PROJECTPLAN DEBUUTCONCERT- PREMIÈRE
BEETHOVEN REVISITED
Zaterdag 28 mei 20.15 uur in de Keizersgrachtkerk, Amsterdam
www.mokumsymphony.com Fb: www.facebook.com/MokumSymphony mail:
[email protected]
INHOUDSOPGAVE
1. INLEIDING 2. MOKUM SYMPHONY
2.1 Mokum 2.2 De terugkeer naar het grote romantische gebaar 2.3 Als collectief, meer dan een orkest 2.4 Programmering & planning 2.5 Mokum Symphony bestaat nu een jaar 2.6 Korte samenvatting van 2015
3. ARTISTIEKE VISIE
3.1 De tijdgeest en de klassieke muziek 3.2 Incorporeren van een vergeten speelstijl
4. BEETHOVEN REVISITED 28 mei 2016
4.1 Waarom Beethoven? 4.2 Mokum Symphony en Beethoven Revisited 4.3 Programmering & planning 4.4 Met wie 4.5 Locatie 4.6 Publiekservaring
5. ORGANISATIE
5.1 Artistiek leider 5.2 kernteam 5.3 Stichting en bestuur 5.4 Comité van aanbeveling 5.5 Partners
1. INLEIDING Het project Beethoven Revisited is geïnitieerd door Joan Berkhemer en ondergebracht bij de stichting Mokum Symphony. Het is de aftrap van een serie van zeven concerten waarin de symfonieën en piano-concerten van Beethoven op bijzondere wijze worden uitgevoerd. Op 28 mei dit jaar staat het debuut-concert gepland. De achterliggende gedachte Elke periode in de geschiedenis heeft zijn eigen kenmerken. Het musiceren is in de afgelopen eeuwen jaar ingrijpend veranderd. Sinds het begin van de twintigste eeuw zijn er opnames waardoor het verschil goed te horen is. Het auditief erfgoed (de eerste historische opnames van klassieke muziek) draagt een schat aan informatie over. Door gekraak en geruis heen, is de klank van weleer direct hoorbaar, genietbaar en tot in de kleinste details te analyseren. ‘Het principe van de kunst is meer terugvinden dan verloren is gegaan’ (Elias Canetti) Het doel van Beethoven Revisited is het herintroduceren en integreren van waardevolle verloren gegane stijlelementen uit de periode 1900-1940. Inspiratiebron is het muzikale erfgoed van dirigent Willem Mengelberg die in de periode 1895-1945 aan de leiding stond van het Koninklijk Concertgebouworkest, en nog steeds geroemd wordt om zijn uitvoeringen van Beethoven’s werken. Kernwoorden van deze stijl zijn: emotie, vrijheid, het grote gebaar en bezieling. De serie Beethoven Revisited biedt een podium aan jonge musici, die veel interesse in dit project hebben omdat hun persoonlijke emotie bij deze vorm van musiceren veel meer wordt aangesproken dan zij in de moderne geglobaliseerde muziekwereld gewend zijn. Mokum Symphony wil ruimte geven aan een eigen geluid, en daarmee aan een eigen identiteit, herkenbaarheid en samenbinding op een menselijke schaal. Het project biedt meer dan een andere uitvoeringspraktijk. Het muzikale spectrum wordt in meerdere dimensies verbreed en verdiept. Door het aanbod van masterclasses en lezingen ter voorbereiding op het concert worden musici en publiek alvast meegenomen in de veranderingen van musiceerwijzen. Zij maken kennis met het grote romantische gebaar van de vooroorlogse periode en hoe dat in de huidige tijd geïntegreerd kan worden. Stichting Mokum Symphony denkt een belangrijke bijdrage te leveren aan het Nederlandse muziekleven door gebruik te maken van de muziekhistorie om dichter bij de authentieke emotie van muziek te komen. Het verwacht daarmee een breed publiek te bereiken, met de focus op Amsterdam (Mokum). De Stichting Mokum Symphony werkt bij dit project o.a. samen met onder andere Verstegen & Stigter culturele projecten, de Uilenburgersjoel, het NMI, de Keizersgrachtkerk, het crowdfundingsplatform Voordekunst, Bol/Bechstein Piano’s & Vleugels en Radio4.
2. MOKUM SYMPHONY 2.1 Mokum ‘ Mokum’ is jiddisch voor Amsterdam en is afgeleid van het Hebreeuwse ‘Macom’ dat ‘thuis’ of ‘plaats waar je veilig bent’ betekent. De programmering heeft een belangrijke relatie met Amsterdam, het verwijst naar zijn cultuurgeschiedenis en verbindt die op muzikale wijze met de huidige stedelijke samenleving. Mokum Symphony is een collectief van musici, muziekwetenschappers en muziekliefhebbers, die zich ‘thuis en veilig voelen’ omdat er ruimte geboden wordt om te leren, om te ontwikkelen, om samen verder te komen in een menselijke, toegankelijke sfeer die ook overgedragen wordt op het publiek. 2.2 De terugkeer naar het grote romantische gebaar Dirigent, violist en oprichter van Mokum Symphony Joan Berkhemer is gefascineerd door de invloed van de tijdgeest op het musiceren. Zijn hart en expertise liggen bij de periode 1900-1940, de tijd van de eerste historische opnames, toen het grote romantische gebaar nog niet werd geweerd. Berkhemer wil de belangrijke, waardevolle stijlelementen uit dat tijdperk in het moderne musiceren incorporeren, herintroduceren. Kort samengevat betekent dit vrijheid van timing, (tempo rubato) een klank waarbij nuance belangrijker is dan volume, ruimte voor gevoel, bezieling en zangerigheid. De mens heeft zolang hij bestaat gezongen, vanuit zijn emotie. Mokum Symphony zet een orkest neer dat op extraverte romantische wijze gaat spelen. Daarmee plaatst het orkest zich bij andere ensembles en orkesten die zich historisch informeren. Mokum symphony baseert zich echter niet op antieke traktaten, maar op inspiratie verworven uit bestudering van het ‘auditief erfgoed’, de eerste historische opnames die ons veel dichter bij de grote componisten brengt dan menigeen beseft. Tijdens de eerste Beethoven-opname in 1889 waren mensen in leven die Beethoven nog gekend hadden. Liszt, die Beethoven ontmoet heeft en studeerde bij Beethovens sterleerling Czerny, had leerlingen die de eerste opnames van de Beethovensonates maakten in het begin van de 20e eeuw. Die behoren zonder uitzondering tot de meest interessante en ‘authentieke’ interpretaties uit de muziekgeschiedenis. Berkhemer verdiepte zich vele jaren in de opnames van Mengelberg en is door het NMI in de gelegenheid gesteld de partituren van Mengelberg te bestuderen. Hij heeft zich gespecialiseerd in speeltechnieken en uitdrukkingsmiddelen waarmee het zinderende en zangerige musiceren uit de periode 1900-1940 kan worden benaderd en deed ervaring op met dirigeren van Beethoven en Mahler in het Mengelbergiaanse jargon. Zijn streven is niet teruggaan in de tijd maar belangrijke verdwenen stijlelementen te incorporeren in ons moderne musiceren. Sinds de oprichting van Mokum Symphony begin vorig jaar, waarmee er meer ruchtbaarheid aan de visie van Joan Berkhemer wordt gegeven, dienen zich steeds meer musicologen aan, die zich met de de veranderingen in de musiceerpraktijk bezig houden. Meer en meer interesse is er in dit onderwerp; men kan zich hierop tegenwoordig specialiseren aan universiteiten van Leiden, Gent en Leeds.
2.3 Als collectief, meer dan een orkest Mokum Symphony is opgericht in 2015. We geloven in klein beginnen en in stappen opbouwen. Vorig jaar hebben verschillende kamermuziekconcerten plaatsgevonden in combinatie met lezingen en masterclasses. Met deze programmering is het begin van het collectief met musici en publiek gevormd. Mokum Symphony is een collectief van pas afgestudeerde musici en ervaren oud gedienden waaronder leden van het Koninklijk Concertgebouworkest. Er is uitwisseling en samenwerking met verschillende wetenschappers ontstaan. Musicologen als Emlyn Stam, Andrew Meyer, Anna Scott en Masumi Nawasaga hebben zich vorig jaar aan het collectief verbonden. De kern van de organisatie en productie bestaat uit een aantal deelnemende musici, een ondernemend en uitvoerend collectief zonder hiërarchie. Mokum Symphony verbindt muziek, wetenschap, beleving en ondernemerschap 2.4 Programmering & planning Tot 28 mei vindt de voorbereiding van het eerste concert van de serie Beethoven Revisited plaats; masterclasses en huisconcerten zijn gepland om het collectief van musici en publiek verder op te bouwen, de zichtbaarheid en het bereik te vergroten en inkomsten te genereren, zodat het nodige budget voor première gedekt is. Programma:
- kamermuziekconcerten, als huisconcert, in combinatie met een lezing - twee masterclasses in maart - een matinee bij de bank Insinger de Beaufort
Bij de Nacht van de Viool, in het Museum van Oudheden te Leiden dat op 21 mei 2016 voor de vierde keer plaatsvindt, is Joan Berkhemer artistiek leider. Veel ’Mokum talenten’ zullen dit jaar solistisch optreden. Op 11 juni 2016 begeleidt Mokum Sympony o.l.v. Joan Berkhemer de Volksopera Noord. Streven is Beethoven Revisited als een serie van 7 concerten met alle pianoconcerten en symfonieën van Beethoven. Het idee is hiermee een tour door Amsterdam te maken. Zeven concerten op zeven verschillende locaties in alle windstreken van Mokum, de Keizersgrachtkerk, het Zonnenhuis, het Muziekgebouw aan ’t IJ, Paradiso, Felix Meritis, de Maarten Lutherkerk en Podium Mozaiek. Aan alle concerten zal een inleiding vooraf gaan met live-muzikale voorbeelden waarbij verteld wordt over het musiceren, de composities, componisten en uitvoerenden op een voor ieder toegankelijke wijze. En er is meer dan Beethoven. Mokum Symphony heeft een brede programmering voor ogen, zoals de terugkomst van de Operette, een ‘authentieke’ Mahler en als klap op de vuurpijl de Mattheus Passion, zoals Mengelberg deze heeft uitgevoerd, groots, meeslepend en ‘Rembrandtesk’ met 400 medewerkers op het podium.
2.5 Mokum Symphony bestaat nu een jaar Begin 2015 is Mokum Symphony opgericht. Al gauw bleek het project liefhebbers te enthousiasmeren en kwamen de eerste donaties binnen. Mede dankzij deze giften hebben wij in 2015 Mokum Symphony kunnen opbouwen middels bijeenkomsten en kamermuziekconcerten, waarbij de visie en missie werden verwoord, onderbouwd door muzikale voorbeelden en uitgevoerd in verschillende bezettingen. De website www.mokumsymphony.nl is gelanceerd en op onze Facebookpagina worden geïnteresseerden op de hoogte gehouden van het laatste nieuws. Inmiddels zijn er al duizenden mensen bereikt via dit medium. Het collectief Mokum Symphony heeft in korte tijd een eigen plaats in het muzieklandschap verworven. In de Uilenburgersjoel, de ‘thuisbasis’ voor Mokum Symphony, zijn in het eerste jaar op kleinere schaal bijeenkomsten en kamermuziekconcerten georganiseerd. Meer dan 20 musici speelden in verschillende formaties samen. Gaandeweg is onder jonge muzikanten een groot enthousiasme ontstaan voor het project. Nog voor de eerste orkestnoten van Mokum Symphony klinken hebben al veel orkestleden hun muzikale uitdrukkingsmiddelen- en technieken verbreed. Ruim 80 professionele musici uit Amsterdam en omgeving hebben zich aangemeld voor deelneming aan Mokum Symphony. 2.6 Korte samenvatting van 2015 Programmering: 30 jan. kennismakingsavond 29 mei Startbijeenkomst 29 aug. Huisconcert 18 okt. Masterclass ‘spelen zonder schoudersteun’ 21 nov. Kamermuziek concert 11 dec. Kamermuziek concert Inkomsten: 3 anonieme donateurs, recette uit een huisconcert en 2 kamermuziekconcerten Met deze inkomsten zijn de kosten van de uitgevoerde activiteiten gedekt, Er is geen winst gemaakt. Opbouw collectief musici en publiek: Aantal musici deelgenomen in 2015: 23 en 3 musicologen Aantal bezoekers totaal bij bijeenkomsten en concerten: 180 personen Website en nieuwsbrief, bereik ca. 200 contacten FB pagina: laatste bericht 2015: 2.273 personen
3. ARTISTIEKE VISIE 3.1 De tijdgeest en de klassieke muziek Het musiceren veranderde ingrijpend na de Tweede Wereldoorlog. In het klimaat van opbouw was geen tijd meer voor sentimenten. Er moest worden aangepakt, voor emoties was geen ruimte. Zoals de mode en de architectuur versoberde, versoberde de musiceerstijl eveneens. Dirigenten als Eduard van Beinum en Bernard Haitink rekenden af met het grote romantische gebaar van hun eminente voorganger. Willem Mengelberg, volgens vele scholars, waaronder Glenn Gould, de grootste dirigent aller tijden, werd na de oorlog uitgesloten van het Nederlandse muziekleven, vanwege zijn houding in de oorlog. Men verwierp in een beweging ook diens muzikale nalatenschap. (Dat Nederland zeer slecht omging met dit genie dat ten onrechte werd verbannen van het podium valt te lezen in het recente boek ‘Het Dossier Mengelberg’ van oud strafpleiter Frederik Heemskerk.) Door de abrupte breuk met Mengelberg waren er geen navolgers, geen leerlingen, haalden dirigenten in die dagen het niet in hun hoofd zich te bedienen van Mengelbergiaanse tradities. Hierdoor verdwenen vrijheid en nuance in het musiceren na de oorlog, de vooroorlogse lyriek maakte plaats voor een zakelijker aanpak. Het glissando verdween als uitdrukkingsmiddel en ook verwaterde het tempo rubato dat de dramatiek in de muziek had gediend vanaf de vroegste barok. Op de oudste pianorollen en eerste was- en glasrollen zijn al die tradities nog volop hoorbaar. Niet alleen in Nederland veranderde de uitvoeringpraktijk. Voor de oorlog was het musiceren nog niet geglobaliseerd. De ‘couleur locale’ was nog waarneembaar; orkesten uit Wenen, Berlijn en Londen hadden hun eigen herkenbare identiteit. Ook de zangers, instrumentale solisten en dirigenten waren veel meer uitgesproken dan die van nu. Er waren ondanks de grote verschillen ook overeenkomsten: een nimmer aflatende zangerigheid, een zielvol musiceren met gebruikmaking van rubato, in een klank waarin nuance belangrijker was dan volume. In begin van de jaren zeventig kwam de oude muziekbeweging op, die streefde naar een uitvoering die zo authentiek mogelijk zou zijn. Uitvoeringsregels die men ontleende aan eeuwen oude tractaten werden echter zo geïnterpreteerd dat die de versobering in feite verstevigde. ‘Gevoel’ en ‘emotie’ werden gezien als ‘valse romantiek’ die moest worden ‘afgestoft.’ De tonen werden kaler, de timing strakker, de frasering opgedeeld in over-articulatie, want er was weerzin tegen de lange melodieuze lijn. Een belangrijk deel van de jonge musici wil anno 2016 niet meer gebukt gaan onder uitvoeringsregels die hun eigen emotie in de weg staan. ‘Gewoon uit het hart spelen, de ziel laten spreken’ is de tendens. Vandaar de grote interesse van deze groep in musiceren zoals dat ‘mocht’ in de tijd van de eerste historische opnames. Het auditief erfgoed is een bron van goud: de technieken en uitdrukkingsmiddelen van die tijd zijn van zulk een grote waarde dat het de ‘mode’ of andere tijdsgebondenheid overschrijdt. Veel ervan is weer te gebruiken, omdat de basis ervan niets anders is dan een vertolking van emotie.
3.2 incorporeren van een vergeten speelwijze Om de beoogde vrijheid te realiseren moeten speeltechnieken worden ingezet die anno nu niet meer in zwang zijn. Musiceren met meer nuance en vrijheid betekent ook minder blessures omdat vrijheid van bewegen een vrije klank produceert, overbodige fysieke spanningen staan genuanceerd musiceren in de weg. De jonge muzikant zal dus op meerdere fronten baat hebben bij het participeren aan het project Mokum Symphony. Jonge musici anno nu kijken op een andere manier naar regels die vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw het musiceren van oude muziek in hun greep hebben gekregen. Waarom zou vibreren verboden zijn als violist-zanger-publicist Fredrico Rognoni in 1620 schreef dat zangers en violisten ‘op iedere noot dienden te vibreren om de ziel van de luisteraar te beroeren?’ En waarom moet men Bach en Mozart metronomisch spelen terwijl bekend is dat in de 17e en 18e eeuw tijdens uitvoeringen in alle vrijheid en naar hartelust werd geïmproviseerd? Waarom moeten frasen zo worden opgedeeld dat de zangerige lijnen verdwijnen? Waarom mag er niet met gevoel worden gespeeld terwijl de muziek zo gevoelig is? De jeugd wil zich individueel kunnen uiten, zonder de strakke regels die de laatste 40 jaar gewoon zijn geworden. Met workshops en masterclasses in het ‘huis’ van Mokum Symphony de Uilenburgersjoel, draagt Berkhemer de verdwenen technieken over op Mokum musici. Strijkers Berkhemer, die zich jaren verdiepte in technieken en interpretative aspecten uit de vooroorlogse periode, zal via workshops, masterclasses en tenslotte orkestrepetities de romantische speelstijl van Mokum Symphony fijnslijpen. Strijkers. Gewerkt zal worden aan de stokhouding, en het gebruik van de hele rechter arm. De vooroorlogse manieren verschillen van de hedendaagse in het gebruik van kracht: na de oorlog is de streek gericht op volume en stabiliteit, voor de oorlog streek men eleganter, vrijer en genuanceerder. Bij violisten en altisten gaat veel aandacht naar het spelen zonder schoudersteun, die in de 50er jaren in gebruik kwam. Een schoudersteun wordt onder de viool geklemd, de viool klemt men vervolgens onder de kin, het hoofd dient dan als contragewicht. Overbodige spanningen en blessures liggen op de loer. De steun belemmert vrijheid en dempt de klank. De grootste violisten uit de geschiedenis speelden zonder steun. Talloze voordelen biedt het spelen ‘zonder,’ met name wordt het glissando (de glijdende verbinding tussen noten) oprechter. Het gebruik van de glissando als uitdrukkingsmiddel verdween mede door de opkomst van de schoudersteun. Blazers Gewerkt wordt aan interpretatie met vooroorlogse stijlelementen waarbij de nadruk ligt op de frasering en ademhaling die in de periode 1900-1940 in zwang waren. De interpretatieve aspecten worden behandeld door Berkhemer, voor de meer technische elementen zullen gastdocenten worden uitgenodigd.
4. BEETHOVEN REVISITED 28 mei 2016 4.1 Waarom Beethoven? In Mokum woonde en werkte Willem Mengelberg (1871-1951); de man die het Concertgebouworkest wereldberoemd maakte. Diens Beethoven opnames zijn legendarisch en onovertroffen. Essentieel voor Mokum Symphony; de lijn Mengelberg-Beethoven is uitermate kort. De leraar van Mengelberg studeerde bij een leerling van Beethoven! Beethoven eiste van zijn leerlingen het ‘tempo rubato’ en de constante bezieling tot in de kleinste details, die hij ook in zijn eigen spel hanteerde. (zoals ook prachtig wordt beschreven in de verslagen van zijn studenten en bewonderaars) Die traditionele uitdrukkingsvormen zijn in de opnames van Mengelbergs Beethoven nog geheel intact, en staan in contrast met de hedendaagse sobere speelstijl, die ontdaan is van al te confronterende gevoelsuitingen. 4.2 Mokum Symphony en Beethoven Revisited Het doel van Beethoven Revisited is niet alleen de bijzondere speelstijl te ontwikkelen, maar ook bij te dragen aan talent-ontwikkeling. Een jonge generatie musici doet werkervaring op en krijgt historische informatie aangeboden die hun muzikale spectrum verbreedt en verdiept. 4.3 Programmering - inleidende lezing met live muzikale voorbeelden door Joan Berkhemer: ‘De tijdgeest en het musiceren.’ - Ouverture Coriolan, op. 62, Beethoven - Pianoconcert nr. 4, op. 58, Beethoven (Patricia de la Vega, piano) - Symfonie nr. 8, op. 93, Beethoven Over het programma van 28 mei: Alle aspecten van muzikale uitersten komen aan bod in het debuutconcert van Mokum Symphony dat zal trachten te bewijzen dat de cultuur een nieuwe impuls krijgt als het oude waarden incorporeert. In 1802 werden de Coriolan Ouverture en het vierde pianoconcert uitgegeven door een jonge uitgeverij Bureau des Arts et d’industrie. De composities verschillen zeer, doch zijn beide vol hevige momenten die abrupt afwisselen met serene verstilling, overal duiken melodieën op die geboetseerd kunnen worden en er is geen passage die niet een bezieling verdient. De achtste symfonie is een werk dat haast uiteen barst van ideeënrijkheid. Humor grenst aan sarcasme, virtuositeit grenst aan onmogelijkheid en een langzaam deel ontbreekt. De symfonie wordt gezien als een haast provocatief afscheidsmonument van de ‘klassieke’ tijd. Het moet worden uitgevoerd met lef, met ‘gochme,’ met een brutaal elan.
4.4 met wie Pianiste: Patricia de la Vega, zie CV als bijlage Dirigent: Joan Berkhemer, zie CV als bijlage Veertig orkestleden: Onder de uitvoerenden bevinden zich verschillende generaties professionele musici: jonge afgestudeerde muzikanten, enkele gerenommeerde namen en een paar (oud)musici uit het Koninklijk Concertgebouw Orkest. Een greep uit de bezetting: Sjaan Oomen en Eduardo Paredes als concertmeesters, Emlyn Stam en Joel Waterman aanvoerders altviool, Daniel Esser en Willem Stam, Leonard Besseling en Evelien Prakke cello, Uxia Martinez Botana aanvoerder bas, Peter Lunel 1e Fluit, Heleen Oomen en Frank van den Brink klarinet, Georgie Powell fagot, Leoni Haenen pauken. 4.5 Locatie Het eerste optreden van Mokum Symphony vindt plaats op 28 mei 2016 in de Amsterdamse Keizersgrachtkerk, Keizersgracht 566 te Amsterdam. De kerk is qua grootte en sfeer een prachtige passende locatie voor de bezetting van het orkest, de verwachte publieksopkomst en het gekozen repertoire. De kerk biedt 340 zitplaatsen met zicht op het podium, verdeeld over de zaal en 2 balkons. 4.6 Publiekservaring De Keizersgrachtkerk is bovendien een directe verwijzing naar een eeuw terug, de romantiek van het tijdsgewricht waar ook Mokum Symphony uit put. De prachtige hoge ruimte draagt bij aan de beoogde sfeer van Mokum Symphony. Het grootste deel van het publiek zal de muziekliefhebber zijn, met interesse voor geschiedenis en open staand voor een andere interpretatie, voor een nieuw ‘oud’ geluid. Maar ook voor diegene die minder bekend is met de klassieke muziek biedt dit concert een heel toegankelijk programma in een ontspannen sfeer. De inleidende uitleg over het programma en de visie van Mokum Symphony maakt het makkelijker naar de muziek te luisteren.
5. ORGANISATIE 5.1 Artistiek leider Joan Berkhemer (1951) dirigent, violist, componist. Zie CV als bijlage 5.2 kernteam Het kernteam, bestaat uit musici van Mokum Symphony, die nauw samenwerken met het bestuur en oprichter-dirigent Joan Berkhemer. De leden van het team hebben ruime organisatorische en productionele ervaring in de klassieke muziekwereld. Ieder heeft zijn eigen specialisatie: nieuwe media, marketing, organisatie, financiën, artistieke zaken, etc. Kernteamleden (zie cv’s als bijlage): Lestari Scholtes (piano) - organisatie en productie Casper Donker (viool) - organisatie Doriene Marselje (harp) - marketing en redactie Emlyn Stam (altviool) - artistieke commissie Heleen Oomen (klarinet) - artistieke commissie Stagiaire van opleiding muziekwetenschap / muziekmanagement 5.3 Stichting en bestuur In 2015 viel Mokum Symphony onder de stichting MusicGuides.us. Sinds 19 febr. 2016 heeft het de eigen stichting Mokum Symphony. Bestuursleden (zie cv’s als bijlage): Katja de Winter - voorzitter Diederik Schonebaum - penningsmeester Anton van der Graaf - secretaris en sponsoring Anton de Cock - algemeen bestuursid - organisatiemanagement Gijs de Swarte - algemeen bestuurslid - communicatie David Herman - algemeen bestuurslid on hold (in het buitenland) Adviseurs: Livia Verstegen - organisatiemanagement René van ‘t Erve - organisatiemanagement Ernst van Bemmelen van Gent - jurist
5.4 Comité van aanbeveling Emmy Verheij Job Cohen Marita Mathijsen Ursul de Geer Edmond Fokker van Crayestein Huib Wurfbain Floris Cohen Frits Zwart Floris Guntenaar 5.5 Partners Verstegen & Stigter culturele projecten MusicGuides.us Uilenburgersjoel Keizersgrachtkerk Bol/Bechstein Piano’s & Vleugels Dr. Joost Kist Empercent Xiom Voordekunst Nederlands Muziek Instituut Mengelbergvereniging N.M.I. (Nederlands Muziek Instituut)
- partner in organisatie management en sponsoring - stichting waaronder Mokum Symphony is gestart - thuisbasis en marketingpartner van Mokum Symphony; - locatie voor première concert - pianoleverancier - geluidsopname - ontwerp (i.s.m. Katja de Winter) en bouw website - catering - platform voor crowdfundingactie voor 28 mei - onderzoekspartner - marketingpartner - Mengelberg archief
