PROGRAMME
NOSTER Spring PhD Conference 24 & 25 MARCH 2014
Conferentiecentrum Kontakt der Kontinenten, Soesterberg
Programme NOSTER Spring PhD Conference Date: 24 & 25 March 2014 Location: Kontakt der Kontinenten, Amersfoortsestraat 20, Soesterberg Monday 24 March 2014 09.45-10.15
Arrival, check-in, coffee and tea
10.15-10.30
Steylzaal: Welcome and introduction of the programme by prof. dr. Anne-Marie Korte, director of NOSTER (EN)1
10.30-11.30
Presentations of advanced research with senior researcher response I (parallel sessions)
1. Steylzaal: Léon van Ommen (ETF) A Narrative Reading of Anglican Liturgy (EN) Response: Prof. dr. Ruard Ganzevoort (VU) Chair: Prof. dr. Marcel Barnard (PThU) 2. Ghana: Bart Kamphuis (VU) Jan Hendrik Holwerda (1805-1886): A New Testament Rebel (EN) Response: Dr. Ton van Kalmthout (Huygens ING) Chair: Prof. dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte (VU) 3. Kenia: Yme Horjus (TUK) Tucht van onderop. Onderzoek naar het draagvlak voor de tucht in de kerk van de 21e eeuw Response: Dr. Teus van de Lagemaat (CHE) Chair: Prof. dr. Peter Nissen (RU)
1
‘(EN)’ means that the language is English.
4. Mozambique: Riëtte Beurmanjer (UU) Tango met God? Een theoretische verheldering van het voorbereidingsproces van bibliodans Response: Dr. Willem Marie Speelman (TiU) Chair: Prof. dr. Anne-Marie Korte (UU/NOSTER) 11.45-12.45
Presentations of advanced research with senior researcher response II (parallel sessions)
1. Steylzaal: Eleonora Hof (PThU) Rethinking Mission in World Christianity: Towards a Theology of Vulnerable Mission (EN) Response: Prof. dr. Jan Jongeneel (UU-emeritus) Chair: Prof. dr. Marcel Barnard (PThU) 2. Ghana: Rianne Voogd (PThU) De epistolaire betekenis van de groet met de heilige kus Response: Prof. dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte (VU) Chair: Prof. dr. Klaas Spronk (PThU) 3. Kenia: Bart van Egmond (TUK) The function of divine punishment throughout salvation history: The shape of Augustine’s thought in the early 390ties Response: Prof. dr. Matthias Smalbrugge (VU) Chair: Prof. dr. Peter Nissen (RU) 4. Mozambique: Renée Wagenvoorde (RUG) Meerwaarde of minderwaardig: de rol van religie in hedendaags Nederlands burgerschap Response: Prof. dr. Joep de Hart (PThU) Chair: Prof. dr. Anne-Marie Korte (UU/NOSTER)
12.45-14.00
Restaurant: Lunch
14.00-15.00
Steylzaal: Annual NOSTER PhD consultation (organized by the NOSTER PhD Council)
15.15-15.45.1
Presentations of recently started research I (parallel sessions)
1. Ghana: Bart Dubbink (TUK) Onze God is een verterend vuur: een semantisch onderzoek naar de Hebreeuwse wortel qn’ Chair: Prof. dr. Klaas Spronk (PThU) 2. Steylzaal: Suzanne van der Beek (TiU) The modern pilgrim (EN) Chair: Prof. dr. Anne-Marie Korte (UU/NOSTER) 3. Kenia: Kees van der Knijff (PThU) Goddelijke leiding: een systematisch theologische evaluatie van een evangelicale discussie Chair: Prof. dr. Marcel Sarot (TiU) 4. Mozambique: Iris Busschers (RUG) Levens van zendelingen in context: een analyse van de manier waarop zendelingslevens gevormd, geleefd en herinnerd werden Chair: Prof. dr. Peter Nissen (RU) 15.45-16.15
Coffee and tea break
16.15-16.45
Presentations of recently started research II (parallel sessions)
1. Ghana: Marijn Zwart (TiU) The land of Israel in second and early third century Jewish and Christian thought Chair: Prof. dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte (VU)
2. Steylzaal: Mattias Brand (UL) Manicheeërs en anderen in vierde-eeuws Kellis: ‘religies’ in interactie? Chair: Prof. dr. Marcel Barnard (PThU) 3. Kenia: Marco Derks (UU) Contested Privates: The Oppositional Pairing of Religion and Homosexuality in Contemporary Public Discourse in the Netherlands (EN) Chair: Prof. dr. Marcel Sarot (TiU) 4. Mozambique: Hanna Rijken (PThU) 'My soul doth magnify'. The Appropriation of the Anglican Choral Evensong in the Dutch Context (EN) Chair: Prof. dr. Peter Nissen (RU) 17.00-17.30
Presentations of recently started research III (parallel sessions)
1. Ghana: Konstantin Stijkel (PThU) Visualizing the Vision Chair: Prof. dr. Klaas Spronk (PThU) 2. Steylzaal: Bram Colijn (VU) “Christians should also respect their ancestors”. Multi-religious families and the social production of public ritual events in contemporary Xiamen (EN) Chair: Prof. dr. Marcel Barnard (PThU) 3. Kenia: Erik Willemsen (PThU) Jonathan Edwards en de afwezigheid van God in een moderne wereld Chair: Prof. dr. Marcel Sarot (TiU) 4. Mozambique: Susanne van Esdonk and Suzanne Roggeveen (UvA) Delicate Relations: Jews and Muslims in Amsterdam and London Chair: Prof. dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte (VU)
17.30-18.15
Steylzaal and Café de Wereld: Certificate ceremony and drinks
18.15-20.00
Restaurant: Diner
20.00-22.00
Steylzaal: Evening programme: Screening of religious themes: Approaching the wider public (Kees-Jan Mulder: film director and theologian)
Tuesday 25 March 2014 08.00-09.00
Restaurant: Breakfast
09.00-10.00
Steylzaal: Plenary session: From exploration to exposition: making research accessible to a broad audience. (Prof. dr. Mladen Popovic RUG) (EN)
10.00-10.30
Coffee and tea break
10.30-12.30
Workshops (parallel sessions)
Mozambique: Workshop I: Scientific storytelling: how to pitch your research? (Laetis Kuipers Taalcentrum VU ) (EN) Steylzaal: Workshop II: From exploration to exposition: practical suggestions and exercises (Prof. dr. Mladen Popovic RUG) (EN) Kenia: Workshop III: Maak er nieuws van! Opiniestukken schrijven over je promotie-onderzoek (Monic Slingerland - senior journaliste religie, dagblad Trouw) 12.30-12.45
Steylzaal: Short plenary session: closing and farewell
12.45-13.30
Restaurant: Lunch
Summaries of presentations of advanced research: Léon van Ommen: Part of answering the question how liturgy connects to and addresses people who suffer, is to study the liturgical text that is used. In this presentation I will show you part of the analysis of Common Worship, the text used in Anglican liturgy, and some conclusions. The
analysis is based on the narrative method outlined by Ruard Ganzevoort, combined with the ‘polarities’ sketched by Herbert Anderson and Edward Foley. Bart Kamphuis: The fate of conjectural critics is that their work is mainly transmitted in the form of those small pieces of text–the conjectures they made. For example, the reception of the New Testament conjectural criticism of Jan Hendrik Holwerda (1805-1886) is restricted to a few bare conjectures in the apparatus of the Nestle-Aland editions. In the VU Amsterdam research project New Testament Conjectural Emendation: A Comprehensive Enquiry we try to put conjectures back into their original historical context: who is this critic and why did he make this conjecture? Which other conjectures did he make? etc. One of the scholars I investigate along these lines is the above mentioned Holwerda. He appears to be a highly interesting figure, opposing all scholarly authorities of his days. The presentation will discuss his publications as various critical responses to New Testament scholarship of the midnineteenth century. Yme Horjus: De situatie rond het handhaven van de kerkelijke tucht in Nederland laat zich uitstekend typeren met het woord ‘verlegenheid’. In menige kerkenraadskamer klinkt een diepe zucht wanneer dit onderwerp op de agenda staat. Er is sprake van terughoudendheid op dit terrein. De kerkelijke wereld lijkt evenwel schuchterder dan de seculiere wereld waar allerlei tuchtcommissies en tuchtcolleges in het geweer komen tegen niet functionerende beroepsbeoefenaars. De onderzoeksvraag is hoe er een nieuw draagvlak kan ontstaan voor het functioneren van de tucht in de kerk van de 21e eeuw en welke factoren daaraan kunnen bijdragen. Riëtte Beurmanjer: Met de keuze voor improviserend dansen als methode levert de begeleider van bibliodans een specifieke bijdrage aan de spirituele vorming van de dansers. Wat is de aard van deze bijdrage? Na een korte schets van biblodans als een beweeglijke vorm van lectio divina, ga ik in op enkele aspecten van de dansvorm: ‘dwelling in possibiblity’, ‘attentional practice’ en ‘mediale ervaring’. Ik laat zien hoe zij fungeren als een inwijding in een spirituele levenshouding en werkelijkheidsvisie.
Eleonora Hof: Rethinking theology of mission is a challenging and necessary task in World Christianity given pervasive neocolonial influences and power inequalities that are played out in unequal and dynamic contexts. I focus on re-interpreting the generative theme of vulnerability as an impetus for a theology of mission that seeks to confront colonial legacies. Through engagement with the subject of kenosis and by bringing feminist theology in, I argue for the vulnerability of the self as opening up the possibility of deep solidarity. Rianne Voogd: “Groet alle broeders (en zusters)/elkaar met de heilige kus” is een oproep die vier keer voorkomt aan het einde van brieven van Paulus (in 1 Tessalonicenzen 5:26; 1 Korintiërs 16:20; 2 Korintiërs 13:12 en Romeinen 16:16; in 1 Petrus 5:14 wordt een kus van liefde genoemd). In mijn onderzoek staat de betekenis van deze groet met heilige kus centraal. In de presentatie zal de epistolaire betekenis van de oproep worden belicht. Bart van Egmond: The research question of my PhD project is: what, according to Augustine, is the function of (divine) punishment in the process of salvation and how does his thought on this theme develop from the moment of his conversion until the composition of the Confessions (388-396)? As part of this broader research project, my presentation focusses on the continuity and discontinuity in God’s use of punishment between the Old and the New Testament, based on the writings Augustine composed in the period before his ordination (387391). Renée Wagenvoorde: In dit artikel wordt betoogd dat een van de gronden voor de hedendaagse negatieve houding ten opzichte van religie gevonden kan worden in de manier waarop de overheid de Big Five van Nederlands Burgerschap (bestaande uit de dimensies sociale betrokkenheid, politieke betrokkenheid, gezagsgetrouwheid, tolerantie en gedeelde identiteit) benadert. Hierbij laat ik zien dat het benadrukken van nationale identiteit als voorwaarde voor goed burgerschap belangrijke implicaties heeft voor de manier waarop met religie wordt omgegaan en bied ik suggesties om deze dimensie op een andere manier te benaderen.
Summaries of presentations of recently started research: Bart Dubbink: Het onderwerp van mijn promotiestudie is de jaloezie van JHWH. De interesse hiervoor is gewekt door het actuele debat rondom monotheïsme en intolerantie/geweld, waarin dit aspect van het oudtestamentisch Godsbeeld een belangrijke rol speelt. Mijn onderzoek richt zich voornamelijk op de Hebreeuwse wortel qn’ (jaloers zijn op, ijveren voor). In de presentatie wil ik wat vertellen over de aanleiding, relevantie, en opzet van mijn onderzoek. Suzanne van der Beek: Against the background of a seemingly secularizing society, the growing popularity of rituals proves to be a very interesting development. In my research, I focus on the spectacular reanimation of the pilgrimage to Santiago de Compostela. More specifically, I am researching the process of identity construction of Dutch pilgrims by analyzing pilgrim narratives with a special focus on the current renewal of the pilgrimage and its various new dimensions, such as the different approaches to ritual and religiosity and the appropriation of technology and new media. Kees van der Knijff: Binnen de engelstalige evangelicale wereld wordt veel gesproken en geschreven over de leiding van de Geest en het 'zoeken van Gods wil' in het leven van alledag. Nadeel van de discussie is dat deze uitsluitend gevoerd wordt in populaire bronnen en een grondige theologische onderbouwing mist. Daardoor ontbreken criteria om de verschillende bijdragen en visies te beoordelen en tegen elkaar af te wegen. In mijn onderzoek probeer ik een theologisch framework te beschrijven waarbinnen zinvol spreken over de leiding van God mogelijk is. Iris Busschers: In mijn PhD project analyseer ik de levens van zendingsmedewerkers van de Samenwerkende Zendingscorporaties die actief waren op Papua en Oost-Java tussen c. 1900 en 1942. Centraal staat de wisselwerking tussen de ervaring van individuele werkers op de zendingsterreinen en de vorming van, narratieven over en de herinneringscultuur rondom zendelingen in Nederland. Doel is zicht te krijgen op narratieven en praktijken van in- en uitsluiting binnen de
zendingsgemeenschap en hoe deze de hedendaagse historiografie over Nederlandse zending hebben beïnvloed. Marijn Zwart: Dit onderzoek bestudeert de rol die het land Israël inneemt bij het vormen van een etnische identiteit in verschillende teksten uit het tweede- en vroeg derde-eeuwse jodendom en christendom. De presentatie zal de opzet van het onderzoek uit de doeken doen en zijn verschillende onderdelen uiteenzetten. Mattias Brand: Dit onderzoek analyseert nieuwe teksten van het Manicheïsme in de vierde eeuw in Egypte. Waarom had deze religie zo’n succes? Voor het eerst laten papyri zien hoe gewone gelovigen deze godsdienst beleefden en verspreidden. Mijn analyse van de gemeenschap in Kellis focust op vijf deelonderwerpen: sociale structuur, rituelen, de sociaal-economische situatie, de talen waarin geschreven werd en boekproductie. Een terugkerende vraag tijdens deze presentatie is in hoeverre we kunnen spreken over ‘religies’ in interactie in vierde-eeuws Kellis. Marco Derks: My project focuses on the strategic and ideological assumptions, interests, and effects of contemporary constructions of homosexuality and religion in public discourse. Its aims to map out the social, political, and cultural dimensions of framing them as polarized constructs. The central question is: how are religion and homosexuality construed as oppositional pairings in contemporary Dutch society? Critical analysis of different genres of public discourse will unmask stereotypes and uncover subtexts with alternative constructions of both homosexuality and religion. Hanna Rijken: In increasingly more places in the Netherlands there are choral evensongs following the model of Anglican cathedrals. The evensongs attract many people. The phenomenon raises questions. What exactly is going on here? Is the evensong concert, liturgy, theatre or all of them at the same time? In this research the appropriation of the choral evensong will be investigated in view of transformation of religiosity as well as the changing position of the churches and theology in the Netherlands.
Konstantin Stijkel: Mijn onderzoek betreft het tempelvisioen van Ezechiel. Ik ben gestart met een nauwkeurige analyse van de teksten in Ez. 40-42, 43:13-17 en 46:19-24. Dit zijn de teksten die betrekking hebben op de rondleiding in Ezechiel’s tempel. Vervolgens heb ik de beschrijving van deze tempel vergeleken met zijn Israëlitische voorlopers, de tabernakel en de tempels van Salomo en Herodes. Eveneens is onderzoek gedaan naar de tempelbouw bij de omringende volken. Dit heeft geresulteerd in een serie tekeningen die een nieuw beeld geven van wat Ezechiel was getoond. Bram Colijn: China’s religious renaissance favors two movements in particular: Popular or ‘Folk’ Religion and Protestantism. This project features an ethnography of the social production of public ritual events by multi-religious families in the city of Xiamen. I distinguish three groups of informants among whom data will be collected: multi-religious families, ritual service providers, and members of the audience at public ritual events. I am specifically interested in the ways these actors position themselves and others within various and opposing strands of public, religious, and moral discourse. Erik Willemsen: De Amerikaanse filosoof-theoloog Jonathan Edwards (1703-1758) hield zich expliciet bezig met de ontwikkelingen van zijn tijd, waaronder het wetenschappelijk materialisme en het opkomende deïsme. Mijn onderzoek is gericht op de vraag in hoeverre en op welke wijze het theologisch ontwerp van Edwards begrepen kan worden als een reactie op het in de tijd van de Verlichting opkomende fenomeen ‘afwezigheid van God’. Susanne van Esdonk and Suzanne Roggeveen: Recent gestart onderzoek naar de factoren die van invloed zijn op de interreligieuze relaties tussen joden en moslims in Amsterdam en Londen, zowel in situaties van samenwerking als conflict. In beide onderzoeken worden de theorieën van socioloog Pierre Bourdieu en verschillende theorieën op het gebied van interreligieuze conflicten en coöperatie toegepast. Daarnaast zal gebruik gemaakt worden van kwalitatieve onderzoeksmethoden, zoals participerende observatie en interviews, om data te verzamelen onder respondenten in Amsterdam en Londen.
Locations and timetable: 24 March/ Time 10.3011.30
Steylzaal
Ghana
Kenia
Mozambique
Van Ommen
Kamphuis
Horjus
Beurmanjer
11.4512.45
Hof
Voogd
Van Egmond
Wagenvoorde
15.1515.45
Van der Beek
Dubbink
van der Knijff
Busschers
16.1516.45
Brand
Zwart
Derks
Rijken
17.0017.30
Colijn
Stijkel
Willemsen
Van Esdonk and Roggeveen
Mozambique 25 March/ Time 10.30-12.30 Workshop I: Scientific storytelling
Steylzaal
Kenia
Workshop II: From exploration to exposition
Workshop III: Maak er nieuws van!
