POEZEWOEZEWOEF (3+) Lesmap 1e - 2e kleuterklas
Theater Tieret in coproductie met CC Sint-Niklaas Lesmap 1e-2e kleuterklas Van en met: Muziek: Decor: Attributen: Techniek: Met dank aan:
Patrick Maillard, Joost Van den Branden Geert Noppe (Yevgueni) Pat Riské Lynn Bruggeman Bart Picavet, Niels Moens Bart Van Nuffelen (coaching) Saar Fivez (lesmap) Ann Goossenaerts (CC Sint-Niklaas, coproducent)
Bulk en Blits. Mossel noch vis, poes noch woef. De ene groot, té groot om ergens in te passen … De andere klein, te klein om ergens bij te raken. De ene houdt van zachte dromerige muziek, uitslapen, tegen bomen aanschurken en pootjes likken; de andere leeft zich graag uit op bonkende beats, houdt van plastic nopjes laten ploffen en wil alles snel, snel en liefst ook nu! Tot Blits, de kleine, de hele wereld van Bulk dooreenschudt en beiden verder moeten …
POEZEWOEZEWOEF wordt een woordarme, beeldrijke voorstelling. Voor al het klein kleutergeweld (en hun ouders!) dat gillend wegloopt van al wat vreemd of nieuw is. Hou u vast aan bretellen en jaretellen voor een explosieve theatercocktail die ons jonge publiekje uit de pampers blaast en ook de ouderen weer spontaan doet kwijlen!
Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
Beste leerkracht, In deze lesmap vindt u heel wat materiaal rond Theater Tieret en de voorstelling ‘Poezewoezewoef’. Goed om weten vooraf … *Op zich is het niet nodig om deze voorstelling op voorhand te bespreken in klasverband. We houden ervan ons publiek (aangenaam) te verrassen. Wel is het wenselijk en zinvol met jongere kinderen de thematiek en het vormconcept even toe te lichten. Ook het inleidend tekstje (zie p. 2) mag/kan gerust meegegeven worden op voorhand. *Net zoals u, in de klas, hebben wij graag een publiek dat ‘open’ staat voor iets nieuws, met het respect om naar iemand te luisteren. Dit is niet steeds evident in tijden waarin kinderen opgroeien temidden TV- en theatershows waarin ze net “eens heel luid moeten mee roepen”. Toch zijn we ervan overtuigd dat kinderen nog steeds een uurlang zwijgend kunnen genieten van een voorstelling; met een beetje hulp van u lukt het ons vast hen vanaf de eerste minuut te boeien. *Theater Tieret brengt figurentheater in een mix van live-acteurs en poppen (bespeeld door poppenspelers die vaak volledig in het zwart gekleed zijn); voor vele leerlingen is dit misschien een nieuw gegeven. Hen er even op voorhand over vertellen, maakt het ongetwijfeld makkelijker … *Voor vele kinderen zal het de eerste keer zijn dat ze naar theater gaan. Het is belangrijk dat ze weten wat hen juist te wachten staat. Daarom lijkt het ons interessant om hen eerst en vooral speels in te leiden in de wereld van het theater. Hou bijvoorbeeld een klasgesprek. Wie is er al eens naar toneel gaan kijken? Weten ze nog wat ze toen allemaal gedaan hebben? Hoe denken de kinderen dat het zal verlopen? Laat de kinderen vertellen over hun ervaringen/verwachtingen. Geef dan een algemene uitleg over hoe zo’n toneelbezoek in mekaar zit, met andere woorden wat de theatercodes zijn. Je kan hiervoor bijvoorbeeld met tekeningen werken. We zetten hieronder de relevante verschillende stappen op een rij: -Eerst geven we allemaal onze jas af. -We gaan ook nog even naar het toilet, zodat we zeker niet tijdens de voorstelling moeten. -Als het licht uitgaat, zal de voorstelling beginnen. -Er zal muziek zijn, naast vele kleine geluidjes. Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
-Tijdens de voorstelling eten en drinken we niet. Ook is het niet de bedoeling luidop mee te roepen, te applaudisseren (dat sparen we op voor het einde)… tijdens de voorstelling. Uiteraard hopen we wel dat de kinderen volop meeleven. *Theater Tieret brengt poëtisch theater, met vaak ‘gelaagde’ thematiek, d.w.z. dat jongere leerlingen misschien niet alle onderliggende thema’s vatten, maar door de context zijn ze ongetwijfeld toch in staat het verhaal steeds volledig te volgen. Jonge kinderen halen, zo ondervonden we, immers vaak veel meer uit het visuele aspect van een voorstelling dan volwassenen. Zie ook 4.2 (verwerkingsopdrachten). Hopelijk beleven jullie, samen met de leerlingen, veel plezier aan de voorstelling én de verschillende activiteiten en laten ze jullie nog lang van ‘Poezewoezewoef’ nagenieten. Heb je verder nog vragen, suggesties of wil je meer over Theater Tieret te weten komen, dan kan je steeds terecht op: www.tieret.be of op
[email protected] We zouden het erg leuk vinden om nadien, wanneer jullie de voorstelling met de leerlingen verwerkt hebben, enkele reacties te horen. Stuur ze ons gerust per mail door! Alvast heel erg bedankt!! Geniet ervan …!!
Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
TIERET - WASDA Theater Tieret werd in 2002 opgericht, maar groeide in die korte tijd uit tot één van de revelaties in het Vlaamse figurentheaterlandschap. De voorbije jaren slaagden we erin met producties zoals ‘Sprook’, ‘Land in zich’, ‘Eefje Donkerblauw’ en ‘Hybris’ meer dan 500 x door de Vlaamse cultuurcentra geprogrammeerd te worden. Ook in de Nederlandse theaterhuizen krijgen we stilaan voet aan de grond. De website van het gerenommeerde Antwerpse Theater Froe Froe omschrijft Tieret als een gezelschap “met een grooooote toekomst!”. Theater Tieret staat voor vormelijk én inhoudelijk suggestief, krachtig theater met een humoristische, speelse toets. Toch kiezen we vaak voor niet zo voor de hand liggende onderwerpen of conceptuele keuzes die we aantrekkelijk en toegankelijk trachten te vertalen naar ons doelpubliek. Hierbij willen we een zo breed mogelijk publiek proberen boeien en prikkelen, zonder ons te bedienen van algemeenheden of open deuren. We hoeden ons voor populistische, voorgekauwde toegevingen, waarbij kinderen/jongeren als doelpubliek al te vaak worden onderschat, gepamperd en betutteld. Kortom: we kiezen voor theater dat moet beklijven, soms mag jeuken en vooral even mag blijven nazinderen. Tieret heeft van bij de oprichting resoluut gekozen voor figurentheater in een mengvorm van acteurs, poppen/figuren/objecten en vaak live muziek. Deze mengvorm levert een boeiend spanningsveld op, waarbij de verschillende actoren elk door hun eigenheid een meerwaarde geven aan het conceptueel eindpunt. Tieret experimenteert vooral graag met de eigenheid van poppen; we tasten nog voortdurend de grenzen af van wat al dan niet kan ontstaan aan chemie tussen mens en stof of latex, tussen acteur en pop. Nog steeds verbazen we onszelf én ons publiek over de kracht van een figuur, de kracht van de ‘ver-beelding’. Wat je ziet als je de ogen sluit, bestaat echt ... een ogenblik lang.
Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
POEZEWOEZEWOEF – enkele mogelijk invalshoeken en verwerkingsmogelijkheden nadien 1. Werken met het verhaal Je kan na de voorstelling samen met de kinderen het verhaal proberen te reconstrueren. Wie waren de verschillende personages? Wat gebeurde er allemaal? Ga in een kring zitten en praat over de voorstelling. Heeft er thuis ook iemand een hondje? Speelt die ook zo graag als Woef? Wie heeft er allemaal een pop thuis? Is die heel anders dan de poppen die we in de voorstelling gezien hebben? Wat is er zo verschillend aan? Wat vonden ze van die sprekende poppen? Bestaan ze echt? Hebben de kinderen ook een ‘verhaal achter het verhaal’ kunnen ontdekken (zie ook 4.2)? Wie van de hoofdpersonages begrepen ze het best? Is dat in hun dagdagelijkse wereld ook zo, dat sommige kinderen een andere taal spreken, er een beetje anders uitzien …? 2. De hoofdpersonages Æ We gaven de 2 hoofdfiguren een naam mee, ook al wordt die nooit uitgesproken: Bulk is de grote, jammerende loebas, Blits is de kleine spring-in‘t-veld. Laat de kinderen de verschillen tussen Bulk en Blits benoemen. Bulk is rustig en Blits heel actief, hoe merkten de kinderen het op? Waren er nog verschillen? Hadden ze een voorkeur voor iemand en waarom juist? Æ Wat is er belangrijk aan Woef? Brengt hij Bulk en Blits dichter bij elkaar? Æ De voorstelling heet Poezewoezewoef, waar komt dit vandaan? Bulk is iemand die samen met Woef in een huisje woont en het liefst rustig aan doet. Hij begint snel te jammeren en neemt dan pilletjes, zodat hij goed kan slapen. Hij is een beetje een eenzaat. Er gebeurt weinig in zijn leven, maar hij leeft graag in een veilige, bekende omgeving. Woef is een actief beestje dat heel graag spelletjes speelt. Hij moet echter rustig zijn van zijn baasje, Bulk. Wanneer hij Blits leert kennen, heeft hij eindelijk een echt speelkameraadje gevonden. Het klikt goed tussen hen en ze spelen samen heel veel spelletjes. Blits is een vrolijk wezentje, op zoek naar een nieuwe thuis. Hij komt terecht in het huisje van Bulk en vindt het daar meteen heel prettig. Het klikt echter eerst niet tussen die twee, ze zijn immers erg verschillend. Blits houdt van luide ritmische muziek, terwijl Bulk liever rustige muziek hoort. Ook wanneer ze samen eten of tv-kijken, blijkt hoe verschillend ze zijn. Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
3. Decor en muziek Laat de kinderen het huisje van Bulk beschrijven. Wat viel hen op? Wat vonden ze mooi, wat niet? Zouden ze zelf graag in zo’n huisje wonen? Lijkt het een beetje op het huis waar zij wonen? De muziek is een belangrijk deel van de voorstelling. Bulk luistert naar heel andere muziek dan Blits. Weten de kinderen waarom dat zo is? Zijn Bulk en Blits dan zo anders? Laat hen bewegen op verschillende soorten muziek. Bij het ene zullen ze rustiger bewegen dan bij het andere. Je kan hiervoor met verschillende soorten muziek werken: popmuziek, klassieke muziek, wereldmuziek … 4. Verwerkingsopdrachten 4.1. Poppenspel Poppenspel biedt uiteraard heel wat mogelijkheden tot nawerking. Peil even naar de ervaringen van de leerlingen met poppen; hadden ze reeds vroeger poppenspel in deze vorm gezien? Er bestaat heel wat materiaal om zelf poppen te maken, waarom ‘ns niet proberen met een washandje of kous? 4.2. Wereldreis – vreemde culturen: Wie de voorstelling POEZEWOEZEWOEF aandachtig bekijkt en beleeft, merkt ongetwijfeld de onderliggende thematiek van vreemde culturen en migratie (denk aan Blits zijn manier van praten, zijn muziek, het einde …). Maak met de kinderen een wereldreis en bezoek de verschillende continenten. Je kan werken met een grote wereldkaart. Kleed de hoeken van je klas bijvoorbeeld in als de verschillende werelddelen. Werk met foto’s van hoe de kinderen er daar uitzien, wat ze eten. Leer de kinderen in Afrika b.v. met een schaal op het hoofd lopen, toon hen dat ze er vaak in heel andere huizen wonen, dat het er vaak heel warm is. Leer ze in Azië met stokjes eten. In Antarctica wonen maar heel weinig mensen, omdat het daar zo koud is. Overal ligt er sneeuw. Je kan hierbij ook fragmentjes laten horen van hoe de mensen daar spreken, zo horen ze hoe verschillend talen kunnen zijn. Misschien zijn er wel kinderen in de klas die thuis een andere taal spreken; kunnen zij de anderen enkele woordjes leren? O nodig hun mama of papa uit als het mogelijk is, om iets te vertellen over hun taal. 4.3. Spiegel Laat de kinderen per twee tegenover mekaar zitten. Laat ze benoemen welk kleur haar, ogen ze hebben. Hebben ze een grote of kleine neus … Zo kunnen ze elkaars lichaamskenmerken vergelijken en benoemen. Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
Ga dan over op het spiegelbeeld-spel. 1 kind neemt de leiding en de ander doet de beweging na in spiegelbeeld. Zo staat er precies een spiegel tussen hen. 4.4. Hond knutselen Knip uit groot papier de vorm van een hond. Laat de kinderen deze vorm beschilderen met verf. Gebruik verschillende kleuren. Hang ze daarna op in de klas, geen enkele hond zal er hetzelfde uitzien. 4.5. Talen/gebarenspel Leg uit dat er naast Nederlands nog vele andere talen bestaan. Waarschijnlijk hebben de kinderen het vaak al (onbewust) gehoord. Vele talen worden ook door een grotere bevolkingsgroep gesproken dan het Nederlands. Zo zijn Engels, Spaans en Chinees de meest gesproken talen. Laat fragmenten van die talen horen of neem één woord zoals ‘Hallo’ en vertaal het naar andere talen. (Engels: hello / Spaans: Hola / Chinees: Ni Hao / Turks: Merhaba …) Koppel hier een spelletje aan. De kinderen moeten zich voorstellen dat ze net als Blits in een ander land zijn, waarvan ze de taal niet kennen. Hoe zouden ze door middel van gebaren e.d. onderdak, eten … vinden? 4.6. Interessante boeken Kinderen kunnen heel erg genieten wanneer iemand hen een boek voorleest. Er bestaan heel veel boeken rond interculturaliteit. Ga met de kinderen in een kring zitten en lees hen het verhaal voor. Bespreek het nadien samen met hen en trek vergelijkingen met de voorstelling. Hieronder geven we een paar interessante titels. -En ik, en ik, en ik. Allemaal kinderen. Emma Damon. Sjaloom 1995. Een boek met illustraties, over hoe verschillend kinderen eruitzien. Sommigen zijn groot, anderen klein. De een heeft veel haar, de ander weinig … In dit boek worden de verschillen getoond, maar niet beoordeeld. Het is een vrolijk boek dat aanleiding geeft tot gesprekken over verschillen en overeenkomsten in de klas zelf. -Het verhaal van Güler. Fakir Baykurt. Averoès 1994. Güler is een Turks meisje dat met haar papa en mama naar Turkije gaat om haar grootouders te bezoeken. Het boek geeft een duidelijk beeld dat zo’n vakantie vaak een familiebezoek is. Het kan een aanzet zijn om vanuit de klas te vertellen. Misschien zijn er ook wel kinderen die zo’n reizen maken? Je kan ze dan vanuit hun eigen situatie laten vertellen.
Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
-Kikker en de vreemdeling. Max Velthuijs. Leopold 1993 Er komt een rat in het bos wonen, maar niet iedereen is daar gelukkig mee want ratten zijn gemeen en lui. Het boekje verhaalt over de komst van een vreemdeling en de reactie van de andere bewoners hierop. Je kan na het lezen van het verhaal de vergelijking maken met Bulk en Blits. Laat de kinderen zelf nadenken over de gelijkenissen tussen hen. -Vijftig wereldboeken voor peuters en kleuters. Hannie Humme. Bulaaq Uitgeverij 2000. Hierin vind je vijftig interculturele prenten – en voorleesboeken. Telkens staan er ook tips en concrete spelsuggesties bij.
Theater Tieret: Lesmap ‘Poezewoezewoef’
