Geachte relatie,
Publieksbereik
Graag presenteren wij hierbij het Jaarverslag 2011 van het Stadsmuseum Zoetermeer. Het mooie aan het maken van een jaarverslag is dat je weer even stil mag staan bij alles dat zich het jaar ervoor heeft afgespeeld en je je mag verwonderen over de vele activiteiten, evenementen en bijzondere momenten die hebben plaatsgevonden.
In 2011 hebben de tentoonstellingen en activiteiten van het Stadsmuseum Zoetermeer 8705 bezoekers getrokken, waarbij vooral de tentoonstelling Mona Lisa Mania De bizarre wereld van Mona Lisa in kunst, kitsch en koopwaar op veel landelijke belangstelling mocht rekenen. Uit de missie en visie van het museum blijkt de ambitie om te groeien. Bij voorkeur in een nieuw gebouw op een andere locatie. In de huidige situatie wil het museum deze groei bereiken vanuit de eigen kernkwaliteiten, met zijn collectie, met afwisselende en aansprekende tijdelijke tentoonstellingen, flankerende manifestaties en aantrekkelijke activiteiten. Het museum beoogt hiermee een duurzame binding met bezoekers aan te gaan.
Het jaar 2011 was voor het museum een succesvol jaar. Goede bezoekersaantallen, mooie projecten die recht deden aan de missie en visie van het museum, een bijzondere collectie glas-in-lood ramen in langdurig bruikleen en flinke stappen in de richting van de realisatie van een lang gekoesterde droom: de verhuizing naar een nieuw gebouw op een nieuwe locatie om het succesvolle beleid van het museum breder uit te kunnen dragen en een groter publiek te bereiken. Begin 2012 is deze droom dichterbij gekomen doordat de gemeenteraad van Zoetermeer akkoord heeft gegeven op het uitwerken van een Voorlopig Ontwerp voor ‘Zoetermeer Centraal, het Stadsforum van de 21ste eeuw’, waarin het Stadsmuseum, de bibliotheek en horeca zullen worden gehuisvest. Het Stadsmuseum Zoetermeer heeft met een geringe structurele subsidie, in 2011 opnieuw bewezen een plek te zijn waarvan, ondanks de bescheiden schaal ervan, impulsen uitgaan naar zowel de stad zelf, als naar de Nederlandse museumwereld. Aldus een cultureel kapitaal opbouwend dat in de toekomst alleen maar in waarde zal toenemen. Niettegenstaande goed bezochte tentoonstellingen, een hernieuwde museumregistratie vanwege het op verantwoorde wijze vervullen van de museale taak, een toename in publieksen educatieve activiteiten en een intensivering van samenwerking met culturele en maatschappelijke partners in de stad en daarbuiten, stapelden zich ook donkere wolkjes op die te maken hadden met de kredietcrisis en financiële onzekerheid.
Het museum beschikt over een publieksenquêteformulier om samenstelling van het (individuele) publiek, herkomst, leeftijd, geslacht etc te meten en om meningen te peilen. Gemeten uit de enquête (220 mensen) over een periode van 7 maanden (juni t/m november 2011) blijkt het volgende voorzichtige (niet absolute) bezoekersprofiel: 32.73 % man, 67.27 % vrouw 7.73 % tussen 0 en 17 jaar 15.45 % tussen 18 en 39 jaar 50.91 % tussen 40 en 64 jaar 25.91 % 65 jaar en ouder 47.73 % niet afkomstig uit Zoetermeer 52.27 % afkomstig uit Zoetermeer
De tentoonstellingen Iets meer dan de helft van de bezoekers komt voor de eerste keer en de andere helft betreft van het museum worden herhaalbezoek. gemiddeld gewaardeerd
Ondanks het feit dat er in 2011 eenmalig € 35.000 aan subsidie is bijgepast t.b.v. de instandhouding van het bestaande museum, was het museum ook in het verslagjaar voor de financiering van al zijn producten aangewezen op externe financiering, terwijl de fondsen sponsormarkt aan het krimpen was en is. Waar het museum tot 2010 nog vier tentoonstellingen per jaar produceerde, heeft het daarom met ingang van 2011 besloten om dit aantal te reduceren tot maximaal drie. Liever toont het museum drie grotere en langdurende tentoonstellingen met veel publieksactiviteiten dan vier kleinere waar noodgedwongen in het uitvoerende budget is gekort. Wij zijn alles met alles bijzonder trots op het feit dat we in 2011 8705 bezoekers in ons museum met 194 m2 publieksruimte mochten ontvangen. Een prestatie die we zonder de tomeloze inzet van de medewerkers, vrijwilligers en andere betrokkenen niet hadden kunnen realiseren.
Jouetta van der Ploeg, directeur
Het aantal MJK-houders dat het museum in de periode 2010 en 2011 heeft bezocht is met een 7,9 en de totale relatief hoog (bijna 14%). Dit heeft te maken gehad met landelijke publiciteit en aandacht museumervaring en in het Museumjaarkaart Magazine. Hieruit zou voorzichtig de conclusie getrokken kunnen ontvangst met een 8,2. worden dat het museum de kerngroep van intensieve cultuurgebruikers goed begint te bereiken. Het bereik onder scholieren groeit voorzichtig (2010:14,8 % en in 2011:15,9%) door een intensievere programmering. In 2011 is het museum gestart met het aantrekken van een nieuwe doelgroep door voor de allerjongsten een keer in de maand een apart kinderatelier verzorgen, waar workshops en cursussen voor kinderen t/m 12 jaar worden georganiseerd onder leiding van een deskundige museumdocent. Met de Sport- en Cultuurcheque konden kinderen die in 2011 acht jaar werden of waren, gratis deelnemen aan deze ateliers. Deze kinderateliers werden niet goed bezocht. Toch meent het museum dat het hierin lange adem moet tonen. Als het idee eenmaal is ingeburgerd dat er eens in de maand een leuke kinderactiviteit op zondag in het museum wordt aangeboden, zal naar verwachting de belangstelling toenemen.
In dienst van de democratie.
Mona Lisa Mania.
De AIVD open waar het kan gesloten waar het moet
De bizarre wereld van Mona Lisa in kunst, kitsch en koopwaar
15-10-10 t/m 06-03-11
18-03-11 t/m 11-09-11
Totaal aantal bezoekers: 6.039, waarvan in 2011: 1.955. Op 1 maart werd de 6000ste bezoeker aan de tentoonstelling feestelijk onthaald. “Een beetje beduusd kijkt de 9-jarige Lucas van der Burg van onder een heuse spionnenhoed rond. Het jongetje uit Bergschenhoek wist niet wat hem overkwam toen hij klokslag 13.15 uur samen met zijn oma het Stadsmuseum instapte. In het museum werd Lucas opgewacht door een heus ontvangstcomité want Lucas bleek de 6000ste bezoeker van de tentoonstelling te zijn.”
De Mona Lisa is het beroemdste portret ter wereld. Het hangt in museum het Louvre in Parijs. Het is een topvoorbeeld van kunst met een grote ‘K’. Rob Kooyman woont in Zoetermeer. Hij is gefascineerd door de Mona Lisa. Hij verzamelt al jaren alles wat met de Mona Lisa te maken heeft. Op zijn zolder heeft hij een eigen museum vol Mona Lisa memorabilia. Zijn collectie, een van de grootste Mona Lisa collecties ter wereld, was te zien op de tentoonstelling ‘Mona Lisa Mania’ in het Stadsmuseum Zoetermeer. De tentoonstelling behandelde tegelijkertijd het universele thema ‘verzamelen’. Wat beweegt een verzamelaar en hoe uit die passie zich?
Voor meer informatie over deze tentoonstelling zie Jaarrapportage 2010.
Educatief aanbod in het kader van de expositie
De tentoonstelling is in kleinere vorm heropgebouwd in het gebouw van de AIVD aan de Europaweg in Zoetermeer.
Speurtocht ‘Het mysterie van Mona Lisa’ Met behulp van deze speurtocht konden kinderen erachter komen wat het geheim achter Mona Lisa’s mysterieuze glimlach is. Bij inlevering van een bon uit het Speelmeerpaspoort (tijdens de zomervakantie) was deze speurtocht gratis te verkrijgen. Wanneer de kinderen het speurspel goed hadden gedaan mochten ze gratis meedoen aan de workshop ‘Ik zie, ik zie …wat Mona Lisa ziet!’.
“Tijdens de monumentendagen heb ik kennis gemaakt met dit museum. Heel verrassend. Zeker de Mona Lisa tentoonstelling. Nu ben ik van plan hier meer te komen.”
Mona Lisa Mania: educatief project voor groep 7 en 8 uit het basisonderwijs
“Ik vond het Dit educatieve project bestond uit drie onderdelen: een super leuke De introductieles in de klas met een lees-en-werkblad met opdrachten; tentoonstelling! De kernles in het museum waar de leerlingen met praktische opdrachten kennis maakten Ik heb veel geleerd, met de Mona Lisa verzameling van Rob Kooyman; de MP3 tour was De reflectieles in de klas met een verwerkingsopdracht. informeel en grappig.” Het project was opgebouwd rondom de volgende leervraag en leerdoelen: Leervraag: Waarom is de Mona Lisa zo beroemd dat ze op zoveel dingen is afgebeeld? Drie leerdoelen: De leerlingen leren wat en wie de Mona Lisa is; De leerlingen leren het verschil tussen kunst en kitsch; De leerlingen leren over de beweegredenen van een verzamelaar.
Kinderworkshop ‘Ik zie, ik zie….wat Mona Lisa ziet’ In de mei - en in de zomervakantie werd de speciale workshop ‘Ik zie, ik zie…wat Mona Lisa ziet’ aangeboden. Kinderen konden de wereld door de ogen van Mona Lisa bekijken en vertaalden dit met behulp van allerlei knutselmaterialen in een kijkdoos. Ze konden hun ideeën de vrije loop laten en zelf creatief aan de slag gaan. De workshop was bestemd voor kinderen van 6 tot en met 12 jaar.
Publieksactiviteiten in het kader van de expositie Het Mona Lisa Mania ABC Boekje en de Audiotour Rob Kooyman vertelde in de audiotour over de achtergrond van zijn verzameling en deelde verhalen en anekdotes over de hoogtepunten uit zijn verzameling. In het bij de tentoonstelling uitgebrachte boekje ‘Mona Lisa Mania ABC’ werd het onderwerp uitgediept.
Nationaal Museumweekend In 2011 deden meer dan 500 musea mee aan het Museumweekend met activiteiten in en rondom musea in het hele land. Ook het Stadsmuseum Zoetermeer participeerde en was op 2 en 3 april van 11.00 tot en met 17.00 uur gratis open. Tegen de achtergrond van de tentoonstelling bood het museum tijdens het weekend het
“Dit vond ik een unieke ervaring en dat terwijl ik al heel veel musea heb bezocht. Toppie hoor! “ “Heel mooie collectie van Mona Lisa in allerlei vormen en gedaanten. Uitleg van de verzamelaar geeft extra kijkje in de achtergronden. Leuk! “ “We hebben met ons 3-en de Mona Lisa speurtocht gedaan. Heel erg leuk en wat een bijzondere verzameling.”
Speurspel ‘Het Mysterie van Mona Lisa’ aan en was verzamelaar Rob kooyman aanwezig om persoonlijk alles over zijn passie te vertellen en om bezoekers wegwijs te maken door zijn collectie. Ook kon men zich laten fotograferen als de Mona Lisa. In de tuin van het museum trakteerde kunstenares Marijke Wijgerinck de bezoeker op een reis langs de iconen uit de kunstgeschiedenis in het project ‘Het museum van landschap tot landart’. 147 bezoekers.
Het Verzamelkabinet Het Stadsmuseum Zoetermeer besteedt sinds 2011 naar aanleiding van de Mona Lisa memorabilia verzameling van de Zoetermeerse Rob Kooyman, in een speciaal Verzamelkabinet aandacht aan bijzondere verzamelingen van Zoetermeerders. Wegens grote belangstelling van pers en publiek heeft het museum besloten deze gangvitrine permanent tot Verzamelkabinet in te richten en beschikbaar te stellen aan Zoetermeerse verzamelaars.
Mona kleurt oranje op Koninginnedag! Op Koninginnedag (za 30 april) was het Stadsmuseum Zoetermeer van 10.00 -17.00 uur open. Rondom de tentoonstelling ‘Mona Lisa Mania’ werden allerlei oranje activiteiten georganiseerd. Bezoekers konden meedoen aan ‘Oranje Mona’ door zichzelf op de foto te laten zetten als oranje Mona Lisa. De foto’s werden op de Facebookpagina van het Stadsmuseum Zoetermeer geplaatst. Voor kinderen was er het speurspel ‘Het mysterie van Mona Lisa’. Er was een Mona Lisa kraam waar voorbijgangers gadgets konden kopen, een enorme Mona Lisa puzzel waar aan mee gepuzzeld kon worden en in de tuin kon een kopje koffie of oranje limonade gedronken worden. 360 bezoekers.
Open Monumentendag
“Voor de 2de keer . een bezoek aan de Mona Lisa met 2 kleindochters. Leuk met speurtocht! “
Op Open Monumentendag 10 september was het Stadsmuseum Zoetermeer wederom gratis geopend. Bezoekers konden de tentoonstelling ‘Mona Lisa Mania’ bekijken. Het was het laatste weekend dat de tentoonstelling te zien was! In de prachtige tuin van het museum werd traditiegetrouw een grote boekenmarkt gehouden. Er was voor elke lees- en boekenliefhebber wel wat bij. Dit jaar was er voor het eerst een speciale hoek voor kinderboeken en voor atlassen. Ook voor verzamelaars was de boekenmarkt interessant. De opbrengst kwam geheel ten goede aan het museum. 435 bezoekers.
Landelijke schrijfwedstrijd “Op een speelse manier in samenwerking met de Openbare Bibliotheek Zoetermeer bleken de kinderen het wel In het kader van de tentoonstelling ‘Mona Lisa Mania’ schreven het museum en de bibliodegelijk tot zich te hebben theek een reisverhalenwedstrijd uit, waarin de naam ‘Mona Lisa’ minimaal 1 keer moest genomen.” voorkomen. Conservator Marjonne Kubbe van Dijk zat in de jury. De eerste prijs: twee “21 kinderen hebben een uur van alles geleerd over de Mona Lisa. Ze vonden het allemaal erg leuk.”
tickets naar Parijs vanaf een Nederlands opstapstation van de Thalys. De tweede prijs: een kunsthistorisch boek over de Renaissance. De derde prijs: een mooie fles Mona Lisa wijn. Voor de 10 beste inzendingen was er daarnaast een extra prijs: deze verhalen zijn gebundeld en uitgegeven door uitgeverij Free Musketeers uit Zoetermeer.
Verkoop tentoonstelling aan Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn
Het Stadsmuseum Zoetermeer heeft de tentoonstelling ‘Mona Lisa Mania’ doorverkocht “Weer zo’n verrassende aan het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn. Daar is deze expositie met de indrukStadsmuseum expo! “ wekkende verzameling van een Zoetermeerse inwoner een tweede leven gaan leiden en als één van de drie openingstentoonstellingen in het nieuwe pand van dit museum getoond. De tentoonstelling en de bijbehorende activiteiten zijn mogelijk gemaakt door: Het Fonds1818, de Openbare Bibliotheek en de Gemeente Zoetermeer.
Totaal aantal bezoekers: 3948
De Zoetermeerse Elisabeth van Put-Gilin verzamelt al 15 jaar alles dat met Goethe of Weimar te maken heeft. In aansluiting op de tentoonstelling ‘Mona Lisa Mania’ richtte zij in het Stadsmuseum Zoetermeer een speciaal Goethekabinet in (18-3 t/m 5-6). Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) was een Duits wetenschapper, toneelschrijver, romanschrijver, filosoof, dichter, natuuronderzoeker en staatsman. Hij schreef onder meer Faust, Die Leiden des Jungen Werthers en Zur Farbenlehre.
• 12 mei: Lezing ‘De vrouwen rondom Goethe’ in het Stadsmuseum Zoetermeer Op donderdag 12 mei gaf Goethe-kenner Elisabeth van Put-Gilin een lezing in het Stadsmuseum Zoetermeer en nam zij belangstellenden mee naar Weimar. Zij dook in het leven van Goethe, waarbij de vrouwen in zijn leven bijzondere aandacht kregen. Na Elisabeth van Put-Gilin, was de Zoetermeerse verzamelaar Eelco van Duijne aan de beurt om het Verzamelkabinet in het museum in te richten (5-6 t/m 31-7). Het Verzamelkabinet werd omgedoopt tot Zoetermeerkabinet en stond in het teken van Zoetermeer gadgets. Eelco is nieuwsgierig naar alles wat in de stad gemaakt en uitgebracht wordt. Sinds 1991 verzamelt hij daarom alles wat met Zoetermeer te maken heeft. Dit heeft geresulteerd in een markante verzameling van Zoetermeer objecten als buttons, pennen, koffiemokken enz. Maar hij heeft ook oude ansichtkaarten, plattegronden, een verzameling boeken, posters, foto’s, schilderijen en bouwtekeningen van projecten in de stad.
“Mijn eerste Dinky kreeg Van 1 augustus tot 11 september liet Dinky Toy verzamelaar Jaap Bruins zijn verzameling ik van een tante in 1951. in het museum zien. Hij zegt hierover: “Mijn collectie modelauto’s die ik in 60 jaar verzamelde, Ik weet nog precies dat is opgelopen tot ruim 1000 modellen. Hiervan zijn 250 Dinky Toys.” Het Verzamelkabinet stond daarna helemaal in het teken van de kurkentrekkers van verzamelaar Bert Staalman (13-9 t/m 18-12). Hij verzamelt al 20 jaar en heeft ongeveer 500 kurkentrekkers in zijn collectie. De topstukken, waaronder twee kurkentrekkers van rond 1500, waren in het Verzamelkabinet te zien. Bert Staalman is een breed verzamelaar, zoals dat heet. Dat houdt in dat hij niet specifiek een bepaald soort verzamelt. Er zijn verzamelaars die alleen kurkentrekkers uit een bepaald land, alleen gemaakt van zilver, alleen boor- of hevelkurkentrekkers, of alleen met hout- of dierfiguren verzamelen. Staalman verzamelt echter alle kurkentrekkers die hij mooi vindt. Zijn eerste kurkentrekker kocht hij voor 2 gulden vijftig bij de Pelgrimshoeve in Zoetermeer. Tegenwoordig koopt hij veel via Marktplaats. Eind 2011 (18-12 t/m 12 -2 -2012) waren er Delftsblauwe kruikjes in het Verzamelkabinet te zien. De kruikjes kwamen uit de verzameling van Hans Erkens, die in 1974 zijn eerste kruikje kocht met als onderwerp de Elfstedentocht. Inmiddels heeft hij ruim 150 Delftsblauwe kruikjes, die niet groter zijn dan 20 cm. De kruikjes zijn uitgegeven door fabrieken en bedrijven als Batavus, Bols, KLM en Plateelfabrieken als Delfts Schoonhoven en Zenith Gouda.
we de Austin A 30 bij de firma Drupsteen in Hasselt in Overijssel hebben gekocht. De laatste jaren, nu we meer ruimte in huis hebben, is mijn verzameling modelauto’s behoorlijk uitgebreid”.
Secret City Zoetermeer
Educatief aanbod in het kader van de expositie
De stad op een mysterieuze manier in beeld gebracht 16-09-2011 t/m 29-01-2012 In de tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’ in het Stadsmuseum Zoetermeer boden de Britse fotograaf en digitaal kunstenaar Andrew Brooks en curator Andy Brydon bewoners een nieuwe manier om hun stad te verkennen, ontdekken en beleven en nieuwe verhalen en herinneringen te creëren. Het award-winning duo Brooks en Brydon werkt sinds 2008 samen in het project ‘Secret Cities’. Hierbij zijn zij in Manchester, Edinburgh en Liverpool op zoek gegaan naar schijnbaar onbetekenende plekken en ruimtes in een stad, waar je zo aan voorbij zou lopen of waar je eigenlijk niet mag komen. Zij maken met behulp van aanwijzingen en verhalen van stadsbewoners indrukwekkende en mysterieus aandoende foto’s van hun reis achter de schermen van de stad. In onze geglobaliseerde wereld verliezen steden hun specifieke kenmerken. Want de moderne stad wordt eindeloos gekopieerd overal ter wereld en historische plekken en plaatsen van herinnering verdwijnen. Deze steden lopen door hun uniformiteit het risico om de band met bewoners, hun verleden en heden kwijt te raken.
“Door deze . tentoonstelling heb ik een wat positievere kijk op Zoetermeer gekregen. Mooie foto’s.”
Het Stadsmuseum Zoetermeer heeft Brooks en Brydon gevraagd om hun succesvolle project in Zoetermeer voort te zetten. In de zomer van 2011 hebben zij met bewoners de stad verkend en het resultaat van hun gezamenlijke ontdekkingstocht was te zien in de tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’.
De dualiteit van Zoetermeer, een moderne geplande en betonnen stad rondom een verborgen historische kern, werd op onnavolgbare wijze in beeld gebracht. Elk monumentaal werk is opgebouwd uit honderden foto’s die vanuit verschillende standpunten “Secret City” is zeker zijn genomen en gezamenlijk het authentieke karakter van bijzondere plekken in de stad een inspirerende tot uitdrukking brengen.
tentoonstelling om Zoetermeer eens van een andere kant te bekijken. Misschien ga ik er nog wel een verhaal over schrijven.”
Brooks en Brydon hebben op hun ontdekkingstocht door Zoetermeer vele interessante stadsbewoners ontmoet en met hen samengewerkt en hun verhalen opgetekend. Zo hebben ze de klokkentoren van de Oude Kerk verkend, zijn in de afgesloten Watertoren geweest, hebben een metershoge hijskraan in de nieuwbouwwijk Oosterheem beklommen en hebben in de streng beveiligde en geconditioneerde fabriek van Nutricia gefotografeerd. De tentoonstelling toonde prachtige beelden en spoorde bezoekers aan om zich te ver-
“Bijzondere mystieke diepen in de vergeten geschiedenissen en levende verhalen van hun omgeving. Een foto’s. Leuk om te zien belangrijk onderdeel van de expositie was een kabinet met foto’s en verhalen gemaakt zo van je eigen stad.” door bewoners van verborgen en bijzondere plekken in de stad. Nieuwe foto’s met verhalen konden tijdens de duur van de tentoonstelling worden toegevoegd. Deze inbreng zal ook in de catalogus terug te vinden zijn (die als gevolg hiervan pas na afloop van de tentoonstelling in 2012 zal worden geproduceerd).
‘Ik zie, ik zie… het geheim’, Kerstvakantie activiteit voor kinderen in het Stadsmuseum Zoetermeer In de kerstvakantie konden kinderen van 6-12 jaar in het Stadsmuseum Zoetermeer de workshop ‘Ik zie, ik zie… het geheim’ doen. De workshops werden georganiseerd bij de tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’. Kinderen maakten kennis met bijzondere gebouwen en kunstwerken uit Zoetermeer en gingen zelf creatief aan de slag. De workshop ‘Ik zie, ik zie…het geheim’ was een vervolg op de succesvolle workshops “Mooie foto’s en ‘ik zie, ik zie…wat Mona Lisa ziet’. compliment voor
de tekstschrijver. Weer een nieuw verhaal Voortgezet Onderwijs: 1VMBO, 2VMBO, VMBO-LWOO, Atrium, NT-2klas over Zoetermeer Het educatieve programma richtte zich op de combinatie muziek en kunst. De leerlingen in oorlogstijd geleerd.” Educatieve Muziekopdracht Secret City Zoetermeer
werden uitgedaagd om naar tien muziekfragmenten te luisteren en deze fragmenten te koppelen aan de foto’s in de tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’. Muziek is emotie en de foto’s roepen ook bepaalde emoties op, die voor ieder verschillend kunnen zijn. De muziekfragmenten waren zeer divers van aard (van Top40-nummers tot hardrock en klassiek), maar hadden allemaal op de een of andere manier een link met het thema ‘stad’.
“Wat een prachtige tentoonstelling. Mooie, bijzondere foto’s en erg interessant om de verhalen erbij te lezen! Hanna Nijenhuis, 3de klas van het Dalton College uit Den Haag heeft op eigen initiatief en Ook een fijne, rustige opzet vanuit belangstelling geholpen bij het ontvangen van de N2T Schakelklas in het museum: van de tentoonstelling. Wij hebben genoten!” “Deze herfst bracht de Schakelklas weer een bezoek aan het Stadsmuseum Zoetermeer en ik was erbij. In de Schakelklas zitten kinderen die de Nederlandse taal nog niet goed kunnen spreken. Deze kinderen zijn allemaal naar Nederland gekomen om verschillende redenen. Zo was er een meisje uit Somalië dat vanuit de middle of nowhere is gedropt bij haar vader in Zoetermeer, die ze toen voor het eerst zag. Ze was nog nooit naar school geweest in haar leven, en dus compleet analfabeet. De Schakelklas geeft haar de mogelijkheid om goed Nederlands te leren spreken en zo hier een leven op te bouwen. In het museum hebben de kinderen uit de Schakelklas gewerkt met de tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’. Deze tentoonstelling bestaat uit foto’s van ‘verborgen’ plekken in Zoetermeer. De kunstenaars, Andrew Brooks en Andy Brydon, hebben deze plekken zo vastgelegd dat ik echt verbaasd was dat de foto’s in Zoetermeer zijn genomen. Nadat iedereen even de tijd had gekregen om de foto’s te bewonderen, kregen de kinderen verschillende soorten muziek te horen. Bij elk liedje moesten ze opschrijven welke foto ze er het best bij vonden passen, en waarom. De muziek varieerde van Bruno Mars tot Vivaldi’s vier jaargetijden, en iedereen kon wel een nummer vinden dat volgens hem of haar perfect bij een foto paste. Ik vond het heel bijzonder om de Schakelklas bezig te zien in het museum. Wanneer ik met mijn klas naar een museum ga voor school, is de helft ongeïnteresseerd en de andere helft bezig met andere dingen. Maar de kinderen uit de Schakelklas deden vrolijk mee met de opdracht en ze waren oprecht geïnteresseerd. Zo was het meisje dat nog nooit naar school was geweest duidelijk heel blij dat ze de kans had om in deze klas te zitten, en om een programma te volgen in het museum. Tijdens wiskunde denk ik daar nog wel eens aan”.
Nieuwe media Speciaal voor de tentoonstelling werd een Facebook pagina aangemaakt: www.facebook.com/secretcityzoetermeer, om geïnteresseerden continue op de hoogte te houden. De pagina heeft 200 fans.
.
Uitwisselingsproject Breaking Down Walls, Alfrink College In de periode 10-14 oktober had de tweetalige afdeling van het Alfrink College een uitwisselingsproject met leerlingen uit Engeland, Frankrijk en Zweden. Zestig derdeklassers
en vijfentwintig buitenlandse leerlingen deden in die periode in 5 groepen verschillende opdrachten in het kader van het thema ‘Secret City Zoetermeer’. De leerlingen deden een fotografieworkshop met Theo Jansen, bezochten geheime plekken in de stad en deden de muziekopdracht in de tentoonstelling.
Kunsthappen 2011 Stadsmuseum Zoetermeer doet elk jaar mee aan Kunsthappen, het programma waarbij leerlingen 3VMBO, 4HAVO en 4/5VWO de vijf grote culturele instellingen in Zoetermeer bezoeken om kennis te maken met het culturele aanbod en om kunst te ‘proeven’. In september 2011, tijdens Kunsthappen, was is in het Stadsmuseum Zoetermeer de expositie ‘Secret City Zoetermeer’ te zien. De leerlingen deden de muziekopdracht en de leerling met de beste antwoorden en motivatie (een leerlinge uit 4VWO van het Picasso Lyceum) kreeg een Fine Art Print met handtekening van een van de foto’s van Andrew Brooks.
Duo-tentoonstelling Stichting Terra Art Projects In aansluiting op de tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’ in het Stadsmuseum was er in de weekenden van 26 november t/m 18 december 2011 de foto-expositie ‘Zoetermeer, maar anders’ te zien in kunsthal TERRATORIUM. De expositie die werd georganiseerd door Fotowerk in samenwerking met Stichting Terra Art Projects toonde de stad Zoetermeer zoals deze niet eerder werd vertoond. Herkenbare Zoetermeerse situaties werden vervreemd door surrealistische, magisch-realistische of absurdistische effecten toe te voegen aan eigentijdse opnamen. In totaal werden 60 foto’s in grote formaten (van 1 tot 2 m²) en fotoprojecties getoond. De bewerkte beelden verwezen naar het verleden en de toekomst van Zoetermeer en naar stromingen in de beeldende kunst. De tentoonstelling in het Stadsmuseum toonde juist de niet herkenbare, geheime plekken in de stad.
Cultuur op Zondag ‘Loungen in de City’ in het Stadsmuseum Zoetermeer Publieksactiviteiten in het kader van de expositie Fotografieworkshops Fotowerk Zoetermeer en Erasmus College Zoetermeer “Prachtige combinatie . van mooie foto’s maken en moderne computertechnieken toepassen. Ben gestimuleerd om de workshop bij Terra te doen.” “Prachtige foto’s en onvoorstelbaar mooie teksten. De Bibliotheek is best een beetje trots samen te mogen werken in dit project.”
Andrew Brooks en Andy Brydon gaven op een aantal data in juni 2011 speciaal voor leerlingen van het Erasmus College en deelnemers van de Zoetermeerse Fotogroep Fotowerk de workshop ‘Secret City Zoetermeer’. Het was een cursus digitale fotografie en fotobewerking met als onderwerp: ‘Jouw geheime plekken in Zoetermeer’. De workshops vonden plaats in de Openbare bibliotheek. Stichting Terra Art Projects organiseerde tijdens het Thrillerfestival in november 2 eigen workshops fotografie. De resultaten hiervan werden in het museum getoond. Uit: Barometer van het Stadsgevoel (Ploeg, J.v.d., in: Kistemaker, R.E. (ed), Barometer van het stadsgevoel, werkdocument Netwerk Nederlandse Stadsmusea 2011, 2011):
‘Onze huidige tentoonstelling heet ‘Secret City Zoetermeer’. Daarvoor zijn de Britse fotograaf en digitaal kunstenaar Andrew Brooks en curator Andy Brydon op zoek gegaan naar schijnbaar onbetekenende plekken in de stad. Dat deden ze samen met onder meer jongeren en amateurfotografen die waren uitgenodigd voor een “Apart, vernieuwend, fotoworkshop. Brooks heeft de plekken heel mysterieus experimenteel.” in beeld gebracht, telkens een fotoshop van meer dan honderd foto’s. Dat is het dragende verhaal in de tentoonstelling. Deelnemers fotografeerden daarnaast hun eigen geheime plekken, maar die zitten in een diepere laag, in lades.’ Levert het waardevolle herinneringen op? ‘Aanvankelijk reageerden de jongeren heel negatief op de vraag wat ze met Zoetermeer hebben. ‘We willen er zo snel mogelijk weg’. Totdat er een meisje opstond die zei: er was zo’n fijne speelplek, ergens onder de grond waar kinderen echt op de eerste plaats kwamen. Anderen herinnerden zich dat plotseling ook. We zijn toen met z’n allen gaan kijken. Het was dicht, we hebben de sleutel gevraagd. Een onooglijke plek, maar de jongeren stonden daar met tranen in hun ogen.’ Interview: Jaco Alberts, 2011
Op zondagmiddag 6 november was het Cultuur op Zondag in het Stadsmuseum Zoetermeer. Het museum stond die dag in het teken van de bijzondere aantrekkingskracht tussen muziek en fotografie. Tegen de achtergrond van de foto’s van Andrew Brooks, gaven Wim Ninaber op saxofoon, Thera Hoekstra op viool en Erwin Beijersbergen op gitaar muzikale tours door de tentoonstelling. Ze lieten zich inspireren door de foto’s en gaven bijzondere akoestische mini-concerten bij elke foto van een ‘secret place’. Deze miniconcerten stelden de bezoeker in staat om de foto’s van Andrew Brooks op een andere manier te ervaren (47 deelnemers).
Vip-bijeenkomst Voor een klein museum gesitueerd in Zoetermeer met ook een landelijk bereik, zijn de openingen van tentoonstellingen en de speciale Vipbijeenkomsten een belangrijk instrument om extra publiek en aandacht te trekken. Zo organiseerde het museum in 2011 in de tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’ een exclusieve ontvangst voor het College van B&W en voor CEO’s en directeuren van bedrijven en instellingen uit Zoetermeer en de regio die betrekkingen onderhouden met Zoetermeer. Deze middag bood een unieke mogelijkheid om met collega’s in gesprek te komen tegen een indrukwekkende achtergrond (35 genodigden).
Landelijke schrijfwedstrijd in samenwerking met de Openbare Bibliotheek Zoetermeer Een geheimzinnig verhaal schrijven in een deprimerende tijd van het jaar. De tekst inleveren op de donkerste dag van het jaar (21 december 2011) en horen wie de prijs wint op Blue Monday (16 januari 2012), de derde maandag van januari die wereldwijd is uitgeroepen tot meest deprimerende dag van het jaar. Opwekkend? Nee, maar dat was ook niet de bedoeling. Schrijvers mochten zich juist laten inspireren door griezelige, treurige en deprimerende omstandigheden. De tentoonstelling en de De wedstrijd maakte onderdeel uit van het Thrillerfestival Zoetermeer en sloot ook aan bij de tentoonstelling in het Stadsmuseum Zoetermeer: ‘Secret City Zoetermeer’. De geheim- bijbehorende activiteiten zinnige foto’s van Andrew Brooks in het museum dienden als inspiratie voor de schrijvers zijn mogelijk gemaakt door: om hun verhaal op te baseren.
Het Fonds1818, de Gemeente Zoetermeer, Prijsuitreiking De eerste prijs was een fine art print van één van de kunstfoto’s uit de tentoonstelling. Stichting Terra Art Projects, Cat Hill uit Zoetermeer schreef het winnende verhaal ‘Tijd om thuis te komen’. Een boeiend De Openbare Bibliotheek Zoetermeer, en prachtig geschreven verhaal bij Brooks foto van het Buytenpark. Van Omme & De Groot B.V. Het Secret Cities concept is overgenomen door Museum Het Domein in Sittard. en het Prins Bernard Cultuurfonds Zuid-Holland. Totaal aantal bezoekers t/m 31 december: 2979
Media-aandacht
Onderwijsprojecten
Het mediabeleid van het museum is erop gericht om een positief beeld te scheppen en aandacht te vragen voor de ontwikkelingen, presentaties en activiteiten van het museum bij een breed publiek. Dit moet resulteren in een grotere naamsbekendheid en meer bezoekers.
Het educatieve beleid gericht op scholen is succesvol. Dit beleid werd in 2011 gecontinueerd en geïntensiveerd, onder meer door naast een structureel aanbod, het incidentele bij tentoonstellingsonderwerpen aansluitende aanbod te vergroten. Het volledige en permanente aanbod is te vinden op de website van het museum:
Rond de twee tot drie ‘grote’ tentoonstellingen per jaar wordt een intensiever promotiebeleid gevoerd met een landelijke verspreiding van affiches en gebruik van social media (facebook/twitter/website), waar mogelijk aangevuld met advertenties. De tentoonstellingsonderwerpen hebben altijd direct of indirect een relatie met Zoetermeer en/of haar inwoners, maar zijn daarnaast (vaak) ook voor een nationaal publiek interessant, met als resultaat dat het museum met regelmaat bovenlokale media aandacht krijgt. De tentoonstelling over de AIVD heeft in 2010 enorme media-aandacht gegenereerd. In 2011 werd door de schrijvende pers met name veel aandacht geschonken aan de 6000ste bezoeker van deze tentoonstelling. Ook de tentoonstelling ‘Mona Lisa Mania’ mocht zich verheugen op media belangstelling. In het Museumkaart Magazine werd een gratis advertentie opgenomen. De Postiljon besteedde 3 keer aandacht aan de tentoonstelling en het bijbehorende educatieve en publieksprogramma. Trouw, de Telegraaf en Koffie Max deden dit 1 keer, en het AD Haagsche Courant 15 keer. In het Streekblad verschenen 5 artikelen. RTV-West besteedde 2 keer aandacht aan ‘Mona Lisa Mania’. De tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’ mocht tevens op aanzienlijke belangstelling rekenen (26 aankondigingen en artikelen). De speciaal in het leven geroepen Facebookpagina heeft 200 fans, waaronder 88 uit Nederland en 81 uit het Verenigd Koninkrijk. 35 % van deze fans is tussen de 25 en 34 jaar oud. Ook adverteerde het museum in de Spits en verscheen er een artikel over het werk van Andrew Brooks (met aandacht voor Zoetermeer) op de US design site Fast Company. Daags na de opening van de tentoonstelling prijkte Brook’s foto van Snowworld op de middenpagina van NRC Next. Leden van de fotowerkgroep Fotowerk Zoetermeer die in het kader van de expositie een workshop bij Andrew Brooks hadden doorlopen zagen de resultaten van hun werk wekelijks in het Streekblad verschijnen, waarbij ook anderen werden opgeroepen om hun eigen geheime plek in Zoetermeer te fotograferen en de foto bij het museum in te leveren.
www.stadsmuseumzoetermeer.nl. Voor het incidentele aanbod worden scholen geïnformeerd door gerichte aanschrijvingen, folders en affiches. Inmiddels heeft het museum een vast aantal scholen (klassen) aan zich weten te binden die jaarlijks terugkomt om deel te nemen aan projecten. Het op jonge leeftijd kennis maken met musea is een belangrijke voorwaarde tot museumbezoek op latere leeftijd. Door dit educatieve aanbod investeert het museum dus ook in zijn toekomstige publiek. In 2011 hebben 954 leerlingen uit het voortgezet onderwijs en 428 kinderen uit het basisonderwijs aan educatieve activiteiten en projecten van het Stadsmuseum Zoetermeer deelgenomen.
161 kinderen hebben aan buitenschoolse educatieve activiteiten meegedaan.
Educatief materiaal • Kube van Dijk, M.: In Dienst van de democratie. De AIVD open waar het kan, gesloten waar het moet, Stadsmuseum Zoetermeer 2010. • Kube van Dijk, M.: Mona Lisa Mania ABC, Stadsmuseum Zoetermeer 2011 • Speurtocht ‘Het mysterie van Mona Lisa’ • Mona Lisa Mania: educatief project voor groep 7 en 8 uit het basisonderwijs, bestaande uit: 1. A3 poster 2. Flyer 3. Instructie docent 4. Lesbrief leerlingen
Publieksactiviteiten
Samenwerking
Naast het kernaanbod van tijdelijke tentoonstellingen en de vaste presentatie biedt het museum binnen zijn mogelijkheden een levendige en afwisselende randprogrammering aan van lezingen, workshops, concerten en andere culturele evenementen. Dit gebeurt zowel op eigen initiatief als in samenwerking met andere partijen in Zoetermeer. Waar mogelijk wordt aangehaakt bij landelijke en/of lokale manifestaties en festivals.
Het museum werkt samen met een grote diversiteit aan maatschappelijke organisaties. Versterking van het draagvlak van het museum en vergroting van het publieksbereik zijn daarbij de belangrijkste doelen. Tot de structurele activiteiten behoren de beschikbaarheidstelling van het museum als locatie voor cursussen en lezingen, feesten en partijen van zowel maatschappelijke organisaties als individuen.
1861 bezoekers hebben in 2011 deelgenomen aan de publieksactiviteiten en evenementen, zowel in het kader van tentoonstellingen als in het kader van losstaande activiteiten.
Verhuur en arrangementen In 2011 heeft het Historisch Genootschap vanuit het museum 23 keer wandel en/of
Feestelijke afsluiting tentoonstelling ‘In dienst van de democratie’ voor medewerkers AIVD en Stadsmuseum Zoetermeer
fietstochten georganiseerd en er 2 bijeenkomsten voor leden gehouden, met een totaal aantal deelnemers van 361 mensen.
Nationaal Museumweekend
Esquadraat Catering heeft het museum 3 keer gehuurd ten behoeve van een huwelijksvoltrekking.
Koninginnedag Verscheidene particulieren hebben het museum gehuurd voor familiefeesten- en bijeenLezing ‘Mona Lisa’ door verzamelaar Rob Kooyman
komsten.
Lezing ‘Vrouwen rondom Goethe’ door verzamelaar Elisabeth van Put
D66 heeft 2 keer van het museum gebruik gemaakt ten behoeve van een vergadering.
Kinderworkshops in het kader van tentoonstellingen
Lokale samenwerking
Kinderateliers op zondagen in het kader van de Sport- en Cultuurcheque Open Monumentendag Aansluiting Week van de Geschiedenis
Voor nevenprogramma’s bij tentoonstellingen werkte het museum in 2011 intensief samen met de Openbare Bibliotheek Zoetermeer en met de Stichting Terra Art Projects in Zoetermeer. Daarnaast maakte het museum ook in 2011 deel uit van het Cultureel Overleg Zoetermeer, waarin de directeuren en besturen van de belangrijkste culturele instellingen in Zoetermeer zijn vertegenwoordigd. Dit overleg beoogt – boven de grenzen van de eigen instellingen uit – in overleg met de gemeente Zoetermeer – het lokale cultuurbeleid verder in te vullen en samenwerkverbanden te versterken.
Workshops fotografie en fotobewerking
Cultuur op Zondag
Ook participeerde het museum in het verslagjaar in het jaarlijkse en stadsbreed gedragen Thrillerfestival Zoetermeer, een initiatief van de Rabobank Zoetermeer-Vlietstreek. Daarnaast nam het museum deel aan het door Floravontuur Promotie Zoetermeer geïnitieerde Cultuur op Zondag, aan Kaarsjesavond en aan landelijke evenementen als het Nationale Museumweekend, Open Monumentendag en De Week van de Geschiedenis. De directeur van het museum is jurylid van de Zoetermeerse publieksprijs Kunst en Cultuur en Lid van het Comité van Aanbeveling ‘Stedenband en Millenniumdoelen Zoetermeer’. De conservator van het museum was in 2011 jurylid bij de door de Openbare Bibliotheek Zoetermeer geïnitieerde ‘Mona Lisa’ reisverhalenwedstrijd.
Schrijfwedstrijden
Bovenlokale samenwerking
Rondleidingen en ontvangsten: Burgemeesters Haaglanden/Personeel Wereldwinkel Thrillerfestival Taxatiemiddag postzegels en munten
Vipbijeenkomst in het kader van ‘Secret City Zoetermeer’ in bijzijn van de Britse kunstenaar/fotograaf Andrew Brooks en curator Andy Brydon Jazz in de huiskamer Kaarsjesavond
De directeur van het museum is vanaf 2009 bestuurslid van de Nederlandse Museumvereniging en sinds 2010 National Correspondent en Jurylid van het Europees Museum Forum. Het museum maakt bovendien sinds 2009 deel uit van het Informele Netwerk Stadsmusea, een initiatief van het Amsterdam Museum. Deze nationale en internationale contacten zorgen ervoor dat het Stadsmuseum Zoetermeer onderdeel uitmaakt van een netwerk van musea dat zich bezighoudt met innovatie en maatschappelijke verantwoording. Deze open en nieuwsgierige houding vertaalt zich in het museumbeleid, waarbij het museum bereid is om zijn eigen functioneren onder de loep te nemen en te experimenteren, om zodoende bij te dragen aan de consolidatie van een sector in beweging.
Vriendenvereniging Het museum heeft een Vriendenstichting die ca.130 leden telt. De Stichting Vrienden van het Stadsmuseum Zoetermeer werd in 1999 opgericht met als doel om de belangen van het Stadsmuseum Zoetermeer te behartigen in materiële en immateriële zin alsmede het bevorderen en creëren van belangstelling voor het Stadsmuseum in de ruimste zin des woord. Voor de Vrienden van het Stadsmuseum was het wederom een betrekkelijk rustig jaar, in afwachting van definitieve besluitvorming over de realisering van een nieuw onderkomen voor het museum. De Vrienden leverden hun bijdrage aan het welslagen van de boekenmarkt en van de traditionele kaarsjesavond. Een deel van het jaar verzorgden zij in de persoon van Leon van den Berg (fotografie) en Tycho Huijts (tekst) een tweewekelijkse rubriek in het Streekblad waarin ingezoomd werd op het in 2011 ingevoerde Verzamelkabinet. Tijdens de jaarlijkse Vriendenborrel werd onder het genot van een glas wijn en een hapje ‘de stand van het museum’ besproken. Eind 2011 bestond het bestuur van de Vrienden uit Jaap Keereweer, Gerard van der Vliet, Henk de Wit, Wolfram Querfurth en Tycho Huijts. De Vriendenbijdragen werden in 2011 besteed aan het mogelijk maken van het bijwonen van conferenties en symposia van het personeel en aan het ‘belonen’ van vrijwillige medewerkers door middel van een kerstpakket.
Wetenschap Het Stadsmuseum Zoetermeer is een museum met een beperkte wetenschappelijke functie. Het beschikt noch over de collectie, noch over de middelen, noch over de personele bezetting voor het verrichten van uitgebreid en structureel wetenschappelijk onderzoek. Desondanks wordt het doen van onderzoek als een belangrijke taak gezien, met name daar waar het gaat om het vergroten van kennis over de eigen stad en het samen met inwoners onderzoeken van de identiteiten van deze stad. Het museum initieert in dit kader en met deze opdracht dan ook regelmatig projecten en tentoonstellingen. De analyse van de resultaten en het plaatsen van deze gegevens in een grotere context wordt door de directeur en conservator in gezamenlijkheid gedaan met specifieke onderzoeksinstituten, zoals universiteiten en erfgoedinstellingen. Daarnaast verricht het museum ook onderzoek, veelal uitgevoerd door derden, naar specifieke tentoonstellingsonderwerpen, waarover het publicaties uitbrengt. In 2011 heeft het museum met 3 artikelen bijgedragen aan de boekpublicatie ‘Barometer van het Stadsgevoel’ (R.E. (ed), Barometer van het stadsgevoel, werkdocument Netwerk Nederlandse Stadsmusea 2011, 2011). Ook heeft het Stadsmuseum Zoetermeer in 2011 een artikel aangeleverd voor een internetpublicatie die in 2012 zal verschijnen in het kader van het in 2010 gehouden symposium ‘City Museums on the move, a dialogue between professionals from African countries, the Netherlands and Belgium’, Amsterdam Historisch Museum. De tentoonstelling ‘Secret City Zoetermeer’ (2011) was een voorbeeld van hoe bewoners en professionals gezamenlijk op erfgoedavontuur een stad kunnen ontdekken en nieuwe verhalen aan een stad kunnen toevoegen. De expositie toonde hoe betrokkenheid van bewoners en creativiteit elkaar ontmoeten en versterken. De resultaten van deze ontdekkingstocht zullen in 2012 in een catalogus worden samengebracht en uitgegeven, waarbij enkele erfgoedspecialisten hun visie op het project zullen geven om daarmee bij te dragen aan de inbedding van het project in het professionele onderzoeksterrein van stadsantropologen en –sociologen.
Paul van de Laar, adjunctdirecteur en hoofd collecties van Museum Rotterdam zegt hierover: “Het Stadsmuseum Zoetermeer stelt al jaren het publiek centraal en vervult in de wereld van de eigentijdse stadsmusea een voortrekkersrol. De bezoekers zijn geen anonieme toeschouwers maar hebben een groot aandeel in wat het museum bewaart en presenteert. Ook andere stadsmusea willen dat, maar slagen er vooralsnog veel minder goed in. Vanuit een bescheiden locatie met geringe middelen wordt hier in Zoetermeer museumgeschiedenis geschreven”.
Collectie
Bibliotheek
De collectie is het basiskapitaal van het museum en vormt het uitgangspunt van de museale activiteiten en de context voor tijdelijke tentoonstellingen, aanwinsten, educatieve programma’s en overige manifestaties. De collectie van het Stadsmuseum Zoetermeer is compact maar breed.
Een goed beheer van de documentatie met betrekking tot de collectie en tentoonstellingen en van de bibliotheek is verzekerd doordat twee vrijwillige medewerkers zich hiermee bezighielden. Een van deze medewerkers hield het knipselarchief bij en de andere medewerker beheerde de bibliotheek. Deze is in 2011 uitgebreid met 41 boeken door onder meer schenkingen van de Openbare Bibliotheek Zoetermeer. Ook zijn er boeken geschonken naar aanleiding van een tentoonstelling en/of representatieve doeleinden.
Doordat de collectie van het museum geen landelijke status heeft en het museum niet over een aankoopbudget beschikt, maakt het museum met regelmaat en succesvol gebruik van bruiklenen uit andere musea en verwerft het ook objecten als langdurig bruikleen. In 2011 heeft het museum een collectie glas-in-lood ramen van De Spar (een in Zoetermeer ontstaan bedrijf) van de firma Schuitema in permanente bruikleen gekregen. Een knelpunt voor het actueel houden en in kwaliteit verbeteren van de collectie is de personele bezetting, die met slechts een deeltijd conservator (die bovendien ook belast is met de publieksfunctie) minimaal is. Dit knelpunt wordt daar waar het gaat om onderzoek naar onderwerpen van tentoonstellingen en publicaties ondervangen door het inschakelen van gastconservatoren en experts. Deze onderzoeken moeten, naast het vergroten van kennis omtrent de eigen collectie, ook leiden tot aantrekkelijke publiekspresentaties. Zo wordt bijvoorbeeld op het gebied van de Collectie Wooncultuur en Interieur, vaak gebruik gebruikt van de expertise van de Universiteit Leiden, afdeling Industriële Vormgeving. Voor de Collectie Zoetermeer wordt met regelmaat een beroep gedaan op het Historisch Genootschap Oud Soetermeer. Vastgesteld is dat de externe input noodzakelijk is, maar vooral ook waardevol. Bovendien vergroot het museum hiermee zijn netwerk. Dit beleid is daarom ook in 2011 voortgezet (Secret City Zoetermeer), ook omdat een kleine organisatie als het Stadsmuseum Zoetermeer nooit alle relevante inhoudelijke expertise op het brede aandachtsgebied in huis kan hebben.
Het gebruik van de collectie De collectie wordt door de eigen medewerkers ter voorbereiding van sommige tentoonstellingen gebruikt. De collectie wordt ook gebruikt voor educatieve projecten. Bij aanwinsten, zoals de al eerder genoemde collectie glas-in-lood ramen van de Spar, is onderzoek verricht naar herkomst en betekenis. Het museum heeft geen middelen en mensen beschikbaar voor gedegen materiaaltechnisch onderzoek ten behoeve van een behandeling. Wel worden nieuw verkregen objecten nagekeken op houtworm en andere onregelmatigheden en worden objecten die niet onvervangbaar zijn en restauratie behoeven, niet aangenomen. Daar waar het museum objecten wil presenteren die een behandeling behoeven, worden daarvoor externen ingehuurd. Zo heeft het museum eind 2011 een schilderijtje aangekocht ‘Gezicht op de Oude Kerk in Zoetermeer’ van C. de Zeeuw (1863-1949). Dit schilderijtje heeft een vernis schoning en verdoeking ondergaan, waardoor het craquelé onder controle is gebracht en de kwaliteit weer op niveau.
Website Website, twitteraccount en facebook Stadsmuseum Zoetermeer heeft in 2010 een Twitteraccount aangemaakt
Twitter.com/StadsmuseumZoet en in 2011 een facebookpagina
Facebook.com/stadsmuseumzoetermeer om breder en met een ruimer publiek te kunnen communiceren. De followers en fans krijgen berichten over actuele feiten en andere wetenswaardigheden. Op de website worden, naast feitelijke gegevens en informatie over het museum, de activiteiten en tentoonstellingen aangekondigd. Op de homepage wordt de huidige tentoonstelling prominent onder de aandacht gebracht. Eind 2011 heeft het museum Anneliek Holland opdracht gegeven om een nieuwe website te ontwerpen. Deze zal in het voorjaar 2012 on line zijn en meer overzichtelijke en actuele informatie bieden.
Raad van Toezicht In 1999 is er voor gekozen om het bestuur van de Stichting meer op afstand te hebben en deze als Raad van Toezicht (RvT) in te stellen. In het verslag van de vergadering van 5 juni 2008 werd de memo Toepassing van de Code Cultural Governance vastgesteld. Het Raad van Toezichtmodel is in 2011 geëvalueerd en herbevestigd.
De betrokkenheid en inzet van deze medewerkers was ook in 2011 groot en bepaalde mede de ongedwongen en prettige sfeer in het museum. Zolang het museum nog in het Oude huis is gevestigd, kan het rekenen op de inzet van vrijwilligers. In augustus 2011 verzorgden de conservator en de Officemanager een vrijwilligersfeest om deze medewerkers te bedanken voor hun enthousiasme en inspanning.
Stages In 2011 is Gerard van der Vliet uit de raad van Toezicht getreden vanwege het aflopen van zijn tweede termijn. Eind 2011 bestond de Raad van Toezicht uit: Chris Groeneveld (voorzitter), Cees Molsbergen, Rob de Graaf en Hans van Bijnen.
De Zoetermeerse Michelle Ouwerkerk heeft zich voor haar opleiding aan de Reinwardt Academie (Hoge School van de Kunsten in Amsterdam) bereid verklaard om op incidentele en vrijwillige basis werkzaamheden op het gebied van educatie voor het Stadsmuseum Zoetermeer uit te voeren, te begeleiden en/of te initiëren. Het kinderatelier ‘Ik Zie, ik zie .. wat Mona Lisa ziet’ is van haar hand, net zo als het vervolg daarop ‘Ik Zie, ik zie … het
geheim’.
Personeel en vrijwilligers Het Stadsmuseum Zoetermeer is een erg kleine organisatie met een zeker niet ruim te noemen bezetting. Daar staat een team van zeer betrokken en enthousiaste (al dan niet vrijwillige) medewerkers tegenover. Mede door de kleine omvang is de organisatie bovendien flexibel en kan daardoor relatief snel inspelen op veranderende in- en externe eisen ten aanzien van verschillende terreinen binnen het bedrijf. Het personeelsbeleid was ook in 2011 basaal. In de organisatie is geen P&O-medewerker aanwezig. Eenvoudige rechtspositionele vragen werden in 2011 door de directeur en de Officemanager afgehandeld. Meer ingewikkelde vraagstukken werden voorgelegd aan de op vrijwillige basis werkzame financieel adviseur, die ook de jaarrapportages en jaarrekeningen opstelt, de subsidieaanvragen richting de gemeentelijke overheid verzorgt, de directeur betreffende financieel beleid adviseert en contacten met de externe boekhouder en de externe accountant onderhoudt. Ook begeleidde hij de Officemanager die belast is met het betalingsverkeer, budgettering en het gereedmaken van de financiële bescheiden voor de externe boekhouder. In de tentoonstellingsprojectgroep participeerden de directeur, de conservator, de Officemanager, een externe vormgever en de op vrijwillige basis werkzame ‘bouwmeester’. Indien nodig werd hij bijgestaan door bouwvrijwilligers.
De conservator was belast met het ontwikkelen van tentoonstellingen, educatief materiaal, het begeleiden van schoolklassen en de publieksbegeleiding, als ook voor alle collectie gerelateerde werkzaamheden. Zij werd hierin ondersteund door de Officemanager. De baliemedewerkster van het museum zat sinds maart 2011 voor 50% in de ziektewet door persoonlijke omstandigheden en niet door arbeidsgerelateerde klachten. De baliemedewerkster werd vervangen door mevrouw Danielle Verheul via een werkervaringsplaats. Danielle Verheul zal per 15 februari 2012 officieel de baliewerkzaamheden permanent overnemen via de Zoetermeer Baan Regeling.
Vrijwilligersbeleid Het museum werkt met ongeveer 35 vrijwilligers. Veel daarvan betreffen de gastheren en gastvrouwen die in wisseldiensten voor de openstelling van het museum in de weekenden zorgen. Een aantal anderen voert taken uit die eigenlijk bij beroepskrachten thuishoren. Ook de Raad van Toezicht van het museum werkt vrijwillig. Het werken met vrijwilligers is arbeidsintensief maar ook zeer dankbaar.
Stephanie van Veen – ook van oorsprong Zoetermeerse – heeft voor haar opleiding aan de Reinwardt Academie in Amsterdam – 4,5 maanden stage gelopen in het museum. Naast allerhande hand- en spandiensten heeft zij het speurspel ‘Het mysterie van Mona Lisa’ bedacht en uitgevoerd. Ook heeft zij zich met het sociale media beleid van het museum beziggehouden en ervoor gezorgd dat het museum, behalve een concept-beleidsplan op dit vlak, zichtbaar is geworden op Facebook en Twitter.
Zoetermeer Centraal, Het Stadsforum van de 21ste eeuw In februari 2012 ging de gemeenteraad akkoord met het amendement voor het uitwerken van een Voorlopig Ontwerp voor Zoetermeer Centraal, het Stadsforum van de 21ste eeuw, als belangrijke onderdeel van de plannen voor de Culturele As die het oude dorp met het Stadscentrum moet gaan verbinden. De organisatie bestaat uit het Stadsmuseum, de Bibliotheek en een nieuwe horecavoorziening. Het Stadsforum beoogt een schatkamer van objecten en verhalen te worden, een ontmoetingsplaats tussen verleden, heden en toekomst, een leesen leeromgeving en een plek om te reflecteren, genieten, ervaren en te beleven. Begin 2011 hebben het Stadsmuseum en de Bibliotheek in samenwerking met en in opdracht van de gemeente Zoetermeer mogelijkheden tot verregaande samenwerking in één gebouw onderzocht, waarbij het uitgangspunt was om dit Stadsforum in drie aparte fasen (modulaire opbouw) te bouwen en in te richten:
Module 1
met een volwaardig museum, enkele bibliotheekfuncties en horeca
Module 2
met een volwaardig museum, de volledige bibliotheekvoorziening en horeca
Module 3
met een volwaardig museum, de volledige bibliotheekvoorziening, en filmhuisfunctie
In het voorjaar 2011 gaf de gemeenteraad van Zoetermeer akkoord op verdere uitwerking van de verschillende modules. Eind 2011 lukte het de beide partners om binnen gestelde randvoorwaarden met een aantrekkelijke uitwerking van Module 1 en 2 te komen, waarbij zowel het museum als de bibliotheek aanzienlijke compromissen sloten inzake ruimtebehoefte en formatie. Omdat het in vele opzichten voordeliger en logischer is om in één keer te bouwen werd besloten de gemeenteraad krediet te vragen en akkoord te gaan met het gelijktijdig uitwerken van Module 1 en 2 in een Voorlopig Ontwerp. In februari 2012 heeft de gemeenteraad hiertoe positief besloten en gaat het Stadsforum een volgende fase in.
