pracuś.nl Het kwartaalblad voor en door jullie
Inhoud: • Van de redactie • Actualiteiten • Wetgeving • Praktisch miniwoordenboek • Mijn hobby • België en Belgen • Wisten jullie dat... • Mijn molen
uitzendbureau
G R AT I S
Tweede uitgave Oktober 2014
De perfecte combinatie van werken en wonen in Nederland
B
este lezers,
Hierbij de nieuwe uitgave van pracus.nl In deze editie, zoals jullie al van ons gewend zijn, weer veel ruimte voor belangrijke gebeurtenissen voor en door Polen in Nederland, nieuws op het gebied van wetgeving, vanzelfsprekend iets over onszelf - oftewel het verhaal van een van onze lezers over haar passie: Zumba. Maar we besteden in deze (“speciale”) uitgave bovenal veel ruimte aan de gebeurtenissen in Oekraïne, dat als gebaar van Solidariteit met de inwoners van dit land. We hoeven waarschijnlijk niet uit te leggen waarom: de Krim, de Donbas, het neerhalen van de Maleisische Boeing 777 en de zinloze dood van honderden onschuldige slachtoffers, waaronder vele Nederlanders... We zien voor de zoveelste keer hoe schadelijk en verontrustend de agressieve houding van Poetin’s Rusland kan zijn voor het economische en politieke leven van haar buren. Zal Rusland deze keer nog verder gaan? Door de sluipende agressie (welke ook wij Polen maar al te goed kennen) van haar oostelijke buur bevindt Oekraïne zich in een dramatische situatie, waarbij dit land niet kan rekenen op reële hulp van de zgn. „grote spelers” in deze wereld. Omdat de maand SEPTEMBER zojuist is verstreken, herdenken wij soortgelijke gebeurtenissen die 75 jaar geleden plaatsvonden. Toen stond Polen in de weg van twee verschrikkelijke en agressieve regimes en hun bedrieglijke handelingen...
Van de redactie Daarom plaatsen we ook het Manifest van Poolse intellectuelen aan inwoners en regeringen van alle Europese landen, dit als voorwoord van deze uitgave van pracus.nl Het najaar van 2014 is voor vele Nederlanders en Poolse inwoners van dit klein maar prachtig landje ook een bijzondere periode. Dit natuurlijk omdat we juist nu herdenken dat precies 70 jaar geleden vele Nederlandse steden en dorpen bevrijd werden door Poolse troepen! We attenderen iedereen nogmaals op het feit dat de redactie van pracus.nl voortdurend op zoek is naar creatieve personen die bereid zijn om met het blad samen te werken! Wil je van gedachte wisselen, iets bijzonders over de Poolse gemeenschap in Nederland vertellen of belangrijk nieuws over het leven en wonen in Nederland naar buiten brengen? Heb je zin om een belangrijke gebeurtenis met anderen delen? Iets vertellen over een bijzonder persoon of gewoon “je ei kwijt” over dingen die je zijn opgevallen, verontrust hebben gemaakt of een grote indruk hebben achtergelaten? Misschien wilt je een leuke plek of een noemenswaardige toeristische of culturele attractie aanbevelen? Indien je van schrijven houdt, leuke ideeën hebt, wilt groeien en nieuwe contacten leggen, meld je dan zonder aarzelen bij ons! Wat bieden wij: – samenwerking met de redactie van pracus.nl en de mogelijkheid van samenwerking met onze partners; – de mogelijkheid tot samenwerking met verschillende Poolse organisaties;
– het verstevigen en ontwikkelen van je positie binnen de Poolse gemeenschap in Nederland; – het opdoen van ervaring binnen de wereld van journalistiek, (social) media en marketing, welke haar vruchten af zal werpen in de toekomst; – het aanknopen van interessante en nuttige contacten; – satisfactie dankzij je inbreng op het leven van de Poolse gemeenschap in Nederland; – de meest creatieve personen kunnen ook op leuke prijzen rekenen. Wil je het eens proberen? Ben je geïnteresseerd? Stuur ons dan een e-mail op het volgende adres:
[email protected] Onder de titel: „Samenwerking”. Ervaring is geen vereiste. Zoals onze slogan al zegt is pracus.nl VOOR EN DOOR JULLIE! Het enige wat telt is creativiteit en passie voor schrijven. Wees dus welkom en...veel leesplezier!
Nederlandse vertaler weigert onderscheiding van Poetin
D
e bekende Nederlandse vertaler Hans Boland weigert de door Rusland aan hem toegekende Poesjkin-medaille uit protest tegen “gedrag en denkwijze” van Vladimir Poetin. Het gaat om de hoogste onderscheiding op cultureel gebied, die de Russische regering eens per jaar aanbiedt. Boland (geb. 1951) zou de medaille krijgen vanwege zijn veelgeprezen vertalingen van klassieke Russische auteurs, onder wie Poesjkin, Dostojevski en Achmatova, en vanwege zijn verdiensten op onderwijskundig en cultureel gebied. De onderscheiding zou op 4 november door Poetin persoonlijk aan Boland worden uitgereikt, tijdens een receptie voor de Dag van de Eenheid (de nationale Russische feestdag waarop men de verdrijving van het Poolse leger uit de Kremlin in 1612 herdenkt).
In een brief, gericht aan de Fjodor Voronin, de culturele gezant van Rusland in Den Haag, schrijft Boland dat hij zeer vereerd is met de toekenning van de medaille, maar dat hij hem niet kan accepteren: “Als vertaler van bijna het volledige werk van Poesjkin, gedrenkt in zijn geest en mijzelf welhaast zijn schim wanend, kan ik niet anders dan oprecht zijn en nergens doekjes om winden; als vurige apostel – een beter woord vind ik niet – van Anna Achmatova, voor wie ik een grenzeloze eerbied koester, moet ik hard zijn wanneer de waarheid dat verlangt. Een dergelijk eerbetoon als u mij biedt zou ik in de grootst mogelijke dank ontvangen, ware daar niet uw president, wiens gedrag en denkwijze ik veracht en haat. Hij vormt een zeer groot gevaar voor de vrijheid en vrede op onze 1
planeet. […] Iedere relatie tussen hem en mij, tussen zijn naam en die van Poesjkin, is walgelijk en onverdraaglijk.” In een schriftelijke reactie aan Boland laat attaché Voronin weten dat de reactie van Boland hem vanzelfsprekend danig van zijn stuk brengt, maar dat hij hem dankt voor zijn oprechtheid en “prachtige woorden aan het adres van mijn grote landgenoten”...
Actualiteiten
Manifest van Poolse intellectuelen „W
aarom sterven voor Danzig? - deze demagogische vraag is symbolisch voor de houding van West-Europa tijdens het begin van de oorlog die 75 jaar geleden uitbrak. De Franse en Britse politiek van stilzwijgen heeft de nazi-dictator aangemoedigd om Oostenrijk in te lijven, om het Sudetenland te bezetten en uiteindelijk Tsjecho-Slowakije in te nemen. Dit zonder ernstige gevolgen voor Hitler en het Derde Rijk. Zelfs toen op 1 september 1939, nadat het Sovjet-Duitse pact was ondertekend en de eerste schoten in de Vrije Stad DanzigGdańsk werden gelost, hadden de westerse mogendheden slechts “moed” om een zgn. “Schemeroorlog” te voeren. Dankzij hun naïeve hoop dat door de dood van Gdańsk hun hachje gered zou worden, werd Hitler voor de vierde keer aangemoedigd om een volgende agressieve daad te plegen. Nadat Warschau viel, was de volgende Europese hoofdstad (Parijs) aan de beurt en niet lang daarna vielen de eerste bommen op Londen. Pas op dat moment riep de westerse wereld: „Dit moet stoppen! Nooit meer oorlog!” Zo’n egoïstisch en kortzichtig westers beleid ten aanzien van een agressor zou nooit meer plaats vinden... Helaas, de huidige ontwikkelingen in Oekraïne doen ons denken aan de situatie in 1939: een agressieve staat - Rusland - neemt de Krim, een deel van het grondgebied van zijn kleinere buurland in. Het leger en de geheime diensten van president Poetin opereren in het oosten van Oekraïne. Dit doen ze vaak onder het jasje van de plaatselijke Russischsprekende bevolking, waarbij ze separatistische bendes steunen en bewapenen die de lokale bevolking terroriseren. Oekraïne wordt daarbij ook nog bedreigd met een open invasie. Een ding is nu anders dan in 1939: vele westerse politici en zakenlui worden tegenwoordig door de agressor aangetrokken tot zijn zakenkring en willen maar al te graag geloven in zijn „menselijk gezicht”. De daardoor ontstane lobby is erin geslaagd om het Oost-Europese beleid van vele landen te beïnvloeden. Het uitgangspunt van dit beleid kan kort worden omschreven: „Russia first” of zelfs „Russia only”. Dit beleid blijkt nu een illusie. Europa heeft dringend behoefte nodig aan een nieuwe, realistische, Oostpolitiek. Dit is de reden waarom we een beroep doen op onze buren, medeburgers van Europa, en hun regeringen: We vragen alle inwoners van Europa en alle Europese landen om deel te nemen aan
hulpacties die de dreiging (welke boven Oekraïne hangt) zullen verlichten. Honderdduizenden vluchtelingen uit de oostelijke regio’s van het land en de Krim hebben behoefte aan humanitaire hulp. De Oekraïense economie is doodgebloed als gevolg van de vele jaren van niet rendabele gas-leveringscontracten gesloten met de Russische monopolist Gazprom, die Oekraïne gewoon besteelt: een van de minst welvarende afnemers van Russisch gas, betaalt de hoogste prijs voor dit gas! De Oekraïense economie heeft dringende hulp nodig: nieuwe zakenpartners en investeerders. De fantastische en levendige Oekraïense cultuur, media en burgerinitiatieven hebben ook behoefte aan nieuwe partnerschappen en ondersteuning. Gedurende vele jaren heeft de Europese Unie Oekraïne te kennen gegeven dat het nooit lid van de EU zou worden en dat de eventuele steun van de EU alleen symbolisch zal zijn. Het zgn. Oostelijk Partnerschap van de Europese Unie heeft ook maar weinig verandering gebracht en bleek in de praktijk slechts een betekenisloos project te zijn. Plotseling begon deze kwestie echter een eigen leven te leiden met zijn eigen dynamiek, grotendeels dankzij de vastberadenheid van vele Oekraïense democraten. Voor het eerst in de geschiedenis stierven mensen met de Europese vlag in hun handen door kogels. Indien Europa haar solidariteit met de Oekraïners nu niet toont dan zal het betekenen dat zij niet meer gelooft in de waarden van de Revolutie van 1789 - de idealen van vrijheid en broederschap. Oekraïne heeft het recht om haar grondgebied en haar burgers tegen agressie van buitenaf te verdedigen, ook met behulp van politie en het leger en ook in de regio’s die grenzen aan Rusland. Daar, in de regio Donetsk, evenals in de rest van het land, heeft men sinds de onafhankelijkheid in 1991 in
2
vrede geleefd. Sindsdien is er is geen enkel gewelddadig conflict geweest, ook niet op het gebied van de rechten van de (Russische) minderheid. Door het loslaten van zijn “honden van de oorlog” en door het uittesten van een nieuwe vorm van militaire agressie verandert Vladimir Poetin Oekraïne in een oefenterrein welk vergelijkbaar is met Spanje tijdens de burgeroorlog, toen fascistische troepen de Republiek aanvielen, waarbij ze gesteund werden door nazi-Duitsland. Iedereen die vandaag tegen Poetin “no pasaran” niet durft te zeggen zet de Europese Unie en haar waarden ten spot en stemt in met de afbraak van de bestaande Wereld Orde. Niemand weet wie er over drie jaar in Rusland zal regeren. We weten niet wat er zal gebeuren met de huidige Russische machtselite die, tegen de belangen van haar eigen volk in, een agressieve en schadelijke politiek voert. We weten echter wel dat degene wie verder aan “business as usual” doet, de dood van duizenden Oekraïners en Russen riskeert, de exodus van nog eens honderdduizenden vluchtelingen en nog meer aanvallen van Poetins imperialisme tegen andere landen. Gisteren Danzig, nu Donetsk. We kunnen niet aanvaarden dat Europa in de komende jaren met een open bloedende wonde leeft! Gdańsk, 1 september 2014 Władysław Bartoszewski, Jacek Dehnel, Inga Iwasiów, Ignacy Karpowicz, Wojciech Kuczok, Dorota Masłowska, Zbigniew Mentzel, Tomasz Różycki, Janusz Rudnicki, Piotr Sommer, Andrzej Stasiuk, Ziemowit Szczerek, Olga Tokarczuk, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Magdalena Tulli, Agata Tuszyńska, Szczepan Twardoch, Andrzej Wajda, Kazimierz Wóycicki, Krystyna Zachwatowicz.
Hulde aan onze helden
I
n 2014 is het alweer 70 jaar geleden sinds de bevrijding van Nederland, waarbij ook vele Poolse soldaten zich verdienstelijk hebben gemaakt in de geschiedenis van Nederland, Polen en heel Europa. We hebben het natuurlijk over de Slag om Arnhem en de Bevrijding van Breda. De plechtigheden die ons aan die gebeurtenissen doen herinneren, worden dit jaar daarom ook op een bijzondere manier gehouden. Herdenking 70 jaar Operatie Market Garden in Driel Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander woonde op zaterdag 20 september in Driel de 70ste herdenking bij ter nagedachtenis aan de bijdrage van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan de Slag om Arnhem. Ook president Komorowski van de Republiek Polen was aanwezig en hield tijdens de herdenking een toespraak. Tijdens de Slag om Arnhem zijn in september 1944 ongeveer 1500 Poolse militairen van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade per parachute ingezet om vanuit de omgeving van Driel de Britse eenheden in met name Oosterbeek te ondersteunen. De Poolse
eenheden hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de uiteindelijke aftocht van de Britse parachutisten. Tijdens de septemberdagen van 1944 was een vriendschappelijke band ontstaan tussen de inwoners van Driel en de Poolse parachutisten. In september 1945 hebben de inwoners van Driel de graven van alle Poolse gesneuvelden geadopteerd.
Sinds 1946 worden in Driel herdenkingen van de Poolse strijd georganiseerd. Jaarlijks wordt ook een groep Poolse veteranen gehuldigd. Dit jaar waren de laatste levende Poolse oud-strijders, afkomstig uit Polen, Engeland, Amerika, Canada en Nederland aanwezig.
Praktisch miniwoordenboek Nederlands – Pools Vandaag presenteren we een aantal woorden en begrippen die handig kunnen zijn tijdens het doen van inkopen: Goede dag. Dzień Dobry. Dsjenj dobri. Ik zoek een winkel met...? Szukam sklepu z...? Shoekam sklepoe s...? Souveniers. Pamiątkami. Pamjowtkamie. Eten. Jedzeniem. Jedsenjem. Kleding. Ubraniami. Oebranjamie. Boeken. Ksiazkami. Ksjowshkamie. Waar Kan ik kopen? Gdzie mogę kupić? Ghdsje moghwe koepietsj? Ik zoek een supermarkt. Szukam supermarketu. Shoekam soepermarketoe. Is hier een supermarkt dichtbij? Czy tu blisko jest supermarket? Tshy toe bliesko jest soepermarket? Waar Kan ik fruit kopen? Gdzie mogę kupić owoce? Ghdsje moghwe koepietsj ovotsew? Hoeveel kost dat? Ile to kosztuje? Iele to koshtoeje? Hoeveel kost een kilo appels? Ile kosztuje kilo jablek? Iele koshtoeje kielo jabwek? Hoeveel kost een annanas? Ile kosztuje jeden ananas? Iele koshtoeje jeden ananas? Twee kilo sinasappels, alsjeblieft. Poproszę dwa kilo pomarańczy. Poproshew dva kielo pomaranchy. Dat is alles, bedankt! To wszystko dziękuję! To vshistko dsjewkoeje! Hoeveel betaal ik? Ile płacę? Iele pwace? Dat kost... To kosztuje... To koshtoeje... Echt? Naprawdę? Napravde? Dat is heel duur! To jest bardzo drogie! To jest bardso droghje! Dat is te duur. To jest za drogie. To jest sa droghje. Prijsverlaging. Obniżka cen. Obnishka tsen. Kan ik betalen? Mogę zapłacić? Moghe zapwatsietsj? Mag ik de bon? Poproszę paragon? Poproshew paraghon? Dank u, tot ziens. Dziękuję, dowidzenia. Dsjewkoeje, dowidsenja. 3
Komt allen naar Breda om 70 jaar bevrijding door Generaal Maczek en Zijn soldaten te vieren!
O
p 29 oktober 1944 is de Nederlandse stad Breda en omgeving bevrijd door soldaten van de 1e Poolse Pantserdivisie onder bevel van generaal Stanisław Maczek. Nog steeds is de herinnering levendig van de inwoners van Breda aan de moed van Polen en het besluit van generaal Maczek, die alles in het werk stelde om de stad zonder civiele verliezen en verwoesting te bevrijden. Net als 70 jaar geleden, kan men nog steeds de slogan horen die elkesieinwoner a odbedzie w salivan Breda in het Pools riep: „Wij danken juln; Viandenlaan 3, Breda lie Polen”. (obok wolny parking)Daarom nodigen wij iedereen uit om deel te nemen aan de herdenking van deze belangrijke gebeurtenissen. Hieronder volgt de agenda: De herdenkingen beginnen op zaterdag 25 oktober met de onthulling van een plaquette als eerbetoon aan de 1e Poolse Pantserdivisie. Het realiseren en het plaatsten van de plaquette is medemogelijk gemaakt door de Federatie van Organisaties van Poolse Pantsersoldaten, door de Poolse parochie Bisdom Breda, Stichting Hart van Polen en de Gemeente Breda. Tijdstip: 14.00 uur Locatie: Breda’s Museum Adres: Parade 12-Chassépark. Vervolgens zijn alle gasten welkom om aan te sluiten en in optocht naar de Grote Kerk te gaan voor het bijwonen van het concert “Voor uw en onze vrijheid”. Graag verzoeken wij zich voor dit concert REDY,om PAZDZIERNIK 1944 aan te melden via: info@serce-polski. nl (de toegangskaarten worden klaargelegd bij de ingang van de Grote Kerk). Om 19.30 uur nodigen wij iedereen uit om deel te nemen aan de Bevrijdingsfeestavond van de Poolse Culturele Verenging POLONIA in Breda: Gedurende de plechtigheden die plaats zullen vinden op zondag 26 oktober staan we stil bij de graven van de Poolse soldaten
OCZNICA
BREDY
HERDENKING JAAR VRIJ BREDA
70 uitnodiging
roszenie
in de zaal ‘Vianden’, Viandenlaan 3, Breda
(gratis parkeren: Schoolakkerplein)
BEVRIJDERS VAN BREDA, OKTOBER 1944
die hun leven hebben gegeven voor de vrijheid van Nederland en welke hun laatste rustplaats hebben gevonden op de Militaire Erevelden in Breda. Hieronder de agenda van die dag: 9.15 uur Heilige Mis ter intentie van de gesneuvelde Poolse soldaten in de St.Laurentiuskerk aan de Ginnekenweg 333. 4
10.30 uur Dodenappel op het Poolse Militaire Erehof aan de Vogelenzanglaan 13. 12.30 uur Dodenherdenking op het Poolse Militaire Ereveld aan de Ettensebaan.
Wetgeving
Bestuurders, bestuurders...3 I
n de eerste editie van pracus.nl hebben we het gehad over auto’s met een Pools kenteken die gebruik maken van de Nederlandse wegen. In deze uitgave gaan we samen kijken hoe het nou precies zit met chauffeurs die eigenaar zijn van een Pools rijbewijs en deze in Nederland willen gebruiken. Als je in Nederland gaat wonen en je hebt een buitenlands rijbewijs, dan kun je nog een bepaalde periode gebruik maken van dit rijbewijs. Hoe lang is afhankelijk van het land waar dit rijbewijs is afgegeven. Ná het aflopen van deze periode moet je een Nederlands rijbewijs hebben. Ofwel door het buitenlandse rijbewijs om te wisselen voor een Nederlands rijbewijs of door opnieuw rijexamen te doen. In dit artikel lees je meer over het gebruik van een Pools rijbewijs in Nederland. Rijbewijs afgegeven in Polen voor 19 januari 2013 Als je een rijbewijs hebt dat voor 19 januari 2013 is afgegeven in Polen dan kun je hier normaal gesproken nog tot 10 jaar na afgifte van het buitenlandse rijbewijs in Nederland mee blijven rijden. Indien dit rijbewijs al
ouder is dan 9 jaar, dan mag je in ieder geval nog twee jaar blijven rijden met dit rijbewijs (gerekend vanaf de datum van inschrijving in een Nederlandse gemeente). Voorwaarde is wel dat het rijbewijs nog geldig moet zijn. Voorbeelden: – Een Pools rijbewijs is afgegeven op 1510-2012. De houder mag hier blijven rijden met zijn Poolse rijbewijs tot 15-10-2022, (10 jaar na afgiftedatum) tenzij de geldigheidsduur van het rijbewijs eerder verloopt. Als de geldigheidsduur van zijn rijbewijs echter verloopt voor 15-10-2022 dan moet hij het rijbewijs omwisselen voordat de geldigheidsduur van zijn rijbewijs is verlopen. – Een Pools rijbewijs is afgegeven op 1003-2010 en de datum van inschrijving in Nederland is 10-10-2019. Het rijbewijs is ouder dan 9 jaar. Op grond van de afgiftedatum van zijn rijbewijs zou hij hier eigenlijk mogen rijden tot 10-03-2020. Hij mag echter (vanaf datum woonachtig in Nederland) altijd nog 2 jaar gebruik maken van zijn rijbewijs, dus in dit geval tot 10-10-2021. Rijbewijs afgegeven in Polen na 19 januari 2013
Indien je een rijbewijs hebt dat na 19 januari 2013 is afgegeven in Polen, dan kun je hier nog tot 15 jaar na afgifte mee blijven rijden. Ook hier op voorwaarde dat het rijbewijs nog geldig is. Let op: personen die tijdelijk in Nederland verblijven en niet ingeschreven staan in een Nederlandse gemeente hoeven hun rijbewijs niet om te wisselen! Meer hierover is te vinden op de website van de RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer): http://www.rdw.nl/Particulier/Paginas/ Rijden-met-een-buitenlands-rijbewijs.aspx * Alle bovengenoemde regels gelden ook voor Nederlanders in Polen.
Mijn hobby
M
ijn naam is Monika. Ik woon al bijna 10 jaar in Nederland en sinds 2 jaar ben ik lid van de fitnessclub Health Club el Futuro in Tilburg. Sommigen van jullie hebben vast en zeker optredens van onze leden met eigen ogen mogen aanschouwen.
Wij hebben deze o.a. verzorgd tijdens het grootste sportevenement voor Polen in Nederland - de Summer Cup. Tijdens de laatste editie van dit grote samenzijn van Polen en Nederlanders heeft ons optreden zoveel emoties teweeggebracht, dat een aantal deelneemsters aan de verkiezing Miss Summer Cup 2014 ineens spontaan mee wilde doen. Dat gebeurde ook feitelijk en we hebben toen samen wel vijf verschillende dansen uitgevoerd. Dat was een fantastische ervaring!
5
Mijn avontuur met Zumba heb ik te danken aan mijn vriendin Helena, die al vijf jaar aan Zumba dansfitness doet. Toen ik voor het eerst kwam op een training kwam, was ik enorm verrast en onder de indruk dat er zoveel mensen meedoen aan deze vorm van fitness, die een combinatie is van dans en aerobics. Ik heb daar toen geweldige mensen mogen ontmoeten. Het geheim van Zumba is dat je niet alleen een heel stuk energie, stress en span-
ning kwijt raakt, maar tegelijkertijd ook je conditie kunt verbeteren en ... een stuk aan gewicht verliezen:) De sfeer gedurende de training is indrukwekkend. Vooral dankzij de geweldige instructeurs die ervoor zorgen dat je je helemaal kunt ontspannen en kunt genieten van elke beweging die je maakt – een ongelofelijk gevoel! Zumba is een Latijns-Amerikaans geïnspireerde dansfitness die Latijnse en inter-
nationale muziek met swingende dansbewegingen combineert. Het werd in de jaren ’90 uitgevonden door danser en choreograaf Alberto “Beto” Perez in Colombia. Zumba choreografie combineert hiphop, soca, samba, salsa, merengue, mamba, martial arts en dansstijlen van Bollywood en buikdansen. Zumba maakt ook gebruik van bepaalde elementen van bodybuilding! Zumbafitness is vooral zeer dynamisch en plezierig, waarbij je veel terug ziet komen
van aerobics die verrijkt worden met LatijnsAmerikaanse ritmes. De energie die ermee gepaard gaat kun je tijdens alle oefeningen terugvinden. Geen verrassing dus dat Zumba een van de populairste vormen van vrijetijdsbesteding is geworden. Ik kan dan ook niet anders dan iedereen en op elke leeftijd Zumba aan te raden. Het is en blijft een geweldige dansstijl, die eerlijk gezegd...ook verslavend is!
Wisten jullie dat...
...w
e weer eens trots mogen zijn op de houding van een van onze landgenoten die in Nederland werkt? We hebben het over Leszek Burakowski uit Beek en Donk (in Noord Brabant), die op een gewone ochtend naar zijn werk fietste en opeens een man in de Zuid-Willemsvaart zag spartelen. Zonder na te denken trok hij zijn kleren uit en dook in het water. Met hulp van zijn zus kreeg Leszek de man op de kade. De oudere man werd daarna in het ziekenhuis opgenomen en maakt het inmiddels weer goed. De heldendaad van Leszek was meteen regionaal nieuws en een reden om hem te eren: van de politie ontving hij een bos bloemen. Zeker een prachtig voorbeeld van een houding waar we allemaal
trots op mogen zijn. Goed gedaan Leszek, je bent onze held! ... de 12-jarige Karolina Jagiełło beter Nederlands spreekt dan haar Nederlandse leeftijdsgenoten?
6
Karolina die pas 4 jaar in Nederland (Den Haag) woont, bewees dat op 1 juli toen ze het Groot Haags Kinderdictee won. Met maar drie fouten versloeg Karolina ruim dertig andere finalisten en mag ze
Diploma-uitreiking in Tilburg.
de titel “allerbeste dicteemaker van Den Haag” achter haar naam schrijven. ‚Ik was erg verbaasd, maar ook heel blij’, vertelt de trotse 12-jarige. Tijdens deze 17e editie van het Kinderdictee las schrijver Bart Chabot de tekst over de beroemde Nederlandse schilder Vincent van Gogh. Voor Karolina een makkie: “Spelling en taal zijn voor mij niet echt een probleem. Je moet je goed concentreren en nadenken”. Naast Nederlands spreekt Karolina natuurlijk ook vloeiend Pools. Ze is blij dat
ze met het winnen van dit dictee kan laten zien dat Poolse migranten ook goed Nederlands spreken: “Ik voel me alsof ik Polen vertegenwoordig met dit dictee”. Daar zijn we het zeker mee eens en sluiten hierbij ook aan bij de vele felicitaties! Maar wisten jullie dat... steeds meer Poolse migranten de Nederlandse taal beheersen en daardoor allerlei cursussen en opleidingen kunnen volgen? Dat heeft onlangs een grote groep Poolse uitzendkrachten die werkzaam zijn bij onze hoofdsponsor - E&A - bewezen. Na een scholingstraject welk een heel jaar duurde ontvingen deze getalenteerde personen hun diploma’s voor het slagen voor de cursus Nederlandse taal en de opleiding assistent logistiek medewerker. Ondanks het feit dat deze opleiding geheel in het Nederlands werd verzorgd
Karolina Jagiegłło
en er tussendoor ook nog gewoon gewerkt moest worden is het traject door meer dan 80% van de kandidaten succesvol afgelegd! “Het was zeker in het begin even wennen, niet alleen aan de Nederlandse wijze van lesgeven, maar ook en vooral aan het feit dat we alles in het Nederlands moesten leren. Het lesmateriaal, het huiswerk, de lessen zelf en natuurlijk de eindexamens.” Vertelt ons een van de deelnemers. ”Uiteindelijk is het toch een grote maar zeker inspirerende uitdaging geweest en dit ondanks het feit dat de meesten van ons al hoger opgeleid waren in Polen. Ons succes hebben we dan ook vooral aan onze inzet en doorzettingsvermogen te danken. We vergeten echter niet dat deze niet mogelijk zou zijn zonder de steun van onze geweldige en geëngageerde leraren en met name mevrouw Nettie Verhagen, die ons heel bekwaam, behoorlijk op weg heeft geholpen qua kennis van de Nederlandse taal. Nogmaals bedankt daarvoor!” Moeten wij er nog iets aan toevoegen? Tja, ons rest alleen het volgende te zeggen: Proficiat dames en heren! We zijn zeker ook trots op jullie inzet en succes en presenteren bij deze een tweetal foto’s met (lang niet alle) geslaagden:
De “toppers” uit Zwolle.
Ozimek, ul. Częstochowska 15 Opole, ul. Kołłątaja 3/1 Racibórz, ul. Batorego 5/111 Strzelce Op. Pl. Żeromskiego 6
Olesno, ul. Małe Przedmieście 36 Gliwice, ul. Boh. Getta War. 9 /208 A Krapkowice, ul. Opolska 9/2 Kędz.-Koźle, Al. Jana Pawła II 58
jesteśmy z Wami od 2001 roku, doświadczenie sprawia,
że ROZLICZAMY SKUTECZNIE 46-040 Ozimek ul. Częstochowska 15
77 4436191
607 842524
7
[email protected]
www.azdoradztwo.pl
Summer Cup 2014
O
p 13 juli kwamen we voor de vijfde keer samen op het jaarlijks terugkomende event: de „E&A” Summer Cup! Dit evenement welk in 2010 voor het eerst werd georganiseerd op de voetbalvelden van E&A in Nistelrode is ondertussen uitgegroeid naar het grootste „samenzijn” van Poolse migranten in Nederland (en waarschijnlijk ook in heel West - Europa)! Tegenwoordig wordt dit grote voetbaltoernooi officieel gespeeld op de voetbalvelden die ter beschikking worden gesteld door de gemeente Tilburg (waar een hele grote groep Poolse migranten woont - volgens schattingen zo’n 10.000 personen). De Summer Cup vond dit jaar ook voor het eerst ondersteuning vanuit de Poolse Ambassade en werd ook onder het erepatronaat de Ambassadeur van de Republiek Polen in Nederland gespeeld. De belangrijkste Poolstalige media in Nederland en verschillende belangrijke sponsoren en partners waren aanwezig. Deze keer deden wel 42 (!) sterkste Poolse (en gemengde – multiculturele) voetbalteams uit Nederland, België en Duitsland mee aan de competitie. Het is daarom ook niet verbazingwekkend dat er meer dan 1000 supporters en bezoekers uit alle streken en uithoeken van Europa kwamen opdagen. Zodoende kan de Tilburgse Summer Cup (zonder overdreven) het grootste event van de Poolse emigratie in West - Europa worden genoemd! Dit grote succes hebben we niet alleen te danken aan de financiële steun van de verschillende sponsoren en partners, maar vooral dankzij het initiatief, de betrokkenheid, standvastigheid en organisatorisch talent van een aantal bijzondere persoonlijkheden: – Marcin Sieroń (de oprichter van het eerste Poolse elftal in Nederland en de gangmaker tijdens het voetbaltoernooi).
– Monica Żyłka („selfmade manager” van de Summer Cup en een sleutelfiguur binnen de Poolse gemeenschap in Tilburg). – Marcin Kruszyński (de „uitvinder”, initiatiefnemer en promotor van dit evenement). Het zomertoernooi trok niet alleen de aandacht van honderden voetbalfanaten en supporters. Dit event trekt elk jaar steeds meer bezoekers dankzij de vele andere attracties die de organisatoren hebben verzonnen. Waaronder allerlei wedstrijden en spelletjes voor de kids, een prachtige Zumbavoorstelling, livemuziek verzorgd door de welbekende Poolse band in Nederland: „Jędruś”. De aanwezige bezoekers konden zich ook uitleven gedurende de PS3 Fifa Cup en deelnemen aan de „Miss Summer Cup” verkiezing, welk dit jaar werd gewonnen door de Poolse schoonheid Manuela Litwa. Traditiegetrouw kon iedereen ook dit jaar weer genieten van de lekkernijen en Poolse specialiteiten (welke door een aantal vrijwilligers bereid werden tijdens de BBQ) en deelnemen aan de loterij met zeer aantrekkelijke prijzen.
Redactie: M. Lobos, M. Łukoszek, J. Zielezny. Samenwerking: W. Malik, M. Żyłka Eindredactie en vertaling: M. Kruszyński Contact:
[email protected] Oplage: 3000
8
Laat ons nog even terugblikken naar het voetbaltoernooi zelf: Gedurende de verschillende zeer spannende wedstrijden kwam „Polonia Aalsmeer” (net als vorig jaar) als grote winnaar naar voren. Dit elftal won de finale van hun geduchte tegenstanders van „FC KAPOST”. De derde plaatst werd veroverd door de heren van het „P-TEAM” en „Orkan Rotterdam” mag zich het vierde beste team (net buiten het podium) noemen. Gefeliciteerd! De winnende teams ontvingen hun bekers en prijzen uit handen van de hoofdsponsor, de directeur van E&A uitzendbureau: dhr. Gilbert Deelen, de vertegenwoordiger van de Poolse Ambassade in Den Haag: dhr. Janusz Wołosz en mevrouw Beata Ostrowska van de supermarktketen „Belvedère”. Namens de organisatoren willen we alle spelers, supporters en deelnemers nogmaals bedanken voor hun komst en positieve bijdrage aan dit prachtige event en iedereen alvast van harte uitnodigen voor de volgende Summer Cup in 2015!
pracuś.nl Kwartalnik dla Was o Was
W tym numerze: • Od redakcji • Wydarzenia • Prawo • Rozmówki • Moje hobby • Czy wiecie, że... • Summer Cup 2014
agencja zatrudnienia
G R AT I S
Wydanie drugie Październik 2014
Idealna kombinacja między pracą i pobytem w Holandii
D
rodzy czytelnicy,
Oddajemy w Wasze ręce kolejny numer pracusia.nl! W niniejszym wydaniu poświęcamy, jak zawsze zresztą, sporo miejsca na ważne wydarzenia polonijne, aspekty prawne, oczywiście coś o nas samych, czyli opowieść czytelniczki o jej pasji – Zumbie, ale ponad wszystko postanowiliśmy wydać tą (można powiedzieć „specjalną”) edycję w geście Solidarności z narodem ukraińskim. Nie musimy Wam zapewne tłumaczyć, dlaczego: Krym, Donbas, zestrzelenie Malezyjskiego Boeinga 777 i bezsensowna śmierć setek niewinnych ludzi, w tym wielu Holendrów... Wszyscy widzimy, jak nie pierwszy już raz działania Rosji wpływają destrukcyjnie na życie gospodarcze i polityczne sąsiadów. Czy tym razem Rosja posunie się dalej? W obliczu pełzającej agresji ze strony (również nam bardzo dobrze znanego) wschodniego sąsiada Ukraina znalazła się w dramatycznej sytuacji, w dodatku nie mogąc liczyć na pomoc „Wielkich tego Świata”. Jako, że mija właśnie miesiąc WRZESIEŃ, wspominamy podobne wydarzenia sprzed 75 lat, tyle, że w tamtych czasach to my Polacy, staliśmy w obliczu dwóch potężnych agresorów i ich podstępnych działań...
Od redakcji Dlatego też zamieszczamy na wstępie apel polskich intelektualistów do obywateli i rządów Europy. Rok 2014 jest dla wielu Holendrów oraz polskiej społeczności mieszkającej w tym pięknym kraju rokiem szczególnym. To oczywiście ze względu na równą 70-tą rocznicę wyzwolenia szeregu holenderskich miejscowości przez polskich żołnierzy. Przypominamy również, że redakcja pracuś.nl stale szuka kreatywnych osób, chętnych do współpracy! Masz interesujące przemyślenia, spostrzeżenia dotyczące Polonii w Holandii, bądź życia i pracy na emigracji? Chcesz się podzielić wydarzeniami..., czyjąś historią lub sprawami, które Cię wzruszyły, oburzyły, bądź wywarły na Tobie wielkie wrażenie? A może chcesz się pochwalić ciekawym miejscem, bądź atrakcją turystyczną lub sztuką? Jeżeli lubisz pisać, masz ciekawe pomysły, chcesz się rozwijać i nawiązywać nowe kontakty – koniecznie zgłoś się do nas! Co oferujemy: – współpracę z redakcją Pracuś.nl oraz możliwość współpracy z naszymi partnerami; – możliwość współpracy z wieloma organizacjami polonijnymi w Holandii; – ugruntowanie i ukształtowanie swojej pozycji w społeczności polskiej na emigracji;
– nabycie doświadczenia dziennikarskiego, medialnego, marketingowego, które z pewnością będzie owocować w przyszłości; – nawiązanie ciekawych i przydatnych kontaktów; – satysfakcję z działania na obszarze kultury i rozwoju polskiego społeczeństwa w Holandii; – osoby, które wykażą największą inicjatywę twórczą otrzymają nagrody. Chcecie spróbować? Zainteresowanych prosimy o kontakt mailowy pod adresem
[email protected] W tytule wpiszcie :”Współpraca” Nie wymagamy doświadczenia! Pracuś jest czasopismem DLA WAS i O WAS! Dla nas liczy się Wasza kreatywność i pasja pisania! Zapraszamy do współpracy i życzymy miłej lektury!
Holenderski tłumacz wzgardził nagrodą od Putina
S
łynny tłumacz Hans Boland odmówił przyjęcia przyznanego mu Orderu Puszkina. Uczynił to w proteście przeciwko „zachowaniu i sposobie myślenia” prezydenta Władimira Putina. Order Puszkina to najwyższa nagroda rosyjska w dziedzinie kultury, przyznawana raz w roku, przez rząd Federacji Rosyjskiej. Boland (ur.1951) miał otrzymać tą prestiżową nagrodę za jego cenione przekłady wielu książek rosyjskich klasyków, w tym Puszkina, Dostojewskiego i Achmatowej oraz za osiągnięcia w dziedzinie rozwoju edukacji i kultury. Nagrodę miał wręczyć Bolandowi sam prezydent Putin podczas obchodów Dnia Jedności Narodowej (rosyjskiego święta ustanowionego w rocznicę upamiętniającą zdobycie w 1612 roku Kremla, opanowanego wcześniej przez Polaków ). W liście skierowanym do Fiodora Woronina (attaché ds. kultury w ambasadzie rosyjskiej w Hadze), Boland pisze, że czuje
się zaszczycony przyznaniem orderu, ale nie może go zaakceptować: „Jako tłumacz niemal wszystkich dzieł Puszkina, żyjąc w jego cieniu i będąc częścią jego duszy nie mogę być nieuczciwym oraz owijać pewnych spraw w bawełnę. Będąc gorliwym apostołem – lepszej nazwy nie mogę znaleźć – przesłania Anny Achmatowej, którą darzę bezgranicznym szacunkiem, muszę być szczerym oraz surowym jeśli prawda tego wymaga. Hołd i uznanie jakim mnie raczono obdarzyć przyjąłbym z największą wdzięcznością. Niestety na drodze ku temu stoi osoba Waszego prezydenta, którego zachowaniem i mentalnością gardzę i których to cech nienawidzę. Człowiek ten jest ogromnym zagrożeniem dla wolności i pokoju na naszej 1
planecie. [...] Jakikolwiek związek między nim a mną, pomiędzy jego nazwiskiem i nazwiskiem Puszkina, jest obrzydliwy i nieznośny.” W odpowiedzi na list Bolanda, attaché Woronin wyraził rozczarowanie oraz swoje ogromne zdumienie, napisał jednak, “że jest wdzięczny za szczerość i cudowne słowa dotyczące moich wielkich rodaków”...
Wydarzenia
Apel polskich intelektualistów: „N
ie będziemy umierać za Gdańsk!” - ta fraza stała się symbolem postawy przedstawicieli Europy Zachodniej wobec wybuchu wojny 75 lat temu. Francja i Wielka Brytania swoim przyzwalającym milczeniem trzykrotnie ośmieliły dyktatora Niemiec. Anschluss Austrii, zajęcie Sudetów, wreszcie zajęcie Czechosłowacji nie spowodowały żadnych poważnych konsekwencji dla Hitlera i Trzeciej Rzeszy. Nawet gdy 1 września 1939 r., po zawarciu paktu niemiecko-sowieckiego, padły pierwsze strzały m.in. w Gdańsku, zachodnie mocarstwa zdobyły się tylko na rozpoczęcie tzw. dziwnej wojny. Tym samym po raz czwarty ośmieliły Hitlera, łudząc się, że za cenę śmierci Gdańska uratują własną skórę. Po Warszawie kolejną okupowaną stolicą był Paryż, wkrótce potem bomby zaczęły spadać na Londyn. Dopiero wtedy świat zachodni zawołał: „Stop! Nigdy więcej wojny!”. Taka egoistyczna i krótkowzroczna polityka Europejczyków wobec agresora nie powinna się nigdy powtórzyć A jednak obecna sytuacja na Ukrainie przypomina tę z 1939 r.: agresywna Rosja zajęła Krym będący częścią terytorium mniejszego sąsiada - Ukrainy. Wojska i służby specjalne prezydenta Putina, często udając rosyjskojęzycznych obywateli Ukrainy, operują na wschodzie tego kraju, wspierając terroryzujące tamtejszą ludność bandy i otwarcie grożąc inwazją. Novum w stosunku do 1939 r. jest to, że w ostatnich latach agresorowi udało się wciągnąć w orbitę swoich interesów wielu europejskich polityków i biznesmenów, którzy naiwnie uwierzyli w jego „ludzką twarz”. Lobby, które wówczas powstało, zaczęło
wpływać na politykę wielu krajów. Politykę wschodnią prowadzono wówczas pod hasłem „Russia first”, a nawet „Russia only”. Teraz legła ona w gruzach. Europa pilnie potrzebuje nowej, realistycznej Ostpolitik. Dlatego apelujemy do naszych sąsiadów, współobywateli Europy i ich rządów: Wszyscy Europejczycy i każde państwo powinno wziąć udział w akcjach pomocy dla zagrożonej Ukrainy. Setki tysięcy uchodźców ze wschodnich regionów kraju i z Krymu potrzebują pomocy humanitarnej. Gospodarka jest wykrwawiona przez wieloletnie niekorzystne kontrakty gazowe z dotychczasowym monopolistą - rosyjskim Gazpromem - który kazał Ukrainie, jednemu z najuboższych nabywców, płacić najwyższą stawkę. Ukraińska gospodarka pilnie potrzebuje pomocy, nowych partnerów i inwestorów. Partnerstwa i wsparcia potrzebuje też wspaniała, żywa sfera kultury, mediów i inicjatyw obywatelskich. Unia Europejska przez wiele lat dawała Ukrainie do zrozumienia, że nie ma ona szans na członkostwo ani na wsparcie większe niż czysto symboliczne. Niewiele tu zmieniła polityka „partnerstwa wschodniego”, która w praktyce okazała się raczej środkiem zastępczym. Nagle jednak te problemy zyskały własną dynamikę dzięki niezłomnej postawie ukraińskich demokratów. Pierwszy raz w historii ludzie ginęli od kul ze sztandarem Europy w ręku. Jeśli Europa nie okaże z nimi solidarności, to znaczy, że idee rewolucji 1789 r. - wolność i braterstwo - nic dla niej już nie znaczą. Ukraina ma prawo bronić swego terytorium i swoich obywateli przed agresją z ze-
2
wnątrz, również z użyciem policji i wojska, także w regionach graniczących z Rosją. Tam, w regionie donieckim, podobnie jak w całym kraju od 1991 r. panował spokój, nie było ani jednego gwałtownego konfliktu, również związanego z prawami mniejszości. Władimir Putin, spuszczając ze smyczy psy wojny i testując nowy rodzaj agresji, zmienia Ukrainę w poligon, na kształt Hiszpanii z lat wojny domowej, gdzie faszystowskie jednostki przy wsparciu hitlerowskich Niemiec atakowały Republikę. Każdy, kto nie powie Putinowi „no pasaran”, wystawia na pośmiewisko Unię Europejską razem z jej wartościami i godzi się na burzenie ładu światowego. Nikt nie wie, kto będzie rządził Rosją za trzy lata. Nie wiemy, co się stanie z obecną elitą władzy prowadzącą awanturniczą politykę, sprzeczną z interesem własnego narodu. Wiemy jedno: ten, kto dziś prowadzi politykę „business as usual”, ryzykuje śmierć kolejnych tysięcy Ukraińców i Rosjan, kolejne setki tysięcy uchodźców oraz atak putinowskiego imperializmu na następne kraje. Wczoraj Gdańsk, dziś Donieck: nie możemy dopuścić do tego, żeby Europa przez wiele lat żyła z otwartą, krwawiącą raną! Gdańsk, 1 września 2014 r. Władysław Bartoszewski, Jacek Dehnel, Inga Iwasiów, Ignacy Karpowicz, Wojciech Kuczok, Dorota Masłowska, Zbigniew Mentzel, Tomasz Różycki, Janusz Rudnicki, Piotr Sommer, Andrzej Stasiuk, Ziemowit Szczerek, Olga Tokarczuk, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Magdalena Tulli, Agata Tuszyńska, Szczepan Twardoch, Andrzej Wajda, Kazimierz Wóycicki, Krystyna Zachwatowicz.
W hołdzie naszym bohaterom
W
tym roku mija 70 lat od bitew, które doprowadziły do wyzwolenia Holandii. W trakcie tych walk polscy żołnierze zapisali się chlubnie na kartach historii Holandii, Polski oraz całej Europy. Mowa oczywiście o Bitwie pod Arnhem oraz o wyzwoleniu Bredy. Tegoroczne uroczystości są dlatego obchodzone w sposób szczególny: Uroczystości 70. rocznicy operacji Market Garden W dniu 20 września Jego Królewska Mość król Willem-Alexander był obecny w Driel, na uroczystościach 70. rocznicy udziału polskiej 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej w Bitwie pod Arnhem. Towarzyszył mu Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski, który w tym symbolicznym oraz ważnym w naszej historii miejscu wygłosił stosowne przemówienie. W czasie Bitwy pod Arnhem we wrześniu 1944 w okolicach Driel zrzuconych zostało około 1500 polskich żołnierzy z 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, których głównym zadaniem było wspieranie brytyjskich oddziałów znajdujących się głównie w miej-
scowości Oosterbeek. Polskie jednostki miały znaczący wkład w zabezpieczenie wycofania się brytyjskich spadochroniarzy. Podczas wrześniowych dni 1944 zbudowane zostały więzi przyjaźni pomiędzy mieszkańcami Driel a polskimi spadochroniarzami. We wrześniu 1945 mieszkańcy Driel wzięli pod swoją opiekę groby wszystkich Polaków, którzy
tam zginęli. Od 1946 roku organizowane są w Driel obchody upamiętniające polski czyn bojowy. Corocznie obecna jest na nich grupa polskich kombatantów. W tegorocznych uroczystościach mieliśmy okazję powitać ostatnich żyjących polskich weteranów z Polski, Anglii, Ameryki, Kanady i Holandii.
Rozmówki polsko-holenderskie Dzisiaj prezentujemy szereg słów i zwrotów, które mogą się Wam przydać w trakcie robienia zakupów: Dzień Dobry. Szukam sklepu z...? Pamiątkami. Jedzeniem. Ubraniami. Książkami. Gdzie mogę kupić? Szukam supermarketu. Czy tu blisko jest supermarket? Gdzie mogę kupić owoce? Ile to kosztuje? Ile kosztuje kilogram jablek? Ile kosztuje jeden ananas? Poproszę dwa kilogramy pomarańczy. To wszystko, dziękuję! Ile płacę? To kosztuje... Naprawdę? To jest bardzo drogie! To jest za drogie. Obniżka cen. Mogę zapłacić? Poproszę paragon? Dziękuję, do widzenia.
Goede dag. Chude dach. Ik zoek een winkel met...? Yk zuk ejn wynkel met...? Souveniers. Suwenirs. Eten. Ejten. Kleding. Klejdynch. Boeken. Buken. Waar Kan ik kopen? War kan yk kołpen? Ik zoek een supermarkt. Yk zuk ejn sjupermarkt. Is hier een supermarkt dichtbij? Ys hir ejn sjupermarkt dychtbej? Waar Kan ik fruit kopen? War kan yk frajt kołpen? Hoeveel kost dat? Chufil kost dat? Hoeveel kost een kilo appels? Chufil kost ejn kiloł apels? Hoeveel kost een annanas? Chufil kost ejn ananas? Twee kilo sinasappels, alsjeblieft. Twej kiloł sinasapels, asjeblift. Dat is alles, bedankt! Dat ys ales, bedankt! Hoeveel betaal ik? Chufil betal yk? Dat kost... Dat kost... Echt? Echt? Dat is heel duur! Dat ys hijl djur! Dat is te duur. Dat ys te djur. Prijsverlaging. Prejsferlachynch. Kan ik betalen? Kan yk betalen? Mag ik de bon? Mach yk de bon? Dank u, tot ziens. Dank y tot zins. 3
Świętujmy wszyscy razem 70-lecie wyzwolenia Bredy przez Generała Maczka i jego żołnierzy!
Ś
więtujmy wszyscy razem 70-lecie wyzwolenia Bredy przez Generała Maczka i jego żołnierzy! 29 października 1944 roku holenderskie miasto Breda i jego okolice zostało wyzwolone przez żołnierzy 1. Dywizji Pancernej pod dowództwem generała Stanisława Maczka. Pamięć mieszkańców Bredy o bohaterstwie Polaków i decyzji generała Maczka, który uczynił wszystko by oszczędzić miasto i jego mieszkańców przed zniszczeniem jest wciąż żywa. Tak jak 70 lat temu, także teraz często usłyszeć można słowa: „Dziękujemy Wam Polacy”. Dlatego też zapraszamy Was wszystkich do wzięcia udziału w obchodach związanych z tą ważną rocznicą. Poniżej przedstawiamy program obchodów: Tegoroczne uroczystości rozpoczynają się w sobotę 25 października od odsłonięcia tablicy pamiątkowej ufundowanej w hołdzie dla żołnierzy 1. Polskiej Dywizji Pancernej przez Federację Organizacji Polskich Pancerniaków i Polską Parafię Breda we współpracy z Fundacją Serce Polski i władzami miasta Breda. Godzina: 14.00 Miejsce: Breda’s Museum Adres: Parade 12-Chassépark. Po odsłonięciu tablicy odbędzie się pochód wszystkich obecnych gości do Grote Kerk gdzie odbędzie się koncert „Za Waszą i Naszą wolność”. Prosimy o rezerwację biletów wstępu na: info@sercepolski. nl. Bilety będą przygotowane przy wejściu do Grote Kerk. O godzinie 19.30 zapraszamy na uroczysty wieczór przygotowany przez Stowarzyszenie Kulturalne POLONIA w Bredzie: Podczas uroczystości odbywających się w niedzielę 26 października oddamy hołd tym polskim żołnierzom, którzy poświęcili swe życie za wolność Holandii i zostali
. ROCZNICA 70 WYZWOLENIA BREDY zaproszenie impreza odbedzie sie w sali Vianden; Viandenlaan 3, Breda
(obok wolny parking)
WYZWOLICIELE BREDY, PAZDZIERNIK 1944
pochowani na honorowych cmentarzach w Bredzie. Program na ten dzień wygląda następująco: Godzina 9.15 Msza Święta, w intencji poległych polskich żołnierzy, w kościele Sint Laurentiuskerk przy Ginnekenweg 333. 4
Godzina 10.30 Apel Poległych na Polskim Cmentarzu Honorowym przy Vogelenzanglaan 13. Godzina 12.30 Ceremonia dla uczczenia pamięci poległych na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym przy Ettensebaan.
Prawo
Kierowcy, kierowcy...3 W
pierwszej edycji pracusia.nl pisaliśmy o posiadaniu oraz poruszaniu się po Holandii pojazdami z polskimi rejestracjami. W niniejszym wydaniu przyjrzymy się jak wygląda sprawa z używaniem polskiego prawa jazdy na terenie Królestwa Niderlandów. Jeżeli mieszkasz obecnie w Holandii, to jeszcze możesz przez pewien czas nadal używać swoje prawo jazdy. Okres zależy od kraju, w którym uzyskałeś prawo jazdy. Po zakończeniu „okresu przejściowego” należy wyrobić holenderskie prawo jazdy. Można tego dokonać w drodze wymiany starego prawa jazdy na nowe - holenderskie, lub przystępując do holenderskiego egzaminu. W niniejszym artykule omówimy zasady jakie obowiązują obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Prawa jazdy wydane w Polsce przed 19 stycznia 2013 roku: Jeżeli posiadasz prawo jazdy, które zostało wydane w Polsce przed 19 stycznia 2013 roku, to możesz takowe normalnie używać przez 10 lat od daty wydania. Jeżeli prawo jazdy jest starsze niż 9 lat, to możesz jeszcze
przez dwa lata jeździć używając tenże dokument (licząc od pierwszego dnia meldunku w holenderskiej gminie), warunkiem jest oczywiście ważne prawo jazdy. Przykłady: – Polskie prawo jazdy zostało wydane z datą 15-10-2012. W takim wypadku właściciel może poruszać się z tym prawem jazdy do 15-10-2022 (10 lat od daty wystawienia), o ile ważność prawa jazdy nie upływa wcześniej. Jednakże, jeśli ważność tego prawa jazdy wygasa w dniu 15-10-2022, to właściciel musi wymienić dokument przed upływem tej daty. – Polskie prawo jazdy zostało wydane w dniu 10-03-2010 i jego właściciel zameldował się w Holandii z datą 10-10-2019. Dokument jest starszy niż 9 lat. Zgodnie z datą wydania tego prawa jazdy, właściciel powinien używać go do dnia 10-03-2020. W tym jednak wypadku właściciel może używać prawo jazdy przez kolejne dwa lata (od daty meldunku), czyli aż do 10-10-2021. Prawo jazdy wydane w Polsce po 19 stycznia 2013 Jeśli posiadasz prawo jazdy wydane w Polsce po 19 stycznia 2013 to masz pra-
wo używać takiego dokumentu w Holandii przez 15 lat od daty jego wydania. Również tutaj warunkiem jest ważne prawo jazdy. Uwaga: Osoby przebywające na terenie Holandii tymczasowo (bez stałego meldunku) nie muszą wymieniać swojego prawa jazdy. Więcej na ten temat na stronie RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer – organizacja rządowa zajmująca się ruchem drogowym): http://www.rdw.nl/Particulier/Paginas/ Rijden-met-een-buitenlands-rijbewijs.aspx * Wszystkie wyżej wymienione zasady obowiązują również Holendrów przebywających w Polsce.
Moje hobby
N
a imię mam Monika. W Holandii mieszkam już prawie dziesięć lat, a od 2 lat uczęszczam na zajęcia Zumby do klubu sportowego Health Club el Futuro w Tilburgu. Niektórzy z Was zapewne
widzieli występy członków naszego klubu, które można było m.in. podziwiać podczas największej imprezy polonijnej w Holandii pod nazwa The Summer Cup. W trakcie ostatniej imprezy pod tą nazwą poszczególne kandydatki w wyborach Miss Summer Cup 2014 zupełnie spontanicznie dołączyły do naszego grona i wspólnie wykonałyśmy pięć tanecznych utworów. Było naprawdę super…
5
Przygodę z Zumbą zawdzięczam mojej znajomej Pani Helenie, która już od pięciu lat uczęszcza na zajęcia Zumby. Gdy pierwszy raz przyszłam na trening byłam zaskoczona i pełna podziwu, że te zajęcia, które są połączeniem tańca i aerobiku przyciągają aż tak wielu ludzi! Poznałam tam wspaniałych i cudownych ludzi. Tajemnicą Zumby jest to, że pozwala uwolnić energię, rozładować stres
i napięcie, a zarazem poprawić kondycję i… schudnąć:) Atmosfera towarzysząca na zajęciach jest niesamowita. Wspaniali instruktorzy, dzięki którym człowiek czuje się rozluźniony i zadowolony z każdego wykonywanego ruchu- to coś niesamowitego. Zumba to taniec zainspirowany połączeniem elementów tańców latynoamerykańskich oraz elementów fitness. Został opraco-
wany przez tancerza i choreografa Alberto „Beto” Pereza w Kolumbii w latach 90. Choreografia Zumby łączy hip-hop, soca, samba, salsa, merengue, mambo, sztuki walki, oraz elementy Bollywood i tańca brzucha. Wykorzystywane są także elementy treningu siłowego. Zumba oznacza szybki ruch i przyjemność. Opiera się głównie na aerobiku, który został wzbogacony gorącymi latynoame-
rykańskimi rytmami. Energię, która jej towarzyszy, z łatwością odnajdziemy we wszystkich wykonywanych ćwiczeniach. Nikogo nie powinno dziwić więc, że Zumba stała się jedną z najmodniejszych form spędzania wolnego czasu. Polecam każdemu i w każdym wieku, Zumba to wspaniały taniec, i szczerze mogę powiedzieć że uzależnia…
Czy wiecie, że...
...m
ożemy po raz kolejny poszczycić odważną postawą jednego z naszych rodaków w Holandii? Mowa o Panu Leszku Burakowskim z Beek en Donk (niedaleko Helmond, prowincja Brabancja Północna), który podczas porannej jazdy rowerem do pracy zauważył starszego mężczyznę tonącego w pobliskim akwenie wodnym Wilhelminakanaal (Zuid-Willemsvaart). Polak zeskoczył z roweru, zrzucił z siebie część ubrania i wskoczył do wody. Dopłynął do tonącego mężczyzny, opanował sytuację i z pomocą siostry wyciągnął go z wody. Mężczyzna przeżył, a pan Leszek w podziękowaniu za bohaterski czyn został obdarowany przez miejscową policję bukietem kwiatów.
Kolejny przykład postawy godnej naśladowania. Brawo Panie Leszku, jest Pan naszym bohaterem! ...12-letnia Karolina Jagiełło pokonała Holendrów w ich własnym języku?
6
Karolina, która od zaledwie czterech lat mieszka w Holandii (w Hadze) wygrała 1 lipca tzw. Wielkie Dyktando dla dzieci. Dziewczynka zrobiła tylko trzy błędy, pokonując tym samym 30 innych finalistów.
Rozdanie dyplomów w Tilburgu
Teraz może pochwalić się tytułem „największego znawcy ortografii w Hadze”. „Jestem bardzo zaskoczona i szczęśliwa” - stwierdzila dumna 12-latka. „Ortografia i język nie stanowią dla mnie problemu. Trzeba się tylko skoncentrować i zastanowić się” - dodaje Karolina. To już XVII edycja dyktanda dla dzieci w Hadze. Tym razem tekst dotyczył słynnego holenderskiego malarza Vincenta van Gogha. Tekst dyktanda czytał poeta i pisarz Bart Chabot.
Dodajmy, ze Karolina mówi również biegle w swoim ojczystym języku, czyli po Polsku. „Czuję, że poprzez to dyktando reprezentuję Polskę” - powiedziała zwyciężczyni. Ca ł kow icie się z Tobą zgadzamy Karolino i dołączamy do gratulacji! Ale czy wiecie, że... coraz więcej polskich emigrantów osiąga kolejne sukcesy, dzięki znajomości języka niderlandzkiego? Fakt ten udowodniała niedawno spora grupa polskich pracowników zatrudnionych przez naszego głównego sponsora – E&A. Po całorocznym kursie nastąpiło uroczyste rozdanie dyplomów najzdolniejszym uczestnikom szkolenia zawodowego asystent logistyki połączonego z kursem języka holenderskiego. Pomimo tego, że szkolenie odbywało się wyłącznie w języku holenderskim oraz dodatkowo należało pogodzić naukę z codzienną pracą, ponad 80% kursantów zakończyło szkolenie z sukcesem! „Z początku nie
było łatwo, musieliśmy się nie tylko przyzwyczaić do holenderskiego trybu nauczania, a dodatkowo do faktu, że wszystkiego musieliśmy się uczyć od podstaw w języku niderlandzkim. Dotyczyło to zarówno podręczników, zadań domowych, jak i w końcu samych egzaminów. „Wspomina jeden z kursantów. „Pomimo tego, że praktycznie wszyscy z nas posiadają, nierzadko wyższe polskie wykształcenie, przestawienie się na inny tryb nauczania było wielkim, ale również inspirującym wyzwaniem. Jednak sukces, który w końcu osiągnęliśmy zawdzięczamy w głównej mierze dzięki wytrwałości i samozaparciu. Oczywiście nic nie odbyłoby się bez udziału naszych wspaniałych nauczycieli, którzy w pełnym zaangażowaniu przekazywali nam wiedzę, a w szczególności znakomitej w swoim fachu Pani Nettie Verhagen. Właśnie dzięki niej poznaliśmy tajniki i osobliwosci języka niderlandzkiego. Jeszcze raz serdecznie dziękujemy!” Co tu dodać? Chyba tylko tyle: Gratulacje Panie i Panowie! Jesteśmy oczywiście dumni z Waszego samozaparcia i odniesionego sukcesu i dlatego też prezentujemy dwa zdjęcia przedstawiające (część) dyplomowanych uczestników szkolenia:
Najzdolniejsi uczniowie ze Zwolle
Karolina Jagiełło
Ozimek, ul. Częstochowska 15 Opole, ul. Kołłątaja 3/1 Racibórz, ul. Batorego 5/111 Strzelce Op. Pl. Żeromskiego 6
Olesno, ul. Małe Przedmieście 36 Gliwice, ul. Boh. Getta War. 9 /208 A Krapkowice, ul. Opolska 9/2 Kędz.-Koźle, Al. Jana Pawła II 58
jesteśmy z Wami od 2001 roku, doświadczenie sprawia,
że ROZLICZAMY SKUTECZNIE 46-040 Ozimek ul. Częstochowska 15
77 4436191
607 842524
7
[email protected]
www.azdoradztwo.pl
Summer Cup 2014
1
3 lipca spotkaliśmy się już po raz piąty na dorocznym letnim turnieju piłkarskim: „E&A” Summer Cup! Impreza, którą organizowaliśmy po raz pierwszy w 2010 roku, (na boiskach firmy E&A uitzendbureau, w Nistelrode) rozrosła się obecnie do największej imprezy polonijnej w Europie! Obecnie gramy już oficjalnie na boiskach, które udostępnia nam Gmina Tilburg (gmina, w której zamieszkuje obecnie około 10.000 polskich emigrantów - jedno z największych skupisk Polaków w Holandii). W obecnym, 2014 roku otrzymaliśmy wsparcie ze strony Ambasady Polskiej w Hadze, jak i najważniejszych polonijnych mediów oraz od wielu strategicznych sponsorów oraz partnerów. W samych rozgrywkach wystąpiły najlepsze polskie (oraz mieszane-multiculti) drużyny piłkarskie z Holandii, Belgii i Niemiec: w sumie aż 42 zespoły! Nikogo więc nie dziwi rekordowa publiczność: ponad 1000 osób z wszystkich zakątków Europy! Co jest (bez przechwałek ) absolutnym rekordem w historii całej polskiej emigracji na „zachodzie”!
Ten wielki sukces odnieśliśmy nie tylko przy finansowym wsparciu wielu sponsorów oraz partnerów, ale przede wszystkim dzięki samozaparciu, inicjatywie i talentowi organizatorskiemu trzech wybitnych osób: – Marcina Sieronia (założyciela pierwszej polskiej drużyny piłkarskiej w Holandii oraz głównego organizatora rozgrywek). – Moniki Żyłce („selfmade manager” imprezy i duszą Polonii w Tilburgu). – Marcina Kruszyńskiego (pomysłodawcy, inicjatora oraz „protektora” całego przedsięwzięcia). Letnie igrzyska polonijne 2014 to nie tylko piłka nożna i kibice tej formy sportu. Organizatorzy pomyśleli też o innych atrakcjach: zorganizowano liczne konkursy dla dzieci, bawiono się przy oprawie muzycznej, którą prowadził polski zespól muzyczny w Holandii: „Jędruś”. Niewątpliwie dodatkową atrakcją dla kibiców był turniej Fifa Cup rozgrywany na konsolach PS3, oraz wybory Miss Summer Cup 2014, którą została Pani Manuela Litwa. Dodatkowo przygotowano tradycyjnie grilla z typowo polskimi specjałami.
Redakcja: M. Łukoszek, J. Zielezny. Redakcja: Współpraca: M. Lobos, M. Łukoszek, J. Zielezny. I. Derkacz, M. Lobos, J. Tuszyńska. Współpraca: Redakcja końcowa W. Malik, M. Żyłka i tłumaczenie: M. Kruszyński Redakcja końcowa i tłumaczenie: Kontakt:
[email protected] M. Kruszyński Nakład: Kontakt:1000
[email protected] Nakład: 3000 Copyright © 2013 E&A Uitzendbureau All rights reserved.
8
Nie zabrakło również występów Zumby oraz loteriady, z bardzo atrakcyjnymi nagrodami. Powróćmy jednak do sedna rozgrywek piłkarskich: Tytuł mistrzowski sprzed roku obroniła drużyna Polonii Aalsmeer pokonując w finale drużynę KAPOST. III miejsce przypadło P-TEAM, a IV miejsce tuż za podium drużyna Orkan Rotterdam. Gratulujemy! Wręczenia nagród zwycięzcom dokonał główny sponsor imprezy, dyrektor firmy E&A: Pan Gilbert Deelen, przedstawiciel Ambasady RP w Holandii: Pan Janusz Wołosz oraz Pani Beata Ostrowska, reprezentująca sieć polskich sklepów w Holandii, o dobrze nam znanej nazwie „Belweder”. Wszystkim graczom, kibicom i uczestnikom tej wspanialej imprezy dziękujemy za przybycie i zapraszamy na kolejny turniej, już w 2015 roku!
