voldoende goede mogelijkheden zijn voor reizigers om hun fiets te parkeren. Bij plaatsing van nieuwe fietsenstallingen wordt gelet op herkomst en bestemming van de reiziger. 32
33
Taxistandplaats
Paviljoen
Voorzieningen voor auto’s Ook reizigers die met de auto naar het treinstation komen, worden gefaciliteerd. Hiervoor is het belangrijk dat er op afzienbare afstand van een station voldoende P+R voorzieningen zijn. Op stations komt een taxi en K+R voorziening.
Bankje
Poef
34
Kiss & Ride
35
3.2 Oplaadpunten Oplaadmogelijkheden elektrische auto’s Om de provinciale en/of lokale ambitie op het gebied van duurzame mobiliteit te faciliteren, is de aanwezigheid van één of enkele oplaadpunten voor elektrische auto’s wenselijk. Deze kunnen in de stationsomgeving worden gerealiseerd in combinatie met P+R. Hierbij moet rekening gehouden worden met de loopafstand tot het station. Oplaadmogelijkheden elektrische fietsen Om de provinciale en/of lokale ambitie op het gebied van duurzame mobiliteit te faciliteren is de aanwezigheid van enkele oplaadpunten voor elektrische fietsen wenselijk. Deze kunnen in de stationsomgeving in de buurt bij de ‘normale’ fietsenstallingen worden gerealiseerd.
36
37
4
R-net Branding 4.1 Materieel 4.2 Station- en stationsomgeving
38
39
4.1 Materieel R-net treinen Op het regionale traject Alphen aan den Rijn – Gouda gaan de eerste treinen van R-net rijden. Het gaat om tweewagenstellen van het type Flirt van de Zwitserse fabrikant Stadler. De treinen van R-net voldoen aan de door de provincie gestelde kwaliteitseisen, zoals wifi, goede toegankelijkheid middels bijvoorbeeld een uitklaptrede, optimale klimaatbeheersing en geruisloos reizen. De treinen zijn voorzien van dynamische reisinformatie en herkenbaar aan de R-net huisstijl. De nieuwe Flirt-treinstellen zijn uitgerust met extra veel comfort. Ze krijgen onder meer usb-oplaadpunten en stopcontacten, een rolstoelvriendelijk toilet en een lounge. Het toilet is voorzien van een babycorner en informatiescherm met reisinformatie. Er bevindt zich een eersteklas compartiment in het treinstel. Tot slot zijn fietsvoorzieningen getroffen en kunnen reizigers in de daluren en zomermaanden gratis hun fiets mee vervoeren.
40
Stadler lightrail
41
Interieur en pictogrammen Het interieur van voertuigen van R-net is comfortabel en licht. Waar mogelijk wordt een speciaal voor R-net ontworpen bekledingsstof gebruikt op de stoelen. Voor vloer-, wand- en plafondbekleding worden uit de standaardopties van leveranciers kleuren gekozen die aansluiten bij de productformule van R-net. Informatievoorziening in het voertuig is belangrijk, daarom worden er R-net routestrips en beeldschermen met dynamische informatie geplaatst. Er is een reeks pictogrammen ontworpen, deze wordt in al het R-net materieel toegepast.
linkerpagina: impressie interieur Stadler Flirt rechterpagina: selectie van pictogrammen en voorbeeld toepassing op interieur sticker
42
43
4.2 Station- en stationsomgeving DRIS
Kaartautomaat
Bus- informatie
DRIS
Landmark De landmark is bedoeld als aanduiding van het station op het stationsplein, waarop vervoerders en keurmerken zich kunnen profileren. Deze is momenteel in ontwikkeling bij o.a. ProRail. Welkomstbord Het welkomstbord omvat informatie als website, adresgegevens, klachtenafhandeling e.d. van de vervoerders. Statische informatie De statische informatie (netwerkkaarten, routekaarten) wordt voorzien van R-net branding.
Netwerkkaart/ vertrekstaat
Verzamel DRIS (in stationshal en op -plein)
44 Landmark en welkomstbord
R-net kolom
45 Cico
DRIS De NS reisinformatie met vertrektijden, werkzaamheden e.d. bevindt zich in neutrale blauwe frames en kan worden voorzien van het R-net logo. Ook is het mogelijk deze in de R-net huisstijl uit te voeren. Op knooppunten wordt reisinformatie uitgewisseld van bus en trein. De verzamel-DRIS met centrale overzichtspanelen wordt voorzien van een R-net logo. Kaartautomaat en Check-in Check-outs De reiziger moet weten bij welke vervoerder hij of zij een kaartje koopt en met wie hij of zij reist. Als NS de vervoerder is voor zowel het hoofdspoor als R-net spoor, dan zullen geen aanvullende voorzieningen voor het in- en uitchecken worden geplaatst in R-net huisstijl. Er staat alleen een Cico in NS huisstijl. Dit om verwarring bij reizigers over wel of niet in- en uitchecken bij het overstappen te voorkomen.
46
R-net kolom DRIS Cico Kaartautomaat
47
Colofon R-net is een initiatief van het OV-bureau Randstad, een samenwerkingsverband van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland, de Stadsregio’s Amsterdam en Rotterdam, het Stadsgewest Haaglanden en het Bestuur Regio Utrecht. Dit document is in opdracht van Provincie Zuid-Holland geproduceerd door FromAtoB Public Design. Versie 1.0, januari 2015 Tekst Provincie Zuid-Holland Illustraties FromAtoB Public Design Fotografie FromAtoB Public Design p.27, Provincie Zuid-Holland p.16, p.22, p.36, ProRail (fotograaf Stefan Verkerk) p.6, p.12, p.24, p.32. Grafisch ontwerp FromAtoB Public Design
48
49
50
