Poli longziekten
Bezoek aan de OSAS-poli
1
U bent doorverwezen naar de OSAS-poli om te kijken of er bij u sprake is van OSAS. OSAS is de afkorting voor Obstructief Slaap Apneu Syndroom. In deze folder kunt u lezen wat OSAS is en wat de voorbereiding is op uw bezoek aan de polikliniek. Wilt u bijgevoegde vragenlijst invullen, bij voorkeur met uw eventuele partner en meenemen bij uw eerste bezoek? Wat is OSAS? OSAS wordt gekenmerkt door het afsluiten van de keelholte tijdens de slaap, waarbij de ademhaling onderbroken wordt. Een ademstop wordt apneu genoemd. De apneu zorgt voor zuurstofdaling en bijna-ontwaken van de patiënt. OSAS patiënten ervaren niet dat ze frequent bijnaontwaken. Ze vallen weer in slaap, en de apneus herhalen zich weer. Zulke episodes kunnen zich honderden keren per nacht herhalen. Het is duidelijk dat apneus de slaapkwaliteit drastisch vermindert. Er is onvoldoende diepe slaap en het lichaam heeft hierdoor niet de kans zich in de nacht te herstellen van de activiteiten van overdag. Dit geeft aanleiding tot overmatige slaperigheid overdag en verminderd functioneren. Deze klachten treden vaak sluipend op en kunnen geleidelijk verergeren.
Normaal
Obstructie
De meeste mensen met slaapapneu zijn ook stevige snurkers. Snurken is het geluid dat ontstaat wanneer ingeademde lucht een trilling veroorzaakt van het slijmvlies en/of de wanden in de bovenste luchtwegen.
2
Kenmerkend voor OSAS De volgende klachten kunnen wijzen op het bestaan van OSAS: 's nachts: • luid en/of onregelmatig snurken • onrustig slapen (vaak wakker/veel bewegen) • wakker schrikken met het gevoel te stikken; • nachtzweten • verminderde zin in seks en/of impotentie • ademstops overdag: • vermoeidheid (reeds bij opstaan) • slaperigheid • ochtendhoofdpijn en/of droge mond • hartkloppingen • concentratieverlies • vergeetachtigheid • stemmingswisselingen • moeite met wakker blijven in de auto Omdat de klachten niet direct in één richting wijzen, duurt het soms lang voordat vastgesteld wordt dat er sprake is van OSAS. Behandeling van uw slaapapneu kan leiden tot een vermindering van uw klachten. Het type behandeling is afhankelijk van de aard van de slaapapneu en de mate waarin obstructies tijdens de nacht voorkomen. Een behandeling start daarom altijd met onderzoek.
3
Het OSAS spreekuur. Om te beoordelen of er sprake is van OSAS en wat de oorzaak is, worden verschillende onderzoeken gedaan. Tijdens uw eerste bezoek aan de polikliniek komt u bij de verpleegkundig specialist. De verpleegkundig specialist is een verpleegkundige die een masteropleiding tot nurse practitioner heeft gevolgd en in staat is om specifieke taken van de arts over te nemen. Zij zal met u uw ziektegeschiedenis en klachten bespreken. Ook vindt er een kort lichamelijk onderzoek plaats. Houdt u er rekening mee dat dit bezoek maximaal 45 minuten in beslag neemt. Aan de hand van dit eerste gesprek zal besproken worden welke vervolgstappen ondernomen zullen worden. • Afhankelijk van uw klachten wordt er meestal een slaaponderzoek (polygrafie) afgesproken. Het slaaponderzoek kan thuis worden uitgevoerd en duurt één nacht. Zie folder ‘Polygrafie/slaapregistratie’. • Als het nodig is wordt aanvullend onderzoek aangevraagd, zoals bloedonderzoek, longfunctietest of een hartfilmpje. • De verpleegkundig specialist zal u daarnaast doorverwijzen voor een afspraak bij de volgende specialisten: ∗ Longarts De longarts beoordeelt uw slaapregistratie (en evtentueel aanvullende onderzoeken) en zal deze met u bespreken. Hij zal beoordelen of er sprake is van slaapapneu/OSAS. ∗ KNO arts De KNO arts zal de doorgankelijkheid van de neus en keel beoordelen. Hij doet dit mede met behulp van een microlaryngoscopie waarbij hij met een slangetje met camera de neus van binnen zal inspecteren. Om dit goed uit te kunnen voeren wordt de keel van tevoren verdoofd met een verdovingsspray. Na enkele minuten wachten in de wachtkamer kan het onderzoek plaatsvinden. Eventueel wordt een snurkscopie verricht naar aanleiding van voorgaand onderzoek. Dit gebeurt op een ander moment op de operatiekamer onder algehele narcose.
4
∗ Neuroloog De neuroloog kan u eventueel helpen als er een andere reden voor uw klachten is bijvoorbeeld op neurologisch gebied. Bijvoorbeeld door het uitvoeren van een Polysomnografie (uitgebreid slaaponderzoek) met of zonder slaapobservatie. Dit slaaponderzoek gebeurt in het ziekenhuis. Multidisciplinair Overleg Na alle onderzoek en uw bezoeken aan de verschillende specialisten, wordt u besproken in het Multidisciplinair Overleg (MDO), waaraan de kno-arts, longarts en verpleegkundig specialist deelnemen. Hierin bepalen zij welke behandeling voor u het meest geschikt is. Naar aanleiding van dit MDO neemt de arts of verpleegkundig specialist contact met u op.
5
Behandelopties OSAS OSAS is meestal goed te behandelen. Dat wil zeggen dat je er met een goede behandeling probleemloos mee kunt leven. Het doel van de behandeling is een einde te maken aan de nachtelijke ademstilstanden en daarmee een gezond slaappatroon terug te krijgen. Als er sprake is van OSAS dan zijn er de volgende mogelijkheden voor behandeling: • CPAP (neusmasker met positieve luchtdruk die de bovenste luchtwegen open houdt tijdens de slaap).
• MRA (anti-snurkbeugel die de onderkaak naar voren haalt waardoor meer ruimte achter in de keel ontstaat).
• KNO operatie (ingreep aan keelamandelen, huig, neusdoorgankelijkheid).
• Positie/houding therapie (voorkomt rugligging waardoor mogelijk minder snurken en ademstops).
6
Wat kunt u zelf doen om het snurken of de OSAS te verminderen? • Afvallen. Overgewicht geeft namelijk vetophoping in de hals en weke delen in de keel waardoor makkelijker ademstops en snurken ontstaat. Bovendien is er door vetophoping in de buik door een verminderde functie van het middenrif, met als gevolg ademhalingsproblemen.
• Stoppen met roken (roken geeft o.a. verdikking/irritatie van de slijmvliezen in de neus en keel).
• Verminderen alcoholgebruik voor de nacht (alcohol verslapt de spieren in de keel waardoor snurken en ademstops kunnen ontstaan).
• Gebruik van slaapmedicatie: bespreek met uw specialist als u gebruik maakt van slaapmedicatie. Slaapmedicatie kan een nadelig effect hebben op slaapapneu.
7
Meer informatie Kijk eventueel ook voor meer informatie op www.apneuvereniging.nl Tot slot Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, kunt u dinsdag t/m vrijdag tussen 12.00 en 12.30 uur telefonisch contact opnemen met Tessa Ammeraal, verpleegkundig specialist longziekten, via telefoonnummer 0591 - 69 14 68. Ook kunt u contact opnemen met het secretariaat poli longziekten, telefoonnummer 0591 - 69 14 61.
Poli longziekten
Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002 7800 RA Emmen Tel. 0591 69 19 11 8
MA 1391 10-13-v1 - H
Scheper Ziekenhuis
