Project “ Big Buddy’s ” Het verminderen van vroegtijdig schoolverlaten Met name onder allochtone jongeren
PROJECTPLAN Projectnummer: Naam organisatie: Postadres: Postcode: Bezoekadres: Tel.nr.: Website: Contactpersoon:
Instituut Het Centrum Den Haag Postbus 43005 2504 AA Vermeerstraat 56, 2525 VM Den Haag 070-4061265 www.hetcentrum.net Dhr. A. Ablak
Inhoudsopgave
Informatie over de stichting
Blz. 3,4
Aanleiding van het project “De alumni van morgen”
Blz. 5
Doelstellingen, doelgroep en werkwijze van De alumni van morgen
Blz. 5
Plan van aanpak
Blz. 6,7,8
Tijdspad
Blz. 8
Samenwerkingspartners
Blz. 9
Evaluatie
Blz. 9
2
Voorwoord Ondanks de vele inspanningen van de overheid en scholen zien we dat kinderen uit sociaal minder bedeelde gezinnen minder succesvol zijn met hun schoolcarrière. Het aantal kinderen van niet-westerse afkomst op het VMBO is tweemaal zo hoog als het aantal autochtone leerlingen op het VMBO. Voor het voortgezet onderwijs geldt dat niet-westerse leerlingen dat vwo-niveau volgt twee maal zo laag is. Dit moet uiteraard allemaal in relatieve waarden gezien worden, dus niet in absolute getallen. We zien ook dat schooluitval bij allochtonen hoger is dan bij autochtonen.1 De scholen hebben slechts beperkte capaciteit aan leerkrachten en middelen om deze groep minder bedeelde leerlingen voldoende te ondersteunen. Dit betekent dat de scholen niet of nauwelijks in staat zijn om achterstanden weg te werken. Daarbij is het nog maar de vraag of de jongeren zich in de schoolbanken aan de onderwijsinstelling zo eenvoudig laten begeleiden. Kinderen van allochtone afkomst hebben over het algemeen vaker te kampen met één of meerdere van de volgende problemen/achterstanden: gebrekkig Nederlands spreken, weinig of geen motivatie en een omgeving waarin het leren minder gestimuleerd wordt. Factoren die de situatie verklaren zijn: doorgaans laag opleidingsniveau ouders, slechte taalbeheersing ouders, verschil in cultuur en de lage sociale klassen waarin zij leven.2 Uiteraard erkennen wij deze problemen ook bij autochtone ouders van kinderen. Speciaal voor hulpbehoevende leerlingen uit deze families, die hun kinderen zowel financieel als educatief minder kunnen bijstaan, wil onze stichting oplossing bieden. Een ander schrijnende ontwikkeling is dat allochtone kinderen vaak te laag worden ingeschaald.3 Bijvoorbeeld door hun taalontwikkeling. Er zit veel meer in zo’n kind en dat is er binnen afzienbare tijd uit te halen. Door goede voorlichting aan ouders (bijvoorbeeld over het onderwijssysteem) over dit probleem en vervolgens de begeleiding van de kinderen bestrijden we dit probleem al enkele jaren met succes. Instituut het Centrum kiest voor kleine klassen (6 kinderen), zodat iedere leerling intensief begeleid kan worden. Instituut Het Centrum is een onderwijs ondersteunende organisatie die onder andere bijlessen geeft aan leerlingen van het basisonderwijs, van het voortgezet onderwijs en van het hoger onderwijs. Het Centrum wil met zijn activiteiten en projecten leerlingen begeleiden op diverse onderwijsgebieden. Tevens zet Het Centrum zich in voor de onwtikkeling van de loopbaancompetentie van de leerlingen ter voorbereiding op hun toekomstige loopbaan. Instituut Het Centrum legt de nadruk op de zelfontplooiing en ontwikkeling van het individu en de pupil in het bijzonder. Uit onderzoek is gebleken dat de omvang van het aantal deelnemers aan het onderwijs dat voortijdig het onderwijs verlaat, ontzettend hoog is. Veel leerlingen maken een goede start maar kunnen het niveau niet aanhouden. Met behulp van begeleiding op maat zijn wij van Het Centrum ervan overtuigd dat er een ruime progressie geboekt zal worden op de prestaties van de leerlingen. Instituut Het Centrum verzorgt op verschillende locaties wekelijkse bijlessen voor leerlingen bovenbouw van de basisschool en van het voorgezet onderwijs. Centraal hierbij staan punten als: • Het vergroten van de onderwijskansen en onderwijsdeelname van leerlingen, en 1
BRON: CBS Jaarboek onderwijs 2007. BRON: Adviesraad diversiteit en integratie: http://amsterdam.nl/aspx/download.aspx?file=/contents/3387/eencruciaalschooladvies.pdf 3 BRON: www.nu.nl/news/1010748/10/rss/inspectie_onderzoekt_afwijkende_schooladviezen.html 2
3
daardoor de maatschappelijke kansen. • Het verminderen van schoolverzuim en schooluitval. • Verbetering van de communicatie tussen ouders en school. Tevens zullen ouders ondersteund worden bij activiteiten die verband houden met de overgang van leerlingen naar het voortgezet onderwijs. Instituut Het Centrum streeft ernaar om met alle activiteiten binding met de samenleving, verantwoordelijkheidsgevoel (bij zowel ouders als kinderen) en integratie te bewerkstelligen Met haar deskundigheid heeft Instituut Het Centrum zich de afgelopen jaren ingezet op uiteenlopende maatschappelijke terreinen zoals: educatie, inburgering, participatie en emancipatie. Er is veel vraag naar de expertise van Instituut Het Centrum, want Instituut Het Centrum voert projecten uit die betrekking hebben op de bevordering van de maatschappelijke betrokkenheid. Het educatiecentrum is gespecialiseerd in het geven van steunlessen aan jongeren vanaf groep 6 tot en met laatste jaar van de middelbareschool. Daarnaast biedt het diverse cursussen aan jongeren die extra begeleiding nodig hebben. Het educatiecentrum geeft niet alleen bijlessen, maar laat jongeren en hun ouders ook kennis maken met voorbeeldfiguren. Jongeren ontwikkelen niet alleen hun leergierigheid en het nemen van initiatief, maar ook ontwikkelen ze hun zelfvertrouwen, verantwoordelijkheidsgevoel, communicatieve, sociale en academische vaardigheden. Door gerichte en intensieve huiswerk- en studiebegeleiding maken jongeren een grotere kans om een goede onderwijscarrière op te bouwen. Instituut Het Centrum Den Haag geeft ondersteuning en biedt begeleiding op dit moment aan ongeveer 250 leerlingen en ongeveer 340 ouders in Den Haag en omgeving. De activiteiten van het educatiecentrum worden door ongeveer 78 vrijwilligers verricht. Doelen Stichting Instituut Het Centrum Den Haag heeft de volgende doelen: - Het bevorderen dat individuen worden toegerust met de nodige en juiste competenties, zodat zij hun omgeving kunnen benaderen en beschouwen met en vanuit respect, interesse, solidariteit, binding en betrokkenheid; een en ander tegen de achtergrond van het streven naar een samenleving waarin burgers in harmonie met elkaar in interactie zijn, zomede al hetgeen in de ruimste zin met een en ander verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn; Het opzetten, begeleiden, alsook adviseren van instellingen met soortgelijke doelstellingen als de onderhavige.
Doelgroep Personen of instellingen die op het gebied van educatie en welzijn advisering, ondersteuning of begeleiding nodig hebben.
4
Aanleiding De voortijdige schooluitval en in het verlengde daarvan de jeugdwerkloosheid in Nederland zijn te hoog. Dat kan alleen worden tegengegaan door de prestaties van Nederlandse leerlingen op een hoger peil te brengen. Tevens is de overgang van het onderwijs naar de arbeidsmarkt één van de grootste problemen. Er is extra aandacht nodig voor de leerlingen uit kansarme groepen van de samenleving. Ook zouden taal en rekenen een centrale plaats in het Nederlandse onderwijs moeten innemen. Jongeren hebben kwalitatief hoogstaand onderwijs nodig om te slagen op de arbeidsmarkt. Regeringen moeten investeren in goed onderwijs op alle niveaus om er zeker van te zijn dat iedereen de kansen krijgt om zijn mogelijkheden te benutten. Met een goede opleiding staan jongeren veel steviger in hun eigen leven, op de arbeidsmarkt en in de samenleving. Dan hebben ze veel meer kans om écht iets van hun leven te maken. Daarnaast missen sommige jongeren steun in hun eigen omgeving, terwijl ze daar in het kader van hun persoonlijke en beroepsmatige ontwikkeling veel behoefte aan hebben. Uiteraard besteden de scholen hier zelf ook aandacht aan, maar soms is het veel prettiger en ook effectiever voor de jongeren wanneer er een "luisterend oor" buiten school is. Daarom kunnen de jongeren die extra begeleiding nodig hebben, gebruik maken van het project “Big Buddy’s”. Daarnaast tonen de rendementscijfers van diverse hoger onderwijsinstellingen aan dat veel eerstejaarsstudenten na hun eerste beproeving op het hbo of universiteit stoppen. Dit komt doordat veel jongeren op hun middelbare school een verkeerde studiekeuze maken. Een belangrijke reden hiervoor is dat zij een onvolledig beeld hebben van de studie waar ze zich voor aanmelden. Het Centrum Den Haag maakt zich hier zorgen over en wilt daarom jongeren helpen een betere keuze te maken. Doelstellingen Met het project “Big Buddy’s” worden de volgende doelen nagestreefd: -
Het creëren van de mogelijkheid voor de jongeren van middelbare school om in aanraking te komen met hun toekomstige beroep, zodat ze een gemotiveerde beroepskeuze kunnen maken Het functioneren van de buddy als een rolmodel voor de jongeren die de jongeren begeleidt bij het formuleren van hun toekomstplannen. Het verminderen van vroegtijdig schoolverlaten onder allochtone jongeren. Het ondersteunen van de jongeren in het verbeteren van de binding met hun school. De bevordering van de sociale ontwikkeling van de jongeren. Het mobiliseren van volwassenen, alumni op het werkveld en studenten.
Doelgroep De doelgroep van dit project is: - Scholieren/studenten (VMBO, HAVO, VWO, MBO en HBO) woonachtig in Den Haag die ondersteuning nodig hebben.
5
Ouders Het betrekken van de ouders bij ons project is een zeer belangrijke voorwaarde om resultaten te boeken. Wij zijn met dit project niet van plan om de ouderbetrokkenheid te vervangen door middel van de taken en verantwoordelijkheden van de ouders over te nemen. Het is juist de bedoeling dat de ouders, tot zover het kan, vanaf de start van het traject tot het einde op de hoogte worden gesteld van de voortgang door de projectcoördinator.
Aanmelding en intake De jongeren kunnen zich via de website van Het Centrum Den Haag of telefonisch aanmelden voor het project. Vervolgens zullen ze uitgenodigd worden voor de intake. De intake van de jongeren gaat als volgt. Eerst wordt er gekeken of de jongere voldoet aan de aanmeldingscriteria. Vervolgens voert de projectcoördinator een intakegesprek met de jongere en eventueel met de ouders. Hierin komen aan bod: De motivatie van de jongere om aan te melden, een eventuele achterstand, informatie over de gezinssituatie, hobby’s van de jongere, overige belangrijke dingen waaronder algehele gezondheid van de jongere. Daarnaast is de verwachting van de jongeren en ouders heel belangrijk o.a.: wat de wens is van de jongere betreft “buddy”. De aanmelding zal dan besproken worden met de coördinatieteam bestaande uit projectcoördinator en 3 vrijwilligers. Het traject De jongeren worden gekoppeld aan laatstejaars studenten/afgestudeerden (hierna te noemen “buddy”) die maatschappelijk betrokken zijn. Afhankelijk van de vraag en het karakter van jongeren wordt een koppeling gemaakt met een bepaald type buddy. Samen gaan ze een begeleidingstraject in. Hierbij zal er ook rekening gehouden worden met dat de buddy als een rolmodel voor de jongere zou kunnen functioneren. Bij de start van het traject onderzoeken buddy’s met de jongeren wat zij eigenlijk willen en of dit wel bij hem of haar past. Ze maken gezamenlijk een programma dat uitdaagt om verder te komen. Zo kan de jongere al zijn of haar kansen zien en benutten. Daarbij worden de mogelijkheden van de jongere als uitgangspunt genomen en niet de belemmeringen. Afhankelijk van de doelen die worden gesteld, duurt het traject 3 maanden tot een jaar. Het De buddy en de jongere spreken elkaar ongeveer 1 keer per week. Bij elke ontmoeting zetten zij een paraaf op de presentiekaart. Het traject is vrijwillig, maar zeker niet vrijblijvend. Dat geldt voor zowel de jongere als voor de buddy. Bij de start van de matching tekent de jongere een trajectplan waarin zijn of haar doelen staan beschreven. Daarmee wordt de intentie uitgesproken om het traject te laten slagen. Aan het eind van de matching wordt samen bekeken of de beoogde doelen zijn gehaald. Dat kan verbetering van schoolprestaties, maar ook een betere relatie met ouders of meer zelfvertrouwen zijn. Het uitgangspunt is dat de buddy iemand is op wie de jongere kan bouwen. Iemand die aandacht heeft voor de dingen waar de jongere tegen oploopt. De jongere kan zijn/haar voorkeur uitspreken voor een man of vrouw. De buddy aan wie de jongere gekoppeld wordt, wordt door Het Centrum Den Haag begeleid en getraind.
6
De selectiecriteria De selectiecriteria voor de jongeren zijn -‐ -‐
Jongeren van het voortgezet onderwijs zullen worden toegelaten. Er zal hierbij gekeken worden of de jongeren gemotiveerd zijn voor ons project. Jongeren die gespecialiseerde hulp nodig hebben zoals Licht Verstandelijk Gehandicapten behoren niet tot onze doelgroep.
Werving Deelnemers worden via volgende manieren geworven: -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
Middelbare scholen in Den Haag met name in en omgeving Den Haag-west. Mond tot mond reclame. Via organisaties en ontmoetingscentra o.a. buurthuizen, jongerencentrum en sportscholen etc. Door middel van huisbezoeken om jongeren/leerlingen/ouders te werven voor het project. Via ons eigen netwerk/achterban/organisaties die ons kennen waarmee geen directe samenwerkingsverband is. Promotie met flyers/posters/sociaal media
Buddy’s Buddy’s zijn vrijwilligers. Zij volgen een korte training en zijn in het bezit van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Een buddy heeft drie maanden tot een jaar lang wekelijks contact met de jongere. Zij praten met elkaar en stellen samen doelen op die de jongere belangrijk vindt. De buddy steunt de jongere bij het bereiken van die doelen, maar de jongere moet het zelf doen. De buddy haalt het beste uit de jongere. De buddy wordt begeleid door een projectcoördinator. Deze houdt een vinger aan de pols. De projectcoördinator belt de buddy’s regelmatig op om te horen hoe het gaat. Een buddy is een alumnus/volwassene of laatstejaars student die zijn werk- en levenservaring inzet om een jongere te helpen bij het beantwoorden van vragen die tijdens de opleiding opkomen. De buddy biedt extra begeleiding aan de jongere buiten de schooluren. Sleutelbegrippen in de buddy - jongere relatie zijn: vertrouwen, luisterend oor, adviseren uit eigen ervaring, inspireren, ondersteunen en motiveren. Een buddy kan ook haar of zijn voorkeur geven welke jongeren ze passend vinden om te begeleiden. Trainingstraject voor de buddy’s Thema’ s / onderwerpen die wij als training aan de buddy’s willen verzorgen: -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
Projectomschrijving met omschrijving verantwoordelijkheden als buddy (Dagdeel) Communicatiemethodes (Dagdeel) Afstand / nabijheid (Dagdeel) Volgen van cognitieve ontwikkelingen van leerlingen (Dagdeel) Algemene kennis over ontwikkelingspsychologie-pathologie (Dagdeel) Pedagogische benadering jongeren (Dagdeel)
7
Projectcoördinatie Er is een projectcoördinator nodig, die het project organiseert en de leiding heeft over het project. De taken van de coördinator zijn als volgt : -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
Het coördineren het hele matchingsprogramma; Het onderhouden van contacten met zowel buddy’s als jongeren; Het onderhouden contacten met de ouders; Het onderhouden contacten met vo-scholen (schoolcoördinatoren) en andere samenwerkingspartners. Het coördineren van wervingsactiviteiten om buddy’s en jongeren te kunnen bereiken; Het organiseren van activiteiten in het kader van het project; Het organiseren van trainingen en bijeenkomsten. Het organiseren van evaluatiemomenten. Zorg dragen dat het project op een verantwoorde manier uitgevoerd en afgerond wordt.
Gezamenlijke bijeenkomsten Er zullen in totaal 2 gezamenlijke bijeenkomsten voor alle buddy’s en jongeren georganiseerd worden. Tijdens deze bijeenkomsten zal het verloop van het project met de jongeren en buddy’s besproken worden. Aan de hand van de uitkomsten zullen eventuele aanpassingen gedaan worden in het project. Sociale activiteiten Er zullen voor de deelnemende jongeren en buddy’s sociale activiteiten georganiseerd worden. Dit zijn: - Sportactiviteiten, zoals zaalvoetbal, basketbal, karten, tafeltennis, bowling, spelactiviteiten. - Educatieve activiteiten zoals huiswerkbegeleiding, een bezoek aan de bibliotheek, voorlichtingsbijeenkomsten over school en maatschappelijk gerelateerde thema’s en excursies. Facilitering Het project zal worden gecoördineerd vanuit Het Centrum Den Haag. Tijdspad Het project heeft een looptijd van een jaar. Het zal starten per 1 juni 2013 en zal lopen tot 1 juni 2014. Indien er na beëindiging van het project succes wordt geboekt, wil Het Centrum Den Haag de projectduur verlengen.
Samenwerkingspartners Wij zijn van plan om volgende instellingen te benaderen in het kader van ons project: -
Middelbare scholen in Den Haag Universiteiten HBO’s
8
-
Studentenverenigingen NPOINT Ondernemersverenigingen Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Den Haag Kleurrijk Maatschappelijk Advies Welzijnsinstellingen en bedrijven in Den Haag
Projectresultaten Kwaliteitsresultaten: -
Jongeren zijn tevreden met de gegeven ondersteuning; Jongeren zijn zich bewust van het belang van het onderwijs en de meerwaarde van een diploma; Jongeren kunnen een gemotiveerde beroepskeuze maken; Jongeren hebben een beeld over het werkveld wat ze later willen uitoefenen. Jongeren doen het naar tevredenheid op school. Hierbij geldt in eerste instantie de leerkracht als graadmeter; Ouders zijn tevreden over de gegeven begeleiding en/of ondersteuning; De afgestudeerden zijn geactiveerd tot maatschappelijke betrokkenheid.
Kwantiteitsresultaten: -
Minstens 50 jongeren hebben deelgenomen aan het project. De jongeren hebben minstens een keer per week contact gehad met hun buddy’s gedurende het traject. Er zijn twee gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd; Er zijn sociale en educatieve activiteiten voor de jongeren georganiseerd;
Evaluatie Zowel tussentijds (december 2013) als aan het einde van de projecttermijn (juni 2014) zal Het Centrum Den Haag samen met de deelnemende organisaties het project evalueren. De volgende punten zullen dan besproken worden: - de kwaliteit van de behaalde resultaten - de reikwijdte van de behaalde resultaten - de benodigde tijd om het project uit te kunnen voeren - in hoeverre komen de gemaakte kosten overeen met de begroting Zo willen we controleren of het project verloopt als gepland. Tevens willen we de verbeterpunten van dit project in kaart brengen en benutten.
9
