PRO NEWS NR. 2,

droomschool is ….” zullen wij ook hen bevragen op hun ideeën.

gemeente. Wij wensen u hoe dan ook een fijne voorjaarsvakantie!

We houden u op de hoogte!

PRO NEWS NR. 2, 2013-2014 SCHOOLPLAN 2014-2018 Wolfert PRO is op dit moment bezig met het formuleren van een nieuw schoolplan. Ons eerste schooljaar 2010-2014 loopt aan het einde van dit schooljaar af en dat betekent een nieuwe blik op de ambities voor de komende vier schooljaren.

WEBSITE PRO NEWS verschijnt 4x per jaar en wordt ook gepubliceerd op de website van Wolfert PRO. Kijk op www.wolfert.nl/pro.

SOCIAL MEDIA Wolfert PRO is ook actief op Facebook. Like de pagina van Wolfert PRO (www.facebook.com/wolfertpro) en blijf op de hoogte van de leukste nieuwtjes!

TWITTER Wolfert PRO heeft twee Twitter-accounts. Op @WolfertPRO plaatst directeur Nick van Bennekom regelmatig Tweets over het reilen en zeilen in en rondom de school.

We hebben voor de constructie van het nieuwe schoolplan ruim de tijd genomen. Dat betekent dat we met de directie begin november met de eerste brainstormsessies zijn gestart en nu bezig zijn om samen met het team hierin verder met elkaar ‘op te denken’. Aangezien de mening van ouders voor ons eveneens belangrijk is, houden we enerzijds de klankbordgroep ouders goed op de hoogte, maar vragen wij hen ook actief mee te denken. Wat vinden zij als ouder belangrijk de komende jaren en welke beelden hebben zij daarbij. Tot slot zal ook met leerlingen een zelfde sessie worden gehouden. Onder de noemer: “Mijn

Op @WolfertPROKids worden vrijwel dagelijks Tweets voor leerlingen en ouders geplaatst. Het gaat dan meer om mededelingen in aanvulling op de week- en jaarplanner.

VAKANTIES De voorjaarsvakantie staat weer voor de deur. Eind april volgt de meivakantie. Let op bij het plannen van vakanties dat de laatste vrijdag voorafgaand aan de vakantie een reguliere schooldag is. Hier geldt géén verlof voor. In samenwerking met leerplicht zullen wij daarom de richtlijnen uit de leerplichtwet volgen en bij verzuim melding maken aan de leerplichtambtenaar van de desbetreffende

MEDEZEGGENSCHAP Bericht vanuit de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Openbaar Voortgezet Onderwijs Beste ouders, Via onderstaand bericht doet Koers VO een beroep op uw betrokkenheid. Samenwerkingsverband Koers VO is een vereniging van 18 schoolbesturen met ruim 90 vestigingen van scholen voor voortgezet onderwijs. Het zijn scholen van praktijkonderwijs tot en met gymnasium in de regio Rotterdam. Doel van de samenwerking is leerlingen passend onderwijs bieden, zodat ze een diploma kunnen halen of voorbereid worden op de arbeidsmarkt. Koers VO verzorgt door middel van het Onderwijszorgloket de toegangsdeur naar bovenschoolse en speciale/extra zorg voor 1

alle vo-leerlingen in de regio Rotterdam. Medezeggenschap binnen Koers VO is onder andere geregeld via de ondersteuningsplanraad (zie ook: http://www.koersvo.nl/ondersteuningsplanraad/). Binnen deze raad is plaats voor een ouder van het openbaar onderwijs Rotterdam. Deze ouder kan ondersteund worden door een personeelslid. Als MR van de Wolfert van Borselenscholengroep mogen we een ouder voordragen. Bij meerdere kandidaten stemmen de verschillende medezeggenschapsraden van de openbare VO scholen van BOOR (Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam). Bent u als ouder geïnteresseerd medezeggenschap uit te oefenen bij dit samenwerkingsverband dan verzoeken we u, uiterlijk 11 februari 2014, contact op te nemen met ons als MR, [email protected] We zien uit naar uw reactie. Marjan van Parijs, voorzitter MR Wolfert van Borselen Jannie de Vries, secretaris MR Wolfert van Borselen

WHAT’S NEXT? Voor de komende periode staat het volgende op de agenda. Voor een volledig overzicht verwijzen wij u naar onze website. Voor compleet overzicht : zie jaarplanner ‘13-‘14 Week 7

13/02: Talents Night lj 1 + 2

Week 8

Voorjaarsvakantie

Week 9

CITO lj 2 25/02: Open huis

Week 10

PTA lj 3

Week 11

Stage lj 3

Week 12 Week 13 Week 14

Stage lj 3 Portfoliogesprekken lj 1 + 2 + 3 Toetsweek lj 4

ANTI-ROOKBELEID Vanaf de start van Wolfert PRO heeft de school een strak anti-rookbeleid gevoerd. Destijds waren er alleen bruglassers aanwezig en was dit beleid ook makkelijk te handhaven. Nu de school steeds groter wordt en de leerlingen ook ouder, wordt het steeds moeilijker het anti-rookbeleid te continueren. Geen twijfel mogelijk; Wolfert PRO is een rookvrije school waar de gezondheid van de leerlingen voorop staat. In de Nederlandse wet is (nog) niet opgenomen dat roken door personen onder de 16 jaar verboden is. Alleen de verkoop van tabak aan kinderen jonger dan 16 jaar is verboden. Zolang deze wetgeving nog niet is veranderd willen wij op Wolfert PRO u informeren over het (rook)gedrag van uw zoon/dochter. Bij constatering zal vanuit het secretariaat u een brief worden gestuurd met de mededeling dat zoon/dochter rokend is gesignaleerd op of om het schoolplein. Aan u als ouders/verzorgers het verzoek dit te bespreken met uw zoon/dochter. Naast bovenstaande maatregel, gaat het hek op slot gedurende de pauzes. Hierdoor kunnen de leerlingen niet van het schoolplein af om te roken. De conciërge houdt hier toezicht op. Ook hiervoor geldt dat bij constatering het secretariaat u zal informeren.

HUISREGELS In de bijlage zijn nogmaals de huisregels van Wolfert PRO toegevoegd. Deze zijn tevens terug te vinden op de website. Graag benadrukken wij dat de leerlingen, voor hun eigen veiligheid, de school niet mogen verlaten zonder toestemming van de ouders. Dit geldt voor de pauzes maar ook voor de tussenuren. Indien een leerling het schoolterrein wilt verlaten, zal hij/zij dit aan moeten geven bij de administratie. Wij bellen dan naar huis om te vragen of dit akkoord is.

REGELS SPORT EN BEWEGEN In de bijlage zijn de regels voor de sectie Sport en Bewegen toegevoegd. Gelieve deze door te nemen en te bespreken met uw kind(eren). 2

BIBLIOTHEEKNIEUWS De poëzieweek is begonnen! Overal in de school wordt er gerijmd en gedicht. Net als vorig jaar doen we weer een wedstrijd: ‘Wie wordt de dichter van Wolfert PRO?’. Leerjaar 1, 2 en 3 doen hieraan mee. Van elk leerjaar wordt er een winnend gedicht gekozen. Deze winnaar krijgt een prijsje, een eervolle vermelding op de website, het gedicht als poster en de grote eer om zich dichter 2014 van Wolfert PRO te mogen noemen. We zijn benieuwd naar de resultaten. Verder zijn we volop bezig met leerjaar 1 en 2 met De Weddenschap. Hiervoor hebben we een echte ‘facebook’-foto gemaakt. De Weddenschap duurt nog tot 20 maart en het ziet ernaar uit dat de meeste leerlingen het gaan halen! Vanuit bibliotheek Oostland hebben we weer een wisselcollectie met 50 titels ontvangen met leesboeken voor elk wat wils. Zo zijn er stoere jongens boeken, gezellige meiden boeken en spannende boeken voor iedereen. De eerste nieuwe boeken zijn alweer uitgeleend en er wordt volop van genoten. Heeft u thuis nog materiaal dat interessant is voor onze leerlingen voor in de schoolbibliotheek? We hebben leesboeken, dvd’s, tijdschriften en spelletjes in de collectie maar het is nooit genoeg.

Voor vragen en/of leesadvies: Jolanda Noordermeer, [email protected]

Rotterdam. Op het Wolfert ga ik Nederlands geven. Ik kijk uit naar een prettige samenwerking met leerlingen, ouders en collega’s. Nadine Chatoui – docente Drama Vanaf deze week ga ik de dramalessen aan de derde klas op het Wolfert Pro overnemen. Ik ben Nadine Chatoui en naast het Wolfert PRO ben ik werkzaam als dramadocent bij Jeugdtheaterschool Hofplein en maak ik regelmatig zelf voorstellingen bij Stichting Vida.

WIJ STELLEN ONS VOOR Er zijn ook weer een aantal nieuwe docenten op Wolfert PRO. Graag stellen wij deze docenten aan u voor. Voor een volledig overzicht verwijzen wij u naar de website. Jan den Boer – docent Nederlands Eind jaren 80 van de vorige eeuw ben ik gestart met lesgeven. Mijn eerste jaren heb ik Nederlands gegeven op een MBO opleiding voor kapsters en schoonheidsspecialisten in Rotterdam. Daarna ben ik naar het Caland Lyceum gegaan. Deze school kennen jullie als het huidige Wolfert Dalton. Tussendoor heb ik een uitstapje gemaakt naar het bedrijfsleven om vervolgens weer terug te keren in het onderwijs. Mijn laatste school was het Cosmicus College in het centrum van

Ik heb er veel zin in alle leerlingen te leren kennen en te starten met de dramalessen! Tot ziens! Patrick van Dis – docent Nederlands Mijn naam is Patrick van Dis en ik mag me met trots voorstellen als de nieuwste docent op het Wolfert PRO. Op maandag en dinsdag zal ik het vak Nederlands geven aan de leerlingen in de brugklas en de leerlingen in de eindexamenklassen. Voor 5 jaar geef ik les op een basisschool in Rotterdam Ommoord: de Dr. Martin Luther Kingschool. Nadat ik een aantal jaar de groepen 4 en de groepen 7 heb gedraaid sta ik momenteel voor de klas bij groep 8. Drie jaar geleden ben ik 3

in mijn avonduren tevens de deeltijdopleiding aan de Hogeschool in Rotterdam gaan volgen. Ik heb tijdens mijn periode als groepsleerkracht op de basisschool namelijk gemerkt dat ik liever les wil geven aan wat oudere leerlingen en me meer wil specialiseren in één vakgebied. Ik hoop deze opleiding binnen 2 jaar afgerond te hebben en zo mijn bevoegdheid te behalen. Vooralsnog combineer ik mijn werkzaamheden op de basisschool met mijn werkzaamheden op het Wolfert PRO. Op momenten dat ik niet lesgeef, houd ik me het liefst bezig met voetballen, lezen, computeren, schrijven en mijn vriendin. Verder vind ik het erg leuk om creatief bezig te zijn. De ideetjes hiervoor doe ik meestal op Pinterest op, waaruit dus eigenlijk blijkt dat ik misschien helemaal niet zo creatief ben… Verder zou ik erg graag goed kunnen tekenen, wat helaas niet het geval is en een grote tuin hebben om in te werken, wat helaas ook niet het geval is. Maar…wat niet is kan altijd nog komen! Ik kijk in ieder geval erg uit naar een prettige samenwerking met zowel collega’s als met leerlingen op het Wolfert PRO. Onno de Weerd – docent Mens & Maatschappij – terug van weggeweest Ik studeerde af aan de PABO van de Hogeschool Leiden. Voor mijn scriptie ontwikkelde ik een leerlijn voor milieuonderwijs in ruraal Zambia. In dit prachtige land kreeg ik een passie

voor Education for All, een wereldwijde campagne voor betere toegang en kwaliteit van onderwijs. Ik begon mijn carrière als leraar op een sociaal uitdagende basisschool in Den Haag. Hier gaf ik gedurende vijf jaar les in groep 8. In 2007 verhuisde ik naar Cambodja, waar ik werkte als onderwijsadviseur voor lokale onderwijsautoriteiten. Ik begeleidde een trainingsteam en trainde schooldirecteuren en leraren in effectief lesgeven. Na drie jaar kwam ik terug in Nederland, waar ik mocht meebouwen aan Wolfert PRO. Ik gaf les in het vak Mens & Maatschappij. Ik raakte geïnspireerd door de manier van lesgeven op Wolfert PRO. In 2011 mocht ik met twee collega’s naar High Tech High in San Diego in de Verenigde Staten om in de praktijk te leren hoe projecten worden gemaakt en welke resultaten met goed projectonderwijs worden bereikt. Naast het lesgeven hield ik me bezig met de implementatie van Project Based Learning en Tweetalig VMBO. Vorig jaar verhuisde ik opnieuw naar het buitenland: ik werd schoolleider van de Nederlandse School Shanghai. Na een tumultueuze periode van betalingsongeregeldheden besloot ik eind 2013 weer terug te keren op mijn eigen plekje op Wolfert PRO. Ik geef met veel plezier Mens & Maatschappij en studielessen en ben mentor van een gemotiveerde en gezellige klas eerstejaars leerlingen. Daarnaast studeer ik aan de Open University in Engeland voor een MSc in Development Management.

LEENFIETS De afgelopen jaren hebben wij voor onze leerlingen een leenfiets ter beschikking gesteld. Hiermee konden leerlingen naar de lessen sport en bewegen. Door de enorme groei van de school en hiermee ook het groeiende onderhoud (o.a. door vernielingen) aan de fietsen, is het helaas niet langer mogelijk dit te doen. Vanaf 24 februari is het daarom niet meer mogelijk voor leerlingen om een fiets te lenen. Zij zullen zelf zorg moeten dragen voor hun vervoer (bijv. van en naar de lessen sport en bewegen).

TTO (TWEETALIG ONDERWIJS) Inmiddels zijn we bijna een half schooljaar onderweg om een gecertificeerde TTOschool te worden. Hoewel we al eerder wel wat proefballonnetjes hebben opgelaten, is het nu tijd om voor het echte werk te gaan. Sinds het begin van dit schooljaar worden onze onderbouwleerlingen volop in het Engels ondergedompeld. Koken, Biologie en Sport & Bewegen wordt in het Engels gegeven. Daarnaast wordt er ook binnen de projecten voor andere vakken in het Engels gewerkt. Om ook onze docenten hierbij te ondersteunen volgt het TTO-team “Classroom English” lessen. Na afloop van deze cursus zullen zij doorgaan met een cursus om hun Engelse taalvaardigheid verder te verbeteren. Het TTO-beleidsplan is klaar en ook aan het onderdeel internationalisering van de leerlingen wordt achter de schermen hard gewerkt. Het 4

heeft nogal wat voet in aarde gehad, maar nu lijkt het er toch echt op dat wij ons binnen afzienbare tijd “officieel” een Tweetalige-VMBO school mogen noemen. In juli zullen de derde klas leerlingen deelnemen aan een internationaliseringsreis. Een reis waarin de leerlingen zowel in de Engelse taal als ook in de Britse cultuur zullen worden ondergedompeld. Dit jaar kunnen onze leerlingen zich voor het eerst ook opgeven om tijdens deze reis in gastgezinnen te worden geplaatst. Tot onze vreugde kiest het merendeel van onze leerlingen voor deze optie. Het beloofd een mooi avontuur te worden! Vanaf maart gaat voor de 2e en 3de klassen het opbouwen van een Europees Taalportfolio van start. Als dit eenmaal loopt zal het ook naar de andere leerjaren worden doorgezet. In dat digitale portfolio verzamelen ze alle bewijzen waaruit hun Engelse (en Spaanse) taalvaardigheid blijkt. Hiermee nemen onze leerlingen straks een mooi portfolio mee naar hun vervolgopleiding! Last, but not least…de Anglia lessen zijn weer gestart! De leerlingen die uitzonderlijk goed scoren op hun Engelse taalvaardigheid, kunnen na deze lessen deelnemen aan de Anglia examens, wat hen een internationaal erkend certificaat op moet leveren. Vorig jaar hebben hierdoor 12 van onze leerlingen de school verlaten met een Anglia Advanced (havo-vwo) certificaat voor hun Engelse taalvaardigheid. Wij hopen dit aantal elk jaar weer te kunnen laten groeien. Mocht u vragen of suggesties hebben over het TTO-beleid op school, dan kunt altijd direct contact opnemen met de TTO-coördinatoren op

school, Caroline Suijten ([email protected]) of Paul Scheltus ([email protected]). U ziet het….PRO goes TTO!

SPORTORIËNTATIE 4 E KLAS De afgelopen weken zijn onze 4e jaars leerlingen druk in de weer geweest met hun eerste lessen van het sportoriëntatieprogram ma. De meiden hebben afwisselend boksen en judo en de jongens hebben afwisselend individueel fitness en groepslessen bij de fitness. Na 5 weken wisselt dit programma. Tot op heden zijn de reacties zeer positief. Binnenkort zijn op de website hier ook foto’s van te vinden.

KLANKBORDGROEP OUDERS Beste ouders en verzorgers, Zoals geschreven in onze vorige bijdrage aan PRO NEWS blijven we als "Klank Bord Groep Ouders" de schoolleiding adviseren op het gebied van onderwijskundige en organisatorische zaken. Wij zijn dit jaar op meerdere vlakken ondersteunend bezig en bespreken ook tijdens onze bijeenkomsten de vragen welke door u worden ingebracht. De notulen van de bijeenkomsten kunt u op de site van Wolfert PRO terugvinden en hopen op deze wijze u inzicht te geven over hetgeen waar wij over spreken. En mochten er nog vragen bij u leven, laat het ons graag weten ! De KBGO heeft de schoolleiding geadviseerd om ouders te informeren over het gebruik en de mogelijkheden van Magister, zodat u nog meer betrokken kunt zijn bij de ontwikkeling van uw kinderen. Het blijkt dat veel ouders/verzorgers te weinig kennis hebben van Magister. Hiervoor zal een informatieavond worden georganiseerd, waarin u niet alleen kennis kunt nemen van Magister, maar ook leren hoe u ermee om kunt gaan. Deze avond zal georganiseerd worden door de docenten. Magister zal de rest van dit schooljaar een belangrijk agendapunt zijn. Ook heeft de KBGO de schoolleiding erop gewezen dat Magister niet altijd consequent wordt gebruikt door de docenten. De schoolleiding zal ervoor zorgen dat er een uniformiteit zal ontstaan over het invullen van Magister door docenten, zodat de kinderen en u altijd op de hoogte zijn van de actualiteit alsmede

5

De directie heeft de KBGO uitgenodigd mee te denken over het Schoolplan 2014-2018. Wij hebben hier positief op gereageerd en geven graag vervolg aan de uitnodiging. Wij zullen u over de status informeren. In december jl. hebben wij een zeer inspirerende en informatieve avond mogen beleven over "Jeugd en Alcohol" welke vakinhoudelijk werd toegelicht door Dr. N. van der Lely en ondersteund werd door 2 acteurs welke e.e.a. op een zeer herkenbare wijze hebben uitgebeeld. Wij mochten ± 20 ouders verwelkomen deze avond. Tenslotte willen wij u informeren dat wij u in maart een brief willen sturen over de bezetting van de KBGO, waarvoor wij nog op zoek zijn naar enthousiaste ouders. Tot zover. Met vriendelijke groet namens de KBGO, Richard Berkenbosch PLANTEN VOOR SCHOOLTERREIN Op onze oproep voor steun om het schoolterrein in de voorjaarsvakantie op te knappen is massaal gehoor gegeven. Planten, aarde en vooral handjes zorgen er samen voor dat onze conciërges samen met ouders weer trots zijn op onze grote en dadelijk mooie schoolterrein. Dank alvast allemaal!

ALCOHOL EN JONGEREN “De laatste ronde” was 18 december j.l. met een interactieve voorlichtingsavond voor ouders over “Onze kinderen en alcohol.” De avond was tot stand gekomen door de samenwerking van de Klankbordgroep Ouders en de school. De rode draad van de avond: “Hoe ga je als ouder thuis om met alcoholgebruik door je zoon of dochter?” Deskundige en autoriteit op dit gebied in Nederland (en daarbuiten) is kinderarts Dr. Nico van der Lely. Hij is auteur van het boek “De alcoholvrije puber.” Op deze avond legt hij o.a. uit dat de ontwikkeling van de hersenen van jongeren onherstelbare schade oploopt bij alcoholgebruik. Daarom is hij ook blij met de wettelijke regel dat alcoholgebruik pas is toegestaan vanaf 18 jaar. “Geen 18. Geen druppel.” Het liefst ziet hij de grens nog opgerekt te krijgen naar 21 jaar omdat dan pas de aangemaakte hersencellen “ volgroeit “ en met elkaar verbonden zijn en het intellect daardoor zijn maximale capaciteit kan hebben bereikt. Van der Lely die vader is van een zoon van 17 en zelf ook een glaasje wijn of een biertje drinkt zegt dat er met het product alcohol niets mis is. Alleen niet voor je 18e. Tegen zijn zoon van 17 is hij dan ook heel duidelijk: “Geen alcohol en controle na het uitgaan.” Gelach in de zaal van de ouders…”Ik ruik gewoon naar zijn adem en als ik alcohol ruik heeft hij een vet probleem. En wat is het gevolg? Ook de vrienden van mijn zoon begrijpen dit. Alcohol zorgt voor verlies van intellectueel potentieel. Je moet geen dingen doen die slecht zijn voor je. Dat ze zich verzetten. Prima en logisch. Jongeren zijn met de toekomst bezig. Hang daar je uitleg aan op als ouder. Bespreek het, maar het is voor mij geen discussie. No way voor je 18e.”

Het gaat er van der Lely niet om dat alcohol niet meer geschonken wordt, al voorziet hij dat het over 10 jaar een ontwikkeling kan ondergaan zoals we nu meemaken met roken. We worden steeds bewuster van de negatieve gevolgen. “Ik krijg gevallen in mijn praktijk van jongens en meisjes van 13 jaar die twee dagen in coma liggen. Niets meer weten. Laatst nog twee meisjes. Alletwee hadden ze per persoon 1,5 liter Canei op. Totaal van de wereld. Ze voelen het niet gewoon niet aankomen…”

Naast Dr. van der Lely waren er ook 2 professionele acteurs van het DNL Theatercollectief aanwezig die e.e.a. op een allerdaagse wijze hebben uitgebeeld en de avond tevens van een passend slot hebben voorzien ! Aan het eind van de avond krijgt iedere ouder uit handen van Richard Berkenbosch (voorzitter KBGO) het laatste boek van der Lely cadeau zijnde : “ De alcoholvrije Puber” . Namens de KBGO, Frank Serraarens Voor ouders die belangstelling hebben voor dit onderwerp en de boeken van Nico van der Lely. Onze Kinderen en Alcohol: Wat ouders en professionals moeten weten 6

Verontrustend boek van de oprichters van de alcoholpoli

praktische adviezen voor ouders en professionals maken dit urgente boek compleet.

De Nederlandse pubers behoren tot de grootste drinkers van Europa. Wat kinderarts Nico van der Lely en kinderpsycholoog Mireille de Visser vrijwel dagelijks op hun alcoholpoli aan gevolgen van (overmatig) alcoholgebruik tegenkomen, wordt bevestigd door de cijfers die zij landelijk verzamelen: het aantal zeer ernstige gevallen stijgt enorm, de jonge drinkers komen uit alle lagen van de bevolking, er zijn inmiddels evenveel meisjes als jongens die te veel drinken en ze wonen net zo vaak in een stad als in een dorp.

Na deze avond kan ik ouders het boek warm aanbevelen. Het maakt je bewust van je eigen verantwoordelijkheid naar je kind en het geeft je tips hoe ermee om te gaan.

In Onze kinderen en alcohol vertellen de auteurs onomwonden en in heldere taal wat er kan gebeuren met het zich ontwikkelende brein van een puber die alcohol drinkt en wat in het algemeen de lichamelijke en geestelijke gevolgen zijn van drinken op jonge leeftijd. In interviews belichten pubers, ouders, wijkagenten, horecauitbaters en politici de verschillende facetten van dit grote maatschappelijke vraagstuk. Allerhande

SCHOOLPLEINFEESTJE Op woensdag 19 februari 2014 (ja u leest het goed dat is in de voorjaarsvakantie), gaat John Koot onze conciërge, een start maken om ons schoolplein een grote opknap beurt te geven. Onkruid zal gewied worden en het plein zal een goeie schoonmaakbeurt krijgen. Langs de hekken willen we graag snelgroeiende klimop en lavendel planten. Vanuit de Klankbordgroep ouders is ons toegezegd dat we een paar plantenbakken mogen aanschaffen om bij de ingang van de school neer te zetten. Hier zijn we heel blij mee. Omdat dit gezien het enorme oppervlakte van ons schoolplein veel werk is, komt dan nu mijn vraag: welke ouders zijn bereid en vinden dit leuk, om aan deze opknapbeurt mee te werken? Dit betekent dus zand scheppen, aarde opvullen en planten poten. De planten en aarde moeten ook nog gekocht worden. Is er misschien een ouder die in het bezit van een aanhanger zodat alles in één keer kan worden aangeschaft bij een tuincentrum? Heeft iemand nog een suggestie of tip over een voordelige leverancier in deze?

Mocht u het leuk vinden om te komen helpen op 19 februari of heeft u tips van leveranciers dan hoor ik dat graag van u. Gerda Bakker

VANUIT HET EXAMENSECRETARIAAT Extra hulp in het examenjaar Spannend zo’n laatste schooljaar! Het team van Studiekring Bergschenhoek -gevestigd in het Wolfert Lyceum- doen hard hun best om alle Wolfert PRO eindexamenkandidaten te laten slagen dit jaar. Tijdens de huiswerkbegeleiding geven ze zoveel mogelijk tips om bijvoorbeeld een goede planning te maken en overzicht te houden en besteden aandacht aan de best passende wijze van leren. Voor extra zelfvertrouwen en oefening bieden we examenkandidaten naast huiswerkbegeleiding ook vakspecifieke examengerichte bijlessen. Het is tijd voor de volgende grote stap na al die jaren vmbo. Welk niveau VMBO je ook volgt, je kunt bij ons terecht! Voor meer informatie en aanmelding: www.studiekring.nl/bergschenhoek

Ik heb het maar een schoolplein feestje genoemd omdat wij in ieder geval zorgen voor een lekkere kop koffie met iets lekkers en natuurlijk een zonnig humeur.

7

EVEN EEN WEEK VAKANTIE Wij wensen u een fijne vakantie en zien uw kind graag weer op maandag 24februari a.s. terug op school!

schoolterrein verboden zou moeten worden, maar de helft stelt dat energiedrankjes gewoon moeten kunnen op school. 'Bij ons op school mag je geen energiedrankjes meenemen of opdrinken in de pauzes. Dit is met name ingevoerd omdat bepaalde kinderen die er niet tegen konden. Ze werden er heel druk van en waren niet meer te stoppen,' vertelt een scholier. Verbod in supermarkt In Engeland gaat de supermarktketen Morisson binnenkort geen energiedrankjes meer verkopen aan jongeren onder de 16 jaar omdat de drankjes te ongezond zouden zijn. 45 Procent van de scholieren zou het een goed idee vinden als ook Nederlandse supermarkten dit invoeren. Een even grote groep (46%) is hier juist op tegen. Een kwart (27%) is er voorstander van dat er overal in Nederland een leeftijdsverbod komt: ze vinden dat je 16 jaar of ouder moet zijn om energiedrankjes te kunnen kopen.

SPECIAL ENERGYDRINKS Een kwart (27%) van de scholieren geeft aan dat er op hun school maatregelen zijn genomen om energiedrankjes te weren. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 500 middelbare scholieren. Zelf zijn de leerlingen verdeeld over een verbod op de drankjes: ruim vier op de tien (44%) vinden dat het meenemen naar of het drinken op het

http://1vjongerenpanel.eenvandaag.nl/uitslagen /47949/kwart_scholen_heeft_regels_voor_energi edrankjes

Gevolgen overdreven? Eén op de vijf (18%) van de scholieren geeft aan meerdere keren per maand energiedrankjes te drinken. Volgens ruim een derde (37%) van alle deelnemers worden de gevolgen van het drinken energiedrankjes overdreven. Soms ook hebben jongeren zelf de negatieve effecten ondervonden: 'Ik was een keer in het ziekenhuis voor een gebroken arm. De arts meette mijn bloeddruk voor en na het drinken van een energiedrankje. Het verschil was grandioos: bijna 1,5 keer zo hoog,' aldus een deelnemer.

Wat is een Energy Drink eigenlijk? Een energiedrank is een drank die een stimulerende werking op mensen kan hebben. Er zijn twee soorten energiedrankjes: de zogenaamde sportdrankjes en drankjes die bedoeld zijn voor het verbeteren van fysieke en mentale prestaties, hoewel deze werking soms wordt betwist. We hebben het hier over deze laatste categorie die vrijwel altijd de aanduiding 'Energy Drink' bevat en een grote hoeveelheid cafeïne en andere soortgelijke bestanddelen. Naar energiedrank is een grote vraag. De omzet van merken als Monster, Burn en Red Bull neemt (in België) al 5 jaar lang jaarlijks met 10 procent toe en er komen almaar meer merken bij. De marketing richt zich met name op jonge consumenten.

EenVandaag toonde onlangs de resultaten van dit onderzoek. Hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell stelde in deze uitzending dat hij eveneens voor een verbod is voor jongeren onder de 16 jaar. 8

Ingrediënten Ingrediënten die in de meeste energiedranken voorkomen zijn:  





  

Water Suiker. Met uitzondering van de suikervrije varianten bevatten energiedrankjes zeer veel suiker: 105 à 149 gr per liter, vergelijkbaar met frisdranken als cola. Cafeïne (vaak ook in de vorm van guarana). De meeste energiedranken bevatten 320 mg cafeïne per liter, conform de maximum toegelaten hoeveelheid cafeïne in gearomatiseerde drankjes zonder alcohol. Een blikje van 250ml bevat dan met 80mg ongeveer evenveel cafeïne als een kop koffie. Taurine of glucuronolacton. Volgens de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid is de blootstelling aan taurine en glucuronolacton via regelmatige consumptie van energiedrankjes geen reden voor bezorgdheid, uitgaande van een gemiddelde consumptie van 125 ml (half blikje) per persoon per dag en een hoge dagelijkse consumptie van 350 ml (1,4 blikje). De waargenomen negatieve gezondheidseffecten zijn vooral toe te schrijven aan de consumptie van grote hoeveelheden cafeïne Vitaminen (vaak de B-groep, waaronder ook inositol) Mineralen en kunstmatige smaakstoffen, kleurstoffen Ginseng, verbetert de concentratie en beweging.

Vaak worden aan energiedrankjes stoffen toegevoegd die het effect van cafeïne versterken. Guarana bevat eveneens 40 tot 90 mg cafeïne en aan cafeïne verwante stoffen per gram droge stof en heeft hetzelfde stimulerende effect. Ook

taurine zou de effecten van cafeïne op het zenuwstelsel kunnen versterken.

volledig toe te schrijven aan het effect van de cafeïne.

Soorten Energiedranken werden voorheen alleen in 25cl blikjes verkocht. Sinds 2008 zijn er verpakkingen van 33cl en 355ml in een langwerpig blikje. Ook zijn er blikjes met 473ml, 500ml en 568ml.

Negatieve effecten, vooral bij hoge doses, uiten zich vaak in gejaagdheid (stress en/of een angstig en paniekerig gevoel), verhoging van- en schommeling van de bloedglucosespiegel, kortstondige osmotische diarree, hoofdpijn, hartkloppingen en misselijkheid. Bij regelmatig of dagelijks gebruik draagt het ook bij aan het ontstaan van overgewicht. Indien cafeïne en andere bestanddelen zoals taurine nog in een te hoge concentratie in het bloed aanwezig zijn, kan dit leiden tot slapeloosheid, wat overdag weer kan leiden tot slaperigheid. Bij langdurig gebruik kan hier een vicieuze cirkel ontstaan. Men drinkt de drankjes om slaperigheid en vermoeidheid tegen te gaan, maar kan niet slapen doordat men bijvoorbeeld in de avonduren ook nog energiedrank nuttigt.

Effect van Energy Drinks Men kan over het algemeen stellen dat het effect hoofdzakelijk komt van de toegevoegde cafeïne. Maar ook de hoeveelheid suiker die in de drankjes zit kan de prestaties (kortdurend) verhogen. Ook de andere stoffen, zoals taurine, leiden volgens de fabrikanten tot een prestatieverhoging. Deze bewering is echter omstreden. Een effect op het concentratievermogen of cognitieve prestaties kon niet aangetoond worden in een wetenschappelijke studie. Ook op de sportprestaties kon de invloed niet worden aangetoond, hoewel een onderzoek uit 2001 wél een effect vond. Wel kon aangetoond worden dat bestuurders op lange autoritten langer wakker konden blijven. Dit effect is waarschijnlijk

Risico's De Deense overheid pleit voor een waarschuwing op de verpakking van energiedranken dat volwassenen niet meer dan 50 centiliter per dag moeten consumeren. Voor jongeren onder de 18 is dat niet meer dan 25 centiliter per dag. Ook moet er op komen te staan dat het product niet gebruikt mag worden door kinderen onder de tien jaar. Onlangs pleitte de Belgische consumentenorganisatie al voor een verbod op de verkoop aan jongeren. Het Duitse Bundesinstitut für Risikobewertung liet in 2010 weten voor een verbod op energyshots te zijn (welke naar verhouding meer cafeïne of taurine dan energydrinks bevatten). Het Franse voedselveiligheidagentschap AFSSA heeft tussen 2001 en 2006 zelfs tot viermaal toe negatieve adviezen uitgevaardigd over energiedranken, alvorens het in juli 2008 uiteindelijk moest zwichten voor de grote Europese druk. 9

Een 'overdosis' energiedrank kan, vooral bij kinderen en volwassen mensen met diabetes en/of een hartafwijking, leiden tot een beroerte of een hartaanval, in het ergste geval met de dood als gevolg. Combinatie met alcohol, drugs of medicijnen Het mixen van energiedrank met alcohol kan iemand het gevoel geven minder gedronken te hebben dan het geval is, waardoor men meer gaat drinken dan de bedoeling is aangezien cafeïne een oppeppende werking en alcohol een dempende werking op het zenuwstelsel heeft. Maar cafeïne vermindert de werking van alcohol niet en alcohol vermindert de werking van cafeïne niet. De combinatie in hoge doseringen is wel af te raden omdat het lijkt alsof men minder alcohol geconsumeerd heeft dan het geval is. Daardoor kan men meer alcohol gaan consumeren omdat het gewenste effect nog niet bereikt is of lijkt. Beide stoffen drijven ook vocht af en putten het lichaam uit met een vitamine Btekort als gevolg en een mogelijk verhoogd katergevoel. In discotheken is de combinatie van Wodka met Red Bull sterk verbreid. Het tussendoor nuttigen van water, liefst koud, en een verhoogd gebruik van thiamine (vitamine b1) kunnen mogelijke katerverschijnselen weer verminderen, maar zeker niet wegnemen. Uitdroging Er wordt gezegd dat de combinatie van energiedrank met alcohol gevaarlijk is omdat de cafeïne en de alcohol samen zorgen voor sterke uitdrogingsverschijnselen. In theorie is het inderdaad mogelijk uitgedroogd te raken van te grote hoeveelheden alcohol en cafeïne in

combinatie, in de praktijk is vooral de kater het probleem. Hart- en bloedvaten Over energiedrank wordt vaak gezegd dat het een aanslag is op de gezondheid (hart en bloedvaten). Uit Australisch onderzoek bleek dat al na één suikervrij blikje van 250 ml Red Bull de "kleverigheid" van de bloedplaatjes toenam, waardoor het risico van stolselvorming toeneemt. In een publicatie over energiedrankjes van het Duitse Rijksinstituut voor Risicobepaling worden hartritmestoornissen, toevallen, nierfalen en overlijden genoemd na het drinken van energiedrankjes. Hoewel een oorzakelijk verband met het drinken van energiedrankjes onduidelijk is, raadt dit instituut mensen met hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten voorzichtigheid aan bij het drinken van energiedrankjes totdat er grotere studies naar dit mogelijke verband zijn uitgevoerd. Door het National Poisons Information Centre in Ierland zijn in de jaren 1999-2005 zeventien gevallen geregistreerd van verwardheid, tachycardie (versnelde pols) en insulten na het drinken van energiedrankjes, waaronder twee met dodelijke afloop.

aanslag op het gebit. De grote hoeveelheid voedingszuren veroorzaakt tanderosie (het afslijten van de glazuurlaag van de tanden). Verslaving Verslaving komt voor, vergelijkbaar met verslaving aan koffie. Zelfs kinderen zijn soms verslaafd aan deze energiedrankjes, waarvan de B-merken relatief goedkoop zijn. Bij verslaving zijn de ontwenningsverschijnselen vaak na 5-10 dagen voorbij. Ze bestaan vooral uit hoofdpijn, concentratiestoornissen, lichte depressie, het gemis van het middel, vermoeidheid en persoonsgebonden symptomen. De genoemde symptomen hoeven niet altijd op te treden. Bij extreem hoog gebruik is het verstandig de blikjes af te bouwen, door elke dag een blikje minder te nemen. Verslaving aan energiedrank is overigens niet helemaal hetzelfde als verslaving aan cafeïne (in de vorm van koffie). Bij energiedrank speelt suiker, taurine en glucuronolacton waarschijnlijk ook een rol.

Daarentegen zitten er ook veel b-vitamines en taurine in energiedranken die een positief effect op de gezondheid kunnen hebben en mogelijk een prestatieverhogend effect hebben, dat echter te verwaarlozen is vergeleken met de werking van de cafeïne. Het is niet zo dat de toegevoegde vitamines het nadelige effect van de cafeïne en de suiker compenseren. Tanderosie Ook zijn de drankjes vanwege het suikergehalte, maar vooral ook vanwege de zuurgraad, een 10

Oorsprong Het idee voor energiedranken komt uit Japan. Hier kregen piloten na de Tweede Wereldoorlog het idee taurine te gebruiken om hun vermoeidheid te verdrijven na een lange vlucht. Als gevolg hiervan kwam een drankje met de naam Lipovitan-D in de mode. Dit sloeg over naar Thailand van waaruit de "uitvinder" van Red Bull het idee mee naar Europa nam. Door een gelikte marketingstrategie werd het populair bij de alternatieve jeugd en in de clubscene (Bijvoorbeeld techno, mountain biking en snowboarding). Effect op brein Kinderen tot en met 12 jaar moeten sowieso geen cafeïne drinken, vindt Jaap Seidell, hoogleraar Voedingsleer aan de Vrije Universiteit. 'Ze kunnen er heel onrustig van worden. Een puber die zes tot acht blikjes energiedrank op een dag consumeert, is te vergelijken met een volwassene die liters en liters koffie drinkt. Al die cafeïne werkt in op het brein. Bovendien: één à twee blikjes gewone frisdrank, waar ook vaak cafeïne in zit, krijgen ze meestal ook al binnen.' 'Mijn persoonlijke advies is daarom om adolescenten energiedrankjes af te raden,' zegt Seidell. 'Deels vanwege de associatie met alcoholgebruik, maar ook vanwege de effecten op het brein en het lichaam. Cafeïne is strikt genomen niet verslavend, maar er treden wel gewennings- en onthoudingsverschijnselen op die het voortdurend gebruik ervan bevorderen. We mogen aannemen dat het hoge frisdrankgebruik van sommige kinderen mede het gevolg is van de hoeveelheid suiker en cafeïne die erin zitten.' Verder zijn er aanwijzingen dat cafeïnegebruik iemand gevoeliger maakt voor alcoholverslaving.

Zeker in combinatie met alcohol is cafeïne voor kinderen onveilig, zegt Seidell. In de Verenigde Staten is het onlangs verboden cafeïne toe te voegen aan alcoholische drankjes. Het toonaangevende Journal of American Medical Associaton publiceerde in februari een artikel over de risico's van energiedrankjes. Als kinderen cafeïne en alcohol tegelijk gebruiken, onderschatten ze het effect van alcohol. Ze gaan er meer alcohol door drinken. Bij tieners kan cafeïnegebruik leiden tot hoge bloeddruk en slaapstoornissen, aldus JAMA. 'Het slaapgedrag van pubers is toch al vaak een groot probleem, ook omdat ze 's avonds meestal nog computeren,' beaamt Seidell. 'Als ouder moet je het daarom geen goed idee vinden dat ze energiedrank drinken, dat verergert slaapproblemen.' Een blikje energydrink als opkikkertje tijdens de lunchpauze op school, is volgens Seidell ook niet slim. 'Cafeïne onderdrukt de eetlust en stimuleert de stofwisseling. Het werd vroeger gebruikt om af te vallen, samen met efedrine. Het gevolg zijn hartritmestoornissen en een verhoogde bloeddruk. Geen goede lunch dus.' Seidell is voorstander van een verbod van energydrinks op scholen. 'Wat kinderen thuis doen is aan de ouders, maar op het schoolterrein heeft de school een verantwoordelijkheid. Verbod Inmiddels hebben diverse scholen energydrinks al verboden. Zoals het Dockinga College in Dokkum. 'Aanleiding was dat op onze vmbolocatie juist de leerlingen die van zichzelf al bovenmatig actief zijn of adhd-verwante stoornissen hebben, er veel van bleken te drinken,' zegt directeur Henk Stam. 'Leerlingen

stuiterden door de gebouwen. Sommigen dronken in de pauze meerdere blikjes of ze kochten een doos bij de supermarkt, stopten die in een kluis en gingen erin handelen.' Na informatie van Verslavingszorg Noord-Nederland besloot de school in overleg met de ouderraden tot een verbod. Stam: 'Niet als botte maatregel; het past bij de pedagogische taak van onze school. Wij besteden in de les aandacht aan een gezonde leefstijl.' Wel thuis, niet op school Het Voedingscentrum adviseert om kinderen niet dagelijks energiedrank te laten drinken, en per keer niet meer dan één blikje, afhankelijk van wat ze verder die dag al aan cola of thee drinken. Woordvoerder Roy van der Ploeg: ‘In schoolkantines hoort dit drankje zeker niet thuis. Er zijn scholen die het helemaal verbieden omdat kinderen er onrustig van worden. Scholieren drinken het vaak omdat ze denken dat de concentratie dan toeneemt en vermoeidheid wordt onderdrukt. Maar op lange termijn kunnen ze er juist extra moe door worden.’ Standpunt Wolfert PRO De school is van mening dat zij een belangrijke taak heeft in leerlingen een optimale leeromgeving te bieden. In deze leeromgeving passen geen drankjes zoals Energy Drinks. Mogelijk dat leerlingen door de bank genomen er goed mee omgaan, maar er is zeker ook een (grote) categorie leerlingen die geen maat weet te houden. In een school betekent dat al snel dat de concentratie van deze groep afneemt en hyperactief gedrag ontstaat.

11

Het probleem ontstaat vooral, omdat leerlingen blijkbaar steeds minder gewend raken andere, meer gezonde, dranken te drinken gedurende de dag. Leerlingen die vanaf de vroege ochtenduren grote hoeveelheden cafeïne naar binnen werken, zien dranken als een kopje thee, melk of een lightproduct niet meer als een smakelijk alternatief.

Met het oog op het tot stand komen van de "Gezonde Schoolkantine" voert de school een sterk ontmoedigingsbeleid als het gaat om het consumeren van aantoonbare ongezonde producten. Hier horen ook andere sterk suikeren cafeïnehoudende dranken bij. Indien nodig zal de school de desbetreffende producten in beslag nemen als zij van mening is dat het nuttigen hiervan aantoonbare overlast in de school oplevert. Wij verzoeken uw kind dan ook géén energydrinks mee naar school te nemen!

12