PRAET FAN RAERD
Jaargang 10, nr. 95 November 2013
Raerder doarpskrante
Wie komt er alle jaren, met een helicopter gevaren, Door de blauw, grote lucht, boem! Crash! wat een klucht! Gewond, met pleisters beplakt, de klimop in de baard, Zo kwam Sinterklaas aan in Raerd. Welkom Sinterklaas, welkom zwarte Piet, bedankt Sinterklaascommissie!
Pagina 2
PRAET FAN RAERD
Colofon Praet fan Raerd Jaargang 10, nummer 95 November 2013 De dorpskrant “Praet fan Raerd” wordt gratis verspreid in Raerd. Redactieleden: Minke Strikwerda (eindredactie) Nienke Hainja (penningmeester) Ymie Terwischa van Scheltinga (interviews) Jan Evert Boersma(opmaak) Aaltsje ter Schegget (secetariaat ) Distributie: Johanna Kooistra Kopij : Aaltsje ter Schegget Flansum 2a 9012 DC Raerd 0566651703 doarpskranteraerd@ hotmail.com Bankrekeningnummer: 35.14.55.825 December nummer: Inleveren kopij uiterlijk 15 dec. (als word-bestand en zonder tabellen) De krant van november wordt vanaf dinsdag 24 dec. bezorgd. Oplage: 320 stuks Abonnementen buiten Raerd: € 27,50 per jaar (per nummer € 1+ € 1,50 porto = €2,50) Druk: copy Service Leeuwarden
PRAET FAN RAERD
Pagina 3
Agenda Raerd Wanneer
Tijd
Waar
Zondag 8 december
14.00 uur
Doopdienst
Laurentiuskerk
Woensdag 11 december
Afspraak maken
Rijbewijskeuring senioren
Leppehiem
Vrijdag 13 december
17.00 uur
Midwinterbuffet, ANBO
Friesmastate Grou
Vrijdag 13 december
19.30 uur
Eindfeest Boarnsterhim
Sporthal Grou
Zaterdag 14 december
10.45 uur
Herinneringsboom planten
Haven
Dinsdag 17 december
19.30 uur
Kerstmuziek Viva Vox
Kerk Friens
Woensdag 18 december
18.30 – 20.00 uur
Kerstkunstmarkt
Schoolplein
Woensdag 18 december
v.a. 18.00 uur
Oud papier
Hele dorp
Zondag 22 december
11.00 uur
Kerkdienst
Laurentiuskerk
Zondag 22 december
20.00 uur
Kerstconcert fanfare ‘Ons Ideaal’
R.K.Kerk Oosterwierum
wat
en dorpskoor Oosterwierum Dinsdag 24 december
22.00 uur
Kerstnachtdienst
Laurentiuskerk
Zondag 29 december
9.30 uur
Klaverjastoernooi
Dorpshuis
Dinsdag 31 december
v.a. 11.00 uur
Silvesterloop
Poppenwier
Fan ôf 1 jannewaris 2014 sille notulen fan jierfergaderingen net mear yn de Praet fan Raerd ôfdrukt wurde. Wy sille dan in fermelding opnimme dat de notulen op de webside fan Raerd te lêzen binne, www. Raerd.com. de redaksje
Auto en onderdelenbedrijf Pim & Alice Koopmans
In- en verkoop gebruikte auto’s gebruikte onderdelen enz. enz.
Hegedyk 8, Raerd, tel 0566-601655
PRAET FAN RAERD
Pagina 4
Nieuws vanuit de Activiteiten Commissie
Kinderbingo: Op zaterdag 19 okt. was de kinderbingo, de opkomst was geweldig! Vele kinderen gingen er met een prachtige prijs vandoor.
Winterfair: Zondag 3 nov. was de winterfair op het plein rondom het dorpshuis. Er waren zo’n 25 stands, met een divers aanbod; tom-du kinderkleding, advies van kindercoachen ‘in-de praktijk’, koeken e.d. van bakkerij Sybesma uit Mantgum, sjaaltjes e.d. van Wijtske Visser, weddingplanner, winterbanden van Hofmanbanden, bloemen van Hans en Adrie Stouthart, eigengemaakte spulletjes van Rika en Anjo, Foppe Reitsma met ‘yn goede hannen’, HaRa schoonmaakmiddelen, honing, sieraden en nog veel meer… Ook waren er verenigingen met een stand, zoals de kerk, de jongerein had eigen gemaakte snert, de peuters hadden een verloting en er was draaiend rad van de ac. Tietie en Wiegertsje speelden prachtige liedjes op hun accordeon. Om 16 uur kon men nog even gezellig borrelen en/of een hapje eten in het dorpshuis..
PRAET FAN RAERD
Pagina 5
De uitslag, na rijp beraad, werd:
1: Alisa met Vlieg met me mee van Trijntje Oosterhuis 2: Ilse en Sigrid met Live Life van Sarah & Julia 3: Hannah met I love rock’n roll van Joan Jet
PLAYBACKSHOW
Zaterdag 2 november vond de playback show plaats voor de lagere school kinderen. Er waren 12 acts in de bovenbouw: Nina,Femke en Ymkje: Ademnood van Linda, Roos en Jessica Tara, Djoeke J, en Marit: Roar van Katy Perry Nynke en Janna: Het is alleen maar een vriend van Anna en Senna Tessa en Lientje: beautiful liar van Beyonce en Shakira Nena en Djoeke: Lady Marmelade van Christina Aguilera lil’ kim mya pink Leona en Berber: We no speak americano van Yolanda be cool vrs Bcup Pieter, Tiede en Gerlof: I want to break free van Queen. Ilse: Dit pakt niemand ons meer af van Kim Lian. Araya: Wrecking Ball van Miley Cyrus Ellen en Juul: Waterloo van Abba Janne: Applause van Lady GaGa Arjen en Ward: Big night van Big time rush Bij 2 acts ging het niet goed met de muziek. Dit werd goed opgepakt door de jury maar het was wat sneu voor de kinderen. De jury had het erg moeilijk om een keuze te maken. Voor de derde plaats hadden ze 5 acts op papier en daar moesten ze weer 1 uit kiezen.
Bij de onderbouw was de uitslag als volgt:
1 Tessa en Lientje
2 Tara, Djoeke J, en Marit
Alissa
Ilse en Sigrid
3 Pieter, Tiede en Gerlof
Dank aan de jury en aan alle andere vrijwilligers die dit gebeuren georganiseerd hebben! Alle foto’s zijn te zien op: Raerd.com Hannah
PRAET FAN RAERD
Pagina 6
Nieuws van Jongerein De Raerder Roeken’. Eerste avond, vrijdag 15 oktober: Om 20:00 uur was de kantine lekker gevuld met enthousiaste jongeren uit Raerd. We hebben een rondje voorstellen gedaan, de regels e.d. uitgelegd, wensen en ideeën voor de avonden en kamp uitgewisseld en de financiën en begroting doorgesproken. Daarna hebben we nog lekker gedanst op muziek. Winterfair zondag 3 november: Zaterdag hebben Bauke en Melissa geholpen bij Nynke thuis de snert te bereiden, we hebben zo’n 21 liter gemaakt! Jelly Thijssen sponsort ons ieder jaar, dit jaar heeft ze zo’n 18 liter gemaakt. Jelly bedankt! De volgende dag hebben Nynke, Niels, Sita, Arendje, Jildau, Lizzy, Margriet, Hendrik-Ulke, Loïs, Jesse, John en Johan ontzettend hun best gedaan om broodjes rookworst en snert te verkopen. En met resultaat: de opbrengst was maar liefst € 93,50! Let op!: Er is nog snert over van de winterfair, dit hebben we ingevroren. Voor € 2,- per bakje af te halen bij Nynke de Hoop op Slingerbochten 6 of te bezorgen. Stuur een bericht naar
[email protected] of bel 653729. En wist u dat….. -
De Jongerein ook actief is op Facebook? we in maart 2014 ook weer een flessenactie houden? we in juni 2014 op kamp gaan? Waar naartoe, is nog een verrassing… er 16 jongeren bij De Jongerein zitten.
PRAET FAN RAERD
Pagina 7
Kerstbomen Raerd
2013
Vanaf € 15.-
Deense Nordmann Abies (spar) Omorika’s in pot Koreaanse spar
Start verkoop Zaterdag 7 december Zaterdag 9.00 – 18.00u. Woensdag 9.00 – 20.00u. Overige dagen 17.00 – 20.00u.
Anne Gerrit en Iris Poppenwiersterdijk 22
Jan van der Laag
gaat graag met u in gesprek.
Ik ben Rabo ambassadeur Als Rabo ambassadeur ben ik uw lokale aanspreekpunt namens de Rabobank. Heeft u een vraag over onze dienstverlening of een suggestie ter verbetering ervan, ga dan met mij in gesprek. U komt mij ook tegen bij bijeenkomsten en activiteiten in uw eigen regio. Graag tot ziens!
www.rabobank.nl/heerenveen Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren.
PRAET FAN RAERD
Pagina 8
Krystkonsert Mei meiwurking fan:
Fanfarekorps ‘Ons Ideaal’ û.l.f. Menno Haantjes
Doarpskoar Easterwierrum û.l.f. Foppe Reitsma
Snein 22 desimber, 20.00 oere yn de Roomske Tsjerke te Easterwierrum
PRAET FAN RAERD
Pagina 9
Anne de Jong Uitvaartzorg Zorgvuldig en met aandacht
0566 - 602922 Dag en nacht bereikbaar www.dejonguitvaartzorg.nl Buorren 23 • 9012 DK Raerd
T 0566 - 60 29 22 Dag en nacht bereikbaar
UW CIJFERS, ONZE ZORG administratiekantoor
Freek Franken Ze doen het niet alleen maar nog begrijpelijk ook
F.J.Franken Dataservice Fryhofke 25 9012 CK Raerd email:
[email protected]
tel: 0566-840110 fax: 0566-842578 mobiel: 0613-785997
Voor al uw administratie – boekhouding – belastingaangiftes – WVG aanvragen – verslaglegging (nu ook budgetbegeleiding)
Dataservice, dé specialist voor zzp en privé kvk: 24247307
Jelte, Jelle en Rienk Raerd won de derde prijs op de afdelingswedstrijd in Holwerd. 12 mei, 2013
http://www.data-service.nl
PRAET FAN RAERD
Pagina 10
UITNODIGING Anbo nodigt u wegens succes van de voorgaande jaren uit voor een .
op vrijdag 13 december om 17.00 uur. Lokatie: Friesmastate, Oostergoostraat 52 Grou. kok ERIK zal weer poerbêst eten voor ons klaar maken.
De kosten zijn € 17,50 p.p. ****Opgeven voor 1 december middels onderstaand strookje**** Toegang voor 55 +ers, leden en niet leden! ***************** inleveren strookje met het geld bij: Hylkje Hettinga D.S.Boerstrjitte 37 Reduzum Tel. 602239. Siemie Dijkstra Haedstrjitte 3A Reduzum.
Tel. 601775.
Tietie Hellinga Hegedyk 4
Tel. 601894.
Raerd.
--------------------------------------------------------------------------------ondergetekende geeft zich hierbij op voor het buffet van 13 dec.2013.
Naam:…………………………………Adres:……………………… Aantal personen:……………………………………………………
PRAET FAN RAERD
Pagina 11
Krystfiering foar alle 65+ - Lege Geansters Bij dizzen noeget de diakony alle ynwenners fan 65 en âlder (jonger mei ek) út foar de Krystfiering op ► 18 desimber fanôf 14.30 oere yn ús Gebou te Gau. De kommisje, wêrfan de leden út alle doarpen komme, hawwe harren bêst dien om in moai programma gear te stallen weryn Ds. Majoor ek meiwurket. De gearkomste duorret oant 17.30 oere. As jimme komme wolle, graach trochjaan oan Carolien Boschma, til. 0515-425644 /
[email protected] P.S. De gemeenteleden krije in persoanlike útnoeging - gasten meinimme kin altyd mar dit ek graach even trochjaan.
PRAET FAN RAERD
Pagina 12
Boarnsterhim Bedankt De gemeente Boarnsterhim houdt bijna op te bestaan. Om dit niet geruisloos voorbij te laten gaan, vindt op vrijdagavond 13 december 2013 (13-12-13) een eindfeest plaats met als titel ‘Boarnsterhim Bedankt’. Een groep enthousiaste inwoners heeft de organisatie van dit eindfeest opgepakt. Vanuit vrijwel ieder dorp is er een optreden in voorbereiding. Op deze manier wordt het een heus ‘Boarnsterhimmers voor Boarnsterhimmers’-feest, met voorstellingen die variëren van kinderkoor tot fanfare, van acrogym tot popkoor, van streetdance tot shantykoor. De entree zal gratis zijn, maar vanwege het beperkte aantal plaatsen in de zaal kan dit alleen met toegangskaarten. Per dorp zijn kaarten af te halen vanaf 11 november aanstaande. De uitgiftepunten hiervoor zijn hieronder weergegeven. Akkrum | Nes: Aldeboarn: Dearsum: Eagum: Friens: Grou: Idaerd: Jirnsum: Poppenwier: Raerd: Reduzum: Sibrandabuorren: Terherne: Tersoal: Warstiens: Warten: Wergea:
Bakker Boonstra Supermarkt Superrr mevr. Oppewal, nr. 65 fam. Van der Sluis, M. Wybrensdyk 4 ’t Lokaeltsje, Van Sytzamawei 4 Tech. Bedrijf De Schiffart Hoite & Stien de Vries, Friesmawei 31 Frits Koopcentrum mevr. Kooiman (Harstawei 1) Jacobs, Aldfeartswei 13 Sixma Slagerij, Haedstrjitte 39 fam. Dijk (Tinkelenbergstrj. 13) en fam. Bouma (Tinkelenbergstrj. 14) Kapsalon Carolus Buma, Adam & Atzestrjitte 6 fam. Tholen, Buorren 1 restaurant De Brigantijn, Hoofdstraat 31 Nauta, de Mounder 20
Let op: Vol is Vol, wees er op tijd bij! Meer informatie is terug te vinden op www.boarnsterhim.nl
PRAET FAN RAERD
Pagina 13
Volvo V70 2.0d Basis wij ruilen graag in
EUR 14.750,-
Ambachtsbakker Sybesma *
Openingstijden Mantgum: Dinsdag t/m donderdag: 8.30 - 18.00 uur Vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Zaterdag: 8.00 - 16.00 uur
* * * * * *
Mantgumer Preamke, een heerlijk lekkernij maar ook een leuke tip als kado. Kadomand gemaakt terwijl u wacht, in de zomer kunt u koffie of thee krijgen op ons terrasje. Suiker of krentenbrood in elk cijfer welke u maar wilt. Reklame’s staan in de Skille vermeld. Ontbijtservice. s`Maandag kunt u gebak afhalen op bestel in onze winkel te Boksum. Ook kunt u s`ochtends vroeg altijd in Boksum terecht om uw gebak af te halen of mee te nemen naar uw werk bijvoorbeeld.
www.ambachtsbakker.nl / email:
[email protected] Mantgum tel.: 058-2502070 / Boksum tel.: 058-2541323 / 06-38770942
Pagina 14
PRAET FAN RAERD
SOOS De soos bestaat al vanaf 1956. Iedere donderdag middag van 14.00 tot 17.00 uur komt een groep ouderen bij elkaar in het dorpshuis, van oktober tot maart. In de vorige eeuw was dit in “de uitkomst”, het gebouwtje dat toen nog bij de kerk hoorde. Er wordt gekaart: klaverjas en tachtigen en schutjassen zijn de spelletjes. Iedere deelnemer/ster betaalt €12,50 per maand, daarvoor krijgt men dus de locatie, koffie, thee en een koekje, en de gezelligheid. Niet alleen Raerders zijn welkom, voorheen kwamen er wel mensen uit Akkrum, Poppenwier en Dearsum. Er geldt geen minimum of maximum leeftijd. Contactpersoon is dhr. Bennie Berkepas, telefoon: 0566 602237
Indianenpraet de hoogte van een beschaving leest men af aan de wijze waarop dieren worden behandeld. de koe verkoopt men aan de slachter, de mens aan de arbeidsmarkt. had ik de wijsheid in pacht, dan hield ik veel vrouwen wel meer dan acht, in mijn paleis met zwembad en zo net als koning Salomo. de snelste en zekerste manier om in verwarring te raken is om in nood verschillende mensen te raadplegen. het is honderden malen beter te stotteren dan 1 uur in de wind te lullen.
PRAET FAN RAERD
Hyundai i30 1.6i 5drs. Dynamic
EUR 6.999,-
Pagina 15
NIJBOU FERBOU ADVYS Hylke Riemersma Til: 602114 ■
grondwerk
■
bestrating
■
complete tuinaanleg
■
Zweedse (tuin)huisjes, speeltoestellen & tuinschermen
■
tuinadvies en ontwerp
■
levering modder, zand & erfverharding
■
Tulikivi speksteenkachels
PRAET FAN RAERD
Pagina 16
Storm in het Raerder Bosk Eind oktober raasde er een enorme storm door het hele land. Overal lagen er bomen op straat, vlogen dakpannen in het rond, werden er daken van huizen en stallen afgerukt en waren wij opeens maar nietige mensjes, die op de fiets of wandelend maar nauwelijks de storm konden trotseren. We kennen de verhalen, we lazen het in de krant en we zagen het op de tv gebeuren. Maar wat gebeurde er in het Raerder Bosk? Aan de buitensingel zijn enkele enorme eikenbomen om gegaan en dat is een heel gemis. Ook deze bomen hebben dit jaar voor een overvloedige eikeltjes oogst gezorgd , dus mogen we aannemen dat deze bomen goed gezond waren en dan toch…als luciferhoutjes omgeknakt. Met wat een geweld moet de wind door de bomen geraasd hebben. Het Fryske Gea zal er aan te pas moeten komen om ze op te ruimen, want dat gaat de kracht van de vrijwilligers te boven. In de gracht liggen naast de bergen bladeren ook veel afgewaaide takken. Ook die zullen door het Fryske Gea met groot materieel verwijderd moeten worden. Intussen vinden de eenden al die takken in het water prachtig: als ze uitgezwommen zijn, kunnen ze er heerlijk op uitrusten. . Het “binnenbos”is tijdelijk afgesloten op verzoek van het Fryske
Gea. Het is er te gevaarlijk, omdat er nog veel takken losgewaaid in de bomen hangen en er ook enkele bomen niet helemaal te vertrouwen zijn. Het is immers ook flink blijven waaien, het is herfst!
winterrust. Het bosk lag er goed bij en klaar voor de herfst en de winter. Gelukkig heeft de natuur er voor gezorgd dat deze vrijwilligersploeg niet “achter de geraniums” hoeft en dat er op dinsdagmorgen gewoon doorgewerkt kan worden.
De vrijwilligers waren net voor de storm toe aan een beetje
I.S.
PRAET FAN RAERD
Op 18
december organiseert It Raerderhiem een KerstKunstMarkt voor Serious Request 2013. Kom van 18.30 tot 20.00 naar school voor: - Verkoop van door de kinderen zelfgemaakte spullen en kunst - Grabbelton voor de kleintjes - Draaiend rad met leuke prijzen - (Muzikale) optredens van de kinderen - Op de foto met de kerstman - Warme dranken - Verkoop van cupcakes en cakepops - En we sluiten af met een spetterende veiling! Het belooft een gezellige markt te worden waarvan de opbrengst geheel naar het goede doel gaat: Serious Request 2013. We hopen u dan ook te verwelkomen op de KerstKunstMarkt. En neem gerust vrienden en familie mee, want de markt is voor iedereen in (en buiten) Raerd!
Pagina 17
PRAET FAN RAERD
Pagina 18
KERST IN DE LAURENTIUS
dinsdag 24 december 2013 aanvang 22.00 uur in de Laurentiuskerk te Raerd Kerstnachtdienst Aan deze dienst werken o.a. mee: Het “Krystkoar Raerd” o.l.v. Foppe Reitsma Minke Strikwerda, orgel Harrie Strubbe – voorganger
U bent van harte welkom!
KERST IN DE LAURENTIUS
PRAET FAN RAERD
Minke Strikwerda Tel: 06 509 787 11
[email protected]
Genezen met je handen Iedereen kan het leren
Bij elke klacht de moeite van het proberen waard. Ook voor dieren.
Pagina 19
Pagina 20
PRAET FAN RAERD
PRAET FAN RAERD
Lieve zeventien het gaat mal! Het waait dat het rookt en heel Nederland is er glad mee aan. We mogen allemaal wel stenen in de buise doen ! Ik fietste zonet buitenuit en echt, ik zou het niet bezoeken als ik jou was. De buurman vroeg nog of het me in de plas was geslagen. Met boodschappen en al waaide ik om. Het regende dat het plaste,de appels rolden over de dijk en mijn boodschappentas is helemaal stukken. Mijn armtakken zijn open en ik ben zuiver achter de puist. Maar nu ben ik weer te plek. Al zijgt het hier wel wat in huis door die windpuisten. Wat mij aanbelangt ga ik mij even neergeven met een beker poeiermelk met slagroom en wacht af tot de storm bekomen is. Dukke
Pagina 21
PRAET FAN RAERD
Pagina 22
Lûden It boldert, mar it tongert net, wy ha de doarren iepen set. De wenning stiet hast op ‘e kop, triuwt hjoed de see de weagen op? Nee, want it lûd komt út de grûn, sa bliuwe minsken hjoed ferbûn. In ienheid mei dit frjemde lûd, en even letter tinkt men pas: Dy lûden komme fan it gas…..kin dit sa jierren fierder gean? Fryslân en Grinslân, tink om jim bestean! T.P.
Gastouderopvang Thuis bij Ingrid Kom jij ook spelen? Ingrid Wierda-Hornstra Slingerbochten 4 9012 DZ Raerd 06-49888008
[email protected]
PRAET FAN RAERD
Pagina 23
Studio “Yn Himmeren” Sylsterhoeke 5
Voor:
Pake Titus Boere Museum yn Raerd wer iepen Yn de lêste wike fan it jier ha ik `t museum wer iepen foar besichtiging. It Pake Titus Boere Museum stiet by Titus de Wolff yn de pleats op Flânsum 5 en stiet fol mei it boerereau fan froeger. It is allegear ark en reau dat heit, pake en oerpake op dizze pleats brûkt ha. It is almeast hânark en it swit sit der noch op en de ferhalen hingje der noch oan. Wat ha se der wat mei ôfwrotten. Der is ek noch in Beppe Sjieuwke Keamer, dy ‘t noch aardich yn âlde steat is en mei moai nijsgjirrich guod yn de kasten. iepen fan 13.00 oere oant 16.30 oere, fan 26 oant en mei 31 desimber. De entree is fergees by Titus de Wolff, Flansum 5, 9012 DC Raerd
✴ Gezichtsbehanderling ✴ Gezichtsmassage ✴Verven van wimpers en wenkbrauwen ✴ Harsen en epileren
Tevens verkooppunt van:
Voor een behandeling of een bestelling kunt u bellen met: Janny van der Meer, tel: 0566- 60 13 05
COMFORTABELE
CADEAUTIP!
Voor optimaal voetcomfort! De Dobbe 3a | 9022 BE Mantgum
www.klaversmaschoenen.nl
PRAET FAN RAERD
Pagina 24
RAERD TOEN RAERD NU Snitserdyk 3, de Tsjerkepleats Op deze plek, waar nu Jan Bottema woont, wordt al eeuwenlang geboerd. De ‘zathe met landen’ staat al aangegeven op de kaart van Schotanus-Halma uit 1718. In die tijd werd hij bewoond door Ate Sannes, die de boerderij pachtte van de grietenijsecretaris Johannes Freerks Rodenhuis. Ate Sannes was een boerenzoon uit Flansum, die het vak dus met de paplepel ingegoten kreeg. De boerderij was begin 18e eeuw nog particulier bezit, maar dat veranderde tussen 1750 en 1760, toen de erven van Rodenhuis de Zathe verkochten aan de Nederlands Hervormde kerk van Rauwerd. De kerk had meerdere boerderijen en woningen in eigendom, maar deze boerderij is in het dorp het meest bekend als Tsjerkepleats. De eerste pachter van de kerk was Gerben Everts, die er van 1760 tot 1790 boerde. Gerben’s vrouw Grietje Annes zette maar liefst elf nakomelingen op de wereld, maar een aantal daarvan stierf als kind. De zoon Jouke, gedoopt in 1769,
bleef wel in leven. Hij volgde in de jaren 1790 zijn vader op als pachter van de boerderij. Jouke Gerbens nam in 1812 de familienaam Gerbrandy aan; een ‘versjiekte’ vorm van zijn patroniem. Hij bleef tot 1829 aan de Snitserdyk wonen. In het kerkarchief zit een portefeuille met stukken over de verpachting van de “zathe en landen met huisinge, schuur en watermolen cum annexis, staande en gelegen onder den dorpe Rauwerd en al-
daar gequoteerd met numero 43, groot na naam en faam drie en zestig pondematen, alle greidlanden”. Gerbrandy betaalde in 1814 zevenhonderdnegentig gulden per jaar aan pacht voor deze niet onaanzienlijke boerderij. Hij moest zich daarbij wel aan een aantal voorwaarden houden, zoals “dat huurders verpligt zullen zijn de bedongene huure zonder kortinge jaarlijks aan de kerkvoogden van Rauwerd te betalen op Martiny dagen met zilveren
klinkenden munte, goede gangbare geldspecie, zonder hoe ook genaamde papieren geldwaarde hebbende, of zullen verkrijgen”. En “dat de huurders de landen moeten beslatten, bedijken, begreppelen met greppels niet minder dan zes en twintig duim breed, behouk- en beaardrijden, de slat, greppel en houkaarde over de landen brengen, dezelve te slegten en voorts in allen deele zodanig te cultiveeren en reinigen als brave en eerlijke meijers betaamd”. De verhuring gebeurde voor wisselende perioden van negen, later meestal vijf jaar. In de tijd van Gerbrandy vonden ze plaats in de dorpsherberg van Ate Hiddes Hiddema, waar we eerder over schreven in de Praet fan Raerd. Toen Gerbrandy in 1829 te oud werd om zelf te boeren bleef de boerderij toch in de familie. Zijn dochter Jitske Joukes Gerbrandy nam de bedrijfsvoering over met haar man Bauke Baukes Burenga. Zij boerden samen bijna tien jaar op de Tsjerkepleats. Burenga stierf op 31-jarige leeftijd in 1838. Zelfs voor die tijd was dat erg jong. Jitske bleef achter op de boerderij maar kon het bedrijf uiteraard niet alleen runnen. Het huwelijk met Sipke Gerbens Rypma, een boerenknecht van 26 jaar uit Hartwerd, bood uitkomst. Hij
PRAET FAN RAERD
Pagina 25
trouwde de toen 33-jarige Jitske in december 1839, nog geen twee jaar na het overlijden van Bauke Burenga. Jitske en Sipke maakten rond 1840 de bestrating en omlegging van de Sneekerstraatweg mee. Het was de tijd waarin de Slachtedyksteen – waarover we eerder schreven – ergens onder de kerklanden verdween. Rypma bleef ontzettend lang op de boerderij. Hij pachtte de pleats telkens opnieuw en bleef er tot 1886 wonen; hij stopte op zijn 73e! De kerkvoogden verhuurden de boerderij vanaf 1886 enkele malen aan Sas Jepkema, die oorspronkelijk afkomstig was uit Zweins. Jepkema was in de dertig en bestierde het bedrijf tot 1896. In dat jaar ging een nieuw pachtcontract in met Pieter Sikma, die ook decennialang op de boerderij bleef wonen. Hij maakte mee dat de kerkboerderij geheel werd gesloopt en herbouwd. In 1916 lieten de kerkvoogden een nieuwe
tsjerkepleats ontwerpen door H.J. Gros en Zn., architecten uit de Steynstraat in Leeuwarden. Zij ontwierpen een boerderij in de toen moderne Jugendstil, die we ook bij de woningen aan de Slotsdyk terugvinden. De nieuwe boerderij werd gebouwd door Klaas Kok, de timmerman van Jorwerd. De totale prijs van sloop en herbouw bedroeg 6725,- gulden. Sikma bleef tot ongeveer 1925 op de boerderij. In 1926 verhuurden de kerkvoogden die aan Tjalling Beetstra en vanaf 1932 aan Ype van de Velde. De Van de Velde’s , eerst Ype, daarna Jan, bleven tot 1950 op de boerderij wonen. Vlak voor de oorlog, in 1939, lieten de kerkvoogden de stal van de boerderij nog fors verbouwen. Uit een boze brief in het kerkarchief blijkt dat Van der Velde zijn pachtcontract in 1950 graag had willen continueren. De kerkvoogden beslisten echter anders. Zoals de dochter des huizes
bel/mail of kom gerust even langs.
Hedy’s Pedicure Praktijk
Gespecialiseerd in het behandelen van – diabetes en reumapatiënten
Doarpsstrjitte 35 9021 CK Easterwierrum 058-2501116
[email protected]
de kerkvoogden liet weten: “Jan heeft later nog 2x geprobeerd, doch is met elkaar (….) drie keer verloochend”. Vanaf 1950 boerde Sytze Pieter Hellinga op de Tsjerkepleats. Hij bleef er tot 1973, waarna Pieter Hellinga het overnam. De tijden waren toen duidelijk veranderd. Na ruim tweehonderd jaar in het bezit van de Nederlands Hervormde kerk te zijn geweest, werd de boerderij in 1973 voor veertigduizend gulden aan Pieter Hellinga verkocht. Hij was de eerste particuliere eigenaar sinds het midden van de 18e eeuw. In 1991 bouwde Hellinga een nieuw huis aan de overkant van de Snitserdyk. De Tsjerkepleats verloor haar boerderijfunctie. Nu gebruikt Jan Bottema de pleats als woonhuis.
PRAET FAN RAERD
Pagina 26
Piet en Zwaantje Hellinga, hun leven op de Tsjerkepleats Elders in dit nummer van de Praet fan Raerd staat een artikel van de Dokumintekommisje over de geschiedenis van de Tsjerkepleats. Piet en Zwaantje Hellinga waren de laatste personen die hier het boerenbedrijf hebben uitgeoefend. Met hun kinderen Matty, Anneke en Fedde woonden zij er van 1975 tot 2003. Toen al gauw duidelijk werd dat Fedde zijn vader wilde gaan opvolgen hebben ze in 1991 besloten aan de overkant van de Snitserdyk een nieuwe boerderij te bouwen. Voornamelijk uit praktische overwegingen: het meeste land lag na de ruilverkaveling van omstreeks 1960 aan de overkant van de steeds drukker wordende Snitserdyk. De Tsjerkepleats ging over naar Jan en Rjimke Bottema, maar verloor zijn functie van boerderij. Jan Bottema heeft er nu een comfortabel woonhuis aan. Met Zwaantje en Piet, die de Tsjerkepleats als laatste personen als boerderij hebben gerund, praat ik over hun leven op deze boerderij met zijn fraaie Jugendstilelementen. In hun huis aan de Aldfeartswei word ik hartelijk ontvangen. Het is me duidelijk dat de overgang van het leven op de boerderij
naar dit huis hun goed is bevallen. Met Piet en Zwaantje is het prettig praten en dus duurt het even voordat de aanleiding van mijn komst aan de orde komt. Pachtcontract Piet haalt een pachtcontract uit 1950 tevoorschijn dat gesloten was tussen de eigenaar, de Nederlands Hervormde kerk, en de pachter Sijtze Pieters Hellinga, de vader van Piet. In de periode voor 1950 was de pacht gegund
aan Ype van der Velde. Maar toen het pachtcontract afliep wilde de kerkvoogdij geen nieuw contract verlenen aan diens zoon Jan van der Velde. Lidmaten van de kerk konden solliciteren. Uit een drietal kandidaten werd Sytze Hellinga verkozen. De overgang had nogal wat gevolgen voor de direct betrokkenen, met name de familie Van der Velde en de familie Hellinga. Er werd onderhandeld over de overname van land en boerderijen. Piet geeft een uitvoerige uiteenzetting over de problemen en de verwikkelingen in die periode. Het geheel is zo
ingewikkeld dat die niet in kort bestek zijn weer te geven. Samenvattend kan worden volstaan met de constatering dat er flink werd geschoven tussen enkele boerderijen aan de Learewei bij Flansum waar de voorouders van Piet vroeger hadden geboerd. Ook werden er concessies gedaan die behoorlijk ingrepen in de bedrijfsvoering van alle betrokkenen. In het pachtcontract staan fraaie beschrijvingen van de verplichtingen waaraan de pachter moest voldoen. Zo is “de pachter verplicht na elke stalperiode de stallen goed schoon te maken (eventueel te ontsmetten) het ijzerwerk met een roestwerende verf goed te dekken en de houten afscheidingen ….goed te olien”. Voor de meeste werkzaamheden moest worden gewacht op de uitdrukkelijke toestemming van de verpachtster. Verder was “de pachter verplicht de op het gepachte gewonnen mest op de daarvoor bestemde tijdstippen en indien de verpachtster dit wenst, op aanwijzing van laatstgenoemde over de landen te verspreiden en te verwerken. Hij moet deze te verwerken mest telken jare vermengen met 200 vrachten (wagenvrachten) aarde”. Koop Na hun huwelijk in 1963 hebben Zwaantje en Piet eerst zeven jaar aan de Tsienzerbuorren gewoond. Toen zij in 1970 op de Tsjerkepleats hun intrek namen en vader Sijtze in Raerd ging wonen, wilden ze gaan verbouwen. Er waren nogal wat
PRAET FAN RAERD gebreken, zoals een lekkende kelder die na de aanschaf van koeling nooit meer werd gebruikt. Maar de verplichtingen in het pachtcontract stonden een vergaande verbouwing in de weg. De verpachtster, de kerk, bood zelf uitkomst, en stelde Piet en Zwaantje voor de pleats te kopen (alleen het gebouw, het land bleef van de kerk). Dat gebeurde in 1973. Toen is de ligboxstal aan de overkant gebouwd., gevolgd door een nieuw huis in 1991. Het leven op de Tsjerkepleats Vanaf het begin in 1970 heeft Zwaantje alle administratie gedaan en in drukke tijden verrichtte ze hand- en spandiensten op de boerderij. Na de geboorte van de kinderen werd dat natuurlijk wat minder. Maar omdat ze zelf een boerendochter was en dus gewend aan het boerenwerk, bleef ze altijd makkelijk inzetbaar. “Ik wilde na mijn huwelijk wel blijven werken als medisch analiste in het R.K. ziekenhuis in Leeuwarden, maar in die tijd was het heel gewoon dat werkneemsters die trouwden werden ontslagen”, zegt Zwaantje, “en dat was ook mijn lot dat je maar moest accepteren”. Piet en Zwaantje hebben het bedrijf altijd samen gerund, en na het stoppen van de vader van Piet, met behulp van loonwerkers en op gezette tijden een stagiair. Het gezin stond altijd voorop. Elk jaar gingen ze met de kinderen op vakantie. In de drukke zomertijd was dat lastig, maar ze losten dit op door een slimme organisatie en met goede hulp. Piet zegt dat het verschil in be-
Pagina 27
drijfsvoering tussen hem en zijn vader Sijtze destijds groter was dan nu tussen zijn zoon Fedde en hemzelf. Wel betekent de striktere regelgeving een grote verandering. Zwaantje en Piet vinden dat zij veel vrijer waren in hun doen en laten dan Fedde en zijn vrouw Trientsje. Er moet nu veel meer geregistreerd en opgegeven worden. Bij overtreding volgen boetes. Door de regels uit Brussel wordt een boer op kosten gejaagd die er vroeger niet waren. Zwaantje en Piet vonden het boer-zijn erg mooi. En, heel
belangrijk, ze merken dat Fedde en in elk geval een van hun kleinkinderen, van jongs af aan dezelfde vreugde in het boerenwerk aan de dag leggen. Op de Slotsdyk word ik er al sinds 1980 aan herinnerd dat de Tsjerkepleats een druk familiebedrijf is. Begin jaren 80 fietste (groot)vader Sijtze elke dag voorbij om mee te helpen op de boerderij van zijn zoon. En nu steekt (groot)vader Piet al weer heel wat jaren zijn hand naar ons op. R.H.
PRAET FAN RAERD
Pagina 28
Let ook op het volgende artikel !!! Opheffen gemeente Boarnsterhim.
Nieuws van Plaatselijk Belang. Bezoek gemeenteraad en dorpscoördinatoren. Op 12 november j.l. hebben het gemeentebestuur en dorpscoordinatoren van Súdwest- Fryslân een eerste werkbezoek aan Raerd gebracht. De ontvangst en kennismaking vond plaats in het dorpshuis. Daarna werd een rondgang gehouden door het dorp, samen met bestuursleden van plaatselijk belang. Diverse situaties zijn bekeken en wensen voor verbetering zijn kenbaar gemaakt. Vanaf heden kunnen wij met onze problemen, verbeteringen en andere zaken die met de leefbaarheid in ons dorp te maken hebben, bij de gemeente Súdwest-Fryslân terecht. Afgesproken is dat alle contacten in eerste instantie steeds via de dorpscoördinatoren verlopen. Deze eerste bijeenkomst heeft een positieve indruk achtergelaten. Toch zullen we alert moeten blijven en letten op veranderingen die er aan staan te komen. Want veranderingen zijn niet altijd verbeteringen.
Per 1 januari wordt de gemeente Boarnsterhim opgeheven. De dorpen Raerd, Dearsum, Tersoal, Poppenwier en Sibrandabuorren gaan over naar de gemeente Súdwest Fryslân. De overige dorpen gaan naar de gemeenten Friese Meren, Leeuwarden of Heerenveen. Correspondentie en overige zaken die niet vóór 1 januari 2014 kunnen worden afgehandeld gaan over naar de opvolgers van Boarnsterhim. De opheffing van de gemeente betekent dat op vrijdag 20 december de dienstverlening bij Boarnsterhim eindigt. Na die datum is geen contact meer mogelijk maar dient u zich te wenden tot de gemeente Súdwest Fryslân. Telefoon : 140515 of www.gemeentezuidwestfryslan. nl. Over dit alles volgt nog nadere informatie. Aanbieding bomen. De gemeenteraad heeft aangegeven het opheffen van Boarnsterhim te willen memoreren door het aanbieden van een herinneringsboom aan alle dorpen. In Raerd zal deze boom geplaatst worden bij de haven. Dit geschiedt door een professioneel bedrijf. Het moment van aanbieden van de boom door de gemeenteraad staat voor Raerd gepland op zaterdagochtend 14 december 2013 rond 10.45 uur. Namens de raad zal Lyda Veldstra de boom aanbieden aan het dorp door
tussenkomst van het bestuur van het Plaatselijk Belang. Vervolgens wordt het plantgat symbolisch dicht geschept door alle aanwezigen. Als bestuur van het Plaatselijk Belang en namens de raadsleden nodigen wij u allen uit om deze boomplanting bij te wonen. Het zou mooi zijn als zoveel mogelijk Raerders, jong of oud, groot of klein, daarbij aanwezig zullen zijn. Boarnsterhim bedankt !!! Naar aanleiding van de opheffing van de gemeente heeft een groep inwoners van Boarnsterhim op vrijdag 13 december a.s. een eindfeest georganiseerd in de sporthal de Twine in Grou. De aanvang is 19.30 uur. Vanuit meerdere dorpen wordt een optreden verzorgd. Raerd is niet met een optreden vertegenwoordigd. Toegangskaarten voor deze afscheidsavond kunt u t/m 7 december gratis afhalen bij John Jacobs, Aldfeartswei 13, tel. nr. 601835. Ervaringen aangepaste dienstregeling busvervoer. De provincie Fryslân heeft ons gevraagd hoe in de dorpen de aangepaste (minder ritten) dienstregeling van Arriva wordt ervaren. Daarom vragen wij u om reacties. Bent u tevreden, wordt er van de extra ritten gebruikt gemaakt of hebt u problemen met de huidige regeling ? De provincie Fryslân laat ook weten dat zij, naast regulier vervoer, in het landelijk gebied andere vormen van vervoer stimuleert die aansluiten bij de
PRAET FAN RAERD specifieke vervoersbehoefte van een bepaald gebied/dorp. Het gaat hierbij om mobiliteitsoplossingen waarvan het initiatief vanuit de bewoners van een regio of dorp komt. Hiervoor is een stimuleringsregeling opgezet. Deze regeling voorziet, onder bepaalde voorwaarden, in nieuwe vervoersinitiatieven in landelijk gebied van bijvoorbeeld een voertuig voor een bepaalde periode, een opstartsubsidie voor o.a. organisatorische kosten, een planningsprogramma en/of een bijdrage in de exploitatie. Daarnaast kan ondersteuning geboden worden in de vorm van kennisdeling, het promoten van het initiatief en juridisch advies. Een en ander afhankelijk van het ingediende advies. Beoogd is dat vanaf 1 januari 2014 gebruik kan worden gemaakt van de stimuleringsregeling. Wij ontvangen hierover nog een definitief bericht. Hebt u een voorstel of opmerkingen, laat het ons dan zo spoedig mogelijk weten.
Pagina 29
Overige mededelingen. Op 18 november j.l. heeft de jaarvergadering van Pl. Belang plaatsgevonden. De belangstelling was dit jaar veel groter dan vorige jaren. Het verslag van deze vergadering kunt u lezen op de website en in de volgende Praet fan Raerd. Harry Banga en Nelleke Wouters hebben onder dankzegging van iedereen afscheid genomen. Het nieuw gekozen bestuur ziet er als volgt uit : John Jacobs, voorzitter Ben Klaassens, secretaris Minke Nicolai, lid en websitebeheer Dennis Mous, lid Rob Luijder, lid en havenbeheer. Op 11 december is de eerste vergadering van het nieuwe bestuur. Dan worden verdere taakverdelingen afgesproken. Er heeft weer een vergadering van de Federatie Pl. Belangen Lege Geaën plaatsgevonden.
Omdat alle dorpen per 1 januari tot de gemeente Súdwest Fryslân behoren en wij allen hetzelfde doel nastreven, is vooral gesproken over de belangrijkheid van onze contacten. Jan Witterman was namens de gemeente Súdwest Frysland aanwezig. Hij deelde o.a. mede dat binnenkort wordt gestart met het baggeren van de Oudvaart en de Bangavaart. In verband met het Friese Merenproject voor meer toerisme in de Lege Geaën zullen wij aan SWF vragen om de bruggen op Swette niveau te krijgen omdat die bruggen toch aan vervanging toe zijn. Ook wordt gevraagd om de Oudvaart door te trekken naar de Sibrandabuurtstervaart. Volgende vergadering van de Federatie is 12 maart 2014 in Tersoal. Bestuur Plaatselijk Belang Raerd JJ
Huisvuilroute en milieustraat in de nieuwe gemeente Er komt nog nadere informatie over de huisvuilroute, inzamelen grof huishoudelijk afval etc. en de milieustraat. Raerd kan straks niet meer gebruik kunnen maken van de milieustraat in Grou. Wel zijn alle vier milieustraten in SWF (Heeg, Sneek, Bolsward en Koudum toegankelijk voor alle inwoners van de gemeente SWF. Alle inwoners ontvangen t.z.t een afvalkalender waar alles op wordt vermeld.
Tip: cadeaubon om te geven! www.yngoedehannen.nl ontspanningsmassage - hotstone massage
PRAET FAN RAERD
Pagina 30
Afgelopen zondag stonden wij, In de praktijk, op de winterfair in Raerd. Het was er gezellig druk en we hebben met veel van jullie kunnen praten over wat we doen. We kregen veel vragen en daarom leek het ons goed om iets meer over In de praktijk te vertellen in het Praet fan Raerd. Wij begeleiden kinderen bij het leren en in de sociaal emotionele ontwikkeling. Dit doen we bij ons in de praktijkruimte in Leeuwarden, maar we komen bijvoorbeeld ook op school. Aan de hand van een gratis intake gesprek, kijken we samen met de ouders en andere betrokkenen welke begeleiding uw kind nodig heeft. We komen eerst observeren en gaan in gesprek met uw kind. Uw kind vertelt wat hij graag wil leren en samen kijken we hoe we dit het beste kunnen gaan doen. We schrijven samen een kindplan. Doordat uw kind de regisseur is in de begeleiding, voelt hij zich erg betrokken en wordt erg bewust van de oplossingen om hem heen. De individuele aandacht, het luisterende oor en het inzicht in het probleem, zorgen voor prachtige oplossingen. Omdat elk kind uniek is, is elke begeleiding ook weer anders. We maken gebruik van verschillende methoden en technieken, maar we sluiten altijd aan bij het kind.
Naast kortdurende begeleiding, begeleiden we ook kinderen met een rugzak. Als de school moeite heeft om de begeleiding van uw kind met een rugzak te realiseren, komen wij op school. Naast de begeleiding, doen we ook de analyses, maken we een kindplan met het kind en zorgen we ervoor dat de begeleiding zoveel mogelijk aansluit op de leerstof van de klas. Uw kind krijgt hierdoor de begeleiding die hij verdient en de leerkracht krijgt meer ruimte voor andere bezigheden. Naast deze individuele begeleiding, begeleiden we ook groepjes. Omdat kinderen veel van elkaar kunnen leren, kan ook deze manier heel waardevol zijn voor uw kind. Deze groepstrainingen bestaan uit 6 lessen waarvan 5 in groepsverband en 1 les individueel. Tijdens de bijeenkomsten hebben we het over motivatie en
interesse en hoe je dit in kunt zetten bij dat wat je lastig vindt. Elke groepstraining heeft zijn eigen onderwerp. Zo bieden we een groepstraining aan voor begrijpend lezen: “Maak lezen leuk!”, er is een groepstraining over gevoelens: “Cool, ik voel” en we hebben een training voor spelling: “Ik spel wel!” . Op onze site is uitgebreide informatie te vinden over deze trainingen en over de individuele begeleiding die wij geven. Wilt u meer weten? Dat kan. Neem contact met ons op via het contactformulier op de site: www.inde-praktijk.nl of mail ons:
[email protected]. Bedankt voor de gezellige middag! Groeten Jelly van Duinen en Berber Olij van In de praktijk.
PRAET FAN RAERD
Pagina 31
Pagina 32
PRAET FAN RAERD
Sint Maarten, Sint Maarten, de koeien hebben staarten, hier woont een rijke man, die ons wel wat geven kan, geef een appel of een peer, we komen het hele jaar niet weer!
Dag mijnheer, dag mevrouw, dag daar zijn we nou, met een lichtje aan de deur en een kleur van de kou. Sint Maarten, Sint Maarten, en we lopen door de straten. Dan mijnheer, dag mevrouw, nou dan gaan we weer, met de zakken goed gevuld, tot de volgende keer! St. Maarten commissie bedankt!
PRAET FAN RAERD
Pagina 33
…zij hield van hoeden Ik zag hem al van verre staan op het fietspad langs het water. Toen ik hem tot op een tiental meters genaderd was, stapte de man naar het midden van het fietspad en stak zijn arm omhoog. Een wat onbeholpen stopteken leek het. Gehoorzaam stapte ik af, lichtte mijn hoed en deed er een Goedemorgen heer……..bij. De man reageerde daar niet op maar stak meteen van wal. Dat hij op weg was naar zijn dochter voor de koffie en mij had zien aankomen. Hij was eerder al een paar uur bezig geweest in de tuin. Niet dat zijn kinderen daar dol op waren maar hij vertelde hen niet alles. Hoe oud denkt u dat ik ben vroeg hij en zonder mijn antwoord af te wachten vulde hij op zijn stippellijntje het getal vijfentachtig in. Ik doe alles nog zelf en zonder hulp. Ben erg op mijn eigen en moet bezig blijven. Het is wel stil in huis, vervolgde hij zonder mij verder aan te kijken. Zijn blik dwaalde over het Friese weideland. Er stond weinig wind. De mist van eerder die ochtend stelde niet veel meer voor. Af en toe nog een sliert, als uit een verdwaalde rookmachine. Toen ik binnenkwam zat ze dood in de stoel en wij hadden net allebei een nieuwe fiets gekocht. Hij haalde zijn schouders op. Hét universele gebaar voor:… wat kun je eraan doen….. Hij maakte aanstalten om zijn reis te vervolgen. Bijna met een zucht zei hij: ….. zij hield van hoeden …..
PRAET FAN RAERD
Pagina 34
Die jongen met die hanenkam Ik ben te gast bij Arnold van der Zee, in het dorp veelal bekend als die jongen met de hanenkam die ook met Kammeraerd mee deed. Bij binnenkomst op het Frijhofke 16, wordt in de hal mijn aandacht direct getrokken door twee opvallende schilderijen. Een schilderij uit Thailand van zijn overleden vader Teake en eentje van Otto waarop zijn vrouw Sonja met hun dochtertje Kayleigh staat, familie speelt hier duidelijk een belangrijke rol. Eenmaal in de huiskamer ben ik meteen omringd door de reden voor mijn bezoek, Ar-
nold’s grote passie voor punk muziek. Met een stevig stukje muziek van Intoxication op de achtergrond, raken we al gauw in gesprek. Arnold , inmiddels 32 jaar, is in Raerd opgegroeid als de jongste in een gezin met drie jongens. Na de lagere school heeft hij de RSG gedaan. Vervolgens is hij naar de Friese Poort gegaan maar hield de richting bouwkunde na een jaar al voor gezien, hij ging liever aan het werk. Met wat hulp van zijn vader kon hij bij van der Geest als schilder aan de slag, en later bij Boersma Schilders Easterwierrum. In 2003 is Arnold gaan samenwonen in Sybrandaburen, deze relatie hield geen stand en hij verhuisde in 2006 naar Irnsum.
Dat jaar leerde hij Sonja kennen. Na een korte periode in Terzool te hebben samengewoond, zijn ze in 2009 naar Raerd verhuisd. In 2012 kon Arnold wegens rugproblemen het schildersvak niet meer uitoefenen. Hij heeft verschillende baantjes gehad tot hij juli 2013 fysiek helemaal niet meer in staat was om te werken. Heel recent is Arnold aan een rughernia geopereerd, wanneer hij weer helemaal hersteld is, wil hij op zoek naar passend werk. Op 12 april 2010 is Arnold de trotse vader van dochter Kayleigh geworden, op zijn linker onderarm is zij vereeuwigd middels een tatoeage. In mei van dit jaar hebben zij punk en metal verenigd door met elkaar te trouwen. Arnold’s opvallende verschijning en fascinatie voor stevige punk muziek is al op jonge leeftijd ontstaan en heeft hem door de jaren heen gevormd tot de man die hij nu is. Op vijfjarige leeftijd kreeg hij na een fietsongeluk, als troost van zijn oom Dedde de Vries een walkman met een cassettebandje erin, met op de A-kant Master of puppets van Metallica en op de B-kant Somewhere in time van Iron Maden, dus nagenoeg zijn eerste kennismaking met muziek was met metal. Al gauw was Arnold groot fan van metal muziek en op zevenjarige leeftijd hing zijn kamer vol posters van metalbands. Geïnspireerd door de posters begon hij, met behulp van zijn moeder, zijn eigen kleding te pimpen met patches en spelden. Iets wat Arnold nog steeds doet, alleen bleekt hij nu zelf zijn broeken, naait er patches en ritsen op of pimpt ze met spikes en studs. Ieder
PRAET FAN RAERD kledingstuk is hierdoor uniek. Op de middelbare school kwam Arnold voor het eerst in aanraking met punk muziek. Van een vriend kreeg hij een cassette met op de A-kant de Sex Pistols en op de B-kant Exploited. Niet alleen de muziek sprak hem enorm aan, maar ook de muzikanten zagen er heel cool uit en punk was veel minder commercieel dan de mainstream metalbands waar hij naar luisterde. Het definitieve keerpunt van metal naar punk, was in 1996 toen Arnold een LP van de Cassualties kreeg. De metal muziek is technisch veelal beter maar heeft wel een hoger commercieel belang, alles draait om platenlabels en geld, terwijl de punk scene al sinds de jaren ‘80 ‘underground’ is, oftewel niet te horen op radio en tv. Er zijn internationaal slechts een paar uitzonderingen waaronder bijvoorbeeld een band als de Sex Pistols. Punk is een levensstijl en de punkmuziek heeft bijna altijd een politieke boodschap, al is deze voor een leek moeilijk te verstaan. Dat de muziek beschikbaar is via internet, is met name bedoeld voor andere punkers, en heeft geen commercieel doel. In 1998 kregen Arnold en Oane Bos het idee een punk band te beginnen, Arnold kocht een drumstel en Oane een gitaar. Het spelen daarop hebben ze zichzelf aangeleerd en toen ze het enigszins onder de knie hadden zijn ze begonnen te spelen onder de naam Dead Society. Al gauw kwam Kitty de band op basgitaar versterken, in een later stadium is zij vervangen door René Kloosterman. De band was redelijk succesvol. Naast hun optredens hebben ze twee cd’s opgenomen. In 2005 zaten Oane en Arnold
Pagina 35
kwa muziek niet meer op één lijn, Oane wilde graag de speedrock kant uit terwijl Arnold’s voorkeur bij stevige punk lag. Arnold is toen uit de band gestapt en begon zijn carrière als zanger bij Unsafe Chaos. Met Seppie op de bas, Eugen op gitaar en Marten als drummer heeft deze band ongeveer een jaar bestaan. Toen Eugen in 2006 uit de band werd gezet heeft Arnold René erbij gehaald op bas en stapte Seppie over van bas gitaar naar gitaar. Zo is de band Intoxication ontstaan.
Arnold laat me het filmpje, gemaakt door broer Ronnie, zien van hun eerste optreden in 2007 tijdens een hardcore&punk feestje in studio Landscape in Gauw waar zij naast de bands Tied Down&Reality Collapse uit Sneek mochten spelen. Met een repertoire van maar twaalf nummers en een portie gezonde spanning, lieten ze het publiek genieten van een stevig stukje hardcore street punk. Tijdens hun derde optreden stonden ze ineens voor 200 man publiek in het Bolwerk in Sneek, als voorprogramma van de legendarische Amerikaanse punkband MDC (Million of Dead Cops). Verder speelden ze dat jaar veelal op kleinschalige punkfeestjes. In 2008 zijn ze de studio van Ernst
Langhout ingedoken om hun eerste album op te nemen. Op dit album, genaamd, ‘Rebels till we die’, staan 17 nummers. Wanneer ik aangeef dat het zo jammer is dat de boodschap in het nummer zo moeilijk verstaanbaar is, laat Arnold me zien dat de teksten in de cd hoes staan. Zware onderwerpen als racisme, kindermishandeling, anti oorlog, discriminatie, anti stierengevechten, zwervers maar ook nummers over lekker feesten en bierdrinken komen voorbij. Tussen de Engelstalige nummers staat één Fries nummer, dit nummer heeft Arnold speciaal geschreven als memorial aan zijn, op 27 jarige leeftijd, overleden vriend. Arnold schrijft de teksten voor de band, met het wereldnieuws als zijn grootste inspiratiebron. Ook schrijft hij een gedeelte van de muziek welke later in de oefenruimte tot een nummer verwerkt wordt. Van deze CD, waarvan de hoes is gemaakt naar een idee van Arnold, zijn er nog een aantal te koop. Op de hoes van deze CD staan
een punker en een skinhead die de band naam op een politiebureau spuiten, afgebeeld. Arnold vertelt dat de skinheads in de punkscene van Oi punk houden (Oi punk is wat melodieuzer en meer meezing punk), en dit duidelijk maken door hun hoofd kaal te scheren. Zij hebben ab-
PRAET FAN RAERD
Pagina 36
soluut geen raakvlak met de neo nazi skinheads. Deze groep heeft dit uiterlijk later gekopieerd met als doel herkenbaar te zijn en hun filosofie kracht bij te zetten. Alles waar zij voor staan, wordt in de punkscene juist veracht. Echte skinheads zijn niet racistisch... ! Wel begrijpt Arnold dat dit voor een buitenstaander moeilijk te onderscheiden is. Zelf heeft hij inmiddels twee hanenkammen die tijdens het gesprek onder een petje verscholen zijn, hij vindt het juist wel leuk om mensen met zijn uiterlijke verschijning te choqueren. Naast zijn opvallende haardracht en bijzondere kleding heeft Arnold ook een groot aantal piercing’s en tatoeages. Op zijn zeventiende liet hij zijn eerste tatoeage zetten en inmiddels zijn dit er al 21 stuks. Zo heeft hij o.a. een tatoeage ter ere van zijn vader met de tekst ‘Teake, myn heit, myn held’, zijn eigen initialen, een afbeelding van de mascotte van de band en op zijn arm boven de naam van zijn dochter staat een protest tekst welke uitdrukt waar de band voor staat, namelijk ‘all the money spend on war, could be used to feed the poor’. Arnold vindt het jammer dat punkers en skinheads door hun uiterlijk vaak geassocieerd worden met drugs en criminaliteit, terwijl de punkscene juist heel veel met het wereldleed en goede doelen
bezig is. In 2008 en 2009 heeft Intoxication door heel Nederland gespeeld, vooral op feestjes georganiseerd in kraakpanden. Geld werd er nauwelijks verdiend, ze speelden voor benzine geld en gratis bier. Tijdens deze feestjes wordt door de band uitbundig feest gevierd en veel gedronken, ze blijven dan ook meestal slapen in de plaats waar ze spelen. Ondanks wat extra inkomsten uit de verkoop van CD’s en t-shirts is de band kostendekkend maar ook niet meer dan dat. Door de jaren heen heeft de band met een groot aantal internationaal bekende bands, zoals UK Subs en GBH uit Engeland, Total Chaos en MDC uit de USA, Oi Polloi uit Schotland en DOA uit Canada, op het podium gestaan. Ook mochten zij in het voorprogramma van de ‘pretpunkband’ Strawelte spelen tijdens hun reünie toer. Naast oefenen en spelen hebben ze in 2009 met twee tracks meegewerkt aan het verzamelalbum Mind your own fucking business en een split CD gemaakt met de band The uit Drente. Toen in 2011 de antikraakwet
zijn intrede deed, werd het aantal optredens minder. Wel werden ze een aantal keer gevraagd door collega punk bands om te komen spelen in landen als Brazilie, Thailand, Italie en Zweden, maar
dit was financieel niet haalbaar. Hun eerste optreden buiten Nederland was in 2013 op een punkfeest in Duitsland. In een gehuurde bus zijn ze met z’n
negenen afgereisd naar Torgau waar zij in zwaar benevelde toestand, tussen de pogo- ende (lees: springende en stotende) menigte hebben opgetreden. Om mij een indruk te geven hoe zo’n optreden verloopt, laat Arnold mij via zijn xbox, waarop zijn personage ook een hanenkam heeft, de opnames via youtube zien. Wie nieuwsgierig is geworden moet maar eens googlen op www.soundcloud.com/intoxication-punk. In 2012 is de band uitgebreid met gitarist Siebe, en met deze line up hebben ze een zestal nummer opgenomen welke binnenkort op vinyl wordt uitgebracht. Een CD verkoopt niet meer in dit downloadtijdperk en vinyl, oftewel de LP en single, wordt als collectors item gezien. Terwijl we luisteren naar de nieuwste nummers van Intoxication laat Arnold mij zijn indrukwekkende verzameling vinyl van diverse bekende en onbekende underground punkbands zien. Het vinyl is niet, zoals ik het ken, zwart maar ook gekleurd en vinyl met de hoesafbeelding erop genaamd Picture lp. Naast hun eigen single hebben ze dit jaar ook nog een track ingespeeld
PRAET FAN RAERD voor de verzamel LP ‘Oi Made In Holland 2’ waarop 29 Nederlandse punk bands op staan. Het is een overzicht van de Nederlandse punk geschiedenis en Arnold beschouwt het als een eer dat zij hiervoor gevraagd zijn. Een aantal jaar geleden is in
Indonesie een groep punkers opgepakt terwijl zij een benefiet concert gaven voor de zwerfkinderen in dat land. Door de zeer strenge moslimwetgeving in dat deel van Indonesie was dit ten strengste verboden, de punkers werden kaal geschoren en naakt in de rivier gereinigd, hun kleding werd verbrand en ze moesten tien dagen in een strafkamp doorbrengen. De zanger van de Amerikaanse punkband Virus trok zich het lot van zowel de punkers als de zwerfkinderen zo aan dat hij een punkaid organiseerde. Hij heeft samen met 78 bands de compilatie Punkaid Aceh Calling (Aceh = de stad waar de punkers werden opgepakt) gemaakt, waarvan de download opbrengst ten goede kwam aan de gedupeerden. De Punkaid Boston/Oklahoma, waar Intoxication in mei van dit jaar met het nummer ‘Real Scum’ van hun nog te persen 7” ‘Human Error’ aan heeft bijgedragen, bestaat uit een compilatie van
Pagina 37
115 bands. In de eerste week dat de compilatie uit was werd er al 1000 dollar opgehaald wat naar de nabestaanden van de slachtoffers ging van de Boston marathon en de tornado`s in Oklahoma. Op 26 oktober zou Arnold met zijn band aan het benefietconcert ‘Brotherhood’ voor KIKA meedoen, vanwege zijn rugproblemen kon dit tot zijn spijt niet doorgaan. Arnold hoopt in het voorjaar van 2014 zelf weer op het podium te staan tijdens het punkfeest in het Bolwerk in Sneek dat hij samen met de eigenaar organiseert en waarvoor hij momenteel geschikte bands aan het contracteren is. Na een gezellige en leerzame middag neem ik afscheid van ‘de jongen met de hanenkam’, ehh twee hanenkammen, die door zijn levensstijl regelmatig geconfronteerd wordt met vooroordelen en afkeurende of geschokte blikken. Omdat ik net als veel lezers van de dorpskrant buiten de doelgroep van de punkscene val, voel ik me bevoorrecht dat ik eens een kijkje achter de schermen mocht nemen. Y.
Oldtimer auto en motorshow in Raerd Van 26 tot en met 31 december is er weer de jaarlijkse oldtimer auto en motor show bij de familie Miedema in Raerd. Het betreft hier een deel van de privé verzameling, die bestaat uit een vijf tal auto’s en een dertig tal motoren. Variërend van de beginjaren, tot de jaren 60 van de vorige eeuw. De collectie bevat ook enkele speciale motoren, waaronder enkele race motoren, en custom gemaakte motoren. Naast enkele Amerikaanse merken, hebben we ook een groot scala Europese merken. U kunt ons vinden op de Blink 3 (9012 DB) in Raerd. We zijn van 26 tot en met 31 december dagelijks open van 13:00 tot 16:30 uur. De entree bedraagt €2,- inclusief een bakje koffie.
Cranio Sacraal
De Zen in Lichaamswerk
Peter Jan Keuning • tel. 06 114 636 70
Janny van der Meer • tel. 06 222 406 33
Pagina 38
PRAET FAN RAERD
PRAET FAN RAERD
Pagina 39
Stichting Kinderopvang Friesland BSO It Raerderhiem Zoekt u? • • • • •
Voorschoolse opvang 4-12 jaar Tussenschoolse opvang 4-12 jaar Naschoolse opvang 4-12 jaar Vakantieopvang 4-12 jaar Peuteropvang 2- 4 jaar Meld u nu aan!! Voor vragen kunt u bellen met Adjunct hoofd: Anjo Veenstra Tel.nr: 06 22135361
E-mail:
[email protected]
www.kinderopvangfriesland.nl
PRAET FAN RAERD
Pagina 40
Fusie It Raerderhiem met Odyssee
Nieuws van It Raerderhiem Hulp van ouders De missie van de school is nog steeds actueel: ‘Met elkaar, voor elkaar’ It Raerderhiem is groot in de samenwerking tussen kind, school en ouders. Op It Raerderhiem is de hulp en inbreng van ouders belangrijk. Zo is de website de laatste weken weer helemaal actueel gemaakt. Dat lukt ons niet zonder de extra handen van (deskundige)ouders. Kom eens een kijkje nemen bij de fotoalbums van de laatste weken. De ramen op school zijn in decembersfeer beschilderd en we krijgen hulp bij de actie die wij voor Serious Request organiseren. Niet te vergeten de hulp van luizenouders, bibliotheekouders, schoonmaakouders, klassenouders en kort geleden ouders die het ontbijt klaarzetten. De OV is weer compleet met een aantal nieuwe leden. Sinds vorig schooljaar hebben wij een schoolkrantcommissie waarin er samen met het team en de kinderen een schoolkrant gemaakt wordt. Binnenkort komt er weer een nieuwe uit. Sponsors zijn gezocht en gevonden. We bedanken de bedrijven die daarvoor geld beschikbaar hebben gesteld. Er kan nu meer.
Deze krijgt de laatste weken steeds vastere vorm. De Lege Geaën en It Raerderhiem, beide scholen van Stichting Bobob, gaan over naar Stichting Odyssee in Sneek. Dit is ingegeven door de opsplitsing van de gemeente Boarnsterhim. Beide teams hebben bezoeken gebracht aan alle scholen binnen Odyssee. De MR-er kunnen binnenkort instemming geven aan de fusie effect rapportage (FER) waarin de effecten staan. O.a. de financiële consequenties staan daarin beschreven. Daarna wordt de fusie voorgelegd aan de landelijke fusietoetscommissie. Tijdens de jaarlijkse ouderavond heeft Betske Salverda, algemeen directeur van Odyssee, een beeld gegeven van de stichting. Voor de school betekent het straks een extra inspanning om alle systemen en werkwijzen op elkaar af te stemmen, met natuurlijk het behoud van onze eigen identiteit als school.
Actie Serious Request. Via de website wordt iedereen op de hoogte gehouden. It Raerderhiem organiseert een kunstmarkt op woensdag 18 december van 18.30 tot 20.00. In alle groepen worden al druk werkstukken gemaakt die verkocht gaan worden. Zagen, borduren, allerlei technieken worden gebruikt. De resultaten: vogelhokjes, ophangborden, auto’s van hout. Kom daarom allemaal op school om zo bij te dragen aan het doel om minder sterfte te krijgen door de gevolgen van diarree.
PRAET FAN RAERD
Pagina 41
Schoolontbijt. Op 8 november was iedereen op tijd op school. Thuis hoefde niemand te eten, dat deden we in de klas. Het was smullen met de broodjes van Bakker Boonstra uit Akkrum. Het kwam warm van het bakblik toen juf Marijke in de bakkerij kwam. Enige landelijke kritiek was er op de inhoud van het pakket i.v.m. de zoetigheid. En daar konden we ons wel wat in vinden. De appeltjes uit de tuin van juf Sieb smaakten goed, net als de mandarijnen en het vleesbeleg dat wij erbij deden. Nu denken wij dat alle ouders het belang van een goed ontbijt wel inzien, als school vinden we deze gezamenlijke activiteit goed passen in onze ‘gouden weken’ van de groepsvorming. Namens het team van It Raerderhiem, Marijke Boer
Woningtaxatie vast laag tarief Voldoet aan de eisen voor Nationale Hypotheek Garantie (NWWI- of Taxateurs Unie-gevalideerd)
persoonlijk & lokaal
Taxatie Team
inclusief BTW, verschotten en bijkomende kosten
dus geen nare verrassingen achteraf
Slotsdijk 4a, 9012 DT Raerd Telefoon 06 -12663105 www . taxatieenadvies . nl
PRAET FAN RAERD
Pagina 42
Kerstconcert van VivaVox in het sfeervolle kerkje van Friens. Hebt u deze lente ook zo genoten van het concert van VivaVox in de kerk van Raerd? Dan mag u dit kerstconcert niet missen. Van harte welkom op dinsdag 17 december om 19.30 uur.
Kerstuziek vanaf de 16e eeuw door Vocaal ensemble VivaVox dinsdag 17 december 2013, 19.30 uur, Kerk in Friens, Van Syzamawei werken van o.a. Jacobus Clemens non Papa, M. Franck , J. Eccard , M. Praetorius. Toegangsprijs € 7,50. Kinderen t/m basisschool gatis. Zie ook www.vivavox.nl
Kerstuziek vanaf de 16e eeuw PERSBERICHT
door Vocaal ensemble VivaVox dinsdag 17 december 2013, 19.30 uur, Kerk in Friens, Van Syzamawei
GOEDKOPE RIJBEWIJSKEURINGEN IN AKKRUM
U kunt op 11 december terecht in Verzorgingshuis Leppehiem, Leppedyk 37, voor een voordelige rijbewijskeuring. Hiervoor dient u een afspraak te maken via het landelijk werken van o.a. Jacobus 085 Clemens M. Franck, J. Eccard , M.een Praetorius. afsprakenbureau van Goedkope Keuringen, telefoon: - non 48 Papa, 83 616 of door zelf datum te reserveren op de website www.goedkopekeuringen.nl. Tarieven (incl. BTW):
Toegangsprijs € 7,50. Kinderen t/m basisschool gatis.
70-plus (*) B/E € 25,00, medisch € 30,00, C/D/E € 45,00 en taxipas € 50,00. Zie ook www.vivavox.nl Overige data: 15 januari, 12 februari en 12 maart 2014. (*) Met ingang van 1 januari 2014 gaat de keuringsleeftijd omhoog van 70 naar 75 jaar. Let op: Het is niet mogelijk rechtstreeks bij de locatie een afspraak te maken. Meenemen naar de keuring: keuringsformulier, medicijnenlijstje, klein beetje urine, bril of contactlenzen en het huidige rijbewijs. Het keuringsformulier (Eigen Verklaring) is verkrijgbaar bij de gemeente en via internet op mijn.cbr.nl (inloggen met DigiD). EINDE PERSBERICHT
PRAET FAN RAERD
Pagina 43
PRAET FAN RAERD
Pagina 44
Krystpakkett
en foar de Vo
edse
lbank Noch in pear w iken en dan krije in soad minsken Der sit fan alles in krystpakket. yn sa’n pakket, ek faaks guod d As jo no daliks at je net brûke en as dat krystpak dat bliuwt dan ket komt, sjog ge en je bringe it gu mar stean. fa n dat brûk ik wol od hwat oer is n en dat brûk ik éc ei ien fan de dia de Voedselbank. ht net kens by jo yn ‘e buurt, dan brin Fansels kinne jo ge w y it nei ek it hiele krystp akket skinke. Jo kinne ek bel je nei ien fan de diakens, dan wu Mei út namme rdt it ophelle. fan de voedselb ank: Tige tank yn ’t foar. de diakens: Tersoal: Sibrandebuorren : Gau:
b de
lu Korfbalc
Gerrit van der Leeuw, tel.: 5213 75 Andries en Afk e Terpstra: tel.: 52 1828 Feikje Bakker, te l.: 521615
aën org Lege Ge
UIF T S N I L FBA
KOR
!!! uorren
b Sibranda geltsje te
al It Min
in sporth
een
aniseert
porthal 0 in de s
ag:
op zaterd
2:0 n 11:00-1 a v is if u De inst ri 11 janua • ri 18 janua • ri 25 janua ee! • kleding m m y g n e enen g ymscho je m e e N
Raerders
Sieger van der Zwaag ferhuzet op 1 desimber fan Sylsterhoeke 12 nei de Slingerbochten nûmmer 5.
Boukje van der Meulen wennet no mei Werner en Wenna op it Fryhojke nûmmer 10.
