Protocol voor doseersystemen in de thuissituatie

Protocol voor doseersystemen in de thuissituatie Overeengekomen tussen Evean Thuiszorg en Apothekervereniging Departement Noord Holland.

Doel van het protocol: Het bevorderen van juist gebruik van geneesmiddelen in doseersystemen in de thuissituatie door het maken van werkafspraken tussen de thuiszorg en apothekers in Noord Holland.

Uitgangspunten 

 





 

Partijen beogen met dit protocol te voldoen aan de aanbevelingen die worden gedaan door de Inspectie voor de Gezondheidszorg in het rapport “medicatieveiligheid voor kwetsbare groepen” uit september 2010. Doseersystemen verhogen de medicatieveiligheid ten opzichte van het zelf uitzetten van de medicatie door thuiszorg of door de cliënt zelf. De apotheek is verantwoordelijk voor de inhoud van de zakjes in het doseersysteem. Afhankelijk van de afspraken met de cliënt, zijn de medewerkers van de thuiszorg verantwoordelijk voor het toedienen van de medicatie van het zakje, maar niet voor de inhoud van het doseersysteem.. Wijzigingen in de medicatie kunnen uitsluitend worden uitgevoerd door de behandelend arts, deze communiceert deze wijzigingen schriftelijk aan de apotheek. De apotheek draagt daarna zo spoedig mogelijk zorg voor het doorvoeren van deze wijzigingen in de toegediende medicatie. Bijvoorbeeld door het veranderen van de inhoud van het zakje. Behandelaars zijn zelf verantwoordelijk voor de overdracht van het medicatiedossier van bijvoorbeeld de tweede naar de eerste lijn. Medewerkers van de thuiszorg dragen zo veel mogelijk bij aan een goede overdracht van het medicatiedossier, maar zijn hier niet verantwoordelijk voor. De apotheek die het doseersysteem verstrekt, is tevens de apotheek waar het medicatiedossier van de cliënt wordt beheerd. Hier bestaat het complete overzicht van de medicatie. Medewerkers van de thuiszorg vervoeren geen medicatie van cliënten; dit geldt voor zowel de medicatie die in gebruik wordt genomen als voor zogeheten retourmedicatie

Beschrijving Uitzetten van de medicatie behoort niet langer tot de kerntaken van de thuiszorg, Dit is ook niet langer nodig want vanuit de apotheek worden doseersystemen aangeboden die het uitzetten overbodig maken. Afhankelijk van de zelfstandigheid van de cliënt kan het toedienen of behulpzaam zijn bij toedienen van de medicatie wel bij de taken van de thuiszorg behoren. Doordat medewerkers van de thuiszorg bij vele cliënten thuis komen, zijn zij bij uitstek geschikt om waar te nemen dat medicatie niet op de juiste wijze wordt gebruikt. Ook kunnen zij beoordelen of de cliënt in aanmerking komt voor een doseersysteem of hulp bij toedienen van de medicatie. Bijvoorbeeld wanneer medicijnen niet of verkeerd worden ingenomen, of wanneer de cliënt zelf aangeeft dat er problemen zijn met het innemen van de medicijnen. Indien deze problemen zijn gesignaleerd informeert de medewerker van de thuiszorg de apotheek van de cliënt. De apotheek zal dan, in overleg met de cliënt en/of de medewerker

Protocol voor doseersystemen in de thuissituatie Thuiszorg - Apothekers Departement Noord Holland.

Versie 5 nov 2010 Blz. 1 van 5

van de thuiszorg, aan de huisarts een voorstel doen om de problemen op te lossen door middel van een passend doseersysteem. Conform de “Normen Verantwoorde Zorg” voert de medewerker van Thuiszorg (regelmatig) een risicosignalering uit met betrekking tot problemen met het medicatiegebruik. Indien de cliënt problemen heeft om de medicijnen zelf in te nemen, zal de medewerker van de thuiszorg onderzoeken of er een indicatie bestaat voor het toedienen / aanreiken van de medicijnen door de thuiszorg. Een onafhankelijk orgaan, het indicatieorgaan (CIZ), beoordeelt daarna of de cliënt voor deze zorg in aanmerking komt.

1. Medewerkers en bevoegdheden: 1.1 De medewerkers van de thuiszorg zijn verantwoordelijk voor  Het bevorderen van het goed innemen van de juiste medicatie op het juiste tijdstip door de cliënt en signaleren als dit niet gebeurt.  Het signaleren en aan de arts/ apotheek melden van alle relevante aspecten van het geneesmiddelengebruik van de cliënten, ter ondersteuning van doelmatig geneesmiddelen gebruik.  Kunnen optreden als contactpersoon met de apotheek, uitsluitend na toestemming van de cliënt. Indien er een geldige CIZ-indicatie voor het toedienen van geneesmiddelen is afgegeven.  Het toedienen en toezicht houden op een juist gebruik van de geleverde geneesmiddelen, Deze verantwoordelijkheid strekt zich uiteraard niet verder uit dan tot de momenten waarop de medewerker van de thuiszorg bij de cliënt over de vloer is.  Het toedieningsgereed maken en uitreiken van geneesmiddelen overeenkomstig de instructies van de arts en/of apotheker. Dit betreft handelingen zoals bijvoorbeeld het openknippen van het baxterzakje, tablet eruit halen, glas water verzorgen, afmeten doseerhoeveelheid dranken en het uitzetten van alle medicatie die niet in het weeksysteem geleverd kan worden.  Registratie of aftekenen bij toediening op de aftekenlijst zodat herleidbaar is dat de medicatie is ingenomen.  Het bevorderen van een juist beheer van de geneesmiddelvoorraad door de cliënt, bijvoorbeeld door een nieuw recept bij de huisarts aan te (laten) vragen. 1.2 De apotheek is verantwoordelijk voor  De inhoud van de zakjes in het doseersysteem.  Het verstrekken van de medicatie, zowel door middel van het weekdoseersysteem, als ook de overige (losse) medicatie.  Medicatiebewaking, medicatiebegeleiding en doelmatig geneesmiddelgebruik in samenwerking met de voorschrijvers.  Samen met andere partijen een actieve rol spelen in het uitdenken, invoeren en onderhouden van een aan de normen voldoend geneesmiddel distributie systeem, passend voor de cliënt.  Het verstrekken van een actueel medicatieoverzicht, waardoor altijd herleidbaar is welke medicatie wordt gebruikt en hoe deze moet worden toegediend.  Het zorgen voor voldoende informatie over de geleverde geneesmiddelen (bijsluiters).  Indien er een indicatie bestaat voor het toedienen van geneesmiddelen door de thuiszorg, verstrekt de apotheek een aftekenlijst.  Periodieke evaluatie van de gebruikte medicatie van de cliënt, ten behoeve van een optimaal geneesmiddelgebruik. De evaluatie van de medicatie wordt in apotheek uitgevoerd. Voorstellen tot het aanpassen van de medicatie worden door de apotheker besproken met de voorschrijvende arts.



 

Periodieke evaluatie van het doseersysteem wordt uitgevoerd met de cliënt of diens vertegenwoordiger om te evalueren of het gebruik van het doseersysteem nog steeds voldoet. Het regelmatig informeren van de medewerkers van de thuiszorg over de mogelijkheden die de apotheek heeft om het juiste gebruik van geneesmiddelen te bevorderen.

2. Aanmelding: Iedereen kan medicatie in een (week) doseersysteem bij de apotheek aanvragen. De apotheek en de huisarts beslissen daarna of de cliënt daarvoor in aanmerking komt. De thuiszorg heeft hierbij een belangrijke signalerende functie. Als de vertegenwoordiger van de thuiszorg de indruk heeft dat de medicatie niet op de juiste wijze wordt gebruikt brengt zij de mogelijkheid van de een doseersysteem onder aandacht van de cliënt of meldt dit bij de apotheek.

3. Start van het doseersysteem 3.1. 3.2. 3.3.

De apotheek stelt de cliënt op de hoogte van de veranderde wijze van geneesmiddel leveranties, waarbij zonodig overleg met de thuiszorg plaats vindt. De apotheek informeert de cliënt, over het halen/bezorgen, de receptgang, het startmoment, en andere mogelijk relevante informatie van het doseersysteem. De apotheek draagt zorg voor de eerste levering door middel van een huisbezoek. Eventuele overtollige losse medicatie wordt retour genomen naar de apotheek. Bij de levering wordt een overzicht van de medicatie op een medicatieoverzicht geleverd.

4. Levering en uitzetten van de medicatie 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

De apotheek levert de nieuwe medicatie op een van te voren afgesproken dag. Deze aflevering geschiedt één dag voor de daadwerkelijke startdag van het weekdoseersysteem. Bij de weeklevering wordt een aftekenlijst van de medicatie gevoegd. De medewerker van de Thuiszorg maakt de medicatie toedieninggereed en tekent af op de aftekenlijst, al naar gelang de afspraken en eigen verantwoordelijkheden van de cliënt. Apotheek zorgt dat voor de medicatie een bijsluiter en een actueel overzicht bij de cliënt aanwezig is. De medewerker van de thuiszorg zorgt ervoor dat het medicatieoverzicht, aftekenlijst en eventueel bijsluiter en informatiefolder op de juiste plek in het zorgdossier opgeborgen worden.

5. Aanvragen recepten: 5.1 Herhaalmedicatie 5.1.1 Weekdoseersysteem: de apotheek vraagt de recepten bij de arts aan voor de medicatie die wekelijks via het systeem geleverd wordt. 5.1.2 Overige medicatie: (hier worden de medicijnen onder verstaan, die niet in het weekdoseersysteem geleverd kunnen worden). Wanneer het gebruik te voorspellen is, wordt een vaste hoeveelheid bij de weekmedicatie geleverd. De recepten worden door de apotheek bij de arts aangevraagd. Bij een niet te voorspellen hoeveelheid die per week nodig is (bijvoorbeeld zalven en zonodig medicatie) levert de apotheek de medicatie op recept van de arts of door middel van een bestellijst. Op deze lijst kan door middel Protocol voor doseersystemen in de thuissituatie Thuiszorg - Apothekers Departement Noord Holland.


van aankruisen de cliënt zelf/familie/verzorgers of de medewerker van de thuiszorg (indien cliënt beschikt over geldige CIZ-indicatie) aangegeven welke medicatie nodig is. Incontinentie materiaal en andere hulpmiddelen kan de cliënt of de medewerker van de thuiszorg rechtstreeks bij de apotheek aanvragen.

5.2 Nieuwe medicatie: Recepten via de specialist of van andere artsen dan de eigen huisarts, worden door de cliënt zelf/familie/verzorgers of de medewerker van de thuiszorg doorgestuurd naar de apotheek. Er kunnen zich hierbij twee situaties voordoen: 5.2.1. Starten van medicatie door de arts gedurende werktijd (8.00- 17.00). Het recept wordt in de apotheek verwerkt en diezelfde dag geleverd samen met een nieuw medicatieoverzicht en aftekenlijst. Indien het nieuwe weekmedicatie betreft, zal er los geleverd worden tot de nieuwe deelronde, in andere gevallen wordt het volledige recept afgeleverd. De apotheek levert bij nieuwe medicatie een bijsluiter en indien mogelijk een informatie folder. De medewerker van de thuiszorg zorgt ervoor dat een medicatieoverzicht, aftekenlijst en de bijsluiter op de juiste plek in het zorgdossier opgeborgen wordt. 5.2.2. Starten van medicatie buiten de reguliere openingstijden van de apotheek; ’s avonds in weekenden en feestdagen. De medicatie wordt verstrekt door de dienstapotheek. De dienstapotheek geeft dit door aan de eigen apotheek van de cliënt. De formulieren in de zorgmap moeten worden aangepast. De apotheek zal dan een nieuw medicatieoverzicht en aftekenlijst aan de cliënt toesturen. De medewerker van de thuiszorg heeft ook hierin ook een signalerende functie en zal bij problemen de apotheek hierover inlichten.

5.3 Stoppen medicatie: De arts schrijft een STOP recept uit en stuurt dit naar de apotheek, waarna de mutatie wordt verwerkt; de cliënt ontvangt een gewijzigd medicatieoverzicht en aftekenlijst. De apotheek verwijdert de medicatie uit het doseersysteem of overlegt met de medewerker van de thuiszorg om de medicatie uit het doseersysteem te verwijderen.

5.4 Wijzigen medicatie: De voorschrijver dient een nieuw recept uit te schrijven en dit naar de apotheek te sturen. Dit geldt ook voor recepten van specialisten na bezoek aan een polikliniek. De medewerker van de thuiszorg wijst de arts indien nodig op deze procedure en accepteert geen mondelinge opdrachten tot het wijzigen van de medicatie om door te geven aan de apotheek. De apotheek handelt het recept daarna af volgens bovenstaande procedure nieuw recept en/of stoppen medicatie. De cliënt ontvangt een gewijzigd medicatieoverzicht en aftekenlijst. De apotheek verwijdert zonodig de medicatie uit het doseersysteem. Bij dosisvermeerdering is de mutatie vergelijkbaar met de procedure bij een nieuw recept; losse tabletten worden met bijsluiter bijgeleverd.

5.5 Ontslag of opname in een ziekenhuis.



Bij opname in een ziekenhuis wordt de apotheek hierover door de cliënt of zijn familie/ mantelzorger/ huisarts of thuiszorgmedewerker ingelicht zodat het verstrekken van het doseersysteem tijdelijk kan worden gestaakt. Bij ontslag uit het ziekenhuis wordt de apotheek hierover door de cliënt of zijn familie/ mantelzorger/ huisarts of thuiszorgmedewerker ingelicht zodat het doseersysteem weer kan worden verstrekt. Eventuele wijzigingen in de medicatie worden schriftelijk door het ziekenhuis aan de apotheek gecommuniceerd.

6 Wijzigingen bij de cliënt: Vakantie, verhuizing of ziekenhuisopname wordt in principe door de cliënt zelf aan de apotheek doorgegeven (hiervoor kan een meldformulier worden gebruikt). Wanneer de cliënt daar niet toe in staat is, of in geval van overlijden wordt de melding door de familie/ mantelzorger/huisarts/thuiszorgmedewerker gedaan.

7. Formulieren Voor het uitvoeren van deze procedure kunnen formulieren gebruikt worden. Voorbeelden van deze formulieren zijn bij deze procedure gevoegd. In de regio al gehanteerde formulieren kunnen ook bij deze procedure worden gebruikt.

Te gebruiken formulieren: 1 2 3 4

Medicatieoverzicht (is een overzicht van de actuele medicatie) Aftekenlijst (bij het toedienen van de medicatie) Bestellijst (voor het bestellen van medicatie naast het doseerssysteem) Meldformulier (voor het doorgeven van mutaties van de cliënt zelf)

Aldus overeengekomen d.d. december 2010

Mw.drs. S.J.M. Timmermans Evean Thuiszorg NHN


Hr. R. Kolman Apothekersvereniging Departement Noord Holland


Protocol voor doseersystemen in de thuissituatie

Recommend Documents