Halfjaarrapportage energiemanagement VolkerRail Periode: Q3/Q4 2015 Organisatie: VolkerRail Nederland Publicatiedatum: 01-02-2016
Forward, fast. VolkerRail.
Inleiding Dit rapport dient als een kwaliteitscontrole van de geïnventariseerde CO2 uitstoot. Het rapport is opgedeeld volgens de stappen uit het CO2 inventarisatieplan. Onder elke stap bevindt zich een korte uitleg van de benodigde acties. Bij elke actie is een gedeelte waarin de proceseigenaar, de procesverantwoordelijke en de energie manager de bevindingen kan onderbouwen. Doelstellingen Het behalen van een abolute doelstelling van 10% bleek irreëel. Een realistische doelstelling voor de periode 2016-2018 is daarmee noodzaak. Belangrijk is om er een relatieve doelstelling van te maken. Omdat in het geval dat VolkerRail groeit, een absolute doelstelling bijna direct onhaalbaar is. Gezien de impact van de crisis kleiner wordt en VolkerRail beter draait zou het al een hele prestatie zijn als we de absolute uitstoot gelijk kunnen houden. Naast deze ontwikkelingen is het goed om te realiseren dat het laaghangend fruit qua besparingsmogelijkheden al geplukt is. Voorstel is om als doelstelling het volgende te formuleren: De relatieve CO2 uitstoot van VolkerRail in de periode 2015-2018 per jaar met 1% reduceren zodat de relatieve CO2 uitstoot van VolkerRail in Q4 2018 3% lager is. Bij een besparingsinitiatief dat goed aansluit is deze doelstelling eenvoudig te behalen. Echter, in geval er besparingsprojecten gestart worden die niet het gewenste resultaat behalen is deze 3% nog een grote uitdaging. Status onderdelen In deze statusbeschrijving is per onderdeel aangegeven hoe VolkerRail er voor staat. Een groen signaal betekent dat er geen veranderingen en bijzonderheden en we op de gewenste koers zitten. Een oranje signaal betekent dat er geringe veranderingen zijn opgetreden en bijsturing overwogen wordt. Een rood signaal betekent dat er aanzienlijke verschillen of veranderingen zijn vastgesteld en bijsturing nodig is.
1. Organisational Boundaries
2. Energiestromen
3. Informatie ontvangen
4. Controle informatie
5. Doelstellingen
2
In de rapportage staat binnen de kaders de eis cq norm vermeld. De resultaten worden per norm verklaard door de energiemanager.
Organisational boundaries De organisational boundaries van VolkerRail voor de CO2-prestatieladder zijn vastgesteld op basis van operational control. Dit betekent dat deelnemingen binnen de grenzen van VolkerRail worden gerekend, indien VolkerRail daarin overwegende invloed uitoefent. Hiervoor wordt dezelfde r edenatie gebruikt als die voor de financiële verslaglegging. Volgens deze denklijn zijn de organisational boundaries van VolkerRail Nederland BV met haar afdelingen: Integrale Projecten Speciale Projecten Services Oost en West Materieel & Logistiek (M&L) Stafafdelingen Railcom De CO2-footprint van VolkerRail omvat de CO2-uitstoot van deze bedrijfsonderdelen. Wanneer het bedrijf veranderingen heeft doorgemaakt tov het vorige kwartaal die invloed kunnen hebben op de organisatiegrenzen, moeten deze hier vermeld worden. Zo niet, dan moet er hier vermeld worden dat er zich geen veranderingen hebben voorgedaan. Voorbeelden hiervan zijn overnames van andere bedrijven of het afstoten van bepaalde bedrijfsonderdelen.
Railcom RailCom, specialist op het gebied van telematica binnen de infra, was tot eind 2014 een 50/50 deelneming tussen VolkerWessels Telecom en VolkerRail. Per 1 januari 2015 is VolkerRail de enige aandeelhouder van RailCom BV.Railcom voerde tot 2016 haar eigen C)2 certificaat, maar zal per 2016 meeliften op het certificaat van VolkerRail Nederland B.V. Invulling energiemanager: De energiemanager is ongewijzigd. Dit blijft Carel den Hartog (manager KVGM).
1. Energiestromen Wanneer er energiestromen zijn bijgekomen of afgevallen, moet dit hier vermeld worden. Dit kan bijvoorbeeld zijn als er niet langer gebruik gemaakt wordt van de diensten van een autoverhuurbedrijf. Ook als er wijzigingen optreden in de kenmerken van bestaande energiestromen, zoals een wijziging in de contactpersoon, moet dat hier vermeld worden.
Dit is het toetsingsjaar voor onze doelstellingen dat betekent: 1. Controle en evaluatie van de doelen (zie evaluatie document van Barry Bierman) 2. Nieuwe doelstelling (idem) Groene stroom Versie 2.2 van de Prestatieladder kent de volgende eisen m.b.t. groene stroom: Ingeval er sprake is van aankoop van een groene stroom product van een energieleverancier, dient het bedrijf : o de specifieke bronnen (in percentages) van de groene stroom aan te tonen door middel van het door de leverancier verstrekte (onder de Elektriciteitswet verplichte) stroometiket voor dat product over het betreffende kalenderjaar, en o de hoeveelheid groene stroom aan te tonen door middel van een contract met (of factuur van) de leverancier waaruit blijkt hoeveel van dit product is afgenomen in het betreffende kalenderjaar, en o een verklaring van de leverancier te overleggen waarin gesteld wordt dat de op het stroometiket vermelde percentages overeenkomen met de in het CertiQ afgeboekte garanties van oorsprong voor het product, en dat het land van herkomst voldoet aan criterium 3 (zie onderstaand). Deze verklaring van de leverancier dient voorzien te zijn van een accountantsverklaring en mag afkomstig zijn van een openbare bron van de leverancier (bijvoorbeeld jaarverslag, website of persbericht).
3
Criterium 3: de stroom in Nederland is opgewekt, of dat de stroom wordt geïmporteerd uit een lidstaat van de Europese Unie of een ander land dat met de Europese Commissie een EU duurzame energie doelstelling is overeengekomen. In alle gevallen dient te worden aangetoond dat het exporterende land in het kader van de EU duurzame energierichtlijn de emissiereductie ten gevolge van de geëxporteerde elektriciteit aftrekt (niet meetelt) in de rapportages aan de Europese Commissie. In het kort: Een stroometiket betreffende het product. De afgenomen hoeveelheid middels contract e/o factuur. Onafhankelijke verklaring (accountant) dat afgenomen hoeveelheid, en afgeboekte garanties van oorsprong overeenkomen. Het contract over 2014-2015 met GDF Suez voldeed niet aan deze strengere eisen t.a.v. groene stroom. Met ingang van 2016 heeft VolkerRail een contract dat wel voldoet hieraan. Dit betekent dat de gunstige conversiefactoren weer van toepassing zijn.
2. Informatie ontvangen Voor alle energiestromen die volgens de procedure binnen moeten komen, moet hier een bevestiging van worden neergezet. Per informatiestroom moet gekeken worden of dit de juiste gegevens en het juiste kwartaal betreft. Als er veranderingen optreden dienen deze hier genoemd te worden. Onderwerp
Leverancier
Uitvoering
Reductie doel
Auditconclusie
Verbruik gas, elektra en stadsverwarming
Facility Management,
Op tijd ontvangen
Verwarming / Koeling: Stabiliseren tot 2015 t.o.v. 2012
Aangeleverd volgens norm.
Dennis Staakman Materieel & Logistiek,
Op tijd ontvangen
5% (relatieve) reductie in 2015 t.o.v. 2012
Aangeleverd volgens norm.
Christiaan van Meeteren Wagenparkbeheer, Wilma van de Hoef
Op tijd ontvangen
Bedrijfsauto’s: 10% (relatieve) reductie in 2015 t.o.v. 2012
Aangeleverd volgens norm.
Wagenparkbeheer, Wilma van de Hoef
Op tijd ontvangen
Facility Management, Dennis Staakman Primum
Op tijd ontvangen
Lease + Privé: 10% (relatieve) reductie in 2015 t.o.v. 2012 Zit geïntegreerd in Verwarming/Koeling
Op tijd ontvangen
Stabiliseren tot 2015 t.o.v. 2012
P&O,
Op tijd ontvangen
Zit geïntegreerd in Lease + Privé
Aangeleverd volgens norm. Aangeleverd volgens norm. Aangeleverd volgens norm. Aangeleverd volgens norm.
Groot Mechanisch Gereedschap (GMG)
Wagenpark: Bedrijfsauto’s (grijs kenteken) Wagenpark: Leaseauto’s (geel kenteken) Airco’s
Vluchtgegevens
Personal cars for business travel
Mirjam de Vaal Figuur 1: Energie audit tabel
3. Monitoring en analyse informatie Alle ontvangen informatie wordt gecontroleerd. Per energiestroom worden de cijfers vergeleken met de cijfers uit het verleden. Zo wordt bepaald of zich een trendbreuk voordoet. Wanneer dit het geval is wordt hier een oorzaak voor vermeld. De mogelijkheid bestaat dat het om een meetfout gaat. Indien dat wordt onderkend zal de juiste informatie alsnog achterhaald worden. Indien de oorzaak geen meetfout betreft moet er een andere reden aan toegekend worden. Ook met betrekking tot de conversie factoren wordt er gekeken of de data correct zijn. Als er een wijziging in de conversie factoren plaatsvindt, dient dit hier vermeld te worden inclusief de redenering van de verandering. Waar mogelijk worden gegevens
4
gecontroleerd aan de hand van financiële data. Dit is een extra controle of de aangeleverde informatie volledig en juist is.
Analyse van de kwartaalcijfers: Absolute CO2 uitstoot In het 3e kwartaal van 2015 heeft VolkerRail 2.297 en in het 4e kwartaal 2.594 ton CO2 uitgestoten. Onderstaande figuren tonen een beeld van de ontwikkelingen in Q3 en Q4 de afgelopen jaren. De absolute CO2 uitstoot is in het 3e kwartaal niet gedaald ten opzichte van 2014 en 2013. Dit is mede veroorzaakt door het onderbrengen van Railcom onder de activiteiten VolkerRail
3.500
3e kwartaal
4e kwartaal
4.000 3.500
3.000
3.000
2.500
2.500
2.000
2.000
1.500
1.500
1.000
1.000
500
500
0
0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Q3 Q3 Q3 Q3 Q3 Q3 Q3 e
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Q4 Q4 Q4 Q4 Q4 Q4 Q4
e
Figuur 1: Absolute CO 2 uitstoot VolkerRail 3 en 4 kwartaal 2015
Relatieve CO2 uitstoot Naast de absolute CO2 uitstoot monitoren we ook de relatieve uitstoot om ondanks schommelingen in de bedrijfsdrukte een valide analyse te kunnen uitvoeren. Zoals in figuur 3 te zien zijn de reeds ingezette en lopende initiatieven succesvol, waarbij vooral het wagenpark een geleidelijke krimp laat zien. Overigens lijkt deze zich enigszins te stabiliseren na de maatregelen die genomen zijn in de periode 2009-2012. Logische oorzaak lijkt de verhoging van de maximum snelheid naar 130km per uur. Dit effect is sterk doordat onze monteurs veelal buiten de spits rijden en dan is de maximum snelheid normaal gesproken hoger dan in de spits. VolkerRail blijft zich inzetten met verdere initiatieven om onze CO2-uitstoot in de toekomst te verminderen.
5
700 600
Relatieve CO2-emissie
500 400 300
Lease + prive-auto (kg / 1000km) Bedrijfsauto (kg / 1000km)
200
Materieel (kg / inzet)
100
2009 2010 Q1 2010 Q2 2010 Q3 2010 Q4 2011 Q1 2011 Q2 2011 Q3 2011 Q4 2012 Q1 2012 Q2 2012 Q3 2012 Q4 2013 Q1 2013 Q2 2013 Q3 2013 Q4 2014 Q1 2014 Q2 2014 Q3 2014 Q4 2015 Q1 2015 Q2 2015 Q3 2015 Q4
0
Figuur 3: Relatieve CO 2 uitstoot per Q tot en met 2015
6
§ 3.1: Wagenpark Q3 § 3.1.1:
Doelstelling wel/niet gehaald en mogelijke oorzaken
Doelstelling voor 2015 is besparing van 10% t.o.v. ultimo 2012. VolkerRail wil zich richten op vermindering van de absolute CO2-uitstoot door zowel betere auto’s te kiezen als door minder kilometers te gaan rijden. In het verleden is vooral gekeken is naar de gemiddelde CO2-uitstoot per kilometer. Hieronder wordt dit ook weergegeven in vergelijking met Q4 2012. Geel kenteken 3e kwartaal 2015 uitstoot stijgt van 183 naar 185 gram per gereden km = 1% toename t.o.v. Q4 2012 Grijs kenteken 3e kwartaal 2015 uitstoot stijgt van 250 naar 265 gram per gereden km = 6 % toename t.o.v. Q4 2012 Geel + grijs 3e kwartaal 2015 uitstoot stijgt van 214 naar 218 gram per gereden km = 1,8% toename t.o.v. Q4 2012
600 500 400
Uitstoot grijs kenteken (gr/km)
300
Uitstoot geel kenteken (gr/km) 200 100
Q4 - 2015
Q3 - 2015
Q2 - 2015
Q1 - 2015
Q4 - 2014
Q3 - 2014
Q2 - 2014
Q1 - 2014
Q4 - 2013
Q3 - 2013
Q2 - 2013
Q1 -2013
Q4 - 2012
0
Oorzaken zijn: Inzet van 3 elektrische auto's leveren nu km's zonder uitstoot, wat een gunstige invloed heeft op de gemiddelde uitstoot per km. Er mogen alleen auto’s besteld worden met een A en B-label. Echter uitzonderingen worden gemaakt omdat in 2015 de Renault Capture (label C) te bestellen is. Dit wordt vanaf mei 2015 alleen gedaan met goedkeuring van een extra leidinggevende. De leaseregeling van VolkerWessels staat dit helaas toe, waardoor Wevi deze auto in het assortiment heeft opgenomen. VSM houdt constant in de gaten of grote bedrijfsauto’s vervangen kunnen worden door een ander merk grote bedrijfsauto welke een lagere CO2 uitstoot heeft. VSM is voor de volkswagens overgestapt naar de modellen met de Blue Motion technologie (is minder CO2 uitstoot).
7
§ 3.1.2:
Trends
1. Steeds meer berijders kiezen voor auto's met een gunstig tarief voor de fiscale bijtelling, wat alleen geldt voor de aller zuinigste auto's. Het effect hiervan op de CO2 uitstoot is inmiddels bijna nihil omdat bijna alle auto’s al omgewisseld zijn. 2. Het effect van beperking tot A en B labels is aan het afnemen, omdat het grootste deel van het wagenpark inmiddels vervangen is. Anderzijds zullen er nog steeds zuiniger auto's op de markt komen, waardoor hier geringe besparing toch mogelijk blijft. Echter de norm van 10% besparing halen we hier niet mee. 3. Er worden in 2015 helaas weer auto’s met C-labels besteld. Deze zijn door Wevi toegevoegd aan het assortiment en worden toegelaten door de lease regeling van VolkerWessels. Op VolkerRail niveau is de wens uitgesproken om dit zoveel mogelijk te beperken. Beleid wordt hier op dit moment voor ingericht. § 3.1.3:
Benchmark met vorig jaar
Geel kenteken In het 3e kwartaal van 2015 rijden de gele kentekens 16,4 km op een liter brandstof. Dit is net iets minder dan het aantal kilometers per liter in hetzelfde kwartaal 2014. Vergelijking Q3 2015 t.o.v. Q3 2014
2015 ltr
2015 km's
2014 ltrs
2014 km's
284.386
4.667.433
280.083
4.719.224
ltrs per 100 km
6,1
5,9
Grijs kenteken In het 3e kwartaal van 2015 rijden de bedrijfsauto's 11,8 km op een liter brandstof, tegenover 16,7 km in het 2e kwartaal van 2014. Dit is dus ruim minder. Vergelijking Q3 2015 t.o.v. Q3 2014
2015 ltr
2015 km's
2014 ltrs
2014 km's
271.533
3.209.341
316.318
5.272.442
ltrs per 100 km
8,5
6,0
Het totale wagenpark van VolkerRail heeft in 2015-Q3 minder kilometers gereden met dezelfde hoeveelheid brandstof. Het aantal elektrische kilometers is gedaald ten opzichte van Q4-2012, maar weer gestegen ten opzicht van het vorige kwartaal (Q2-2015). De daling komt omdat in het 4e kwartaal van 2013 het leasecontract van 7 elektrische auto’s is opgezegd. De kosten van deze contracten en het weinige gebruik wegen niet op tegen de kilometers.
Elektrische km 20.000 15.000 10.000 5.000
Elektrische km Q4 - 2012 Q1 -2013 Q2 - 2013 Q3 - 2013 Q4 - 2013 Q1 - 2014 Q2 - 2014 Q3 - 2014 Q4 - 2014 Q1 - 2015 Q2 - 2015 Q3 - 2015 Q4 - 2015
-
8
§ 3.1: Wagenpark Q4 § 3.1.1:
Doelstelling wel/niet gehaald en mogelijke oorzaken
Doelstelling voor 2015 is besparing van 10% t.o.v. ultimo 2012. VolkerRail wil zich richten op vermindering van de absolute CO2-uitstoot door zowel betere auto’s te kiezen als door minder kilometers te gaan rijden. In het verleden is vooral gekeken is naar de gemiddelde CO2-uitstoot per kilometer. Hieronder wordt dit ook weergegeven in vergelijking met Q4 2012. Geel kenteken 4e kwartaal 2015 uitstoot stijgt van 183 naar 186 gram per gereden km = 1,6% toename t.o.v. Q4 2012 Grijs kenteken 4e kwartaal 2015 uitstoot stijgt van 250 naar 272 gram per gereden km = 8,8% toename t.o.v. Q4 2012 Geel + grijs 4e kwartaal 2015 uitstoot stijgt van 214 naar 223 gram per gereden km = 4,2% toename t.o.v. Q4 2012
600 500 400 300
Uitstoot grijs kenteken (gr/km)
200
Uitstoot geel kenteken (gr/km)
100 Q4 - 2015
Q3 - 2015
Q2 - 2015
Q1 - 2015
Q4 - 2014
Q3 - 2014
Q2 - 2014
Q1 - 2014
Q4 - 2013
Q3 - 2013
Q2 - 2013
Q1 -2013
Q4 - 2012
0
Oorzaken zijn: Inzet van 3 elektrische auto's leveren nu km's zonder uitstoot, wat een gunstige invloed heeft op de gemiddelde uitstoot per km. Er mogen alleen auto’s besteld worden met een A en B-label. Echter uitzonderingen worden gemaakt omdat in 2015 de Renault Capture (label C) te bestellen is. Dit wordt vanaf mei 2015 alleen gedaan met goedkeuring van een extra leidinggevende. De leaseregeling van VolkerWessels staat dit helaas toe, waardoor Wevi deze auto in het assortiment heeft opgenomen. VSM houdt constant in de gaten of grote bedrijfsauto’s vervangen kunnen worden door een ander merk grote bedrijfsauto welke een lagere CO2 uitstoot heeft. VSM is voor de volkswagens overgestapt naar de modellen met de Blue Motion technologie (is minder CO2 uitstoot).
9
§ 3.1.2:
Trends
4. Steeds meer berijders kiezen voor auto's met een gunstig tarief voor de fiscale bijtelling, wat alleen geldt voor de aller zuinigste auto's. Het effect hiervan op de CO2 uitstoot is inmiddels bijna nihil omdat bijna alle auto’s al omgewisseld zijn. 5. Het effect van beperking tot A en B labels is aan het afnemen, omdat het grootste deel van het wagenpark inmiddels vervangen is. Anderzijds zullen er nog steeds zuiniger auto's op de markt komen, waardoor hier geringe besparing toch mogelijk blijft. Echter de norm van 10% besparing halen we hier niet mee. 6. Er worden in 2015 helaas weer auto’s met C-labels besteld. Deze zijn door Wevi toegevoegd aan het assortiment en worden toegelaten door de lease regeling van VolkerWessels. Op VolkerRail niveau is de wens uitgesproken om dit zoveel mogelijk te beperken. Beleid wordt hier op dit moment voor ingericht. § 3.1.3:
Benchmark met vorig jaar
Geel kenteken In het 4e kwartaal van 2015 rijden de gele kentekens 16,3 km op een liter brandstof. Dit is net iets minder dan het aantal kilometers per liter in hetzelfde kwartaal 2014. Vergelijking Q4 2015 t.o.v. Q4 2014
2015 ltr
2015 km's
2014 ltrs
2014 km's
273.022
4.450.492
274.183
4.503.510
ltrs per 100 km
6,1
6,1
Grijs kenteken In het 4e kwartaal van 2015 rijden de bedrijfsauto's 11,5 km op een liter brandstof, tegenover 10,4 km in het 4e kwartaal van 2014. Dit zijn meer kilometers met dezelfde hoeveelheid brandstof. Vergelijking Q4 2015 t.o.v. Q4 2014
2015 ltr
2015 km's
2014 ltrs
2014 km's
290.930
3.346.656
308.565
3.210.462
ltrs per 100 km
8,7
9,6
Het totale wagenpark van VolkerRail heeft in 2015-Q4 meer kilometers gereden met dezelfde hoeveelheid brandstof. Het aantal elektrische kilometers is gedaald ten opzichte van Q4-2012 en gedaald ten opzicht van het vorige kwartaal (Q3-2015). De daling komt omdat in het 4e kwartaal van 2013 het leasecontract van 7 elektrische auto’s is opgezegd. De kosten van deze contracten en het weinige gebruik wegen niet op tegen de kilometers. In het laatste kwartaal van het jaar wordt altijd minder gereden in verband met het kerstreces.
Elektrische km 20.000 15.000 10.000 5.000 Q4 - 2015
Q2 - 2015
Q4 - 2014
Q2 - 2014
Q4 - 2013
Q2 - 2013
Q4 - 2012
Elektrische km
10
3.2: Groot Mechanisch Gereedschap (GMG) Doelstelling
Stabiliseren CO2-uitstoot in 2014 ten opzichte van 2012.
3.2.1: Doelstelling analyseren (waarom wel niet gehaald)
11
4. Doelstellingen De gestelde doelen moeten langsgelopen worden. Voor elke doelstelling moet gekeken worden of het bedrijf op de goede weg zit en of het nog steeds waarschijnlijk lijkt of de betreffende doelstelling gehaald gaat worden. Wanneer de termijn voor het halen van een bepaalde doelstelling verlopen is, moet er duidelijk vermeld worden of deze gehaald is of niet. Wanneer een absolute reductiedoelstelling niet is gehaald, zal bepaald moeten worden of deze relatief wel gehaald is. Wanneer dit ook niet het geval is zal de reden vermeld moeten worden, alsook de aanvullende maatregelen die genomen worden om de beoogde reductie alsnog te halen.
Analyse doelstellingen per deelgebied: Q3 § 4.1: Wagenpark Doelstelling Conclusie
§ 4.1.1:
10% lagere CO2-uitstoot per km in 2015 ten opzichte van ultimo 2012 Onder target. In Q3 2015 zien we een stijging van de relatieve CO2-uitstoot ten opzicht van Q4 2012. Dit kan te maken hebben met een aantal correcties welke in dit kwartaal meegenomen zijn. Einde jaar (Q4) zal dit weer recht getrokken zijn. Voortgang Initiatieven
1. Auto's met A en B-labels: Hier gaan we mee door tot het hele wagenpark zuinig is. Er zijn 12 auto’s met een C-label of hoger. Dit is een afname van 36 t.o.v. Q4-2012 en blijft gelijk t.o.v. het vorige kwartaal (Q2-2015). Er worden in 2015 helaas weer auto’s met C-labels besteld. Nieuw beleid is echter dat deze auto’s met C-label alleen besteld mogen worden met extra goedkeuring van de directie.
Energie Label A B C D E Totaal
Totaal 323 113 11 1 0 448
2. VolkerRail heeft 3 elektrische auto’s in lease, die worden gebruikt voor korte ritten op het Schiphol terrein. Deze auto's hebben in het derde kwartaal van 2015 ruim 5.200 kilometers zonder uitstoot opgeleverd (dit is meer t.o.v. het vorige kwartaal). § 4.1.2:
Noodzakelijke vervolgacties
Er zal, zowel voor lease- als bedrijfsauto’s, gezocht moeten worden naar nieuwe initiatieven, zoals de Greendriver Challenge competitie. Op dit moment is er een pilot vanuit Wevi in samenwerking met VolkerRail gericht op het brandstofverbruik van berijders van lease auto’s. Het is van belang om berijders met opvallend hoog verbruik aan te schrijven. In het verleden gebeurde dit, echter momenteel is dat niet het geval. Het brandstofverbruik wordt vanaf 2014 wel meegenomen in de beoordelingsgesprekken. Begin 2015 is VolkerRail overgestapt op een nieuw track en trace systeem. Dit wordt nog niet volledig benut, maar met de eerste rapportages wordt inmiddels gewerkt. Één van de gebruikte rapportages is bijvoorbeeld op extreem hoge snelheden, waardoor naar verwachting ook het brandstofverbruik af zal nemen. Doelstelling Conclusie
10% lagere CO2-uitstoot per km in 2015 ten opzichte van ultimo 2012 Onder target. In Q4 2015 zien we een stijging van de relatieve CO2-uitstoot ten opzicht van Q4 2012.
Q4 § 4.1.1:
Voortgang Initiatieven
12
1. Auto's met A en B-labels: Hier gaan we mee door tot het hele wagenpark zuinig is. Er zijn 13 auto’s met een C-label of hoger. Dit is een afname van 35 t.o.v. Q4-2012 en een stijging van 1 t.o.v. het vorige kwartaal (Q32015). 2. Er worden in 2015 helaas weer auto’s met C-labels besteld. Nieuw beleid is echter dat deze auto’s met C-label alleen besteld mogen worden met extra goedkeuring van de directie.
Energie Label A B C D E Totaal
Totaal 333 115 12 1 0 461
3. VolkerRail heeft 3 elektrische auto’s in lease, die worden gebruikt voor korte ritten op het Schiphol terrein. Deze auto's hebben in het derde kwartaal van 2015 ruim 3.500 kilometers zonder uitstoot opgeleverd (dit is minder t.o.v. het vorige kwartaal). § 4.1.2:
Noodzakelijke vervolgacties
Er zal, zowel voor lease- als bedrijfsauto’s, gezocht moeten worden naar nieuwe initiatieven, zoals de Greendriver Challenge competitie. Op dit moment is er een pilot vanuit Wevi in samenwerking met VolkerRail gericht op het brandstofverbruik van berijders van lease auto’s. Het is van belang om berijders met opvallend hoog verbruik aan te schrijven. In het verleden gebeurde dit, echter momenteel is dat niet het geval. Het brandstofverbruik wordt vanaf 2014 wel meegenomen in de beoordelingsgesprekken. Begin 2015 is VolkerRail overgestapt op een nieuw track en trace systeem. Dit wordt nog niet volledig benut, maar met de eerste rapportages wordt inmiddels gewerkt. Één van de gebruikte rapportages is bijvoorbeeld op extreem hoge snelheden, waardoor naar verwachting ook het brandstofverbruik af zal nemen. Ook wordt er een business case opgesteld voor de ANWB Drivers Academy. Als dit door gaat zal dat ook zeker gericht zijn op brandstofbesparing.
4.2: Groot materieel Doelstelling
Conclusie
5% lagere CO2-uitstoot per inzetuur in 2015 ten opzichte van 2012 2013:Optimaliseren rapportage (validatie) 2014: Relatieve reductie van 2% 2015: Relatieve reductie van 3% On target
. 4.3 CO2-reductieprogramma’s Doelstelling Conclusie
Committeren aan twee CO2-reductieprogramma’s On target
Binnen de infrabedrijven van VolkerWessels wordt op een structurele wijze samengewerkt op het gebied van CO2 reductie. Naast kennisuitwisseling is met Stichting Natuur & Milieu onderzocht hoe we het beste een structurele samenwerking kunnen aangaan. Vanuit de VolkerInfra bedrijven incl. VSM en VSBouw structureel wordt samengewerkt met een klein aantal NGO’s. Stichting Natuur & Milieu is een van die NGO’s. Wij vermijden daarmee het ad hoc karakter en gaan gestructureerd en systematisch werken aan verbeteringen. VolkerWessels ondersteunt dit en vindt ook dat dit in het kader van het CSR-beleid veel beter communiceerbaar en beheersbaar is. 1. Bedrijfsauto-top 10 in samenwerking met Stichting Natuur & Milieu. Sinds de introductie van de bedrijfsauto Top-10 van Stichting Natuur en Milieu heeft VolkerRail meer dan 200 auto’s besteld die
13
in de bedrijfsauto top 10 staan. Inmiddels is Stichting Natuur & Milieu bezig met een update van de bedrijfsauto top-10 en VolkerRail heeft daar input voor geleverd en blijft dit doen. 2. Het team te formeren van toonaangevende Utrechtse bedrijven (de U15). Doel is te komen tot een business case per bedrijf waarbij onderling de resultaten ook worden uitgewisseld om van elkaar te leren. Alle deelprojecten van de U15 hebben als doel om gezamenlijk de bereikbaarheid (en daarmee indirect de CO2 uitstoot) te verbeteren. VolkerRail participeert in een werkgroep welke zich richt op het individuele rijdersgedrag
4.4: Initiatieven Doelstelling Conclusie
Initiatieven op het gebied van CO2 reductie On target
1. Branche-initiatief Duurzaamheid: Begin 2010 kwam een groot deel van de Nederlandse spoorbranche op initiatief van VolkerRail bijeen bij de materieeldienst in Dordrecht. Tijdens dit evenement heeft VolkerRail de branche laten zien hoe zij 20 tot 30% CO2- emissie heeft gereduceerd op de inzetten van de Ballast Profileer Machine (ook wel bekend als BAM). Uit dit initiatief is DIA (Duurzame Innovaties Aannemers) ontstaan. DIA is een kennisgroep bestaande uit vertegenwoordigers van (bijna) alle spooraannemers die in Nederland actief zijn en ProRail en staat onder leiding van Railforum. Met deze kennisgroep wordt momenteel structureel gekeken naar oplossingmogelijkheden voor duurzaamheidvraagstukken. Daarnaast wordt er onderling kennis uitgewisseld op het gebied van CO2 reductie. Recent is het onderwerp hergebruik van materialen hoog op de agenda gekomen. 2. Railforum Kenniskring Duurzaamheid: In dit branchebrede initiatief heeft VolkerRail samengewerkt om de CO2 footprint van de gehele branche in kaart te brengen. Begin 2011 presenteerde de kenniskring haar resultaten en dit heeft vervolg gekregen. Jaarlijks worden de cijfers gepubliceerd met als doelstelling dat in 2030 het spoor (gerekend in reizigerskilometer) CO2 neutraal is. Om dit te realiseren worden er jaarlijks werkgroepen samengesteld waarin VolkerRail actief aan deelneemt. Recent is er nog actie ondernomen om ook hier hergebruik van materialen hoger op de agenda bij ProRail te krijgen. 3. Als mede convenantpartners binnen Drechtsteden Mobiel (DBZSM) wordt een CO2 projectplan ontwikkeld door CFE om toe te passen op projecten. Met name in de ontwikkeling van de CO2 prestatieladder 2.0 is dit een aanvulling voor het vertalen van eisen naar concrete invulling. Met behulp van een Excel sheet kan het aantoonbaar maken van projectprioriteiten, -doelen etc. worden vereenvoudigd. Dit zijn met name weer doorvertalingen uit de 2.0 voorschriften. Het CO2Projectplan Convenant heeft VolkerRail in december 2015 getekend. Doelstelling is het reduceren van energieverbruik en CO2-uitstoot op bouwprojecten; Het streven naar een reductie van energieverbruik en CO2-uitstoot op de projecten waarvoor de EMVI criteria van de CO2prestatieladder (SKAO) geldt; De ervaringen en gegevens m.b.t. reductie van energieverbruik en CO2-uitstoot op projecten onderling te delen; Het zo mogelijk toepassen van de CO2-projectplan op de projecten waarvoor de EMVI criteria van de CO2-prestatieladder (SKAO) geldt; Het verder ontwikkelen van het CO2-projectplan bestaande uit: Het blijven voldoen aan de EMVI criteria van de CO2-prestatieladder (SKAO); Het uitbreiden met kengetallen. Als NGO is Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Dordrecht (SBBD) verbonden aan dit initiatief en als kennisinstituut KWA bedrijfsadviseurs. 4. Sinds vorig jaar hebben de gezamenlijke Volkerwessels bedrijven een gezamenlijk platform om de CO2 footprints van leveranciers op te slaan en uit te wisselen. Dit bedrijfsbrede zorgt ervoor dat niet iedere afzonderlijke werkmaatschappij afzonderlijk deze footprints moet opvragen bij dezelfde leverancier. 4.5: Keten initiatieven
14
Doelstelling Conclusie
Initiatieven op het gebied van CO2 reductie in de eigen keten On target
1. Transportoptimalisatie: In samenwerking met VSM is het initiatief opgestart om gezamenlijk de planning van materieeltransporten over de weg te optimaliseren, zodat er minder en kortere ritten worden gereden. In de afgelopen periode zijn er diverse gesprekken geweest tussen VSM en VolkerRail over de optimalisatie van het transport van GMG. Aanleiding was onder andere dat VolkerRail ervoor gekozen heeft om transporten regionaal te gaan organiseren. Dat betekent dat sinds mei 2011 transporten in de regio's oost/noord/midden niet meer via VSM lopen, maar direct via lokale partners. Dit loopt naar tevredenheid. Deze leveranciers denken ook mee in oplossingen daar waar het gaat om materieel op te stellen en kleine reparaties uit te voeren. Dit alles voorkomt (extra) transporten naar de werkplaats in Dordrecht. VSM doet daarmee een kleiner deel van ons transport en dit scheelt behoorlijk in rijafstanden, kosten en in C O2-uitstoot. Daarmee is het doel deels bereikt en oorspronkelijke idee van het convenant tussen VolkerRail en VSM deels al ingevuld. De focus ligt nu bij het optimaliseren van het planningsproces, de afstemming tussen VSM en VolkerRail, de financiële afhandeling van de transporten en de verdere onderbouwing van de CO2-reductie. Een belangrijk hulpmiddel bij de inzetten van de Krol is de (Combi-)lorry. Hiervan hebben we afgelopen jaren in een aantal lorries geïnvesteerd, mede om frequente transport tussen projecten te verminderen en aantallen transporten beperkt blijven. In 2013 heeft er onderzoek plaatsgevonden hoe de transportbewegingen VSM te minimaliseren, hier wordt in 2014 doorlopend gevolg aan gegeven. 2. Alternatieve betonnen dwarsligger: Met betonfabrikant Meteoor is een duurzame dwarsligger ontwikkeld. Dit is als unsollicited proposal (USP) ingebracht bij ProRail. Deze USP heeft het om diverse redenen niet gehaald. ProRail heeft ons wel gevraagd om in een branchebreed overleg zitting te nemen. Op dit vlak lopen ook nog andere initiatieven. In 2013 is deze dwarsligger te weinig toegepast. Intentie voor 2014 is om hier vaker rekening mee te houden en ervoor te zorgen dat ProRail deze dwarsligger voorschrijft. 3. Geothermal Point Heating (GPH). VolkerRail heeft een innovatieve en duurzame methode ontwikkeld om de wissels te verwarmen. De wijze van verwarmen met aardwarmte, is als USP ingebracht en goedgekeurd door ProRail. Een wisselverwarming volgens de conventionele methode (branderpijp) heeft een CO2 uitstoot van 2,49 ton CO2 per jaar per wissel. De GPH methode heeft een uitstoot van 0,58 ton CO2, een besparing van 76,7% per wissel. VolkerRail is door Prorail geselecteerd als landelijk leverancier voor de levering van GHP voor alle wissels in Nederland. 4. Ook houdt VolkerRail jaarlijks (meest recente was op 03 september 2015) een leveranciersdag waarin duurzaamheid en CO2 reductie een vast thema zijn. In 2014 was dit niet expliciet het geval daar, naar aanleiding van enkele incidenten, veiligheid het hoofdthema was. Dit jaar is duurzaamheid wel benoemd. Ook in de toekomst wil VolkerRail duurzaamheid blijven benoemen.
5. Conclusie De doelstelling van een absolute reductie van 10% is niet gerealiseerd. Overall is de totale tonnage aan CO2 conform footprint slechts met 1% gerealiseerd. Slechts bij het materieel en bij electriciteit zijn besparingen gerealiseerd (absolute zin). Bij wagenpark is zelfs een lichte stijging merkbaar. Mogelijke oorzaken zitten in: 1. Toename activiteiten/omzet vanaf 2013. Een doelstelling in absolute zin is dan een lastige 2. De effecten van de maatregelen raken uitgewerkt. De vergroening naar A/B label en de top 10 voor bedrijfsauto’s is doorgevoerd en levert an sich geen reductie op.
15
6. Maatregelen door directie goedgekeurd Het grootste besparingspotentieel blijft in het wagenpark zitten. De footprint over 2015 geeft aan dat dit 76% bedraagt van het totaal. Aangezien generieke maatregelen (A/B label, vergroening bedrijfswagens) redelijk zijn uitgenut, is als maatregel genomen het rijgedrag te beïnvloeden. Er is in mei een pilot gestart om met een 40 tal berijders het nieuwe rijden daadwerkelijk door te voeren. De besparing aan brandstof (en daarmee CO2) zal voor 50% ten bate komen van het bedrijf en 50% van de berijder. Om een goed beeld te krijgen van wat haalbaar is, wordt bewust geen gebruik gemaak t van fabrieksopgaven van verbruikscijfers. Via onze leasemaatschappij WEVI kan inzicht gekregen worden in de gemiddelde verbruikscijfers van een type auto (via TNO). Via een App kan de berijder zien hoe goed hij/zij scoort ten opzichte van het gemiddelde verbruik. De pillot was voor een half jaar bedoeld, maar door wat onzuiverheden in cijfers, is de periode verlengt tot juni 2016. Tussentijdse cijfers tonen aan dat bewust rijgedrag kan leiden tot 7 a 8% reductie op geel kenteken. De doelstelling:
De relatieve CO2 uitstoot van VolkerRail in de periode 2015-2018 per jaar met 1% reduceren zodat de relatieve CO2 uitstoot van VolkerRail in Q4 2018 3% lager is. lijkt in dat opzicht een reëele doelstelling.
16
