PROGRAMMA. JAARPROGRAMMA (Wijzigingen voorbehouden)

Maandbericht no. 3 maart en april 2015 40ste jaargang Redactie : Marion Wild, Enkweg 31 tel. 0573 256884 Tiny Siertsema, Zutphenseweg 51, tel. 0573 252456 Anja Koetsier, Rembrandtlaan, 128, tel. 0573 256690 Liesbeth Kruiderink, Koedijk 19a, tel. 0573 459211 E-mail: [email protected] Website Centraal Bureau NVVH-Vrouwennetwerk: www.nvvh.nl

PROGRAMMA JAARPROGRAMMA 2014 - 2015 (Wijzigingen voorbehouden) ONDERWERP DOOR 24 mrt. 14 april

Iran Jubileumviering 90- jarig bestaan middagprogramma

Dhr. Breuker

GASTVROUWEN Maart: Aaf Bloem, Henny Lagendijk, Ina Lookmans April: Tiny van Helden, Willeke Nolten en Ruth Coers

Leden van verdienste: De dames Else van Riel, Riet Wubben en Riek Wisselink

Onze bijeenkomsten worden altijd gehouden in “De Hooiplukker”, Achterstraat 5 te Lochem. Aanvang 10.00 uur tot ongeveer 12.00 uur. Tenzij anders aangegeven. Voor de goede orde wijst het bestuur u erop dat de deelname van de activiteiten van onze afdeling altijd voor eigen risico is, er kan dus geen claim worden ingediend. Dit wordt vermeld vanwege de Arbowetgeving.

Beste dames, Dit maandbericht is voor de maanden maart en april. In april vieren we nog ons jubileum en dan is het seizoen weer ten einde. Wij kijken terug op een mooi verenigingsjaar met interessante lezingen die heel goed bezocht werden. Maar wat gaat het allemaal snel. Het bestuur is al volop bezig met de nieuwe lezingenlijst, sprekers worden benaderd en we proberen er een aantrekkelijk nieuw seizoen van maken. Op dinsdag 8 september start het nieuwe seizoen 2015-2016. Wat er in die tussentijd gaat gebeuren ligt nog in de toekomst. We gaan op vakantie (of niet). Kinderen en kleinkinderen gaan op vakantie en laten misschien verontruste ouders/grootouders achter. Blij als iedereen weer veilig thuis is. Ik bedenk net dat het dan alweer bijna herfst is. Op papier gaat het nog sneller! De lente moet nog gaan beginnen. Na de kwakkelwinter met veel grieppatiënten hebben we allemaal behoefte aan het ene moment wat dan in de lucht hangt. De geur van de lente, frisheid, nieuw begin en eindelijk weer zonlicht. Het moment wat nooit te beschrijven valt. Het bestuur wenst u allen een mooie lente en een fijne zomer toe. Marion Wild / secretaris

Mededelingen De excursie is gepland op 27 maart naar Friesland. In het vorige maandbericht werd hier uitvoerig aandacht aan besteed. Het jubileum wordt gehouden op dinsdagmiddag 14 april. Het vorige maandbericht staat geheel in het teken van het jubileum. U kunt zich nog opgeven tot 30 maart 2015. Nog steeds is niet alle contributie bij de penningmeester binnengekomen. Wilt u nu zo spoedig mogelijk uw bijdrage overmaken? Omdat dit het laatste maandbericht van dit seizoen is wordt deel 2 en deel 3 van de column Een leven lang gezond en zelfredzaam afgedrukt.

Nieuwe leden Mevrouw Hélène v.d. Berg, Mevrouw Hilly Horensma-Smeenge, Mevrouw Marijke Hartman,

M. Naefflaan 24, Lochem Barchemseweg 79, Lochem Zuiderwal 4D, Lochem

Van de Museumcommissie: Dit voorjaar gaan we niet naar een museum in de regio, omdat we met de excursiecommissie l in Leeuwarden al een museum gaan bezoeken. Dit zou een beetje teveel van het goede zijn. Wij denken erover om in oktober/november naar het Museum voor Realistische Kunst in Gorssel te gaan. In het maandbericht van eind augustus krijgt u hierover verdere informatie. Jos Nijveld en Hanny van Grieken

Terugblik “nog een oudje” 2 december 2014 Sinterklaas door de heer J.Paardekooper Deze ochtend werd dit jaar ingevuld door de heer Jos Paardekooper. Hij kwam bij ons op bezoek, niet als een echte Sinterklaas, maar als zijn secretaris om aan ons enige wetenswaardigheden over deze bisschop te vertellen. Hij deed dit aan de hand van leuke lichtbeelden. Alles was zeer verhelderend o.a. het verhaal over de oorsprong van Sinterklaas (n.l. de Bisschop van Mira uit Turkije)en zijn goedgevigheid. Ook het Zwarte Pieten debacle van de huidige tijd kwam aan de orde. Jos Paardekooper bracht een en ander op een humoristische en anekdotische wijze. Het zou leuk zijn om hem nog eens met een andere boeiende lezing terug te zien. Jos Nijveld. 14 december kerstlunch bij de Hooiplukker Een verandering De kerstlunch werd niet, zoals vele jaren opgediend bij hotel Hof van Gelre, maar in onze locatie De Hooiplukker. “Mirjams Keukenbrigade'' van Miriam Gerritsen, kookte en bakte al het lekkers voor de high tea. In de grote zaal van de Hooiplukker, waren de tafels schitterend en sfeervol gedekt. Op iedere tafel stond een bloemstuk, een kerstkrans met een kaars, gemaakt door de bloemstukken groep o.l.v. Marty Dollekamp. Leuk dat er weer eens iets door de leden voor de leden werd gedaan. De heer Nossent zorgde voor mooie muziek. Een hele gezellige kerstlunch!!! Cocks van Liefland

27 Januari 2015 Catharina de Grote door Mevr. Marie T. ter Haar

Het verhaal begint in de zeventiende eeuw bij tsaar Peter de Grote. Hij was getrouwd met Catharina de eerste en zij hadden een zoon, Peter de tweede die trouwde met Elisabeth en werd tsaar Peter de tweede. Elisabeth stootte Peter van de troon en werd dus tsarina Elisabeth. Deze Elisabeth maakte van Rusland het groot Russische rijk. Zij ontdekte o.a. Bering (Siberië) Ze hadden een zoon, Peter de derde die een geestelijke beperking had. In het Rusland van die tijd waren de mensen niet vrij, ze waren lijfeigenen. Daar kwam pas in 1860 een einde aan. De adel had het daarentegen zeer goed. De tsaren familie had 42 privé paleizen en die waren zeer luxe. Daar zijn de paleizen van ons koninklijk huis maar stulpjes bij. In die tijd droegen de vrouwen pruiken van tot een meter hoog. Waar wel het een en ander aan leven in huisde. Ze hadden dus een speciaal krabbertje om de jeuk wat te bestrijden. Peter drie groeide op en was een jaar of 16, voor die tijd de huwbare leeftijd. Sophia von Anhalt Svering zag wel wat in de rol als tsarina van dat grote rijk. Ze was zeer ambitieus en reisde op 14 jarige leeftijd (met gevolg) zelfstandig naar Rusland om zich aan te bieden als echtgenote. Ze moest daartoe in de smaak vallen bij Elisabeth, hetgeen haar lukte. Intussen was het in Europa de tijd van de verlichting met aandacht voor het onderwijs. Peter drie en Catherina trouwen. Ze zijn dan 16 en 15 jaar oud. De bedoeling is dat er kinderen komen. Dat lukt niet en Peter wordt dronken gevoerd en er komt een luitenant Tsalticof en zowaar het lukt. Catherina krijgt een zoon. Pavlof (Paul), deze wordt opgevoed door tsarina Elisabeth en krijgt zijn moeder nauwelijks te zien. Catherina studeert en doet wat wij netwerken noemen. Ze wordt een bedreiging voor Peter, die haar naar een klooster wil sturen. Dan veroorzaken de militairen een coupe en op die avond wordt Catherina tot tsarina gekroond. De volgende dag wordt Peter de derde gedood. Catherina had minstens 40 minnaars. Als die op bezoek geweest waren kregen ze 1000- delige serviezen en paleizen. De tsarina had 18000 japonnen. Jos Gaanderse.

Dinsdag 27 februari 2015 Het leven van een dode taaldoor Dhr. J. Boogert

Dhr. Bogert relativeerde bovenstaande titel omdat het over de Klassieke talen Grieks en Latijn gaat, deze talen worden nog steeds gesproken hoewel in vernieuwde vorm. Beide talen horen tot de grote groep Indo-Europese talen. Daarvan zijn er ongeveer 200 in de wereld, afgezien van de dialecten. Er zijn twee groepen te onderscheiden: de Oostelijke en de Westelijke. Oostelijke talen gesproken in o.a.: India-Iran- de Baltische Staten m.u.v. Estland en van Japan, Finland-Hongarije, evenals de Slavische talen en het Russisch. De Westerse groep bevat o.a.: Germaans-(Nederlands/ Duits) Gotisch- de Scandinavische talen- Keltisch-Gallisch - Grieks-en de Romaanse talen zoals het FransSpaans en Italiaans en Latijn. In het Engels komen voor 60% woorden voor die behoren tot de Romaanse taal. In het Nederlands veel woorden uit het oude Grieks: homos=gelijk; heteros=verschillend; radio=straling; tele-foon= ver geluid; tele-visie= ver-zien, fornus= oven,etc. Ook de woorden: capitool-metro-metropool-politiek-politie-thermos- en vele medische termen voor ziekten en medische beroepen. Ongeveer van de 4e tot de 2e eeuw v. Chr., de tijd van Socrates en Plato, ontwikkelde het Grieks zich tot een hoog literaire taal die ook toepassing vond in het Nieuwe Testament. Dhr. Boogert besloot deze interessante lezing met een mooi gezegde: Pecunia non olet, oftewel, geld stinkt niet, gezegd door Vespasianus in het oude Rome, omdat er belasting werd geheven op de stinkende riolen. Ondanks de titel was het een levendige ochtend die ik niet had willen missen. Gerda Bodewes

Dinsdag 10 maart 2015 Gouvernante in Nederland door Mevr. Drs. Geddy Huisman Vanmorgen hopen wij iets te weten te komen over een verdwenen beroep, waar mevr. Huisman een boek over heeft geschreven getiteld “Tussen salon en souterrain. Gouvernantes in Nederland 1800-1940”. Wie kent niet het romantische verhaal van Charlotte Brontë over de jonge gouvernante Jane Eyre. Maar zo avontuurlijk is het leven van de meeste gouvernantes niet geweest. Hoe dan wel en wat weten we van deze vrouwen?Daarvoor dook mevr. Huisman in de archieven. De gouvernantes in Nederland kwamen vaak uit Zwitserland vanwege hun talenkennis. In Yverdon was er zelfs een gouvernante-opleiding, Ze gaven onderwijs aan kinderen van 8 à 10 jaar, meestal meisjes uit gegoede en chique families. Mevr. Huisman heeft zelf helaas nooit de gelegenheid gehad een gouvernante te kunnen spreken maar kwam wel in het bezit van brieven die een oude dame van in de tachtig naar haar kleinkinderen schreef. Daarin speelde haar Zwitserse gouvernante een grote rol en zo komen we in het jaar 1851. Bij station Weesperpoort arriveert Susanna Huber, 22 jaar oud, na een dagenlange reis, in Nederland bij de familie Huidekoper aan de Keizersgracht in Amsterdam. Daar zijn zes kleine meisjes die ze moet onderwijzen in kennis en vaardigheden die voor meisjes geschikt worden geacht, zoals handwerken, musiceren maar ook talen, geschiedenis enz. De status van gouvernante was eenzaam. Ze hoorde niet bij de dienstboden, maar ook niet bij haar werkgever. Toch blijkt uit die brieven van Annetje Huidekoper veel waardering voor haar gouvernante ondanks dat zij streng was en een stipt lesprogramma had. Natuurlijk waren niet alle gouvernantes zo geliefd, er zaten ook monsters bij, zoals bij Winston Churchill. Susanna mag na het overlijden van de heer des huizes blijven en als de meisjes goed onderdak zijn keert ze in 1871, 42 jaar oud, terug naar Zürich en overlijdt in 1904 73 jaar oud.Uit het kasboek van de familie uit 1871 blijkt dat ze elk jaar Hfl. 1000,-ontving tot haar dood.Uiteraard kwamen er nog heel veel interessante en leuke verhalen en liedjes aan bod, maar dan zou dit verslag veel te lang worden.Nog wel leuk is om op YouTube te luisteren naar "De Franse gouvernante” van Jean-Louis Pisuisse. Het was een zeer onderhoudende ochtend en ook mede door de kleine uitstalling aan foto's, handwerkjes en boeken is mevr. Huisman er goed in geslaagd om deze onzichtbare vrouwen zichtbaar te maken. Mieni Baaijens

“De stimulatie van de voorhoofdskwab” Dit klinkt als het begin van een slecht recept maar een tijdje geleden hoorde ik een college op internet (via universiteitvannederland.nl) van Prof. Dr. Erik Scherder. Deze spreker heb ik al vaker gehoord en is op het gebied van neurologie een autoriteit. De lezing ging over “ouderen” die vastgeroest zaten in hun stoel, weinig tot niets bewogen en daardoor een pudding van hun aderen en andere systemen in het lichaam maakten. Er moest bewogen worden, dus werd een activiteit opgestart, een soort snelwandelen. Resultaat een veel betere doorbloeding van het hele systeem en voornamelijk van de frontale kwab. Het geheugen werd weer gestimuleerd. De professor sprak nog een tijdje door maar het kwaad was al geschied. Ik moest ook in beweging komen als beginnende “oudere”. Nu zal er niet veel meer aan mijn geheugen gedaan kunnen worden maar toch….. de drang was er! Toevallig kwamen er ook berichten binnen van een fitnessclub die ik in het maandbericht moest publiceren. Warempel weer over ouderen en bewegen. Ik werd er niet goed van. Toch heb ik een moedige beslissing genomen en ben naar een sportinstelling gegaan met abonnement voor een half jaar! Jawel. Hoe het nu met mijn geheugen is ben ik alweer vergeten maar ik voel mij wel veel energieker. Ik fiets en wandel op een loopband, luister ondertussen naar de radio en zie mooie jonge lijven met gewichten in de weer. De illusie dat er een mooi lijf uit gaat komen na alle inspanning hoef je niet te hebben. In tegendeel er komen zelfs kilo’s bij want vetweefsel wordt omgezet in spierweefsel! Ik ga er naar toe omdat ik fit wil blijven vooral voor later. Ik wil kunnen genieten van een wandeling of een stadsbezoek. Sterker nog ik wil zelf de veters in mijn schoenen kunnen strikken en weer makkelijk opstaan als ik val.(Beter is het om NIET te vallen) Waar is dit hele verhaal nu goed voor zult u denken. In het vorige maandbericht en in dit bericht worden de columns van Sports & Science afgedrukt. Dit is een wetenschappelijk pleidooi over dit onderwerp. Ik hoop zo dat het bij u iets losmaakt. Daarom wil ik graag als “sporthater” de mensen enthousiast maken om te bewegen. Wat heb je nodig om dit te gaan doen? Gewoon DOEN en een heleboel discipline om 2x per week te gaan (voor een “sporthater” is dit een opgave dat kan ik u verzekeren) en de motivatie omdat je het voor later doet, voor je onafhankelijkheid en voor je frontale voorhoofdskwab. Dit is bijna het belangrijkste stuk hersenen waarmee alles wordt aangestuurd. De naam had iets beter gekozen kunnen worden maar het stuk hersenen zit nu eenmaal in het voorhoofd. Ik wens u allen veel bewegingsplezier! En voor een goed artikel hierover verwijs ik graag naar de columns van Sports & Science die in het maandbericht worden gepubliceerd in het kader van “bewegen voor ouderen”. Hierna de delen 2 en 3.

Deel 2 :Een leven lang gezond en zelfredzaam! Dat willen we allemaal…maar hoe? In een aantal columns, bijdrage van de fysiotherapeuten van sportmedisch bewegingscentrum Sports & Science te Lochem, wordt u in de komende edities van ons blad, meegenomen op weg naar een gezonde leefstijl. Vandaag deel 2 en 3: Dat willen we allemaal…maar hoe? In een aantal columns, bijdrage van de fysiotherapeuten van sportmedisch bewegingscentrum Sports & Science te Lochem, wordt u in de komende edities van ons blad, meegenomen op weg naar een gezonde leefstijl. Vandaag deel 2: Hoe ouder, des te slapper het elastiek? In onze vorige editie hebben we het gehad over de effecten van bewegen op het Brein, en om precies te zijn, op de frontale voorkwab. Een heel belangrijk deel van de hersenen, dat onze normen en waarden in de gaten houdt, ons geheugen aanstuurt, ons op tijd remt om domme dingen te gaan doen, en ons vooral initieert, stimuleert en motiveert. Vooral dat laatste is heel belangrijk, als het om bewegen gaat. Want u kent vast het gevoel wel dat u lekker op de bank zit, wéét dat u wat moet gaan doen, maar er simpelweg geen zin in hebt. En hoe meer u daaraan toe geeft, des te moeilijker het wordt om wel weer in beweging te komen. En naarmate de jaren vorderen, neemt de zin in bewegen gewoon af…en zoals u vorige keer hebt kunnen lezen, is dat eigenlijk een fysiologisch proces, omdat door minder te bewegen, uw frontale voorkwab sneller krimpt en zo zit u in een negatieve vicieuze cirkel voor u er erg in hebt! Waarom hebben we toch die haat-liefde verhouding met bewegen? Naast het fysiologische proces van het ouder wordende brein, zien we in de praktijk ook vaak een andere oorzaken van het steeds minder bewegen, de meest voorkomende zijn: 1. Pijn 2. Angst Ad. 1. Pijn. Veel mensen willen wel bewegen, maar noemen allerlei vage pijntjes en klachten om het vooral niet te doen. Deze belemmeren nog niet echt de dagelijkse bezigheden, maar zijn wel erg genoeg om tegen zichzelf te zeggen: “even wachten tot het overgaat, daarna kan ik gaan sporten….” En zo schuiven ze het, met een goed excuus, voor zich uit. Want dat vage pijntje wordt immers erger als je gaat bewegen, dus dat moet eerst over zijn! Zo jammer en een gemiste kans! Want daar zijn wij uiteindelijk voor. Je hoeft niet alleen naar de fysiotherapeut te gaan als de klacht al te erg is en je belemmerd bent. Juist niet! De fysiotherapeut zorgt er ook voor dat u weer lekker aan de slag kunt met bewegen. Juist bij vage klachten en pijntjes

zet de fysiotherapeut u weer met een paar handgrepen en oefeningen op de rails, zodat u daarna echt kunt gaan werken aan een gezonde leefstijl! Veel mensen “schamen” zich om slechts voor een vage pijn te komen. Stop! Bij deze spreken we af: als u merkt dat u minder beweegt omdat u een vaag pijntje hebt, laat er naar kijken door een fysiotherapeut. Want erger voorkomen is van levensbelang! Wanneer de fysiotherapeut vindt dat u eraan toe bent, kunt u langzaam in de “gewone” beweegtrajecten mee doen en zo uw fitheid en gezondheid verder op bouwen. Spieratrofie, coördinatieverlies en andere ellende …. Want wist u dat naast de afbouw in uw hersenen, uw hele lichaam al na het 25 e levensjaar “afbouwt”. Spiermassa zorgt ervoor dat u zich fit en sterk voelt, en dat u onverwachte bewegingen kunt opvangen. Naarmate de jaren vorderen, neemt de spiermassa significant af. Dat gaat heel sluipend. heel stilletjes terwijl u het niet in de gaten hebt. En ineens komt daar de eerste blessure….En na een aantal jaren weer. Vage pijntjes hier en daar. En stiekem bouwt u een soort angst op om te gaan bewegen, en hoppa….daar is dan de tweede reden om minder te bewegen! Ad 2. Angst De ouderen onder u zullen dat gevoel vast herkennen: het begint al als de winter komt: oe, als ik maar niet val, of uitglij met de fiets….Waarom? Omdat u inwendig aanvoelt dat u de klap minder goed op kunt vangen dan toen u jonger was. “Logisch denkt u nu, dat is toch altijd zo. Als je ouder wordt kun je nu eenmaal minder. En dat is nu net waar het hem zit. We accepteren het dus maar! We willen met zijn allen steeds ouder worden, meer genieten en gezonder zijn, maar accepteren tegelijkertijd dat we met 40 jaar al minder kunnen dan met 25 jaar…en met 60 jaar al helemaal minder. Stop! Dat hoeft niet zo te zijn! Conditie kun je bijhouden met fietsen, (hard) lopen of roeien. Maar wist u dat het minstens zo belangrijk is om uw spiermassa op peil te houden? Uw spieren zorgen ervoor dat u overeind blijft. Dat u onverwachte gebeurtenissen ( ongelijk stoepje) op kunt vangen. Uw coördinatie hangt af van de hoeveelheid spiermassa die u hebt. Het tillen van een boodschappentas, tuinieren, een lekkere wandeling. Het gaat allemaal zoveel gemakkelijker als u uw spiermassa op peil houdt! En…uw spiermassa zorgt voor uw inwendige verbranding. Wie zegt dat naarmate de jaren vorderen, de kilo’s eraan vliegen en moeilijker weer afgaan….dat klopt omdat uw spiermassa afneemt. Bouwt u die weer op, dan zult u merken dat uw stofwisseling ook weer gestimuleerd wordt! Een mooi extraatje toch? U wilt zelfredzaam zijn en blijven? Kom dan in beweging en zorg dat uw conditie en spiermassa op peil blijven en uw elastiek sterk en elastisch blijft! Vraag professioneel advies om weer op te starten, om het daarna verder op te bouwen. Leeftijd speelt hierbij geen enkele rol. Op elk niveau zijn beweegprogramma’s beschikbaar en onze fysiotherapeuten helpen u graag op weg!

Consumentenrubriek Hoe gezond is een kamerplant? Luchtvervuiling in huis De lucht in huis is vaak viezer dan we denken, tot wel 12 keer viezer dan de buitenlucht. Mensen ademen zuurstof in en stoten koolstofdioxide uit. De binnenlucht kan bovendien vervuild zijn met Vluchtige Organische Stoffen(VOS),organische stoffen die bij kamertemperatuur makkelijk verdampen. Ze kunnen vrijkomen bij allerlei producten die in huis voorkomen, zoals verf, lijm, schoonmaakmiddelen, bouwmaterialen en luchtverfrissers. Ze kunnen op langere termijn leiden tot ademhalingsproblemen, vermoeidheid, irritatie van de ogen en keel-en hoofdpijn. Ventileer vaak en langdurig vooral na verbouwing of na aanschaf van nieuwe meubels. Kies voor natuurlijke luchtverfrissers: Planten! Ruimtevaartorganisatie NASA doet al meer dan 20 jaar onderzoek naar de meest ideale manier om lucht in een ruimtevaartcapsule schoon te houden, zonder dat het energie kost. Planten spelen hierin een belangrijke rol, ze breken de Vluchtige Organische Stoffen om de lucht te zuiveren. Ze nemen de stoffen op via de huidmondjes van hun bladeren en breken die af via hun wortels. Bovendien scheiden planten waterdamp af, waardoor automatisch de luchtvochtigheid in de kamer op peil wordt gehouden. Kamerplanten die de lucht zuiveren zijn o.a: Sanseveria Bamboepalm Lepeltjesplant Aloë Vera, Drakenboom , Ficus , English Ivy deze klimop wordt vaak als bodembedekker gebruikt in publieke lobby’s, maar hij is ook leuk in een hangmandje. Maar heb je luchtwegproblemen of snel last van allergische reacties van de huid zoek dan vooraf informatie over de kamerplant die je wil aanschaffen. Onderzoeken wijzen uit dat een plant ook op je werkplek, kantoor, niet alleen mooi maar heel heilzaam is. Bron: Buitenleven Mariet Veldkamp

Heeft u ook zo’n hekel aan telefonerende mensen waar dan ook? Het is niet de bedoeling dat wij dit deze mensen toewensen maar het is wel grappig. Yup op Noren Afijn, ik was dus op het ijs Zie ik daar een manspersoon Die al schaatsend in de weer is Met zo’n losse telefoon ‘Hallo, hoe gaat het op de zaak? Heeft Van Dijk nog opgebeld? Is die order al de deur uit? zijn die stellingen besteld?’

Op de schaats en in gesprek Wat een achterlijk gekwek Wat een vloek, een blinde vlek Wat een opgefokte doorgetripte dolgedraaide gek Gelukkig ging-ie op z’n bek

Vandaar misschien dat ik die dag De leipo verder niet meer zag Ik hoorde enkel nog héél zwak Tuut-tuut-tuut-tuut (vanuit een wak) Ivo de Wijs

Omdat het lente is ga je opruimen, alles moet weer fris en schoon zijn. Ook komt er weer wakker geworden ongedierte naar binnen waaronder vreselijke spinnen. Als er dan weer eens zo’n enge zwarte door de kamer schiet en ik het beest met doodsverachting heb vermoord of gevangen (dat hangt van de grootte af!) schiet er altijd onderstaande tekst door mijn hoofd. Het is een gedicht van Annie M.G. Schmidt.

Sebastiaan, Dit is de spin Sebastiaan Het is niét goed met hem gegaan. Luister! Hij zei tot alle andere spinnen: Vreemd, ik weet niet wat ik heb, maar ik krijg zo’n drang van binnen tot het weven van een web. Zeiden alle andere spinnen: Oh Sebastiaan, nee Sebastiaan, kom Sebastiaan, laat dat nou, wou je aan een web beginnen in die vreselijke kou? Zei Sebastiaan tot de spinnen: Het web hoeft niet zo groot te zijn, ’t hoeft niet buiten, ’t kan ook binnen ergens achter een gordijn. Zeiden alle andere spinnen: O Sebastiaan, nee Sebastiaan, toe Sebastiaan, toom je in! Het is zó gevaarlijk binnen, zó gevaarlijk voor een spin. Zei Sebastiaan eigenzinnig: Nee, de Drang is mij te groot. Zeiden alle anderen innig: Sebastiaan, dit wordt je dood… O, o, o, Sebastiaan! Het is niet goed met hem gegaan. Door het raam klom hij naar binnen. Eigenzinnig, en niet bang. Zeiden alle andere spinnen: Kijk, daar gaat hij met zijn Drang! Na een poosje werd toen éven dit berichtje doorgegeven: Binnen werd een moord gepleegd. Sebastiaan is opgeveegd. Uit: de Spin Sebastiaan van Annie M.G. Schmidt.

Een leven lang gezond en zelfredzaam! Dat willen we allemaal…maar hoe? In een aantal columns, bijdrage van de fysiotherapeuten van sportmedisch bewegingscentrum Sports & Science te Lochem, wordt u in de komende edities van ons blad, meegenomen op weg naar een gezonde leefstijl. Vandaag deel 3: If you don’t use it, you lose it! In de vorige column hebben we het gehad over de haat- liefde verhouding die velen van ons met bewegen hebben. Of er nu angst aan ten grondslag ligt, of pijn, of een combinatie van beiden, het resulteert veelal in de negatieve spiraal naar beneden die verhindert, in ieder geval in je hoofd, om te gaan bewegen. Toch willen we allemaal dat ons elastiek zo strak mogelijk blijft staan en geven veel geld uit aan potjes en zalfjes om de huid strak te houden. Als de onderliggende structuur echter degenereert en afneemt, kun je smeren wat je wilt, maar uiteindelijk verlies je het toch van de veroudering. Dat is niet helemaal te voorkomen, maar ook hier geldt: als je je spieren op kracht en peil houdt, houd je de verslapping van de huid langer buiten de deur. Nóg een bonuseffect van bewegen dus! Maar wat is dat eigenlijk precies? Verouderen…. Er zijn twee soorten veroudering: 1. Actieve veroudering 2. Passieve veroudering Ad1. Actieve veroudering: dit is de genetisch vastgelegde veroudering, zoals de hormoonwisselingen die optreden gedurende je leven. Ad2. Passieve veroudering: Hier liggen de oorzaken veel meer in je leefstijl; bijvoorbeeld voeding, mate van activiteit, blootstelling aan UV straling etc. Bij het verouderingsproces hebben alle weefsels een omslagpunt qua tijd, wat versneld of vertraagd kan worden door een functie toe te voegen of juist een functie weg te nemen. Met andere woorden: mensen passen zich aan hun leefomstandigheden aan. Neem als voorbeeld het bruin worden van de zon. Als de zon schijnt, beschadigt onze huid. Het lichaam reageert hierop met een verhoogde celdeling en pigmentatie: we worden bruin: activiteit stimuleert de functie. Zo werkt dat ook met onze spieren: Als je traint worden ze sterker en steviger, maar omgekeerd is het effect daar ook: Als je bijvoorbeeld een been breekt en hij wordt in het gips gezet, komt hij 6 weken later een stuk dunner uit het gips. Vergelijk beide benen dan eens en je schrikt hoe snel dat proces is gegaan. En bij het vorderen van de leeftijd is dat effect nog groter! Inactiviteit (in het gips zetten) leidt dus onmiddellijk tot functieverlies.

Trek dit nu groter: als je minder beweegt, inactief bent, leidt dat dus onmiddellijk tot spier(kracht)verlies en daarmee daalt je zelfredzaamheid in een rap tempo. Want als je je lichaam niet meer aanspreekt op de functie, past het zich automatisch aan, functieverlies leidt tot zelfredzaamheidsverlies en dat wil je voorkomen! Toch? Wat gebeurt er nu precies? Als we ouder worden, gebeuren er een aantal dingen: 1. Onze lichaamssamenstelling verandert: er gebeurt iets met onze botdichtheid, met onze spiermassa en iets met onze vetmassa. Kijk in de spiegel en kijk naar een foto van jezelf vroeger en je weet precies wat ik bedoel. Al zie je er nu nog zo prachtig uit, er zijn hoe dan ook veranderingen te zien…. 2.

Wat ook verandert is de stofwisseling. De maximale zuurstof opname daalt 10% per 10 jaar. Reken zelf uit wat dit betekent en ook hier geldt dat inactiviteit dit verder versnelt.

3.

De kwaliteit, eigenschappen en mechanische veranderingen van weefsel veranderen. Biomechanisch leidt dit tot verlies van coördinatie, flexibiliteit en ook handelingssnelheid.

4.

Zowel de bouw als de vorm van spieren veranderen. Het aantal spiervezels daalt, waarbij de belangrijkste verandering het verlies van spiermassa met zo’n 2%, ongeacht leefstijl, is. Dit lijkt niet veel maar als je nagaat dat dit gepaard gaat met 2 - 5 x grotere spierkrachtverlies dan begrijp je dat dit behoorlijke gevolgen kan hebben voor je zelfredzaamheid. En dat spiermassaverlies kan zelfs tot 40% oplopen bij inactiviteit! Dit geldt met name voor snelle spiervezels die belangrijk zijn voor fijne aansturing, coördinatie en explosiviteit.

Slik…en nu? De veroudering van je lichaam gaat dus stiekem sneller dan je denkt en ook een stuk geruislozer. En je kunt wel blijven trainen om te kunnen fietsen, maar als je de kracht en energie niet hebt om eerst die fiets uit de schuur te pakken en op te stappen…kom je nooit aan fietsen toe! Het goede nieuws is: als inactiviteit leidt tot functieverlies, dan leidt activiteit dus tot….juist, functietoename! Veel mensen trainen echter op uithoudingsvermogen, op capaciteit. Bij Sports & Science richten we ons juist graag op die eerste versnelling; het in beweging komen en we trainen de mensen in het begin dan ook juist meer op vermogen dan op capaciteit. Figuurlijk gesproken trainen we ze dus de fiets (hun lichaam) uit de schuur halen, afstoffen en weer leren opstappen. Om daarna heerlijk te kunnen genieten van lange fietstochten en een vitaal en zelfredzaam leven! www.sports-science.nl Naschrift: Trainingsrichtlijnen voor senioren:  75 - 150 min per week (3x p.w.)  20 min p. dag  Matig intensief – hoog intensief  Interval versus duurtraining  Bij ouderen is kracht en balans de belangrijkste fysieke factor Vragen? Stel ze gerust per mail ([email protected] of bel 0573 – 25253164, we helpen u graag op weg.

De achteraffers Had ik dat beter maar niet moeten zeggen? Had ik dat beter maar niet moeten doen? Zo denken wij… de achteraffers. Had ik dat moeten verzwijgen, toen? Had ik de wasman een fooi moeten geven? Had ik dat achteraf nou maar gedaan. Had ik met Adriaan moeten gaan leven of zou dat achteraf fout zijn gegaan? Had ik die hoed niet moeten kopen? Had ik achteraf naar Marie moeten gaan? En had ik toch beter maar kunnen gaan lopen in plaats van zolang op lijn negen te staan? Had ik die keet achteraf kunnen sussen? Had ik naar ’t asiel moeten gaan met die poes? En had ik me niet moeten laten kussen - nu achteraf – door die kerel in Goes? Wij achteraffers, wat zijn we toch moeilijk en – achteraf – voor ons zelf nog het meest. Had men ons niet beter op kunnen hangen? Dat had achteraf nog het beste geweest. Annie M.G. Schmidt

Bezoek Huis Dorth In februari en maart van dit jaar hebben 36 dames, verdeeld over drie groepen, een excursie gemaakt naar Huis Dorth. Aldaar hebben wij de Frans & Kapma kunstcollectie mogen bewonderen. De collectie bestaat uit 330 schilderijen tekeningen, etsen en aquarellen van 150 verschillende kunstenaars uit de 19e en vroeg 20e eeuw. Bij het grote smeedijzeren hek van Huis Dorth werden wij verwelkomd door Ellis Kapma en Niek Frans. Bij binnenkomst troffen wij in de hal een grote collectie kostuums en voorwerpen uit de geschiedenis van Huis Dorth. Op de eerste verdieping kwamen wij in het woonhuis van Ellis en Niek. Daar gaf Ellis een uiteenzetting van de geschiedenis van Huis Dorth. Op de plek van Huis Dorth heeft in de 14e eeuw de waterburcht van het oude riddergeslacht Van Heeckeren gestaan. Daarna volgde een rondleiding langs alle door hen verzamelde kunstwerken, waarbij het echtpaar op bezielende wijze veel wist te vertellen over zowel de kunstwerken als de kunstenaars. Er was niet alleen figuurlijk werk, maar ook abstract. Ondanks het verschil paste het goed bij elkaar, omdat het uit dezelfde periode kwam. Bekende namen passeerden de revue, zoals Mastenbroek, Roelofs, Noltee, Bieruma Oosting, Kamerlingh Onnes en Gaessendam. Tegen half twaalf kregen wij koffie en thee uit een prachtig antiek servies geserveerd met … roomsoesjes erbij. Daarna mochten wij de overige kamers boven nog bezichtigen. Waar wij een aparte uiteenzetting kregen over hun verzameling van de kunstenaar Gradus Verhaaf. Tot slot werden wij uitgenodigd tot een kleine bijdrage aan de foundation die zij hebben opgericht met de bedoeling de collectie verder uit te breiden en voor een breder publiek toegankelijk te maken. Wij waren zeer onder de indruk van de collectie en de bevlogenheid van deze twee verzamelaars. Vergezeld van een presentje hebben de drie groepen het gastvrije echtpaar hun hartelijke dank betuigd. Willeke Nolten

BESTUUR Voorzitter

Secretaris

Mevr. G.M.M. Bodewes-de Wolf (Gerda), Heggerank 159, 7242 MJ Lochem. Tel.: 0573 - 280128 Mevr. M.E. (Marion) Wild, Enkweg 31, 7242 KA Lochem Tel.: 0573 – 256884, Email: [email protected]

Penningmeester Mevr. W.H. Janssen – Fischer (Wil), Watermoleneiland16, 7241 VS Lochem Tel.: 0573 - 254910 IBAN bankrekening nr. NL24 RABO 0.132.5893.11 t.n.v. NVVH-Vrouwennetwerk Lochem e.o. Redactie en Publiciteit

secretaris Marion Wild

Clubs enMevr. J. Nijveld (Jos), Haitsma Mullierlaan 8a cursussen 7241 GB Lochem. tel.: 0573 - 259432 LEDENADMINISTRATIE: Mevr. W.T. (Willeke) Nolten – Stada, van Lutterveltplein 4b, 7241 HN Lochem Tel: 0573-460871, Email: [email protected] LEZINGEN Mevr. A. (Aline) Landsmeer-v. Heijningen, Joppelaan 67, 7215 AC Joppe Tel.:0575-843371 E-mail: [email protected] Gastvrouwen

Mevr. J.C.E. Prieshof-Spekle (Ans), Zuiderwal 2f, 7241 BA Lochem. tel.: 0573-254320

Excursiecommissie

Mevr. C. v. Doornum (Corian), tel.: 0573-259052 Mevr. T. Linskens (Toos), tel.: 0573-460917 Mevr. R. Wind (Renske), tel.: 0573-253844

Museumcommissie

Mevr. J. Nijveld (Jos), tel.: 0573-259432 Mevr. H. van Grieken (Hanny), tel.: 0573-258306

Jacobafonds

Mevr. J. Gaanderse (Jos), tel.: 0573-255383 Of via Mevr. Tiny Gakes, Bouijesbosch 18, 4328 LP Burgh-Haamstede, tel.: 0111-653096 e-mail: [email protected]

Lief en Leed

Mevr. M. Dollekamp-Leunk (Marty), 0573-254565 Mevr. J. Gaanderse-Dekker (Jos), 0573-255383 Mevr. J. Plantenga (Joke), 0573-258649 Mevr. I. Kloots (Immy 0573-257699 AKTIVITEITEN

Bridge

woensdag 13.30 uur, Locatie De Zonnebloem, Mevr. H. Lagendijk, tel: 453769.

Muziekcursus

In overleg, Locatie: De Hooiplukker Mevr. J. Nijveld, tel.: 259432

1e leesclub

3e donderdag v.d. maand 10.00 uur, Locatie: Bibliotheek Mevr. E. van Leeuwen tel.: 441358

2e leesclub

2e donderdag v.d. maand 10.00 uur Locatie: Bibliotheek, Mevr. M. Videler tel.: 442491

Eetclub

1 x per 6/7 weken Mevr. R. Wind tel: 253844

Nordic walk

dinsdag 14.00 -15.45 uur en woensdag 09.00-10.15 uur Mevr. A. Prins tel: 256263 E-mail : [email protected]

Contributie 2015

Contributie 2015: Vrijwillige bijdragen: Jacoba fonds A.C.W.W. St. Vrienden van Nyakibale Hospitaal, Oeganda Lief en leed Totaal

€ 38,45 € 0,45 € 0,25 € 1,35 € 1,00 € 3,05 € 41,50 ======

Degenen, die na 1 juli lid geworden zijn betalen de helft van het lidmaatschap voor het lopende kalenderjaar. Opzeggingen schriftelijk vóór 1 december bij de ledenadministratie.

Er zijn nog steeds leden die hun contributie nog niet betaald hebben. Het is nu al maart, dus een dringende oproep om nu de contributie over te gaan maken.

Doelstelling De Vereniging stelt zich ten doel: Het behartigen van de belangen van de vrouw in de maatschappij. Het bevorderen van de emancipatie van haar leden door activiteiten op het gebied van vorming, ontwikkeling en creativiteit. Het stimuleren van het verantwoordelijkheidsgevoel van de vrouw als lid van de samenleving. Het opkomen voor de belangen van de consument, mede door het geven van voorlichting. De vereniging is toegankelijk voor elke vrouw. De vereniging kiest geen partij op levensbeschouwelijk gebied en onthoudt zich van partijpolitiek.