Praktijkervaringen Iris Maring
Naam: Iris Maring Studnetnummer: 12096814 Klas: VD1E2 Vak : SLB Docent: Steensma, A. Vak : SLB Datum: 15-05-2013
Inhoudsopgave
Inleiding
p. 2
Methode
p. 2
Resultaten
p. 3
Conclusie
p. 4
Discussie
p. 4
Literatuurlijst
p. 5
BIJLAGE 1: Urenverantwoording met beschrijving van activiteiten.
p. 6
BIJLAGE 2: Beeldmateriaal van de voorlichting.
p. 7
BIJLAGE 3: Feedback basisschoollerares Gaby Nossent.
p. 8
1
Inleiding De opleiding Voeding en Diëtetiek van De Haagse Hogeschool heeft de opdracht gegeven aan alle eerstejaars studenten van de opleiding om praktijkervaringen op te doen. Om 3 studiepunten te behalen is het noodzakelijk om 84 studie-uren vol te maken aan deze praktijkervaringen. Ik heb gekozen mijn praktijkervaringen uit te voeren aan de hand van de beroepsrol van voorlichter. Aangezien ik kinderen een interessante doelgroep vind en ik later wellicht met kinderen wil werken, vervul ik deze rol door stage te lopen bij een schooldiëtist en door een voorlichting over gezonde voeding te geven op een bassischool. Ik heb twee leerdoelen die ik aan deze opdracht wil koppelen. Het eerste leerdoel bestaat uit het kunnen ontwerpen van een voorlichtingsplan en zorgen dat het voorlichtingsmateriaal is afgestemd op de doelgroep wat betreft doel, functionaliteit en aantrekkelijkheid. Vervolgens wil ik als leerdoel een voorlichtingsplan daadwerkelijk gaan uitvoeren. De gekozen hoofdvraag voor mijn onderzoek luidt: hoe ontwerp en voer je een voorlichting uit over gezonde voeding voor basisschool leerlingen ( groep 4) met als doel het stimuleren van gezond eten onder kinderen? Naast het uitwerken van de hoofdvraag zal ik ook mijn ontwikkeling in de beroepsrol als voorlichter aan de hand van de leerdoelen beschrijven.
Methode Voordat de voorlichting ontworpen en uitgevoerd wordt zal eerst een vooronderzoek plaatsvinden. Dit onderzoek bestaat uit het leren kennen van de doelgroep. Hiervoor worden onder andere de resultaten van de Voedselconsumptiepeilingen -Jonge kinderen ( RIVM, 2005-2006) gebruikt. Verder wordt er door middel van het houden van een literatuuronderzoek en met het meelopen met de schooldiëtist Laura van der Linden op de basisschool de Catamaran te Rotterdam een goed beeld verkregen over verschillende soorten voorlichtingsmaterialen over gezonde voeding voor kinderen. De volgende bronnen worden geraadpleegd voor het ontwerpen en uitvoeren van de voorlichting: Eet gezond! Schijf van vijf : alles over gezond eten met de schijf van vijf (Voedingscentrum, 2010), 25 dingen die kinderen niet lusten ... en hoe je er 24 toch verleidelijk maakt (Fiona Faulkner, 2011), Gezond eten: daar heb je een leven lang lol van! (Fiona Faulkner, 2011), Gezondheidsvoorlichting in de voeding & diëtetiek [Film] (Heleen van der Wilt, 2001).
Na het vooronderzoek wordt vervolgens het voorlichtingsmateriaal ontworpen en uitgevoerd , hierbij wordt gebruik gemaakt van Microsoft PowerPoint en twee videofragmenten van Youtube namelijk ‘De uitleg over de schijf van vijf’ (VitensNatuurlijk) en ‘Geef het goede voorbeeld’ (Voedingscentrum, Eet het goede voorbeeld). De materialen die benodigd zijn voor de voorlichting bestaan uit een camera, computer en smartboard. De voorlichtingen worden gehouden op de basisschool OBS de pijler te Rotterdam met als contactpersoon / lerares Leanne Maring en op de Kameleon te Rotterdam met als contactpersoon/lerares
2
Gaby Nossent. Ten slotte wordt er een wedstrijd georganiseerd onder de kinderen met een beloning voor de winnaar om de leerlingen te stimuleren gezonde voeding te consumeren.
Resultaten Vooronderzoek Het vooronderzoek bestaat uit het leren kennen van de doelgroep voorafgaand aan het geven van een voorlichting. Er wordt eerst gekeken of een voorlichting over gezonde voeding noodzakelijk is voor kinderen uit groep 4, die in de leeftijdscategorie van 7-9 jaar vallen. Uit de Voedselconsumptiepeiling jonge kinderen ( RIVM, 2005-2006) blijkt dat de hoeveelheden basisvoedingsmiddelen, zoals aanbevolen volgens de Richtlijnen Voedselkeuze (Voedingscentrum), niet gehaald werden, met uitzondering van melk(producten) en kaas. Uit deze resultaten valt te concluderen dat een voorlichting voor de doelgroep over gezonde voeding niet onnodig is.
Daarnaast bestaat het vooronderzoek uit het meelopen met de schooldiëtiste Laura van der Linden op de basisschool de Catamaran te Rotterdam. Door middel van het uitvoeren van deze praktijkervaring heb ik voornamelijk het eerste beschreven leerdoel in de rol van voorlichter ontwikkeld. De diëtist heeft mij enkele tips verschaft voor het ontwerpen van de voorlichting. Zo heeft de diëtist mij voorbeelden gegeven van verschillende voorlichtingsvormen die ik zou kunnen gebruiken zoals het uitvoeren van een lekker fit week op school en het houden van workshops. Bovendien heeft zij verteld hoe het voorlichtingsmateriaal afgestemd kan worden op de doelgroep wat betreft doel, functionaliteit en aantrekkelijkheid. De voeding gerelateerde gezondheidsklachten die de diëtiste het meest tegenkomt, bestaat uit overgewicht onder kinderen. Mij wordt geadviseerd om dit onderwerp aan bod te laten komen in mijn voorlichting. Verder vertelt de diëtist dat veel kinderen het risico van het overmatig drinken van zoete dranken niet kennen en dat ik dit onderwerp ook kan gebruiken voor in de voorlichting. De diëtist ziet zeker het belang in van het geven van de voorlichting. Er wordt mij verteld dat het varieert per school wat kinderen weten van gezonde voeding, maar dat er over het algemeen nog steeds te weinig les over wordt aangeboden. Ten slotte worden mij tips verschaft voor het afstemmen van de voorlichting op de doelgroep. Er wordt mij geadviseerd om de voorlichting voor de kinderen te baseren op de schijf van vijf en in termen van voedingsmiddelen te praten in plaats van het hebben over de macronutriënten.
Het ontwerpen en uitvoeren van de voorlichting Er is gekozen voor een voorlichting in de vorm van een PowerPointpresentatie. De aspecten die aan bod komen in de presentatie bestaan uit het belang van ontbijten; gezonde en ongezonde broodbeleggen; de schijf van vijf met de bijbehorende aanbevolen dagelijkse hoeveelheden; gezonde en ongezonde dranken; overgewicht en hoe het wordt voorkomen; amuserende weetjes over voeding en het uitvoeren van een 3
wedstrijd over wie de gezondste lunchpakketjes consumeert op school. Voor de wedstrijd houdt de leerkracht gedurende een week bij of de kinderen gezonde voeding consumeren op school aan de hand van de besproken richtlijnen in de presentatie, aan het einde van de week krijgt het kind die het vaakst gezonde lunchpakketjes bij zich had een beloning in de vorm van een prijs. De bedoeling hiervan is het stimuleren van de kinderen om de verworven kennis uit de presentatie in de praktijk toe te passen.
Mijn tweede uitgekozen leerdoel in de beroepsrol heb ik verworven door het uitvoeren van de presentatie. Ik heb een keer een voorlichting gegeven op de basisschool OBS de Pijler en een keer een voorlichting gegeven op de bassischool de Kameleon. Door middel van het houden van contact met de leraren Leanne Maring en Gaby Nossent heb ik vernomen dat de leerlingen naar aanleiding van mijn voorlichting gezondere lunchpakketjes consumeren op school, voornamelijk in de week gedurende de wedstrijd.
Conclusie Door het uitvoeren van de praktijkervaringen weet ik nu hoe een voorlichting ontworpen en uitgevoerd kan worden. Zo kan er eerst een vooronderzoek gehouden worden wat bestaat uit het bepalen of een voorlichting onder de doelgroep noodzakelijk is. Daarnaast wordt de doelgroep bestudeerd door middel van het stagelopen bij een schooldiëtist en het uitvoeren van literatuuronderzoek. Vervolgens wordt een soort voorlichtingsmateriaal uitgekozen, ontworpen en uitgevoerd. Verder heb ik een manier gevonden om de doelgroep de kennis uit de presentatie toe te laten passen in de vorm van de gezonde lunchpakketjes wedstrijd . Ten slotte heb ik mijn leerdoelen ontwikkeld in de rol als voorlichter, doordat ik deze in de praktijk heb gebracht door middel van het afstemmen van de presentatie op de doelgroep en door het uitvoeren van het voorlichtingsplan.
Discussie Sterke punten van het onderzoek bestaan uit de ontworpen PowerPoint presentatie het meelopen met de schooldiëtist en de wedstrijd over de gezonde lunchpakketjes. Doordat het niet mogelijk is geweest om tijdens de wedstrijd gedurende een week zelf de lunchpakketjes van de leerlingen te beoordelen op gezondheid, was ik genoodzaakt om de lerares dit bij te laten houden. Wanneer er wel voldoende tijd kan worden vrijgemaakt voor een soortgelijk onderzoek, is het aan te raden deze handeling zelf uit te voeren voor het verkrijgen van een nauwkeuriger beeld van het voedingspatroon van de kinderen en de eventuele verbetering hiervan na de gegeven voorlichting.
4
Literatuurlijst Eet gezond! Schijf van vijf : alles over gezond eten met de schijf van vijf. (2010). Voedingscentrum. Fiona Faulkner, M. C. (2011). 25 dingen die kinderen niet lusten ... en hoe je er 24 toch verleidelijk maakt. Utrecht [etc.] : Kosmos. Françoise Langens, J. H. (2006). Gezond eten: daar heb je een leven lang lol van! Houten : Bohn Stafleu van Loghum. Heleen van der Wilt, T. d. (Regisseur). (2001). Gezondheidsvoorlichting in de voeding & dietetiek [Film]. Penny Stanway, A. M. (2002). Goed eten voor je kind. Hoofddorp : Sanoma. RIVM. (2005-2006). VCP-Jonge kinderen . VitensNatuurlijk (Regisseur). (sd). De uitleg over de schijf van vijf [Film]. Voedingscentrum. (2010). Eet gezond! Schijf van vijf : alles over gezond eten met de schijf van vijf. Voedingscentrum (Regisseur). (sd). Eet het goede voorbeeld [Film].
5
BIJLAGE 1: Urenverantwoording met beschrijving van activiteiten.
Activiteiten Plannen ontwerpen voor de praktijkervaringen. Vinden van een schooldiëtist en basisscholen waar het toegestaan wordt om stage bij te lopen. Het kijken van de film Gezondheidsvoorlichting in de voeding & diëtetiek (Heleen van der Wilt, 2001). Het uitvoeren van literatuuronderzoek. Meelopen met de schooldiëtist Laura van der Linden op de basisschool de Catamaran.
Uren 7 uur 6 uur
Maken van de voorlichting. het doornemen van de presentatieplannen met de docent Leanne Maring van de school OBS de Pijler. het doornemen van de presentatieplannen met de docent Gaby Nossent van de school de Kameleon. Voorbereiden van de voorlichting. Prijzen voor de wedstrijd van het gezondste lunchpakketje kopen. Geven van de voorlichting op de basisschool OBS de Pijler. Geven van de voorlichting op de bassischool de Kameleon. Terugkomen met de prijs voor de wedstrijd op de basisschool OBS de Pijler. Terugkomen met de prijs voor de wedstrijd op de bassischool de Kameleon. Verslag schrijven van de praktijkervaringen. Totaal
16 uur 1 uur
1 uur 35 uur 4 uur
1 uur 2 uur 1 uur 1 uur 1 uur 30 min 30 min 8 uur 85 uur
6
BIJLAGE 2: Beeldmateriaal van de voorlichting.
Afbeelding 1.
Afbeelding 2.
Het uitleggen van de schijf van vijf aan de kinderen.
Vragen aan de leerlingen of zij ontbeten hebben en wat zij hebben gegeten.
Afbeelding 3. Uitleggen waarom ontbijten zo belangrijk is.
7
BIJLAGE 3: Feedback basisschool lerares Gaby Nossent. Hallo Iris, Hier de feedback. Je had je les erg goed voorbereid. De PowerPoint presentatie zag er goed uit. Het onderwerp sloot goed aan bij de belevingswereld van de kinderen. Ze vonden het erg interessant en waren goed betrokken bij de les. Je hebt een prettige, duidelijke vertelstem. Een tip voor de volgende keer zou kunnen zijn dat je de les een iets speelser karakter geeft. Geef de kinderen een actieve houding door zo nu en dan een spelletje te doen. Toen je de weetjes ging behandelen wilde je dat eerst doen door het geven van beurten. Het nadeel hiervan is dat je er een deel van de kinderen hier niet mee bereikt. Door de kinderen te laten staan bij het antwoord ja en te laten zitten bij het antwoord nee geef je ze allemaal een actieve rol. Iedereen denkt na over de vraag die je stelt. Daarnaast hebben (vooral) jonge kinderen nog wat afwisseling nodig. Lang luisteren is erg moeilijk. Je had hier al goed rekening mee gehouden door een filmpje te laten zien en de kinderen met elkaar te laten overleggen in hun groepje. Nog een tip: praat pas weer als elk groepje stil is. Het filmpje was trouwens erg goed op het niveau van jonge kinderen. Het paste erg goed bij de les! Ik heb het idee dat je er totaal geen problemen mee hebt om te spreken voor een groep. Je kwam zelfverzekerd op mij over. Het idee voor het houden van een wedstrijd over de inhoud van de lunchpakketjes is erg leuk! Er hadden vandaag maar 4 kinderen wit brood bij zich! Ik zag bij veel kinderen een flesje water in de tas en er is veel fruit meegenomen! Ik ben er erg enthousiast over! Ik ga mijn best doen om ook na de wedstrijd er aandacht aan te blijven besteden! Morgen tijdens de schoolreis krijgen de kinderen een patatje. Dan zal ik maar een oogje dichtknijpen. Iris, ontzettend bedankt voor de leuke les! Goed voorbereid en je hebt me echt positief verbaasd. Ik heb genoeg stagiaires gezien die na een half jaar stage in de groep nog steeds geen goed voorbereidde les konden laten zien. Ik hoop dat je wat met de feedback kunt. Als je nog iets meer wilt weten hoor ik het wel van je. Fijne avond nog en succes met het schrijven van je verslagen! Vriendelijke groet, Gaby Nossent.
8
