Piraten. Voorwoord. Hoofdstuk 1 Wat is een piraat

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Piraten Voorwoord

Ik weet al een paar dingen over piraten maar nog niet echt veel. Ik vind piraten interessant om dat het ruige zeelui zijn. Ik vind films over piraten ook altijd heel spannend. Een werkstuk over piraten maken lijkt me dan ook wel gaaf. Ik wil graag meer weten over piraten, welke wapens ze gebruikten en waarom mensen piraat werden. Ik wil ook graag wat beroemde piraten leren kennen en wat ze allemaal gedaan hebben. Het lijkt me wel moeilijk om 20 bladzijdes vol te krijgen maar hopelijk zal het lukken!

Hoofdstuk 1 Wat is een piraat

Stel je eens mensen voor die zo wreed zijn, zo wanhopig of zo bloeddorstig zijn dat ze in staat zijn jouw vingers af te hakken, om de gouden ringen die je draagt te bemachtigen. Stel je eens

1 / 11


dieven voor die voor die zo sluw zijn dat ze je laten kotsen, om te zien of je de ringen niet eerst had ingeslikt. Je kunt nu al een beetje voorstellen hoe het moet zijn geweest om met piraten in aanraking te komen. Heel gevaarlijk en waarschijnlijk dodelijk in de tijd dat men de oceaan alleen nog maar met een schip kon oversteken, vormden piraten een vreselijke bedreiging. Het waren mannen en vrouwen die er hun werk van hadden gemaakt alle schepen die ze tegen kwamen te plunderen. Ze namen alles en iedereen aan boord te pakken en namen het schip over of lieten het zinken.

Overal waar schepen en schippers waren, waren ook piraten die uitkeken naar de horizon, op zoek naar schatten en buit. Nu in deze tijd zijn deze piraten een legende, zelfs helden geworden, maar vroeger werd er heel anders tegenaan gekeken. In 1837 schreef de Amerikaan Charles Ellms; “ bij iedere zeeman roept de naam piraat afschuwelijke gedachten op, en er zijn maar weinig onderwerpen die de nieuwsgierigheid van de mens meer wekken dan de wanhopige daden, smerige handelingen en duivelse loopbanen van deze menselijke monsters”. De meeste piraten waren oorspronkelijk gewone zeelieden maar ze kregen snel al door dat ze met een paar overvallen op de juiste schepen meer geld bij elkaar konden stelen dan ze ooit op een eerlijke manier zouden verdienen. Hoe dan ook piraten waren vaak de bekwaamste zeevaarders, hun schepen waren vaak smaller en vervoerden vaak minder mensen dan de schepen die ze aanvielen. Ze vertrouwden blindelings op hun zeilkunst en nauwgezette planning om hun slachtoffers te overvallen. Sommige landen zetten zelfs met opzet piraten in om schepen van andere landen aan te vallen. Als dit officieel gebeurde kregen de piraten een machtiging of ‘kapersbrief’ en mochten zichzelf kapers noemen alsof ze een privé-oorlog voerden.

Hoofdstuk 2 Het leven van een piraat Hoe leefden piraten eigenlijk?

2 / 11


Hij zocht op zee naar rijkdom en roem. Als hij weer van zee kwam was hij weer gewoon burger. En eenmaal aan boord was hij weer zeeman, klaar om schepen aan te vallen.Maar aan boord was nog meer te doen, wapens schoonhouden was belangrijk want die roesten vlug. Verder moesten de zeilen worden hersteld en het dek moest gedweild worden. Vuil en zout moesten verwijderd worden. Touwwerk en houtwerk moesten worden gemaakt als dit was beschadigd na een gevecht. Na een geslaagde tocht had een piraat weer iets anders te doen, het geld werd meteen weer uitgegeven. Geld moet rollen: “hopla nog een biertje”!

Het leven op zee was heel hard. Vers voedsel kon niet lang genoeg bewaard worden en daarom namen de piraten ook wel levende dieren mee, zoals kippen. Ook gedroogd voedsel met veel kruiden werd gegeten. Soms moesten ze weken lang leven op zeebeschuit en zout vlees. Bedorven water was heel gewoon, en rum of wijn ging er ook wel in. De ergste ziekte aan boord was scheurbuik, die ontstaat door gebrek aan vitamine C. Vitamine C zit in vers fruit en groente. Scheurbuik maakt dat haar en tanden uitvallen, de huid droogt uit en de zeeman sterft snel. Citroenen en sinasappels helpen tegen deze ziekte, daar zit veel vitamine C in, maar dat

3 / 11


wist men pas in de 18de eeuw.

Hoofdstuk 3 Verschillende soorten Piraten De eerste piraten Onder de eerste zeelieden ter wereld bevonden zich ook piraten. Fenicische zeemannen voeren zelfs al rond 2000 voor Christus op de Middellandse zee. Het waren dappere en deskundige koopvaardijlieden, maar ook zij vielen andere schepen en kuststeden aan. Het oude gedicht van Homerus, de Odyssee, verteld van Fenicische piraten die mensen van het eiland Syra ontvoerden en als slaven verkochten. Cilicische piraten Vanaf rond 150 voor Christus ontstond er een steeds groter wordende machtige groep piraten langs de zuidwestkust van Turkije. Dit gebied werd ook wel Cilicie genoemd. In 70 voor Christus was deze groep een bedreiging gaan vormen voor het Middellandse-Zeegebied, en hield in Rome de invoer van graan uit Egypte, dat hard nodig was, tegen. De Ciliciers bouwden en vestingwerk waarin ze hun schepen en wapens verborgen. Ze waren goede zeevaarders en ordelijk als een leger. De Griekse schrijver Plutarchus beschrijft de schepen van deze piraten als volgt; “de masten waren bedekt met goud, de roeispanen versierd met zilver, en de zeilen gemaakt van kostbare purperen stoffen….”In 67 voor Christus hadden de piraten maar liefst 400 steden veroverd. De Romeinse Senaat gaf Pompeius, een dappere Romeinse Generaal, opdracht de piraten te verslaan. Pompeius ging de piraten vol strijdlust te lijf en binnen drie maanden had het grootste deel zich overgegeven. Pompeius gaf alle piraten een stukje land waarmee ze een nieuw leven als boer konden opbouwen. De Vikingen

De Vikingen zijn eigenlijk ook piraten, alleen zijn vikingen net ietsjes erger. Van alle piraten werden zij het meest gevreesd. Vanaf de 8e eeuw vielen zij Engeland en Frankrijk aan. Maar ook Spanje, Italië en zelfs Nederland! Ze staken ook de oceaan over naar Amerika. Ze waren er zelfs eerder dan Columbus! De Vikingen waren snel, ze vielen aan als niemand erop bedacht was. Zodra ze een goed doel vonden gingen ze aan land. Met hun schip konden ze ook een rivier opvaren. Tot ver het land

4 / 11


in. Het schip lag dan ook niet diep in het water. De Vikingen werden ook wel Noormannen genoemd omdat uit het Noorden kwamen. Zij worden ook woestelingen genoemd omdat ze moorden en plunderden en na afloop staken zij alles in brand. Zij namen ook mensen gevangen en verkochten ze dan als slaven aan de rijken. Maar lang niet alle Vikingen waren slecht want sommige veroverde dan een stad of dorp en werden dan het bestuur en bouwden meer huizen zodat de stad groter werd.

Hoofdstuk 4 De Barbarijnse Zeerovers

Tijdens de eerste helft van de 7de eeuw stichtte de profeet Mohammed een godsdienst, de islam. Dit nieuwe geloof verspreidde zich al snel over de Arabische landen en tegen de 9de eeuw had het vat gekregen op het Midden-Oosten en Noord-Afrika. In Europa kreeg de islam geen voet aan de grond, veel christenen konden niet accepteren dat het heilige land waar Jezus Christus had gewoond nu in handen was gevallen van moslims. Erger nog ze waren vreselijk bang dat hun eigen geloof en levenswijzen door de islam in gevaar zou komen. Er volgden eeuwen van bloedvergieten waarin christenen en moslims vochten om de landen en handelsroutes van het Middellandse-Zeegebied. Uit deze jaren van oorlog kwam er een nieuw soort piraat te voorschijn de Barbarijnse zeerovers. Christelijke Barbarijnse zeerovers werden door de christelijke regering ingehuurd om

5 / 11


islamitische schepen en steden aan te vallen. Op dezelfde manier zet de islamitische regering hun Barbarijnse zeerovers in om christelijke schepen en steden te plunderen. Beide regeringen vonden in de piraterij een goede manier om de macht van de tegenstander te verkleinen en die van zichzelf te vergroten. De islamitische Barbarijnse zeerovers stonden een groot deel van hun winst en schatten af aan de “ deis”, dit zijn de militaire leiders van de Arabische landen van Noord-Afrika. De christelijke Barbarijnse zeerovers kregen van de regering van Sicilië, Monaco, Sardinië en Spanje toestemming de islamitische schepen aan te vallen. Veel van hen werkten voor de ridders van Sint-Johannes, een ridderorde die was opgericht om het christelijke geloof te beschermen. De ridders werden erg goed betaald door de Barbarijnse zeerovers. De Barbarijnse piraten hadden het liefst mensen als buit, die konden ze namelijk inzetten als galeislaven op zowel de christelijke als op de islamitische schepen. Ze brachten veel geld op in de slavenhandel. Voor de belangrijke gevangenen vroegen de Barbarijnse zeerovers losgeld. De mannen die als galeislaven werden ingezet waren geen lang leven beschoren. Ze moesten vaak dag en nacht roeien terwijl ze op water en brood leefden. Degenen die weigerde te roeien werden onmiddellijk doodgemaakt. De meeste gevangenen van de islamitische Barbarijnse zeerovers werden verhandeld als slaven op de Barbarijnse kust. Hun been werd geketend aan een ketting met een zware kogel, zodat ze niet konden vluchten. De slaven die niet werden verkocht, werden eigendom van de staat en moesten hun leven slijten op een speciale plaats, “bagno” genaamd. Ze moesten zware lichamelijk arbeid verrichten, zoals stenen verslepen, en kregen nauwelijks te eten. Sommige slaven bekeerden zich tot moslim, zodat ze een kleine kans hadden de gevangenis te verlaten. Dit was echter een gevaarlijke stap, want als deze tot ‘Turk’ bekeerde slaaf door christelijke piraten gevangen genomen werd, werd hij gemarteld en gedood omdat ze hem een verrader vonden. Maar ook met moslims die door christenen gevangen werden genomen, liep het niet goed af. Iedereen die opgepakt was door de ‘Ridders van Johannes” werd door Malta verscheept, waar zich de grootste slavenmarkt van Europa zich bevond. Gedurende de 17e eeuw sloten veel Europeanen zich aan bij de islamitische Barbarijnse zeerovers, zodat ze nog meer winst konden maken. Deze “afvalligen” leerden de Arabieren veel van hun “scheepsgeheimen”. Een van hen, de Nederlander Simon Danziger, liet de Arabieren zien hoe ze de machtige, ronde schepen die in Noord-Europa werden gebruikt, na moesten bouwen. Met deze schepen konden de Barbarijnse zeerovers de Atlantische Oceaan op en landen als Ierland, Engeland en IJsland aanvallen. Een ander afvallige, John Ward, was een ex-kaper zonder werk. Hij sloot zich aan bij de Barbarijnse zeerovers van ‘de dei Tunis’ omdat hij heimwee had naar zijn kapersbestaan, de tijd waarin hij, zoals hij zelf zei: “…de hele zee ons keizerrijk was, toen we roofden wat we wilden, konden zingen, vloeken, drinken en …. net zo gemakkelijk mensen doden als jullie, koekenbakkers, vliegen…” Het einde van de Barbarijnse zeerovers. In de 18e eeuw begonnen de Franse en Engelse regeringen hun schepen naar de Middelandse

6 / 11


zee te sturen. Om dat steeds meer landen onder Europees gezag kwamen t staan, kwam er langzaam maar zeker een einde aan het Barbarijnse tijdperk. De Arabische landen stopten 1 voor 1 met piraterij en slavernij, en ook de christelijke Barbarijnse zeerovers verdwenen. De laatste Barbarijnse zeerovers werden in 1830 opgepakt, toen de Franse strijdkrachten de stad Algiers binnenvielen.

Hoofdstuk 5 Nederland en Piraterij

Nadat Columbus in 1492 Amerika had ontdekt gingen veel Spaanse schepen naar Amerika om het land te veroveren en heel veel schatten van goud en zilver te stelen. Soms kraakten de houten schepen onder het gewicht van het gestolen goud zilver en edelstenen. De piraten vonden het natuurlijk fantastisch om zulke schepen aan te vallen. Piet Hein was ook zo’n kaper. Hij veroverde een aantal Spaanse schepen die zilver vervoerden. Daarom zingen wij nu nog steeds; “hij heeft gewonnen de zilveren vloot van Spanje”.

In Nederland kwam ook piraterij voor de Friese piraat ‘Grote Pier’ was de schrik van de Noordzee. In de 80 jarige oorlog hielpen de Geuzen, dit waren ook zeerovers, Willem Van Oranje in zijn strijd tegen de Spanjaarden. Ze voeren meestal met vissersscheepjes en als ze de kans kregen vielen ze de Spanjaarden aan die nogal bang waren voor water. Willem Van Oranje gaf de watergeuzen ook kaperbrieven mee en een deel van de buit moesten ze aan Willem van Oranje geven die hier weer wapens en soldaten van kocht. De watergeuzen hielpen

7 / 11


bijvoorbeeld om op 1 april 1572 Den Briel te bevrijden van de Spanjaarden. Later werden de watergeuzen echte zeerovers. Een zekere Symon De Danser afkomstig uit Dordrecht trok de Middellandse zeegebied op in Marseille stal hij een schip. Hij bemande dat schip met ruige zeelui van allerlei slag. Hij roofden wat hij kon en kreeg de bijnaam ‘kapitein duivel’ en dat zegt wel genoeg. In korte tijd roofde hij 500 schepen! In de loop van de vorige eeuw ging de Nederlandse piraterij snel achteruit. De schepen werden te snel ook kwamen er ook oorlogsvloten die de zeerovers beschoten. In 1871 zonk het laatste echte Nederlandse piraten schip ‘De Slangenarend’.

Hoofdstuk 6 Beroemde piraten Blackbeard

Er was geen piraat zo wreed als Edward Teach zijn bijnaam was ‘Blackbeard’ dat betekent Zwartbaard Teach wist precies wat het beste wapen van een piraat was: dat was zijn vijanden angst aanjagen. Hij verscheen dan ook als de duivel. De lonten onder zijn hoed hulden hem in zwarte rook, in zijn baard droeg hij rode strikken en aan zijn lijf hingen pistolen. De vijand gaf zich vaak over voordat een schot was gelost en als men de ring niet wilden afgeven hakte hij je vinger af. Blackbeard Voor zijn mannen was Blackbeard ook een bruut. Af en toe maakte hij er een dood dat bewees dat hij de baas was. Hij had een schip met 40 kanonnen. Hij versloeg een groot Engels oorlogsschip en maakte veel ook veel anderen schepen buit. Blackbeard nam zelfs een hele stad in! Sir Henry Morgan

8 / 11


De beroemdste boekanier was Sir Henry Morgan. Hij was half schurk half held en werd geboren in 1635. Hij werd ontvoerd en toen naar het eiland Barbados gebracht daar werkte hij als bediende op een plantage, maar hij vluchtte en sloot zich aan bij de boekaniers. Dat waren piraten die in het Caribisch gebied huishielden. Zij hielden hun tochten vanaf het eiland Jamaica. In 1666 had Morgan zijn eigen schip, kort daarna kozen de boekaniers hem als hun leider. Zijn eerste goede daad was Jamaica te redden want daar zaten de Spanjaarden. In 1668 trok hij op tegen de Spanjaarden in Cuba toen viel hij de stad Portobello aan. Hij kwam als held op Jamaica terug in zijn bezit had hij 100.000 stukken van ácht’ en dat zijn gouden munten. Morgan werd later naar Engeland gebracht hij kwam voor het gerecht, maar de koning sprak hem vrij en gaf hem de titel van ridder. Morgan ging terug naar Jamaica, aan piraterij deed hij niet meer. Hij stierf in 1688. Mary Read

Een piraat was bijna altijd een man toch was er soms was er ook een vrouw die piraat werd, zoals bijvoorbeeld Mary Read. De moeder van Mary voedde haar dochter op als een jongen en toen ze 14 was ging Mary naar zee en beleefden ze veel avonturen. Ze was ook een poosje getrouwd en ze zat in het leger maar de zee bleef trekken. Ze werd piraat en daarna werd ze kaper. In 1720 ging ze dood want ze was gevangen genomen in Jamaica ze was zwanger en stierf in de gevangenis aan koorts.

9 / 11


William Kidd

Kidd (1645) maakten jacht op piraten voordat hij zelf piraat werd nadat hij het Franse schip ‘Quedah Merschant’ buit had gemaakt ging Kidd naar New York hij hoopten op vergeving maar dat viel tegen daar werd hij naar Londen Gestuurd hij moest terechtstaan. Hij werd schuldig bevonden aan moord en piraterij. Kidd moest naar de galg op de dag dat hij werd gehangen was hij dronken. Hij ging zo tekeer dat het touw om zijn nek doorbrak. Kidd kwam in de modder terecht en werd opnieuw opgehangen. Toen brak nogmaals het touw. Pas bij de derde poging overleed hij. Na zijn dood werd zijn lijk ingesmeerd met teer en werd in een ijzeren kooi gestopt. Zijn lijk bleef jaren lang hangen om iedereen af te schrikken.

Hoofdstuk 7 Moderne piraterij

De moderne techniek maakt piraterij wel wat moeilijker dan vroeger de meeste landen hebben

10 / 11


een kustwacht die is goed beoefend en ook heel goed bewapent daar horen ook vliegtuigen en helikopters bij. Er is geen land in heel de wereld die piraterij toelaat. De kustwacht staat steeds in contact met de wal als het moeilijk kan de kustwacht om hulp vragen. Toch gaan de piraten gewoon door vooral als er ergens rijkdom is dan zijn er ook altijd wel mensen die iets mee willen pikken. Dat komt omdat in de tweede helft van de 20ste eeuw verminderde de macht van de Britse, Franse en Hollandse marine en stak in sommige delen van de wereld piraterij weer de kop op. Vooral in Azië zijn de aanvallen op de schepen weer aan orde van de dag. Net als vroeger nu ook snelheid weer van groot belang piraten zwermen uit op speedboten en bedreigen hun slachtoffers met geweren en raketten. De buit van de moderne piraten bestaat uit horloges televisies computers en anderen waardevolle spullen. In 1991 waren er 150 aanvallen van de moderne piraten de meeste aanvallen waren op moderne containerschepen. Moderne containerschepen zijn erg moeilijk aan te vallen maar wel als ze aan de kust liggen dan zijn er maar een paar zeemannen aan boord. Die zijn een gemakkelijk doelwit; snel aan boord graaien wat je kunt en wegwezen!

Nawoord Ik heb veel van mijn werkstuk geleerd. Piraten waren nog gemener dan ik al dacht. Ik heb ook geleerd dat er ook Nederlandse piraten waren en dat piraterij vroeger eigenlijk heel gewoon was. Zelfs sommige landen gebruikten piraten als een soort legers. Ik weet nu ook wat het verschil is tussen piraten en kapers. Ook heb ik geleerd dat er vroeger al oorlog was tussen moslims en christenen en dat nu nog steeds zo is. Ook heb ik geleerd dat er nog steeds piraten zijn en dat er nog steeds schepen worden overvallen. Ik vond het maken van een werkstuk best lastig en het kostte me veel meer tijd dan ik had gedacht. 20 bladzijdes is best veel. Ik ben er wel tevreden over, vooral nu ik samen met mijn vader er plaatjes bij heb gezocht.

Informatiebronnen Stewart Ross: Zoeklicht informatief over Piraten Saviour Pirotta: Piraten en schatten Peter Dennis: Het gezonken galjoen; een reis door de tijd Artikelen en plaatjes van Internet

11 / 11 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

Piraten. Voorwoord. Hoofdstuk 1 Wat is een piraat

Recommend Documents