faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap
Project Religie en Conflict: leidt geloof tot strijd? VWO 4, 5 en 6 Les materiaal: Kim Knibbe. Posessing the World: de ambities van een Nigeriaanse Pinksterkerk. Kom op woensdag 4 november 2015 naar het leerlingensymposium over religie en conflict, of vraag een gastles aan.
www.rug.nl/project-religie-en-conflict
1
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap Onderwerp: Posessing the World: de ambities van een Nigeriaanse Pinksterkerk Niveau: **/*** Methode: introductie door docent, documentaire, artikel en leesvragen, onderzoek in ICT lokaal, plenaire discussie en reflectie Duur: een tot twee lesuren, afhankelijk van keuze opdracht(en) Les suggestie: introduceer de les met (een fragment van) de documentaire ‘Het Welvaartsevangelie’. Laat de leerlingen vervolgens een aantal fragmenten lezen uit een artikel van Kim Knibbe. Laat de leerlingen een aantal leesvragen beantwoorden en/of begeleidt een plenaire discussie. In dit document worden verder verschillende suggesties gedaan voor opdrachten. Introductie Geld en geloof gaan in onze beleving vaak niet samen. Matigheid en soberheid kleven toch aan het Nederlandse protestantisme. Maar waarom vinden wij eigenlijk dat de armen zalig van geest zijn en wordt financiële welvaart bekritiseerd? Binnen het welvaartsevangelie dat wordt gepredikt door sommige Pinksterkerken wordt een heel ander standpunt ingenomen. Volgens deze boodschap is het Gods wil dat Christenen op deze aarde welvarend zijn. Binnen deze stroming zijn rijkdom en heiligheid onlosmakelijk met elkaar verbonden en wordt geloofd dat goede Christenen door God zullen worden beloond met (materiële) welvaart. Door hun beloften van wonderen en genezing schieten wereldwijd pinksterkerken als paddenstoelen uit de grond. De Pinksterbeweging dankt haar naam aan Pinksteren. Volgens de Bijbel ontvingen de discipelen (trouwe volgelingen) van Jezus met Pinksteren de Heilige Geest. Deze zou hen steunen bij het verder verspreiden van het geloof. Net als de discipelen zien leden van de Pinksterbeweging het als hun taak om het geloof te verspreiden. Momenteel behoort de Pinksterbeweging tot een van de snelst groeiende religieuze stromingen wereldwijd. Volgens de World Christian Database beslaat de Pinksterbeweging ondertussen al een kwart van alle Christenen en zij blijft groeien! In de volgende opdracht wordt kennis gemaakt met de Redeemed Christian Church of God (RCCG), een pinksterkerk in Nigeria. De RCCG is een voorbeeld van een pinksterkerk dat het welvaartsevangelie predikt. Hoe kunnen we deze vorm van het christendom begrijpen in de Nigeriaanse context? Motiverende lesinstap: Bekijk klassikaal een fragment over de Redeemed Christian Church of God uit de Tegenlicht documentaire ‘Het Welvaartsevangelie’ – 11:42-16:48. (De documentaire kan ook in zijn geheel worden getoond – complete duur: 52:00). Link documentaire: http://www.npo.nl/tegenlicht/04-032013/VPWON_1185920. (NB. Pastor Dele Olowu, die de RCCG in Europa vertegenwoordigt heeft kritisch gereageerd op de Tegenlicht documentaire, die in zijn ogen te veel nadruk op geld legt. Binnen het welvaartsevangelie van pinksterkerken speelt geld en rijkdom een rol, maar deze is onlosmakelijk verbonden met ‘een goed christen zijn’ en heiligheid (‘holiness’).) Posessing the World In het volgende stuk lees je een aantal fragmenten uit een artikel ‘Posessing the World: de ambities van een Nigeriaanse Pinksterkerk’ dat Universitair Docent Sociologie en Antropologie van Religie Kim Knibbe heeft geschreven over de RCCG. (Voor docent is het aan te raden om het gehele artikel te 2
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap lezen als achtergrond informatie voor de les – zie bijlage I. Zie voor een overzicht van het aantal pinkster-evangelische en charismatische christenen wereldwijd bijlage II). In haar artikel onderzoekt Knibbe de aantrekkingskracht van het welvaartsevangelie dat wordt gepredikt door de RCCG en bestudeert zij de manier waarop deze vorm van het Christendom vervlochten is met de maatschappelijke en politieke context van Nigeria. Na het lezen van de fragmenten kan de docent er voor kiezen om een klassikale discussie te leiden en/of de leerlingen de leesvragen te laten maken. Net buiten Lagos vinden maandelijks diensten plaats die een hele nacht duren, waar zo’n half miljoen mensen bijeenkomen om God te prijzen, te bidden en te luisteren naar de opwekkende preek van de leider van de grootste Pinksterkerk van Nigeria, de Redeemed Christian Church of God. De plek waar zij bijeen komen is het internationale hoofdkwartier van deze kerk, Redemption Camp. Hier wordt ook het jaarlijkse Holy Ghost Congress gehouden. De Congress Arena meet 3 bij 3 kilometer om de miljoenen bezoekers wereldwijd te kunnen accomoderen. Rondom het Redemption Camp is een hele stad verrezen, met woonwijken, winkels, scholen, een universiteitm een postkantoor, verschillende banken. Het is een droomstadje: de wegen zijn goed aangelegd, water, riolering, electiriciteit, alles werkt. Dit is bijzonder in een land waar de afkorting van de nationale energie voorziening NEPA wordt uitgelegd als ‘Never Expect Power Again’. (…) Het mission statement, de organisatie en het gedachtengoed van deze kerk (*de RCCG) creëren een dynamiek die continue expansie eist. Bijzonder is dat dit niet alleen maar een droom is, een ambitie, maar ook concreet gerealiseerd wordt. Maar waarom voelen zovelen zich aangetrokken tot deze kerk? Deze vraag lijkt simpel, maar het antwoord is complex. Enerzijds heeft het te maken met de situatie in Nigeria zelf. Daar vindt sinds de jaren tachtig een ‘pentecostale revolutie’ plaats (*pentecostalisme is een ander woord voor ‘Pinksterbeweging’), vooral in het zuid-oosten en zuidwesten. De RCCG is de meest tot de verbeelding sprekende organisatie die hiervan getuigt, maar er zijn talloze kerken, ministries en spontane bewegingen die allen tezamen deze Pentecostale revolutie vertegenwoordigen. Volgens Ruth Marshall, een politicologe die lang in Nigeria heeft gewoond en onderzoek heeft gedaan, moet deze ontwikkeling gezien worden als een ‘politieke spiritualiteit’. De Pinksterbeweging in Nigeria is de plek waar Nigerianen hun ideeen over waarheid, waarachtigheid en een rechtvaardige, hoopvolle samenleving uitwerken. De vorm van Pentecostalisme waar het hier om gaat is sterk gericht op de beleving van ‘herboren worden’: door je leven aan Jezus te geven, kun je vorm gaan geven aan een leven dat gericht is op God, op de heiliging van het dagelijks leven, en uiteindelijk van de gehele samenleving. Dit heeft te maken met de manier waarop veel Nigerianen zelf hun samenleving zien: als door en door corrupt. Het leven is onvoorspelbaar en onzeker, goed studeren en hard werken zijn geen garantie op een goede toekomst. Van het ene op het andere moment kunnen mensen in het ongeluk gestort worden. Regels worden willekeurig toegepast. (…) Ook al is Nigeria nu een democratie, macht wordt vaak nog als inherent corrupt gezien. Rijke en machtige mensen worden vaak verdacht van banden met occulte krachten (die als duivels worden aangemerkt door de pinksterbeweging): zo zouden zij aan hun rijkdom en macht zijn gekomen. Dat betekent niet dat rijkdom en macht worden afgewezen door de Pinksterbeweging, integendeel. Zoals Adeboye (*Pastor van de RCCG) predikt: ‘God wants you to be rich’. De nadruk op persoonlijke bekering laat zien dat er goede en zuivere manieren zijn om succesvol te zijn, in een land waar dit vaak onmogelijk lijkt. Veel van de Nigeriaanse Pinksterkerken, waaronder de RCCG, prediken over welvaart, succes, promotie. Een veel gebezigde uitspraak is ‘breaking through to the next level’. Dit kan met allerlei zaken in het persoonlijke leven te maken hebben. Vaak is dit direct gelinkt aan ideeën over spirituele oorlogsvoering: als God wil dat jij rijk bent, dan is de conclusie voor de hand liggend dat als dat niet zo is, dit te maken heeft met de invloed van de duivel en zijn demonen. Bidden wordt gezien als oorlogsvoering tegen ‘the ministry of the devil’. (…) De RCCG is een machtige kerk: vrijwel alle presidentskandidaten sinds de democratisering van Nigeria in 1999 brachten een bezoek aan het redemption camp waar de maandelijkse Holy Ghost Services plaatsvinden. De Christian Association of Nigeria (CAN) is een belangrijke lobby organisatie, en de huidige voorzitter, Oritsejafor, onderhoudt nauwe banden met de president van Nigeria, Goodluck Jonathan. Deze macht brengt echter ook ambiguïteit met zich mee:
3
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap wereldse machthebbers zoeken de zegen van religieuze leiders, maar deze religieuze leiders compromitteren daarmee ook het zuivere karakter van de zoektocht naar een eerlijke, rechtvaardige maatschappij waarin succes toekomt aan de rechtvaardigen (the righteous) in plaats van aan criminelen die onderling de olierijkdommen verdelen. Want hoezeer zowel politici als de gewone Nigerianen zelf het anders zouden willen, de realiteit is dat de Nigeriaanse politiek nog steeds gedreven wordt door patronage, door handjeklap tussen mensen die behoren tot een zeer rijke elite die zich weinig gelegen laten liggen aan de miljoenen die moeten rondkomen van minder dan een dollar per dag. Pinksterkerken en charismatische leiders zijn zelf zo machtig geworden, dat zij verknoopt raken met deze elites. (…) De RCCG is ook een hele ‘moderne’ kerk, die gebruikt maakt De RCCG is ook een hele ‘moderne’ kerk, die gebruikt maakt van alle mogelijke media, speciale clubs opricht voor zakenmensen, leiderschapscursussen aanbiedt, en allerlei mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen en te scholen. Oneerbiedig gezegd: een yuppenkerk. Dit imago, en de nadruk op het welvaart en succes, is natuurlijk niet uniek voor deze kerk. Wereldwijd zijn dit de kenmerken geworden van de nieuwe golf van pinksterkerken sinds de jaren tachtig. Veel mensen kennen dit soort kerken vooral als een Amerikaans fenomeen, en vragen zich dan ook bezorgd af of de groei van kerken als de RCCG niet gezien kan worden als een ‘veramerikanisering’ van het Christendom in Nigeria en Afrika in het algemeen. Is dit wel een authentieke contextualisering van het Christendom die recht doet aan de Afrikaanse cultuur?
Leesvragen - Wat is de aantrekkingskracht van het welvaartsevangelie voor de Nigerianen? - Op welke manier zijn politiek en geloof met elkaar verbonden in de casus van de RCCG? - Wat wordt als oorzaak gegeven voor armoede? Hoe kan armoede worden overkomen? - Hoe zijn welvaart en geloof met elkaar vervlochten binnen de RCCG? - Elders in haar artikel bestempelt Kim Knibbe de RCCG als een ‘moderne’ kerk, die onder andere gebruik maakt “van alle mogelijke media, speciale clubs opricht voor zakenmensen, leiderschapscursussen aanbiedt, en allerlei mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen en te scholen.” Neem eens een kijkje op de officiële website van de RCCG. Hoe zorgt de kerk er voor dat hun geloof wordt verspreid en de mensen bereikt? Discussie - Waar elders kerken leeglopen, stromen de pinksterkerken vol! Waarom denk jij dat men zo geïnteresseerd is in deze vorm van het christendom? - Wat is de mening van de leerlingen over de omgang met geld binnen het welvaartsevangelie. Laat ze hierbij ook reflecteren op hun ‘eigen context’. (denk hierbij aan de vraag die aan het begin van dit document werd gesteld: waarom vinden wij eigenlijk dat de armen zalig van geest zijn en wordt financiële welvaart bekritiseerd?). Waarom zijn geld en geloof niet tegenstrijdig binnen de context van de RCCG in Nigeria? Extra opdracht (kan ook als huiswerkopdracht worden meegegeven) - Laat de leerlingen naar het ICT lokaal gaan en een aantal websites opzoeken van pinksterkerken verspreid over de wereld. Wat verstaan de pinksterkerken onder het begrip ‘holiness’? Waarom is holiness belangrijk? Gebruiken de kerken het begrip ‘holiness’ op dezelfde manier of zijn er verschillen? - Laat de leerlingen op Youtube filmpjes van diensten opzoeken van de Yoido full gospel church (een pinksterkerk in Korea) en El Shaddai (een charismatische beweging op de Filipijnen). Laat ze deze vergelijken met diensten van de RCCG. Wat valt hen op aan de verschillende diensten? Zien ze overeenkomsten en/of verschillen tussen de diensten van de verschillende kerken? 4
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap BIJLAGE I – Volledig artikel ‘‘Posessing the World: de ambities van een Nigeriaanse Pinksterkerk’ Kim Knibbe Net buiten Lagos vinden maandelijks diensten plaats die een hele nacht duren, waar zo’n half miljoen mensen bijeenkomen om God te prijzen, te bidden en te luisteren naar de opwekkende preek van de leider van de grootste Pinksterkerk van Nigeria, de Redeemed Christian Church of God. De plek waar zij bijeen komen is het internationale hoofdkwartier van deze kerk, Redemption Camp. Hier wordt ook het jaarlijkse Holy Ghost Congress gehouden. De Congress Arena meet 3 bij 3 kilometer om de miljoenen bezoekers wereldwijd te kunnen accomoderen. Rondom het Redemption Camp is een hele stad verrezen, met woonwijken, winkels, scholen, een universiteitm een postkantoor, verschillende banken. Het is een droomstadje: de wegen zijn goed aangelegd, water, riolering, electiriciteit, alles werkt. Dit is bijzonder in een land waar de afkorting van de nationale energie voorziening NEPA wordt uitgelegd als ‘Never Expect Power Again’. De leider van deze megakerk, Enoch Adejare Adeboye, wordt vaak aangesproken met ‘Daddy G.O.’ (de afkorting van ‘General Overseer’). Een paar jaar geleden werd hij een van ’s werelds invloedrijkste mensen genoemd door het Amerikaanse blad Newsweek. Samen met Obama was hij de enige van Afrikaanse afkomst op de lijst van 50 die zij publiceerden. In Nigeria heeft de kerk duizenden ‘parishes’, en zij zijn nu in vrijwel alle landen van de wereld vertegenwoordigd, met 29 parishes in Nederland. Zij groeien bovendien sterk in Oost Europa en Zuid Europa. In Engeland hebben zij honderden parishes. In Nigeria tellen zij, naar eigen zeggen, zo’n 4 miljoen aanhangers, het is moeilijk te zeggen hoeveel dat er wereldwijd zijn. Getallen zijn bovendien continu in beweging: parishes komen op, maar verdwijnen soms ook, net als aanhangers. Zeker is dat de kerk een zeer sterke groei heeft gekend sinds de jaren tachtig, toen de huidige leider aantrad en dat zij sinds de jaren negentig ook wereldwijd hard groeit. Veel van deze parishes buiten Europa worden voornamelijk bevolkt door Nigerianen en migranten van Afrikaans afkomst, maar de ambitie van deze kerk is om de hele wereld tot Jezus te brengen. De hele organisatie van de kerk is daarop gericht: wanneer een parish tot een bepaalde omvang gegroeid is, worden er leden uitgezonden om een nieuwe kerk te planten elders in de stad, of in een naburige stad. Vaak is een man of vrouw, liefst een stel, de trekker en gaat een groepje mensen regelmatig naar deze nieuwe parish totdat zij genoeg mensen hebben aangetrokken om op eigen benen te kunnen staan. Wanneer deze parish weer groot genoeg is, planten zij een nieuwe parish, enzvoort. Hele ketens van parishes ontstaan zo die soms uit een grote, succesvolle parish vortkomen die geleid wordt door een bijzonder charismatische pastor. Het idee is dat op deze manier de hele wereld bereikt kan worden om ervoor te zorgen dat wanneer het einde der tijden aanbreekt, mensen snel naar een kerk toe kunnen om hun leven aan Jesus te geven en zo gered te worden. Het mission statement , de organisatie en het gedachtengoed van deze kerk creeren een dynamiek die continue expansie eist. Bijzonder is dat dit niet alleen maar een droom is, een ambitie, maar ook concreet gerealiseerd wordt. Maar waarom voelen zovelen zich aangetrokken tot deze kerk? Deze vraag lijkt simpel, maar het antwoord is complex. Enerzijds heeft het te maken met de situatie in Nigeria zelf. Daar vindt sinds de jaren tachtig een ‘pentecostale revolutie’ plaats, vooral in het zuidoosten en zuidwesten. De RCCG is de meest tot de verbeelding sprekende organisatie die hiervan getuigt, maar er zijn talloze kerken, ministries en spontane bewegingen die allen tezamen deze Pentecostale revolutie vertegenwoordigen. Volgens Ruth Marshall, een politicologe die lang in Nigeria heeft gewoond en onderzoek heeft gedaan, moet deze ontwikkeling gezien worden als een ‘politieke spiritualiteit’. De Pinksterbeweging in Nigeria is de plek waar Nigerianen hun ideeen over waarheid, waarachtigheid en een rechtvaardige, hoopvolle samenleving uitwerken. De vorm van 5
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap Pentecostalisme waar het hier om gaat is sterk gericht op de beleving van ‘herboren worden’: door je leven aan Jezus te geven, kun je vorm gaan geven aan een leven dat gericht is op God, op de heiliging van het dagelijks leven, en uiteindelijk van de gehele samenleving. Dit heeft te maken met de manier waarop veel Nigerianen zelf hun samenleving zien: als door en door corrupt. Het leven is onvoorspelbaar en onzeker, goed studeren en hard werken zijn geen garantie op een goede toekomst. Van het ene op het andere moment kunnen mensen in het ongeluk gestort worden. Regels worden willekeurig toegepast. Dit is zichtbaar in een documentaire die Louis Theroux een aantal jaar geleden maakte over Lagos. Hij interviewt een groepje ‘area boys’, lokale gangs die onder het mom van hun lidmaatschap van de transport vakbond marktkooplui, buschauffeurs en winkelhouders afpersen. Een zo’n winkelier, die dagelijks geld afdraagt aan de area boys, moet aan het slot van de documentaire machteloos toezien hoe zijn winkel met de grond gelijk gemaakt wordt. De hele rij winkels langs die straat wordt weg gebuldozert door de Taskforce ‘Kick Against Indsicipline’. De winkels worden als ‘shootouts’ betiteld; ze zouden te dicht langs de weg liggen. Voor deze winkelier en vele andere Nigerianen is het onmogelijk te voorspellen wanneer welke regels toegepast zullen worden. De winkelier is al zijn investeringen kwijt. ‘Only God will judge’ roept hij aan het eind. Alle tegenstrijdige regelgeving die zijn leven en broodwinning onmogelijk maken zullen uiteindelijk door God overstegen worden. In dezelfde documentaire wordt ook duidelijk dat de area boys en de transport vakbond cruciaal zijn voor het verkrijgen van stemmen. Door hun greep op bepaalde wijken, kunnen area boys ervoor zorgen dat mensen stemmen voor de politicus die door de transport union ondersteund wordt. Ook al is Nigeria nu een democratie, macht wordt vaak nog als inherent corrupt gezien. Rijke en machtige mensen worden vaak verdacht van banden met occulte krachten: zo zouden zij aan hun rijkdom en macht zijn gekomen. Dat betekent niet dat rijkdom en macht worden afgewezen door de Pinksterbeweging, integendeel. Zoals Adeboye predikt: ‘God wants you to be rich’. De nadruk op persoonlijke bekering laat zien dat er goede en zuivere manieren zijn om succesvol te zijn, in een land waar dit vaak onmogelijk lijkt. Veel van de Nigeriaanse Pinksterkerken, waaronder de RCCG, prediken over welvaart, succes, promotie. Een veel gebezigde uitspraak is ‘breaking through to the next level’. Dit kan met allerlei zaken in het persoonlijke leven te maken hebben. Vaak is dit direct gelinkt aan ideeen over spirituele oorlogsvoering: als God wil dat jij rijk bent, dan is de conclusie voor de hand liggend dat als dat niet zo is, dit te maken heeft met de invloed van de duivel en zijn demonen. Bidden wordt gezien als oorlogsvoering tegen ‘the ministry of the devil’. De duivel kan op veel verschillende manieren werken, via zonde kan hij toegang krijgen tot je leven, maar het kan ook te maken hebben met de banden die je voorouders hadden met de goden en geesten uit de traditionele Afrikaanse cosmologieen. Deze worden ook voorgesteld als demonisch. De reden voor het nachtelijke tijdstip van de Holy Ghost service heeft ook te maken met het idee dat de macht van de duivel ’s nachts het sterkst is. Voordat Adeboye het podium bestijgt, vormt een legertje van pastor een kring rondom dit podium. Het is een indrukwekkend gezicht: allemaal in zwarte pakken, met witte overhemdem. Hand in hand bidden zij om Adeboye te beschermen tegen aanvallen van de duivel. Juist rondom zo’n groot man van God, is de gedachte, zal de duivel extra hard zijn best gaat doen om hem en de aanwezigen te breken. Leiders van Pinksterkerken zijn daarom een belangrijk doelwit: als de duivel hen ten val kan brengen, heeft dit veel effect. De RCCG is een machtige kerk: vrijwel alle presidentskandidaten sinds de democratisering van Nigeria in 1999 brachten een bezoek aan het redemption camp waar de maandelijkse Holy Ghost Services plaatsvinden. De Christian Association of Nigeria (CAN) is een belangrijke lobby organisatie, 6
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap en de huidige voorzitter, Oritsejafor, onderhoudt nauwe banden met de president van Nigeria, Goodluck Jonathan. Deze macht brengt echter ook ambiguiteit met zich mee: wereldse machthebbers zoeken de zegen van religieuze leiders, maar deze religieuze leiders compromitteren daarmee ook het zuivere karakter van de zoektocht naar een eerlijke, rechtvaardige maatschappij waarin succes toekomt aan de rechtvaardigen (the righteous) in plaats van aan criminelen die onderling de olierijkdommen verdelen. Want hoezeer zowel politici als de gewonen Nigerianen zelf het anders zouden willen, de realiteit is dat de Nigeriaanse politiek nog steeds gedreven wordt door patronage, door handjeklap tussen mensen die behoren tot een zeer rijke elite die zich weinig gelegen laten liggen aan de miljoenen die moeten rondkomen van minder dan een dollar per dag. Pinksterkerken en charismatische leiders zijn zelf zo machtig geworden, dat zij verknoopt raken met deze elites. Bovendien is de Pentestale revolutie niet een die tolerantie ten opzichte van anders gelovigen predikt. Door haar gerichtheid op expansie, door haar veroordeling van iedereen die niet born again is, wordt de polarisering tussen Moslims en Christenen verergert. De politieke visie is immers dat Nigeria gered kan worden als iedereen ‘born again’ wordt. De RCCG is ook een hele ‘moderne’ kerk, die gebruikt maakt van alle mogelijke media, speciale clubs opricht voor zakenmensen, leiderschapscursussen aanbiedt, en allerlei mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen en te scholen. Oneerbiedig gezegd: een yuppenkerk. Dit imago, en de nadruk op het welvaart en succes, is natuurlijk niet uniek voor deze kerk. Wereldwijd zijn dit de kenmerken geworden van de nieuwe golf van pinksterkerken sinds de jaren tachtig. Veel mensen kennen dit soort kerken vooral als een Amerikaans fenomeen, en vragen zich dan ook bezorgd af of de groei van kerken als de RCCG niet gezien kan worden als een ‘veramerikanisering’ van het Christendom in Nigeria en Afrika in het algemeen. Is dit wel een authentieke contextualisering van het Christendom die recht doet aan de Afrikaanse cultuur? Deze vraag is moeilijk te beantwoorden, omdat zij twee begrippen omvat die vanuit de pentecostale zienswijze weinig zeggend zijn: authenticiteit en cultuur. Birgit Meyer heeft in haar werk over Christendom en Pentecostalisme in Ghana heel duidelijk laten zien dat het voor veel mensen juist van belang is om te breken met het heidense verleden om vooruit te kunnen komen in het leven. In Nigeria werd dit zichtbaar op het moment dat de regering in de jaren zeventig het ‘Festival for African Arts and Culture’ (FESTAC) organiseerde in 1977. Dit festival, bedoeld om te laten zien dat de Afrikaanse cultuur rijk, gevarieerd is en een bijzondere historische diepgang heeft, riep heftige protesten op onder Christenen. Zij zagen dit als een gelegenheid voor het samenscholen van duivelse krachten. Met andere woorden: authenticiteit en cultuur zijn geen begrippen die op waardering kunnen rekenen van Nigeriaanse christenen zelf. Tegelijkertijd is zonder meer duidelijk dat de RCCG geen kopie is van Amerikaanse megakerken. Het is een kerk met diepe wortels in Nigeria zelf, in de geschiedenis van het Christendom in Nigeria, geleid door Nigerianen en grotendeels bevolkt door Nigerianen. Zoals ik hierboven uitlegde, is het bovendien de plek voor velen waar gewerkt word aan een alternatieve samenleving, een alternatieve manier van zijn en aan jezelf werken als uitweg uit de soms uitzichtloze toestand waarin het land zich bevindt.
7
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap
BIJLAGE II – Overzicht aantal pinkster-evangelische en charismatische christenen wereldwijd Bron: Pew Forum (http://www.pewforum.org/2011/12/19/global-christianity-movementsand-denominations/). According to a Pew Forum analysis of estimates from the Center for the Study of Global Christianity (CSGC) at Gordon-Conwell Theological Seminary, there are about 279 million pentecostal Christians and 305 million charismatic Christians in the world. This means that, according to this analysis, pentecostal and charismatic Christians together make up about 27% of all Christians and more than 8% of the world’s total population. In addition, more than 285 million Christians are classified by the CSGC as evangelical, either because they belong to churches affiliated with regional or global evangelical associations or because they identify as evangelicals. Because many pentecostals and charismatics also are evangelicals, these categories are not mutually exclusive; the number of evangelicals should not be added to the number of pentecostal and charismatic Christians.
8
faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap The Pew Forum’s analysis of CSGC data estimates that about eight-in-ten of the world’s pentecostals reside either in sub-Saharan Africa (44%) or in the Americas (37%). According to this analysis, 15% of the total population in sub-Saharan Africa is pentecostal, as is 11% of the population in the Americas. Nearly one-in-six (16%) pentecostals live in Asia and the Pacific, although only about 1% of the total population of the region is pentecostal.
9
